Het nieuwe logo, een eigentijds statement 14 Participaties in beeld 16 IJkdijk, intelligente proefdijk 18

Transcriptie

1 In dit nummer o.a. een terugblik op het Piekencongres in APA spuit zonnecellen in Leeuwarden 2 Het nieuwe logo, een eigentijds statement 4 Participaties in beeld 6 IJkdijk, intelligente proefdijk in cijfers 23 Nefit Fabrik des Jahres

2 I N H O U D De meeste mensen associëren dat al snel met kou en guur en typische herfstbeelden. Zelf houd ik wel van wind. Als zeiler zeker en ook als Noorderling. Wanneer ik al hardlopend tegen de 6 2 wind in ga, is het alsof je gedachten als vanzelf wegwaaien en er ruimte komt voor nieuwe ideeën. Een frisse wind is een positief teken. Van zo n frisse bries hebben we als NOM gebruik gemaakt om te kijken naar onze rol en plek in de Noordelijke economie. Het resultaat daarvan presenteren we nu in een nieuw jasje met Het waait altijd in het Noorden... een nieuw logo en nieuwe huisstijl. Maar dat is niet alles, ook onze visie (zie pagina 5) en missie hebben we kritisch bekeken en geactualiseerd. Die uiterlijke kenmerken krijgen inhoud als ook gedrag en houding van alle NOMMERS daaraan voldoen. Met elan willen we dat uitdragen. Fris heeft ook iets van onafhankelijk zijn. Dat willen we graag waarmaken. Onafhankelijk wil niet zeggen dat je maar je gang gaat, maar dat je aanpak en opvatting niet gekleurd zijn door vooringenomenheid of eigen belang. Wij zijn er voor onze om geving, voor u dus. En om de economie te stimuleren relateren we al onze inspanningen in geld en mensen op lange termijn aan bedrijfsmatige activiteiten. Vanzelfsprekend houden we daarbij rekening met onze aandeelhouders die de NOM ruimte bieden om activiteiten te ondernemen in Noord-Nederland. Aan het woord 2 Het waait altijd in het Noorden vindt Siem Jansen, directeur N.V. NOM Om voorwaarts bezig te zijn moet je ook terugkijken. In deze Visie 5 Sabine en Rick investeren in de ontwikkeling van de NOM Siem Jansen jansen@nom.nl eerste NOMMER dan ook ons jaarbericht. Er zijn goede prestaties geleverd. Nog nooit werden er zoveel financieringstransacties afgesloten met een stijgend percentage aan starters. Juist in deze categorie komen veel innovaties tot stand. Ook op het terrein van ontwikkelen en acquisities zijn prima scores gehaald. Speerpunten Bedrijf in beeld Investeringen Noord-Nederland piekt! Hoe onze pieken piekten in 2007 APA bv producent van zonnecellen om te sprayen in Leeuwarden Participaties en leningen, we investeren in Noord-Nederland Een bijzonder hoogtepunt was de Noordelijke pieken-manifestatie in oktober jl. Een toonbeeld van Noordelijke trots met een uit- In de schijnwerper 8 IJkdijk, intelligente proefdijk met wereldpotentie stekend programma dat hoog gewaardeerd is door de bezoekers. Hierover meer op pagina x Kortom, de NOM bruist van energie. Achterover leunen willen we daarbij in ieder geval niet. We gaan blijvend voor goud Cijfers Successtory De cijfers van 2007, interessante achtergronden Nefit, lean bedrijf wordt Fabrik de Jahres Een nieuw magazine dus. Aan de voorbereiding is met enthousiasme gewerkt en dat willen we ook uitstralen. De komende jaren zullen we dat volhouden. Ik hoop dat u deze eerste NOMMER met veel genoegen leest en we zijn benieuwd naar uw reactie. Houd ons ook in dat opzicht scherp. En verder Colofon 4 Schelte Meinsma over durven ondernemen in het Noorden 0 Wist u dat al van de NOM? Het nieuwe logo, een eigentijds statement 4 NOMMER Wytze G. Rijke 22 nom.nl, interactief eentweetje 30 Uitgelezen boeken 3 INVESTEREN IN ONTWIKKELING

3 een magazine van N.V. NOM en speciaal bedoeld voor relaties en iedereen die geïnteresseerd is in de activiteiten van de investerings- en ontwikkelingsmaatschappij voor het Noorden. NOMMER is open, toekomsten resultaatgericht en beschrijft de economische ontwikkelingen, de ondernemingsgeest, en het leven en werken in Groningen, Friesland en Drenthe. Verspreiding: gratis onder alle relaties van N.V. NOM. Redactie: Communicatie N.V. NOM, Manisch Creatief. Eindredactie: Annemarie Atema, Idee, art direction: Manisch Creatief. Pre-press: Digitaal. Tekstbijdragen: Annemarie Atema, Manisch Creatief, Siem Jansen, Schelte Meinsma, Rudy Noordenbos, Wytze Rijke, Lolle Wijnja. Fotografie: Roelof Bos (cover), Stijntje de Olde, Hans van Dijk. Drukwerk: Grafische Industrie De Marne. Oplage: exemplaren. Rechten: Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of geproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de N.V. NOM of andere auteursrechthebbenden. Alle gegevens zijn onder voorbehoud, en er kunnen geen rechten aan worden ontleend. NOMMER is een uitgave van N.V. NOM, Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland. Paterswoldseweg 80, Groningen. Telefoon (050) , COLOFONNOMMER is Ondernemers zijn geen thrill seekers. Eigenlijk hebben ze bij voorkeur zekerheid over de goede afloop vóór ze beginnen. Maar die zekerheid bestaat niet. Risico nemen is onlos-makelijk met het ondernemerschap verbonden. Daarom blijft het, als de voor- en nadelen, kansen en bedreigingen op een rij gezet zijn, in laatste instantie een kwestie van gewoon durven. (Folkert de Groot, NOM) Mijn traditionele beeld van een fabriek wankelt. s Nachts, als de fabriek doordraait, is er zelfs niemand. De dienstdoende werknemer kan, als iets mis gaat, thuis op de computer zien wat er aan de hand is. Vaak kan hij het probleem daar ook oplossen. (Henk Nicolai over Holland Malt) De Porsche-man kwam langs, liep door de fabriek en kwam na een uurtje weer bij mij op het kantoor. Wat hij ervan vond? Es gibt Chaos. (Gezienus Hoving, Nefit) Misschien zou je als Friese bedrijven met een topproduct eens samen op de miljonairsbeurs moeten gaan staan. Horloges, jachten, bedden, dure fietsen... Friesland op de kaart zetten. Het Nederlandse Scandinavië. Gewoon durven. (Roelf Kok, AVEK) Een Chinees roept gewoon alle toeleveranciers bij elkaar, in één zaaltje, en loopt daar zelf van de een naar de ander, onderhandelt, gaat weer verder, komt weer terug net zolang tot hij vindt dat hij een goede prijs heeft bedongen. Hij speelt ze tegen elkaar uit waar ze bij staan. Niemand mag d r uit vóór hij het voor elkaar heeft. (Paul van der Graaf, Volharding Shipyards) Een enorme gok. De waarde van het contract was hoger dan onze jaaromzet. Dat doe je normaal nooit. (Henk Slik, PMF) Kijkend over het noordelijke landschap aan de rand van het bedrijventerrein ben ik in afwachting van mijn bezoekster. Ik heb een afspraak met Sabine van de NOM. Een bezoekje van een Nommer levert altijd wel inspiratie op voor mijn bedrijf. Ze komt bijpraten. Het is trouwens boeiend om te horen wat ze vertelt over de dynamiek en creativiteit binnen de NOM om economische ontwikkeling te stimuleren. Een leuke tent om voor te werken. Sabine straalt dat uit. Bij de relatiedagen van de NOM ervaar ik dat ook. Goed opgezet, leuk programma en ze weten altijd wel iets of iemand te vinden die je opscherpt. Nee, die club weet waar ze het over hebben. Ze zijn goed geïnformeerd over economische ontwikkeling. Hun financiële mensen zijn zakelijk en denken mee. Het financiële arrangement voor mijn bedrijf van vorig jaar zat goed in elkaar. Het netwerk naar de overheid is in orde. Hoewel ze gefinancierd worden door die overheid ervaar ik ze als één van ons. Geen geneuzel, to the point, met kennis van zaken en gevoel voor ondernemen. Ze hebben een goede neus voor de nieuwste technologische ontwikkelingen, zitten dicht bij broedplaatsen waar jongeren komen en pikken goede ideeën en talent snel op. Daarmee bezorgen ze me soms wel nieuwe concurrenten, maar tegelijkertijd heb ik er eentje in huis gehaald waar ik wat mee kan. Mijn opvolger heeft zich zo al aangediend. Het idee om sensortechnologie toe te passen voor snelheidgeleiding langs provinciale wegen was prima. Een exportproduct waar ik nog jaren mee verder kan. Zij hebben mij in contact gebracht met een Vietnamees om dat systeem world-wide te gaan verkopen. Het business-plan ziet er goed uit. Daar heb je haar met collega Rick... Ik zie het wel zitten met die mensen. Jack van Slooten, NOFIXATION b.v. 5

4 In een waterwereld die volop in beweging is wil Waterbedrijf Groningen de waterbelangen in de regio duurzaam veilig stellen. Samenwerken en innovatie zijn hierbij sleutelwoorden. Samenwerken is echter geen doel op zich. We doen het alleen als het toegevoegde waarde biedt. Niet alleen met andere partners in de waterketen, maar ook met kennisinstellingen en natuur- en milieuorganisaties. Om uiteindelijk samen te komen tot creatieve en innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken op het gebied van water. Een congres Noord Nederland piekt! levert hier beslist een bijdrage aan! Het geeft bedrijven de mogelijkheid zich te presenteren en kennis uit te wisselen. Tegelijkertijd zet het ook Noord-Nederland goed op de kaart! Kortom, het congres stimuleert zaken als innovatie, samenwerking en kennisuitwisseling. Onderwerpen die ook voor Waterbedrijf Groningen van groot belang zijn. Harmen Hoogeveen Waterbedrijf Groningen Het piekencongres vond ik een goede mix van Noordelijk ondernemerschap en samenwerking. Er waren praktische workshops en een lezing over publiek private samenwerking (wat ik voor het gemak maar noem het Leuvense model ). En dat allemaal op één dag. Daarnaast was het een uitstekende gelegenheid om in een breder kader contacten te leggen tussen de verschillende pieken. Een geslaagde dag die wat mij betreft voor herhaling vatbaar is en een jaarlijks karakter verdient. Gerard Schouten, Westt BV Met haar demonstratie van gebundelde kracht, door het NOMcongres aan haar deelnemers getoond, is eens te meer helder gemaakt dat Noord-Nederland alles in huis heeft om innovatief een wereld te veroveren. Zonder het bijzondere contact, opgedaan tijdens het piekencongres, kunnen wij niet pieken op de Frisian Solar Challenge! Op het juiste moment kwam de juiste persoon in onze stand. En misschien brengt die kleine stap in onze stand, ons bedrijf een grote stap voorwaarts. Het piekencongres heeft ons veel goede contacten opgeleverd. Maurice Tax, Bright Spark BV I N V E S T E R E N I N O N T W I K K E L I N G 24 en 25 oktober 2007 NOM organiseerde internationaal congres Noord-Nederland piekt! Hoezo Noord-Nederland piekt? Bescheidenheid wordt over het algemeen gezien als een eigenschap die de mens siert. Maar Noorderlingen overdrijven soms. Dan worden ze zó bescheiden, dat ze zichzelf tekort doen. Dat moet maar eens afgelopen zijn, vond de NOM. En organiseerde een internationaal congres onder het motto Noord- Nederland piekt!. Opinion leaders uit wetenschap, bestuur en bedrijfsleven, met wijdvertakte netwerken in binnen- en buitenland, werden op zelfbewuste toon geïnformeerd over de Vier Pieken. En kregen ook nog eens een goede indruk van de kwaliteit van het leven alhier. En nu maar hopen dat ze het doorvertellen... Bauke Lettenga Energy consultant, BioMCN O N Z E P I E K E N P I E K E N! energie water life sciences sensor technologie Wist u dat de noordelijke energiesector groeit? De afgelopen Wist u dat er 45 watergerelateerde bedrijven in Noord- Wist u dat er inmiddels bijna mensen werkzaam Wist u dat de noordelijke sensormarkt nog klein is, maar jaren is het aantal bedrijven toegenomen tot ruim 300, met Nederland zitten en dat er mensen werkzaam zijn in zijn in de Life Sciences / Agro sector en dat zo n 300 bedrijven ook snel groeit? Op dit moment zijn bijna 00 bedrijven en zo n werknemers. de Noord-Nederlandse watersector? in Noord-Nederland gespecialiseerd zijn in die sector? organisaties actief, met bij elkaar zo n.200 arbeidsplaatsen. En dan hebben we het over hooggekwalificeerde banen.

5 Pieken door samenwerking Het Noorden piekt op veel verschillende manieren. Alleen krijgen we dat niet altijd zo mee. En dat heeft natuurlijk alles te maken met de verschillende stadia van onderzoek en vaak lange doorontwikkeltijden. Innovaties, nieuwe technologieën met economische hitpotentie, ze komen niet uit de lucht vallen. Ze zijn het resultaat van een innige samenwerking tussen bedenkers, makers en marktpartijen. De NOM vervult in dit proces vaak en graag de rol van matchmaker. Op ons verzoek bracht Meinoud Sportel een aantal samenwerkende partijen in Wat is de gedachte erachter? beeld. Hij maakte, speciaal voor Noord-Nederland piekt! een reportage die laat zien wat pieken in de praktijk nu echt betekent. Bekijk op onder het kopje NOM-TV de integrale film. 8 Vier Pieken in de Delta Heel eenvoudig. Je kunt als regio niet in alle sectoren onze bodem zit, waardoor wij alles weten van het uitblinken. Daarom moeten er keuzes gemaakt worden. vinden, winnen, bewerken, opslaan en transporteren Keuzes die gebaseerd zijn op de kracht van Noord- van energie. Water omdat we wereldleiders zijn als Nederland: de kennis en de ervaring van het verleden, het gaat om de duurzame zuivering en behandeling maar ook de kansen en het talent van de toekomst. van water. Life sciences omdat het hier al eeuwenlang Keuzes ook, die ondernemers in staat stellen om samen goed boeren is. En Sensortechnologie omdat de regio een stevige sector te vormen. recht van spreken heeft, met partijen als Astron en Zo ontstonden de Pieken Energie, Water, Life Sciences Sensor Universe als stuwende krachten. en Sensortechnologie. Energie omdat er gas en olie in Zie hoe Wetsus, technologisch topinstituut voor duurzame watertechnologie en Westt, een bedrijf dat zorgt voor de vertaling van technologie naar toepassingen in de markt, samen werken aan Blue Energy. Energie die opgewekt wordt door het concentratieverschil tussen zoet en zout water. En luister naar het verhaal van de Baarsma Wine Group, wijndistributeur met wijngaarden over de hele wereld, die met de teeltadviezen van het op de agrarische sector gerichte IT-bedrijf Dacom nog efficiënter kan werken. Door de kennisbundeling van TNO-ICT en Landustrie, die samen werken in IJkdijk, testfaciliteit voor de toepassing van sensortechnologie in dijken, kades en keringen, kan de kwaliteit van dijken op afstand beter bewaakt worden. Samen met GasTerra ontwikkelt Nefit in Buinen een nieuwe generatie HR-ketels: de HR-E ketels. Waarbij de E staat voor elektriciteit. Want deze ketels leveren niet alleen warmte maar ook elektriciteit. Hiermee staan deze bedrijven aan het begin van een nieuwe ontwikkeling: de decentrale opwekking van energie. Of wat te denken van de samenwerking tussen glastuinbouwbedrijf Hartman in Sexbierum en het innovatieve adviesbureau E-kwadraat. Bij Hartman worden op laboratoriumschaal ontwikkelde energie-experimenten toegepast in de praktijk. Vanzelfsprekend zijn dit nog maar enkele voorbeelden van het groot potentieel aan economische kansen en mogelijkheden in Noord-Nederland. Op is te zien dat dit nog maar het begin is.

6 Heerlijk uitdagend! Ondernemen in het Noorden van Nederland is 0 GEWOON DURVEN! DE UITDAGING VAN ONDERNEMEN IN HET NOORDEN Schelte Meinsma, directeur BekenT Internet Marketing BV heel anders dan in de rest van het land. Ik geniet er enorm van. We zijn heerlijk stug, gaan niet zomaar overstag en zijn niet makkelijk in het uitgeven van geld. Maar daar staat tegenover dat als we iets doen, we het goed doen en voor een langere tijd. De ondernemer uit het Noorden kiest steeds meer voor loyaliteit en kwaliteit. Dat past bij ons, daar voelen we ons lekker bij. De kleine Noordelijke markt Wat mij enorm opvalt is dat de Noordelijke markt relatief klein is. Ik kom steeds meer bekenden tegen. Zoals iedereen hier bekenden tegenkomt. Inmiddels pakken wij zelf, hier in het Noorden, ook veel initiatieven op. De Bedrijfscontactdagen in Friesland waren een ongekend succes: veel deelnemers en veel bezoekers. En de Kamer van Koophandel Noord Nederland heeft sinds kort daarop zijn inmiddels al zo n 800 ondernemers actief. Ondernemen in Groningen Ik ben in 2007 in Groningen begonnen. Eerst op de Grote Markt en sinds begin 2008 in de Mediacentrale op het Helperpark. Groningen heeft een ideaal ondernemersklimaat voor bedrijven in de interneten communicatiebranche. Naast goede netwerken is ook de onderlinge sfeer tussen ICT-bedrijven erg plezierig. Het tweewekelijkse ICT-netwerk in t Feithhuis is bijvoorbeeld een succesvol initiatief. Groningen heeft als ICT-stad een duidelijke uitstraling naar buiten toe en past bij het ondernemen in de ICT. DoDo Drenthe, actief en aantrekkelijk In Drenthe loopt het initiatief DoDo Drenthe als een trein. Dodo probeert op een aantrekkelijke manier kennis van ICT aan Drentse ondernemers over te dragen. Veel ondernemers zijn hier enthousiast over. Dit stimulatieproject wordt geïnitieerd door Syntens, de Kamer van Koophandel en de NOM. De uitdaging van het Noorden Mijn uitdaging ligt in het zaken doen met het Noorden. Inmiddels reis ik wekelijks af naar Amsterdam, Woerden, Den Bosch, Zaltbommel, Almere, Den Haag en Utrecht. Werk is daar ruim voldoende. En toch blijft mijn basis het Noorden. Ik wil blijven genieten van de cultuur en de eigenheid van de zakelijke ondernemer in onze regio. Schelte Meinsma, schelte@bekent.nl NEED TO KNOW WIST U DAT... Er inmiddels ruim.400 mensen geabonneerd zijn op de digitale nieuwsbrief van de NOM? Er dagelijks gemiddeld 270 mensen bezoeken? Er in 2007 totaal 27 extra zelfstandige bedrijven zijn bijgekomen, naast de reeds???? zelfstandige bedrijven in de regio, waar de NOM in participeert? De NOM er is voor nieuwe bedrijven, maar zeker ook voor bestaande bedrijven? De NOM het alle ondernemers gemakkelijk maakt door one stop shopping te bieden? Dus alle relevante info over Noord-Nederland voorhanden is: over infrastructuur, wegen en waterwegen, over energie en grondstoffen, over de beschikbaarheid van werknemers en zelfs over de kwaliteit van het leven alhier? De NOM een gidsrol kan vervullen op het traject van idee naar implementatie? De NOM u helpt met informatie, u in contact brengt met een groot netwerk en u ondersteuning biedt bij innovatie-projectmanagement? U samen met de NOM uw financieringsplafond kunt verhogen? NICE TO KNOW

7 Een film met de zon in de hoofdrol Geproduceerd op locatie in Leeuwarden APA bv gaat de nieuwe film produceren in Leeuwarden. Daarvoor wordt een gebouw gerealiseerd dat onderzoeks- én productiefaciliteiten combineert. De techniek om zonnecellen te sprayen kan hier worden opgeschaald van laboratorium- naar productieniveau. Er is capaciteit voor ± m2 zonnepaneel per jaar. De investering bedraagt ca. 7 miljoen en levert 30 arbeidsplaatsen op. Een happy end voor het milieu De uitvinders van APA bv hebben jaren gewerkt aan het ontwikkelen van de spray-techniek. Want zonnecellen laten zich niet zomaar spuiten, die moeten eerst met innovatieve chemie gebruiksklaar gemaakt worden. APA bv wil met de nieuwe techniek een prijsdoorbraak veroorzaken op de markt voor zonnepanelen, die nu nog 7 eurocent per kwh kosten. Omdat zonne-energie brandschoon én duurzaam is, is de APA-film goed nieuws voor het milieu. De NOM als regisseur Een onderneming als APA bv past precies bij de energie ambities van het Noorden. Daarom heeft de NOM de rol van projectcoördinator van de acquisitie van APA bv op zich genomen. Vanaf het e contact (april 2007) tot de e paal (begin 2008) van het nieuwe gebouw is sprake geweest van een intensief samenspel tussen APA en de NOM met een optimale vestigingsomgeving als inzet. Niet alleen overigens, maar samen de gemeente Leeuwarden, Rabobank en Stichting Bedrijfsgebouw Leeuwarden. Zo kon een winnende combinatie van advies, financiering en huisvesting aangeboden worden. 2 APA bv vestigt zich in Leeuwarden 3 Voor niets gaat de zon op. Helaas geldt dat niet voor zonnepanelen; die zijn zelfs tamelijk kostbaar. Maar dat gaat veranderen, want de onderneming Advanced Photovoltaic Applications bv (afgekort: APA bv) heeft een revolutionaire techniek ontwikkeld om zonnepanelen goedkoper te produceren: de zonnecellen worden met een spray-techniek aangebracht op de panelen, eigenlijk net als lak op een auto. Zo ontstaat een dunne laag, ofwel film, van zonnecellen. Een film met de zon in de hoofdrol. Nieuw hoogtepunt voor de Piek Energie We hadden al olie en gas, we hadden al verstand van het opsporen, winnen, verfijnen en distribueren van energie. Maar in de sector znne-energie kon het Noorden nog wel wat versterking gebruiken. Ook daarom is de komst van APA bv een nieuw hoogtepunt en we gaan voor meer - voor één van de vier pieken in de Delta: Energie.

8 Het nieuwe logo van de NOM vertelt nog beter het huidige en toekomstige verhaal van de Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland. Logo, kleurgebruik, typografie en vormtaal zorgen samen voor een nieuwe visuele identiteit. Het laat zien dat we van nu zijn en de tijdgeest begrijpen. Een eigentijds statement Dus... Agressief verkeersgedrag ligt in Noord- Nederland (8,4%) lager dan in de rest van Nederland (0,6%) Dierenpark Emmen is onlangs door de lezers van het ANWB-blad Kampioen tot de beste dierentuin van Nederland gekozen. In Noord-Nederland kun je overnachten in een vuurtoren, reddingsboot of havenkraan. Investeringen in 2007 De NOM investeert in participaties. We zetten ons kapitaal in als we verwachten dat er meerwaarde gecreëerd kan worden voor de bedrijvigheid in het Noorden. Basis hiervoor ligt vooral in onze ervaringen. Niet alleen vanuit ons eigen ondernemen, maar zeker ook vanuit de ervaringen met andere ondernemers. Als betrokken partner kan de NOM meerwaarde bieden. Niet alleen door het verschaffen van kapitaal, maar ook door een rol als commissaris, als adviseur. En als het nodig is schakelen we daarbij ook ons uitgebreide netwerk in. 4 Ieder jaar aan het begin van de zomer vindt in Leeuwarden het bekende Fries Straatfestival plaats. Met twee dagen lang muziek en acts op bijzondere locaties en in een fantastische sfeer. In 2007 zijn we 46 participaties aangegaan en zijn er leningen verstrekt aan 46 bedrijven; een all time high! En in meer dan de helft van de gevallen was dat aan starters 5 PMS 383 PMS 422 Mensen in Noord-Nederland voelen zich veiliger op straat dan in de rest van Nederland. of doorstarters. Het aandeel starters neemt nog jaarlijks toe, en de verwachting is dat dat nog wel even door zal gaan. Want onze plannen zijn er in elk geval op gericht ons De NOM staat voor investeren in ontwikkeling. Niet alleen door middelen als kennis, kapitaal en contacten aan te wenden, maar vooral ook door energie, enthousiasme en betrokkenheid te tonen. Het nieuwe logo van de NOM is een verbeelding van dit gedachtegoed. De letters N, O en M lopen op in dikte: er zit ontwikkeling in. De O vormt een beeldmerk binnen het logo. Zo uitgevoerd dat het symbool voor inschakelen en stand-by is ontstaan. De in de O verzonken I visualiseert ook de essentie van het PMS 425 Kleurstelling Ook de gekozen kleuren hebben zeggingskracht. Groen staat voor groei en ontwikkeling. Grijs is verbindend en staat voor samenwerking en zakelijkheid. Ook de kleurovergang van licht naar donkerder grijs draagt bij aan het idee van ontwikkeling. Het Groninger museum trekt jaarlijks zo n bezoekers met spraakmakende tentoonstellingen. De luchtkwaliteit van Noord-Nederland is heel goed. De concentraties fijnstof en stikstofdioxide zijn hier lager dan in de rest van Nederland ons nog meer te concentreren op jonge ondernemingen, in de starten in de pre-startfase. Ook in de pieken (energie, water, sensor technology en life sciences) hebben we meerwaarde kunnen bieden. Hier is er sprake van participaties en leningen, en dat betreft dan vooral de energiesector. werk van de NOM: investeren in ontwikkeling. Op deze manier presenteert de NOM zich in alle verschijningsvormen als een actieve en betrokken partner. De ronde vormen tonen vriendelijk en toegankelijk, en verder is het beeldmerk stevig, helder en duidelijk. Typisch Noordelijk dus. Het nieuwe logo, de bijbehorende huisstijl en de thematiek Investeren in Ontwikkeling zijn ontwikkeld door Manisch Creatief. Restaurant Doozo in Leeuwarden was in 2007 verliezend finalist van Mijn Tent is Top, en Bij Jansen uit Groningen in Voorwaar geen slechte prestaties!

9 Participaties en leningen 3 Eemshaven Amsterdam Cosmocows B.V. Assen Amdico B.V., H.E.S. Heerema Holding B.V., Interwell Holding B.V., Nofiq Holding B.V. Beetsterzwaag NOM / ABN AMRO Startersfonds B.V. Bruntinge More-to.com C.V. Coevorden Europark Coevorden - Emlichheim GmbH, J.G. van den Pol Holding B.V., Profibas Brandalarmeringssystemen B.V. Delfzijl Koninklijke Wagenborg B.V., RSP Holding B.V. Dokkum Prins Holding N.V. Drachten BAIR B.V., Haswold B.V. Dwingeloo R.T. Dwingeloo B.V. Eelde Groningen Airpark Eelde B.V. Eemshaven Eemshaven Sugar Terminal C.V., Holland Malt B.V., V&F Holding B.V. Emmen Catch Holding B.V., Color Wings B.V., Storage & Network Equipment Holding B.V., Wireless Value Beheer B.V. Farmsum BioMethanol Chemie Holding B.V., Noord-Nederlandse Oliemolen B.V. Franeker ALU-Bouw Fryslân V.o.F, Bijlsma Meubelen Holding B.V. Gasselte Mennega Metaalconstructies B.V. Glimmen Alobi B.V. Groningen Antheus Magnesium B.V., Avesis B.V., BekenT Internet Marketing B.V., Bioclear Holding B.V., De Verbinding B.V., DHP Holding B.V., Enable IT B.V., Gino B.V., Greenship B.V., Integron Industrieel Totaalconcept B.V., IQ Corporation B.V., Kalooga B.V., Kiadis Pharma B.V., Mucosis B.V., Participatiemaatschappij Ondernemend Groningen B.V., Pezy Holding B.V., Polyganics B.V., Solenne B.V., Sound Intelligence B.V., Stichting Groningen Internet Exchange, TCN/SIG Telehousing B.V., TSC Holding B.V., Zernike Seed Fund B.V., Zwartwoud Beheer B.V. Grou S. Hoekstra Warten B.V (h.o. DATC) Hallum Oreel Beheer B.V. Haren Domatops B.V. Harlingen Tohil Nederland B.V. Haulerwijk Machandel B.V., Thazza B.V. Heeg Hoora V.o.F. Heerenveen Abel Telecom B.V., Glice International B.V., Health Prevent B.V., LetsStat B.V., Massolt Holding B.V. Hoogeveen HSF Holding B.V., N.C.H. Beheer B.V., Rovecom Holding B.V. Joure Axes Automotive B.V., Cryo Store B.V., Eye Locus Netherlands B.V., Global Environmental Solutions B.V., Trilobes B.V. / Trilobes Power International B.V. Zijdewind 2 Harlingen Franeker Dokkum Hallum Zwaagwesteinde Leeuwarden Winsum 2 Drachten Grou Beetsterzwaag 3 Sneek Heeg 5 Nijehaske Joure Heerenveen 5 5 Oranjewoud Wolvega Lemmer Oldehove Noordhorn Kornhorn 3 Leek Marum 2 Haulerwijk Waskemeer Meppel 4 24 Eelde Dwingeloo Middelstum Delfzijl 2 2 Farmsum Ten Post Groningen Westerbroek 2 Winschoten Haren 2 Sappemeer Glimmen Veendam 5 2 Oude Pekela Noordlaren Zuidlaren Vlagtwedde Stadskanaal Assen 4 Gasselte Ter Apel Westerbork Bruntinge Emmen 4 Veenoord Wijster 3 Hoogeveen Coevorden 3 Kornhorn Leek Leeuwarden Lelystad Lemmer Marum Meppel Middelstum Nijehaske Noordhorn Noordlaren Oldehove Oranjewoud Oude Pekela Sappemeer Sneek Stadskanaal Ten Post Ter Apel Veendam Veenoord Vlagtwedde Waskemeer Westerbork Westerbroek Wijster Winschoten Winsum (FR) Wolvega Zijdewind Zuidlaren Zwaagwesteinde Storteboom Group B.V. CIM Flight Decks B.V., Data B. Mailservice Holding B.V., PendraCare Holding B.V. Advanced Photovoltaic Applications B.V., AquaExplorer B.V., Datacenter Fryslân B.V., Grendel Games V.o.F., Heijne Reklame Groep, IT Accent B.V., Living Foods B.V., S. Keikes (h.o. De Gouden Phoenix), Paintcube B.V., Van Ulzen Leeuwarden Beheer B.V., Vergnes Holding B.V. Eclair-E N.V. Intelligent Controls Ymir V.o.F. Coöperatieve Vereniging De Nieuwe Band Agrifirm Verdeel B.V., Astava Holding B.V., B.V. Drentse Participatiemaatschappij, Varibel B.V. Vast Holding B.V. F. Bosma Beheer B.V., Merkus Hekwerk Expert B.V., Newion Investments Management B.V., R&G Beveiliging B.V., TBV Holding B.V. Micro Key B.V. Lyonesse B.V. I2 Controls Tjaarda Oranjewoud B.V. Drenth Holland B.V., Strating Beheer B.V. Smit Sappemeer Beheer B.V., Studio 4 Beheer B.V. Lampe Holding B.V., PID Stainless Products V.o.F., Thermo-Sound Cell Productions B.V. CrystalQ B.V. Amca Beheer B.V. / Amca Engineering B.V. Indugroep Participaties B.V. / Witronic Witec Holding B.V. ABS Beheer B.V., Kisuma Euro B.V., N.V. Ontwikkelingsmaatschappij Rail Service Centrum Groningen, Nedmag Industries Mining and Manufacturing Holding B.V., Zechstein Minerals B.V. Bischop Holding B.V. Emslandermeer B.V. ZiuZ B.V. Intelligent Lectern Systems B.V. A. Houwing Winschoten Beheer B.V., Volharding Shipyards Holding B.V. Hilbrands Laboratorium B.V. Degaboard B.V. / Adwen Beheer B.V. Miedema Holding Winsum B.V. Travaillé Beheer B.V. Teamwork Technology B.V. Ritinimara B.V. O.K. Fish B.V. Peildatum participaties: mei 2008.

10 Het water keren, de gedachten laten stromen 8 9 Wat wil je, als je land voor een groot deel onder de zeespiegel ligt. Dan moet je vechten tegen het oprukkende water. Daarom zijn Nederlanders nogal goed in het ontwerpen en bouwen van waterkeringen, zoals dijken. Zo goed, dat we niet alleen zelf droge voeten houden, maar ook kennis en techniek exporteren naar andere landen waar het water loert en dreigt. En nu is er de IJkdijk, waarmee Nederland op zevenmijlslaarzen voortgaat op de ingeslagen weg.

11 IJkdijk, intelligente dijk De IJkdijk is op het eerste gezicht een gewone dijk. Maar dat is het niet. Want deze dijk is uitgerust met een groot aantal sensoren, die voortdurend metingen doen. Peilmeters voor het waterniveau, glasvezel voor temperatuurverschillen en zogenaamde luisterbuizen voor trillingen, om er maar enkele te noemen. De gegevens die deze sensoren leveren, worden verwerkt en geïnterpreteerd door de supercomputer Stella op de RUG in Groningen. Zodoende komen we steeds meer aan de weet over de oorzaken van dijkverzakking, -breuk of instorting en kunnen nieuwe gedachten over het ontwerpen en bouwen van waterkeringen vrijelijk stromen. De NOM als founding father Overal op de wereld liggen overstromingen op de loer. Daarom is expertise van water- Meer zekerheid, minder kosten keringen veel geld waard. Reden waarom 20 De nieuwe ideeën die ontstaan dankzij de IJkdijk, kunnen mensenlevens redden én een hoop geld besparen. Neenee, geen miljoenen, maar miljarden. Want een dijk met sensoren houdt in de gaten hoe hoog het waterpeil is en slaat alarm als er gevaar dreigt. Daardoor kunnen rampen voorkomen worden, omdat hun komst door sensoren verraden wordt. Onnodige evacuaties, plus de overlast en kosten die ermee gepaard gaan, behoren tot het verleden. Een ander voordeel is dat de IJkdijk ons in staat stelt het ontwerp van een dijk beter af te stemmen op de werkelijke dreiging. Dat kan betekenen dat een dijk veel minder hoog hoeft te worden dan aanvankelijk werd gedacht. de NOM mede-initiatiefnemer van de IJkdijk is, één van de vijf founding fathers. De andere vier zijn Deltares, IDL Sensor Solutions, STOWA en TNO. De vijf partners hebben elkaar nodig. Niet alleen omdat IJkdijk grootschalig is en aanzienlijke investeringen vereist, maar Laat m maar breken, verzakken en instorten! 2 En de rekening ook. Kansen als water De IJkdijk is een levensgrote proeftuin waarin instellingen en ondernemers vooral omdat ze elkaars kennis aanvullen. Deltares en TNO zijn gericht op kennis, IDL Sensor Solutions bevordert de toepassing Het dorp Wilnis werd in de zomer van 2003 opgeschrikt door een dijkbreuk. Een hele woonwijk kwam onder water te staan. De ramp verraste iedereen, want de dijk leek zo solide. Nederland was in rep en roer, het nieuws haalde uit verschillende disciplines diverse experimenten uitvoeren en ideeën toetsen op haalbaarheid. Weg- en waterbouw, meet- en regeltechniek en informatietechnologie zijn de peilers, maar ook wetenschappers, adviseurs van sensoren, STOWA legt de nadruk op de aansluiting bij de dagelijkse praktijk van het voorpagina s over de hele wereld. Hoe kon dit gebeuren, uitgerekend in het land dat zo veel ervaring met waterkeringen heeft? En hoe zat het met die andere kilo- en overheden denken en doen enthousiast mee. De IJkdijk vergroot de kansen van Nederlandse ondernemers op de wereldmarkt, want de kennis en de systemen die hier ontwikkeld worden, zijn watermanagement en de NOM maakt zich sterk voor het waarmaken van de economi- meter dijk in ons land? Was die wel veilig? Daar wilden we het fijne van weten! toepasbaar in alle landen waar het water weleens wat té opdringerig wordt. sche belofte. Om te voorkomen dat er nieuwe rampen gebeuren, mogen wetenschappers nu rampen nabootsen met de IJkdijk. Bellingwedde Bonn Dhaka New Orleans Paris Laat m maar breken, verzakken en instorten, maar breng alle processen die zich daarbij voltrekken in kaart met sensoren en de brute force computer Stella. Dan krijgen Welke plaats hoort in dit rijtje niet thuis? interesse uit tal van landen die leven met water: Duitsland, Frankrijk en de Verenigde we meer inzicht in de oorzaken van dijkverzwakkingen en Het lijkt een makkelijke vraag, maar u Staten participeren al in het project, er is concrete belangstelling uit Bangladesh. Een kunnen we rampen in de toekomst voorkomen. In eigen kunt zich zomaar vergissen: Belling- dramatisch voorbeeld is de belangstelling uit de Amerikaanse stad New Orleans, die land, maar ook in de rest van de wereld. wedde is de hoofdstad van de wereld door toedoen van de orkaan Katrina overstroomde en grotendeels verwoest werd. als het gaat om waterkeringen. Dat Het stadsbestuur hoopt in Bellingwedde te leren hoe herhaling van dat scenario komt allemaal door de IJkdijk. Die wekt voorkomen kan worden.

12 Voor mij is de NOM een dynamische en duurzame Donderdagmorgen, de wekker gaat om kwart voor zes, het is 0 april en vandaag is de grote dag. Het belooft ook een mooie dag te worden, het is vannacht helder geweest. Door de mistflarden rijd ik naar Harlingen. Onderweg steekt een koe af en toe haar kop boven (bio)brandstof voor heel ondernemend Noord- Nederland. de laaghangende mist uit, de thermometer zegt dat het iets boven nul is. Ik ga naar Harlingen want daar ligt Georgina P.G., een productentanker van bijna 30 meter met een vrachtcapaciteit van ton. De tanker ligt klaar voor de laatste proefvaart met de mensen van de rederij, keuringsinstanties, leveranciers en natuurlijk de werf Volharding. Lekker op tijd loop ik de helling op, het is al een drukte van belang. De cateraars sjouwen eten voor een hele week aan boord, hoeveel mensen gaan er eigenlijk mee? Rob Prins, voorzitter Raad van Commissarissen Ik zie de NOM vooral Over 2007 heeft NOM Finance een resultaat behaald van 3,5 miljoen. Dat is ongeveer gelijk aan het vorige jaar. Hierdoor hebben we fors in ontwikkelingen kunnen investeren: naast subsidies zo n,8 miljoen uit onze eigen middelen. Hierdoor zal de concurrentiepositie van het MKB nog steviger worden. Trots op Noord- Nederlands Fabrikaat Het schip ziet er fantastisch uit, keurig in de verf, de pijpen aan dek glimmen en alles is lekker nieuw. Via een hoge trap bereik ik het dek en loop ik richting dekhuis alwaar de BHV-er de inschepingslijst bijhoudt. Naam? Ik zeg mijn naam en ik sta gelukkig als gast op de lijst. Zeg, hoeveel mensen gaan er eigenlijk mee vandaag? De man antwoordt: Ruim 40, dat wordt dus een gezellige boel! Inmiddels wordt het steeds drukker aan boord en ik begin zo hier en daar eens even rond te neuzen. Het is lang geleden dat ik met een technische proefvaart mee ben geweest. Omdat ik voor de NOM de maritieme sector behartig, is het reuze leerzaam om dit oer Noord- Nederlandse eindproduct binnenstebuiten te keren, en daar is vandaag alle tijd en gelegenheid voor. Henk Bosma, lid Raad van Commissarissen als een succesvolle participatiemaatschappij die stevig bijdraagt aan de ontwikkeling van Noord-Nederland. De NOM heeft een belangrijke rol gespeeld In het wegwerken van de achterstandsituatie van Noord-Nederland. Met onze aandeelhouders en subsidiegevers hebben we een aantal doelstellingen vastgesteld over de periode De resultaten tot nu toe laten zien dat we goed op schema liggen: Tot 200 willen we 80 miljoen uitzetten. Het resultaat van 2007 was 5,4 miljoen. Dat vraagt om extra inspanningen. Met de afspraak dat we in vier jaar arbeidsplaatsen zouden creëren of behouden, lopen we met.490 in 2007 mooi op schema. Nuon besloot tot de vestiging van een multi fuel centrale. Hiermee is een investering gemoeid van,3 miljard. Het plan was om tot 200 zo n 800 miljoen aan investeringen uit te lokken! In de voorfase wilden we een investeringsimpuls creëren van 50 miljoen in vier jaar. Het resultaat over 2007 is 5 miljoen. En hierbij is het aandeel in pieken en speerpunten 52%. 23 De loods is al op de brug en de sleepboot komt langszij, de trossen worden binnengehaald en langzaam varen we de Harlinger haven uit. Als we het zeegat tussen Vlieland en Terschelling naderen gaat de Dolf Vogd, lid Raad van Commissarissen loods van boord en kunnen de proeven op zee beginnen. Wytze G. Rijke rijke@nom.nl Naast bijvoorbeeld het testen van het ankergerei is er ook een groot aantal testen dat minder spectaculair is. Zo worden geluid en trillingen op verschillende plaatsen in het schip gemeten tijdens wisselende snelheden. Volgens mij is hier met het ontwerp en de bouw prima rekening mee gehouden. De noodstop, van volle kracht vooruit naar volle kracht achteruit, valt qua lawaai en trilling ook enorm mee, maar goed, ik was niet in de machinekamer aanwezig. Verder is het de bedoeling dat we vier uur op vol vermogen draaien zonder dat er alarmbellen vanuit de machinekamer gaan rinkelen. Dit houdt in dat we met volle vaart tussen de Waddeneilanden heen en weer varen, en inderdaad, er klinken geen alarmsignalen. Ik heb het gevoel dat deze boot gewoon super is en knoop een praatje aan met de toekomstige Engelse kapitein. Hij weet mij te vertellen dat zijn rederij het liefst met Noord-Nederlands fabrikaat werkt en straalt nu al trots uit dat hij Jan E. de Vries, lid Raad van Commissarissen Nuchter Noordelijk ondernemerschap, de best houdbare factor! 2007 in cijfers binnenkort met dit kwaliteitsschip mag varen. Later op de avond varen we Harlingen weer binnen. Georgina P.G. wordt de volgende week aan de rederij overgedragen. De Georgina P.G. voldoet meer dan uitstekend aan alle eisen waarvoor ze gemaakt is. Het was een lange mooie dag H. Weggemans, lid Raad van Commissarissen

13 Geconsolideerde balans Geconsolideerde winst- en verliesrekening per 3 december 2007 (x.000,-) (voor resultaatbestemming) over 2007 (x.000,-) Activa Financiële vaste activa Financieringsbedrijf Opbrengsten Participaties Rente- en provisiebaten Vorderingen op participaties Ontvangen dividenden Overige leningen u/g Opbrengst commissariaten Effecten Resultaat verkopen participaties Bijdrage EU Programma Secretariaat Resultaat Stimuleringskredieten Vlottende activa en Innovatie- en Ontwikkelingskredieten 88 Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen Totaal activa Projectmanagement Kosten Personeelskosten Passiva Groepsvermogen Voorzieningen Overige kosten Saldo van de dotaties aan de voorziening voor financiële vaste activa Resultaat financieringsbedrijf Personeelsvoorziening Langlopende schulden Ontwikkelingsbedrijf Opbrengsten / vergoedingen Staat der Nederlanden / Samenwerkingsverband Ministerie van Economische Zaken Noord Nederland inzake Innovatiefaciliteit Bijdrage Provincies Kredietinstellingen Bijdrage Provincies inz. Reg. Netwerken 5 5 EU Programma Secretariaat Diensten aan derden Kosten Kortlopende schulden Personeelskosten Totaal passiva Overige kosten Resultaat Ontwikkelingsbedrijf Resultaat voor en na belastingen

14 De wereld ligt open voor noordelijke bedrijven. Maar dat geldt ook voor concurrenten uit lagelonenlanden. Om een rol te spelen in de strijd om fitness voor bedrijven Lean Thinking 26 de wereldmarkt is innovatie pure noodzaak. Autoproducent Toyota toont al jaren hoe zoiets aangepakt moet worden. Als een van de weinige autofabrikanten ter wereld blijven zij groeien en veel winst maken. Hun recept: Lean Thinking! 27 Lean maakt een bedrijf transparant, maakt duidelijk wat beter kan. Het betekent wel dat er grote veranderingen doorgevoerd moeten worden. Lean bedrijven zijn constant en systematisch bezig hun processen te verbeteren of te vernieuwen. Verspilling is een hoofdzonde en Pull het sleutelwoord: de orders van de klant bepalen wat er gemaakt wordt, niet de beschikbaarheid van machines

15 NOM heeft het gedachtegoed Ook voor het personeel moest de resterende handelingen zijn tot achter Lean omarmd omdat het MKB-bedrijven fitter maakt en een hefboomfunctie vervult naar innovatie. De afgelopen twee jaar knop om. Dat kostte tijd, ondanks trainingen en workshops. Iedereen moest opeens denken in termen van verbeteren. Als iemand een Alles kan altijd beter een absoluut minimum beperkt. In plaats van een vaste taak aan een band, werkt elke medewerker aan zijn eigen apparaat. De werkplek organiseerden we het netwerkprogramma Lean Innovation; een fout ontdekte werd alles stil gezet tot er een oplossing was. Ondanks Nefit wint industrieprijs draait mee met het productieproces, de juiste onderdelen zijn steeds volgend, nog breder programma is in voorbereiding. Lean werken loont. Toyota laat dat zien in Japan, Nefit bewijst het in de aanloopproblemen had de nieuwe aanpak wel degelijk effect. Al snel kon dezelfde productie gedraaid worden op 3 in plaats van Fabrik des Jahres door Lean montageproces op de juiste plek voorhanden via een uitgekiend supermarktsysteem. De klantvraag bepaalt de productie, legt Hoving uit. Een mede- Noord-Nederland. Hoe een Drents 7 productielijnen. In 2003 was het werker krijgt een kaart met het bedrijf zich met behulp van Lean bedrijf toe aan de volgende stap: bestelde type, leest die in en kan ontwikkelde tot internationaal rol- één productielijn die helemaal aan beginnen. Bij alle onderdelen die model de Lean-principes voldeed. hij voor zijn apparaat nodig heeft 28 Verdubbel de productie binnen vijf jaar In 993 werd ketelproducent Nefit overgenomen door het Duitse Buderus. Een droomhuwelijk, want via Buderus kon Nefit eindelijk de Europese markt op. In 999 vernam Plantmanager Hoving wat dat precies inhield: verdubbeling van de productie in vijf jaar. Na de eerste schok was onze reactie: grond aankopen en uitbreiden! De juiste onderdelen zijn steeds op de juiste plek voorhanden via een uitgekiend supermarktsysteem. branden lampjes. We kunnen elk type binnen een uur maken en dus op zeer korte termijn leveren. Onze leverbetrouwbaarheid is inmiddels 99,7%. Op deze manier hoeft de klant geen grote voorraden aan te houden en kunnen we onze productie precies afstemmen op de vraag uit de markt. Aan toeleveranciers stelt Nefit hoge eisen. Alle onderdelen moeten binnen 4 uur leverbaar zijn. We 29 Maar daar stak Buderus een stokje voor. Volgens hen kon de bestaan- Elke verspilling de deur uit proberen de lean-principes ook aan onze toeleveranciers over te de productie een stuk efficiënter. Deze overzichtelijke montagelijn brengen. Onnodige voorraden in Ik was het daar niet mee eens, ik is de basis van het recente succes. hun magazijn is ook verspilling. dacht toen nog dat we het prima Sinds 2003 zijn er continu verbete- De meeste toeleveranciers houden deden. Tót we in contact kwamen ringen aangebracht die het werken Gezienus Hoving (links op de foto) heeft het de laatste tijd al een voorraad voor 2 weken aan in met leanspecialist Porsche Consul- nog makkelijker maken. Alles kan vaak uitgelegd. Wat Lean nu precies inhoudt. Wat er allemaal een extern beheerde supplier hub ting. Na een paar bezoeken aan de altijd beter! Dat is het uitgangs- veranderd is bij Nefit. Hoe het zo gekomen is. Sinds Nefit in in het Friese Heeg. Nefit zelf heeft Porschefabrieken was ik helemaal punt van Lean en de filosofie van 2008 de prestigieuze Duitse industrieprijs Fabrik des Jahres het onderdelenmagazijn afgeschaft. om. Bekeerd. ons bedrijf. Als je alles transparant won in de categorie Hervorragende Montage, staat de De kleine voorraad die resteert, ligt maakt, zie je steeds meer verbe- Buinense fabriek in het middelpunt van de belangstelling. direct naast de productielijn. Als Stapje voor stapje werd het produc- terpunten. Elke verspilling bij ons Kanban-systeem aangeeft dat er tieproces aangepakt volgens vier Nefit is aangepakt. Wachttijden, onderdelen nodig zijn gaat er een Leanprincipes: Nul fouten, Klan- omsteltijden, onontdekte fouten, signaal naar Heeg en dan is het hier tentact, One-piece-flow en Pull. overbodige voorraden en onnodige binnen 4 uur. Met dit systeem heb- Dit ging gepaard met de nodige handelingen zijn geëlimineerd. ben we een voorraadreductie van kinderziektes en aanloopkosten. (Interne) transporttijden en de 30 naar 6 dagen gerealiseerd.

16 Uitgelezen I N V E S T E R E N I N O N T W I K K E L I N G 30 nom.nl Een nieuw logo, een nieuw magazine, een nieuwe website, New NOM. Is er nog iets bij het oude gebleven? In 2007 ontwikkelden we een nieuwe site. Met meer content, een betere uitstraling en meer mogelijkheden. Toch zullen we ook die binnenkort alweer inhoudelijk opnieuw onder de loep nemen. Gelukkig kan dat vrij gemakkelijk. Onze site is opgebouwd op basis van MMBase (leuk weetje voor de kenners) en maakt het mogelijk om ca. 90% van de informatie zelf aan te kunnen passen. Niks lange lijnen dus. Korte klappen, daar houden we van. Als we nu iets nieuws te melden hebben, dan weet u dat direct. Nom.nl geeft altijd een overzicht van de meest actuele stand van zaken. Handige iconen Alle content op is gekoppeld aan een onderwerp. En deze onderwerpen zijn weer gekoppeld aan een icoon. Een klik hierop geeft een overzicht van alle berichten. Wel zo handig. Evenementenkalender We hebben bijvoorbeeld dé evenementenkalender van Noord- Nederland. Evenementen die passen binnen de strategie van de NOM plaatsen we. Laat het ons weten! Bedrijventerreinen Op zoek naar een bedrijventerrein in Noord-Nederland? Op kun je je eigen criteria aangeven. De site geeft een overzicht én maakt een vergelijking tussen de terreinen. De selectie ervan is gedaan door de NOM in samenspraak met de Noord- Nederlandse gemeenten. Centraal criterium hierbij is dat de terreinen geschikt zijn voor nationale en internationale acquisitie. De getoonde bedrijven per terrein hebben een bovenregionaal/ internationaal karakter. Dit wil zeggen dat ze een miljoenenomzet hebben en het grootste deel van deze omzet verwerven buiten Noord-Nederland. De bedrijvenselectie is gemaakt door de NOM. Participaties Mag niet ontbreken: een overzicht van onze participaties. Bedrijven waar de NOM door middel van een achtergestelde lening, risicokapitaal, aandelen of anderszins in participeert. In het hart van deze NOMMER vindt u alle participaties letterlijk in kaart gebracht. De site geeft meer achtergrondinformatie per bedrijf met (als die aanwezig is) een directe doorlinkmogelijkheid. Projecten Soms is het een project, vaak is het veel meer dan dat. Toch hanteren we de term projecten om verdere uitleg te geven over activiteiten, waar de NOM in participeert. Duidelijk een groeiend element op de site. Leuk project! Hé, daar is de NOM bij betrokken! Nieuwsbrief Elke donderdag versturen we onze nieuwsbrief naar zo n.400 lezers! Noord-Nederlands nieuws, wekelijkse kost zeg maar. Nog niet aangemeld? Gewoon snel even doen! Op nom.nl. Wie durft? Een boek met als titel Gewoon Durven! maakt nieuwsgierig! En terecht! Geen verhalen over bungyjumpen, het beklimmen van de hoogste berg of gapende afgronden. Wel verhalen van ondernemers uit Noord-Nederland. Ondernemers die risico s hebben durven nemen of moesten nemen. En die samen met de NOM, in het kader van het TxU (Toeleveren x Uitbesteden)- programma hun concurrentie- en groeistrategie bepaalden. De noordelijke economie doet het goed! De werkloosheid neemt af, nieuwe bedrijven worden opgestart en ambitieuze plannen gerealiseerd. Maar dat is niet de enige reden waarom steeds meer mensen graag in Noord-Nederland wonen. Minstens zo belangrijk is het uitstekende woon- en leefklimaat. Dertien ondernemers namen ook het risico hun verhaal te vertellen. Folkert van der Meulen (NOM) en Henk Nicolai tekenden op. Het resultaat is bijna een jongensboek, aldus Folkert, maar is beslist ook leesbaar voor meisjes. De toon is semi-literair, de verhalen zijn eerlijk en openhartig, en er ontstaat een beeld van ontwikkeling van mensen en hun bedrijven, maar zeker ook van de noordelijke economie in de afgelopen decennia. DIT IS SUPER! Roadbook van het Noorden Bestellen U bestelt het boek (à 20,-) door een mail met uw naw-gegevens te sturen naar gewoondurven@nom.nl. U kunt het bedrag overmaken (aantal boeken x 20,00 incl. 6% BTW en verzendkosten) op TxU Bankrekening , o.v.v. Gewoon Durven. TxU BTW nummer NL B0. U ontvangt het boek direct nadat uw betaling binnen is. De huizen zijn ruim en relatief goedkoop; mensen voelen zich veilig; files komen nagenoeg niet voor; de lucht is écht schoon; en dan zijn er nog de festivals, musea, sterrenrestaurants, et cetera. Dit en nog meer leest u in Dit is super! Roadbook van het Noorden. Het boek bestaat uit twee lagen. De eerste vertelt het verhaal van Dylan en Charlotte, die een rondreis maken door het Noorden. De tweede laag toont aan de hand van cijfers en kaarten aan dat het goed wonen, werken en leven is in Noord-Nederland. Geïnteresseerd? Stuur een mail naar info@nom.nl 3

17 Ambitie om te groeien? Schakel de NOM in! Het zit in de natuur van iedere ondernemer: de ambitie om te groeien. De zaak van de grond te krijgen, tot bloei te brengen en - uiteindelijk - resultaat te oogsten. Dat is hard werken. Maar u staat er niet alleen voor, want de NOM helpt u graag om uw ambities waar te maken. Bijvoorbeeld door u in contact te brengen met partners, leveranciers of adviseurs. Door u een lening te verstrekken, op subsidiemogelijkheden te wijzen, u te helpen met het vinden van een geschikte locatie. Of door aandeelhouder in uw bedrijf te worden en u met raad en daad terzijde te staan. Zo legt de NOM een vruchtbare voedingsbodem voor Noord-Nederlandse ondernemingen. Kijk eens rond op Ontdek wat de NOM voor u kan betekenen, bepaal met wie u om de tafel wilt en bel of stuur een . I N V E S T E R E N I N O N T W I K K E L I N G Paterswoldseweg 80 Postbus AK Groningen T (050) F (050) E info@nom.nl I N.V. NOM Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland