Studiegids 2008/2009 Sociale Wetenschappen

Transcriptie

1 Studiegids 2008/2009 Sociale Wetenschappen Opleiding Sociologie

2 Inhoudsopgave Voorwoord vii Hoofdstuk 1 Sociologie als discipline 1 De opleiding Sociologie 3 Doelstelling van de opleiding 3 Kenmerken van de opleiding 4 Praktische informatie over Sociologie in Rotterdam 6 Programmaverantwoordelijken 6 Examencommissie Sociologie 6 Opleidingscommissie Bestuurskunde 7 Faculteitsraad 7 Bureau Onderwijs Bestuurskunde/Sociologie 8 Studie-advisering 9 Bindend Studieadvies (BSA) 9 PC-landschap 10 Studenten Helpdesk 11 Internationalisering 12 Studievereniging Cedo Nulli 12 Hoofdstuk 2 Bachelorprogramma 15 Betere studieresultaten 15 Zevenblokken systeem en werkgroepen 15 Bindend studieadvies (BSA) in Bachelor 1 16 Overzicht onderwijsprogramma 17 Bachelor 1 - vakbeschrijvingen 19 Bachelor 2 - vakbeschrijvingen 29 Bachelor 3 - vakbeschrijvingen 39 Colofon Deze studiegids is met de grootste zorg samengesteld. Aan de inhoud van deze gids kunnen echter niet zonder meer rechten worden ontleend. Hoofdstuk 3 Minors 47 Minor Europe and the Middle East 47 Minor Sociology of Culture 51 Hoofdstuk 4 Schakelprogramma voor HBO- en WO-Bachelors 55 Vrijstellingen 56 Uitgave van: Redactie: Opmaak en druk Erasmus Universiteit Rotterdam Irèn Galama B&T Ontwerp en advies, Rotterdam iii

3 Hoofdstuk 5 Masterprogramma Arbeid, Organisatie en Management 71 Doelstellingen 71 Eindtermen 72 Leerdoelen 72 Arbeidsmarktprofiel en beroepsmogelijkheden 73 Curriculum AOM 73 Profiel Opleiding AOM 74 Tentamens 75 Aanmelden voor de scriptie 75 Vereisten voor deelname aan scriptietraject 75 Stage 75 Afstuderen en het masterexamen 76 Toelating tot de master 76 Instroomregeling master AOM 77 Hoofdstuk 6 Masterprogramma Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid 89 Afbakening studieobject 89 Doelstellingen van het masterprogramma 89 Kennis van en inzicht in stedelijke transformatieprocessen 89 Kennis van relevante terreinen van stedelijke sociaal beleid 90 Arbeidsmarktperspectieven 90 Opbouw van de opleiding 91 Jaarrooster 91 Organisatie van de opleiding, onderwijsvormen 92 Afstuderen 92 Onderwijs- en Examenreglement Masteropleiding Sociologie Inleiding 114 Onderwijs- en Examenreglement Masteropleiding Sociologie Paragraaf 1 Algemeen 116 Paragraaf 2 Masteropleiding 118 Paragraaf 3 Vooropleiding en toelating 119 Paragraaf 4 Afleggen van tentamens 119 Paragraaf 5 Tentamenuitslag 121 Paragraaf 6 Vrijstelling 122 Paragraaf 7 Examens 122 Paragraaf 8 Studiebegeleiding 123 Paragraaf 9 Rekenregels studievoortgang en studiefinanciering 124 Paragraaf 10 Keuzevakken 124 Paragraaf 11 Uitzonderingsgevallen en hardheidsclausule 125 Paragraaf 12 Slot- en invoeringsbepalingen 125 Bijlage I: Onderwijsprogramma's Masteropleiding Sociologie 126 Bijlage II: Schakelprogramma 129 Bijlage III: Doorstroomregeling Masterprogramma s 130 Regels en Richtlijnen Examencommissie Sociologie 131 Hoofdstuk 8 Adreslijst 141 Hoofdstuk 9 Registers 157 Alfabetische vakkenoverzicht 157 Hoofdstuk 7 Onderwijs- en Examenregelingen Sociologie 99 Onderwijs- en Examenreglement Bacheloropleiding Sociologie Inleiding 99 Onderwijs- en Examenreglement Bacheloropleiding Sociologie Paragraaf I Algemeen 101 Paragraaf 2 Bacheloropleiding 103 Paragraaf 3 Afleggen van tentamens 104 Paragraaf 4 Tentamenuitslag 105 Paragraaf 5 Vrijstelling 106 Paragraaf 6 Examens 107 Paragraaf 7 Vooropleiding 108 Paragraaf 8 Studiebegeleiding 108 Paragraaf 9 Bindend studieadvies 109 Paragraaf 10 Rekenregels studievoortgang en studiefinanciering 110 Paragraaf 11 Keuzevakken 111 Paragraaf 12 Uitzonderingsgevallen en hardheidsclausule 112 Paragraaf 13 Slot- en invoeringsbepalingen 112 Bijlage I - Overzicht vakken Bachelorprogramma 113 iv Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 v

4 Voorwoord Beste studenten, Aan het begin van dit nieuwe studiejaar 2008/2009 ligt er weer een nieuwe studiegids met daarin een beschrijving van alle vakken die in de sociologieopleiding worden gegeven. Daarnaast vormt het Onderwijs- en Examenreglement (OER) onderdeel van deze gids. Hierin staan de formele regelingen omtrent de inrichting van de sociologieopleiding. Voor de dagelijkse gang van zaken bij examens en tentamens gelden de Regels en Richtlijnen van de Examencommissie Sociologie. Ook deze Regels en Richtlijnen zijn in de gids opgenomen. De studiegids is, zoals altijd, on line te raadplegen, maar zij wordt dit jaar voor het eerst in gedrukte vorm ook uitgereikt aan onze eerstejaars. Daarom aan hen een extra hartelijk welkom. Sociologie is een prachtig vak met goede toekomstmogelijkheden en jullie hebben een verstandige keuze gemaakt. Twee jaar geleden is de Rotterdamse sociologieopleiding ingrijpend gewijzigd door de invoering van een blokkensysteem. In principe wordt nu in elk van de drie bachelorjaren nog maar één vak tegelijk gedoceerd, waarop de student zich vijf weken lang volledig kan concentreren. Alleen in de masteropleidingen kunnen de studenten gelijktijdig twee vakken volgen. Hierbij wordt van de studenten wel de nodige inzet verlangd: het bijwonen van hoor- en werkcolleges, het maken van opdrachten en het afleggen van toetsen zijn geen vrijblijvende zaken. Maar het resultaat loont; al na een paar maanden zul je ervaren hoe boeiend de sociologie kan zijn en hoeveel nieuwe inzichten in de samenleving dit vak te bieden heeft. Al mijn collega s en ikzelf zijn graag bereid onze studenten ook in het komend studiejaar weer met raad en daad terzijde te staan. Veel succes! Prof.dr. Han Entzinger, Voorzitter capaciteitsgroep Sociologie vii

5 Hoofdstuk 1 Sociologie als discipline De sociologie onderzoekt de grondpatronen van menselijk samenleven. Sociologen zijn geïnteresseerd in hoe samenlevingen ontstaan, voortbestaan en veranderen. Ze zien samenlevingen primair als netwerken van relaties en daarmee samenhangende stelsels van gemeenschappelijke ideeën. De aandacht gaat uit naar hoe deze relaties en ideeën gestalte krijgen in een bepaalde economische, politieke en culturele context. Het blijkt erg moeilijk om de grondpatronen van het menselijk samenleven in algemene wetten te vangen. Wat dit betreft zijn er vooralsnog meer tegenstrijdige inzichten dan zekerheden. Sociologen hebben echter niet alleen belangstelling voor abstracte processen, ze richten zich ook op meer specifieke vraagstukken. Zo is er veel aandacht voor arbeidsorganisaties, het onderwijs, het staatsbestel en thema s rond migratie. Op dit meer concrete vlak liggen tal van boeiende vragen, die zonder een overkoepelende grote theorie kunnen worden bestudeerd. Ter illustratie een aantal vragen waar sociologen zich mee bezig houden. Om te beginnen twee vragen op het meest abstracte niveau. Ten eerste het zogenaamde orde-vraagstuk. Hoe komt het dat mensen zich gedragen volgens bepaalde regels? Waarom is chaos geen regel maar uitzondering? Moet alles wel zo geordend en voorspelbaar verlopen? Een andere vraag op dit niveau is die naar maatschappelijke ongelijkheid. Hoe komt het dat bijna overal verschillen in macht en aanzien voorkomen? Waarom zijn die verschillen niet overal even groot? Is een samenleving mogelijk zonder verschillen in macht, inkomen en aanzien? Op een iets concreter niveau worden vragen gesteld die betrekking hebben op een specifiek type samenleving. Een belangrijke vraag is bijvoorbeeld hoe een economisch stelsel als het kapitalisme heeft kunnen ontstaan en wat deze economische orde betekent voor de verhoudingen op andere maatschappelijke terreinen, zoals het politieke. Andere concrete vraagstukken betreffen bijvoorbeeld het onderwijsbestel en de arbeidsmarkt. Wat is het effect van onderwijs op ongelijkheid in de samenleving? Welke onderwijskwalificaties zijn nodig om de snelle technologische ontwikkeling te kunnen bijbenen? Gaan er nieuwe scheidslijnen ontstaan, zoals werkenden versus werklozen, of vaste banen versus flexibele arbeidsvormen? Ook op het gebied van migratie houden sociologen zich bezig met tal van vragen. Hoe gaan samenlevingen om met de komst van migranten? Hoe is het te verklaren dat sommige groepen een betere sociaal-economische positie hebben dan andere? Welke gevolgen heeft migratie voor de gevestigde orde? Al deze vragen zijn hoogst relevant. Ze zijn echter ook sterk beladen met belangen en ideologische stellingnamen. Daarom is het noodzakelijk om gebruik te maken van weten - schappelijk verantwoorde methoden. viii Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Overzicht Onderwijsprogramma studiejaar 2008/2009 1

6 Methode Sociologie is een empirische wetenschap. Sociologen volstaan niet met common sense, maar proberen hun beweringen ook met feiten te onderbouwen. Dat is niet altijd even gemakkelijk; het gedrag van mensen leent zich immers minder gemakkelijk voor waarnemingen en experimenten dan het gedrag van ratten of moleculen. Desondanks hebben sociologen inmiddels een uitgebreide verzameling van methoden en technieken van sociaal-wetenschappelijk onderzoek tot hun beschikking. Bij de verwerking van gegevens wordt gebruik gemaakt van allerlei computerprogramma s. De opleiding Sociologie De Rotterdamse opleiding Sociologie staat voor theoretisch pluralisme, methodologische veelzijdigheid en een gerichtheid op het onderzoeken en analyseren van hedendaagse maatschappelijke vraagstukken en beleidsproblemen. De breedte en veelzijdigheid van de opleiding worden beschouwd als noodzakelijke voorwaarden voor het ontwikkelen van een kritisch wetenschappelijke houding. Dit leidt ertoe dat Rotterdamse sociologen een goede uitgangspositie hebben voor het vervullen van uiteenlopende functies in het bedrijfsleven en bij de overheid. Relevantie Problemen in de samenleving hebben altijd gevolgen voor individuen, Ze uiten zich onder meer in gevoelens van frustratie, in ziekte en soms zelfs in zelfmoord. Daarom is het van belang om te weten hoe een samenleving leefbaar gemaakt kan worden. Die vraag heeft vroeger geleid tot het ontstaan van de sociologie. Hoewel die vraag moeilijk, breed en complex is gebleken, heeft hij nog niets van zijn relevantie verloren. Doelstelling van de opleiding De opleiding streeft diverse doelstellingen na. De voornaamste doelstellingen hebben betrekking op: het verkrijgen van sociologisch inzicht; het ontwikkelen van een praktische en kritische houding ten aanzien van uiteenlopende theoretische benaderingen; het kunnen kiezen van de geschikte theoretische invalshoek;het beheersen en toepassen van kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethoden, en het ontwikkelen van een kritische houding ten opzichte van beleidsvragen. In het Bachelorprogramma nemen de theoretisch-sociologische vakken een centrale plaats in. Doel hiervan is studenten vertrouwd te maken met de voornaamste sociologische thema s in de (Nederlandse) samenleving. De modules richten zich op sociale problemen en beleidsvraagstukken; er wordt een brug geslagen tussen theoretische sociologie en beleids - sociologie. Het Leeronderzoek in Bachelor-2 is het eerste moment waarop studenten van begin tot eind een sociaal-wetenschappelijk onderzoek uitvoeren. Aan bod komen dan zowel kennis - elementen (het gebruik van wetenschappelijke theorieën in onderzoek) als vaardigheden (onderzoek) en houdingen (samenwerking en het correct omgaan met gegevens en bronvermeldingen). Tijdens de Bachelorfase wordt voorbereid op de specialisatie in de Masterfase. De opleiding Sociologie kent één Masteropleiding waarin tussen twee varianten gekozen kan worden: Arbeid, Organisatie en Management (AOM) Grootstedelijke Vraagstukken en Beleid (GVB) De Mastervariant AOM bereidt vooral voor op een functie binnen het personeels-, organisatie- en advieswerk. De Mastervariant GVB behandelt de sociaal-economische en sociaal-culturele gedaanteveranderingen van steden en de wijzen waarop het lokale bestuur deze veranderingen tracht te beïnvloeden. 2 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Overzicht Onderwijsprogramma studiejaar 2008/2009 3

7 Kenmerken van de opleiding De Rotterdamse opleiding Sociologie wordt getypeerd door een zevental kenmerken: 1. Wetenschappelijke houding 2. Sociologische kennis 3. Academische vaardigheden 4. Beheersing en toepassing van methoden en technieken 5. Voorbereiding op beleidsonderzoek 6. Beroepsprofiel 7. Zeven-blokken systeem en werkgroepen 1. Wetenschappelijke houding De Rotterdamse opleiding biedt inzicht in hedendaagse maatschappelijke vraagstukken, waarbij alledaagse formuleringen van maatschappelijke problemen omgezet worden in sociologische probleemdefinities. Studenten wordt een open intellectuele instelling bijgebracht, waarbij ze geleerd wordt vanuit een constructief kritische houding naar maat - schappelijke ontwikkelingen te kijken. De overtuiging in Rotterdam is dat niet één bepaalde theorie of theoretische stroming richtinggevend is voor de aanpak van sociale problemen en wetenschappelijke vragen. In de sociologie bestaan veel theorieën en stromingen naast elkaar, die ieder een zekere mate van inzicht bieden. Theoretisch pluralisme is kenmerkend voor de Rotterdamse opleiding waarbij een praktische en kritische houding tegenover de uiteenlopende theoretische benaderingen centraal staat. 2. Sociologische kennis Om een geschikte theoretische invalshoek te kunnen kiezen maakt de opleiding studenten vertrouwd met theoretische hoofdstromingen die worden toegepast op sociale vraagstukken binnen uiteenlopende maatschappelijke sectoren. Via het werk van de grondleggers van de sociologie leren de studenten toepassings mogelijk - heden en beperkingen van verschillende stromingen kennen. Later in de opleiding maken studenten kennis met het werk van moderne sociologen en met nieuwe theoretische ontwikkelingen die voortbouwen op of zich afzetten tegen de klassieke hoofdstromingen en theorieën. Het is de bedoeling dat studenten de vaardigheid ontwikkelen om te kunnen kiezen voor de meest geschikte theorie of benadering bij een specifiek onderwerp en de daarbij passende onderzoeksvragen. 3. Academische vaardigheden Gedurende het programma leren studenten een aantal academische vaardigheden: Beheersing van algemene vaardigheden, zoals logisch redeneren, analytisch denken, het vermogen tot argumenteren. Het vermogen om maatschappelijke probleemdefinities te vertalen in sociologische onderzoeksvragen; dit impliceert ook het vermogen om ongestructureerde problemen op een vruchtbare wijze te herleiden tot hanteerbare onderzoeksvragen. Zelfstandig kunnen verrichten van sociaal-wetenschappelijk onderzoek. Dit is het vermogen een passende theorie en onderzoeksopzet te kiezen bij een onderzoeksvraag en deze stapsgewijs uit te voeren. Schriftelijk en mondeling kunnen rapporteren op academisch niveau. Het kunnen opsporen van en omgaan met een veelheid van traditionele en moderne informatiebronnen, zoals vakliteratuur, onderzoeksrapporten, beleidsdocumenten, infor - manten, databestanden en Internet. Het vermogen om onderzoek en andere empirische bronnen kritisch te gebruiken. Het vermogen om de resultaten van wetenschappelijk onderzoek te vertalen in prak - tische beleidsaanbevelingen. Het vermogen om het krachtenveld waarbinnen men beroepsmatig opereert (sociologisch) te interpreteren en op basis daarvan de eigen functievervulling te ontwikkelen. Het vermogen om met anderen te kunnen samenwerken. 4. Beheersing en toepassing van methoden en technieken De Rotterdamse opleiding biedt ruime aandacht voor kwantitatieve en kwalitatieve onder - zoeks methoden. Dit is onder andere terug te vinden in basiscursussen en voortgezette cursussen Methoden en Technieken en Statistiek (inclusief SPSS). Door een volledige empirische cyclus binnen het kader van het Leeronderzoek te doorlopen, leren de studenten niet alleen deze methoden en technieken te beheersen en toe te passen, maar nemen zij ook kennis van de mogelijkheden en beperkingen ervan. 5. Voorbereiding op beleidsonderzoek Of sociologen nu als onderzoeker werkzaam zijn, als organisatieadviseur of beleids mede werker, hun opdrachtgever is direct of indirect meestal een beleidsvoerder of manager. Rotterdamse sociologen worden daarom zodanig opgeleid dat zij een kritische houding kunnen aannemen met betrekking tot beleidsvragen. Zij hebben kennis genomen van diverse modellen voor beleidsanalyse en beleidsevaluatie en zijn getraind in het vertalen van onder zoeks uitkomsten in beleidsaanbevelingen. Zij hebben niet alleen geleerd hoe beleidsprocessen in elkaar zitten en kunnen worden beïnvloed, maar ook een open oog te hebben voor de sociale randvoorwaarden van concreet beleid en de belangen van de betrokken actoren. 6. Beroepsprofiel Van oudsher leidt de Rotterdamse opleiding Sociologie op voor: (1) beleidsmedewerker/- adviseur, (2) organisatiedeskundige/-adviseur, (3) wetenschappelijk onderzoeker/ beleids - onderzoeker. 7. Zeven-blokken systeem en werkgroepen Vanaf het studiejaar 2006/2007 is het onderwijsprogramma geïntensiveerd. Dit is gebeurd door in het Bachelorprogramma een systeem van zeven blokken per studiejaar in te voeren. Daarbij volgen de studenten per blok maar één module. Een dergelijke module omvat naast een aantal hoor- of instructiecolleges de deelname aan werkgroepen. Hoewel alle modules uitgaan van dezelfde onderwijsfilosofie intensief en activerend onderwijs variëren de verschillende vakken afhankelijk van hun specifieke aard in opzet en invulling. 4 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Overzicht Onderwijsprogramma studiejaar 2008/2009 5

8 Praktische informatie over Sociologie in Rotterdam Voorzitter van de capaciteitsgroep Opleidingsdirecteur Directeur onderzoek Prof. dr. H. Entzinger Prof. dr. H. Entzinger Prof.dr. D. Houtman Teneinde een samenhangend beleid te bewerkstelligen, vormen de voorzitter van de capaci - teits groep, de opleidingsdirecteur en directeur onderzoek binnen een wetenschapsgebied een Bestuursraad. In elke Bestuursraad heeft tevens een studentvertegenwoordiger zitting. Studenten kunnen bij de Examencommissie een verzoek indienen wanneer zij een beroep willen doen op regels uit het Onderwijs- en Examenreglement (OER). Het kan dan bijvoor - beeld gaan om verzoeken voor vrijstelling(en) of individuele aanpassingen op het normale programma. Verzoeken voor vrijstellingen moeten worden ondersteund met schriftelijke informatie (kopieën, geen originelen) over de opleiding/vakken op basis waarvan de vrijstelling wordt gevraagd. Verzoeken moeten altijd schriftelijk worden ingediend in verband met administratieve verwerking. De Examencommissie kan het snelst handelen wanneer per brief één zaak wordt voorgelegd en wanneer naast de zaak zelf zijn vermeld: datum, personalia, studentnummer, post- of huisadres, adres en telefoonnummer. Programmaverantwoordelijken Bachelorprogramma algemeen Bachelor-1 Bachelor-2 Bachelor-3 Masterprogramma Arbeid, Organisatie en Management Grootstedelijke Vraagstukken en beleid Examencommissie Sociologie dr. Th.W.M. Veld dr. S.D. Aupers dr. P. Mascini dr. Th.W.M. Veld dr. A. Peper prof.dr. E. Snel Voorzitter: prof. dr. R.J. van der Veen Bestuurlijk secretaris: dr. W. Schinkel Ambtelijk secretaris: mw. I. Ariëns (kamer M7-27; tel: ; op donderdag en vrijdag afwezig examencommissiesociologie@fsw.eur.nl) Iedere opleiding in het hoger onderwijs kent een Examencommissie. Alle docenten die onderwijs geven binnen de opleiding maken gelet op hun onderwijstaak deel uit van die Examencommissie. Haar taak is het bewaken van het wetenschappelijk niveau van het onderwijs. Dat doet zij onder meer door het stellen van criteria waaraan studenten dienen te voldoen alvorens te mogen doorstromen naar een volgende fase in de opleiding. Maar ook met het geven van bindende studieadviezen (BSA), het beoordelen van vrijstellings - verzoeken en het afnemen van examens bewaakt de Examencommissie de kwaliteit van het onderwijs. Ook het jaarlijks intern bespreken en vaststellen van Onderwijs- en Examen - reglementen (OER) betreft die bewaking. Opleidingscommissie Bestuurskunde Voorzitter: Secretaris: prof. dr. J.F.A. Braster mw. N. Kroon De Opleidingscommissie is een wettenlijk verplicht orgaan waarin zowel docenten als studenten zitting hebben. Bij de benoeming door en uit de studenten wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de jaarvertegenwoordiging. De zittingstermijn van de leden is één jaar. De commissie dient desgevraagd of uit eigen beweging de decaan en het bestuur van de opleiding van advies over het te voeren beleid inzake onderwijs en onderwijsplanning of inzake externe ontwikkelingen die van belang kunnen zijn voor het onderwijs en onderwijsbeleid van de opleiding. Ook beoordeelt zij de wijze van uitvoeren van het Onderwijs- en Examenreglement (OER). Ten behoeve van de uitvoering van haar taak onderhoudt de commissie contact met daarvoor in aanmerking komende instanties en personen. Zij kan de opleiding en de daartoe behorende secties rechtstreeks om inlichtingen vragen en van advies dienen. Bij haar adviezen kan de Opleidingscommissie onder andere gebruikmaken van de resultaten van onderwijsevaluaties. Faculteitsraad De Faculteitsraad vervult binnen de faculteit de functie van een medezeggenschapsorgaan in relatie tot de decaan. Evenals de Universiteitsraad is de Faculteitsraad in principe paritair samengesteld: de ene helft van de leden is afkomstig uit en gekozen door de studenten en de andere helft van de leden is afkomstig uit en gekozen door het personeel. De Faculteitsraad is eveneens gerechtigd de decaan voorstellen te doen over alle facultaire aangelegenheden en standpunten kenbaar te maken. De Faculteitsraad bespreekt met de decaan regelmatig de algemene gang van zaken binnen de faculteit. Op een aantal punten heeft de Faculteitsraad het recht vooraf instemming te geven of te onthouden. Voorbeelden hiervan zijn het faculteitsreglement en de onderwijs- en examenreglementen. 6 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Overzicht Onderwijsprogramma studiejaar 2008/2009 7

9 De volgende personen zijn voor de periode 1 september 2008 tot 1 september 2009 in de raad van de FSW gekozen: Personeel Lidia Arends Manon de Jong Derk Loorbach Peter Marks (voorzitter) Karen van Mullem Studenten Frank Demmendaal Famke Houthoff Thijs Kolet Frankie Kuo Thomas Storm Simon van Vliet Bureau Onderwijs Bestuurskunde/Sociologie Het Bureau Onderwijs is verantwoordelijk voor het opstellen van de onderwijsroosters, het verstrekken van informatie over en aangaande het onderwijs van de beide opleidingen, het ontsluiten en inrichten van het Studenten Informatie Netwerk (SIN), het verlenen van uiteenlopende diensten ten behoeve van de opzet, uitvoering en voortgang van het onderwijs en het evalueren van het onderwijs. Daarnaast is het Bureau belast met het verstrekken van studieadviezen aan studenten van de opleidingen Bestuurskunde en Sociologie. De balie (M7-29) is elke werkdag geopend van uur. Telefonisch is de balie bereik - baar via of Vragen kunnen g d worden naar bo@fsw.eur.nl. De website van Bureau Onderwijs is te vinden via: Drs. Manon de Jong Hoofd Bureau Onderwijs M Ingvild Ariëns Drs. Ilja Fase Medewerker Bureau Onderwijs, ambtelijk secretaris Examencommissie Sociologie M Studieadviseur Sociologie (bachelor- en schakelstudenten) M Irèn Galama Medewerker Bureau Onderwijs M Tjitra Ganesh Medewerker Bureau Onderwijs M Conny Gunning Medewerker Bureau Onderwijs & DigiDesk M Marjo Hessels Drs. Nicolet Sahetapy Vacature Medewerker Bureau Onderwijs, ambtelijk secretaris Examencommissie Bestuurskunde M Studieadviseur Bestuurskunde en Sociologie (masterstudenten) M Studieadviseur Bestuurskunde (bachelor- en schakelstudenten) M Studie-advisering Alle studenten kunnen een beroep doen op de studieadviseur voor informatie, hulp of advies. Hierbij kan het gaan om zaken als studiebegeleiding en studieplanning, keuze - mogelijkheden in de studie, studieproblemen, allerlei regelingen, inschrijvingsduur of status en studieonderbreking. Ook voor meer persoonlijke vragen kunt u bij hen terecht. Bindend Studieadvies (BSA) Studieadviseurs hebben een taak in het bewaken en begeleiden van de studievoortgang van de studenten. Ook hebben zij een voorbereidende en bemiddelende rol bij het wettelijk verplichte advies aan het eind van het eerste studiejaar (WHW artikel 7.9, lid 1). Dit Bindend Studieadvies (BSA) is ingesteld om een vlot studieverloop te bevorderen, frustratie te voorkomen en tijdverlies te beperken. Regeling BSA Het Bindend Studieadvies (BSA) is ingesteld voor alle Bacheloropleidingen. Dit betekent dat in het eerste studiejaar uw studieprestaties nauwlettend gevolgd worden en dat u waar nodig intensieve en gerichte feedback op uw resultaten krijgt. Wanneer u met een VWOdiploma of HBO-propedeuse aan de Bachelor begint, dient u in het eerste jaar minimaal 45 van de 60 ECTS te halen. Heeft u minder dan 45 ECTS gehaald, dan krijgt u een negatief Bindend Studieadvies: de volgende drie jaar kunt u zich dan niet aan de EUR voor de betreffende opleiding inschrijven. Dit studieadvies wordt in augustus uitgebracht. Daarnaast geldt dat u aan het eind van het tweede studiejaar alle vakken van de Bachelor-1 moet hebben afgerond. Gedurende Bachelor-1 ontvangt de student van de Examencommissie een brief waarin hij op grond van de studieresultaten een preadvies over geschiktheid voor de studie krijgt. In diezelfde periode reserveren de studieadviseurs extra tijd voor eerstejaars studenten. Gesprek met de studieadviseur op basis van het preadvies De preadviezen van de Examencommissie kunnen er toe leiden dat u door de studieadviseur voor een gesprek wordt uitgenodigd. In een dergelijk gesprek worden uw resultaten besproken, uw manier van studeren en de omstandigheden die uw studie beïnvloeden. Aan de orde kan ook zijn of u wel de juiste studie hebt gekozen. De Examencommissie houdt rekening met bijzondere omstandigheden die uw studie negatief hebben beïnvloed. Persoonlijke omstandigheden die in acht worden genomen bij het uitbrengen van het studieadvies zijn: ziekte; lichamelijke, zintuiglijke of andere functiebeperking (handicap); zwangerschap van betrokkene; bijzondere familieomstandigheden; het lidmaatschap van bepaalde universitaire organen; het lidmaatschap van het bestuur van bepaalde studentenorganisaties. 8 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Overzicht Onderwijsprogramma studiejaar 2008/2009 9

10 U krijgt ten minste twee keer een voorlopig advies. Aan het einde van uw eerste studiejaar krijgt u vervolgens een definitief studieadvies van de Examencommissie. Op grond van uw studieresultaten doet de Examencommissie een uitspraak over uw kansen om de studie met succes af te ronden. Vertrouwelijkheid & handige tips De studieadviseurs adviseren onafhankelijk van de docenten en het management. Zij gaan uit van de belangen van de individuele studenten en de factoren in het onderwijs of in hun persoonlijke situatie die hun functioneren bepalen. Studenten kunnen er van uitgaan dat wat zij vertrouwelijk met de studieadviseur bespreken niet ter kennis komt van anderen. Het is verstandig tijdig contact op te nemen met de studieadviseur wanneer u studievertraging dreigt op te lopen. Studievertraging kan bijvoorbeeld ontstaan als u na een half jaar in de Bachelor-1 te weinig voldoendes hebt gehaald. Problemen met de studievoortgang kunnen zich ook voordoen in het derde Bachelorjaar en de vervolgstudie in de Masteropleiding. Een goede studieplanning, waarbij rekening gehouden wordt met de examenregelingen, met de studiebelasting en met de roosters, kan de studievertraging voorkomen of beperken. Besluit u te stoppen met uw studie en beëindigt u uw inschrijving in het eerste jaar voor 1 februari, dan krijgt u geen Bindend Studieadvies. Door uw studiefinanciering voor 1 februari te stoppen, wordt uw prestatiebeurs omgezet in een gift. Voorwaarde is wel dat dit uw eerste jaar studiefinanciering is in het hoger onderwijs en dat u in datzelfde studiejaar niet opnieuw studiefinanciering aanvraagt. PC-landschap Voor FSW-studenten zijn er computerzalen ingericht in het T-gebouw (T4-95 en T4-95a). Er zijn 120 PC s beschikbaar in het PC-landschap. Deze worden in eerste instantie gebruikt voor onderwijs en zijn daarnaast vrij beschikbaar voor alle studenten Bestuurskunde, Sociologie en Psychologie. De zalen zijn in het algemeen geopend van maandag tot en met vrijdag van 8.00 uur tot uur. Van 8.30 uur tot uur is in principe een student-assistent aanwezig voor ondersteuning. Er kan dan ook tegen betaling (alleen chippen) geprint, gescand en een CD gebrand worden. In alle PC-zalen wordt met camera s gewaakt over onze en jullie eigendommen. Alle PC s zijn aangesloten op een computernetwerk van de faculteit. Dit heeft als voordeel dat een groot aantal programma s beschikbaar is voor gebruik door studenten. Elke student beschikt over 50 MB opslagruimte op het netwerk. De PC s hebben Windows XP als besturingssysteem. Verder zijn standaard geïnstalleerd: MS-Office 2003 (Word, Excel, PowerPoint en Access), Outlook Express, SPSS 12, voor Sociologiestudenten LISREL, en voor Psychologiestudenten AMOS. Internet en de Universiteitsbibliotheek zijn vanaf elke werkplek toegankelijk. Bijna alle programma s zijn Engelstalig. Naast de werkplekken beschikt de zaal over een POSTMUUR (Mailwall). Dit zijn 10 PC s op stahoogte waarop het alleen mogelijk is om mail te checken of even snel iets op het Internet op te zoeken. Deze PC s blijven tijdens instructies beschikbaar voor de overige studenten van de FSW, met de beperking dat men niet langer dan 15 minuten een dergelijke PC bezet houdt. We kennen in de PC-zalen een aantal regels die er voor zorgen dat de sfeer er werkbaar blijft voor iedereen: alleen FSW-studenten hebben toegang tot het systeem; het is niet toegestaan in de PC-zalen te roken, te eten en/of te drinken; dit ter bescherming van de apparatuur; het is in de PC-zalen niet toegestaan te telefoneren. Om gebruik te maken van de PC s moet u een geldige username/password combinatie intikken. Deze gegevens zijn te vinden op uw bewijs van inschrijving, dat u bij uw college - kaart heeft ontvangen. In verband met het gevaar voor RSI wordt geadviseerd niet langer dan 2 uur aan een stuk van een computer gebruik te maken. Om het gevaar van RSI-klachten te minimaliseren heeft de FSW de beschikking over ARBO-gekwalificeerde stoelen, die u zelf moet instellen. Instructie hiervoor is op de desktop van de PC aanwezig. Verder kan bij de student-assistent een voetenbankje geleend worden. Studenten Helpdesk Om FSW-studenten met ICT-problemen vlot kunnen helpen, is er bij de ICT-voorzieningen in het T-gebouw een Studenten Helpdesk ingericht. Deze is te vinden in het T-gebouw op verdieping 4 bij de PC-zalen van de FSW (T4-95 en 95a). De Studenten Helpdesk richt zich vooral op ERNA-, Blackboard- en Osiris-problemen, maar biedt ook printer- en computer - support in het PC-landschap in T4-95, en het Atelier T4-82. Als u vragen voor de Studenten Helpdesk heeft, zorg dan dat u óf uw bewijs van inschrijving aan de EUR bij u heeft, óf uw studentenkaart. Zonder deze bescheiden kunnen we u helaas niet helpen. Als u niet aan de FSW studeert moeten we u doorverwijzen naar de helpdesk van de faculteit waar u wel studeert. Openingstijden Studenten Helpdesk (PClandschap@fsw.eur.nl): Maandag t/m vrijdag van uur en van uur. De computers zijn van het merk Fujitsu Siemens en voorzien van DVD-speler en hoofd - telefoon (te lenen bij de studentassistent). Voor datatransport kan alleen een USB-stick gebruikt worden. De PC s hebben geen floppydrives meer. 10 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Overzicht Onderwijsprogramma studiejaar 2008/

11 Internationalisering Binnen de Faculteit wordt veel belang aan internationalisering gehecht; uitwisseling van FSW-studenten wordt zoveel mogelijk gestimuleerd. Met name tijdens de studietijd doet zich uitstekend de gelegenheid voor om het nuttige en noodzakelijke leren te paren met een aangename culturele verrijking. Er is een activerend beleid ontwikkeld om studieonderdelen aan een buitenlandse universiteit te volgen; mogelijke barrières worden in samenwerking met het International Office weggenomen. Het international office (IO) fungeert als loket, als vraagbaak voor zowel Bachelors, als ook Masters studenten uit binnen- en buitenland. De medewerkers van het IO vormen als zodanig een trait d union tussen twee werelden, waarbij het streven er op is gericht om een tailormade programma samen te stellen dat niet alleen voldoet aan de eisen van de opleiding, maar ook aansluit aan de specifieke belangstelling van de student. Zij verschaffen daartoe advies over allerlei praktische zaken. Een student kan bij het IO terecht voor informatie over de aanmelding- en selectieprocedure, de mogelijkheden in het buitenland en de compen - satie regeling. De medewerkers van het IO zijn daarnaast verantwoordelijk voor de voorlichting aan studenten, het oriëntatieprogramma voor buitenlandse studenten, de coördinatie van de English stream ten behoeve van buitenlandse studenten, alsmede de deelname van Nederlandse studenten aan intensive programs en international summer schools. Voor meer informatie: mw. Marianne de Jong kamer M7-33 internationaloffice@fsw.eur.nl Behalve de reguliere uitwisseling is er ook een kortlopend intensief programma (8 dagen). Hieraan wordt meegewerkt door een tiental docenten van de participerende universiteiten. De vorige cursussen zijn in Frankrijk, Portugal en Spanje gehouden. Per universiteit kunnen, afhankelijk van het budget, 3 à 4 studenten deelnemen. Dit programma is alleen toegankelijk voor vierdejaars studenten met goede studieprestaties. Belang - stellenden kunnen zich melden bij dr. A. Peper (kamer M6-09, tel: ) of mw. M.J. de Jong (kamer M7-33, tel: ) Studievereniging Cedo Nulli Tevens kent de vereniging diverse samenwerkingsverbanden met andere verenigingen zoals het nationale LOB (het Landelijk Overlegorgaan Bestuurskundeverenigingen). Zo levert Cedo Nulli onder meer een bijdrage aan de totstandkoming van het Landelijk Congres der Bestuurskunde. Daarnaast werkt Cedo Nulli samen met andere psychologieverenigingen via het LOPsy en andere sociologenverenigingen via het LOS. Ook wordt er aandacht besteed aan oriëntering op de arbeidsmarkt middels bedrijvenborrels, workshops en andere arbeidsmarktgerelateerde activiteiten door leden. SFV Cedo Nulli is een vereniging voor en door leden; de vereniging bevordert de onderlinge integratie. Naast het bestuur zijn er de diverse commissies, waarin leden actief een bijdrage leveren en in staat zijn opgedane kennis in de praktijk toe te passen. Zo richt de Eerstejaarscommissie zich op alle eerstejaars studenten en zorgt de Feestcommissie ieder jaar voor onvergetelijke feesten. De Reiscommissie organiseert elk jaar een grandioze studiereis. En de Bestuurs - kunde-, Sociologie- en Psychologiecommissies organiseren speciaal activiteiten voor de desbetreffende studies. Deze commissies zijn even interessant als onmisbaar; zij verrijken niet enkel de vereniging maar ook de vaardigheden van de commissieleden zelf. Bovendien: deelname is leuk! Aanschaf Literatuur Literatuur kan uit twee onderdelen bestaan. Naast de aanschaf van studieboeken worden ook readers (verschillende artikelen van verschillende auteurs) gebruikt. Hoewel readers tamelijk prijzig kunnen zijn in verband met de betaling van reprorechten, hebben zij het voordeel dat er een nuttige selectie van belangrijke hoofdstukken uit meerdere kostbare boeken en tijdschriften bijeen is gebracht. Dit bespaart weer de aanschaf van veelal dure boeken.zowel boeken als readers kunnen worden aangeschaft bij boekhandel Donner, in de winkelstraat van campus Woudestein, of via de Sociale Faculteitsvereniging Cedo Nulli (dan krijg u tot 10% korting!). Kijk voor meer informatie op Kijk voor lidmaatschap, deelname aan (de organisatie van) activiteiten, een gezellig bakje koffie of voor meer informatie op of kom eens langs of kamer M7-20. Sociale Faculteitsvereniging Cedo Nulli S.F.V. Cedo Nulli Kamer M PA Rotterdam Tel: , Fax: , info@cedonulli.nl website: Ik wijk voor niets of niemand. Dat was de lijfspreuk van de grootste humanist uit zijn tijd: Desiderius Erasmus. Cedo Nulli is sinds 1979 de naam van de faculteitsvereniging voor FSW-studenten aan de EUR. S.F.V. Cedo Nulli handelt in het belang van bestuurskundigen, sociologen en psychologen in spe, en biedt aanvullende activiteiten en faciliteiten, variërend van verplichte literatuur tegen een gereduceerde kostprijs 10% korting tot intrigerende symposia en grensverleggende studiereizen. Ook is de vereniging sterk actief in de medezeggenschap aan de FSW. 12 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Overzicht Onderwijsprogramma studiejaar 2008/

12 Hoofdstuk 2 Bachelorprogramma Betere studieresultaten In de universitaire wereld wordt de laatste jaren geprobeerd het studierendement te verhogen. Het percentage studenten dat de eindstreep van het diploma in de voor ge - schreven studieduur bereikt, is laag. Dit komt omdat studenten vaak minder tijd aan hun studie besteden dan nodig is. Door studenten gerichter en intensiever te laten werken kan een groter aantal van hen het diploma binnen de nominale studieduur behalen. De opleiding sociologie heeft het aantal vakken dat per tijdseenheid wordt gegeven zoveel mogelijk beperkt, in principe tot één vak per blok. De vakken worden op een intensieve wijze gegeven door het hanteren van werkvormen die stimuleren tot een actieve verwerking van de stof en die feedback opleveren op de opdrachten die studenten verrichten. Voorts wordt er aandacht besteed aan uiteenlopende academische vaardigheden en wordt er in het eerste jaar een Bindend Studieadvies afgegeven. Voorop staat dat het studieprogramma aantrekkelijk is voor studenten en er een uitdagend en prikkelend onderwijsprogramma geboden wordt waardoor studenten zich de stof sneller, leuker en op een meer duurzame wijze eigen maken. Dit betekent onder meer dat studenten niet louter via schriftelijke tentamens beoordeeld worden, maar op een grote variëteit van opdrachten waarin zij vaardigheden en competenties ontwikkelen en demonstreren. Zevenblokken systeem en werkgroepen Het Bachelor bestaat uit zeven blokken per studiejaar. In een dergelijk blok volgen de studenten één vak op een intensieve wijze. Daarnaast is er in elk Bachelorjaar één zgn. lintmoduul dat over alle zeven blokken heen doorloopt. Dit lintmoduul brengt samenhang aan tussen de blokvakken en biedt de mogelijkheid andere onderwijsvormen gestalte te geven die niet gemakkelijk binnen een strak georganiseerd curriculum kunnen worden gerealiseerd, zoals bijvoorbeeld activiteiten die voor alle Bachelor studenten, ongeacht hun studiejaar, interessant zijn. In het eerste Bachelorjaar heeft het lintmoduul betrekking op uiteenlopende academische vaardigheden, in het tweede Bachelorjaar gaat het om een zogenoemd wisselvak dat komend studiejaar gewijd is aan immigratie en integratie en in het derde Bachelorjaar om een lezingencyclus over recent onderzoek. Naast hoor- of instructiecolleges omvatten de zeven jaarlijkse blokvakken een aantal inten - sieve werkgroepen. In die werkgroepen worden onder leiding van een werkgroepbegeleider allerlei opdrachten voorbereid, besproken en van feedback voorzien. De opdrachten nemen heel uiteenlopende vormen aan: het geven van mondelinge presentaties, het schrijven van boekbesprekingen, essays en rapportages, het verzamelen en analyseren van data, het ontvangen van instructies, het deelnemen aan discussies. De werkgroepen bestaan uit 12 à 15 deelnemers. Er wordt naar gestreefd de personele samenstelling van de werkgroepen zoveel mogelijk te variëren door de studie heen. Een dergelijk intensief onderwijs programma is alleen maar mogelijk als de deelnemers ook volledig beschikbaar zijn en daadwerkelijk deelnemen aan colleges, werkgroepen en andere onderwijsvormen. Participatie aan alle onderwijsonderdelen binnen elk afzonderlijk blok is dan ook verplicht. 14 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Bachelorprogramma 15

13 De beoordeling van de deelnemers gebeurt op grond van de resultaten behaald bij de verschillende toetsen en opdrachten binnen het blok/vak. Hoewel alle blokken/vakken uitgaan van dezelfde onderwijsfilosofie intensief en activerend onderwijs variëren de verschillende vakken afhankelijk van hun specifieke aard toch in opzet en invulling. Per vak/blok worden in een zogenaamd blokboek de volgende onderwerpen omschreven: de hoorcollegedocenten en werkgroepbegeleiders; de onderwerpen van hoorcolleges en werkgroepen en het zalenrooster; de te bestuderen literatuur; de inhoud van de opdrachten en inleverdata; de elementen van het tentamen en hun onderlinge weging op basis waarvan het tentamencijfer wordt berekend; de inhoud en de datum van de (enige) herkansings - gelegenheid die wordt geboden na de eerste afsluiting van het blok. Een blok boek is ruim voor de start van het blok te verkrijgen bij de Erasmusshop. De student die zich via SIN-Online ( heeft geabonneerd op de vakken die hij moet volgen, kan via datzelfde SIN Online een maatrooster opvragen. Dit bevat uitsluitend die gegevens (zoals de collegetijden en het onderwijslokaal, de aan te schaffen literatuur) die voor de betrokkene van belang zijn. Bindend studieadvies (BSA) in Bachelor 1 In het Bachelor-1 wordt een BSA uitgebracht. Dit betekent dat de (voltijdse) student in het eerste jaar van inschrijving tenminste 45 van de 60 ECTS dient te hebben behaald en dat na twee jaar het gehele Bachelor-1 is afgerond. Uiteraard wordt hierbij rekening gehouden met voorkomende bijzondere persoonlijke omstandigheden zoals langdurige ziekte etc. Tenminste twee keer per jaar krijgt de student in het Bachelor 1 een tussenadvies op basis van de tot dan toe behaalde resultaten. Overzicht onderwijsprogramma Bachelor 1 ECTS Blok 1 Inleiding in de sociologie (FSWS151) 7,5 Blok 2 Methodologie (FSWS154) 7,5 Blok 3 Social Change (FSWS159) 7,5 Blok 4 Klassieke Sociologische Theorie (FSWS155) 7,5 Blok 5 Cultuursociologie (FSWS160) 7,5 Blok 6 Statistiek (FSWS157) 7,5 Blok 7 Sociologie van beleid (FSWS158) 7,5 Blok 1 t/m 7 Academische vaardigheden (FSWS161) 7,5 TOTAAL 60 Bachelor 2 ECTS Blok 1 Organisatiesociologie (FSWS256) 7,5 Blok 2 Moderne Sociologische Theorie (FSWS253) 7,5 Blok 3 Kwantitatieve methoden (FSWS254) 7,5 Blok 4 Leeronderzoek 1 (FSWS255) 7,5 Blok 5 Wetenschapsleer (FSWS251) 7,5 Blok 6 Kwalitatieve methoden (FSWS257) 7,5 Blok 7 Leeronderzoek 2 (FSWS258) 7,5 Blok 1 t/m 7 Sociologische verkenningen (FSWS252) 7,5 TOTAAL Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Bachelorprogramma 17

14 Bachelor 3 ECTS Blok 1 en 2 Minor 15 Bachelor 1 - vakbeschrijvingen Blok 3 Theorie in onderzoek (FSWS361) 7.5 Blok 4 en 5 Sociologisch werkstuk (FSWS362) 15 Blok 4 t/m 7 Capita Selecta (FSWS375) 7.5 Blok 6 Sociologie van de arbeid (FSWS364) 7.5 Blok 7 Urbane Sociologie (FSWS363) 7.5 TOTAAL 60 De toelating tot de Masterprogramma s AOM en GVB 1. Er zijn 4 instroommomenten, n.l. bij de start van blok 1, 2, 3 en 4 in de Master waar een 4-blokkensysteem wordt gehanteerd. De instroomvoorwaarden zijn: Vanuit de bachelor: Bachelor-1 en -2 geheel afgerond; uit Bachelor-3 tenminste 45 ECTS behaald en het Sociologisch Werkstuk afgerond. Vanuit het schakelprogramma: tenminste 48 ECTS behaald. Wie niet aan deze voorwaarden voldoet heeft wel toegang tot de colleges, maar kan zich niet inschrijven voor de werkgroepen en de tentamens. 2. Studenten die op het moment van instroom de voorafgaande fase nog niet geheel heb - ben afgerond, krijgen een dubbele inschrijving (Bachelor\Schakeljaar resp. Master). Dit is nodig want zij moeten de nog resterende verplichtingen uit het Schakeljaar of bachelor - programma nog afronden. 3. Studenten kunnen in de Master pas met de scriptie en het scriptieseminar beginnen als de Bachelor of het Schakeljaar volledig zijn afgesloten. 18 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Bachelorprogramma 19

15 Academische vaardigheden FSWS161 Inleiding sociologie FSWS151 ECTS 7.5 ECTS 7.5 Bachelor Sociologie, Bachelor 1 Sociologie Bachelor Sociologie, Bachelor 1 Sociologie Periode 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 1.7 Periode 1.1 Dr. A. Peper Prof.dr. G.B.M. Engbersen, M.E. van Bochove Msc Hoor- en werkcolleges Coördinator M.E. van Bochove Msc Toetsvorm Opdrachten en papers/essays Hoorcollege en werkgroepen bo@fsw.eur.nl Toetsvorm Schriftelijk tentamen bo@fsw.eur.nl Doel Deze cursus beoogt de student vertrouwd te maken met de wijze van werken aan de universiteit. In de praktische zin wordt hiermee het volgende beoogd: - Inzicht verkrijgen in het verschil tussen academisch en niet academisch denken/werken; - Vertrouwd raken met verschillende informatiebronnen, hoe deze te waarderen en te gebruiken; - Het kunnen opzoeken, raadplegen en weergeven van academische literatuur; - Aanleren van academische schrijfvaardigheden; - Inzicht verkrijgen in de voor- en nadelen van het gebruik van internet bij sociaalwetenschappelijk onderzoek; - Vertrouwd raken met Endnote/REFWORKS, database programma s voor de opslag van wetenschappelijke literatuur; - Bekend geraken met het opzoeken en gebruiken van secundaire data. In deze cursus zal de student vertrouwd worden gemaakt met het praktische handwerk van de academicus/ca. U kunt hierbij denken aan vragen als: Waarin onderscheidt wetenschap zich van andere vormen van kennis? Waarom is de vorm bij wetenschappelijk verslaglegging onlosmakelijk verbonden met de inhoud van het wetenschappelijke betoog? In deze cursus wordt de student ingewijd in het gebruik van de universitaire bibliotheek (UB), het lezen en kritisch gebruiken van wetenschappelijke literatuur en het vinden en waarderen van informatie via internet. De student dient naar aanleiding hiervan een beknopt besprekingsartikel te schrijven. Naast deze vaardigheden zal er tevens aandacht zijn voor het opzetten van een betoog voor en het presenteren van een wetenschappelijk paper. Doel Het programma kent een tweeledige doelstelling. Ten eerste het bieden van een grondige kennismaking met het gedachtegoed en het begrippenapparaat van de sociologie. Een tweede doelstelling is het stimuleren van de sociaal-wetenschappelijke verbeelding. Deze cursus vertrekt daarom vanuit twee metaforen. De eerste is de socioloog als detective en de tweede is de socioloog als ontdekkingsreiziger. Sociologen kunnen worden beschouwd als detectives die met behulp van theorie en onderzoek maatschappelijke raadsels weten te ontcijferen, en als sociale ontdekkingsreizigers die via vergelijking met andere culturen en samenlevingen het bijzondere van specifieke, sociale verschijnselen leren zien. Zowel tijdens de hoorcolleges als de werkgroepen wordt aandacht besteed aan de vraag hoe raadsels van de samenleving beter worden waargenomen, beschreven, geanalyseerd en verklaard kunnen worden door de toepassing van sociologische theorieën en empirische inzichten. - Reader, Engbersen, Godfried (2006), De trias van ongelijkheid (manuscript), Erasmus Universiteit Rotterdam - Macionis, John J. & Plummer, Ken, latest edition, Sociology: A global introduction, New Jersey, Prentice Hall. - Artikelen via Blackboard - Ackerman e.a., (2007), Zelf Leren Schrijven (2e druk), Amsterdam, Boom - Blokboek Academische Vaardigheden - The Sociology Writing Group,(2001/2006), A Guide to Writing Sociology Papers (laatste editie), Worth Publishers 20 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Bachelorprogramma 21

16 Methodologie FSWS154 Social change FSWS159 ECTS 7.5 ECTS 7.5 Bachelor Sociologie, Bachelor 1 Sociologie Level Bachelor Sociologie, Bachelor 1 Sociologie Periode 1.2 Period 1.3 Prof.dr. J.F.A. Braster Lecturer(s) Prof.dr. H.B. Entzinger, W. Sonneveld, G. Touburg Hoorcolleges en practica Coordinator Prof.dr. H.B. Entzinger Toetsvorm Tentamen (60%) en opdrachten (40%) Format Lectures, working groups bo@fsw.eur.nl Assessment Written exam (50%), individual paper (50%) Contact bo@fsw.eur.nl In de cursus methodologie wordt een inleiding gegeven in de methoden en technieken van sociaal-wetenschappelijk onderzoek. De nadruk ligt daarbij op het opzetten van sociologisch onderzoek. In de cursus statistiek, welke tijdens blok 6 gegeven wordt, zal nader ingegaan worden op de analyse van gegevens. De cursus is verspreid over vijf weken. In de eerste vier weken worden colleges gegeven, practica bijgewoond en opdrachten gemaakt. In de vijfde week wordt afgesloten met een tentamen. Aanwezigheid Er worden hoorcolleges gegeven van elk twee keer 45 minuten. De colleges worden gevolgd door practica van twee tot drie uur in het PC-landschap (4e verdieping T-gebouw). Aanwezigheid bij deze bijeenkomsten is verplicht. Afwezigheid is geoorloofd in geval van ziekte of bijzondere familieomstandigheden. Deze afwezigheid wordt tijdig gemeld bij de docenten. Als te veel bijeenkomsten worden gemist (om welke reden dan ook), dan kan dit leiden tot uitsluiting van de cursus. - Babbie, E.R., (2007), The practice of Social Research (11th edition), Wadsworth, Thomson - Blokboek Methodologie Description This course aims at providing students a better understanding of some major long term changes that affect Western societies in general and Dutch society in particular. In the course we will study and analyse processes of social change that have had a lasting impact on Dutch society, such as ageing, individualisation, emancipation, secularisation, globalisation and immigration. These and other major processes will first be mapped with the help of research data and statistics. We will then study their causes and their effects as well as interrelationships between the processes. We will do so with the help of several sociological theories that provide a better understanding of the phenomena mentioned and of developments in society. Social change often leads to social tensions and social problems. We will study the nature of such problems and their possible solutions. In this context the intervening role of the state and of public policy will be discussed as well as the changing position of the state in modern society. Obviously, Dutch society cannot be studied without paying attention to its European and international context. This is a major element in the course, which also includes comparisons with other countries. Compulsory literature - Wolters, W., Graaf, N.D. de, (2005), Maatschappelijke problemen. en en verklaringen, Amsterdam, Boom - Diverse nader op te geven artikelen t.b.v. de werkgroepen Literature other International/exchange students: to be announced Extra information The course is given (in English) for first year students of Sociology, but it is also open to exchange students who wish to learn more about the Netherlands. Exchange students attend all lectures, but they do not attend the working groups. Instead, they have to write a paper on an aspect of social change. 22 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Bachelorprogramma 23

17 Klassieke sociologische theorie FSWS155 Cultuursociologie FSWS160 ECTS 7.5 ECTS 7.5 Bachelor Sociologie, Bachelor 1 Sociologie Bachelor Sociologie, Bachelor 1 Sociologie Periode 1.4 Periode 1.5 Toetsvorm Dr. W. Schinkel Hoorcolleges en werkgroepen Schriftelijk tentamen en opdrachten bo@fsw.eur.nl Dr. S.D. Aupers, Prof.dr. D. Houtman, en andere docenten Hoor- en werkcolleges Toetsvorm Schriftelijk tentamen (75%) en één paper (25%) bo@fsw.eur.nl Doel Het einddoel van deze module is het geven van aanknopingspunten bij het formuleren van een antwoord op de vraag wat sociologie is. Dit gebeurt door de studenten in te leiden in enkele belangrijke sociologische wijzen van denken aan de hand van een bespreking van een selectie van invloedrijke sociologen, en het bestuderen van tenminste het werk van die sociologen. Om didactische redenen wordt stilgestaan bij de theoretische richtingen waarmee deze denkers de meeste affiniteit hadden, zodat de student een aantal oriëntatiepunten krijgt aangereikt, die onontbeerlijk zijn voor een eerste inzicht in het veld van de (theoretische) sociologie. Een ander doel is het bevorderen van een kritische houding en het ontwikkelen van een eigen visie op de bruikbaarheid van de ideeën van deze sociologen, alsmede het ontwikkelen van een kritisch-reflexieve houding ten aanzien van de hedendaagse sociologie en ten aanzien van andere sociale processen. Binnen deze module wordt kennis gemaakt met een selectie van invloedrijke sociologen. Bij Klassieke Sociologische Theorie ligt het accent op de sociologen van de negentiende en eerste helft van de twintigste eeuw. Bij Moderne Sociologische Theorie (Bachelor 2) komen de modernen aan bod. De nadruk in deze module ligt op de visies die betreffende denkers hebben geformuleerd omtrent 1) het object van de sociologie; 2) de methoden en theorieën die de sociologie in de bestudering van dat object dient te hanteren. Hierbij wordt tevens aandacht gegeven aan de filosofische achtergronden van betreffende denkers. Deze cursus beoogt studenten kennis te laten maken met de cultuursociologie een sociologische benadering die zich richt op de analyse van de betekenissen die mensen aan zichzelf en hun samenlevingen toekennen. Centraal in de cursus staan enkele actuele, in het oog springende culturele ontwikkelingen in hedendaagse westerse samenlevingen. Enerzijds geven deze ontwikkelingen aanleiding tot discussie over de houdbaarheid van meer of minder gevestigde theorieën over onder andere secularisering en individualisering. Anderzijds nodigen ze uit tot nieuwe theorievorming over maatschappelijke verschijnselen die in hedendaagse westerse samenlevingen lijken te bloeien op de ruines van religie en traditie. Na een inleiding tot de cultuursociologische benaderingswijze worden vier thema s behandeld: 1) secularisering en religieuze verandering; 2) maakbaarheid en onbehagen; 3) civilisering en emotionalisering; 4) virtualisering en verlangen naar authenticiteit. Toetsing vindt plaats via een paper (25%) en een schriftelijk tentamen (75%). - Hoofdstukken uit boeken en artikelen (te downloaden via Blackboard). - Reader en teksten op Blackboard - De Jong, M.J., (1997/2003), Grootmeesters van de sociologie, Boom, Amsterdam/Meppel - Schinkel, W., (2007), Denken in een Tijd van Sociale Hypochondrie. Aanzet tot een Theorie Voorbij de Maatschappij, Kampen, Klement - Durkheim, E., (1984), The Division of Labor in Society, New York, The Free Press 24 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Bachelorprogramma 25

18 Statistiek FSWS157 Sociologie van beleid FSWS158 ECTS 7.5 ECTS 7.5 Bachelor Sociologie, Bachelor 1 Sociologie Bachelor Sociologie, Bachelor 1 Sociologie Periode 1.6 Periode 1.7 Prof.dr. J.F.A. Braster Hoorcolleges en practica Toetsvorm Tentamen (60%) en opdrachten (40%) bo@fsw.eur.nl Toetsvorm Dr. T.W.M. Veld, Dr. P. Mascini, Prof.dr. R.J. van der Veen Hoor- en werkcolleges Tentamen en/of werkstuk(ken) bo@fsw.eur.nl In deze cursus wordt een inleiding gegeven in de methoden en technieken van sociaalwetenschappelijk onderzoek met de nadruk op data-analyse. In hoorcolleges en aansluitende practica wordt ingegaan en geoefend met elementaire vormen van univariate analyse (centrale tendentiematen, spreidings- en verdelingsmaten), bivariate analyse (kruistabellen, correlaties, eenwegs variantieanalyse) en eenvoudige vormen van multivariate analyse (tweewegs variantieanalyse, regressieanalyse). - Blokboek Statistiek - Howitt, D., Cramer, D., (2007), Statistiek in de sociale wetenschappen, Amsterdam, Pearson Education Benelux Doel In dit vak wordt vanuit een sociologisch perspectief aandacht besteed aan beleidsvraagstukken. Het doel is om inzicht te verwerven in de totstandkoming, de uitvoering en de werking van beleid. Het beleid wordt benaderd vanuit het maatschappelijke probleem waarop het een antwoord biedt en met het oog op de maatschappelijke effecten die het sorteert. De totstandkoming, uitvoering en werking van beleid staan centraal in dit vak. Het beleid wordt benaderd vanuit het maatschappelijke probleem (bijvoorbeeld armoede, maatschappelijke integratie of kansenongelijkheid in het onderwijs) en met het oog op de maatschappelijke effecten van het betreffende beleid. Aandacht zal worden besteed aan de vraag wat een beleidsprobleem is (armoede? obesitas? de publieke omroep?), aan de vraag waar beleidsinterventies zich op richten (inkomensbescherming of arbeidsparticipatie?; culturele integratie of sociale participatie?), aan de vraag wanneer een maatschappelijk probleem een beleidsprobleem wordt (agendavorming), aan de vraag hoe beleid wordt vormgegeven en uitgevoerd (straffen of belonen; centraal of decentraal; publieke of private uitvoering) en ten slotte aan de vraag naar de werking, dat wil zeggen de maatschappelijke effecten van beleid (herverdeling; eventuele perverse effecten en dergelijke). In dit vak gaat de aandacht ook uit naar de (Nederlandse) verzorgingsstaat dat is ten slotte het institutionele kader van waaruit in de moderne samenleving maatschappelijke interventies worden gepleegd. - Reader met artikelen, ten dele ter beschikking gesteld via Blackboard - Te zijner tijd nader bekend te maken 26 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Bachelorprogramma 27

19 Bachelor 2 - vakbeschrijvingen 28 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Bachelorprogramma 29

20 Sociologische verkenningen: gedwongen integratie? FSWS252 Organisatiesociologie FSWS256 ECTS 7.5 ECTS 7.5 Bachelor Sociologie, Bachelor 2 Sociologie Bachelor Sociologie, Bachelor 2 Sociologie Periode 2.1, 2.2, 2.3, 2.5, 2.6 Periode 2.1 Prof.dr. H.B. Entzinger, Gastdocenten Dr. H.D. Pruijt Hoorcolleges Hoorcolleges, werkgroepen Toetsvorm Schriftelijk tentamen Toetsvorm Schriftelijk tentamen, opdrachten bo@fsw.eur.nl bo@fsw.eur.nl De cursus Sociologische verkenningen in het tweede Bachelorjaar is bedoeld om de studenten ermee vertrouwd te maken hoe men vanuit een sociologische invalshoek een actueel maatschappelijk vraagstuk kan bestuderen. De keuze is hierbij voor dit academisch jaar gevallen op het integratievraagstuk. De integratie van migranten in de samenleving krijgt de laatste jaren bijzonder veel aandacht in media, politieke en publieke discussies. Terwijl in het nog niet eens zo verre verleden een sterke nadruk lag op respect voor en behoud van de eigen culturele identiteit en op multiculturalisme, lijkt het erop of tegenwoordig integratie zo snel mogelijk moet worden geforceerd, zo niet afgedwongen. Waarom deze plotselinge omslag? In deze cursus zullen we ons allereerst bezig houden met een aantal kernbegrippen: wat wordt in de sociologische literatuur verstaan onder multiculturalisme, integratie, assimilatie, pluralisme, segregatie, etc.? Vervolgens gaan we na welke veranderingen op dit punt de laatste jaren feitelijk zijn opgetreden in Nederland, maar ook elders in Europa en hoe die veranderingen zijn te verklaren. Onder meer wordt stilgestaan bij oorzaken en gevolgen van de Fortuynrevolte, de komst van de verplichte inburgering, de discussies over de dubbele nationaliteit en positie en rol van moslims in Nederland en Europa. Diverse recente onderzoekingen op dit gebied zullen nader worden toegelicht. Deze cursus is een zogeheten lintmoduul. Zij loopt parallel aan andere cursussen en strekt zich uit over de blokken 1 tot en met 6. Er wordt een aantal hoorcolleges gegeven, waarvan sommige door gastdocenten met een ruime praktijkervaring. Het schriftelijk tentamen vindt plaats aan het einde van blok 6. - Wordt nog bekend gemaakt De module Organisatiesociologie biedt een eerste kennismaking met sociologisch onderzoek naar en theorievorming rond organiseren en organisaties. De organisatiesociologie heeft een rijk analytisch instrumentarium opgeleverd waar iedere socioloog zijn voordeel mee kan doen. - Handel, M.J., (ed), (2002), The Sociology of Organizations. Classic, Contemporary, and Critical Readings, Sage - Mintzberg, H., (2006), Organisatiestructuren, Pearson Education - Reader Organisatiesociologie, verkrijgbaar bij de Erasmus Shop. Aanvullend materiaal op Blackboard. Aanbevolen literatuur - Hofstede, G., (1991), Cultures and organizations. Intercultural Cooperation and its Importance for survival, McGraw-Hill Int.Ltd. - Morgan, G., (2006, updated edition), Images of organization, Sage - Scott, W.R., Davis, G.F., (2007), Organizations and Organizing: Rational, Natural and Open Systems Perspectives, Prentice Hall - Gouldner, A.W., (1954), Patterns of industrial bureaucracy, Free Press - Tarrow, S., (1998,2nd edition), Power in Movement: Social Movements and Contentious Politics, Cambridge University Press - Lammers, C.J., Mijs, A.A., Noort, W.J., van, (2000, 8e bijgewerkte druk), Organisaties vergelijkenderwijs. Ontwikkeling en relevantie van het sociologisch denken over organisaties, Het Spectrum Extra informatie Voorkennisadvies: Inleiding in de Sociologie 30 Faculteit der Sociale Wetenschappen Studiegids 2008/2009 Bachelorprogramma 31