Herdenking. Monument Noorddijk Krabbendijke 13 mei 2013

Transcriptie

1 Herdenking Monument Noorddijk Krabbendijke 13 mei 2013 Een herdenking ter herinnering aan de zeven omgekomen bemanningsleden van een Lancaster bommenwerper van RAF Bomber Command Organisatie: Calvijn College Krabbendijke en Wings to Victory Met medewerking van: Gemeente Reimerswaal Koninklijke Luchtmacht Dutch Canadian Scottish Memorial Pipes and Drums Band

2 De bemanning van de Lancaster JB409 UM-P2 van 626 Squadron RAF Bomber Command bestond uit: P/O C W Marriott Pilot F/Sgt J H Barton Navigator Sgt R S Hollingum Flight Engineer Sgt W A Palmer Wireless Op. F/O A J Muir Gunner Sgt C R Todd Bomb Aimer P/O C W Smith Gunner 2

3 Adoptieprogramma monument Als Calvijn College hebben wij sinds 2011 het monument aan de Noorddijk te Krabbendijke geadopteerd. Voor het 4 en 5 mei comité hebben we de verplichting opgenomen om ieder jaar een herdenking te organiseren met onze leerlingen. Het is belangrijk om samen met leerlingen stil te staan bij de noodzaak om te herdenken. Het maakt leerlingen bewust van de vrijheid waarin we leven. Voor leerlingen is het ook van belang dat ze de omgevingsgeschiedenis kennen. In samenwerking met Wings to Victory hopen we structureel een herdenking te organiseren in de maand mei. Het doel is dat leerlingen actief betrokken zijn bij de organisatie en uitvoering van de herdenking. Stichting Wings to Victory De stichting Wings to Victory is in 2006 opgericht. De oprichters vonden dat de gehele luchtstrijd gedurende de Tweede Wereldoorlog meer aandacht verdiende en in het bijzonder de vele omgekomen vliegeniers. De stichting is bijzonder actief op allerlei vlak. Naast een museum is Wings to Victory vinden elk jaar meerdere activiteiten plaats. Voor het logo van de stichting is gekozen voor een combinatie van een vliegerswing, het Zeeuwse wapen en een poppy. De vliegerswing als symbool voor de vliegeniers, het wapen van de provincie zeeland als symbool voor het gebied waar de stichting gevestigd is en waar aan het de meeste aandacht wil besteden. De poppy (klaproos) geldt als symbool voor het herdenken van gevallenen. De vliegeniers vormen de rode draad door de plannen en activiteiten van de stichting en alleen de luchtoorlog zal in al zijn facetten belicht worden. De doelstelling van de stichting Wings to Victory is als volgt geformuleerd: Het blijven gedenken van de vele vliegeniers die omgekomen zijn in West Europa en in het bijzonder in het Zuid Westen van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog, alsmede het doorgeven van de vele informatie over de luchtoorlog aan volgende generaties. 3

4 Programma herdenking Deel 1 (10:00 10:30) Het eerste gedeelte van de herdenking wordt gehouden in de aula van het Calvijn College. Woord van welkom Door dhr. R.J. Poortvliet, docent geschiedenis Toespraak Door dhr. A. Walraven van Wings to Victory Voordragen van gedichten Door Elselyn Dingemanse, Marieke Kruysse en Elma Sinke (leerlingen klas 2) Gebed Door ds. F.J.T. Schipper, Koninklijke Luchtmacht Stille tocht naar het monument Deel 2 (10:45 11:15) Het tweede gedeelte van de herdenking wordt gehouden bij het monument aan de Noorddijk. Woord van welkom Door dhr. J. van Weele van stichting Wings to Victory Muziek Amazing Grace Door Pipe Major John Steenbergen van de Dutch Canadian Scottish Memorial Pipes and Drums Band Voordragen van gedichten Door Nadine van Belzen, Björn Jansen en Hermieke Zwemer (leerlingen klas 2) Voorlezen van namen van gevallenen Door ds. F.J.T. Schipper, Koninklijke Luchtmacht Last Post & stilte De Last Post wordt gespeeld door Andrew Oostdijk The Exhortation Door ds. F.J.T. Schipper, Koninklijke Luchtmacht Zingen: het Wilhelmus Leggen van kransen Er worden kransen gelegd door de Gemeente Reimerswaal, stichting Wings to Victory, Koninklijke Luchtmacht en leerlingen van het Calvijn College. Toespraak Door wethouder dhr. H. de Kunder (Gemeente Reimerswaal) Fly-by Uitgevoerd door Wings to Victory Stille tocht Onder begeleiding van enkele liederen, gespeeld door Pipe Major John Steenbergen van de Dutch Canadian Scottish Memorial Pipes and Drums Band lopen we terug naar het Calvijn College Deel 3 (11:30 11:45) Het eerste gedeelte van de herdenking wordt gehouden in de aula van het Calvijn College. Woord van dank Door dhr. A. Walraven van Wings to Victory U wordt van harte uitgenodigd om na de herdenking koffie te drinken in het Calvijn College. 4

5 Gedichten Voorgelezen in de aula Wij leven in vrijheid, niet zoals jij Jij die voortdurend in angst leeft, anders dan mij. Je hoort de vliegtuigen grommen Later, daar ver weg vallen de bommen. Je schrikt en je beeft Jij, die voortdurend in angst leeft. Ook al loop je op straat Of ben je in huis Waar je ook gaat Die angst is een kruis. Anderen vielen In de strijd, waar ze alles vernielen Ze streden zij aan zij Voor jou en voor mij Nu is er nog angst in jou hart Je hele leven is verward Toch moeten we leren vergeven Om verder te leven. Je raakt die pijn nooit meer kwijt, Ook al is voorbij die strijd Geschreven door Elselyn Dingemanse Ik veeg een traan weg Terwijl ik op de steen een bloem neerleg Ik doe mijn ogen dicht en denk aan het verleden Hoe mijn familie is overleden Met een gele ster op hun jas Waren ze een ander ras Ik open mijn ogen weer En ga naar het graf van mijn zusje en leg daar een knuffelbeer Zij is vergast door die ruwe soldaten En mijn moeder door granaten Er valt een traan op de steen Hier kom ik echt nooit meer overheen Ik leg een brief neer voor mijn vader Want hij is ontdekt door een verrader Ik kijk nog eens achterom Naar de familie uit het jodendom Ik kijk nog verder op het kerkhof naar elk graf Die mensen kregen allemaal de doodstraf Ik loop weg met mijn hoofd vol vragen En zo is het al die dagen Zo heb ik mijn leven een groot pak van verdriet op mijn rug gedragen Geschreven door Marieke Kruysse stort weer dat vliegtuig neer ik zie het nog gebeuren toen hun levens afscheurden moet ik weer terug denken aan die dag toen ik het gebeuren zag zie ik het weer de 7 doden die toen zijn gevallen zie ik het weer het vliegtuig ging raar te keer, stortte neer en 7 mannen waren niet meer 7 jonge levens gegeven om ons in vrijheid te laten leven daarom moeten we eens stilstaan bij onze eigen levensbaan als ik weer kijk door dat ene raam kan ik daar niet blijven staan Als je zoiets ziet vergeet je dat niet als je dat ziet gebeuren voor je ogen dat 7 levens worden afgebroken Moet er zijn in je hart eerbied en ontzag voor de mannen die hier zijn neergevallen Gevochten in de strijd, maar nu is het voor hen eeuwigheid daarom willen we dit herdenken door een krans te schenken Geschreven door Elma Sinke 5

6 Gedichten Voorgelezen bij het monument Ik sta voor mijn raam, en kijk over Londen een rustige nacht, weinig wolken er bromt een vliegtuig het is al laat peizend kijk ik hem na is het mijn vader die daar gaat? Ik sta voor mijn raam, en kijk naar de Noorddijk ik heb een onrustig gevoel ik hoor een knal richting Krabbendijke, komt een brandend geval k sla mijn handen voor mijn gezicht de volgende ochtend kwam de buurman, hij wist meer hij vertelde het erge bericht, 7 mannen omgekomen en daar bij de Noorddijk, viel hij neer Daarom staan wij nu hier, en denken wij aan die nacht aan die 7 mannen, maar ook aan de families, aan hun verdriet en pijn die hun zoon, man, of misschien ook wel vader verloren zijn Geschreven door Nadine van Belzen Ik, Ik sta op de dijk en ik kijk Ik sta alléén en het is mistig om me heen Ik hoor een sterk zwaar geluid Een Lancaster vliegtuig met een buit Hij komt uit het oosten en vliegt deze kant Waarschijnlijk op weg naar zijn vaderland Nog meer geronk in de lucht Wat moet dat worden denk ik met een zucht Ik hoor het fluiten van kogels Hoor een knal en zie vuur Het komt me voor als knallen tegen een muur Ik denk aan de mensen in nood. Met angst voor de dood Ik zie hen voor me ze denken aan huis Maar komen nooit meer thuis. Hulp heeft geen zin Het is een oorlog zonder gewin Ik wil niet meer kijken het wordt donker voor mijn ogen Deze oorlog is nog lang niet vervlogen Nu hier op deze plaats liggen de zeven mannen Ook zij hadden waarschijnlijk nog zoveel plannen Gestorven voor onze vrijheid Daarom een herdenking en hopelijk geeft het ons een band Voor wat zij betekent hebben voor ons vaderland. Geschreven door Bjorn Janssen We zijn nu bij elkaar, op deze bijzondere dag. Helaas, op ons gezicht staat geen lach. Voor veel mensen is er een verdrietige maar. Velen hebben hun leven gegeven, voor jou en mij, hem en haar. Die gevoelige snaar, Wordt gevoeld bij hen die leven. Ze hebben gestreden, gevochten als een leeuw. en nu verder, ruim een halve eeuw, zijn hun sporen nog niet vertreden. De oorlog is voorbij, de mensen zijn blij. Hitler is verdreven. De vlag ten top geheven. Veel mensen zijn heengegaan. Ze hebben hun leven voor de vrede gegeven. De herinnering aan hen moet blijven voortbestaan. Dan kunnen we de vrede pas echt beleven! Geschreven door Hermieke Zweemer 6

7 Namen bemanning JB Pilot Officer Colin Rupert Marriott RNZAF Pilot 20 years old 2. Sergeant Ronald Stanley Hollingum RAF- Flight Engineer 23 years old 3. Flight Sergeant James Henry Barton RNZAF Navigator 21 years old 4. Sergeant Cecil Reginald Todd RAF Airbomber age unknown 5. Sergeant William Arthur Palmer RAF Wireless Operator 23 years old 6. Flying Officer Alexander Jamison Muir RCAF Gunner age unknown 7. Pilot Officer Charles Worth Smith RCAF Gunner age unknown The Exhortation They shall grow not old, as we that are left grow old: Age shall not weary them, nor the years condemn. At the going down of the sun and in the morning We will remember them Response: We will remember them Wilhelmus: Wilhelmus van Nassouwe ben ik, van Duitsen bloed, den vaderland getrouwe blijf ik tot in den dood. Een Prinse van Oranje ben ik, vrij onverveerd, den Koning van Hispanje heb ik altijd geëerd. Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God mijn Heer, op U zo wil ik bouwen, Verlaat mij nimmermeer. Dat ik doch vroom mag blijven, uw dienaar t'aller stond, de tirannie verdrijven die mij mijn hart doorwondt. 7

8 Informatie over de vliegtuigen PH-UCS Bouwjaar 1945 Dit is een Piper Cub L4C tweepersoons licht vliegtuig gebruikt door de Amerikaanse Luchtmacht in de oorlog. Het is een militaire versie van de Piper Cub J3. Het vliegtuig heeft hooggeplaatste vleugels, de zogenaamde hoogdekker. Beide inzittende zitten achter elkaar. De krachtbron bestaat uit een 65pk luchtgekoelde boxer motor. Dit met doek beklede vliegtuig werd gebruikt voor verkenning, vervoer van veelal militaire stafleden en zieken vervoer. Zelfs voor gevechtsleiding vanuit de lucht werd het toestel ingezet. Meer dan exemplaren zijn hiervan gefabriceerd. Vaak waren deze vliegtuigen als eerste aanwezig in bevrijdt gebied, vanwege de zeer korte baanlengte die deze vliegtuigen nodig hadden om te landen. Een weg of een weiland was meer dan voldoende. Het kreeg dan ook al gauw de bijnaam Grasshopper (sprinkhaan). Vanwege de eenvoudige bouw en uitrusting (zo was er bijvoorbeeld geen elektrisch systeem aanwezig) waren deze vliegtuigen uitermate betrouwbaar. Voor velen is dit toestel dan ook een bekende verschijning. 8

9 PH-NET Bouwjaar 1944 Dit is een Taylorcraft Auster AOP MK5 drie persoons licht vliegtuig die voor de zelfde taken gebruikt werd als de Piper Cub, maar dan in dienst van de Royal Air Force(RAF). Het is een in Engeland gebouwd vliegtuig. Ook dit vliegtuig is een hoogdekker, waarbij de piloot en co-piloot naast elkaar zitten. De waarnemer zit achterin. De romp bestaat uit een stalen buizenframe voorzien van een doeken bekleding. De vleugels hebben houten liggers en zijn ook bekleedt met doek. Het vliegtuig is voorzien van een camouflage verfschema en de bekende gekleurde roundels op vleugel en romp. Soortgelijke vliegtuigen hebben in de nadagen van de oorlog gediend in het Nederlandse Auster squadron. 9