Milieuzorg Op School Brussel - Cedubo 7 februari 2011

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Milieuzorg Op School Brussel - Cedubo 7 februari 2011"

Transcriptie

1

2 Informatie over energie Klimaatverandering Energievoorraden Energie besparen?

3 Klimaatverandering

4

5 Klimaatverandering

6 schoensmeer aspirine bankkaarten gemaakt van plakband printers borstels fietspompen sportschoenen verf contactlenzen schuimrubber matrassen vloerkleden meststoffen DVD's plastic flessen aardolie haargel tandenborstels afwasteiltjes rubber handschoenen pluggen meubelwas computers kaarsen tassen regenjassen lycrasokken dakisolatie gas PVC-ramen polyester vernis CD's boodschappentassen nylon...

7 Vraagje

8 Exponentiële groei

9 Voorraden vs. stromen

10 Vraagje Hoe lang moet een mens werken om dezelfde 4 arbeid jaar te leveren als de arbeid die in 40 liter benzine zit? (tankbeurt met een kleine wagen)

11 Energiezorg Fossiele brandstoffen zijn overal: --> producten en materialen (kunststoffen, voedsel,...) --> dingen die energie nodig hebben om te werken (verlichting, verwarming, voertuigen,...) Probleem: klimaatverandering - biodiversiteit - peak oil ==> preventie: zorgzaam omspringen met energie ==> adaptatie: aanpassen aan klimaatverandering en olieuitputting

12 Allways look on the bright side

13 Optimisme mogelijk?

14 Energiebesparen = nonsens 1ste hoofdwet van de thermodynamica Energie kan niet verloren gaan. Energie kan enkel omgezet worden van de ene vorm naar de andere. Voor elke fossiele kwh die jij gebruikt zijn er drie tot zes kwh uit de energievoorraden van de wereld geput. 2de hoofdwet van de thermodynamica Bij elke energieomzetting vermindert de kwaliteit van de energie.

15 Rationeel energiegebruik ENERGIESECTOR Winning grondstof gasveld Primaire energie gas Conversietechnologie behandeling gas Distributietechnologie pijplijn, tanker Energie aardgas Conversietechnologie krachtcentrale Distributietechnologie Elektriciteitsnet Energie Elektriciteit EI N D V ERBRU I K Omzetting energie Bruikbare energie Verlies bruikbare energie Energiedienst waterkoker warm water beperkt water koken

16 Exergie: kwaliteit van energie Met olie kan je: Met stoom van 150 C kan je: o kunststoffen maken o elektriciteit maken o een auto aandrijven o stoom ( 150 C) maken o... o koken o koken o... o... o douchen o douchen o een ruimte o een ruimte verwarmen verwarmen o... o... veel toepassingen energie van hoge =================> kwaliteit grote exergie-inhoud Met warm water (50 C) kan je: o douchen o een ruimte verwarmen o... weinig toepassingen lage kwaliteit kleine exergie-inhoud

17 nergiezorg!

18 Energiegebruik op school Werkingsmiddelen basis en secundair onderwijs: euro Uitgaven energie basis en secundair onderwijs: euro = 15% (gegevens 1998) Energiedrager TJ/jaar energiedienst besparingspotentieel aardgas % 90% verwarming 36% brandstofverbruik 8 % warm water stookolie % = ca TJ/jaar 2% andere elektriciteit TOTAAL % 72% verlichting 12% circulatiepomp (CV) 6% koelmeubelen 0% ventilatie 10% andere 45% elektriciteitsverbruik = ca. 380 TJ/jaar

19 Middenschool Maaseik: relightingproject Oude situatie kwh Na relighting kwh Daling energiegebruik kwh

20 Andere voorbeelden Oud kwh Nieuw kwh daling basisschool % basisschool % 3.059

21 Trias Energetica

22 !"!#!$!% &!'( & % )" *)

23 Energie met open blik bekijken Voedingspatroon: Voedselkilometers - seizoensgroenten Vleesconsumptie Indirectie energie energie nodig om iets te maken Verplaatsingen: Woon-werkverkeer Schoolreizen - uitstappen Energie op school Verlichting Toestellen (ook sluipverbruik) verwarming

24 " #$ %&' $ ( ) * +*

25 ",$- ). ( ) * +*

26 " /$+ ) ) * - *

27 " 0$1 ) $ ( ) * +*

28 " "$+ *

29

30 %* ) &

31 +,-" 2 2 () 3! /3! 03! "3! 43! 53! 63

32 ,! (77! ) : 8 9 % ' 8 8!! )

33

34 *!;)! 1!<

35 * Inleefmoment met hele school: Beweeg-je-warm-dag Dikke-truiendag Energiemarkt Energie-enquête Ecologische voetafdruk Energiekwis Energiefactuur

36 .! ; 3 =! (3 ) )! 3 8 >3 %' ? % ' 2

37 . 3

38 /! A ) )9 )B

39 ============================================================================================================> <===================================================================== Gebruiker laag A Gebouw laag B Binnen-klimaat laag C Licht laag D Elektri -citeit laag E Warm water STAP 1: Vraag beperken. STAP 2: Duurzame, hernieuwbare energiebronnen gebruiken. STAP 3: Fossiele energie met hoog rendement gebruiken. Zuinig met de verwarming omspringen sensibiliseren over groene stroom Onderhoud installaties en toestellen Deuren en ramen sluiten Stel brander af Gordijnen en zonnewering gebruiken Controleer buizen en radiatoren Lichten doven Reinig de schoorstenen Zuinig zijn met warm water Ontkalken boilers, ontijzen diepvriezers Ontluchten radiatoren Oriëntatie gebouw Passieve zonneenergie HR condenserende ketel Compactheid gebouw Warmtekrachtkoppeling Spaarlampen gebruiken Bevorder natuurlijke lichtinval Zonneboiler Zuinige elektrische toestellen Voorzie zonnewering (verblinding) Fotovoltaïsche cellen Doorgedreven isolatie bouwschil Lagetemperatuursverwarming Natuurlijke of mechanische ventilatie Gebruik duurzame materialen Controleer de isolatie warmtepomp Warmteafgifte verwarmingsapparaten verbeteren Dicht rolluikkasten af warmtekrachtkoppeling Installeer waar nodig thermostatische kranen Installeer een ventilatiesysteem zonneboiler Installeer een weersafhankelijke regeling Stralingsscherm achter radiatoren plaatsen Schakel circulatiepomp uit Isoleer verwarmings- en warmwaterleidingen Gordijnen plaatsen Zonnewering plaatsen Kieren afdichten Schakel lichten apart Overschakelen op groen stroom Spaarlampen gebruiken Maak gebruik van tijdschakelaars Duurzame stroom produceren Hoogfrequente TL lampen gebruiken Gebruik lichte kleuren voor interieur Aanwezigheidsdetectie en lichtsensoren installeren Zuinig met energie omspringen Overschakelen op groen stroom Spaarzame toestellen gebruiken Bestrijd sluipverbruik Duurzame stroom produceren Verlaag temperatuur warm water Zonneboiler HR warmwaterproductie Waterverwarmers dichtbij tappunt Thermostatische kranen Perlator en doorstroombegrenzer Waakvlam afzetten of sturen

40 /! %2 '! %2 '! %2 )B '!C

41 .! 3!D ) 3!E

42 .

43 - &0! B *! )

44 - & 0! +!*!

45 / 0! ) =!1 % '! E) 8 8 +A?

46 / 0

47

48 Milieuzorg op School een kans om het milieu te sparen 'leren' te linken aan realiteit vakoverschrijdend te werken vakgebonden eindtermen te halen geld te besparen

49 Energie-educatie = vak- of leergebiedoverschrijdend met links in zoveel mogelijk vakken Economie Financiële & educatieve winst Latijn Thuissituatie talen L.O. Wereldoriën -tatie wiskunde Energie muzischcreatief noord-zuid (G/Z) wetenschap informatica

50 Opportuniteiten benutten School krijgt nieuwe ramen School krijgt nieuwe stookinstallatie Schoolfactuur verwarming en elektriciteit Passiefschool Smogalarm

51 Praktijkvoorbeelden

52

53

54

55 Ondersteuning

56 Energiekit!"! # $%$&'($)*$)+,! $%$&'($)*$)+,"! " $%$&'($)*$)+,! $%$&'($)*$)+,! / *0( $&+,"! "....

57 School-elektriciteitsverbruik op doordeweekse schooldag (kwartuurmeting) #/3 ) /03 = : middagpauze, refter + verlichting + taken 9-12 = : sommige klassen geen 8ste uur 15-16: poetsploeg

58 Voorbeelden van dataloging demonstratie

59 Elektriciteitsgebruik per leerling Energiegebruik (kwh) Jaartallen Het elektriciteitsgebruik per leerling blijft onder het gemiddelde elektriciteitsgebruik per leerling dat 333kWh/ll bedraagt. In 2004 daalde deze parameter zelfs. In dat jaar telde de school ook het meeste leerlingen. Verwarming per leerling Energiegebruik (kwh) Jaartallen In 2002 is en daling met 16% van het energiegebruik te noteren. In 2003 en 2004 steeg het energiegebruik telkens met ongeveer 15%. Het betreft hier een genormaliseerd energiegebruik, dwz dat weersinvloeden gecorrigeerd werden.

60 Nieuw MOS-initiatief Inzoomen op energie

61 "# $%%% & ' (& (&' )(* (( +(&$%%%&&& ( )( +'+(( ' &,'-./.0$%%%& ( ( '',1-20 &,$%%%2&

62 Milieuzorg Op School Brussel

63 Milieuzorg Op School Brussel

64

65 ///"1 2%3,4! 5*',4! 6(7,4 " 896,4.! 95&,4! 96,4/.! )88,4!

66 Indien je denkt dat je te klein bent om invloed te hebben dan heb je nog nooit met een mug in je kamer geslapen.

Energiezorg op school. Milieuzorg Op School 8 mei 2012

Energiezorg op school. Milieuzorg Op School 8 mei 2012 Energiezorg op school Inhoud Klimaatverandering Energievoorraden Optimisme? Energie besparen Milieuzorgsysteem MOS-stappenplan Ondersteuning Klimaatverandering schoensmeer aspirine bankkaarten gemaakt

Nadere informatie

Is uw verbruik normaal?

Is uw verbruik normaal? Is uw verbruik normaal? Maar dit mag ons niet doen vergeten wat zijn kostprijs en effecten op het milieu zijn. Ook al hebben we geen vat op de prijzen, ons verbruik kunnen we wel zelf beïnvloeden. Deze

Nadere informatie

Zuinig wonen. 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen

Zuinig wonen. 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen Hier vergelijk je de verschillende producten van de verschillende energieleveranciers. Zo kun je zien wat

Nadere informatie

ENERGIE RONDGANG OP SCHOOL

ENERGIE RONDGANG OP SCHOOL ENERGIE RONDGANG OP SCHOOL Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO 2 -zuinig vervoer Verlichting

Nadere informatie

ENERGIE BESPAREN. Je kunt de koffer natuurlijk nog aanvullen met andere interessante materialen of foto's.

ENERGIE BESPAREN. Je kunt de koffer natuurlijk nog aanvullen met andere interessante materialen of foto's. ENERGIE BESPAREN De energiekoffer 1 Hoe ga je zelf aan de slag? Koop een koffer aan en vul ze met: een spaardouchekop een bruismondstuk en doorstroombegrenzer spaarlampen een tijdschakelklok/timer een

Nadere informatie

Zet de verwarming een graadje lager

Zet de verwarming een graadje lager TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7 % minder gas of elektriciteit = 35 minder per jaar indien GAS 80 minder per jaar indien ELEKTRICITEIT TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7

Nadere informatie

INLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet!

INLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet! INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende

Nadere informatie

BEPALEN VAN MAATREGELEN

BEPALEN VAN MAATREGELEN BEPALEN VAN MAATREGELEN 5 59 60 BEPALEN VAN MAATREGELEN 5 BEPALEN VAN MAATREGELEN 5.1 Doelstelling en afbakening De inventarisatie van knelpunten creëert de kans om maatregelen te kiezen. Welk resultaat

Nadere informatie

Zet de verwarming een graadje lager

Zet de verwarming een graadje lager TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7 % minder gas of elektriciteit = 35 minder per jaar indien GAS 80 minder per jaar indien ELEKTRICITEIT Ben je uit huis of ga je slapen, draai de verwarming

Nadere informatie

Ik kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3.

Ik kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3. Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. CO₂ uitstoot (ton per jaar ) Investeringen

Nadere informatie

Zuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat.

Zuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat. Zuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat. Een nieuwe, zuinige ketel? Denk er nu al over na! Is uw ketel oud aan het worden? Wacht niet totdat hij stuk

Nadere informatie

Werkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad

Werkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per

Nadere informatie

MAAK JE EIGEN ZONNEBOILER

MAAK JE EIGEN ZONNEBOILER MAAK JE EIGEN ZONNEBOILER Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO2-zuinig vervoer Verlichting

Nadere informatie

Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid

Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat de gevolgen zijn van energie verbruik. De leerlingen weten wat duurzaamheid is. De leerlingen

Nadere informatie

Elektrische energie. energie01 (1 min, 47 sec)

Elektrische energie. energie01 (1 min, 47 sec) Elektrische energie In huishoudens is elektrische energie de meest gebruikte vorm van energie. In Nederland zijn bijna alle huizen aangesloten op het netwerk van elektriciteitskabels. Achter elk stopcontact

Nadere informatie

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen. INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel

Nadere informatie

Minder energie verbruiken? Tips voor thuis

Minder energie verbruiken? Tips voor thuis Minder energie verbruiken? Tips voor thuis Inhoud PowerPoint Energieverbruik wordt steeds duurder. Je kan besparen door minder te verbruiken We geven je heel wat tips voor thuis! 2 Waar gaat je geld naartoe?

Nadere informatie

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Onderwijs 20 TIPS VOOR EEN ENERGIEVRIENDELIJKE SCHOOL

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Onderwijs 20 TIPS VOOR EEN ENERGIEVRIENDELIJKE SCHOOL Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Onderwijs 20 TIPS VOOR EEN ENERGIEVRIENDELIJKE SCHOOL 20 TIPS VOOR EEN ENERGIEVRIENDELIJKE SCHOOL 20 TIPS 1. METEN IS WETEN 2. MAAK VAN ENERGIEBEWUSTZIJN

Nadere informatie

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 10.00 uur Opening 10.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 10.10 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 10.45 uur Ervaringen

Nadere informatie

Eandis 1. Ondersteuning en premies openbare besturen 29 juni 2007

Eandis 1. Ondersteuning en premies openbare besturen 29 juni 2007 1 Ondersteuning en premies openbare besturen 29 juni 2007 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders elektriciteit 2 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders aardgas 3 Ondersteuning DNB: overzicht DNB

Nadere informatie

Rationeel energiegebruik op kot. www.kuleuven.be/studenten/milieu

Rationeel energiegebruik op kot. www.kuleuven.be/studenten/milieu Rationeel energiegebruik op kot www.kuleuven.be/studenten/milieu Beste verhuurder, De stijging van de energieprijzen doet ons meer dan ooit stilstaan bij ons verbruik. Als verhuurder (en grootverbruiker)

Nadere informatie

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant?

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Energie verwarming en SWW Stijgende prijzen woningen zonder spouwisolatie Woningen met enkel glas Woningen zonder dakisolatie 2 1 Energie elektriciteit

Nadere informatie

Trias energetica. Verdiepende opdracht

Trias energetica. Verdiepende opdracht 2015 Trias energetica Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel kun je meer leren over de Trias energetica, een strategie voor het bereiken van een zo duurzaam mogelijke energievoorziening. Pagina

Nadere informatie

Zuinig omgaan met energie: gedragstips

Zuinig omgaan met energie: gedragstips Zuinig omgaan met energie: gedragstips Besparen op je energiefactuur hoeft niet altijd moeilijk of duur te zijn. Ook door te letten op je verbruiksgedrag kan je energie besparen. We geven je hieronder

Nadere informatie

Brugge. 3 juni 2015. Kris Van Dijck Burgemeester Dessel

Brugge. 3 juni 2015. Kris Van Dijck Burgemeester Dessel Brugge 3 juni 2015 Kris Van Dijck Burgemeester Dessel 9.500 inwoners 27 km² Landelijk maar Nucleaire industrie Opslag nucleair afval Witzand winning Sportgemeente Dessel en Witgoor Sport BMX Sportpark

Nadere informatie

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 20.00 uur Opening 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 20.45 uur Ervaringen

Nadere informatie

Voor het welzijn van kind en school. Klas 3!

Voor het welzijn van kind en school. Klas 3! Voor het welzijn van kind en school Klas 3! Wat is energie Energie heb je nodig om iets te doen. Je hebt het nodig om een auto mee te kunnen laten rijden, een huis mee te verwarmen of een fabriek mee te

Nadere informatie

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec) Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere

Nadere informatie

INLEIDING FOCUS eerste graad

INLEIDING FOCUS eerste graad INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende

Nadere informatie

EnergieBesparen. Alle tips in een overzicht. Pascal Wierckx

EnergieBesparen. Alle tips in een overzicht. Pascal Wierckx EnergieBesparen Alle tips in een overzicht Pascal Wierckx Inleiding De meeste huishoudens betalen teveel voor hun energierekening. Door eenvoudige tips op te volgen kan met weinig moeite veel geld bespaard

Nadere informatie

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen

Nadere informatie

Groep 8 - Les 3 Restproducten

Groep 8 - Les 3 Restproducten Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 3 Restproducten Lesduur: 20 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat restproducten zijn en welke restproducten horen bij verschillende manieren van energie

Nadere informatie

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke

Nadere informatie

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 20.00 uur Opening Wethouder Johan Aalberts 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper,

Nadere informatie

ENERGIEPRESTATIECERTIFICAAT

ENERGIEPRESTATIECERTIFICAAT Beukenootjesstraat 22 1120 NEDER-OVER-HEEMBEEK (BRUSSEL) Bus Bruto oppervlakte: 8 m² 1 Energieprestatie Zeer energiezuinig

Nadere informatie

Goede adviezen Voor betere bedrijfsprocessen

Goede adviezen Voor betere bedrijfsprocessen Goede adviezen Voor betere bedrijfsprocessen Themadag Energiebesparing Stoomplatform Energiewetten en pinch technologie KWA Bedrijfsadviseurs - Bas Oldenhof Maxima Centrale te Lelystad 20 september 2012

Nadere informatie

Energiebespaar Tips!

Energiebespaar Tips! Energiebespaar Tips! Hieronder vind u een aantal tips waarmee u op uw energierekening vele euro s kunt besparen. De tips zijn verdeeld in de verschillende onderdelen waaraan u energie verbruikt in uw huis.

Nadere informatie

Vereniging Amersfoort Bedrijven (VAB) Dinsdag 3 maart 2015

Vereniging Amersfoort Bedrijven (VAB) Dinsdag 3 maart 2015 Vereniging Amersfoort Bedrijven (VAB) Dinsdag 3 maart 2015 Kenniscentrum Duurzaam Bouwen Elke bijdrage is er één Kenniscentrum Duurzaam Bouwen Een unieke samenwerking van Amersfoortse bedrijven die:» Elkaar

Nadere informatie

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE Theo Verstappen 2 2 Wereldwijd actie Duurzaam bouwen Meten is weten Sensibiliseren Kleine maatregelen Grote kleine maatregelen 3 3 Duurzaam bouwen Duurzaam

Nadere informatie

Ja Nee Nvt Maatregel Foto. Installaties & regelingen. Zijn de binnen- en buitensensoren op een representatieve locatie geïnstalleerd?

Ja Nee Nvt Maatregel Foto. Installaties & regelingen. Zijn de binnen- en buitensensoren op een representatieve locatie geïnstalleerd? Checklist Energiebesparing bedrijven algemeen Met behulp van deze checklist kunt u energiebesparende maatregelen in uw bedrijf inventariseren. Toelichting per maatregel of meer maatregelen kunt u vinden

Nadere informatie

klasniveau Stap 1. De nulmeting De meterstanden Verbruik meterstand week x - week (x-1) Gem. verbruik na week 4 Elektriciteit datum/uur Meterstand KWh

klasniveau Stap 1. De nulmeting De meterstanden Verbruik meterstand week x - week (x-1) Gem. verbruik na week 4 Elektriciteit datum/uur Meterstand KWh THEMA ENERGIE > Kleuter t.e.m. Derde Graad > Onderzoek 2. 3. Lessuggesties Energieonderzoek en activiteiten van de school op klasniveau Dit energieonderzoek moet opgevat worden als een lijst van vragen

Nadere informatie

Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019

Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019 Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019 Doel van de bijeenkomst Informatie over: 1. Waarom doen we dit en waar staan we in Nederland? 2.

Nadere informatie

andere ruimtes bespaar E 150 Energie Wijzer bad- en wasruimte bespaar E 120 slaapkamer bespaar E 40 keuken bespaar E 100 woonkamer bespaar E 225

andere ruimtes bespaar E 150 Energie Wijzer bad- en wasruimte bespaar E 120 slaapkamer bespaar E 40 keuken bespaar E 100 woonkamer bespaar E 225 andere ruimtes bespaar E 150 Energie Wijzer slaapkamer bespaar E 40 bad- en wasruimte bespaar E 120 woonkamer bespaar E 225 keuken bespaar E 100 Woonkamer Graadje lager Zet uw verwarming eens een graadje

Nadere informatie

Winst door kleine energiebesparings - maatregelen en aanpassing van gedrag. Bespaar geld en energie zonder (grote) investering!

Winst door kleine energiebesparings - maatregelen en aanpassing van gedrag. Bespaar geld en energie zonder (grote) investering! Winst door kleine energiebesparings - maatregelen en aanpassing van gedrag Bespaar geld en energie zonder (grote) investering! informatie avond 4 Juli 2016 Verbruik & kosten gemiddeld huishouden (2,2 personen)

Nadere informatie

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Als facilitair manager bent u verantwoordelijk voor de huisvesting. Daarmee ook voor het energiegebruik van de huisvesting. In deze

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie

energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie energieprestatiecertificaat straat Hoogstraat nummer 570 bus postnummer 9235 gemeente Fruitrode bestemming eengezinswoning type open bebouwing softwareversie 1.0 berekend energieverbruik (kwh/m²): 380

Nadere informatie

ENERGIETIPS. Je kan ook water besparen door samen een bad of douche te nemen.

ENERGIETIPS. Je kan ook water besparen door samen een bad of douche te nemen. ENERGIETIPS BADKAMER 1. Geen onnodig water verspillen. Bijvoorbeeld: de kraan niet laten lopen tijdens het tanden poetsen, de douche uitzetten tijdens het inzepen, 2. Een douche in plaats van een bad nemen

Nadere informatie

Onderwijs op maat voor uitdaging en motivering Rendement2

Onderwijs op maat voor uitdaging en motivering Rendement2 1. De Keukenboiler Makkelijk zo n elektrisch boilertje onder het aanrecht. Nooit meer wachten tot er warm water uit de kraan komt. En je hoeft geen warm water te delen met iemand uit de badkamer. a. Welke

Nadere informatie

Energie besparen en meer wooncomfort. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen.

Energie besparen en meer wooncomfort. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen. Energie besparen en meer wooncomfort Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen. Deze Menukaart geeft voorbeelden hoe u als bewoner geld kunt besparen en meer wooncomfort kunt

Nadere informatie

Samen besparen we ons rijk. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Rentree. thuis in Deventer

Samen besparen we ons rijk. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Rentree. thuis in Deventer Samen besparen we ons rijk Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Rentree. thuis in Deventer Deze Menukaart geeft voorbeelden hoe u als bewoner geld kunt besparen en meer wooncomfort kunt

Nadere informatie

Les Energie besparen LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE. Werkblad

Les Energie besparen LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE. Werkblad LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Energie besparen Werkblad Les Energie besparen Werkblad Stel je voor dat fossiele brandstoffen morgen bijna op zouden zijn. De huizen zouden koud blijven. Er zou geen energie

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen Tekst lezen en vragen stellen 1. Om een tekst goed te begrijpen is het erg belangrijk om een tekst actief te lezen. In de uitleg lees je hoe je dat moet doen. Als je actief leest, dan: - controleer je

Nadere informatie

Warmtepompen besparen op energie, niet op comfort

Warmtepompen besparen op energie, niet op comfort WARMTEPOMPTECHNIEK Warmtepompen besparen op energie, niet op comfort Voor verwarming en productie van sanitair warm water in nieuwbouw en renovatie Warmtepomptechniek in nieuwbouwprojecten Nieuw bouwen?

Nadere informatie

Energiebespaar Tips!

Energiebespaar Tips! Energiebespaar Tips! Hieronder vind u een aantal tips waarmee u op uw energierekening vele euro s kunt besparen. De tips zijn verdeeld in de verschillende onderdelen waaraan u energie verbruikt in uw huis.

Nadere informatie

Uw gids om makkelijk energie te besparen

Uw gids om makkelijk energie te besparen Uw gids om makkelijk energie te besparen Hoe besparen, zonder aan comfort in te boeten? Die vraag leeft bij iedereen! Volg mijn goede raad in deze brochure. U zult zien hoe makkelijk dat gaat met enkele

Nadere informatie

Onderwijs op maat voor uitdaging en motivering Rendement2. a) Welke energieomzetting vindt er plaats?

Onderwijs op maat voor uitdaging en motivering Rendement2. a) Welke energieomzetting vindt er plaats? 1. De Keukenboiler Makkelijk zo n elektrisch boilertje onder het aanrecht. Nooit meer wachten tot er warm water uit de kraan komt. En je hoeft geen warm water te delen met iemand uit de badkamer. a) Welke

Nadere informatie

Catherine Wuyts Dannie Helsen

Catherine Wuyts Dannie Helsen Catherine Wuyts Dannie Helsen Doordat de energiekost volledig centraal wordt gedragen (door de scholengroep zelf) speelt deze een belangrijke rol bij uitgaven. Tenminste 30% van het budget wordt hiervoor

Nadere informatie

Bespaar-toptips. die watt opleveren. samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl

Bespaar-toptips. die watt opleveren. samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl Bespaar-toptips die watt opleveren samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl Bespaar-toptip 1 Waterbesparende douchekop (max. 8L per minuut doe de emmerproef om dit te testen) ± 90 p.j. De groenste

Nadere informatie

EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool

EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool Inleiding EPB Wat Waarom Wanneer De 7 Eisen van EPB Huidige normen Normen 2016 E Peil als verkoopstool technieken 2 1 Wat EPB Energie Prestatie voor

Nadere informatie

1. Wat verstaat men onder R.E.G.?

1. Wat verstaat men onder R.E.G.? 1. Wat verstaat men onder R.E.G.? Rationeel Energie Gebruik of kortweg REG vormt een actieprogramma van de overheid om allemaal samen minder energie te verbruiken. Dit biedt belangrijke voordelen: het

Nadere informatie

de 6 belangrijkste misvattingen op de weg naar een 100% duurzame energievoorziening

de 6 belangrijkste misvattingen op de weg naar een 100% duurzame energievoorziening de 6 belangrijkste misvattingen op de weg naar een 100% duurzame energievoorziening De 6 belangrijkste misvattingen op de weg naar een 100% duurzame energievoorziening BEKENDHEID EUROPESE ENERGIEDOELSTELLINGEN

Nadere informatie

Spaar energie! Energieverbruik op hol. Waarom besparen? Hugo Vanderstraeten. steeg de elektriciteitsprijs met 7 à 12%

Spaar energie! Energieverbruik op hol. Waarom besparen? Hugo Vanderstraeten. steeg de elektriciteitsprijs met 7 à 12% Hugo Vanderstraeten Energieverbruik op hol steeg de elektriciteitsprijs met 7 à 12% (Bron: CREG). Energie besparen = geld sparen. 3/4 van onze energie komt uit fossiele brandstoffen. De verbranding van

Nadere informatie

Duurzame woningverbetering

Duurzame woningverbetering Duurzame woningverbetering Op weg naar energieneutraal Houten, 20 februari 2017 Kees Stap Gemiddelde energierekening Maandrekening Gemiddeld energieverbruik jaar 15% 1500 m3 aardgas 5% 80% verwarming warmwater

Nadere informatie

Checklist verduurzaming sportverenigingen (tennis etc.)

Checklist verduurzaming sportverenigingen (tennis etc.) Checklist verduurzaming sportverenigingen (tennis etc.) Dit is een voorbeeld van een checklist van een tennisvereniging met 10 kunstgrasbanen en een kantine met kleedruimten. De checklist heeft betrekking

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012

Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 1 COGEN Vlaanderen Doelstelling:

Nadere informatie

Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober

Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober 2018 -- Programma: Even voorstellen Begrippen BENG (2020) Schil Ventileren Anders verwarmen

Nadere informatie

Energiebesparingkansen voor Sporthal Steinheim Gemeente Utrechtse Heuvelrug

Energiebesparingkansen voor Sporthal Steinheim Gemeente Utrechtse Heuvelrug Energiebesparingkansen voor Sporthal Steinheim Gemeente Utrechtse Heuvelrug Milieudienst Zuidoost-Utrecht mei 2012 Emi/ UHR1212.S002 opgesteld door beoordeeld door Erwin Mikkers Eginhard Rot versie 2.0,

Nadere informatie

www.pletteinstallaties.nl Bosch Solar zonne-energie

www.pletteinstallaties.nl Bosch Solar zonne-energie 1 Bosch Solar zonne-energie 2 Bosch: dat klinkt bekend én vertrouwd! Geen wonder, want miljoenen mensen over de hele wereld gebruiken de producten van Bosch. Dag in, dag uit. Huishoudelijke apparaten,

Nadere informatie

Stappenplan Energie Sparen

Stappenplan Energie Sparen Stappenplan Energie Sparen Energie-infotoer Dirk Van Laer Voorjaar 2013 Programma Stappenplan Energiesparen voor woningen 1. Inleiding : waarom? 2. Hoe beginnen?: Trias energetica! 3. De praktijk in drie

Nadere informatie

Energieverspilling is zinloos

Energieverspilling is zinloos Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 Milieu - Aandacht in de tijd 2/31

Nadere informatie

LES 2: Klimaatverandering

LES 2: Klimaatverandering LES 2: Klimaatverandering 1 Les 2: Klimaatverandering Vakken PAV, aardrijkskunde Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Computer met

Nadere informatie

Verslag over het energiebeleid van de Senaat

Verslag over het energiebeleid van de Senaat Algemene Zaken Verslag over het energiebeleid van de Senaat 1 Stand van zaken: totaal verbruik in 2012 niet genormaliseerd Elektriciteit Gas Water kwh EURO kwh EURO m 3 EURO 2009 932 272 125 897,86 1 772

Nadere informatie

Inleiding Basisbegrippen Energie Materialen Vormgeving Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten

Inleiding Basisbegrippen Energie Materialen Vormgeving Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten Wat kan er gebeuren in de wereld als de productie niet kan voldoen aan de stijgende vraag? Fossiele brandstof en delfstoffen zijn eindig. Probleemstelling is dus eenvoudig

Nadere informatie

Energie- en duurzaam beleid van de Senaat globaal rapport

Energie- en duurzaam beleid van de Senaat globaal rapport Quaestuur Energie- en duurzaam beleid van de Senaat globaal rapport 1. Stand van zaken: totaal verbruik in 2013 niet genormaliseerd Elektriciteit Gas Water kwh EURO kwh EURO m 3 EURO 2009 932 272 125 897,86

Nadere informatie

VvE s met Energie. Onderzoek VvE Schiezicht 10 april 2014 Wouter van den Acker PKW

VvE s met Energie. Onderzoek VvE Schiezicht 10 april 2014 Wouter van den Acker PKW VvE s met Energie Onderzoek VvE Schiezicht 10 april 2014 Wouter van den Acker PKW Inhoud Het Energiemodel Bestaande situatie Trias Energetica Maatregelen Scenario s Hoe verder? Energieadvies voor Schiezicht

Nadere informatie

Mevr Catherine Wuyts Dhr Dannie Helsen

Mevr Catherine Wuyts Dhr Dannie Helsen Mevr Catherine Wuyts Dhr Dannie Helsen Doordat de energiekost volledig door centraal wordt gedragen (door de scholengroep zelf) speelt deze een belangrijke rol bij uitgaven. Ongeveer 30% van het budget

Nadere informatie

andere ruimtes bespaar E 150 Energie Wijzer bad- en wasruimte bespaar E 120 slaapkamer bespaar E 40 keuken bespaar E 100 woonkamer bespaar E 225

andere ruimtes bespaar E 150 Energie Wijzer bad- en wasruimte bespaar E 120 slaapkamer bespaar E 40 keuken bespaar E 100 woonkamer bespaar E 225 andere ruimtes bespaar E 150 Energie Wijzer slaapkamer bespaar E 40 bad- en wasruimte bespaar E 120 woonkamer bespaar E 225 keuken bespaar E 100 Woonkamer Graadje lager Zet uw verwarming eens een graadje

Nadere informatie

Energieverspilling is zinloos

Energieverspilling is zinloos Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 2/25 3/25 1. Praktijk van het verleden

Nadere informatie

Energie besparen in en om het huis. Sjaak Vogel Oktober 2010

Energie besparen in en om het huis. Sjaak Vogel Oktober 2010 Energie besparen in en om het huis Sjaak Vogel Oktober 2010 Waarom energie besparen? De kosten van energie nemen toe Energiekosten vormen nu gemiddeld 10% van het besteedbaar inkomen. Hoe zal dat de komende

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2015

Milieubarometerrapport 2015 Milieubarometerrapport 2015 DARETRONICS B.V. Milieubarometer - 2015 DARETRONICS B.V. Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen

Nadere informatie

Wat moet de CV installateur met PV PV heeft de toekomst. Door: Richard Ogink

Wat moet de CV installateur met PV PV heeft de toekomst. Door: Richard Ogink Wat moet de CV installateur met PV PV heeft de toekomst Door: Richard Ogink Wat moet de CV installateur met PV Indeling presentatie 1. Zon als duurzame energiebron 2. Wetgeving 3. PV in de praktijk 4.

Nadere informatie

Ekologische voetafdruk

Ekologische voetafdruk Ekologische voetafdruk 1. Inventariseer: smartphone apps als intro van het begrip en hoe het bepaald wordt; problemen met algemeen toepasbare versies (niet van toepassing voor Curaçao!) a. Ik heb twee

Nadere informatie

Energie beoordelingsverslag 2015 20 januari 2016 (definitief)

Energie beoordelingsverslag 2015 20 januari 2016 (definitief) Energie beoordelingsverslag 2015 20 januari 2016 (definitief) Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Bedrijf 4 2.1 Activiteiten 4 2.2 Bedrijfsonderdelen 4 2.3 Factoren die het energieverbruik beïnvloeden 4 3.

Nadere informatie

Naar een duurzaam Hyperion. Bouwen als een. Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen van de boom

Naar een duurzaam Hyperion. Bouwen als een. Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen van de boom Bouwen als een boom Materialen en Energie Stadskantoor in Venlo gebouwd volgens Cradle to Cradle principes Wortels zijn de fundering Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen

Nadere informatie

Energie besparen is verleidelijk

Energie besparen is verleidelijk Energie besparen is verleidelijk Wie / wat is Energie Actief Soest (EAS)? 14 maart 2019 EAS en Groene Kerk - Emmakerk 1 Energie Actief Soest Ontstaan in 2011 / 2012 met Zonaanbidders Burgerinitiatief bestaat

Nadere informatie

Begrippenlijst Naar groen is goed te doen

Begrippenlijst Naar groen is goed te doen Begrippenlijst Naar groen is goed te doen Begrip Trias Energetica Toelichting De drie stappen van de Trias Energetica zijn basisvuistregels bij het duurzaam ontwerpen en verbouwen van gebouwen, ontworpen

Nadere informatie

Introductie. Ernst van Tongeren. Directeur Besseling Installatietechniek

Introductie. Ernst van Tongeren. Directeur Besseling Installatietechniek Introductie Ernst van Tongeren Directeur Besseling Installatietechniek Programma 1. Presentatie duurzame technieken (E. vantongeren) 2. Bouwkundige randvoorwaarden (H. Nieman) 3. Presentatie praktijkvoorbeeld

Nadere informatie

INFOGIDS DUURZAAM BOUWEN EN MIJN ENERGIEVERBRUIK LAAG HOUDEN: HOE DOE IK DAT?

INFOGIDS DUURZAAM BOUWEN EN MIJN ENERGIEVERBRUIK LAAG HOUDEN: HOE DOE IK DAT? 1 INFOGIDS DUURZAAM BOUWEN EN MIJN ENERGIEVERBRUIK LAAG HOUDEN: HOE DOE IK DAT? 2 VOORWOORD De klassieke energiebronnen staan onder druk, het milieu lijdt onder onze consumptie en de energiefacturen stijgen.

Nadere informatie

Checklist gebouw. Beleid. Energie

Checklist gebouw. Beleid. Energie Checklist gebouw Beleid Energie Een checklist kunstenpraktijk? Deze checklist 'gebouw' laat toe een eco-snaphot te nemen van de gebouwen waarin de organisatie gehuisvest is, of waar de productie / expo's

Nadere informatie

Energiezuinig wonen in Wehl. Jeroen aan het Rot verduursaam energieloket 23 november 2016

Energiezuinig wonen in Wehl. Jeroen aan het Rot verduursaam energieloket 23 november 2016 Energiezuinig wonen in Wehl Jeroen aan het Rot verduursaam energieloket 23 november 2016 Programma 1. Introductie verduursaam energieloket 2. 3. 4. 5. 6. Waarom is energiebesparing nodig? Wat is de slimste

Nadere informatie

Duurzame elektriciteit in het EcoNexis huis

Duurzame elektriciteit in het EcoNexis huis Werkblad 1, mbo Duurzame elektriciteit in het EcoNexis huis Inleiding De wereldbevolking groeit al jaren vrij stevig. En de wereldwijde behoefte aan energie groeit mee: we kúnnen simpelweg niet meer zonder

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Energie becijferen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Opfrissen van de theoretische

Nadere informatie

Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis

Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis Winst en comfort uit duurzaamheid Bouw op onze kennis Even voorstellen "Het verschil tussen gewoon en uitzonderlijk is vaak dat kleine beetje extra, waarin samenwerking en krachtenbundeling mijn drijfveer

Nadere informatie

Hoe verbruikt ú minder gas?

Hoe verbruikt ú minder gas? Hoe verbruikt ú minder gas? Ardo de Graaf 06-520 56179 52 0 NB s zomers meer zon op noordelijk halfrond s Winters meer zon op zuidelijk halfrond Warme golfstroom zomer&winter, deze komt ongeveer tot het

Nadere informatie

1. Het klimaat slaat op hol De klimaatverandering. 2. Energie Wat doen we ermee? 3. Energie Waar komt het vandaan?

1. Het klimaat slaat op hol De klimaatverandering. 2. Energie Wat doen we ermee? 3. Energie Waar komt het vandaan? Dit lespakket bestaat uit vijf blokken 1. Het klimaat slaat op hol De klimaatverandering 2. Energie Wat doen we ermee? 3. Energie Waar komt het vandaan? 4. Elektriciteit Hoe raakt het tot aan je huis?

Nadere informatie

Pedagogische ACTIVITEITEN

Pedagogische ACTIVITEITEN Pedagogische ACTIVITEITEN Energie in ons dagelijks leven Elk van ons gebruikt enorme hoeveelheden energie, elke dag opnieuw en in verschillende vormen. Een groot deel van deze energie wordt echter zomaar

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2017

Milieubarometerrapport 2017 Milieubarometerrapport 2017 Plaisier Milieubarometer - 2017 Plaisier Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen die de milieubelasting

Nadere informatie

ENERGIEPRESTATIECERTIFICAAT

ENERGIEPRESTATIECERTIFICAAT Dit document geeft nuttige informatie over de energieprestatie van het gebouw (EPB). Op de volgende bladzijden staat meer gedetailleerde uitleg en informatie. Lombardsijdestraat 86 1120 NEDER-OVER-HEEMBEEK

Nadere informatie

IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP?

IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP? IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP? 8 NOVEMBER 2018 PIETER NAP FRANS DEN BRABER Wat is BENG! Biltse Energie Neutrale Gemeenschap www.beng2030.nl BENG! is een lokale duurzame energie coöperatie. BENG!

Nadere informatie