Boedapest. Complete beschrijving. Hongarije Boedapest

Transcriptie

1 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Complete beschrijving Pagina 1

2 Aquincum Aquincum is een archeologisch park genoemd naar de Romeinse stad die hier gelegen was. Bezoekers kunnen tussen de ruïnes wandelen of het museum bezoeken waarin men een aantal Romeinse voorwerpen kan bekijken die hier werden opgegraven. Batthyány-plein Het levendige Batthyány-plein was vroeger het marktplein van Viziváros (waterstad), een wijk gelegen tussen de burchtheuvel en de Donau. Het plein heeft enkele interessante bezienswaardigheden met ondermeer een barokke kerk en een oude markthal. Bodemloze Meer Het bodemloze meer is gelegen in een aangenaam park in Boeda dat verfraaid wordt met heel wat standbeelden. De Cisterciënzerkerk van Sint-Emmerik van Hongarije in de achtergrond biedt je de kans om een mooi plaatje te schieten. Boedaburcht De imposante burcht van Boeda kijkt uit over de stad vanaf zijn hooggelegen positie bovenop de burchtheuvel, achtenveertig meter boven de Donau. De burcht heeft een tumultueuze geschiedenis achter de rug die het lot van Hongarije doorheen de eeuwen heen weerspiegelt. Botanische Tuin Füvészkert, de oudste botanische tuin van Boedapest, is een aangename, drie hektare grote tuin met een grote verscheidenheid aan exotische plantsoorten, gaande van bonsai bomen tot orchideeën en palmbomen Brug - Elisabethbrug De Erzsébet híd (Elisabethbrug) is een gracieuze slanke brug die de Donau in Boedapest overspant. De brug werd in de jaren 1960 gebouwd ter vervanging van een mooie ijzeren brug die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vernield. Lees verder... Pagina 2

3 Brug - Kettingbrug De kettingbrug is een van de beroemdste bezienswaardigheden van Boedapest. De prachtige hangbrug werd in de 19e eeuw over de Donau gebouwd om Pest en Boeda, indertijd twee onafhankelijke steden, met elkaar te verbinden. Brug - Margarethabrug De Margarethabrug, ook wel Margrietbrug genoemd, was de tweede permanente brug in Boedapest die over de Donau werd gebouwd. De brug, oorspronkelijk opgetrokken tussen 1872 en 1876, verbindt het Margaretha-eiland met Pest en Boeda. Brug - Vrijheidsbrug De Vrijheidsbrug was de derde permanente brug die in Boedapest over de Donau werd gebouwd. De groen geschilderde brug is een van de mooiste in de stad. Centrale Markthal De Centrale Markthal van Boedapest, ook wel Grote Markthal genoemd, is de grootste overdekte markt van de stad. Het mooie historische gebouw trekt zowel toeristen als buurtbewoners aan die hier hun inkopen doen. Concertzaal - Vigadó De Vigadó, een negentiende-eeuwse concertzaal, is een van de mooiste gebouwen langs de Donau. Het aangename pleintje vlak voor de Vigadó is aangelegd rond een fraaie romantische fontein. Donaupromenade De Donaupromenade is een populaire esplanade op de oever van de Donau in Pest. Langs de promenade staan grote hotels maar er zijn ook een aantal interessante bezienswaardigheden zoals de Vigadó concertzaal en het standbeeld van het 'Prinsesje'. Pagina 3

4 Drievuldigheidsplein Het Drievuldigheidsplein vormt het hart van de burchtwijk van Boeda. In het midden van het plein staat een grote pestzuil, maar het hoogtepunt is de Matthiaskerk, de belangrijkste kerk in Boeda. Tegenover de kerk staat het voormalige gemeentehuis van Boeda Elisabethplein Het Elisabethplein, een van de grootste groene gebieden in centraal Pest, werd in de vroege jaren 2000 uitgebreid en grenst nu aan het drukke Déak Ferenc-plein. De meest interessante bezienswaardigheid op het plein is de monumentale Donaufontein. Gellértheuvel Algemeen De Gellértheuvel reist majestueus op boven de Donau. Vanop de top van de heuvel heb je een prachtig panoramisch zicht over Boedapest. Interessantste bezienswaardigheden op de heuvel zijn ondermeer een grotkerk en twee grote monumenten. Gellértheuvel - Gellérthotel Aan de voet van de Gellértheuvel staat het beroemde Hotel Gellért, een hotel met een magnifiek badcomplex. Het hotel opende in 1918 de deuren als het eerste luxehotel van Boedapest. Gellértheuvel - Gellért Monument Op de noordoostelijke flank van de Gellértheuvel staat een monument ter ere van Sint Gerard Sagredo (Gellért in het Hongaars), de bisschop die in de 11e eeuw de Hongaren trachtte te bekeren tot het christendom. Gellértheuvel - Grotkerk In een natuurlijke grot in de dolomietrots van de Gellértheuvel bevindt zich een grotkerk. Deze kerk is gewijd aan Sint Gellért, een Hongaarse martelaar die in 1046 op deze heuvel om het leven kwam. Pagina 4

5 Gellértheuvel - Vrijheidsmonument Dankzij haar prominente ligging bovenop de top van de Gellértheuvel is het Vrijheidsmonument van zowat overal in Boedapest te zien. Het monument bestaat uit een centrale figuur die een palmblad vasthoudt. Ze wordt geflankeerd door beelden die het kwaad en de vooruitgang voorstellen. Gresham Paleis Tegenwoordig is het een luxueus vijfsterrenhotel, maar het Gresham Paleis werd oorspronkelijk aan het begin van de twintigste eeuw gebouwd voor de Gresham verzekeringsmaatschappij. Het gebouw is een van de mooiste voorbeelden van de Hongaarse Secessiestijl. Grote Synagoge De Grote Synagoge van Boedapest heeft zijn naam niet gestolen: het is een van de grootste synagoges ter wereld. Het is ook een van de meest herkenbare gebouwen in Boedapest dankzij de hoge torens met uikoepels. Heldenplein - Algemeen Het Heldenplein van Boedapest wordt geflankeerd door het Museum van Schone Kunsten en de Kunsthal en vormt de hoofdtoegang tot het stadspark. Het plein werd aangelegd ter ere van de grootste leiders uit de geschiedenis van Hongarije. Heldenplein - Millenniummonument Het Millenniummonument aan het Heldenplein is een van de meest gefotografeerde bezienswaardigheden van Boedapest. Het monument werd gebouwd ter gelegenheid van de Hongaarse millenniumvieringen die in 1896 plaats vonden. Kabeltram De makkelijkste manier voor toeristen die van Pest en de oever van de Donau naar de Burchtheuvel willen gaan, is met de sikló, een kabeltram waarvan de geschiedenis teruggaat tot de negentiende eeuw. Pagina 5

6 Kerepesi Begraafplaats De belangrijkste figuren in de geschiedenis van Hongarije liggen begraven op de Kerepesi begraafplaats, een van de meest indrukwekkende begraafplaatsen van Europa. Op het uitgestrekte domein bevinden zich een heel aantal prachtige tombes en mausolea Margaretha-eiland Margitsziget, of Margaretha-eiland, is een autovrij recreatief eiland in het midden van de Donau. Het eiland vormt een groene oase in het hart van Boedapest en wordt druk bezocht door de inwoners van de stad, vooral dan in het weekend. Matthiasfontein De monumentale Matthiasfontein kijkt uit over een binnenplein van het koninklijk paleis van Boedapest. De fontein beeldt een tafereel uit afkomstig van de legende van koning Matthias en de mooie Ilonka Matthiaskerk De Matthiaskerk is één van de belangrijkste kerken van Boedapest. Heel wat koningen van Hongarije werden hier gekroond en de kerk bezit ook een aantal belangrijke tombes en kerkelijke schatten. Mementopark Het Mementopark is een openluchtmuseum dat de val van het Communisme bejubelt. In het park staan grote beelden en monumenten die in Boedapest werden opgericht onder het communistische regime van 1947 tot Museum van Schone Kunsten Het Museum van Schone Kunsten stelt een rijke verzameling Europese kunst tentoon. Vooral de Oude Galerie, met zo n 3000 schilderijen van Europese grootmeesters, is de moeite waard. Het museum is gehuisvest in een indrukwekkend gebouw gelegen aan het Heldenplein. Pagina 6

7 Nationale Galerie De Hongaarse Nationale Galerie is een museum gewijd aan Hongaarse kunst, met een verzameling die een periode van de middeleeuwen tot de huidige tijd omspant. Het museum werd in 1957 opgericht en verhuisde in 1975 naar zijn huidige locatie in de burchtwijk Nationaal Museum Het Hongaars Nationaal Museum, het oudste museum in Boedapest, is een van de interessantste musea in de stad. Het behandelt de geschiedenis van Hongarije vanaf de beginperiode ten tijde van de Árpád-dynastie tot aan het einde van het Communisme. Nationaal Theater Tientallen jaren nadat hun Volkstheater werd afgebroken, kreeg het Hongaars Nationaal Theatergezelschap eindelijk een nieuw permanent verblijf toen in 2002 het Nieuw Nationaal Theater de deuren opende op een locatie langs de Donau. New York Palace Het New York Palace is een van de vele niet te missen attracties in Boedapest. Op het gelijkvloers van het grandioze gebouw, nu in gebruik als hotel, bevindt zich het beroemde New York Café, een luxueus koffiehuis en restaurant. Ooststation Keleti Pályaudvar, het Ooststation van Boedapest, is het grootste van de drie internationale spoorwegstations in de hoofstad van Hongarije. Het 19e eeuwse gebouw heeft een imposante voorgevel met een enorm portiek in de vorm van een triomfboog. Párisi Udvar Párisi udvar is een magnifieke winkelgalerij in Boedapest. Het werd in de vroege 20e eeuw gebouwd in een eclectische stijl. De galerij is overdekt met een prachtig glazen dak en het gebouw is versierd met talloze beelden. Pagina 7

8 Parlementsgebouw Het Hongaarse Parlementsgebouw is gelegen langs de Donau in Pest. Het werd gebouwd in een periode dat Hongarije nog onder Oostenrijkse invloed stond, maar het prachtige bouwwerk is desondanks een symbool van de Hongaarse onafhankelijkheid. Parochiekerk van de Binnenstad De parochiekerk van Belváros, de binnenstad van Pest, heeft een geschiedenis van bijna duizend jaar. Het huidige barokke uiterlijk is het resultaat van een reconstructie uit de achttiende eeuw. Sint-Stefansbasiliek De Sint-Stefansbasiliek is de grootste kerk in Hongarije. De kerk, die in een periode van 50 jaar gebouwd werd, is gewijd aan Szent István (Sint Stefan), de eerste christelijke vorst van Hongarije. In een schrijn in de kerk ligt zijn rechterhand, de belangrijkste relikwie van het land. Staatsopera De Staatsopera van Boedapest werd aan het einde van de 19e eeuw gebouwd als de Koninklijke Opera van Hongarije. Het prachtige bouwwerk ligt aan een van de meest prestigieuze straten van Boedapest, de Andrássy út. Stadhuis Het stadhuis van Boedapest is een monumentaal barok bouwwerk dat oorspronkelijk in de achttiende eeuw werd gebouwd als onderkomen voor oorlogsveteranen. Aan het einde van de negentiende eeuw vestigde het stadsbestuur zich in het gebouw Stadspark Városliget, het stadspark van Boedapest, is een favoriete bestemming van zowel toeristen als de plaatselijke inwoners, dankzij de vele attracties waaronder een zoo, een aantal musea, een kasteel, kuurbaden en zelfs een pretpark. Pagina 8

9 Széchenyi-baden In het stadspark van Boedapest bevindt zich het Széchenyi fürdő, het grootste van de vele kuurbaden in Boedapest. Het is zelfs het grootste dergelijke complex van Europa. De binnenbaden bevinden zich in een paleiselijk neobarok gebouw. Vácistraat Váci utca of Vácistraat is een bekende winkelstraat in Boedapest. De straat loopt van het Vörösmarty Plein, waar het autovrij is, tot aan de Grote Markthal aan het Fővámplein. Vajdahunyad Kasteel Het Vajdahunyad Kasteel werd in de vroege 20e eeuw gebouwd ter gelegenheid van de millenniumviering van Hongarije. Het kasteel bevat een unieke mengeling van architectuurstijlen. Vissersbastion Het kasteelachtige Vissersbastion werd in 1905 gebouwd louter om decoratieve redenen. Vanaf het bastion heb je een prachtig zicht over Pest, en op het Parlementsgebouw in het bijzonder. Vörösmarty Plein Het Vörösmarty plein is genoemd naar een belangrijke Hongaarse dichter, Mihály Vörösmarty. Het plein is centraal gelegen en gemakkelijk bereikbaar. Het is dan ook een ideaal vertrekpunt voor een wandeling door de oude stad. Vrijheidsplein - Algemeen Het ruime Vrijheidsplein (Szabadság tér in het Hongaars) werd aan het einde van de negentiende eeuw aangelegd. Het plein wordt begrensd door monumentale gebouwen die symbool staan voor de indertijd groeiende weelde van de stad. Pagina 9

10 Vrijheidsplein Bakkerij Gerbeaud Gerbeaud is een beroemde banketbakkerij, gehuisvest in een statig gebouw aan het Vörösmarty-plein, in het hartje van Boedapest. Het is erg populair bij zowel toeristen als buurtbewoners die hier graag even komen genieten van een heerlijk kopje koffie met gebak. Weststation Van de drie grote treinstations in Boedapest is Nyugati Pályaudvar (Weststation) wellicht het bekendst. Het gebouw dankt haar bekendheid vooral aan het ontwerp van glas en ijzer, wat schril afstak tegen de conventionele architectuur van de stations uit de negentiende eeuw. Pagina 10

11 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Aquincum Pagina 11

12 Aquincum Aquincum is een archeologisch park genoemd naar de Romeinse stad die hier gelegen was. Bezoekers kunnen tussen de ruïnes wandelen of het museum bezoeken waarin men een aantal Romeinse voorwerpen kan bekijken die hier werden opgegraven. Een Romeinse stad Aquincum werd gesticht in de eerste eeuw na Christus als nederzetting die diende ter ondersteuning van de nabijgelegen legionairsstad. De inwoners waren oorspronkelijk Eravisks, een van oorsprong Keltische stam. Ze namen de Romeinse cultuur over en waren reeds volledige geïntegreerd toen keizer Aquincum Hadrianus de vestiging in het jaar 124 promoveerde tot de status van municipium, waardoor de inwoners officieel Romeinse burgers werden. Aquincum werd later gepromoveerd tot een Coloniae en werd de hoofdstad van Beneden- Pannonië. Ruïnes Romeinse deur De stad beleefde zijn hoogtepunt in de derde eeuw n. Chr., toen er meer dan tienduizend mensen in Aquincum woonden. In de omgeving lag er verder ook nog een kazerne en twee grote arena's. Met de val van het Romeinse Rijk en de invasie door barbaarse stammen verviel de stad in de late vierde eeuw tot een ruïne. Pagina 12

13 Het huidige Aquincum In de negentiende eeuw werden de ruïnes van de Romeinse stad Aquincum opgegraven. Ze geven nu een goed idee van de omvang en indeling van de stad. Aquincum was ongeveer vijfhonderd bij vierhonderd meter groot en had een typisch Romeinse indeling met een regelmatig stratenplan en een forum in het midden. De stad was ommuurd en had vier toegangspoorten. De funderingen van de tempels, de basilica (een gerechtshof), de publieke badhuizen, het macellum (de markthal), de curia (een overheidsgebouw), winkels en huizen zijn allemaal duidelijk te zien. Je kan ook resten zien van het centrale verwarmingssysteem en er zijn zelfs mooie kalkstenen afvoerdeksels te zien. Ongeveer een vierde van de voormalige stad is nu opengesteld voor bezoekers. Enkele van de attracties zijn ondermeer het schildershuis een gereconstrueerde Romeinse woning en de Chronoscope, een digitaal toestel waarmee bezoekers de stad gereconstrueerd kunnen zien. Het Museum Resten van een woning 1 Schildershuis Het Museum Het museum Het terrein bevat ook open arcades waarin vele opgegraven objecten liggen zoals tombes, pilaren en bewerkte stenen. De interessantste en waardevolste voorwerpen worden tentoongesteld in het museum, een neoklassiek gebouw dat aan de rand van het archeologisch park ligt. Het pronkstuk van het museum is het gereconstrueerde Aquincumorgel, het best bewaarde orgel uit de oudheid. Het orgel klinkt naar het schijnt zoals een panfluit. ander hoogtepunt is een prachtig mozaïek dat de ontvoering van Deianeira door de centaur Nessos uitbeeldt. Pagina 13

14 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Batthyány-plein Pagina 14

15 Batthyány-plein > Batthyány tér Het levendige Batthyány-plein was vroeger het marktplein van Viziváros (waterstad), een wijk gelegen tussen de burchtheuvel en de Donau. Het plein heeft enkele interessante bezienswaardigheden met ondermeer een barokke kerk en een oude markthal. Het plein ligt aan de oever van de Donau en biedt een prachtig uitzicht over Pest en het Parlementsgebouw in het bijzonder. Lajos Batthyány Het plein werd oorspronkelijk gewoon marktplein genoemd. Later kreeg het de naam bomplein naar een munitiedepot dat zich hier bevond. In 1905 werd het genoemd naar graaf Lajos Batthyány, de eerste minister van Hongarije ten tijde van de mislukte revolutie van 1848 tegen het Oostenrijkse Keizerrijk. Hij werd het daaropvolgende jaar geëxecuteerd door het Oostenrijkse leger. Lajos Batthyány Bezienswaardigheden Standbeeld Lajos Batthyány Aan de zuidkant van het plein staat een monument ter ere van Lajos Batthyány. Na een inhuldigingsplechtigheid in 2007 werd het hier een jaar te laat, in 2008, geïnstalleerd ter gelegenheid van de 200ste verjaardag van Batthyány. Het beeld werd gemaakt door Géza Stremeny, die het moment vastlegt waarop Batthyány de Wetten van April 1848 voorlegt. Deze wetten moesten Hongarije meer soevereiniteit geven. Het standbeeld staat op een marmeren voetstuk in de vorm van een scheepsromp. Bovenop de boeg staat een beeld van een pelikaan die haar jongen voedt met haar eigen bloed, het symbool van de familie Batthyány. Pagina 15

16 Sint-Annakerk Een van de belangrijkste bezienswaardigheden op het Batthyány-plein is de Sint-Annakerk (Szent Anna Templom), een van de mooiste barokkerken van Boedapest. De Jezuïeten begonnen in 1740 met de bouw van de kerk. Tegen de tijd dat de kerk eindelijk in 1805 ingewijd werd was de Jezuïetenorde reeds afgeschaft. Het interieur is overdadig versierd in barokstijl. Onder de hoogtepunten bevinden zich het hoofdaltaar, dat opgesmukt wordt met marmeren beelden, de plafondschilderingen en de preekstoel die verfraaid is met vergulde reliëfs. Helaas is de kerk enkel open tijdens misdiensten. Sint Annakerk Klooster en Sint-Franciscuskerk De noordzijde van het Batthyány-plein wordt begrensd door een groot rood gebouw, het voormalige Sint- Elisabethklooster. De kerk van het klooster, gewijd aan de heilige Franciscus, heeft een weelderig versierd barok interieur. Voor het klooster staat het standbeeld van Ferenc Kölcsey, een Hongaarse dichter die vooral gekend is als auteur van het nationale volkslied van Hongarije. Sint Franciscuskerk Herberg Het Witte Kruis Aan de westkant van het Batthyány plein bevindt zich de voormalige herberg Het Witte Kruis (Fehér Kereszt fogadó), een huis in rococo-stijl dat in de 18e eeuw onstond door het samenvoegen van twee bestaande woningen. Het was een van de eerste herbergen in Herberg Het Witte Kruis Boedapest en het heeft naar verluidt enkele voorname gasten ontvangen waaronder keizer Jozef II en de legendarische vrouwenversierder Giacomo Casanova. Het verhaal gaat dat Casanova, die hier verbleef om in de nabijgelegen Rác-baden te herstellen van een ziekte, een meisje uit de buurt versierde. Pagina 16

17 De vader van het meisje, een slager, was niet bepaald gelukkig met de affaire en met een hakbijl in de hand verjoeg hij Casanova de stad uit. Hirsch-huis Het aanpalende huis, op nr 3, is eveneens interessant. Het zogenaamde Hirsch-huis heeft een laat-achttiende-eeuwse gevel in Lodewijk XVI stijl en is versierd met reliëfs die de vier seizoenen uitbeelden. Het wordt dan ook vaak het vier seizoenen-huis genoemd (Négy Évszak ház). Net zoals zijn buur ligt het gebouw een stuk onder het plein; in de negentiende eeuw werd het straatniveau verhoogd om een einde te maken aan de voortdurende overstromingen. Markthal Eveneens aan de westkant van het plein ligt de oudste overdekte markthal van Boeda, oorspronkelijk gebouwd in 1902 naar een ontwerp van Pál Klunzinger. Het bakstenen gebouw met stalen geraamte werd tijdens de Tweede Wereldoorlog vernield, maar later weer heropgebouwd. Tegenwoordig biedt het onderdak aan een supermarkt. Markthal Pagina 17

18 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Bodemloze Meer Pagina 18

19 Bodemloze Meer > Feneketlen tó Het bodemloze meer is gelegen in een aangenaam park in Boeda dat verfraaid wordt met heel wat standbeelden. De Cisterciënzerkerk van Sint-Emmerik van Hongarije in de achtergrond biedt je de kans om een mooi plaatje te schieten. Het Meer Het één hectare grote meer is niet echt bodemloos, maar het is wel verrassend diep, met een diepte die varieert van vier en half to vijf meter. Het meer is gelegen op de plaats van een voormalige baksteenfabriek die de klei in de grond gebruikte om bakstenen te maken. Als we de plaatselijke verhalen mogen geloven dan werd de grote put die door de arbeiders van de fabriek werd gemaakt per ongeluk gevuld met water toen een van de werkers op een bron stootte. Sommigen beweren zelfs dat enkele werklui omkwamen en dat hun lichamen zich nog steeds op de bodem van het meer zouden bevinden. Het officiële verhaal is echter minder dramatisch. Nadat de baksteenfabriek aan het einde van de negentiende eeuw de deuren sloot, begon er langzaam water in de put te sijpelen tot die volledig vol gelopen was. Bodemloze Meer Het Park Het meer trekt dan misschien alle aandacht naar zich toe maar het park errond is best de moeite waard voor een bezoekje. Er is een wandelpad dat het meer volledig omringt en de inwoners uit de buurt komen hier langs voor een wandeling of genieten van het uitzicht vanaf een van de Béla Bartók banken. Enkele beelden en monumenten verfraaien het park; er is ondermeer een herdenkingsmonument opgericht ter ere van Bèla Bartók, een Hongaarse componist en pianist. Pagina 19

20 Het monument, dat Bartók al staande toont onder een klokkenstoel, werd in 1981 gemaakt door de beeldhouwer József Somogyi. Kerk van Sint-Emmerik De Cisterciënzerkerk van Sint-Emmerik (Szent Imre templom) kijkt uit over het park en het meer. De kerk ziet er veel ouder uit dan ze in feite is: het werd gebouwd in naar een neobarok ontwerp van de Hongaarse architecten Gyula Wälder and István Pázmándy. De oorspronkelijke plannen omvatten ook de bouw van een klooster, maar dat werd nooit gebouwd. Het is de moeite waard om eens even in de kerk binnen te kijken om het rijkelijk versierde altaar en Kerk van St.Emmerik de preekstoel te bewonderen. Het plafond is versierd met kleurrijke geometrische en bloemmotieven. Pagina 20

21 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Boedaburcht Pagina 21

22 Boedaburcht De imposante burcht van Boeda kijkt uit over de stad vanaf zijn hooggelegen positie bovenop de burchtheuvel, achtenveertig meter boven de Donau. De burcht heeft een tumultueuze geschiedenis achter de rug die het lot van Hongarije doorheen de eeuwen heen weerspiegelt. Tegenwoordig is de burcht, waar vaak naar gerefereerd wordt als het koninklijk paleis, de thuishaven van een aantal culturele instituten, waaronder twee musea: de Nationale Galerie en het Historisch Museum van Boedapest. Geschiedenis Een eerste burcht werd reeds in de dertiende eeuw gebouwd nadat Mongoolse stammen Hongarije waren binnengevallen. De ommuurde vesting werd in 1243 opgetrokken op bevel van Koning Béla IV. Van deze burcht zijn er geen resten gevonden en historici zijn niet eens zeker over de exacte plaats waar het zich bevond. Boedaburcht Pagina 22

23 De 14e eeuw: Vroege pracht en praal De geschiedenis van de huidige burcht, die niet minder dan eenendertig keer zou worden belegerd, gaat terug tot de veertiende eeuw, toen koning Lodewijk I een kasteel in romaanse stijl liet bouwen dat voltooid werd in Ongeveer veertig jaar later, tijdens de heerschappij van Sigismund van Luxemburg, werd dit kasteel vervangen door een paleis in gotische stijl. Het was een van de meest magnifieke paleizen van Europa, met een indrukwekkend grote ridderzaal. De 15e eeuw: Het koninkrijk op zijn hoogtepunt Vijftig jaar later vond de grote koning Matthias Corvinus dat het paleis van Sigismund te klein en te sober was en gaf daarom de opdracht tot de bouw van een nieuw paleis in renaissancestijl. Rond dezelfde tijd werd ook een paleistuin aangelegd. Deze periode vormde een hoogtepunt in de geschiedenis van Boedapest. De rijksdom en welvaart van de stad trok kunstenaars en ambachtslieden uit heel Europa aan. Nationale Galerie De 18e eeuw: Het paleis van de Habsburgers Van de oude prachtige paleizen is helaas niets overgebleven. Toen Boedapest werd heroverd na de bezetting door de Turken van 1541 tot 1686, lag het complex volledig in puin. De nieuwe heersers van Hongarije, de Habsburgers, bouwden tussen 1714 en 1723 een nieuw, kleiner paleis. Het werd door Fortunato di Prati ontworpen in barokstijl en de bouw werd overzien door Johann Hölbling. Poorttoren Pagina 23

24 Het paleis werd uitgebreid door keizerin Maria Theresia, maar een groot deel van het paleis werd vernield door de grote brand van 1810 en de (mislukte) aanval in 1849 op de burcht tijdens de Hongaarse revolte tegen de Habsburgers. Uitbreiding tijdens de Dubbelmonarchie Na het Oostenrijks-Hongaarse compromis van 1867 was er opnieuw nood aan een paleis in Boedapest als symbool van de grotere onafhankelijkheid die Hongarije verkregen had. Het paleis van de Habsburgers werd heropgebouwd en uitgebreid door Miklós Ybl, een van de grootste architecten uit de geschiedenis van Hongarije. Hij werd bijgestaan door Alajos Hauszmann, die verantwoordelijk was voor een groot deel van het interieur en de indrukwekkende barokke koepel. De reconstructie van het paleis had vooral symbolische waarde, aangezien hier geen monarch meer zetelde sinds Versierde Poort De Koepel De Tweede Wereldoorlog en de zoveelste heropbouw Het paleiscomplex werd wel nog steeds bewoond; tot in 1944 was het de residentie van Miklós Horthy, de regent van Hongarije. Kort nadat hij door de Duitsers werd afgezet, werd de burcht weer tot ruïne herleid tijdens een langdurige strijd tussen de Wehrmacht en het Rode Leger. In 1950 werd met de reconstructie begonnen naar een ontwerp van de architect István Janáki, dat gebaseerd was op de plannen van Ybl. De oorspronkelijke, barokke koepel werd vervangen door een in classicistische stijl. Tijdens de reconstructie werden de ruïnes ontdekt van het vijftiendeeeuwse paleis. Deze werden geïntegreerd in het nieuwe complex. Pagina 24

25 De Boedaburcht tegenwoordig Het centrale gebouw van de burcht, het koninklijk paleis, ziet er nogal sober uit in vergelijking met de voorgangers; het interieur bevat geen enkele versiering en geen van de prachtige koninklijke vertrekken werden gereconstrueerd. Maar ondanks het gebrek aan authenticiteit is de burcht van Boeda nog steeds een imposant complex, en de meer dan driehonderd meter lange vleugel langs de zijde van de Donau is bijzonder indrukwekkend. Het paleis bestaat uit een aantal vleugels (genoemd naar de letters A tot F) opgetrokken rond een centraal binnenplein, het Leeuwenhof. Dit plein wordt begrensd door de Nationale Bibliotheek en twee musea, de Nationale Galerie en het Historisch Museum van Boedapest. Er is verder nog heel wat meer te zien, ondermeer standbeelden en fonteinen. Hieronder een overzicht van de belangrijkste bezienswaardigheden in en rond de Boedaburcht. Habsburgse trappen De meeste bezoekers betreden het burchtcomplex vanaf het Sint-Jorisplein aan de noordzijde, waar de Sikló kabeltram de burchtheuvel met de Kettingbrug en Pest verbindt. Een rijkelijk versierde poort uit de vroege twintigste eeuw vormt de grens tussen het plein en het voormalige koninklijke paleis. Vlak bij de poort staat een bronzen beeld van een grote vogel, gezeten op een hoog voetstuk. Het is de mythische Turul vogel des doods, een symbool van het koninkrijk Hongarije. Vissende Kinderen Stap door de poort en wandel langs de zogenaamde Habsburgse trappen naar een klein terras verfraaid met een mooie romantische fontein, de Vissende Kinderen. De fontein werd in 1912 gemaakt door Károly Senyey en toont kinderen die een enorme vis vastgrijpen. Pagina 25

26 Standbeeld van Prins Eugène van Savoye Wandel verder zuidwaarts en je komt op een ander, groter terras met twee bloemperken en een indrukwekkend standbeeld van prins Eugène van Savoye. Van hieruit heb je een prachtig zicht over Pest. Het standbeeld, ingehuldigd in 1900 en gemaakt door József Róna, eert de man die verantwoordelijk was voor het verslaan van het Ottomaanse leger en het bevrijden van Boedapest van de Turken. Het voetstuk is rijkelijk versierd met standbeelden van Turkse gevangenen en bas-reliëfs die scènes uit de cruciale slag om Zenta van 1697 uitbeelden. Eugene van Savoye Hongaarse Nationale Galerie Het standbeeld staat voor de hoofdingang van de Hongaarse Nationale Galerie. Dit museum bezit een uitgebreide verzameling Hongaarse kunst die een periode van de middeleeuwen tot heden omspant. Het museum beslaat vier vleugels (A tot D) van het paleis. Hoogtepunten zijn ondermeer de verzameling veertiende- en vijftiende-eeuwse altaarstukken die tentoongesteld worden in de voormalige troonzaal. Het museum heeft ook een mooie verzameling romanticistische schilderijen met ondermeer werken van Mihály Munkácsy, een Hongaarse kunstenaar die vooral bekend is om zijn grote doekschilderingen. Nationale Galerie Pagina 26

27 Matthiasfontein Aan de andere kant van het complex, net ten westen van de grote koepel, ligt nog een terras met vier bloemperken en een centraal standbeeld dat bekend staat onder de naam Lószelidítő of paardentemmer. Het toont een paardentemmer die een weerspannig paard in bedwang houdt. De meeste bezoekers hebben weinig oog voor het standbeeld maar worden aangetrokken door de fontein die een van de vleugels van het paleis verfraaid. Dit is de Matthiasfontein (Mátyás kút), waarschijnlijk de mooiste fontein van Boedapest. Het werd in 1904 ontworpen door Alajos Stróbl en toont een scène uit de legende van koning Matthias en de mooie boerendochter Ilonka. Matthiasfontein De Leeuwenpoort en het Leeuwenhof Enkele passen voorbij de fontein vormt de Leeuwenpoort de toegang tot het Leeuwenhof (Oroszlános udvarba), het centrale binnenhof van de burcht. De monumentale poort werd genoemd naar de vier leeuwenbeelden die de toegang bewaken. Ze werden in 1901 gemaakt door de Hongaarse beeldhouwer János Fadrusz. De poort is versierd met nissen, guirlandes en allegorische beelden van de gevleugelde overwinning. Het Hongaarse wapenschild bekroont het monument. Leeuwenpoort Een patroon in het plaveisel van het Leeuwenhof toont de plaats waar zich het vroegere middeleeuwse paleis bevond, met ondermeer de veertiende-eeuwse Tszéchényi Bibliotheek Stefantoren (István-torony). Funderingen van de toren zijn te zien in het historische museum van Boedapest. Nationale Széchényi Bibliotheek Aan de westzijde van het binnenhof, tegenover de Nationale Galerie, bevindt zich de toegangsportiek van de Nationale Széchényi Bibliotheek. Pagina 27

28 De bibliotheek is gehuisvest in de F vleugel van het koninklijk paleis, een late negentiende-eeuwse uitbreiding van Miklós Ybl en Alajos Hauszmann. De bibliotheek werd in 1802 gesticht door graaf Ferenc Széchényi, die zijn privéverzameling bestaande uit vijftienduizend boeken en manuscripten schonk. Tegenwoordig bezit de bibliotheek een kopie van elk boek dat in Hongarije wordt gepubliceerd. Széchényi Bibliotheek Historisch Museum van Boedapest De meest zuidelijke vleugel van het paleis is het onderkomen van het Historisch Museum van Boedapest (Budapesti Történeti Múzeum), dat een overzicht geeft van de geschiedenis van Boedapest vanaf de prehistorie tot het moderne tijdperk. Het museum geeft je de kans om overblijfselen en reconstructies van het middeleeuwse paleis te bezichtigen met ondermeer een gotische kapel en een ridderzaal. Historisch Museum Middeleeuwse resten Als je de trappen net buiten het historisch museum afdaalt kan je een binnenplein zien van de voormalige middeleeuwse burcht. Enkele van de muren en funderingen van de omwallingen zijn authentiek terwijl andere delen dan weer twintigste-eeuwse reconstructies zijn. Wandel verder door de zogeheten hijgpoort (Lihegőkapu) en je bereikt de zuidelijke muur met de smalle knotstoren (Buzogánytorony), oorspronkelijk uit de veertiende eeuw. Je kan het kasteel verlaten via de Ferdinándpoort (Ferdinánd-kapu) vlakbij de toren. Als je verder in de richting van de Tabán wijk wandelt passeer je het zuidelijke rondeel van de Boedaburcht. Dit bastion wordt bewaakt door een fraaie poorttoren, een reconstructie uit de jaren Je kan het rondeel bereiken door aan het benedenstation van de kabeltram aan de burchtheuvel de weg links bergop te nemen. Knotstoren Pagina 28

29 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Botanische Tuin Pagina 29

30 Botanische Tuin > Füvészkert Füvészkert, de oudste botanische tuin van Boedapest, is een aangename, drie hektare grote tuin met een grote verscheidenheid aan exotische plantsoorten, gaande van bonsai bomen tot orchideeën en palmbomen. De tuin is een welgekomen rustpunt in de drukke stad en een van de weinige bezienswaardigheden in Boedapest waar het niet overloopt van de toeristen. Geschiedenis De geschiedenis van de tuin gaat terug tot in 1771 toen het werd aangelegd door kardinaal Péter Pázmány nabij de Universiteit van Trnava (nu in Slovakije). De tuin verhuisde verscheidene malen tot in 1847, toen het een onderkomen vond hier op het domein van de Fetetics familie. Hun woonst een neoklassiek landhuis uit de negentiende eeuw biedt nu onderdak aan een bibliotheek met een groot herbarium en een uitgebreide verzameling historische plantenboeken. Het huis doet ook dienst als administratief centrum van de tuin. Füvészkert De Tuin Er zijn zo'n zevenduizend plantensoorten te bezichtigen in Füvészkert. Het meest interessante gebouw is het Pálmaház, een negentiende-eeuws palmenhuis waarin palmbomen en andere tropische planten van rond de evenaar een onderkomen vinden. Palmenhuis Vlakbij staan er nog een aantal serres met nog meer tropische en subtropische planten waaronder allerlei cactussen, orchideeën en bromelia's. Vleesetende plant Pagina 30

31 Het Victoria-huis een achthoekige serre werd speciaal gemaakt om onderdak te bieden aan de Victoria Amazonica, reuzenwaterlelies afkomstig uit het Amazone-gebied. Al even interessant zijn de grote vleesetende planten die rondom de vijver proberen een prooi in de val te lokken. Net ten noorden van de serre bevindt zich een rechthoekige vijver met nog meer lelies. Nog een andere vijver ligt in de aangename Aziatische tuin. De tuin is verfraaid met prachtige Japanse kerselaars, een bamboebosje en een interessante verzameling bonsais. Verder vind je in Füvészkert onder meer een tuin met medische planten en kruiden. Nabij de ingang bevindt zich een tuin met een taxonomische indeling waarbij de planten volgens type en variëteit worden gerangschikt. Reuzenwaterlelie Cactussen In het midden van de tuin ligt ook een arboretum met zo'n achthonderd verschillende soorten bomen en struiken. Buste Pál Kitaibel In de tuin staan verder nog een aantal beelden ter ere van historische figuren die bijgedragen hebben aan het onderzoek betreffende plantkunde en horticultuur. Zo zijn er ondermeer borstbeelden van de negentiende-eeuwse plantkundigen Pál Kitaibel en Sámuel Diószegi. Pagina 31

32 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Elisabethbrug Pagina 32

33 Elisabethbrug > Erzsébet híd De Erzsébet híd (Elisabethbrug) is een gracieuze slanke brug die de Donau in Boedapest overspant. De brug werd in de jaren 1960 gebouwd ter vervanging van een mooie ijzeren brug die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vernield. De brug is genoemd naar Elisabeth van Wittelsbach, keizerin van Oostenrijk en koningin-gemalin van Hongarije. De koningin, die erg bewonderd werd en nog steeds met de koosnaam 'Sissy' genoemd wordt, werd in 1898 in Genève door een anarchist vermoord. De Eerste Elisabethbrug De Elisabethbrug werd tussen 1897 en 1903 gebouwd als vierde permanente brug over de Elisabethbrug Donau in Boedapest. Het was een elegante ijzeren hangbrug met een spanwijdte van 290 meter. De brug was qua ontwerp erg gelijkaandig aan de toen net voltooide Frans-Jozef-brug (nu de Vrijheidsbrug), die door dezelfde architect, Virgil Nagy, werd ontworpen. Een Nieuwe Brug Toen de Duitsers zich in januari 1945 uit Boeda terugtrokken bliezen ze de bruggen over de Donau op. Alle bruggen werden herbouwd in hun oorspronkelijke vorm behalve de Elisabethbrug die te zeer beschadigd werd bevonden om terug te reconstrueren. Pyloon De huidige kabelbrug werd in 1960 ontworpen door de Hongaarse ingenieur Pál Sávoly, die een slanke witte brug creëerde die rust op de pijlers van de oorspronkelijke brug. In tegenstelling tot zijn voorganger is de modern ogende brug volledig gespeend van enige versiering. De brug oogt nochtans gracieus dankzij de slanke pylonen en dunne kabels. Pagina 33

34 Het Elisabethmonument In 1932 werd een bronzen monument van koningin Elisabeth, ontworpen door György Zala, geïnstalleerd aan de Pest-zijde van de rivier. Het feit dat het pas vijftien jaar na het einde van de dubbelmonarchie werd opgericht spreekt Elisabethmonument boekdelen over de achting die de Hongaren hadden voor de gemalin van keizer Frans-Jozef. Elisabeth was niet enkel aantrekkelijk, ze mengde zich ook onder het volk en sprak zelfs Hongaars, wat ongetwijfeld haar populariteit ten goede kwam. Socialisten die haar zagen als een symbool van de Habsburgse heerschappij - verplaatsten het monument later naar een afgelegen locatie. In 1984 werd het mooie monument weer bij de brug geplaatst, maar ditmaal aan de andere kant van de Donau, in een klein parkje net naast het bruggehoofd. Pagina 34

35 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Kettingbrug Pagina 35

36 Kettingbrug De kettingbrug is een van de beroemdste bezienswaardigheden van Boedapest. De prachtige hangbrug werd in de 19e eeuw over de Donau gebouwd om Pest en Boeda, indertijd twee onafhankelijke steden, met elkaar te verbinden. De kettingbrug was de eerste permanente brug in Boedapest; de meest nabijgelegen brug lag in Wenen en tijdens de winter kon de Donau enkel worden overgestoken met behulp van een veerboot. Een tijdelijke brug was enkel beschikbaar in de zomer: ze moest elk jaar weer uit elkaar gehaald worden om ze te beschermen tegen drijfijs. Ligging Kettingbrug Graaf Széchenyi Officieel wordt de kettingbrug Széchenyi lánchíd genoemd, naar de graaf Széchenyi, de drijvende kracht achter de bouw van de brug. Toen de graaf de begrafenis van zijn vader niet kon bijwonen doordat de veerboot buitendienst was gesteld vanwege slecht weer, nam Széchenyi, een prominente staatsman, zich voor om een permanente brug over de Donau te bouwen. Kettingbrug De Bouw In 1836 vroeg Széchenyi aan William Tierney Clark, een Engelse ingenieur, om een brug te ontwerpen. Clark had de juiste ervaring; hij had immers reeds twee hangbruggen over de Thames gebouwd: de Hammersmith brug in Londen en de Marlow brug. Zicht richting Boeda Pagina 36

37 De laatste lijkt op een kleine versie van de brug die William Clark voor Boedapest zou ontwerpen. In 1842 werd met de bouw van de kettingbrug gestart onder de leiding van de Schotse ingenieur Adam Clark (die overigens geen familie was van William Clark). De Brug De brug bij nacht De 375 meter lange, 16 meter brede brug werd officieel geopend op 20 november Indertijd gold de hangbrug als de langste van Europa en het werd beschouwd als een technologisch hoogstandje met slechts twee pijlers die de overspanningen dragen met behulp van zware kettingen. De kettingen gaven de brug zijn naam, lánchid, Hongaars voor Kettingbrug. Een van de Leeuwen De mooie brugpijlers zijn versierd met de het Hongaarse wapenschild. Imponerende stenen leeuwen, gemaakt door de beeldhouwer János Marschalkó, bewaken de brug aan weerszijde. Volgens een legende wierp de beeldhouwer zich van de brug toen, tijdens de openingceremonie van de brug, iemand uit het publiek opmerkte dat de leeuwen geen tongen hadden. In feite hebben de leeuwen wel degelijk tongen (ze zijn gewoon niet duidelijk zichtbaar) en de beeldhouwer leefde nog tientallen jaren verder. Het Belang van de Brug De brug gaf een aanzet tot de economische heropleving van Hongarije die zou leiden tot de gouden eeuw van Boedapest en het was ook een van de factoren die ervoor zorgde dat de provinciale steden Pest en Boeda evolueerden in een snel groeiende metropool. Een van de Brugpijlers De brug is tevens een symbool van onafhankelijkheid en hier werden in de turbulente periode van de val van het IJzeren Gordijn in 1989 betogingen gehouden. Pagina 37

38 Heropbouw De kettingbrug overleefde een poging van de Oostenrijkers om het in 1848, tijdens de onafhankelijkheidsoorlog, te vernielen. In 1945, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, werd de brug door de Duitsers opgeblazen in een poging om de opmars van het Rode Leger te stuiten. De brug was een van de eerste bouwwerken die na de oorlog werden heropgebouwd, en de brug opende voor het verkeer in De huidige brug is een exacte kopie van het origineel. Pagina 38

39 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Margarethabrug Pagina 39

40 Margarethabrug > Margit híd De Margarethabrug, ook wel Margrietbrug genoemd, was de tweede permanente brug in Boedapest die over de Donau werd gebouwd. De brug, oorspronkelijk opgetrokken tussen 1872 en 1876, verbindt het Margaretha-eiland met Pest en Boeda. Zowel de brug als het eiland dat het met het vasteland verbindt zijn genoemd naar prinses Margit (Margaretha), de dochter van koning Béla IV. In 1241 beloofde de koning zijn dochter naar een klooster te sturen indien hij de invallende Mongolen kon terugslaan. Hij hield zijn woord en bouwde een klooster op het eiland waar hij zijn dochter achter liet. Geschiedenis De Margarethabrug Na het succes van de Kettingbrug, die een katalisator bleek te zijn voor de economische groei van Boedapest, werden plannen gesmeed voor de bouw van een tweede brug over de Donau. In 1897 werd een wedstrijd uitgeschreven voor de bouw van een nieuwe brug aan het zuidelijkste punt van het Margaretha-eiland. Een ontwerp van Ernest Goüin, een Franse burgerlijk ingenieur, werd geselecteerd uit een totaal van drieënveertig inzendingen. Sierbeeld 1 In 1872 werd met de bouw gestart en de brug opende vier jaar later voor het verkeer. In werd een aftakking gebouwd naar Margaretha-eiland; voorheen kon men het eiland enkel per boot bereiken. In November 1944 plaatsten sappeurs van de Duitse Wehrmacht explosieven op de brug ter voorbereiding van hun terugtrekking uit Boeda. De sappeurs lieten de explosieven per ongeluk ontploffen tijdens het piekuur, waardoor honderden burgers omkwamen. De brug werd kort na de oorlog terug heropgebouwd; het oostelijke deel opende in 1947 en een jaar later was de brug volledig herbouwd. Pagina 40

41 Architectuur De Margarethabrug heeft een lengte van meer dan zeshonderd meter. Zes stalen overspanningen met een rasterstructuur rusten op massieve pijlers. De brug werd gebouwd door de 'Société de Construction des Battignoles', het Parijse bouwbedrijf van Ernest Goüin, die een van de pioniers was in de constructie van metalen bruggen. Een van de meest opvallende eigenschappen van de brug is de vreemde v-vorm: de brug maakt De v-vorm een hoek van 165 graden op het punt waar het aftakt naar Margarethaeiland. De pijlers van de brug zijn versierd met enorme beelden die de boeg van een galei voorstellen. Bovenop de stenen boegen staan beelden van gevleugelde vrouwenfiguren. De beelden werden gemaakt door de Franse beeldhouwer Adolphe Martial Thabard, een student van Francisque Duret. De centrale pijler is versierd met een herdenkingspaneel. Erboven is ook nog een reliëf te zien van de Hongaarse kroon, geflankeerd door twee obelisken. Pagina 41

42 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Vrijheidsbrug Pagina 42

43 Vrijheidsbrug > Szabadság híd De Vrijheidsbrug was de derde permanente brug die in Boedapest over de Donau werd gebouwd. De groen geschilderde brug is een van de mooiste in de stad. Inhuldiging De brug werd in 1896 geopend tijdens de feestelijkheden ter gelegenheid van het duizendjarig bestaan van Hongarije. Keizer Frans-Jozef, naar wie de brug oorspronkelijk werd genoemd, huldigde de brug officiëel in door een apparaat te bedienen dat de laatste nagel - volledig in zilver - in de brug sloeg. Ontwerp De Vrijheidsbrug werd in 1894 ontworpen door Vrijheidsbrug de architect Virgil Nagy en de ingenieur János Feketeházy. Met een lengte van iets meer dan 333 meter is het de kortste brug over de Donau in Boedapest. De brug rust op slechts twee pijlers en werd indertijd als een technisch hoogstandje beschouwd. De schoonheid van de brug is te danken aan het gracieuze ontwerp en de prachtige versieringen. De vier hoge spitsen op de pijlers zijn bekroond met beelden van de mythische Turul vogel en kleurrijke wapenschilden met koningskroon verfraaien de bogen boven het brugdek. Lantaarnpalen in Parijse stijl sieren de uiteinden van de brug. Heropbouw Tijdens hun terugtrekking aan het einde van de Tweede Lantaarnpaal Wereldoorlog blies het Duitse leger alle bruggen in Boedapest op, en de Vrijheidsbrug was hierop geen uitzondering. De brug werd kort na de oorlog heropgebouwd naar de oorspronkelijke plannen en alle versieringen werden vakkundig gereconstrueerd. De brug kreeg haar huidige naam toen het in 1946 heropende op de naamdag van Sint Stefan, de belangrijkste nationale feestdag van Hongarije. Pagina 43

44 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Centrale Markthal Pagina 44

45 Centrale Markthal De Centrale Markthal van Boedapest, ook wel Grote Markthal genoemd, is de grootste overdekte markt van de stad. Het mooie historische gebouw trekt zowel toeristen als buurtbewoners aan die hier hun inkopen doen. Centrale Markthal Aan het einde van de 19e eeuw, toen de steden Boeda, Pest en Óboeda zich verenigden tot Boedapest, zag de gemeenteraad in dat er in de bloeiende metropool nood was aan grotere en betere marktplaatsen. Er werd besloten om overdekte markthallen te bouwen naar het voorbeeld van markthallen in grote Europese steden als Parijs. De Bouw De grootste van deze geplande markthallen, in de volksmond reeds de Grote Markthal genoemd, Centrale Markthal werd gepland aan de Pestzijde van de Vrijheidsbrug. Een wedstrijd werd uitgeroepen om een architect te kiezen voor deze grote markthal. Samu Pecz, een Hongaarse architect, werd gekozen en in 1894 werd met de bouw aangevangen. Enkele dagen voordat de 150 meter lange neogotische hal zou worden geopend in 1896, sloeg het noodlot toe toen een brand een groot deel van het dak vernielde. Hierdoor werd de opening van de markthal uitgesteld tot maart van het volgende jaar. Maar toen het uiteindelijk de deuren opende, werd het terstond geroemd als een van de mooiste en modernste overdekte markthallen van Europa. Hoofdingang Pagina 45

46 De Markthal Het gebouw wordt ondersteund door dunne stalen balken, die ervoor zorgen dat er veel licht in de markthal kan binnendringen. De mooi ogende gevel werd verfraaid door Zsolnay, een Hongaarse tegelfabrikant die geniet van een internationale faam. De markthal, die een symfonie in ijzer werd genoemd, had een kanaal dat door het midden liep waardoor goederen met behulp van schuiten konden geleverd worden. Er was ook een weg voor karren die het gebouw in een oost- en westzijde verdeelde. Groothandelaars bevonden zich aan de westkant en kleinhandelaars aan de oostkant. Er waren speciaal voorbehouden plaatsen voor handelaars in vlees, vis, pluimvee, fruit, kaas en boter. De Centrale Markthal van Boedapest werd zwaar beschadigd tijdens de Tweede Wereldoorlog en in hun haast tot heropbouw maakten de aannemers er een zootje van waardoor het nieuwe gebouw de pracht en degelijkheid van het oorspronkelijke gebouw miste. Het sloot in 1991 vanwege instortingsgevaar. Heropbouw van de Markt In het midden van de jaren negentig besloot het gemeentebestuur dit grootse bouwwerk te restaureren. Zowel van binnen als van buiten werd het gebouw grondig gerenoveerd en er werden nieuwe Zsolnay tegels gemaakt voor het dak. Het resultaat was een sprankelend nieuw gebouw dat weer dienst kon doen als markthal. In de markthal zijn nu drie verdiepingen. Op het steeds drukke gelijkvloers bevinden zich veel fruit- en groentestallen. Op de benedenverdieping is een supermarkt gevestigd en je vindt er ook vis- en vleesverkopers. Op de bovenste verdieping zijn er stalletjes waar je een snelle hap kan krijgen en er zijn ook verkopers van Hongaarse ambachtsprodukten. Pagina 46

47 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Concertzaal Vigadó Pagina 47

48 Vigadó > Vigadó Concertzaal De Vigadó, een negentiende-eeuwse concertzaal, is een van de mooiste gebouwen langs de Donau. Het aangename pleintje vlak voor de Vigadó is aangelegd rond een fraaie romantische fontein. De Vigadó werd in gebouwd ter vervanging van een oudere concerten amusementshal uit 1833 dat in 1848 tijdens de Hongaarse revolutie tegen het Habsburgse Keizerrijk in vlammen was opgegaan. Het woord vigadó is afgeleid van het woord vigádni wat zoveel betekent als plezier maken. Ontwerp Het prachtige gebouw werd door Frigyes Feszl ontworpen in een nationaal-romantische stijl. De voorgevel is versierd met Hongaarse volksmotieven, wapenschilden, borstbeelden en beelden van Hongaarse helden zoals koning Matthias en graaf Széchényi. Standbeelden van de muzen verfraaien de pijlers boven de centrale toegang. Het interieur is luisterrijk versierd; vooral de majestueuze trap is het bekijken waard. Helaas is het gebouw niet toegankelijk voor bezoekers; je moet een van de concerten in de hoofdzaal - die plaats biedt aan 640 toeschouwers - bijwonen om het interieur te kunnen bewonderen. Vigadó Een v/d Muzen Vigadó-plein Een klein maar mooi plein, Vigadó tér, verbindt de concertzaal met de donaupromenade, een erg populaire wandelboulevard aan de oever van de De Fontein Donau. Het pronkstuk van het plein is de fontein met twee jongens die aan een rivieroever spelen. De fontein werd in 1896 gemaakt door de Hongaarse beeldhouwer Senyei Károly. Pagina 48

49 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Donaupromenade Pagina 49

50 Donaupromenade De Donaupromenade is een populaire esplanade op de oever van de Donau in Pest. Langs de promenade staan grote hotels maar er zijn ook een aantal interessante bezienswaardigheden zoals de Vigadó concertzaal en het standbeeld van het 'Prinsesje'. De promenade ligt tussen de twee meest centraal gelegen bruggen van Boedapest: ten noorden ligt de beroemde Kettingbrug en aan het zuideinde ligt de modernere Elisabethbrug. Geschiedenis De Donaupromenade werd in het midden van de negentiende eeuw aangelegd en werd al snel dé plaats waar aristocraten en plaatselijke beroemdheden op warme zomerdagen kwamen flaneren. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog was de promenade volledig vernield en lag het vol puin. Het duurde tot aan het einde van de jaren 1970 vooraleer de promenade weer volledige gerestaureerd was. Tegenwoordig is de Donaupromenade minder bourgeois en kom je hier vooral toeristen tegen die het prachtige zicht over de Donau in de richting van de Boedaburcht en het Vissersbastion bewonderen. Donaupromenade Bezienswaardigheden Aan de zuidkant, waar het oudste deel van de Sándor Petőfi promenade ligt, staat de parochiekerk van de binnenstad, de oudste kerk in Pest. De kerk ligt aan het Március 15 tér, een plein met ruïnes van contra- Aquincum, een oude Romeinse stad. Pagina 50

51 Steek de straat over in de richting van de Donau en je bent aan het startpunt van de eigenlijk promenade. Hier staat het standbeeld van Sándor Petőfi, een negentiende-eeuwse Hongaarse dichter en nationalist die omkwam tijdens de (mislukte) revolutie tegen de Habsburgse heerschappij. Achter het beeld staat de Grieks-orthodoxe kathedraal, gebouwd in 1791 en gefinancierd door de indertijd sterk aanwezige Griekse gemeenschap van Boedapest. De voorgevel en de torens werden heropgebouwd Vigadó in de late 19e eeuw door Miklós Ybl. Als je verder noordwaarts wandelt, langs een groot hotel uit de jaren zestig, passeer je Vigadó tér, een aangenaam plein met een centrale fontein met beelden van twee jongens die aan een rivieroever spelen. Het plein is genoemd naar de Vigadó, een prachtige concertzaal uit het midden van de negentiende eeuw. 15e Maart-plein De voorgevel is mooi versierd met standbeelden, heraldieken, bustes en geometrische motieven. Vlakbij staat een van de meest intrigerende standbeelden van Boedapest: het Prinsesje (Kiskirálylány). Het bronzen beeld werd in 1989 gemaakt door László Marton en toont een kleine jongen die op een railing zit. Mensen poseren graag voor het beeld en leggen dan vaak hun hand op een van de benen, vandaar het De Kleine Prinses gepolijste aanzicht van zijn dijen. Er zijn nog enkele interessante beelden op de promenade, zoals het Meisje en de Hond - een meisje dat speelt met een hond die een bal in zijn bek houdt - en, enigszins verrassend, een standbeeld van Shakespeare. De promenade eindigt aan nog een ander beeld. Het toont Eötvös József, een Hongaarse schrijver die een belangrijke rol speelde in de opstand tegen de Habsburgers in Van hieruit kan je de leeuwenbeelden zien die de Kettingbrug bewaken, één van de beroemdste bezienswaardigheden in Boedapest. Pagina 51

52 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Drievuldigheidsplein Pagina 52

53 Drievuldigheidsplein > Szentháromság tér Het Drievuldigheidsplein vormt het hart van de burchtwijk van Boeda. In het midden van het plein staat een grote pestzuil, maar het hoogtepunt is de Matthiaskerk, de belangrijkste kerk in Boeda. Tegenover de kerk staat het voormalige gemeentehuis van Boeda. Drievuldigheidszuil Het plein is genoemd naar de Drievuldigheidszuil (Szentháromság oszlop), een grote pestzuil die tussen 1710 en 1713 gebouwd werd naar een ontwerp van Philipp Ungleich. De zuil werd opgericht om het einde van de pest te vieren en de mensen hoopten dat het hen zou beschermen tegen een andere epidemie. De beeldengroep bovenop de zuil beeldt de heilige drievuldigheid uit. De zuil is verfraaid met beelden van kleine engeltjes en - onderaan - grote beelden van heiligen. De zuil rust op een groot voetstuk versierd met reliëfs en het wapenschild van Hongarije. Oude Raadhuis Ligging Drievuldigheidsplein Drievuldigheidszuil Aan de zuidkant van het Drievuldigheidsplein staat het oude raadshuis van Boeda (Régi Budai Városháza) een wit gebouw in barokstijl dat werd opgetrokken in de vroege achttiende eeuw naar plannen van de Italiaanse architect Venerio Ceresola. Pagina 53

54 Het gebouw deed dienst als raadhuis van Boeda van 1710 tot 1873 toen de steden Boeda, Óboeda en Pest met elkaar verenigd werden. Aan een hoek van het gebouw staat een beeld van de Griekse godin Pallas Athene, in 1785 gemaakt door de Italiaanse beeldhouwer Carlo Adami. De godin houdt een speer in haar linkerhand en haar rechterhand leunt op een schild waarop het wapenschild van Boeda is afgebeeld. Matthiaskerk Oude Raadhuis Het meest opvallende bouwwerk aan het Drievuldigheidsplein is de Onze-lieve-vrouwe-kerk, beter gekend als de Matthiaskerk (Mátyás-templom). De kerk werd oorspronkelijk in de 13e eeuw gebouwd maar zijn huidige uiterlijk heeft het verkregen in de laat 19e eeuw, toen architect Frigyes Schulek de kerk in een neogotische stijl reconstrueerde. De kerk, die lang dienst deed als kroningskerk, is één van de belangrijkste van Hongarije. Matthiaskerk Het interieur is rijkelijk versierd en beschilderd met een patroon dat teruggevonden werd op resten van de oorspronkelijke middeleeuwse kerk. Eén van de hoogtepunten in de kerk is de graftombe van koning Béla III - onder wiens heerschappij de kerk initieel werd gebouwd - en zijn vrouw Anne de Châtillon. Bezoekers kunnen hier ook een kopie van de kroonjuwelen bekijken; de originelen worden uitgestald in het parlementsgebouw. Stichting Hongaarse Cultuur Aan de noordzijde van het plein staat het gebouw van de Stichting Hongaarse Cultuur. Het gebouw lijkt uit de middeleeuwen te komen, maar in realiteit werd het pas in de vroege twintigste eeuw gebouwd in een neogotische stijl. Stichting Hongaarse Cultuur Het gebouw heeft een prachtig interieur en de grote zalen worden gebruikt voor het houden van culturele evenementen, tentoonstellingen, optredens, recepties en conferenties. Pagina 54

55 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Elisabethplein Pagina 55

56 Elisabethplein > Erzsébet tér Het Elisabethplein, een van de grootste groene gebieden in centraal Pest, werd in de vroege jaren 2000 uitgebreid en grenst nu aan het drukke Déak Ferencplein. De meest interessante bezienswaardigheid op het plein is de monumentale Donaufontein. Het plein bestaat uit twee erg verschillende delen. De geschiedenis van het westelijke deel gaat verscheidene eeuwen terug terwijl het oostelijke deel pas recentelijk werd aangelegd, aan het begin van de eenentwintigste eeuw. De twee delen zijn van elkaar gescheiden door een voormalige bushalte, nu een beschermd monument. Donaufontein Elisabethplein Donaufontein Het oude deel van het Elisabethplein is het meest aangename, met een grote fontein in het midden en aangelegd met bloembedden, wandelpaden en zitbanken. Bomen zorgen voor voldoende schaduw in de zomermaanden. De hoofdattractie hier is de Donaufontein, een prachtige fontein die in gebouwd en ontworpen werd door de Hongaarse architect Miklós Ybl. De fontein toont een beeld van Danubius, die de Donau personifieert. Danubius staat bovenop een dolfijn. Onder hem zitten drie allegorische vrouwenfiguren die drie zijrivieren van de Donau voorstellen: de Tisza, de Drau en de Sava. De beelden werden gemaakt door de Hongaarse beeldhouwers Béla Brestyánszky en Leó Feszler. Donaufontein Pagina 56

57 Cultureel Centrum Het westelijke deel van het Elisabethplein is moderner, met glazen panelen, open grasvlakten en een zwembad. Tot in de jaren 1990 was dit een triestig ogende parking. Er werden plannen gesmeed om hier het nieuwe nationale theater van Hongarije te bouwen. Politiek gekibbel zorgde er echter voor dat de werken stilvielen. Uiteindelijk besliste men om het theater ergens anders te bouwen en de werken werden volledig stilgelegd. Het gevolg was een gigantische bouwput die pas jaren later werd gevuld, toen hier in 2000 een cultureel centrum werd opgericht. Sinds 2002 is het de thuishaven van Gödör Klub, een concert- en festivalzaal. Het cultureel centrum ligt ondergronds, onder een zwembad met glazen bodem. Het zwembad Bushalte Oud en nieuw worden van elkaar gescheiden door een historische bushalte, gebouwd in in een functionele stijl door de Hongaarse architect Nyiri István, die beïnvloed werd door de Bauhausstijl van de jaren Sinds 2004 is er in het paviljoen een design centrum ondergebracht, het zogenaamde Design Terminál. Pagina 57

58 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Gellértheuvel Pagina 58

59 Gellértheuvel De Gellértheuvel reist majestueus op boven de Donau. Vanop de top van de heuvel heb je een prachtig panoramisch zicht over Boedapest. Interessantste bezienswaardigheden op de heuvel zijn ondermeer een grotkerk en twee grote monumenten. De ongeveer 140 meter hoge Gellértheuvel is genoemd naar de bisschop Gellért Sagredo, die als missie had het Christendom te verspreiden over heel Hongarije. Volgens de overlevering werd hij na de dood van de heilige Stefan, de eerste christelijke koning van Hongarije, door rebellerende heidense Magyaren in een ton gestopt en van de heuvel afgeduwd. Ligging Gellértheuvel De Citadel Bovenop de Gellértheuvel staat de citadel, een bolwerk dat door de Oostenrijkse Habsburgers werd gebouwd tussen 1850 en 1854 om de stad beter onder controle te kunnen houden na de onderdrukking van de Hongaarse onafhankelijkheidsoorlog. Het bastion, dat op zich op het hoogste punt van de heuvel bevindt, was oorspronkelijk tweehonderd meter lang en had zes meter hoge en tot drie meter brede muren. Toen de Habsburgers Boedapest verlieten als gevolg van het Oostenrijks-Hongaarse compromis van 1867 werd het eigendom van de citadel overgedragen aan de stad. Als symbool van overwinning tegen de Habsburgers werd een deel van de muren neergehaald. De citadel Gellértheuvel Pagina 59

60 Daarna werd de citadel gebruikt als onderkomen van Hongaarse soldaten. De citadel speelde ook een rol tijdens de Tweede Wereldoorlog. Volgens geschiedkundigen hield een Duits SS regiment de stad van hieruit in de gaten. Nu wordt een deel van de citadel gebruikt als hotel en het is in de eerste plaats een toeristische bezienswaardigheid geworden van waaraf men een mooi zicht heeft op de Donau en de stad. Het Vrijheidsmonument Het Vrijheidsmonument werd in 1947 opgericht op de top van de Gellértheuvel. Oorspronkelijk was het een eerbetoon aan de sovjetsoldaten die de stad van de Nazis hadden bevrijd in de Tweede Wereldoorlog. Het monument werd ontworpen door de Hongaarse beeldhouwer Kisfaludi Strobl. Een groot beeld van een vrouwenfiguur met een palmblad in de handen staat op een hoog voetstuk, en reikt tot zo n veertien meter in de hoogte. Aan haar rechterzijde staat een allegorische voorstelling van De Vooruitgang en het standbeeld aan haar linkerzijde stelt Het Kwaad voor. Na de val van het Communisme werd het beeld van een soldaat dat vlak voor het monument stond verkast naar het Mementopark aan de rand van de stad. Artillerie aan de citadel Vrijheidsmonument Grotkerk Als je de heuvel afdaalt in de richting van het Grotkerk Gellérthotel kan je aan je rechterkant een grotkerk zien. De kerk werd gesticht in 1926 en werd tot in 1951 gebruikt door de Pauliner orde. Daarna lieten de Communisten de kerk sluiten. Ze heropende in Bij de ingang staat een beeld van koning Stefan I, de eerste christelijke koning van het land. Pagina 60

61 Gellért Monument Aan de andere kant van de heuvel, vlakbij de Elisabethbrug, staat een groot bronzen beeld van bisschop Gellért, de martelaar naar wie de berg genoemd werd. Het monument werd in 1904 opgericht op de plek waar Gellért naar men veronderstelt in de elfde eeuw werd vermoord. Gellért Monument Pagina 61

62 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Gellérthotel Pagina 62

63 Gellérthotel > Gellért Szállo és Fürdő Aan de voet van de Gellértheuvel staat het beroemde Hotel Gellért, een hotel met een magnifiek badcomplex. Het hotel opende in 1918 de deuren als het eerste luxehotel van Boedapest. Geschiedenis Het hotel- en badcomplex werd gebouwd op de plaats van een warmwaterbron die al in de oudheid ontdekt werd. De Romeinen kenden reeds de geneeskundige eigenschappen van deze bron. Een eerste vermelding van een permanent badhuis dateert uit de tijd van koning Andreas II, die in de vroege dertiende eeuw over Hongarije heerste. Het badhuis werd uitgebreid tijdens de Ottomaanse bezetting. In 1894 werd het afgebroken om plaats te maken voor de Vrijheidsbrug. Met de bouw van het huidige pand werd in 1912 begonnen. Het opende zes jaar later, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. De baden werden eerst in 1927 uitgebreid met de aanleg van een golfslagbad en nogmaals in 1934, toen het bubbelbad opende. In 1945, tijdens de belegering van Boedapest aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw ernstig beschadigd. Kort na de oorlog werd het gerestaureerd en gemoderniseerd. Het werd gerenoveerd in 1961 in een poging de vooroorlogse pracht te herstellen. Meer recentelijk werd het hotel in 2008 volledig opgefrist. Aankomsthal Lichtkoepels Glas-in-Lood-Ramen Pagina 63

64 Het Hotel Na de opening kreeg Hotel Gellért al snel de naam het eerst luxehotel van Boedapest te zijn. Het hotel kon pronken met de meest moderne en luxueuze thermaalbaden van Europa. De faam van het hotel verspreidde zich al snel over het hele continent en zelfs nu nog is het een van de beroemdste hotels van Europa. Het hotel werd gebouwd in de modernistische secessionstijl, een locale variant van art nouveau. Het werd ontworpen door drie Hongaarse architecten: Ármin Hegedűs, Artúr Sebestyén en Izidor Sterk. Het gebouw heeft monumentale gevels, met imposante overkoepelde ingangen. De hoofdgevel, aan de rivier, wordt gedomineerd door een piramide-vormige koepel. De gevel tegenover de Gellértheuvel heeft een koepel in Byzantijnse stijl, met een massief portiek versierd met gebeeldhouwde reliëfs gemaakt door Aladár Gárdos. Noordgevel Het interieur van het hotel is prachtig. De inkomhal heeft een gewelfd plafond met een grote lichtkoepel en is ingericht met grote Korinthische zuilen en nissen waarin standbeelden staan. Net onder de lichtkoepel bevinden zich een aantal kleurrijke glasramen. Vanuit de hal kan je in het centrale zwembad gluren, dat eveneens onder een lichtkoepel gelegen is. De zuilen rondom het zwembad zijn fraai versierd met reliëfs. Het glazen dak wordt vaak geopend, tenminste Venus & Cupido als het weer het toelaat. In de trappenhal aan het einde van de hotellobby bevindt zich een prachtig glas-in-lood-raam dat in 1993 gemaakt werd naar een ontwerp van Bozó Sztanisits. Het verlichte raam beeldt het verhaal uit van de miraculeuze hinde, een gedicht van János Arany die zich baseerde op een oude Hongaarse legende. Pagina 64

65 De Baden De baden zijn nog indrukwekkender, versierd met kleurrijke majolika tegels, marmeren gebeeldhouwde pilaren en sensuele vrouwenbeelden. De baden voor mannen en vrouwen zijn van elkaar gescheiden. Er zijn voor beide meerdere kuurbaden, elk met een verschillende temperatuur. De toegang tot de baden ligt aan Kelenhegyi út, tegenover de Gellértheuvel. Hotelgasten hebben gratis toegang tot de baden en kunnen een lift nemen die hun rechtstreeks naar de baden brengt. Er is ook een jacuzzi, een stoombad, een sauna en een medische afdeling. Het hotel heeft ook een groot, achtendertig meter lang buitenzwembad met een golfmechanisme. Daarnaast is er ook nog een thermaal buitenbad. Ze zijn gelegen in een stijlvolle terrastuin die verfraaid is met talloze beelden, mascarons en zelfs een kleine waterval. Gellértfontein Gellértfontein Voor de ingang van het Gellérthotel staat een overkoepelde fontein die in 2003 werd gemaakt door de Hongaarse architect Sándor Dévényi. De fontein staat symbool voor de vele warmwaterbronnen in de stad. Pagina 65

66 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Gellért Monument Pagina 66

67 Gellértheuvel > Gellért Monument > Szent Gellért Emlékmű Op de noordoostelijke flank van de Gellértheuvel staat een monument ter ere van Sint Gerard Sagredo (Gellért in het Hongaars), de bisschop die in de 11e eeuw de Hongaren trachtte te bekeren tot het christendom. Sint Gellért Aan het begin van de elfde eeuw ondernam Gellért, de Benedictijnse abt van het San Giorgio Maggiore klooster in Venetië, een bedevaartstocht naar Palestina. Hij werd onderweg aangehouden door de Hongaarse koning Stefan, die hem vroeg om de heidense Magyaren te bekeren tot het christendom. Gellért stemde toe en bleef in het land onder de bescherming van de koning. Enkele jaren na de dood van de koning in 1046 Gellért Monument namen opstandelingen die een terugkeer naar het heidendom nastreefden de bisschop in Boeda gevangen. Volgens de overlevering werd hij in een ton geduwd die volstak met nagels. Vervolgens werd de ton van de steile heuvel af geduwd. De heuvel heette oorspronkelijk Kelen-hegy (oostheuvel) maar werd later Gellért-hegy genoemd naar de bisschop. Standbeeld St. Gellért Pagina 67

68 Het Monument In 1904 werd er op de plaats waar Gellért omkwam een monument opgericht. Het bestaat uit een groot standbeeld van de bisschop, ontworpen door de beeldhouwer Gyula Jankovits. Achter het beeld staat een halfronde zuilenrij. Het twaalf meter hoge beeld toont Gellért die triomfantelijk een groot kruis in de hoogte houdt. Aan zijn voeten kijkt een woest ogende Magyaar op naar de bisschop alsof hij door ontzag wordt bevangen. Onder het beeld bevindt zich een mooie artificiële waterval. De Waterval De beste plek om het beeld van Gellért te bewonderen is vanaf de Elisabethbrug. Je kan ook tot vlakbij het bronzen beeld geraken, door aan het einde van de brug een reeks trappen op te klimmen. Het monument is vanuit zowat heel Pest te zien, vooral s nachts als het mooi verlicht is. Pagina 68

69 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Gellértheuvel Grotkerk Pagina 69

70 Gellértheuvel Grotkerk > Sziklatemplom In een natuurlijke grot in de dolomietrots van de Gellértheuvel bevindt zich een grotkerk. Deze kerk is gewijd aan Sint Gellért, een Hongaarse martelaar die in 1046 op deze heuvel om het leven kwam. Het idee om een kerk te creëren in een grot gaat terug tot 1924, toen een groep Hongaren de grot van Lourdes, een pelgrimsoord in Frankrijk, bezochten. In 1926 begon men met de omvorming van de grot in een kapel onder leiding van de Hongaarse architect Kálmán Lux. De kapel werd voltooid in De Grot Kapel met muurschildering De grot werd gevormd doordat een laag kalksteen die in de gigantische rots van dolomiet Binnen in de grotkerk zat door de eeuwen heen erodeerde door insijpelend water. De grot werd nog kunstmatig vergroot voor de bouw van de kapel. Voor de omvorming tot kapel en later tot kerk werd de grot meermaals bewoond. Sint Iván, een kluizenaar, leefde hier naar verluidt in de negende eeuw, en er woonden hier mensen tot in de vroege twintigste eeuw. De omstandigheden waren ideaal om in te leven met een constante temperatuur van rond de twintig graden en toegang tot vers water uit een natuurbron. Binnen in de grotkerk De grot bestaat nu uit twee aparte delen; één wordt de St.-István-grot genoemd, de andere heet Lourdes-grot. Kapel met muurschildering Pagina 70

71 De Paulinen De kerk wordt beheerd door leden van de Paulinenorde, de enige mannelijke religieuze orde afkomstig uit Hongarije. De Paulinenorde werd in 1250 gesticht door Eusebius van Esztergom, een kluizenaar. In 1783 werd de orde in Hongarije opgeheven door Jozef II, de keizer van Oostenrijk en koning van Hongarije. In 1934 keerde een groep Paulinen broeders terug uit Polen, waar ze al die tijd in ballingschap hadden geleefd. Ze vestigden zich in een vlakbij gelegen klooster en droegen in de nieuwe grotkerk de mis op. Buste van Sint Stefan Poolse Arend In 1951 echter werd de kerk door de Communisten gesloten en de monniken werden beschuldigd van verraad. In 1989, na de val van het Communisme, werd de kerk heropend. De betonnen muur die de toegang blokkeerde werd in 1992 verwijderd. Kapel met Altaar De Kerk Binnen in de kerk creëren de rotswand en het schemerlicht een mysterieuze atmosfeer. Enkele vermeldenswaardigen in de kerk zijn onder meer een Poolse arend met een reproductie van de Zwarte madonna van Częstochowa, een mooi gebeeldhouwde preekstoel en altaar, een buste van Sint István Hoofdaltaar (Stefan), een fresco van Christus en een werk gemaakt door Maximiliaan Kolbe, een monnik die in Auschwitz omkwam. Het hoofdaltaar met keramiek van pyrograniet (een soort keramiek) werd in 1989 gemaakt door Sikota Győző in typische Zsolnay-stijl met eosine beglazing. Pagina 71

72 Beeld van koning Stefan Net voor de ingang van de grotkerk, aan de zuidkant van de Gellértheuvel, staat de Szent István-szobor, een stenen beeld van Sint Stefan dat in 2001 werd gemaakt door Pál Kő. Het toont de heilige, die tevens de eerste koning van Hongarije was, al staande naast zijn paard Standbeeld St. Stefan met een schaalmodel van een Romaanse kerk in zijn armen. Een ander, bekender beeld van koning Stefan werd honderd jaar eerder gemaakt en staat in de burchtwijk tussen het Vissersbastion en de Matthiaskerk. Pagina 72

73 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Gellértheuvel Vrijheidsmonument Pagina 73

74 Gellértheuvel > Vrijheidsmonument > Szabadság-szobor Dankzij haar prominente ligging bovenop de top van de Gellértheuvel is het Vrijheidsmonument van zowat overal in Boedapest te zien. Het monument bestaat uit een centrale figuur die een palmblad vasthoudt. Ze wordt geflankeerd door beelden die het kwaad en de vooruitgang voorstellen. Het monument werd in 1947 onthuld. Het werd ontworpen door Zsigmond Kisfaludi Strobl, een succesvolle Hongaarse beeldhouwer en kunstenaar. Het grote beeld in het midden toont een vrouwenfiguur die bovenop een hoog voetstuk staat en een groot palmblad in de hoogte houdt. Het bronzen beeld rijst tot een hoogte van veertien meter en symboliseert de vrede. Aan weerszijden staan expressieve beelden van mannelijke figuren, die op kleinere voetstukken staan. Vrijheidsmonument De ene, een triomfantelijke figuur die een toorts vasthoudt, vertegenwoorgt vooruitgang. De andere, een allegorische representatie van het kwaad, toont een man die een gevecht voert met een mythische figuur. Vooruitgang Het Kwade Pagina 74

75 Bevrijdingsmonument Het monument werd oorspronkelijk Bevrijdingsmonument (Felszabadulási emlékmű) genoemd ter ere van de Sovjetsoldaten die Boedapest in 1945, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, bevrijdden. Het verhaal gaat dat het monument oorspronkelijk bedoeld was als gedenkteken voor István Horthy, de zoon van de regent van Hongarije die het leven liet aan het oostfront waar hij dienst deed als piloot. Toen de Russische generaal Kliment Voroshilov in het atelier van Strobl het onafgewerkte monument zag, besloot hij dat het moest dienen ter ere van het Sovjetleger. Het monument werd aangepast zodat de centrale figuur nu in plaats van een propeller een palmblad vasthoudt. Vrijheidsmonument Na de val van het Communisme in 1989 werden de meeste Sovjetmonumenten en symbolen uit Boedapest verwijderd. Het Bevrijdingsmonument is een van de uitzonderingen, ook al werd het dan subtiel hernoemd tot Vrijheidsmonument. Het beeld van een soldaat met Sovjetvlag dat oorspronkelijk deel uitmaakte van het monument werd verbannen naar het Mementopark, een sculpturenpark aan de rand van de stad waar de beelden uit de tijd van het Communisme bij elkaar werden gezet. Pagina 75

76 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Gresham Paleis Pagina 76

77 Gresham Paleis > Gresham palota Tegenwoordig is het een luxueus vijfsterrenhotel, maar het Gresham Paleis werd oorspronkelijk aan het begin van de twintigste eeuw gebouwd voor de Gresham verzekeringsmaatschappij. Het gebouw is een van de mooiste voorbeelden van de Hongaarse Secessiestijl. Geschiedenis Het Gresham Paleis werd gebouwd in op de plaats waar voorheen het Nako-huis stond, een neoclassicistisch gebouw uit 1827 dat ontworpen werd door Joseph Hild. De Gresham verzekeringsmaatschappij, een Brits bedrijf, kocht het gebouw in Het Nako-huis werd niet groots genoeg bevonden als internationaal hoofdkantoor van Gresham. Bijgevolg werd het afgebroken en men ging op zoek naar een ontwerp voor een nieuw en imposanter gebouw dat paste bij de internationale ambities van de verzekeringsmaatschappij. De keuze viel op een ontwerp van de Hongaarse architect Zsigmond Quittner. Gresham Paleis In 1904 werd de bouw van het meesterwerk in Secessiestijl aangevat en het werd iets meer dan twee jaar later voltooid. Het gebouw werd niet enkel als kantoorgebouw gebruikt Detail v/d gevel maar het huisvestte ook Britse aristocraten. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog namen sovjetsoldaten maar al te graag hun intrek in het opulente gebouw. Het raakte daardoor al snel in verval en dat beterde er niet op tijdens het Communistische tijdperk toen het als appartementsgebouw werd gebruikt. Pagina 77

78 Toen de democratie in Hongarije werd hersteld kwam het gebouw in de handen van de stad terecht. Aan het begin van de 21e eeuw werd het verkocht aan de Four Seasons hotelketen en het is nu een van de beste hotels in de stad. Het Ontwerp Het Gresham Paleis is een prachtig voorbeeld van Secessiearchitectuur, de plaatselijke variant van Jugendstil. De vloeiende lijnen, prachtig ijzerwerk en sierlijke ornamenten geïnspireerd door bloemmotieven zijn enkele van de voornaamste kenmerken van deze elegante architectuurstijl. Voeg daar nog de glas-in-loodramen, majestueuze wenteltrappen en prachtige mozaïeken aan toe en je hebt een van de mooiste gebouwen in Boedapest. Let ook op de details zoals de buste van Sir Thomas Gresham bovenaan de voorgevel van het gebouw. Voorgevel Dankzij de Four Seasons werd het gebouw prachtig gerestaureerd en heeft het weer zijn oorspronkelijke grandeur met grote hotelkamers, gewelfde plafonds en fraaie balkons. Het hotel heeft ook een spa en een schitterende eetzaal. Sir Thomas Gresham Pagina 78

79 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Grote Synagoge Pagina 79

80 Grote Synagoge > Zsinagőga De Grote Synagoge van Boedapest heeft zijn naam niet gestolen: het is een van de grootste synagoges ter wereld. Het is ook een van de meest herkenbare gebouwen in Boedapest dankzij de hoge torens met uikoepels. De synagoge, die ook Dohány Synagoge wordt genoemd naar de straat waaraan ze ligt, werd tussen 1854 en 1859 gebouwd naar plannen van de Weense architect Ludwig Förster (in Hongarije gekend onder de naam Lajos Förster). Architectuur De synagoge is voornamelijk gebouwd in moorse stijl, met twee grote torens die het gebouw makkelijk herkenbaar maken. Opmerkzame toeristen zullen ook byzantijnse, gotische en romantische architectuurelementen herkennen. Grote Synagoge Het gebouw is drieënvijftig meter lang en ongeveer half zo breed. Er is plaats voor personen (1.492 voor mannen en in de bovengalerijen voor vrouwen), wat het de tweede grootste synagoge ter wereld maakt na de Temple Emanu-El in New York. De fraaie gevel bestaat uit gele en rode bakstenen. Boven de hoofdingang is een indrukwekkend gebrandschilderd roosvenster. Langs weerszijden rijzen twee achthoekige torens langs weerszijden tot een hoogte van 43,6 meter. De torens culmineren in opvallende koperen koepels. Pagina 80

81 Interieur Het interieur van de synagoge werd ontworpen door Frigyes Feszl en is erg kleurrijk versierd. Vreemd genoeg staat er in de Grote Synagoge een enorm pijporgel, iets wat men eerder verwacht tegen te komen in Christelijke kerken. Het orgel bevat zo'n vijfduizend pijpen en dateert van Grote musici zoals Franz Liszt en Camille Saint- Saëns hebben dit instrument bespeeld. Ook tegenwoordig wordt het nog gebruikt voor concerten. Het gebouw raakte zwaar beschadigd tijdens de Tweede Wereldoorlog en het werd gerestaureerd in de jaren 1990, na de val van het IJzeren Gordijn. Pagina 81

82 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Heldenplein Pagina 82

83 Heldenplein Het Heldenplein van Boedapest wordt geflankeerd door het Museum van Schone Kunsten en de Kunsthal en vormt de hoofdtoegang tot het stadspark. Het plein werd aangelegd ter ere van de grootste leiders uit de geschiedenis van Hongarije. Het Heldenplein (Hősök tere in het Hongaars) is een van de meest bezochte toeristische beziens-waardigheden in Boedapest. Ligging Heldenplein Veel toeristen nemen de metro tot hier, dat op zich al een attractie is: de M1 metro lijn die hier halt houdt is immers één van de oudste (het opende in 1896) en staat zelfs op de Werelderfgoedlijst. Zowel het Heldenplein als het stadspark werden aangelegd aan het eind van de 19e eeuw om de 1000ste verjaardag te vieren van de verovering van de Pannonische Vlakte door de Magyaren in 895. Heldenplein Aangezien de voorbereidingen voor het feest niet voortijdig voltooid waren, werden de festiviteiten een jaar later, in 1896, gehouden. Het plein kreeg zijn huidige naam in 1932, drie jaar na de voltooiing van het Millenniummonument. Van in het begin werd het plein gebruikt voor speciale gelegenheden en tijdens het Communistische tijdperk was het plein het centrum van de Socialistische optochten en feesten. In 1989 werd Imre Nagy, de leider van de opstand tegen de Sovjetbezetting in 1956, hier plechtig herbegraven. Millenniummonument Pagina 83

84 Millenniummonument In het midden van het plein staat het Millenniummonument, ontworpen in 1894 door Albert Schickedanz; pas 35 jaar later werd het voltooid. De vele beelden van het monument werden ontworpen door György Zala. De Millenniumzuil, de opvallende zuil die het middelpunt van het Millenniummonument vormt, torent hoog boven het plein uit. Bovenop de zuil staat een beeld van de aartsengel Gabriël. Millenniumzuil Achter de zuil bevinden zich twee zuilengangen die een halfrond vormen. De zuilengangen zijn versierd met beelden van heersers die hun stempel op de Hongaarse geschiedenis hebben gezet. Beeldengroepen bovenop de zuilengangen beelden Oorlog, Vrede, Werk en Welvaart, en Kennis en Glorie uit. Beneden aan het monument staan een aantal ruiterstandbeelden ter ere van de zeven stamhoofden die onder leiding van prins Árpád het gebied veroverden dat we nu kennen als Hongarije. Museum van Schone Kunsten De noordzijde van het heldenplein wordt begrensd door het Museum van Schone Kunsten dat in het bezit is van een prachtige verzameling Europese kunst. Het museum is gehuisvest in een monumentaal klassiek gebouw. Museum van Schone Kunsten In het museum bevinden zich werken van oude meesters zoals Rafael, Titiaan, El Greco, Goya, Vermeer, Rembrandt, Dürer en Rubens. Het Museum van Schone Kunsten bezit ook een heel aantal beelden evenals kunstvoorwerpen uit de middeleeuwen en de oudheid. Het neoclassicistische bouwwerk dat het museum huisvest is erg imposant. Het werd eveneens ontworpen door Albert Schickedanz die bijgestaan werd door Fülöp Herzog. Pagina 84

85 Kunsthal Tegenover het Museum van Schone Kunsten staat het Műcsarnok (Kunsthal), nog een gebouw dat doet denken aan een Griekse tempel. Samen met het Museum van Schone Kunsten vormt het een mooi architecturaal geheel. In het Műcsarnok worden voornamelijk tijdelijke tentoonstellingen gehouden. Ook dit gebouw is een creatie van Albert Schickedanz, weer met medewerking van Fülöp Herzog. Het Műcsarnok heeft een prachtige voorgevel met kolossale vergulde zuilen. Kunsthal Het timpaan is versierd met een kleurrijke mozaïek dat de heilige Stefan - de patroonheilige van Hongarije - toont als beschermheer van de kunsten. Pagina 85

86 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Heldenplein Millenniummonument Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Pagina 86

87 Heldenplein > Millenniummonument > Ezredéves emlékmü Het Millenniummonument aan het Heldenplein is een van de meest gefotografeerde bezienswaardigheden van Boedapest. Het monument werd gebouwd ter gelegenheid van de Hongaarse millenniumvieringen die in 1896 plaats vonden. Millenniumvieringen Het idee voor het Millenniummonument ontstond in 1895 toen de Hongaarse regering een nationaal monument wilde laten ontwerpen ter ere van de helden van het vaderland. Het monument zou een van de belangrijkste attracties worden tijdens de viering van de duizendste verjaardag van de verovering van het land door de Magyaren in 895. Het monument werd ingehuldigd tijdens de feestelijkheden die uiteindelijk met een jaar vertraging in 1896 werden gehouden. Het was echter verre van voltooid en er zou uiteindelijk nog tot in 1929 aan gewerkt worden. Het monument werd ontworpen door Albert Schickedanz, een Oostenrijks-Hongaarse architect. De beelden werden ontworpen door György Zala en gemaakt door een heel aantal Hongaarse beeldhouwers waaronder Zala zelf. Millenniummonument Árpád Pagina 87

88 Millenniumzuil De centrale triomfzuil, die zesendertig meter boven het Heldenplein uittorent, trekt alle aandacht naar zich toe. Bovenop de zuil staat een beeld van de aartsengel Gabriël, die een kroon in zijn rechterhand houdt. Volgens een legende verscheen de aartsengel in een droom aan Szent István (Sint Stefan) en bood hij hem de kroon van Hongarije aan. De voet van de zuil wordt omringd door zeven ruiterstandbeelden van woest ogende krijgers. De beelden tonen de Magyarenkrijgers die, geleid door prins Árpád, zich vestigden in het gebied dat we nu kennen als Hongarije. Millenniumzuil Zuilengang Op de achtergrond staan twee majestueuze zuilengangen in de vorm van een kwartcirkel. Tussen de Corinthische zuilen staan beelden van veertien van de meest prominente figuren in de geschiedenis van Hongarije, beginnend met aan de linkerkant koning Stefan I en eindigend met Lajos Kossuth aan de rechterkant. Onder elk beeld bevindt zich een reliëf dat een historisch tafereel uitbeeldt gerelateerd aan de betreffende figuur. Bovenop de zuilengangen staan allegorische beelden. De door twee paarden getrokken strijdwagen op de linkse zuilengang toont een mannenfiguur die een slang vasthoudt, een symbool van de oorlog. De twee figuren links ervan vertegenwoordigen Welvaart en Arbeid. Op de rechtse zuilengang staat nog een strijdwagen met daarin de figuur van de Vrede. De beeldengroep aan de andere kant toont twee figuren die Kennis en Glorie uitbeelden. Sz. István (St. Stefan) Kennis en Glorie Het Monument van de Nationale Helden Net voor de zuil ligt het Monument van de Nationale Helden, een grafmonument dat soms ook het Graf van de Onbekende Soldaat wordt genoemd. Het monument een gedenksteen is een eerbetoon aan de naamloze oorlogsslachtoffers van Hongarije. Pagina 88

89 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Kabeltram Pagina 89

90 Kabeltram > Budavári Sikló De makkelijkste manier voor toeristen die van Pest en de oe ver van de Donau naar de Burchtheuvel willen gaan, is met de sikló, een kabeltram waarvan de geschiedenis teruggaat tot de negentiende eeuw. Het benedenstation staat aan het Clark Ádám tér, een plein vlakbij de Kettingbrug. De kabeltram brengt de passagiers tot aan het bovenstation dat aan het Szent György tér (Sint-Jorisplein) staat, tussen de Boedaburcht en het Sándor-paleis. De Bouw Ödön Széchenyi, wiens vader de drijvende kracht was achter de bouw van de Kettingbrug, stelde als lid van de Raad van Openbare Werken voor om een kabeltram te bouwen. De bouw ging van start in 1868 en de lijn opende officieel begin maart Indertijd was het pas de tweede kabeltram in Europa. De wagentjes werden aangedreven door stoommachines. Ze werden met een hellingsgraad van achtenveertig percent tot een hoogte van vijftig meter bovenop de heuvel gestuwd. De Sikló De Kabeltram Tegenwoordig In 1945, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, werden de stations door een bombardement volledig vernield. Lange tijd zag het er naar uit dat dit het einde zou betekenen van de kabeltram van Boeda. Maar gelukkig werd de Sikló in de jaren 1980 gerestaureerd en het heropende in De oorspronkelijke wagentjes werden vervangen door mooie kopieën en moderne glazen stations worden aan de voet en de top van de kabeltramlijn gebouwd, die nu door een elektrische motor wordt aangedreven. De Margit Wagen Pagina 90

91 De wagens hebben een vreemde, getrapte vorm, speciaal ontworpen om zoveel mogelijk passagiers een panoramisch zicht te geven over de rivier en Pest. Er zijn nu twee verschillende sporen die de heuvel op gaan maar je mag je desondanks in de zomermaanden aan wachtrijen verwachten aangezien veel bezoekers dit transportmiddel gebruiken om naar de Boedaburcht en terug te gaan. Zicht vanaf de Sikló Pagina 91

92 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Kerepesi Begraafplaats Pagina 92

93 Kerepesi Begraafplaats >Kerepesi Temető De belangrijkste figuren in de geschiedenis van Hongarije liggen begraven op de Kerepesi begraafplaats, een van de meest indrukwekkende begraafplaatsen van Europa. Op het uitgestrekte domein bevinden zich een heel aantal prachtige tombes en mausolea. Ook al ligt de Kerepesi begraafplaats niet hoog op de agenda van de meeste bezoekers aan Boedapest, toch is het één van de mooiste attracties in de stad. Het is namelijk als het ware een openluchtmuseum vol met grote beeldhouwwerken. Je kan best enkele uren uittrekken voor een bezoek om alle mooie tombes en grafzerken die over het verrassend grote domein verspreid liggen te kunnen bezoeken. Het Kerkhof De Kerepesi begraafplaats werd in 1847 net buiten het centrum van Boedapest aangelegd. Sindsdien is het de laatste rustplaats van de belangrijkste personen van Hongarije. Het kerkhof bestrijkt een oppervlakte van zo n 56 hectare en ligt op amper vijf minuten wandelen van het Ooststation (Keleti pályaudvar). Kerepesi Begraafplaats Verbluffende Mausolea De meest spectaculaire bezienswaardigheden op het kerkhof zijn de monumentale 19e eeuwse mausolea die gebouwd werden voor prominente staatsleiders die revolteerden tegen de Habsburgse heerschappij. Met bomen omzoomde laan Pagina 93

94 Het meest indrukwekkende monument is voorbehouden aan de leider van de mislukte revolutie, Lajos Kossuth. Het enorme mausoleum is bekroond met een bronzen beeld van Genius die een leeuw aan de leiband houdt. Lajos Batthyány - eerste minister ten tijde van de revolutie - en Ferenc Deák - nog een minister uit de revolutie - worden eveneens geëerd met enorme mausolea. Lajos Kossuth Mausoleum Overige Tombes en Monumenten Er zijn nog heel wat meer interessante monumenten op het kerkhof die je niet mag missen zoals het ronde Jókai Mór mausoleum en de zuilengangen in art nouveau stijl, versierd met talloze grafbeelden. Een ander mooi monument is de tombe van Lujza Blaha - een Hongaarse actrice en zangeres - die op haar sterfbed ligt en omringd wordt door rouwende figuren. Een iets minder esthetisch monument, daterend uit de Communistische periode, is het Pantheon van de Arbeidersbeweging, dat bestaat uit grote rechthoekige stenen versierd met reliëfs. Een monument van veel jongere datum op de Kerepesi begraafplaats eert József Antall, de eerste post-communistische leider van Hongarije. Het bestaat uit vier paarden die zich proberen los te rukken uit een doek dat over hun ligt. Tombe van Lujza Blaha József Antall Monument Rouwende figuur Op de Kerepesi begraafplaats zijn nog heel wat meer graven te vinden met prachtige beelden die een eerbetoon vormen aan de grootste beeldhouwers, schilders, wetenschappers, architecten, schrijvers, politici en andere belangrijke figuren uit het verleden. Vele monumenten werden recentelijk gerenoveerd terwijl andere overwoekerd worden door mos en klimop. Je neemt best je tijd voor een bezoek aan het kerkhof zodat je enkele van de minder bekende maar daarom niet minder mooie grafmonumenten kan ontdekken. Pagina 94

95 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Margaretha Eiland Pagina 95

96 Margaretha-eiland > Margitsziget Margitsziget, of Margaretha-eiland, is een autovrij recreatief eiland in het midden van de Donau. Het eiland vormt een groene oase in het hart van Boedapest en wordt druk bezocht door de inwoners van de stad, vooral dan in het weekend. Geschiedenis In de middeleeuwen stonden er op het eiland, dat oorspronkelijk Konijneneiland genoemd werd, een aantal kloosters, waarvan tegenwoordig nog een aantal ruïnes zichtbaar zijn. Indertijd was het eiland enkel bereikbaar per boot. Aan het begin van de jaren 1800, toen het eiland Palatinus genoemd werd, was het 2,5 km lange eiland vooral populair bij de leden van de Margitsziget koninklijke familie, die hier hun zomerresidentie bouwden en zowat het hele eiland omvormden tot een prachtige tuin. In 1869 werd de tuin toegankelijk gemaakt voor het grote publiek en het trok al snel vele bezoekers aan die gebruik wilden maken van de therapeutische bronnen. Tegenwoordig is het 500 meter brede en 92 hectare grote eiland verbonden met het vasteland door twee bruggen: de Margarethabrug aan het zuideinde en de Árpádbrug aan het meest noordelijke punt. Het eiland is vooral populair vanwege de vele recreatiemogelijkheden maar er zijn ook een aantal historische bezienswaardigheden op Margitsziget. Eeuwfeest-monument Eeuwfeestmonument Als je het eiland bereikt via de Margarethabrug dan kom je onvermijdelijk langs het Eeuwfeest-monument (Centenáriumi emlékmű), dat in 1972 gemaakt werd. Het daaropvolgende jaar werd het ingehuldigd ter gelegenheid van het eeuwfeest van de eenmaking van Boeda en Pest in Pagina 96

97 Het bronzen monument, ontworpen door István Kiss, lijkt op twee in elkaar verstrengelde bladeren. Margaretha-fontein Niet ver van het monument staat een grote fontein. De waterstralen van de fontein, waarvan de middelste een hoogte van 25 meter kan bereiken, dansen op de maat van klassieke achtergrondmuziek. s Nachts wordt de fontein prachtig verlicht. Olympisch zwembad en Palatinus-strand In de nabijheid, aan de westzijde van het eiland, bevindt zich een zwembadcomplex genoemd naar Hájos Alfréd, winnaar van twee zwemmedailles op de Olympische Spelen van 1896 in Athene. Margitsziget fontein Het complex bevat een 50 meter openluchtzwembad dat het hele jaar door toegankelijk is. Ongeveer een kilometer verder naar het noorden is er nog mogelijkheid om te zwemmen: hier ligt het Palatinus-strand, een enorm complex met verscheidene openluchtzwembaden, allen met verschillende temperaturen. Er zijn ook golfbaden, waterglijbanen, en er is zelfs een plek voorbehouden voor nudisten. Franciscaner en Dominicaner ruïnes Tussen de twee zwemfaciliteiten in, iets naar het oosten toe, liggen de ruïnes van een Franciscaner kerk uit De gotische kerk vormde onderdeel van een klooster waarvan enkel nog één muur overeind is gebleven. Dominican Ruins Iets verder naar het noorden vind je de ruïnes van een voormalig nonnenklooster waar ooit prinses Margaretha, de dochter van koning Béla IV, in vertoefde. Naar haar is het eiland vernoemd. In 1241 zwoer koning Béla IV dat hij zijn dochter naar het klooster zou sturen indien hij erin zou slagen om de Mongoolse invasie terug te slaan. Franciscanenklooster Pagina 97

98 Hij hield zijn woord en bouwde hier een Dominikanenklooster waar hij in 1251 zijn negenjarige dochter naar toe stuurde. Ze stierf hier op de jonge leeftijd van 29 jaar. Beide kloosters werden in de 16e eeuw door de Turken verwoest. De ruïnes werden opgegraven in de 19e en 20e eeuw. Tijdens de opgravingen werd het lichaam van Margaretha gevonden. Premonstratensische Kapel Een ander religieus gebouw, de romaanse kapel van het middeleeuwse premonstratenserklooster, staat vlakbij de ruïnes van het Dominikanenklooster. De geschiedenis ervan gaat terug tot in de 11e eeuw. De kapel werd vernield in 1541 tijdens de Turkse invasie, maar werd in de jaren 1930 heropgebouwd met de oorspronkelijke materialen. De torenklok, die vlak voor de invasie werd begraven, werd in de vroege 20e eeuw ontdekt en dateert uit de 15e eeuw. De Kunstenaarslaan Net ten noorden van het voormalige Dominikanenklooster ligt de zogenaamde Kunstenaarslaan (Művész-sétány), waarlangs bustes staan van Hongaarse schrijvers, kunstenaars en musici. Bloementuin In het midden van het Margaretha-eiland ligt een mooie geometrisch aangelegde bloementuin. De tuin bevat een uitgebreid assortiment aan Bloementuin kleurrijke planten. Aan de rand van de tuin zijn er enkele kleine omheinde terreinen waar herten, watervogels en enkele andere kleine dieren te vinden zijn. Pagina 98

99 De Watertoren en het Openluchttheater Net voorbij de bloementuin staat de 57 meter hoge octagonale watertoren, Víztorony genoemd. De toren is van zowat overal op Margitsziget zichtbaar. De toren in art nouveau stijl uit 1911 is een beschermd monument dat op de lijst staat van het UNESCO werelderfgoed. Het wordt gebruikt als tentoonstellingsruimte. De Watertoren kijkt uit over een openluchttheater (zabadtéri Színpad), dat plaats biedt aan 3,500 personen. In het theater vinden in de zomer heel wat evenementen plaats en er worden zowel opera s als concerten en andere opvoeringen gehouden. Watertoren Het Grand Hotel en Hotel Thermal Naar het meest noordelijke punt van het Margaretha-eiland toe bevinden zich twee hotels. Het oudste, het Grand Hotel Margitsziget, werd in 1873 gebouwd naar een ontwerp van één van de meest beroemde architecten van Hongarije, Miklós Ybl. Het moderner ogende Danubius Health Spa Resort Margitsziget werd in de jaren 1970 gebouwd op de plaats van een kuuroord dat tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vernield. De twee hotels delen natuurlijke thermische baden. De Japanse tuin en Bodor-bron Naast de twee hotels ligt een aangename Japanse tuin met een visvijver, een rotstuin en een kunstmatige waterval. Iets verderop, vlakbij het noordelijkste punt van het eiland, staat een klein paviljoen dat de Muziekbron Muziekbron wordt genoemd (Zenélő kút). Het werd gebouwd in 1936 en is een kopie van de oorspronkelijke bron die in 1820 door Péter Bodor werd gemaakt, vandaar dat de bron ook vaak Bodor-bron wordt genoemd. De bron speelde vroeger om het uur een wijsje. Tezelfdertijd begon het beeld van Neptunus bovenop het paviljoen rond te draaien. Pagina 99

100 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Matthiasfontein Pagina 100

101 Boedaburcht > Matthiasfontein > Mátyás kút De monumentale Matthiasfontein kijkt uit over een binnenplein van het koninklijk paleis van Boedapest. De fontein beeldt een tafereel uit afkomstig van de legende van koning Matthias en de mooie Ilonka. De fontein werd ontworpen in 1904 door een van de meest bekende beeldhouwers van Hongarije, Alajos Stróbl en werd gebouwd tegen een muur van de C-vleugel (de centrale vleugel) van de Boedaburcht. De Legende van Ilonka De fontein illustreert een verhaal uit de tijd van koning Matthias Corvinus (Mátyás) dat werd neergeschreven door zijn geschiedschrijver en dat later in de negentiende eeuw bekendheid verwierf dankzij de dichter Mihály Vörösmarty. Koning Matthias ging vaak incognito op jacht. Op een dag, toen hij en zijn vrienden aan het jagen waren, kwam hij de aantrekkelijke boerendochter Ilonka tegen. Ze werden op slag op elkaar verliefd. Toen Matthias naar het paleis terugkeerde, gaf hij zijn ware identiteit niet prijs, maar vroeg Ilonka hem te komen opzoeken in Boeda. Matthiasfontein Zo snel ze kon spoedde Ilonka zich naar Boeda. Toen ze er aankwam was er een grote menigte die de koning verwelkomde bij zijn triomfantelijke terugkeer van een gewonnen veldslag. Toen Ilonka Matthias in vol ornaat te paard zag, besefte ze tot haar ontsteltenis dat ze verliefd was geworden op de koning. Jachttafereel Aangezien haar eenvoudige achtergrond was ze ervan overtuigd dat ze nooit met hem zou kunnen trouwen en ze keerde weer te voet terug naar huis, volledig verteerd door verdriet. Kort daarop stierf ze aan een gebroken hart. Pagina 101

102 Twee weken later bezocht de koning het huis van Ilonka, die hij in de menigte in Boeda niet had opgemerkt, maar vond het leeg terug. De Fontein De fontein is gebouwd tegen een muur en wordt omlijst door grote Corinthische zuilen. Het toont een jachttafereel. Bovenaan, in een nis, staat de bronzen figuur van koning Matthias, die een kruisboog vasthoudt en trots Ilonka bij een geveld hert staat. Aan zijn voeten, net voor een kleine waterval, zijn drie jachthonden, zijn jachtopziener en zijn schildknaap afgebeeld. Aan de linkerkant, onderaan voor de zuilen, zit de figuur van Galeotto Marzio, de Italiaanse hofschrijver die het verhaal van Ilonka voor het eerst op papier neerschreef. De geschiedschrijver wordt door zijn hond vergezeld en houdt een valk op zijn arm. Aan de andere kant staat de protagoniste van het verhaal, Szép Ilonka, die een jong hert lijkt te voederen. Volgens de plaatselijke overlevering is iedereen die een munt in de fontein gooit van een veilige terugkeer naar Boedapest verzekerd Koning Matthias Pagina 102

103 Boedapest Top Aquincum Batthyany-plein Bodemloze Meer Boedaburcht Botanische Tuin Centrale Markthal Concertzaal Vigado Donaupromenade Drievuldigheidsplein Elisabethplein Elisabethbrug Kettingbrug Margarethabrug Vrijheidsbrug Gerbeaud Gellertheuvel Gellerthotel Gellertmonument Grotkerk Gresham Paleis Grote Synagoge Heldenplein - Alg Heldenplein - Mill Kabeltram Kerepesi Begr Margaretha Eiland Matthiasfontein Matthiaskerk Mementopark Nationaal Galerie Nationaal museum Nationaal Theater New York Palace Ooststation Parisi Udvar Parlementsgebouw Parochiekerk Sint-Stefansbasiliek Staatsopera Stadhuis Stadspark Szechenyi-Baden Vacistraat Vajdahunyad Vissersbastion Vorosmarty Plein Schone Kunsten Vrijheidsmonument Vrijheidsplein Weststation Matthiaskerk Pagina 103

104 Matthiaskerk De Matthiaskerk is één van de belangrijkste kerken van Boedapest. Heel wat koningen van Hongarije werden hier gekroond en de kerk bezit ook een aantal belangrijke tombes en kerkelijke schatten. Matthiaskerk De Matthiaskerk, die officieel Onze-Lieve- Vrouwekerk (Nagyboldogasszony templom) wordt genoemd, heeft net zoals de stad een lange en gecompliceerde geschiedenis achter de rug. Ligging Matthiaskerk De Bouw De kerk was de eerste parochiekerk van Boeda. Ze werd in 1255 gebouwd aan het Drievuldigheidsplein, in het centrum van de burchtwijk. Het oorspronkelijke bouwwerk werd een heel aantal keren heropgebouwd en gerenoveerd, telkens weer in een andere architectuurstijl. De naam van de kerk is afkomstig van koning Matthias, die regeerde van 1458 tot Deze koning stond bekend als een verlicht vorst en liefhebber van kunst. Hij herstelde de macht van Hongarije nadat deze jarenlang leed onder feodale anarchie. Matthiaskerk Verval In 1541, toen de Turken Boeda veroverden, werd de Matthiaskerk een moskee. Het heersende regime verscheepte de belangrijkste kerkelijke schatten naar Bratislava, en overschilderde schandelijkerwijs de kleurrijke fresco s met witte verf. Het prachtige interieur werd weggehaald en vernield. De kerk liep tijdens de bevrijding van Boedapest van de Turkse bezetters in 1686 zware schade op. Volgens de legende stortte een muur van de kerk in tijdens de bezetting van Boedapest door een Europese alliantie, Béla-toren (links) en Matthias-toren (rechts) Pagina 104