< 30 > TIEN VOORSPELLINGEN OVER XML IN XQuery. Atom Publishing Protocol

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "< 30 > TIEN VOORSPELLINGEN OVER XML IN 2007. XQuery. Atom Publishing Protocol"

Transcriptie

1 TIEN VOORSPELLINGEN OVER XML IN 2007 door Elliotte Rusty Harold, 2007 belooft het interessantste jaar te worden sinds de gemeenschap een jaar of vijf geleden de XML-snelweg verliet om zich in het ruige webservices-gebied te begeven. XQuery, Atom, Atom Publishing Protocol (APP), XProc en GRDDL bieden elk nieuwe krachtige mogelijkheden. Enkele iets oudere technologieën zoals XForms en XSLT wordt nieuw leven ingeblazen wordt een heel goed jaar om met XML te werken. 4 XQuery XQuery was gedurende vier of vijf jaar de technologie 'van het komende jaar', maar in 2007 komt het er eindelijk van. In de eerste plaats zal de voltooide set XQuery 1.0-, XPath 2.0- en XSLT 2.0-specificaties de volledige aanbevelingsstatus krijgen, en dit kan elk moment gebeuren. En op de dag dat ik de laatste hand legde aan dit stuk, was het inderdaad zover. :-) Bovendien vordert het bijwerken van XQuery in hoog tempo. Het zal dit jaar waarschijnlijk nog niet helemaal af zijn, maar het is al betrouwbaar genoeg om te worden geïmplementeerd zolang gebruikers het niet erg vinden om hun code bij elk nieuw concept ietsjes aan te passen. De situatie wordt in de loop van het jaar alleen maar beter. Daarnaast zullen er in 2007 bèta's verschijnen van javax.xml.xquery. Dit is een standaard-api waarmee Java -programma's aan XQuery-engines en -databases kunnen worden gekoppeld. Het is te vergelijken met Java Database Connectivity (JDBC) voor XQuery. U kunt er XQuery mee integreren in uw Java-code. Bij de release van Java 7 in 2008 wordt dit een standaardonderdeel van de Java-klassenbibliotheek. Tot slot wordt de markt overspoeld met native XMLdatabases, en gebruikers beginnen hier belangstelling voor te tonen. In het goedkopere segment zien exist en dbxml van Sleepycat (nu Oracle) er steeds beter uit. Hybride oplossingen, zoals Oracle Database 10g Release 2 and IBM DB2 9 PureXML, zullen de acceptatie van XQuery bevorderen bij hun bestaande klanten die documenten willen combineren met hun traditionele tabellen. Pure XML-databases zoals Mark Logic blijven aantrekkelijk voor grote uitgevers die zich de invoerkosten kunnen permitteren. Het belangrijkste is dat de meeste problemen veel gemakkelijker zijn op te lossen met een native XMLdatabase en XQuery dan met een relationele database en SQL ( Structured Query Language ). SQL-databases zijn krachtig en nuttig, en ze zullen niet verdwijnen. Ze hebben echter nooit een goede combinatie gevormd met het web, terwijl tegenwoordig meer toepassingen webgebaseerd zijn dan niet. Programma's zoals WordPress en MediaWiki worden gebruikt in combinatie met relationele databases omdat de ontwikkelaars deze hulpmiddelen bij de hand hadden, en niet omdat dit de geschiktste programma's hiervoor waren. Aan het eind van het jaar zal er ten minste één Wiki-engine, één Content Management System-engine en één blog-engine zijn die in combinatie met exist of een andere XQuery-database kan worden gebruikt. Een minpunt is dat, zo voorspel ik, door ten minste één van deze producten, en waarschijnlijk door alle drie, XQuery-injectie van een theoretisch probleem zal zijn verworden tot een praktisch probleem. Ook Office-documenten zullen een stimulans vormen voor de invoering van XML-databases. Een enorme hoeveelheid bedrijfs- en niet-bedrijfsgegevens wordt helemaal niet opgeslagen in XML. Deze gegevens zijn opgeslagen in Microsoft Word -, Excel - en Power- Point -bestanden, vaak op afzonderlijke computers. Nu deze programma's gegevens opslaan in native XML, kunnen dergelijke documenten worden opgeslagen in centraal beheerde XML-databases. Atom Publishing Protocol Als ik volgend jaar maar één groot verhaal zou mogen schrijven, zou dit gaan over het Atom Publishing Protocol (APP). APP is begonnen als een standaardmethode om blogitems te posten, maar het is veel en veel meer aan het worden. APP en Atom zijn er helemaal klaar voor om voor webauthoring te doen wat HTTP ( Hypertext Transfer Protocol ) en HTML ( Hypertext Markup Language ) voor webbrowsen hebben gedaan. Tim Berners-Lee heeft het web altijd bedoeld als een medium voor lezen en schrijven, maar het heeft anders uitgepakt. Alleen het publicatie/leesgedeelte van het systeem is de afgelopen 15 jaar van de grond gekomen. Het schrijven gebeurde via strikt beperkte HTML-formulieren of niet-http-methoden zoals FTP ( File Transfer Protocol ). APP vormt een standaardmethode voor het publiceren van nieuwe content die door alle servers kan worden geïmplementeerd. Onafhankelijke softwareleveranciers kunnen hun eigen authoringprogramma's schrijven die communiceren met APP-services op de verschillende servers. Uiteindelijk zult u webcontent kunnen schrijven met uitgebreide tekstverwerkingsprogramma's zoals Word of Emacs, en hoeft u zich niet langer te behelpen met de beperkte hulpprogramma's die u in browsers aantreft. Het uploaden van content kan even eenvoudig worden als tegenwoordig

2 het opslaan van een bestand op de lokale vaste schijf. APP is het eerste grote protocol dat is gebaseerd op REST ( Representational State Transfer ), de architectuur van het web. Tot nu toe hebben de meeste systemen alleen een subset van HTTP gebruikt, meestal GET en POST maar niet PUT of DELETE. Vele systemen, zoals SOAP en WebDAV ( Web-based Distributed Authoring and Versioning ), waren actief strijdig met het ontwerp van HTTP. APP daarentegen werkt samen met HTTP in plaats van ertegen. Als ik het bij het rechte eind heb en APP een succes wordt, zal dit enkele belangrijke gevolgen hebben. In de eerste plaats zal APP een mooi voorbeeld zijn dat laat zien hoe nieuwe systemen gemakkelijker kunnen worden ontwikkeld met REST. In de tweede plaats zullen dankzij APP vele eenvoudige firewalls en proxyservers opnieuw moeten worden geconfigureerd om PUT en DELETE door te laten, naast POST en GET. Hierdoor vervalt de noodzaak om alles via POST te tunnelen en wordt het heel wat voor de hand liggender om andere REST-applicaties te maken. Een ander probleem, naast broken proxies, dat de volledige acceptatie van REST in de weg heeft gestaan, is dat een browserformulier geen andere methoden kan toestaan dan GET en POST. Ook dit gaat veranderen, en APP is het grote gebruiksscenario dat deze verandering aanzwengelt. XForms en Web Forms 2.0 zullen zoals gepland ook een REST-upgrade krijgen door PUT en DELETE als browseracties toe te staan naast het huidige GET en POST. Zodra deze methoden door browserleveranciers zijn geïmplementeerd en door de webontwikkelaars zijn overgenomen, zal de webbeveiliging hierdoor worden verbeterd. Dit kost echter tijd en de effecten zullen op zijn vroegst in 2008 goed merkbaar worden. Formulieren Ik zie geen grote toekomst voor Web Forms 2.0 van de WHAT Working Group. Het heeft een paar leuke toeters en bellen, maar er is niets wezenlijks veranderd. Het is een bescheiden cosmetische aanpassing, maar geen revolutionaire herziening. Sommige webontwikkelaars zullen Web Forms 2.0 gaan toepassen, maar de meeste ontwikkelaars zullen het negeren, net als Microsoft heeft gedaan. Binnen Windows Internet Explorer kan in een groot aantal functies worden voorzien via JavaScript. Dit zijn echter dezelfde functies die nu al beschikbaar zijn via JavaScript. Ze zullen alleen iets meer gestandaardiseerd zijn. Web Forms 2.0 heeft niets nieuws te bieden en verandert niets wezenlijks aan de manier waarop u uw formulieren gebruikt of ontwerpt. XForms daarentegen heeft alles om snel populair te worden. De specificaties zijn al jaren af, en de implementaties beginnen eindelijk bij te trekken. Ondanks beperkte browserondersteuning wordt XForms steeds vaker toegepast in intranetoplossingen. Waarom zal XForms, in tegenstelling tot Web Forms, wel succes hebben? Omdat XForms veel verder gaat. Anders dan bij Web Forms wordt met XForms de architectuur van het huis veranderd, en niet alleen de kleur van de verf. Het ontwikkelen van een XForms-toepassing is wezenlijk anders dan het ontwikkelen van een toepassing die is gebaseerd op klassieke HTML-formulieren. Het is nu eenmaal zo dat HTML-formulieren altijd al lapwerk waren: een snelle en klungelige oplossing voor eenvoudige problemen. Ze waren nooit bedoeld om het gewicht te dragen dat er door ontwikkelaars bovenop is geplaatst, en ze staan al jaren op instorten. Ze vormen geen goede basis om desktoptoepassingen te vervangen en Web 2.0 in te luiden. Er is een goede reden waarom zo veel Web 2.0-toepassingen meer met JavaScript dan met HTML werken: u kunt met HTMLformulieren niet doen wat u wilt doen. XForms gaat terug naar de tekentafel en definieert de architectuur opnieuw. Er zijn nu afzonderlijke modellen, views en controllers. Met XForms beginnen webtoepassingen te lijken op keurige, door professionals ontwikkelde programma's, geen broddelwerk dat in mekaar is geflanst door grafische kunstenaars die in de brugklas gedurende een half jaar een cursus Basic hebben gevolgd. Natuurlijk zullen de mensen die complexere toepassingen schrijven het meeste profijt hiervan hebben. Niet iedereen heeft behoefte aan alle mogelijkheden van XForms. Voor eenvoudige contactformulieren, inschrijvingen voor mailing lists, online enquêtes, aankopen via één klik en dergelijke voldoen de klassieke HTML-formulieren prima. Bij complexere formulieren, bijvoorbeeld voor afrekenen via meerdere pagina's, blogbeheer en firewallbeheer, biedt XForms echter enorme voordelen. Naarmate u voor het beheer van uw formulieren momenteel meer gebruikmaakt van JavaScript aan de clientzijde en van PHP aan de serverzijde, zult u in de nabije toekomst meer profijt hebben van XForms. Veel kwetsbare procedurele code wordt vervangen door declaratieve markup. XPr oc Het World Wide Web Consortium (W3C) heeft een groot aantal standaarden en technologieën ontwikkeld voor het werken met XML: naamruimten, Infoset, XInclude, XSLT, schema's, canonieke XML, enzovoort. Wat ze niet hebben gedaan is vastleggen hoe al deze onderdelen zich tot elkaar verhouden. Ze hebben met name nagelaten om details vast te leggen: moet schemavalidatie bijvoorbeeld plaatsvinden voor of na XInclude-resolutie. Dit is geen kwestie van nalatigheid. Zo wilde het W3C toestaan dat XIncludie-resolutie kan plaatsvinden voor of na schemavalidatie. Soms kan dit beter ervoor, soms beter erna. Vervolgens komt de vraag hoe je de verschillende verwerkingsketens organiseert. Hier komt XProc in beeld. XProc is een XML-indeling die aangeeft wat er met een XML-document moet gebeuren en in welke volgorde. XProc definieert een aantal achtereenvolgende bewerkingen. De invoer voor elk van deze stappen is een of meer XML-documenten, en de uitvoer van een stap, die niet de eindstap is, is ook een XML-document. (Eindstappen genereren soms niet-xml.) Stappen kunnen onder meer validatie, XInclusion, 5

3 6 transformatie, aangepaste verwerking met de Simple API for XML (SAX) specificeren. Een XProc-processor kan een XProc-document lezen en vervolgens de opgegeven stappen in de opgegeven volgorde toepassen. Dit maakt het schrijven van documentverwerkende toepassingen veel eenvoudiger. Zo kunnen gecompliceerde XSLT-transformaties soms worden gesplitst in twee eenvoudiger delen die na elkaar worden toegepast. Met XProc kunt u de delen aan elkaar plakken zonder dat u een aangepast stuurprogramma voor uw toepassing hoeft te schrijven. Ontwikkelaars vragen al heel lang om deze functionaliteit. In 2007 moet het er eindelijk van komen. Het Semantisch Web In 2007 is het erop of eronder voor het Semantisch Web. De specificaties zijn klaar. De tools zijn geïmplementeerd, en er is nog steeds nergens een spoor van een 'killer application' te zien. De achilleshiel van het Semantisch Web is wellicht de complete desinteresse van de meeste auteurs om hun pagina's te voorzien van wat enigszins in de buurt komt van metadata. Zoekengines hebben geleerd eventuele door de gebruiker gemaakte metadata te negeren omdat eerlijke uitgevers zich hier niet mee bezig houden en slinkse spammers er misbruik van maken. Schermlezers houden niet eens rekening met de beperkte semantiek in HTML en proberen in plaats daarvan uit te zoeken hoe de pagina eruitziet. Als uitgevers geen metadata leveren, waar kun je ze dan vandaan halen? Misschien uit de gegevens zelf? GRDDL ( Gleaning Resource Descriptions from Dialects of Languages ) is de eerste Semantische Webtechnologie die niet meer uitgaat van de veronderstelling dat uitgevers hun eigen metadata genereren. GRDDL baseert zich op door derden geleverde XSLT-opmaakprofielen om de metadata van webpagina's af te schrapen. De uitvoer van deze opmaakprofielen zijn RDF-triples ( Resource Description Framework ) die u kunt verwerken met de te weinig gebruikte RDF-toolset. Indien nodig kunnen op verschillende sites verschillende opmaakprofielen worden toegepast. Uiteraard kunnen verschillende consumenten gebruikmaken van verschillende opmaakprofielen die de informatie leveren die voor hen het meest waardevol is. Het is een slim plan en het lijkt alsof het kan werken (wat ik niet van alles van het Semantisch Web kan zeggen). Maar dit is de laatste kans. Als GRDDL het Semantisch Web niet tot een succes kan maken, is het einde oefening. OpenDocument OpenDocument viel Microsoft rauw op het dak in Ga er maar vanuit dat Microsoft en diens Office Open XML-indeling in 2007 nog meer terrein zullen verliezen. Office Open XML is geen acceptabele bestandsindeling: het zit vol met legacy-troep die gedurende meer dan een decennium bijeen is geharkt, en het is niet te implementeren en te testen. Het is een papieren standaard, en niets meer dan dat. Slimme, competente overheden zullen dit inzien en zullen OpenDocument tot hun standaard maken, mogelijk samen met PDF of HTML. Veel bedrijven en organisaties zullen Microsoft Office blijven kiezen omdat ze hierin voorheen geïnvesteerd hebben, of gewoon omdat dit is wat bedrijven volgens hen nu eenmaal kopen. Voor deze gebruikers zal Office Open XML een weldaad zijn. Het is wellicht niet de beste keuze, maar het is beter dan wat ze nu hebben. Hele hordes secretaresses, verkopers en CEO's die niet eens weten welke tekstverwerker ze gebruiken, en nog minder in welke indeling hun gegevens worden opgeslagen, zullen echter ongemerkt door hun technische medewerkers worden geüpgraded naar OpenOffice. Microsoft zal deze migratie onbedoeld stimuleren. Software-audits, Digital Restrictions Management en lastige activeringssystemen die zijn ingebouwd in nieuwe versies van Office en Windows, zullen voor het eerst in tientallen jaren vele bedrijven van het Microsoft-platform afduwen. In 2007 zullen de meeste van deze organisaties oudere versies van Microsoft-producten blijven gebruiken, maar uiteindelijk zullen ze crossgraden naar OpenOffice en de bijbehorende XML-indelingen. Het belangrijkste is echter dat ik verwacht dat Office Open XML door geen enkel ander kantoorpakket zal worden overgenomen. Het gebruik van Office Open XML blijft beperkt tot het Microsoft Office-ecosysteem, waar het de ontwikkeling vergemakkelijkt voor leveranciers van kleine invoegtoepassingen, hulpprogramma's en extra s. Voor onafhankelijke producten die een specifieke indeling nodig hebben voor hun eigen tekstverwerker, spreadsheet, presentatie, enzovoort, zal echter worden gekozen voor OpenDocument. (Eén uitzondering: voor tekenprogramma's zal worden gekozen voor Scalable Vector Graphics [SVG].) XML in de client In 2007 wordt XSLT 1.0 voor het eerst door bijna alle belangrijke browsers volledig ondersteund. Het wordt eindelijk mogelijk om echte XML rechtstreeks op het web te publiceren zonder deze eerst te pre-renderen in HTML. Hoewel je met de beste wil van de wereld niet kunt verwachten dat dit vaak zal gebeuren, voorspel ik dat ten minste één grote site (en nogal wat kleinere) hiermee zal beginnen. Ik voorspel ook nog dat niemand dit in de gaten zal hebben, omdat het allemaal gewoon zal werken. Op de langere termijn (waarschijnlijk na 2007) voorspel ik dat dit veel van de discussies over HTML 5 en XHTML2 overbodig zal maken. Sites zullen content publiceren in elk gewenst XML-vocabulaire, en zullen opmaakprofielen leveren die deze content naar HTML converteren voor weergave in de browser. Het veranderen van uw documentindeling vereist niet langer een jarenlang proces van W3C-werkgroepen en trage browseracceptatie. Prik er maar met de vork in: ze zijn gaar WS-* (spreek uit als WS-splat) heeft zijn hoogtepunt bereikt. Zelfs een ontspoorde trein heeft nog veel

4 vaart en dus wordt er in 2007 nog steeds over webservices gesproken. Er luistert echter niemand meer. Ondernemingen hebben zo veel webservices-machinerie opgenomen als ze maar konden verwerken. Web Services Description Language (WSDL) en SOAP 1.2 vormen de laatste fase. Veel ondernemingen komen niet eens zo ver. WS-Choreography, WS-Transport, WS-Reliability, WS-Security, WS-Resource, WS-ServiceGroup, WS- BaseFaults, WS-Messaging, WS-Gootsteen en WS-Leestuditnogwel zullen het station niet meer verlaten. Er is een grens aan de hoeveelheid complexiteit die een organisatie kan beheren, en WS-* heeft deze drempel al lang overschreden. In plaats daarvan kunt u uitkijken naar de opkomst van POX ( Plain Old XML ). Mensen zullen XML-documenten via HTTP gaan verzenden (of, in veel gevallen, blijven verzenden). Authenticatie, caching en betrouwbare levering worden beheerd met de ingebouwde functionaliteit van HTTP. Applicaties worden aan elkaar vastgemaakt met een combinatie van XSLT, XProc, hobbytape en stopverf. Ontwikkelaars zullen het idee opgeven om services en systemen samen te voegen zonder handmatige configuratie (een droom waar de meesten van hen toch al nooit in hebben geloofd). SOA ( Service Oriented Architecture ) zou hierin een rol kunnen spelen, als een van de architectuurastronauten die dit propageren, lang genoeg naar aarde zou terugkeren om uit te leggen waar ze mee bezig zijn. De browseroorlogen gaan door Het Mozilla-project gaat Firefox 3 uitbrengen. Firefox zal eindelijk slagen voor de Acid2-test voor de naleving van CSS2, waardoor Internet Explorer achterblijft als de laatste belangrijke browser die deze test niet heeft gehaald. Firefox zal echter nog geen native ondersteuning voor XForms toevoegen. Dat zal moeten wachten tot volgend jaar. Apple brengt Safari 3 uit samen met Leopard. Hoewel Safari 3 hoofdzakelijk is gericht op de eigen Appleextensies, wordt voor het eerst ondersteuning voor Scalable Vector Graphics (SVG) toegevoegd. Internet Explorer 7 vergemakkelijkt de taken van webontwikkelaars, zij het in onvoldoende mate. Internet Explorer 8 wordt niet op tijd uitgebracht om nog verschil te maken. Internet Explorer zal marktaandeel blijven verliezen aan zowel Firefox als Safari. Het marktaandeel van Internet Explorer zal tegen het eind van het jaar minder zijn dan 70% en zal in ten minste één en waarschijnlijk meerdere West-Europese landen onder de 50% zakken. XHTML2, HTML 5, Web Forms 2.0 en CSS3 zullen in 2007 nog niet klaar zijn. Hoewel onderdelen van HTML 5 en Web Forms 2.0 zullen worden geïmplementeerd door browsers met kleine marktaandelen, zal de meeste innovatie in webtoepassingen blijven komen van Ajax en server-side frameworks. XML-verzet en de contrarevolutie In 2007 zullen alternatieve niet-xml-indelingen terrein blijven winnen bij ontwikkelaars met eenvoudige problemen in beperkte omgevingen. Met name webprogrammeurs zullen nog steeds gecharmeerd zijn van JSON ( JavaScript Serialized Object Notation ). Programmeurs die hier in een vroeg stadium mee zijn gaan werken en die nu complexere problemen willen aanpakken, ontdekken echter dat ze XML grotendeels opnieuw aan het uitvinden zijn. Ik voorspel tevens ten minste één grote schending van de beveiliging als direct resultaat van het doorgeven van JSON-gegevens naar de functie eval(). Het W3C zal in concept een binaire codering van de XML-infoset uitgeven. De beloofde verbeteringen op het gebied van prestaties, snelheid en langere levensduur van de accu zullen buiten de kunstmatige benchmarks nauwelijks merkbaar zijn. De leveranciers die echt problemen hebben met XML zullen ook met binaire XML niets te maken willen hebben. Ze zullen uiteindelijk hun eigen indelingen gaan ontwikkelen. Uiteindelijk zal iedereen de onuitvoerbaarheid van binair XML inzien en leren leven met tekst (maar niet aan het eind van 2007). Samenvatting 2007 belooft een zeer interessant jaar te worden voor XML. XQuery is eindelijk gereed voor productie en APP staat op het punt om door te breken. Als ik in 2007 geld of tijd zou willen investeren in XML, dan zou ik me richten op deze twee technologieën. XForms volgt een tragere, meer lineaire groeicurve. Het wint echter beslist terrein. Hetzelfde geldt voor browsers, die een volwassen, betrouwbare technologie zijn geworden. Er zullen in 2007 nieuwe miljardenbedrijven actief zijn op het web, en de meeste hiervan zullen XML gebruiken. Ze zullen echter worden gestuurd door de inhoud en de ideeën voor de webapplicaties, en niet door de onderliggende technologie. Wat in 2007 echt telt, is de voortgezette migratie naar open, toegankelijke gegevensindelingen. Of de documenten van klanten zijn opgeslagen in een bestandssysteem of een XML-database is een bijkomende vraag. De hoofdzaak is dat het XML is, en dat documenteigenaren deze met hun favoriete tools kunnen verwerken en beheren. De tijden dat softwareleveranciers gegevens van gebruikers konden wegstoppen zonder dat hun klanten protesteerden, zijn voorbij. XML is niet meer de nieuwe, sexy technologie die het ooit was. Het is steeds meer een saai onderdeel van de infrastructuur geworden. Dit is echter wel een veel belangrijker rol. De vraag die moet worden beantwoord is niet langer "Waarom XML?" maar "Waarom niet XML?" XML is de standaardkeuze voor gegevens. Het is niet altijd het juiste antwoord, maar het is vaker juist dan verkeerd. En in 2007 geldt dit nog meer dan ooit. Bronnen n Dit artikel is een vertaling van het artikel 10 Predictions for XML in Het is te vinden op developerworks, een subsite van IBM, com/developerworks/xml/library/x-xml2007predictions.html 7

5 n Don't Let Architecture Astronauts Scare You. Joel Spolsky, april 2001, com/articles/fog html. Als 'architectuurastronauten' een nieuw begrip is voor u, is het de moeite waard om de diagnose van Joel te lezen. n An introduction to XQuery. Howard Katz, developer- Works, januari 2006, : bekijk de voorgestelde W3C-standaard voor een XML-querytaal, inclusief achtergrondhistorie, een routekaart naar de documentatie en een momentopname van de huidige stand van de specificatie. n Atom Publishing Protocol (APP), org/projects/atom/draft-ietf-atompub-protocol- 12.html. Lees concept 12 van de APP, een protocol op applicatieniveau voor het publiceren en uitgeven van webresources, dat is gebaseerd op HTTPtransport van weergaven in Atom-indeling. n Why XForms?, Elliotte Rusty Harold, developer- Works, oktober 2006, : Ontdek welke problemen XForms kan oplossen, waaronder internationalisatie, toegankelijkheid en apparaatonafhankelijkheid. n Is Open XML a one way specification for most people?, Bob Sutor's Open Blog, oktober 2006, sutor.com/newsite/blog-open/?p=1145 : lees waarom volgens Bob de Office Open XML-specificatie voor de meeste mensen een eenrichtingsspecificatie is. n XML 2006 trip report, Elliotte Rusty Harold, developerworks, december 2006, com/developerworks/library/x-xml2006conf.html : in deze samenvatting van de XML 2006-conferentie treft u een paar opvallende onderwerpen aan, zoals XQuery, native XML-databases, het Atom Publishing Protocol, Web 2.0 en de extractie van impliciete metadata uit gegevens. n XML in 2006, Elliotte Rusty Harold, developer- Works, januari 2007, : kijk terug op XML met de bespreking van opmerkelijke gebeurtenissen in de wereld van XML van het afgelopen jaar van de hand van de auteur. n XML technical library, : zie het XML-gedeelte van developerworks voor een groot aantal technische artikelen en tips, zelfstudies, standaarden en IBM Redbooks. Elliotte Rusty Harold is een adjunct professor in de computerwetenschappen aan de Polytechnische Universiteit, waar hij lesgeeft in Java en objectgeoriënteerd programmeren. Zijn website Cafe au Lait ( cafeaulait.org/) is uitgegroeid tot een van de populairste onafhankelijke Java-sites op internet, en zijn nevensite, Cafe con Leche is uitgegroeid tot een van de populairste XML-sites. Zijn meest recente boek is Java I/O, 2nd edition. Hij werkt momenteel aan de API voor het verwerken van XML XOM ( de XPath-engine Jaxen ( codehaus.org/) en de test coverage tool Jester ( sourceforge.net/). Source of Innovation Alle activiteiten (, website, congres etc.) van de SGML/XML Users Group Holland worden mede mogelijk gemaakt door onze partners: 8

Zelftest XML Concepten

Zelftest XML Concepten Zelftest XML Concepten Document: n1035test.fm 18/02/2010 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING Om een idee te hebben van wat we verwachten als voorkennis

Nadere informatie

Powerpoint presentatie College 5 Gilbert van Lierop & Farshad Salamat

Powerpoint presentatie College 5 Gilbert van Lierop & Farshad Salamat Powerpoint presentatie College 5 Gilbert van Lierop & Farshad Salamat Wat is een database? Een verzameling van georganiseerde data Een database bestaat uit applicaties, SQL en het DBMS Watis eendbms? EenDBMS

Nadere informatie

Dit voorbeeldproject beschrijft het gebruik van web services (open standaarden) voor de ontsluiting van kernregistraties bij de gemeente Den Haag.

Dit voorbeeldproject beschrijft het gebruik van web services (open standaarden) voor de ontsluiting van kernregistraties bij de gemeente Den Haag. Voorbeeldproject Een Haagse SOA Dit voorbeeldproject beschrijft het gebruik van web services (open standaarden) voor de ontsluiting van kernregistraties bij de gemeente Den Haag. Aanleiding Vanuit de visie

Nadere informatie

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I WOSI Ruud Jungbacker en Michael de Vries - Technisch ontwerp Website Document historie Versie(s) Versie Datum Status Omschrijving / wijzigingen 0.1 20 nov 2008 Concept

Nadere informatie

Gebruikersvriendelijke beheer van bestanden in SharePoint

Gebruikersvriendelijke beheer van bestanden in SharePoint #1 Oplossing wereldwijd. Bewezen in omgvangrijke omgevingen 100+ en 10.000+ gebruikers. GeONE is uw partner voor SharePoint Informatie Management. GeONE levert het volledige pakket aan SharePoint toepassingen

Nadere informatie

Gebruikersvriendelijke beheer van bestanden in SharePoint

Gebruikersvriendelijke beheer van bestanden in SharePoint #1 Oplossing wereldwijd. Bewezen in omgvangrijke omgevingen 100+ en 10.000+ gebruikers. GeONE is uw partner voor SharePoint Informatie Management. GeONE levert het volledige pakket aan SharePoint toepassingen

Nadere informatie

Workflows voor SharePoint met forms en data K2 VOOR SHAREPOINT

Workflows voor SharePoint met forms en data K2 VOOR SHAREPOINT Slimmer samenwerken met SharePoint Workflows voor SharePoint met forms en data K2 VOOR SHAREPOINT Workflows, forms, reports en data WAAROM KIEZEN VOOR K2? Of u nu workflows moet maken voor items in SharePoint

Nadere informatie

Waarom een Independent Software Vendor voor XForms kiest. Johan Blok CM Pro www.cmprofessionals.eu

Waarom een Independent Software Vendor voor XForms kiest. Johan Blok CM Pro www.cmprofessionals.eu Waarom een Independent Software Vendor voor XForms kiest Johan Blok CM Pro www.cmprofessionals.eu CWI Wikipedia An independent software vendor (ISV) is a company specializing in making or selling software,

Nadere informatie

Oracle Application Server Portal Oracle Gebruikersgroep Holland Oktober 2003

Oracle Application Server Portal Oracle Gebruikersgroep Holland Oktober 2003 Oracle Application Server Portal Oracle Gebruikersgroep Holland Oktober 2003 Page 1 1 Kees Vianen Senior Sales Consultant Technology Solutions Oracle Nederland Agenda Geschiedenis van Oracle Portal Portal

Nadere informatie

Gebruik van cryptografie voor veilige jquery/rest webapplicaties. Frans van Buul Inter Access

Gebruik van cryptografie voor veilige jquery/rest webapplicaties. Frans van Buul Inter Access Gebruik van cryptografie voor veilige jquery/rest webapplicaties Frans van Buul Inter Access 1 Frans van Buul frans.van.buul@interaccess.nl 2 De Uitdaging Rijke en veilige webapplicaties Een onveilig en

Nadere informatie

Technologie en Interactie 3.2: software architectuur

Technologie en Interactie 3.2: software architectuur Technologie en Interactie 3.2: software architectuur Manual IAM-TDI-V2-Technologie en Interactie. Jaar 0809 blok 2 Oktober 2008 Fons van Kesteren 1/8 Inhoud Technologie en Interactie 3.2: software architectuur...

Nadere informatie

Webwinkel in het D-cluster van de opleiding Logistiek

Webwinkel in het D-cluster van de opleiding Logistiek Webwinkel in het D-cluster van de opleiding Logistiek Pract. 1 week 2 Pract. 2 week 3 Pract. 3 week 4 Pract. 4 week 6 Pract. 5 week 7/8 Ad van Kooten docent ERP toepassingen E-mail: ad.vankooten@han.nl

Nadere informatie

Invantive 2012 Release 1 (build 44)

Invantive 2012 Release 1 (build 44) Invantive 2012 Release 1 (build 44) Invantive Estate Invantive Vision Invantive Control Invantive Producer Invantive Query-programma Invantive Composition Invantive Studio 30 maart 2012 Oplossingen van

Nadere informatie

De Geschiedenis van het Internet

De Geschiedenis van het Internet De Geschiedenis van het Internet Hoe is het internet ontstaan? https://www.youtube.com/watch?time_continue=32&v=r3dnhjhxmm g Het internet zag er eerst nog zo uit: Wie van jullie zou dit kunnen gebruiken?

Nadere informatie

Invantive 2012 Release 1 (build 44)

Invantive 2012 Release 1 (build 44) Invantive 2012 Release 1 (build 44) Invantive Estate Invantive Vision Invantive Control Invantive Producer Invantive Query-programma Invantive Composition Invantive Studio 30 maart 2012 Oplossingen van

Nadere informatie

Gimme Five! Op weg naar TYPO3 5.0 'Phoenix'

Gimme Five! Op weg naar TYPO3 5.0 'Phoenix' Gimme Five! Op weg naar TYPO3 5.0 'Phoenix' Waarom TYPO3 5.0? Waarom TYPO3 5.0? Enkele redenen: Waarom TYPO3 5.0? Enkele redenen: Complexiteit De TYPO3 Core architectuur heeft zijn limiet bereikt en is

Nadere informatie

OneNote 2013 Snelstartgids

OneNote 2013 Snelstartgids Aan de slag Microsoft OneNote 2013 ziet er anders uit dan eerdere versies. Daarom hebben we deze handleiding samengesteld om de leercurve zo kort mogelijk te maken. Uw notities in de cloud houden Als u

Nadere informatie

De mogelijkheden van XML voor de langdurige bewaring van digitale documenten. DAVID studiedag 30 nov 2000

De mogelijkheden van XML voor de langdurige bewaring van digitale documenten. DAVID studiedag 30 nov 2000 De mogelijkheden van XML voor de langdurige bewaring van digitale documenten DAVID studiedag 30 nov 2000 Prof. Jan Engelen, Steven Depuydt K.U.Leuven - ESAT Onderzoeksgroep Document Architecturen Waarom

Nadere informatie

Alfresco Document Management 100% Open Source

Alfresco Document Management 100% Open Source Alfresco Document Management 100% Open Source Alfresco Document Man agement Of u nu uw organisatie effectiever wilt maken, uw klanten beter wilt bedienen of intern een betere onderlinge samenwerking wilt

Nadere informatie

De Outlook en SharePoint integratie

De Outlook en SharePoint integratie Direct vanuit Outlook e-mailberichten en/of bijlagen opslaan in SharePoint ( drag and drop ). GeONE is uw partner voor SharePoint Informatie Management. Alle document management functionaliteiten beschikbaar

Nadere informatie

Connect Social Business. Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB

Connect Social Business. Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB Connect Social Business Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB Joey Kaan September 21, 2014 Inhoudsopgave 1 Achtergronden 4 2 Probleemstelling & Doelstelling 5 2.1 Leren Professioneel Functioneren..................

Nadere informatie

Installatie SQL: Server 2008R2

Installatie SQL: Server 2008R2 Installatie SQL: Server 2008R2 Download de SQL Server 2008.exe van onze site: www.2work.nl Ga naar het tabblad: Downloads en meld aan met: klant2work en als wachtwoord: xs4customer Let op! Indien u een

Nadere informatie

Zelftest Informatica-terminologie

Zelftest Informatica-terminologie Zelftest Informatica-terminologie Document: n0947test.fm 01/07/2015 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INTRODUCTIE Deze test is een zelf-test, waarmee u

Nadere informatie

XML. Alle tekortkomingen op een rijtje! (en een paar pluspunten...) Marc de Graauw http://www.marcdegraauw.com/

XML. Alle tekortkomingen op een rijtje! (en een paar pluspunten...) Marc de Graauw http://www.marcdegraauw.com/ XML Alle tekortkomingen op een rijtje! (en een paar pluspunten...) De geschiedenis van XML SGML Standard Generalized Markup Language IBM: back to the sixties... Markup: structuur, niet processing HTML:

Nadere informatie

Google Applicaties Online samenwerken. Paul Diliën ICT integratie 2012. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs

Google Applicaties Online samenwerken. Paul Diliën ICT integratie 2012. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Google Applicaties Online samenwerken Paul Diliën ICT integratie 2012 Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs

Nadere informatie

Program overview. Year 2013/2014 Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science

Program overview. Year 2013/2014 Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Program overview 5-Jun-017 0:17 Year 013/014 Organization Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Education Minors EWI Code Omschrijving ECTS TI-Mi-110-13 TI-Mi-110-13 Software Ontwerpen

Nadere informatie

WebDAV. Gebruik bestanden op de server alsof ze lokaal op uw computer staan. Microsoft Word / Internet Explorer / Mijn netwerklocaties

WebDAV. Gebruik bestanden op de server alsof ze lokaal op uw computer staan. Microsoft Word / Internet Explorer / Mijn netwerklocaties WebDAV Gebruik bestanden op de server alsof ze lokaal op uw computer staan Microsoft Word / Internet Explorer / Mijn netwerklocaties Datum: November 2010 Aantal pagina's: 7 Versie: 1.30 Doelgroep: Content

Nadere informatie

WordPress in het Kort

WordPress in het Kort WordPress in het Kort Een website maken met Wordpress. In minder dan één uur online! Inclusief installatie van een thema en plugins Alle rechten 2013, Rudy Brinkman, BrinkhostDotCom, http://www.brinkhost.nl

Nadere informatie

Connect Social Business. Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB

Connect Social Business. Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB Connect Social Business Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB Joey Kaan September 28, 2014 Inhoudsopgave 1 Achtergronden 1 2 Probleemstelling & Doelstelling 2 2.1 Leren Professioneel Functioneren..................

Nadere informatie

APEX en JasperReports

APEX en JasperReports APEX en JasperReports een Dream Team! Spreker(s) : Datum : E-mail : Vincent Deelen 28 mei 2013 vincent.deelen@transfer-solutions.com WWW.TRANSFER-SOLUTIONS.COM Outline APEX en rapporten Oracle BI publisher

Nadere informatie

WebDAV versus iwork.com op je ipad

WebDAV versus iwork.com op je ipad WebDAV versus iwork.com op je ipad Datum: 14 maart 2011 Versie: 1.0 Auteur: Pierre Gorissen (http://ictoblog.nl/ ) Een van de minder handige dingen aan de iwork verzameling voor de ipad (Pages, Keynote,

Nadere informatie

Technisch ontwerp. Projectteam 6. Project "Web Essentials" 02 april 2009. Versie 2.1.0

Technisch ontwerp. Projectteam 6. Project Web Essentials 02 april 2009. Versie 2.1.0 Projectteam 6 Faculteit Natuur en Techniek Hogeschool Utrecht Projectleider: Hans Allis, hans.allis@student.hu.nl Technisch ontwerp Project "Web Essentials" 02 april 2009 Versie 2.1.0 Teamleden: Armin

Nadere informatie

LES 1: AAN DE SLAG MET WORDPRESS. Lesoverzicht: Aan de slag Wat is WordPress CMS Front-end Back-end Samenvatting. Tijd: 5 minuten

LES 1: AAN DE SLAG MET WORDPRESS. Lesoverzicht: Aan de slag Wat is WordPress CMS Front-end Back-end Samenvatting. Tijd: 5 minuten LES 1: AAN DE SLAG MET WORDPRESS Lesoverzicht: Aan de slag Wat is WordPress CMS Front-end Back-end Samenvatting Tijd: 5 minuten Doel: Aan het einde van deze les weet je wat WordPress is en kun je benoemen

Nadere informatie

Inhoud. Wat is Power BI?... 3. Voorbeelden gemaakt met Power BI... 4. Beginnen met Power BI... 6. Werkruimte uitleg... 7

Inhoud. Wat is Power BI?... 3. Voorbeelden gemaakt met Power BI... 4. Beginnen met Power BI... 6. Werkruimte uitleg... 7 Inhoud Wat is Power BI?... 3 Voorbeelden gemaakt met Power BI... 4 Beginnen met Power BI... 6 Werkruimte uitleg... 7 Naar een dashboard in 3 stappen... 8 Stap 1: Gegevens ophalen... 8 Stap 2: Rapport maken...

Nadere informatie

Bottleball Onderzoeksverslag MovingMonsters. Uitgevoerd door Arno Classens a.classens@student.fontys.nl

Bottleball Onderzoeksverslag MovingMonsters. Uitgevoerd door Arno Classens a.classens@student.fontys.nl Bottleball Onderzoeksverslag MovingMonsters Uitgevoerd door Arno Classens a.classens@student.fontys.nl 1 1. Inhoudsopgave Wat? Bladzijde 1. Introductie 3 2. Methodologie 4 3. Resultaten 3.1 Oriëntatie

Nadere informatie

10. Single Page Applications

10. Single Page Applications WHITEPAPER IN 5 MINUTEN M E I 2 0 1 4 10. Single Page Applications Introductie De wereld verandert snel en gebruikers openen je site of applicatie steeds minder met een traditionele browser. Een site of

Nadere informatie

WebHare en WebDAV. Gebruik bestanden op de WebHareserver alsof ze op uw computer staan. Microsoft Word / Internet Explorer / Mijn netwerklocaties

WebHare en WebDAV. Gebruik bestanden op de WebHareserver alsof ze op uw computer staan. Microsoft Word / Internet Explorer / Mijn netwerklocaties WebHare en WebDAV Gebruik bestanden op de WebHareserver alsof ze op uw computer staan Microsoft Word / Internet Explorer / Mijn netwerklocaties Datum: Oktober 2012 Aantal pagina's: 8 Versie: 1.4 Doelgroep:

Nadere informatie

React en React Native voor websites en apps

React en React Native voor websites en apps React en React Native voor websites en apps H A N S-PE T E R H ARMSEN HEEFT DI T GE SCH R E V EN IN APRI L 2017 Deze whitepaper is bedoeld voor product owners en beslissers. Hij gaat over React, een JavaScript

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en wijze van studeren

Nadere informatie

Zicht - Content Management Systeem een algemene beschrijving

Zicht - Content Management Systeem een algemene beschrijving Zicht - Content Management Systeem een algemene beschrijving Versie april/2008 Zicht nieuwe media ontwerpers 2008 1 Inleiding Een Content Management Systeem (CMS) is een webapplicatie waarmee je zonder

Nadere informatie

HOE EENVOUDIG IS HET OM GEBRUIK TE MAKEN VAN CLOUD COMPUTING?

HOE EENVOUDIG IS HET OM GEBRUIK TE MAKEN VAN CLOUD COMPUTING? Innervate: Januari 2011 WHITEPAPER CLOUD COMPUTING HOE EENVOUDIG IS HET OM GEBRUIK TE MAKEN VAN CLOUD COMPUTING? Lees hier in het kort hoe u zich het best kunt bewegen in de wereld van cloud computing

Nadere informatie

SOA Security. en de rol van de auditor... ISACA Roundtable 2 juni 2008. Arthur Donkers, 1Secure BV arthur@1secure.nl

SOA Security. en de rol van de auditor... ISACA Roundtable 2 juni 2008. Arthur Donkers, 1Secure BV arthur@1secure.nl SOA Security en de rol van de auditor... ISACA Roundtable 2 juni 2008 Arthur Donkers, 1Secure BV arthur@1secure.nl 1 SOA Web 2.0, web services en service oriented architecture (SOA) is tegenwoordig de

Nadere informatie

Speaking OData to SharePoint 2010 in a RESTful manner

Speaking OData to SharePoint 2010 in a RESTful manner 1 Speaking OData to SharePoint 2010 in a RESTful manner Welkom bij mijn presentatie over REST, OData en SharePoint 2010. 2 Voorstellen Als eerste wil ik mijzelf voorstellen. Mijn naam is Michaël Hompus

Nadere informatie

Inhoud: Inleiding tot Taak 1.1.14 1 Omschrijving van vacatures 2 Matrix van benodigde 5 Bronvermeldingen 7

Inhoud: Inleiding tot Taak 1.1.14 1 Omschrijving van vacatures 2 Matrix van benodigde 5 Bronvermeldingen 7 Inleiding Taak 10 gaat over het oriënteren op het vakgebied van onze toekomst. Als we straks afgestudeerd zijn zullen we automatisch werk moeten gaan zoeken. Maar welk werk of in welke sector? Dat gaan

Nadere informatie

Aan de slag. Het lint weergeven of verbergen Klik op Weergaveopties voor lint of druk op Ctrl+F1 om het lint weer te geven of te verbergen.

Aan de slag. Het lint weergeven of verbergen Klik op Weergaveopties voor lint of druk op Ctrl+F1 om het lint weer te geven of te verbergen. Aan de slag Microsoft Project 2013 ziet er anders uit dan eerdere versies. Daarom hebben we deze handleiding samengesteld om de leercurve zo kort mogelijk te maken. Werkbalk Snelle toegang Pas dit gebied

Nadere informatie

emaxx Systeem eisen ManagementPortaal voor de ZakenMagazijn database

emaxx Systeem eisen ManagementPortaal voor de ZakenMagazijn database emaxx Systeem eisen ManagementPortaal voor de ZakenMagazijn database Datum: 25-09-2007 Auteur: ing. E.L. Floothuis Versie: 0.1 Status: Concept Kopersteden 22-4 Postbus 157 7500 AD Enschede Tel: 053 48

Nadere informatie

Delft-FEWS & Web Services

Delft-FEWS & Web Services Delft-FEWS & Web Services Presentatie Delft-FEWS Gebruikers dag 2018 Marc van Dijk, Rudie Ekkelenkamp, Stef Hummel 5 Juni 2018 Delft-FEWS & (Web) Services 1. Delft-FEWS 2. Roadmap 3. Standaarden Verzamelen

Nadere informatie

Samengaan van Geo-informatie en Service Oriëntatie

Samengaan van Geo-informatie en Service Oriëntatie Samengaan van Geo-informatie en Service Oriëntatie Waterbodem Applicatie (WAB*info) 10 juli 2008 Gaston Lamaitre Data-ICT-Dienst, Delft Inhoud Wat doet Rijkswaterstaat? Doel van WAB*info De randvoorwaarden

Nadere informatie

Shared Data Store. Tom Demeyer, tom@waag.org Taco van Dijk, taco@waag.org

Shared Data Store. Tom Demeyer, tom@waag.org Taco van Dijk, taco@waag.org Shared Data Store Tom Demeyer, tom@waag.org Taco van Dijk, taco@waag.org Shared Data Store (SDS) De afgelopen jaren is de hoeveelheid slimme applicaties en de gebruikers die er toegang toe hebben enorm

Nadere informatie

AdBackup Pro November 2015 AdBackup Pro 6.13 is beschikbaar op het platform Oodrive Vision en als een op zichzelf staand product AdBackup Pro

AdBackup Pro November 2015 AdBackup Pro 6.13 is beschikbaar op het platform Oodrive Vision en als een op zichzelf staand product AdBackup Pro AdBackup Pro 6.13 - November 2015 AdBackup Pro 6.13 is beschikbaar op het platform Oodrive Vision en als een op zichzelf staand product AdBackup Pro Pagina 1 van 6 INDEX VAN DE FUNCTIES 1. HERZIENING VAN

Nadere informatie

SuperOffice Systeemvereisten

SuperOffice Systeemvereisten Minimale systeemvereisten voor SuperOffice CRM De minimale systeemvereisten voor SuperOffice CRM zijn tevens afhankelijk van het besturingssysteem en de services/applicaties die op het systeem actief zijn.

Nadere informatie

Excel 2013 Snelstartgids

Excel 2013 Snelstartgids Beknopte handleiding Microsoft Excel 2013 ziet er anders uit dan de vorige versies. Daarom hebben we deze handleiding gemaakt, zodat u sneller vertrouwd raakt met het programma. Pagina 1 van 6 Aan de slag

Nadere informatie

Handout Bloggen. Les 1: Het maken van een Wordpress Blog

Handout Bloggen. Les 1: Het maken van een Wordpress Blog Handout Bloggen Les 1: Het maken van een Wordpress Blog Er zijn vele sites waar je een blog kunt beginnen. Daarvan is Wordpress een van de grootste. Heel veel websites draaien op Wordpress, maar er is

Nadere informatie

Sparse columns in SQL server 2008

Sparse columns in SQL server 2008 Sparse columns in SQL server 2008 Object persistentie eenvoudig gemaakt Bert Dingemans, e-mail : info@dla-os.nl www : http:// 1 Content SPARSE COLUMNS IN SQL SERVER 2008... 1 OBJECT PERSISTENTIE EENVOUDIG

Nadere informatie

Versie 0.4. Documentatie Onsweb Club plugin voor KNKV verenigingen. Laatste wijziging: 19 juli 2012 Auteurs: Marien Dongstra, Sebastian Huisman

Versie 0.4. Documentatie Onsweb Club plugin voor KNKV verenigingen. Laatste wijziging: 19 juli 2012 Auteurs: Marien Dongstra, Sebastian Huisman Documentatie Onsweb Club plugin voor KNKV verenigingen Versie 0.4 Laatste wijziging: 19 juli 2012 Auteurs: Marien Dongstra, Sebastian Huisman Alle rechten in dit document zijn voorbehouden. www.onsweb.nl,

Nadere informatie

Test Joomla op je PC 1

Test Joomla op je PC 1 1 Disclaimer Bij de samenstelling van dit ebook is de grootst mogelijke zorg besteed aan de juistheid en correctheid van de informatie die in dit ebook wordt verstrekt. De auteur van dit ebook kan op geen

Nadere informatie

Peelland ICT Online Back-up

Peelland ICT Online Back-up Peelland ICT Online Back-up Peelland ICT biedt volledig in eigen beheer online back-up aan. Hiermee voorzien wij onze klanten van de laatste nieuwe back-up mogelijkheden en technieken. Risico s conventionele

Nadere informatie

Cursus Onderwijs en ICT. bloggen met Wordpress

Cursus Onderwijs en ICT. bloggen met Wordpress Cursus Onderwijs en ICT Deel 21 (versie 1.0 NL 27-04-2011) bloggen met Wordpress door Serge de Beer Inleiding Zelf ben ik niet zo n blogger. Niet dat ik het niet heb geprobeerd trouwens. Al regelmatig

Nadere informatie

icafe Project Joeri Verdeyen Stefaan De Spiegeleer Ben Naim Tanfous

icafe Project Joeri Verdeyen Stefaan De Spiegeleer Ben Naim Tanfous icafe Project Joeri Verdeyen Stefaan De Spiegeleer Ben Naim Tanfous 2006-2007 Inhoudsopgave 1 2 1.1 Programmeertaal PHP5..................... 2 1.2 MySQL database......................... 3 1.3 Adobe Flash...........................

Nadere informatie

Handleiding Wordpress

Handleiding Wordpress Handleiding Wordpress Inhoudsopgave 1. Inloggen 2. Berichten en Pagina s 3. Afbeeldingen en video s 4. Weblinks 1. Inloggen 1.1 Inloggen bij Wordpress We starten met het inloggen op je WordPress gebaseerde

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE 3. 3.5 Het Boekenwinkeltje... 90 3.5.1 Registreer.aspx... 90 3.6 Opgaven... 97

INHOUDSOPGAVE 3. 3.5 Het Boekenwinkeltje... 90 3.5.1 Registreer.aspx... 90 3.6 Opgaven... 97 Inhoudsopgave 1 Inleiding 8 1.1 Het.Net Framework................................ 8 1.1.1 Het.Net Ontwikkelingsmodel....................... 8 1.1.2 Compilatie en Uitvoering in.net.....................

Nadere informatie

Kompozer Webdesign www.acc.dds.nl/lesonline/kompozer/

Kompozer Webdesign www.acc.dds.nl/lesonline/kompozer/ Hier vind je de cursus op het internet: www.acc.dds.nl/acconline/ Kompozer Webdesign www.acc.dds.nl/lesonline/kompozer/ Een bestaande website met kompozer www.acc.dds.nl/lesonline/kompozer/website/ Bestanden

Nadere informatie

Applications & Clients

Applications & Clients Applications & Clients APPLICATIONS & CLIENTS OS Financieel Wind ows XP Windows Home of Starter Editions Windows XP Windows Vista Windows Vista Business, Enterprise 32-bits zonder SP, SP1 32-bits Windows

Nadere informatie

Documentatie WD32. Christine van Woensel M32

Documentatie WD32. Christine van Woensel M32 Documentatie WD32 Christine van Woensel M32 Ontwerpkeuzes per device resolutie Desktop (1025 1600px & 769 1024px): Tablet (481 768px): Smartphone (321 480px & tot 320px): Algemeen: Alle ontwerpen voor

Nadere informatie

Enabling Mobile. Een whitepaper over het ontsluiten van data en systemen voor gebruik met en door mobiele applicaties

Enabling Mobile. Een whitepaper over het ontsluiten van data en systemen voor gebruik met en door mobiele applicaties Enabling Mobile Een whitepaper over het ontsluiten van data en systemen voor gebruik met en door mobiele applicaties Door Rutger van Iperen Mobile Developer bij AMIS Services Introductie Het gebruik van

Nadere informatie

Zelftest Java EE Architectuur

Zelftest Java EE Architectuur Zelftest Java EE Architectuur Document: n1218test.fm 22/03/2012 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST JAVA EE ARCHITECTUUR Nota:

Nadere informatie

Workflow Verrijkte Documenten

Workflow Verrijkte Documenten Workflow Verrijkte Documenten Boudewijn Rempt Opgericht in 2007 in Duitsland Internationaal bedrijf met experts in Nederland, Duitsland, Denemarken, Zweden en het Verenigd Koninkrijk OpenDocument: actief

Nadere informatie

Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans

Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans Tools voor canonieke datamodellering Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans Abstract Canonieke modellen worden al snel omvangrijk en complex te beheren. Dit whitepaper beschrijft een werkwijze

Nadere informatie

Applications & Clients

Applications & Clients Applications & Clients APPLICATIONS & CLIENTS OS Financieel Wind ows XP Windows Home of Starter Editions Windows XP Windows Vista Windows Vista Business, Enterprise 32-bits zonder SP, SP1 32-bits Windows

Nadere informatie

HTML en CSS. Je website bestaat uit HTML. Dat is een taal die browsers (Internet explorer, Chrome, Safari) kunnen lezen.

HTML en CSS. Je website bestaat uit HTML. Dat is een taal die browsers (Internet explorer, Chrome, Safari) kunnen lezen. Terminologie HTML en CSS HTML: Hyper Markup language Je website bestaat uit HTML. Dat is een taal die browsers (Internet explorer, Chrome, Safari) kunnen lezen. CSS: Cascading StyleSheet stylesheet for

Nadere informatie

1 2 3 4 Internet Explorer en internet

1 2 3 4 Internet Explorer en internet 1 2 3 4 Internet Explorer en internet 5 Inleiding World Wide Web (WWW). Het doorwerken van deze module leert je het volgende: Contact leggen met het internet. Informatie zoeken op het world wide web met

Nadere informatie

Weet meer...breng je brein in kaart

Weet meer...breng je brein in kaart Weet meer...breng je brein in kaart Benut de kracht van visuele informatie Een beeld is meer waard dan duizend hangmappen. Ons eigen organisch brein werkt zelden lineair. Onze beste ideeën en inzichten

Nadere informatie

Office Live Workspace

Office Live Workspace Het succes van Internettoepassingen zoals Google Docs en Zoho Office waarbij het Internet als werkruimte gebruikt wordt voor kantoortoepassingen (tekstverwerking, elektronisch rekenen ) heeft uiteraard

Nadere informatie

Tinus Plotseling 29-12-2002. MySQL

Tinus Plotseling 29-12-2002. MySQL Tinus Plotseling 29-12-2002 MySQL Inhoudsopgave Inleiding... 3 MySQL Geschiedenis... 3 MySQL Toepassingen... 3 MySQL Voordelen... 4 MySQL Nadelen... 4 MySQL bij ASCI... 4 PostgreSQL... 5 ORACLE... 6 MS

Nadere informatie

Research & development

Research & development Research & development Publishing on demand Workflow ondersteuning Typesetting Documentproductie Gespecialiseerd document ontwerp Web ontwerp en onderhoud Conversie Database publishing Advies Organisatie

Nadere informatie

Voordat er optimaal gebruik gemaakt kan worden gemaakt van Magister 5 via het web, kan deze FAQ mogelijk van pas komen.

Voordat er optimaal gebruik gemaakt kan worden gemaakt van Magister 5 via het web, kan deze FAQ mogelijk van pas komen. Silverlight FAQ t.b.v. Magister 5 Voordat er optimaal gebruik gemaakt kan worden gemaakt van Magister 5 via het web, kan deze FAQ mogelijk van pas komen. Zie de algemene Microsoft Silverlight FAQ op: http://www.microsoft.com/silverlight/faq/

Nadere informatie

Introductie Werken met Office 365

Introductie Werken met Office 365 Introductie Werken met Office 365 Een introductie voor gebruikers Inhoud Inleiding... 4 Aanmelden bij Office 365... 4 Werken met Office 365 Outlook... 5 Werken met Outlook 2007/2010... 5 Werken met de

Nadere informatie

Van Big Data tot waardevolle informatie op maat van de (interne)gebruiker en de burger

Van Big Data tot waardevolle informatie op maat van de (interne)gebruiker en de burger Van Big Data tot waardevolle informatie op maat van de (interne)gebruiker en de burger Tijdens deze sessie krijgt u een inzicht in een specifieke visie over hoe men op basis van grote hoeveelheden ongestructureerde

Nadere informatie

OpenIMS 4.2 Portaal Server

OpenIMS 4.2 Portaal Server OpenIMS 4.2 Portaal Server Inhoudsopgave 1 WAT IS EEN ENTERPRISE INFORMATIE PORTAAL?...3 1.1 BESPARINGEN...3 1.2 GERICHT OP EEN SPECIFIEKE DOELGROEP...3 2 OPENIMS PORTAAL SERVER (PS)...4 2.1 CENTRAAL BEHEER...4

Nadere informatie

Onder de motorkap van Microsoft Azure Web Sites. Eelco Koster Software architect ORDINA

Onder de motorkap van Microsoft Azure Web Sites. Eelco Koster Software architect ORDINA Onder de motorkap van Microsoft Azure Web Sites Eelco Koster Software architect ORDINA Agenda Introductie Architectuur Project Kudu Azure Resource Manager Doel Dieper inzicht geven in de werking van Azure

Nadere informatie

Handleiding Plesk. Eddy De Bock

Handleiding Plesk. Eddy De Bock Handleiding Plesk Eddy De Bock 1 1 STARTPAGINA Hier krijgt u een samenvattend overzicht van de functies die Plesk u biedt. 2 GEBRUIKERS Hier kan u gebruikers aanmaken, verwijderen en beheren. Onder Gebruikersrollen

Nadere informatie

Calligra. Algemene inleiding. Raphael Langerhorst Jost Schenck Vertaler/Nalezer: Natalie Koning

Calligra. Algemene inleiding. Raphael Langerhorst Jost Schenck Vertaler/Nalezer: Natalie Koning Algemene inleiding Raphael Langerhorst Jost Schenck Vertaler/Nalezer: Natalie Koning 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 1.1 Calligra-componenten................................... 5 1.2 Overzicht van de eigenschappen

Nadere informatie

Office 2010 en SharePoint 2010: bedrijfsproductiviteit op zijn best. Praktische informatie

Office 2010 en SharePoint 2010: bedrijfsproductiviteit op zijn best. Praktische informatie Office 2010 en SharePoint 2010: bedrijfsproductiviteit op zijn best Praktische informatie De informatie in dit document vertegenwoordigt de huidige visie van Microsoft Corporation op zaken die ten tijde

Nadere informatie

Waarom Access. In de onderstaande afbeelding ziet u een begin van de lijst met cliëntgegevens van de diëtiste.

Waarom Access. In de onderstaande afbeelding ziet u een begin van de lijst met cliëntgegevens van de diëtiste. Waarom Access Voor velen is het verschijnsel van de relationele database een brug te ver. Voor het opslaan en analyseren van gegevens neemt men zijn toevlucht tot Excel. Excel heeft inderdaad een uitgebreid

Nadere informatie

Toelichting op SDK. Versie 2.0. Datum 11 november 2010 Status definitief

Toelichting op SDK. Versie 2.0. Datum 11 november 2010 Status definitief Toelichting op SDK Versie 2.0 Datum 11 november 2010 Status definitief Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Wat is de Software developer kit? 3 1.2 Voor wie is de SDK bedoeld? 3 1.3 1.4 Waarvoor kan de SDK gebruikt

Nadere informatie

Tweakers Pricewatch. Specificaties productfeed

Tweakers Pricewatch. Specificaties productfeed Pricewatch Specificaties productfeed Voorwaarden productfeed Om uw database te kunnen koppelen aan de Pricewatch database moet de database aan een aantal technische voorwaarden voldoen. Online beschikbaar

Nadere informatie

SYSTEEMVEREISTEN TRACK VERZUIM 4

SYSTEEMVEREISTEN TRACK VERZUIM 4 SYSTEEMVEREISTEN TRACK VERZUIM 4 Copyright Tredin B.V. te Lelystad Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt (voor willekeurig welke doeleinden) door middel van druk, fotokopie,

Nadere informatie

Er wordt door veel mensen opgezien tegen de overstap

Er wordt door veel mensen opgezien tegen de overstap With a little Help from Wennen aan Office 2010 John Spronk Er wordt door veel mensen opgezien tegen de overstap naar Office 2010 omdat het er zo anders uitziet dan het vertrouwde Office 97. Degenen die

Nadere informatie

ECTS fiche. Module info. Evaluatie. Gespreide evaluatie OPLEIDING. Handelswetenschappen en bedrijfskunde HBO Informatica

ECTS fiche. Module info. Evaluatie. Gespreide evaluatie OPLEIDING. Handelswetenschappen en bedrijfskunde HBO Informatica ECTS fiche Module info OPLEIDING STUDIEGEBIED AFDELING MODULE MODULENAAM Programmeren 5 MODULECODE B STUDIEPUNTEN 10 VRIJSTELLING MOGELIJK ja Handelswetenschappen en bedrijfskunde HBO Informatica Evaluatie

Nadere informatie

WORDPRESS. De Volgende Stap. 2015, Roy Sahupala

WORDPRESS. De Volgende Stap. 2015, Roy Sahupala WORDPRESS De Volgende Stap 2015, Roy Sahupala Belangrijke opmerking De methodes en programma s in deze handleiding zijn zonder inachtneming van enige patenten vermeld. Ze dienen enkel voor amateuren studiedoeleinden.

Nadere informatie

ideal Betaal Formulier (Ondersteund o.a. ideal, MisterCash, Direct E-Banking en Credit Card)

ideal Betaal Formulier (Ondersteund o.a. ideal, MisterCash, Direct E-Banking en Credit Card) Script: Versie: 0.5 Licentie: ideal Betaal Formulier (Ondersteund o.a. ideal, MisterCash, Direct E-Banking en Credit Card) Gratis te gebruiken door (erkende) goede doelen. 200,00 excl. BTW voor aanschaf

Nadere informatie

TECHNICAL DESIGN DOCUMENT

TECHNICAL DESIGN DOCUMENT TECHNICAL DESIGN DOCUMENT BACHELORPROJECT IN3405 John Ciocoiu 1358227 Elwin Dokter 1275909 TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT FACULTEIT EWI WOENSDAG 28 APRIL 2010 VERSIE 1 COMMISSIE: Ing. D.J. van Roest (opdrachtgever)

Nadere informatie

De voordelen van Drupal

De voordelen van Drupal Drupal is een open source Content Management System (CMS). Daarnaast kun je Drupal zien als een framework, dit betekent dat je modules (oftewel mini-applicaties) kunt implementeren in je installatie van

Nadere informatie

Factsheet NPrinting; QlikView reporting done right

Factsheet NPrinting; QlikView reporting done right ; QlikView reporting done right De juiste informatie, bij de juiste mensen op het juiste moment Over Pink Elephant Pink Elephant is een internationale kennisleider op het gebied van bedrijfsinnovatie en

Nadere informatie

Portability, Interoperability of toch maar Connectivity Portability, Interoperability of toch maar Connectivity.

Portability, Interoperability of toch maar Connectivity Portability, Interoperability of toch maar Connectivity. Portability, Interoperability of toch 1 Even Voorstellen Diploma s: 1980 Bachelor of Science Civil Engineering (Cairo, Egypte) 1986 Doctoraal in Geodesie (TU Delft, Nederland) Enige Automatiseringservaring:

Nadere informatie

Gegevens. Cliënt met browser Server met Apache/IIS Databaseserver En PHP

Gegevens. Cliënt met browser Server met Apache/IIS Databaseserver En PHP Webservers inrichten Inleiding De webapplicatie die je hebt geschreven, is volgens het three-tier systeem ontwikkeld: 1. Gegevensopslag in een database 2. PHP voor de logica 3. XHTML (en CSS) voor de presentatie

Nadere informatie