Er komen vijf smaken cloud. NPR 5313 heeft voorganger uit Proserve slaat eerste paal dataplace. netwerken. gebouwtechniek.

Transcriptie

1 In samenwerkingen met datacenterworks mei 2010 netwerken Er komen vijf smaken cloud gebouwtechniek NPR 5313 heeft voorganger uit 1976 praktijk Proserve slaat eerste paal dataplace en verder vmforce maakt applicaties cloudonafhankelijk tips energiebesparing bij ondertekening mja maatschappelijk verantwoord ondernemen door datacenters bewezen uit schept ruimte op de datavloer

2 Groen in denken en doen. Rittal Precisie-airconditioner Goed voor klimaat en portemonnee: met een Rittal Precisie-airconditioner haalt u de krachtigste, de stilste én de zuinigste airco in zijn soort in huis. U bespaart honderden euro s per jaar op uw energiekosten. Hoe dat kan? Rittal plaatst de ventilatoren in de verhoogde vloer waardoor er minder luchtweerstand ontstaat en de behuizing ruimte biedt aan een grotere warmtewisselaar. Het resultaat: een groter koelvermogen én een lager energieverbruik. Rittal Precisie-airconditioner: - Laagste energieverbruik in de markt - Leverbaar zowel in koudwater (CW) als directe expansie (DX) - Altijd exact het juiste koelvermogen - Energiezuinige EC-ventilatortechnologie - Multiple compressortechnologie (DX) Rittal - Het Systeem Rittal bv - Postbus AE Zevenaar - Tel. (0316)

3 Datacenterworks_NL_74421t.indd :20:59 in dit nummer datacenterworks Op de fiets In dit nummer netwerken 04 er komen vijf smaken cloud 14 vmforce maakt applicaties cloudonafhankelijk energievoorziening 08 tips energiebesparing bij ondertekening mja gebouwtechniek 11 npr 5313 heeft voorganger uit 1976 De rush naar de cloud moet ook de aanbieders van commerciële datacenterdiensten zakelijke kansen bieden, zo zou je haast wel denken. Die IT-wolk moet toch ergens fysiek de grond raken? Toch zijn het vooralsnog de grote spelers als Amazon, Microsoft en Google die garen spinnen bij het fenomeen cloud computing. Google en Microsoft investeren jaarlijks 2,6 miljard dollar in rekencentra. Daar kunnen en willen wij niet tegenop, stelt Harold Nelissen van Getronics verderop in dit blad. Daarvoor hebben systeemintegrators de middelen niet. In dit opzicht is het niet verrassend dat het momenteel juist de commerciële datacenteraanbieders zijn die de cloudhype proberen te temperen. Niet alle applicaties zijn geschikt voor de cloud en de cloud is ook niet altijd de beste oplossing, zo wordt terecht aangedragen. In de praktijk gaan bedrijven verschillende vormen van hosting door elkaar gebruiken. Of om in de woorden van Nelissen te blijven: Soms heb je een taxi nodig, maar soms volstaat het ook om op de fiets te gaan. Dat hangt allemaal af van het belang van de informatie en de wet- en regelgeving die daarmee samenhangen. In de visie van Getronics ontstaan er vijf soorten clouds die door elkaar worden gebruikt en vooral variëren in de mate van beveiliging. De flexibiliteit om applicaties makkelijk te verplaatsen zal dan ook belangrijker worden. In dat opzicht kwamen VMware en Salesforce. com eind april met een belangrijke aankondiging genaamd VMforce. Volgens de twee bedenkers gaat het om s werelds eerste Enterprise Java-cloud. Ontwikkelaars krijgen hiermee de keuze hun Java-applicaties op VMforce te draaien óf elders, hetzij in publieke hetzij in private clouds. Een cloud lock-in zou hierbij dus niet aan de orde zijn, concludeert DatacenterWorks-medewerker Paul Matthijsse. Welkom in Cloud 2.0! Ferry Waterkamp ferry@datacenterworks.nl management 18 bewezen uit schept ruimte op de datavloer 20 maatschappelijk verantwoord ondernemen door datacenters 32 beheer serverruimte in specialistische handen praktijk 25 proserve slaat eerste paal dataplace koeling 28 cop=120, hybride droge koeling maakt het mogelijk 37 de persgroep implementeert waterkoelingoplossing en verder 39 it room infra 41 productnieuws 45 bicsi 46 column advertentie Download APC White Paper 4 Essentiële vereisten voor de elektriciteitsvoorziening voor next generation datacenters en maak kans om een Samsung Home Theatre te winnen! Kijk op onze website op en gebruik toegangscode 74421t Tel Fax Schneider Electric, Alle rechten voorbehouden. Schneider Electric en APC zijn eigendom van Schneider Electric of hun dochtermaatschappijen in de Verenigde Staten en andere landen. Alle andere handelsmerken zijn eigendom van hun respectievelijke eigenaren APC Benelux - Postbus EE Vianen - Nederland 3

4 Netwerken Het kan niet altijd de cloud zijn Teus Molenaar is freelance journalist Er komen vijf smaken cloud organisaties beschikken over talrijke soorten informatie. niet alles is geschikt om ergens in de cloud te zijn of te worden opgeslagen. daarom komen er volgens harold nelissen van getronics vijf lagen van deze vorm van it. want je hebt niet altijd een taxi nodig om van a naar b te komen, soms volstaat de bus die stukken voordeliger is. De eerste afspraak met Harold Nelissen, manager portfolio development bij Getronics Datacenters, kon niet doorgaan, omdat uw verslaggever opgesloten zat in Lissabon. Hij bezocht er de gebruikersconferentie van Outsystems, maar kon niet op de geplande tijd terugvliegen vanwege een vulkaanuitbarsting. Een busreis van dertig uur bracht hem weer in Nederland. Veel sneller dan het eerstvolgende vliegtuig dat had kunnen doen, maar toch later dan gepland. Bij de tweede afspraak vertelt Nelissen over een analist van Gartner die ongeveer op hetzelfde tijdstip in Athene vastzat. Meerdere taxi s brachten hem ten slotte naar Londen. De prijskaartjes verschillen nogal. Het belang dat aan een snelle repatriëring werd gehecht eveneens. Ook was er geen bus beschikbaar die de reis van Griekenland naar Engeland wilde of kon maken. Van zijn oudste dochter hoorde uw verslaggever (toen hij nog in Lissabon zat) dat een popster voor vierduizend euro een taxi huurde om op tijd aanwezig te zijn voor een afgesproken optreden. De moraal van dit verhaal: afhankelijk van de dringende behoefte, de inhoud van de portemonnee en de beschikbaarheid van soorten vervoer is een keuze gemaakt om op een bepaalde manier ergens te komen. Zo is het ook met cloud computing, vertelt Nelissen. Soms heb je een taxi nodig, maar soms volstaat het ook om op de fiets te gaan. Dat hangt allemaal af van het belang van de informatie en de wet- en regelgeving die daarmee samenhangen. vintage Nelissen vertelt over de verschuivingen die Getronics op dit moment waarneemt. Zoals de verschuiving van op locatie, via het rekencentrum naar wellicht de cloud. Een andere verschuiving is die van maatwerkap- 4

5 datacenterworks Van sommige data wil je niet dat die het eigen rekencentrum verlaten, voor andere maakt het niet uit. 5

6 Netwerken Harold Nelissen, manager portfolio development bij Getronics Nederland. Er wordt wel eens geroepen dat alles naar de cloud gaat. Daar geloof ik niks van. plicaties naar gestandaardiseerde toepassingen. Ook het punt van integratie (van applicaties, van middelen, van data) is aan het verschuiven. Voorheen gebeurde dat louter op de fysieke werkplek; nu gaat dat naar plekken die fysiek buiten de eigen organisatie liggen. Er wordt wel eens geroepen dat alles naar de cloud gaat. Daar geloof ik niks van, zegt hij. Want er zijn geen green-fieldsituaties. Elke organisatie heeft al een infrastructuur, heeft al een plek waar haar data staan, heeft al applicaties die de kerngegevens van de onderneming bewerken en herbergen. Vaak wordt dat legacy genoemd met een beetje negatieve lading maar ik noem dat liever vintage : mooi ouderwets, zoals de term in de modebranche wordt gebruikt. Het is oud, maar het heeft nog steeds of weer een grote waarde voor de gebruiker. Vintage gooit niemand weg. In die zin, benadrukt Nelissen, is de cloud geen hot spot die alles naar zich toe trekt en bestaande omgevingen verweesd achterlaat. Hij wil dat met een voorbeeld duidelijk maken. Tegenwoordig is een CEO hoofdelijk aansprakelijk voor het reilen en zeilen van de organisatie. Hij moet dus weten waar bedrijfskritische informatie staat. Dat weet hij niet op het moment dat zijn personeel de eigen applicaties ergens in de cloud gaat gebruiken, zonder dat de IT-afdeling dit heeft goedgekeurd. Maar internet helemaal afsluiten, is ook onmogelijk. Want dan weet je zeker dat je geen getalenteerd nieuw personeel binnenhaalt. Een duivels dilemma. extra stovepipe De enige optie voor de CEO is dus te leveren waarom de eindgebruikers zijn medewerkers vragen. Maar dat kan niet altijd de cloud zijn. Wij hebben berekend dat wanneer je altijd gebruikmaakt van bijvoorbeeld een serveromgeving in de publieke clouds, je een factor drie tot vier keer duurder uit bent dan wanneer je de boel bij ons zou draaien. Ik geef toe: soms kan het nodig zijn uit te wijken naar Amazon of welke andere aanbieder van de publieke cloud dan ook. Maar je moet dat wel steeds afwegen. Je hebt niet altijd een taxi nodig om je te verplaatsen. In de financiële sector is het duidelijk: de wet verbiedt vaak dat bedrijfsgegevens in het buitenland worden opgeslagen. Ook voor de overheid is het helder: die wil niet dat documenten of s in Amerika staan om spionage te voorkomen, legt Nelissen uit. Hij vertelt dat tal van organisaties bedrijfkritische applicaties op een mainframe hebben draaien. Maar daarvan wil je geen eiland maken. Je wilt maatwerk bijvoorbeeld kunnen koppelen aan gmail. Daar staat bijvoorbeeld informatie in die zou moeten worden gekoppeld aan een klantrelatiesysteem of aan een verkoopsysteem. In die zin is de cloud alleen maar een stovepipe extra in de computerinfrastructuur. Hij komt niet in plaats van, maar voegt een dimensie eraan toe. Waar je denkt eenvoudiger uit te zijn, kom je uit op een structuur die complexer is. afrekenmodel Hij geeft aan dat Getronics nu al verschillende vormen van hosting biedt, waarbij de systeemintegrator zorgt voor beschikbaarheid, beveiliging en dergelijke van de applicaties en data. IT moet haar belofte aan de business waarmaken, vindt Nelissen. Met een flexibele inzet van informatietechnologie is dat mogelijk. Ook het afrekenmodel volgt zoveel mogelijk de termen waarmee de klant werkt. Bij een waterleidingbedrijf rekenen we af naar het aantal aansluitingen dat de onderneming heeft; niet naar het aantal softwarelicenties dat de onderneming in gebruik heeft. Die gegevens over de aansluitingen zijn het kapitaal van dat bedrijf. De applicatie draait veilig op een hostingplatform in een Nederlands rekencentrum. Toch kan ik me voorstellen dat een groep medewerkers Salesforce.com wil gebruiken. Je kunt tegenwoordig bij deze leverancier vrij eenvoudig een compleet ERP-pakket bij elkaar klikken. Weliswaar standaard, maar als je nagaat hoeveel goedkoper die oplossing is dan een standaardpakketoplossing, dan is de neiging groot bepaalde beperkingen voor lief te nemen. Er zijn ook momenten dat een organisatie een beroep kan doen op het serverpark van Amazon, Google, Microsoft of Terremark. Stel dat een marketingcampagne gaat draaien. Dan is tijdelijk een forse uitbreiding van de rekencapaciteit nodig. Die huur je dan in bij een van die grote cloudaanbieders. Dat is wel duur, maar uiteindelijk veel goedkoper dan zelf het eigen rekencentrum inrichten volgens die piekbelasting, die maar heel even wordt gebruikt. Hij haalt ook het vermaarde voorbeeld aan van Animoto, de site waar je foto s automatisch in filmpjes kunt opnemen en die de wereld tonen, én de aanbieder van Facebook, dat in drie dagen van naar gebruikers ging en van 50 naar servers. Dat kon alleen door de rekencapaciteit van Amazon in te schakelen. Meer informatie over dit onderwerp is te vinden op Waarom Getronics niet zelf een publieke cloudoplossing aanbiedt binnen de Nederlandse grenzen? Daarvoor hebben sys teemintegrators de middelen niet. Google en Microsoft investeren jaarlijks 2,6 miljard dollar in rekencentra. Daar kunnen en willen wij niet tegenop, stelt Nelissen. 6

7 datacenterworks meerdere clouds Hij ziet de situatie ontstaan dat organisaties goed moeten nadenken over de waarde van hun applicaties en hun informatie. Daar kunnen systeemintegrators een belangrijke rol spelen, meent Nelissen. Zij hakken immers al jaren met dat bijltje. Het gaat erom dat je in staat bent de publieke cloud op zo n manier te integreren binnen het IT-landschap dat die zo goed mogelijk aansluit op de bedrijfsvoering. Het paraplubegrip cloud krijgt steeds meer invulling. Tegenwoordig is de cloud vooral op consumenten gericht, maar je ziet dat er nu ook een aanbod komt voor het bedrijfsleven. Daarbij zullen er heel veel kleine clouds, verspreid over de continenten, komen, zoals Forrester voorziet. Nelissen verwacht dat er vijf smaken cloud komen. Allereerst de publieke cloud met minder aandacht voor beveiliging. Deze cloud is vooral geschikt voor consumenten. Hieronder vallen bijvoorbeeld Amazon en Picasa (de fotobewerkingsdienst van Google). Op de tweede laag staat de shared cloud van Microsoft en Google. Hier is vaak sprake van voorspelbare rekenbehoefte, bijvoorbeeld voor de salarisadministratie aan het eind van elke maand. De applicaties zijn beschikbaar en dit platform wordt gedeeld met andere gebruikers. De derde laag wordt gevormd door het aanbod van de wereldwijd opererende systeemintegrators als IBM en HP. Zij bieden specifiek voor het bedrijfsleven een cloudoplossing. Op de vierde laag zit de private cloud. Dit platform is uiterst streng beveiligd en wordt onder meer gebruikt om bedrijfskritische applicaties te ontwikkelen, te testen en te verbeteren. Het is beschikbaar (en naar behoefte op te schalen of naar beneden bij te stellen) voor verschillende bedrijfsonderdelen. Ten slotte de dedicated cloud: een streng beveiligde omgeving waar data niet bereikbaar mogen zijn voor andere ondernemingen. derde kwartaal De keuze voor een specifieke laag van de cloud hangt samen met de waarde van de informatie. Daar moet elke onderneming een besluit over nemen. Van sommige data wil je niet dat die het eigen rekencentrum verlaten, van andere data maakt het niet veel uit waar die staan. En daar zit nog een hele grijsschakering tussen. De moeilijkheid is al die platformen aan elkaar te koppelen zonder dat de eindgebruikers daar iets van merken. Wij hebben de contacten met de cloudleveranciers om dat mogelijk te maken. De organisatie heeft alleen met ons te maken. We hebben de oplossingen al uitvoerig getest en we zijn klaar om dit in het derde kwartaal van dit jaar op de markt te zetten, zegt Nelissen. advertentie All IT Rooms is een computerruimte System Integrator. Wij ontwerpen en bouwen nieuwe computerruimtes maar ook de herinrichting, verbouwing of verhuizing van uw huidige computerruimte is bij ons in goede handen. Onze dienstverlening op een rij: Consultancy Ontwerp Project management Realisatie Service Lange Kleiweg 50B 2288 GK Rijswijk Tel info@allitrooms.com

8 Energievoorziening Servers zijn ongevoelig voor vocht Teus Molenaar is freelance journalist Tips energiebesparing bij ondertekening MJA zet bevochtigingsmachines uit in het rekencentrum. servers zijn namelijk ongevoelig voor vocht; alleen engineers krijgen droge ogen en lippen. deze tip kregen belangstellenden mee bij de ondertekening van de meerjarenafspraak energie efficiëntie (mja) door negen nieuwe toetreders. volgens dirk harryvan van mansystems valt nog een wereld te winnen bij het nuttiger inzetten van apparatuur in een datacentrum. Bert de Vries, plaatsvervangend directeur-generaal Energie en Telecom van het ministerie van Economische Zaken, zei blij te zijn met het systeem van convenanten waarbij overheid en een groep bedrijven afspraken maken. In dit geval over terugdringing van het energiegebruik met 30 % in 2020 ten opzichte van Dat komt neer op een jaarlijkse energie-efficiëntieverbetering van 2 %. Sceptici van dit sturingsinstrument wees hij erop dat de ervaring heeft negen nieuwe Aan de MJA doen nu 32 bedrijven mee en daarmee is ongeveer 75 % van de markt binnen. De onlangs nieuw toegetreden ondernemingen zijn BT, Centric, Colt Technology Services, Datacenter Fryslân, Equinix Netherlands, Imtech ICT, Intel, InterXion Netherlands en R-IXS (Rotterdam Internet exchange). geleerd dat bedrijven zich echt geroepen voelen de afspraken na te komen. Het gaat hier wel om vrijwillige, maar zeker geen vrijblijvende afspraken, zegt de hoge ambtenaar. Hoezeer hij ook de MJA voor ict-bedrijven toejuicht, nog prettiger zou hij het vinden als de ict-sector met ideeën komt om te helpen andere sectoren binnen de samenleving tot substantiële energiebesparing te brengen. Mijn grootste uitdaging is de consument tot bewuster energiegedrag te bewegen. Daarbij is ook uw hulp gewenst. Theo Rinsema (in het dagelijks leven directeur van Microsoft Nederland) is bestuurslid van ICT~Office en heeft MVO (maatschappelijk verantwoord ondernemen) in zijn portefeuille. Hij wees op de belangrijke ontwikkeling waarbij rekencentra gaan besparen op het energiegebruik, omdat klanten daarom vragen. Dat is behalve kostenbesparing en MVO-bewustzijn een gewichtige drijfveer. Bij de stellingen die de nieuwe deelnemers even later een voor een poneerden, bracht Mechtild Kuijpers van Centric dit naar voren. Wij doen hieraan mee om na te gaan hoe we zelf energie kunnen besparen, maar ook om software te ontwikkelen die klanten kunnen gebruiken om met minder energie toe te kunnen. Rinsema vertelde dat ICT~Office de komende tijd veel energie gaat steken in het delen van kennis over dit onderwerp. Dit gebeurt onder meer met workshops, maar ook met factsheets, waarvan de eerste, MJA Factsheet 1: Greening the Datacenter, tijdens de bijeenkomst werd gelanceerd. open dcme-model Dirk Harryvan, senior datacenterconsultant bij Mansystems, ging in zijn toespraak in op Open DCME (Data Center Measure of Effinciency). Hij bracht het belang van meten naar voren, want zonder te weten waaraan de energie opgaat, is het niet mogelijk doelmatigheidsmaatregelen te treffen. Hij ziet de bestaande normen als PUE en DCiE wel als nuttig, maar 8

9 datacenterworks niet als doeltreffend. Daarmee geef je immers alleen maar aan hoeveel elektriciteit de apparatuur binnen het rekencentrum gebruikt. Hoe dichter tegen de 1 of tegen de 100 %, hoe beter. Maar het zegt helemaal niks over de efficiëntie van het rekencentrum. Dat kan wel met het OpenDCME-model. Het mooie ervan is, dat het een open model is. Iedereen kan ertoe bijdragen om het te verbeteren. Het model is ontwikkeld door Mansystems, gebaseerd op de EU Code of Conduct for Data Centers en de ervaring die het bedrijf met rekencentra heeft opgedaan. Het model vormt een soort best practice. De eerste versie ervan is onlangs gepresenteerd. Het model beoordeelt de efficiëntie van een rekencentrum op vier vlakken: facilitair, IT assets, beheer en proces. De prestaties (zestien in totaal) worden in een webdiagram weergegeven. Harryvan liet een diagram zien en wees op een bepaalde lijn die op veel terreinen onder de 20 % DCiE blijft steken. Ik kan hier geen naam aan verbinden, maar dit is wel tekenend voor de meeste rekencentra. Het netto gebruik van de IT-middelen in een datacenter is over het algemeen heel erg laag. Daar valt nog heel veel te winnen. Wanneer neem je bijvoorbeeld afscheid van bepaalde apparatuur, en wat doe je er vervolgens mee. Welke criteria hanteer je daarvoor, hoe zet je een goed inkoopbeleid op? Dit soort vragen komen allemaal aan bod. In de praktijk blijkt evenwel dat het al erg moeilijk is precies na te gaan welke apparatuur er allemaal staat in een rekencentrum. Dat is niet met één knop boven water te krijgen. Hij wees erop dat het model heel goed kan dienen als nulmeting voor bedrijven die een Energie-EfficiëntiePlan gaan uitvoeren. Want als je 2 % wilt bezuinigen, moet je wel weten waarvan. lange weg In zijn toespraak ging Frank Hartkamp van AgentschapNL (een uitvoeringsorgaan van Groepsfoto na de ondertekening van de Meerjarenafspraak Energie Efficiëntie (MJA) door negen nieuwe toetreders, met van links naar rechts: Derk-Jan Hilberding (Imtech ICT), Peter Veenman (Colt Technology Services), Mechtild Kuijpers (Centric), Bix Jacobse (R-IX), Michiel Cuijpers (ICT~Office), Arnoud Annema (Datacenter Fryslân), Theo Rinsema (bestuurslid ICT~Office en algemeen directeur Microsoft), Frank van der Heijden (Equinix), Michel van den Assem (InterXion Nederland), Henk Heusdens (Intel), Edwin Hageman (BT) en Stijn Grove (Evoswitch). EZ) in op de lange weg die nog is te gaan op het gebied van berekenen en toedelen van energie. Vooral als het gaat om de keten waarbinnen een organisatie deelneemt. Bij de aankoop van apparatuur voor een rekencentrum moet bijvoorbeeld rekening worden gehouden hoeveel energie het kost om een apparaat aan het eind van zijn levensduur te verwerken. Het agentschap heeft een gebruikersgroep ICT binnen universiteiten en hbo in het leven geroepen om de energieaspecten te onderzoeken. Het belangrijkste, vindt Hartkamp, is dat de partijen van elkaar leren. Dit alles moet leiden tot een (uitbreiding van) maatregelenlijst voor verbetering van de energie-efficiëntie. Er komen meerdere studies die in kaart gaan brengen waar de energie nou wordt gebruikt. De eerste is die van ict-apparatuur in de kantooromgeving (pc s, thin clients en laptops). Hij gaf aan dat er ook cases worden opgezet, zoals over e-factureren en de daarmee gepaard gaande energiebesparing. Zoiets gaat er ook komen over cloud computing. nog meer tips ICT~Office heeft een factsheet uitgebracht met tien best practices voor een groener rekencentrum. Deze geeft tips voor de onderwerpen IT Load, Gebouwbeheersystemen, Koeling, Elektra, Airflow: pomp en ventilatoren, Vloer, Zaal, Racks en Corridor, Daken en Toekomst. Om dieper op het laatste in te gaan: de toekomst is modulair en oversized is nooit goed. En doe onderzoek naar nachtventilatie door de koude nachtlucht op te slaan. De toepassing van een goed informatiebeheersysteem is nuttig om bijvoorbeeld ontdubbeling van bestanden toe te passen. Ontdubbeling leidt namelijk tot minder inzet van apparatuur en dus tot efficiëntieverhoging. Over daken van rekencentra valt het volgende te lezen: grijs regenwater op het dak sproeien in de zomer koelt al aanzienlijk. Het dak wit verven helpt tegen zonlicht. Neem dan wel de schoonmaakkosten in de business case mee. En ten slotte: grind op het dak of beplanting (bijvoorbeeld het plantje Sedum) zijn ook opties om het dak structureel te koelen. De overige tips zijn te verkrijgen bij ICT~Office. 9

10 AnzDataCenter_ZDT.qxd :49 Uhr Seite 1 Tyco Electronics Can Help Relieve Your Major Data Center Headaches* Cooling High Density Reduced cable quantities and optimized patch cord routing improve airflow under raised floors and within cabinets. Power Consumption LAN electronics devices equipped with our MPO and MRJ21 connectors consume less power. Higher Densities/ Space Shortage Our small form factor connectors allow far higher port densities, providing more ports per m 2. And our cable management systems ensure optimum high-density cable routing. Speed of Change Our Plug n Go factoryterminated cabling systems can be deployed rapidly, reducing time required for MAC s. Environmental Impacts Our systems are RoHS compliant and engineered with the environment in mind. TE is also actively involved in the LEED initiative of USGBC. RoHS Ready * In 2007 DatacenterDynamics conducted a survey in Western Europe and the USA asking for the Top 10 issues surrounding datacenter management. Major concerns were listed as: power consumption, cooling high density, higher densities/space shortage, speed of change and environmental impacts. AMP NETCONNECT infrastructure solutions from Tyco Electronics can help relieve your headaches associated with these issues. Tyco Electronics Nederland B.V. Network Solutions / Enterprise Networks AMP NETCONNECT Tyco Electronics AMP NETCONNECT in: Postbus 288, 5201 AG s-hertogenbosch The Telefoon: Americas: +31 (0) Greensboro, NC, USA; Tel: ; EMEA Fax: +31 & India: (0) 73 Langen, GERMANY; Tel: ; Asia/Pacific: bnl.netconnect@tycoelectronics.com Hongkong, CHINA; Tel: ; AMP, AMP NETCONNECT, NETCONNECT, TE Logo and Tyco Electronics are trademarks.

11 Gebouwtechniek datacenterworks de normcommissie werkt al geruime tijd aan een nieuwe nederlandse praktijk richtlijn voor computerruimten en datacenters, de npr binnen Bas van Asten, die namens Remtech zitting heeft in de NPR 5313-werkgroepen bouwkunde en beveiliging. verschillende werkgroepen die elk een aandachtsgebied behandelen, wordt hard gewerkt aan de eerste versie van deze npr die eind van dit jaar als ontwerp live moet gaan. Bouwkundige bescherming computerruimten NPR 5313 heeft voorganger uit 1976 Bas van Asten is directeur van Remtech Nederland De aanleiding voor deze nieuwe NPR is het kennisniveau in de markt en het Bouwbesluit waarin een passende omschrijving voor de computerruimte ontbreekt. De gevolgen van het eerste zijn duidelijk. Het ontbreken van een passende omschrijving in het Bouwbesluit leidt echter tot verwarring en ongewenste situaties. Veelal wordt de computerruimte geschaard onder lichte industriefunctie of technische ruimte, waardoor onjuiste eisen aan deze ruimte worden gesteld. Het vergaren van informatie is een van de belangrijkste onderdelen van de werkzaamheden van de commissieleden. Je moet voorkomen nogmaals het wiel uit te vinden. Een gewone bouwkundige ruimte is niet in staat een IT-omgeving of serverpark te beschermen bij calamiteiten. Naast veel internationale input komen daardoor ook hele verrassende documenten naar boven, gewoon uit de bestanden van NEN in Delft. Vanuit NEN is Ton van Bergeijk secretaris van deze normcommissie. Vanuit zijn organisatie heeft hij de vraag gekregen of een document uit 1976 niet aan revisie toe was. Deze vraag heeft de NPR 3900 Brandbeveiliging van gebouwen, Computerafdelingen weer onder de aandacht gebracht. Zoals gezegd, deze NPR stamt uit 1976, uit de tijd van de ponskaarten! Verrassend is, dat een aantal onderwerpen van deze NPR nog actueel zijn, zeker op bouwkundig gebied. De vraag is nu hoe dit document zo grondig in de vergetelheid kan zijn geraakt? Heeft het te maken gehad met de opkomst van de midrangesystemen, zoals de AS400 en Digital s VAX, die minder eisen stelden aan de omgeving? Of misschien ook door de pc aan het eind van de jaren zeventig? De pc die, in tegenstelling tot de grote mainframes, gewoon op een bureau werd gezet waardoor de specifieke eisen die je hoort te stellen aan de bouwkundige omgeving aan de aandacht zijn ontsnapt? niets veranderd Terug naar de inhoud van de NPR In de inleiding worden de redenen aangegeven die het schrijven van deze specifieke richtlijn rechtvaardigen: Een groot aantal activiteiten is in toenemende mate afhankelijk van computers en van de daarmee verkregen gegevens. Duidelijk een omschrijving uit de begintijd van de automatisering, tegenwoordig betreft het vrijwel zonder uitzondering bedrijfskritische processen. Wat in 1976 verder als reden wordt aangehaald, is het feit dat de bestaande normen inzake de brandbeveiliging van gebouwen vooral zijn opgesteld met het oog op de veiligheid van de in het gebouw aanwezige personen. Exact dezelfde reden waarom 34 jaar later NPR 5313 wordt geschreven! De eisen voortkomend uit de ITomgeving overstijgen in bouwkundig opzicht 11

12 Gebouwtechniek Veelal wordt de computerruimte geschaard onder lichte industriefunctie of technische ruimte waardoor onjuiste eisen aan deze ruimte worden gesteld. twee delen De normcommissie heeft voor de nieuwe Nederlandse Praktijk Richtlijn voor computerruimten en datacenters, NPR 5313, de aandachtsgebieden en de werkgroepen in twee delen ondergebracht. Deel 1 betreft: classificatie beschikbaarheid, beveiliging en energie-efficiëntie. In deel 2 zijn de overige werkgroepen ondergebracht met de volgende aandachtsgebieden: bouwkundige voorzieningen, energievoorziening, klimaatbeheersing, datacommunicatie, beveiliging en als laatste bedrijfsvoering en operationele informatie. Iedere deelnemer neemt plaats in een van de werkgroepen op basis van zijn en/of haar expertise. Uiteraard zijn ook eindgebruikers in de werkgroepen vertegenwoordigd. Remtech Nederland maakt deel uit van de werkgroepen bouwkunde en beveiliging vanwege een achtergrond op bouwkundig gebied in relatie tot kritieke omgevingen, zoals een computerruimte. Het onderwerp fysieke beveiliging sluit daarop aan. de geldende regelgeving. Oftewel een gewone bouwkundige ruimte is niet in staat een ITomgeving of serverpark te beschermen bij calamiteiten. Wat dat betreft is er de laatste decennia dus niets veranderd. Het beperken van schade, in het bijzonder de betekenis die een computerinstallatie kan hebben voor de maatschappelijke orde. Het gaat immers niet alleen om de schade die door brand aan de computerinstallatie kan worden aangebracht, maar vooral om de bedrijfsschade die dientengevolge kan worden toegebracht aan de computergebruikers. Ook deze laatste reden is anno 2010 nog steeds actueel. Verderop in de NPR 3900 wordt onder punt 2 opgemerkt dat de te nemen maatregelen in redelijke verhouding moeten staan tot de toelaatbaar geachte schade, dat wil zeggen de som van de directe en de gevolgschade. Vertalen we dit naar de hedendaagse situatie, dan zouden er ruime budgetten beschikbaar moeten zijn voor de brandbeveiliging van de computerruimte. Toch wordt er in de meeste projecten weinig aandacht aan besteed en wordt simpelweg de bestaande bouwregelgeving gevolgd. gedateerd en achterhaald Natuurlijk is de NPR 3900 op een aantal punten aardig gedateerd of zelfs volledig achterhaald. Zo wordt de voorkeur gegeven aan de trend om halogeenkoolwaterstoffen BCF (Halon 1211) of BTM ( Halon 1301) te gebruiken als blusmiddel. Van gaten in de ozonlaag hadden ze klaarblijkelijk nog nooit gehoord. Ook op het gebied van ventilatie en/of klimatisering is er inmiddels zo veel veranderd dat de richtlijnen uit 1976 op dit vlak terzijde kunnen worden geschoven als nostalgie. Echter, de focus ligt op de bouwkundige bescherming van de computerruimte en juist dat deel van deze NPR biedt verrassend veel informatie die tot op de dag van vandaag bruikbaar is. De computerruimte moet bij voorkeur niet grenzen aan een buitenwand is daarvan een goed voorbeeld. Daarnaast wordt bij computerruimten die zijn ondergebracht in een gebouw dat voor meerdere doeleinden wordt gebruikt, uitgegaan van de vuurbelasting in de aangrenzende ruimte. De vuurbelasting wordt uitgedrukt in kg vurehout per m 2. Is de vuurbelasting hoger, dan zal de bescherming tegen 12

13 datacenterworks brand moeten worden verbeterd. Dit is een interessant uitgangspunt omdat, zoals eerder vermeld, in de meeste gevallen wordt uitgegaan van de standaardbouwvoorschriften. Dit heeft tot gevolg dat bescherming van de ITapparatuur en data tegen brand in de praktijk weinig voorstelt. Hier wordt namelijk de link gelegd tussen brand en stralingswarmte die daarbij vrijkomt. Een brand tegenhouden met een eenvoudige bouwkundige wand lukt nog wel. Echter, door de stralingswarmte zal de temperatuur in de computerruimte snel tot een onaanvaardbaar niveau stijgen waardoor niet alleen de apparatuur, maar vooral ook de dataopslag binnen enkele ogenblikken verloren zal gaan. Ook dit gegeven wordt reeds in 1976 uitgebreid aan de orde gebracht. modulariteit De aanbevelingen in de NPR betreffende het gegevensarchief (lees storage) zijn helder: De gevolgen van het verlies van gegevensverzamelingen kunnen voor het bedrijf vaak ernstiger zijn dan schade aan de apparatuur. Gegevensdragers moeten beschermd zijn tegen: hitte, (maximale temperatuur 60 C), rook-, verbrandingsgassen en water. Dat gips- en metalstudwanden, metselwerk en systeemwanden de computerruimte onvoldoende bescherming bieden, is dus al vanaf de begindagen van de automatisering bekend. En toch zijn dit vandaag de dag de meest gebruikte materialen om computerruimten te bouwen. In de jaren zeventig was modulariteit nog niet zover doorgedrongen in de systemen. Alles in de computerruimte is tegenwoordig modulair, groei moet mogelijk zijn. Dit betekent dat er op het gebied van de bouwkundige bescherming een extra dimensie moet worden toegevoegd: schaalbaarheid. Iets waar de praktijkrichtlijn uit 1976 in het geheel niet over rept. Tegenwoordig is schaalbaarheid een voorwaarde. Een volledig geoutilleerde computerruimte bouwen die de eerste jaren slechts voor een deel bezet zal zijn, is een overblijfsel uit diezelfde jaren zeventig. Te meer omdat dergelijk ruim opgezette IT-ruimten nooit meer volledig zullen worden benut, onder andere vanwege het afnemen van de omvang van de apparatuur, terwijl de rekenkracht toeneemt. opnieuw in vergetelheid? Terug naar de NPR 5313 voor computerruimten en datacenters Gaan we deze praktijkrichtlijn over 34 jaar terugvinden in een stoffig archief? Zeer zeker niet, de nieuwe NPR 5313 behandelt alle aspecten die aan de orde zijn bij het ontwerpen en realiseren van computerruimten. Daarnaast groeien de complexiteit en het belang van de hedendaagse automatisering met de dag en zijn deze onderdeel van de kritieke bedrijfsprocessen van elke organisatie. Het realiseren en onderhouden van een, in alle opzichten, betrouwbare ruimte voor deze apparatuur moet inmiddels vast onderdeel zijn van moderne bedrijfsvoering. advertentie EXAMINING HOW TECHNOLOGY ADVANCES AND ECONOMIC CONDITIONS ARE AFFECTING THE DESIGN, OPERATION AND MANAGEMENT OF MISSION-CRITICAL FACILITIES 3rd June Sheraton Hotel - Some of our speakers at the event: In our first visit to Brussels, the DatacenterDynamics Conference and Expo series will address the challenges faced by owners and operators of legacy structures in need of upgrading and new builds required to meet the complex combination of exponential data growth, technology advances, energy efficiency, resilience and security. The conference programme will provide case studies from public and private sector organisations as well as international agencies. Don Beaty Chair, ASHRAE TC 9.9 & President, DLB Associates Jan Colpaert Network Architect, FedICT Dr. Paolo Bertoldi Principal Administrator, European Commission Directorate General JRS Lieven Van Acker IT Architecture Consultant, IT-Fits Freelance Services / University Gent Alfons van Espen Program Manager, KBC Andy Dancer CTO, Encryption Group,Trend Micro Victor Smith The Green Grid & Enterprise Technologist, Dell To book your place at this event please send an to kwok.man@datacenterdynamics.com, call us on or book online at BRUSSELS - 03 JUN 2010

14 Netwerken VMforce maakt applicaties cloudonafhankelijk Welkom in Cloud 2.0! vmware en crm-aanbieder salesforce.com hebben eind april vmforce gelanceerd, trots geafficheerd als s werelds eerste enterprise java-cloud. ontwikkelaars krijgen hiermee de keuze om hun java-applicaties op vmforce te draaien óf elders, hetzij in publieke hetzij in private clouds. een cloud lock-in zou hierbij dus niet aan de orde zijn. een kijkje in de keuken van cloud 2.0. Paul Matthijsse is freelance journalist Met VMforce willen VMware en Salesforce.com de ongeveer zes miljoen Enterprise Java-ontwikkelaars op deze planeet een platform bieden om cloudapplicaties te schrijven. Voordeel is dat ontwikkelaars zich niet meer hoeven te bekommeren om onderliggende hardware- en software-infrastructuren, inclusief middlewarelagen, maar zich volledig kunnen concentreren op de functionaliteit van hun eigen applicaties. Zo worden er meer vliegen in één klap geslagen. Organisaties met Java-expertise in huis kunnen hun applicaties nu geschikt maken voor cloudgebruik zonder nieuwe en vaak steile leercurves te moeten doorlopen. Dit is zeker vooruitgang te noemen, want tot dusver moesten Java-programmeurs die de cloud ingaan, nog heel wat zaken tunen én onderhouden. En publiceren op de ene cloud betekent niet dat dit éénop-één ook op een andere kan. Een andere vlieg die wordt geslagen, is dat de applicaties elastisch worden, dat wil zeggen automatisch schaalbaar. Omdat het VMforceplatform schaalbaarheid als een service aanbiedt, hoeven klanten zich dus niet druk te maken over de opwaardering van applicatieservers, databases of infrastructuur. Dankzij het onderliggende Force.com-platform van Salesforce zijn deze applicaties instant van het Web 2.0-type en kunnen daardoor ook vanaf smartphones, zoals de Blackberry, of de nieuwe ipad van Apple worden gebruikt en dat alles in realtime. Tot slot profiteren organisaties van de (financiële) schaalgroottevoordelen die een cloudomgeving te bieden heeft. Kortom, op papier is dit zeker geen verkeerd initiatief! eenvoud Tijdens de persconferentie op 27 april jongstleden in San Francisco waar VMforce werd gepresenteerd, benadrukten de CEO s van beide bedrijven respectievelijk Marc Benioff van Salesforce.com en Paul Maritz van VMware zowel de eenvoud als de noodzaak van deze oplossing. Bedrijven hebben behoefte aan nieuwe manieren van applicatieontwikkeling, omdat er anders wordt gecommuniceerd en omdat 14

15 datacenterworks de IT-industrie een fundamentele verandering doormaakt. Cloud computing, realtime-samenwerking en de nieuwe generatie smartphones vragen om een andere ontwikkelaanpak. Met VMforce hebben we dit gerealiseerd en we heten alle Java-ontwikkelaars dan ook van harte welkom in Cloud 2.0!, vertelt Benioff. Maritz was tot 2000 veertien jaar lang topman bij Microsoft hij werd doorgaans beschouwd als de derde man, achter Bill Gates en Steve Ballmer. Hij was daar onder meer verantwoordelijk voor Windows 95 en NT en dus heeft hij verstand van software. Over VMforce zei Maritz het volgende: Door een drastisch vereenvoudigde oplossing voor applicatieontwikkeling in de markt te zetten, bieden we onze klanten een manier hun bestaande interne investeringen in Java-expertise te combineren met de vele resources en de flexibiliteit van de cloud. Wij zien dit als een significante stap voorwaarts. Dit laatste, dat vereenvoudigen, is inmiddels de officiële missie van VMware geworden. Het bedrijf wil via zijn virtualisatietechniek IT transparanter maken en alle moeilijke zaken aan het oog van eindgebruikers onttrekken. Deze eindgebruikers, niet alleen de mensen in een bedrijf en hun directies, maar in dit verband ook programmeurs, moeten zich simpelweg op hun eigen werkzaamheden kunnen concentreren in plaats van op de onderliggende technologie. Ook Salesforce.com is deze mening toegedaan, reden waarom het logo van het bedrijf een stopbord is met No software! erin. Geen software maar oplossingen! brandpunt Het VMforce-platform, dat technisch gesproken een PaaS (platformas-a-service) is, is opgebouwd uit de volgende componenten: Enterprise Java van Sun Microsystems (inmiddels Oracle), het Java-framework SpringSource en VMware vsphere en vcloud-techniek. Het geheel draait op Force.com, de cloud-infrastructuur van Salesforce.com. Spring- Source is een open-sourceproject dat al sinds begin 2003 bestaat en dat in augustus vorig jaar door VMware is overgenomen voor een bedrag van ongeveer 400 miljoen dollar. Het bedrijf deed die overname om de middelen in huis te krijgen om met clouds aan de slag te gaan. Bij die gelegenheid zei Maritz dat zijn bedrijf nu in het brandpunt staat van de belangrijkste krachten in de software-industrie virtualisatie, moderne frameworks voor applicatieontwikkeling en cloud computing. Een en ander resulteert volgens beide bedrijven in de eerste trusted Enterprise Java-cloud, die zowel veilig, open, elastisch (schaalbaar) als compleet is. 15

16 Netwerken Het framework wordt volgens Maritz door ongeveer twee miljoen Javaontwikkelaars gebruikt. VMforce is het eerste tastbare resultaat van de overname van SpringSource, dat tegenwoordig als zelfstandige divisie door het leven gaat. VMforce maakt ook gebruik van de SpringSource Tool Suite, een geïntegreerde, op Eclipse-gebaseerde test- en ontwikkelomgeving voor Java-applicaties. De applicaties zelf draaien op de tcserver, de enterprise-versie van Apache Tomcat. verschillende diensten De inbreng van Salesforce.com bestaat uit verschillende diensten die op de Force.com-cloud beschikbaar zijn. De dienst Chatter services zorgt voor de genoemde Cloud 2.0-functionaliteit, inclusief zaken als profielen, status-updates, groepen, feeds en delen van bestanden. De dienst Development platform and services biedt kant-en-klare businessservices die eenvoudig aan Java-applicaties kunnen worden toegevoegd. Het gaat hier om zoekfunctionaliteit, identiteitsbeheer, beveiliging, workflow, rapportages, analysemogelijkheden en webservices. Ook zorgt de Chatter services ervoor dat Java-applicaties via mobiele apparatuur zijn te benaderen. Klanten van VMforce gebruiken de onderliggende relationele clouddatabase die automatisch schaalbaar en high-available is. Aan automatische back-up en restore is uiteraard ook gedacht. VMware zet zijn vcloud-techniek in om de softwarestack waarop de applicaties zijn gebouwd, automatisch te beheren. Ontwikkelaars hoeven zich hierdoor geen zorgen te maken over het vaak complexe beheer van software en hardware om hun applicaties in de Java-cloud te laten draaien. Deze techniek plaatst de applicatie in de cloud, verbindt deze aan de database en beheert het onderliggende virtualisatieplatform. veilig Een en ander zal volgens beide bedrijven resulteren in de eerste trusted Enterprise Java-cloud, die zowel veilig, open, elastisch (schaalbaar) als compleet is. Veilig, omdat de cloud op de wereldwijde infrastructuur van Salesforce.com draait. Deze infrastructuur heeft de hoogste beveiligingscertificaten toegekend gekregen, waaronder ISO 27001, SysTrust en SAS70 Type II. De twee bedrijven benadrukken het open karakter van hun Java-cloud. Dat moeten ze ook wel om de grote Spring-gemeenschap binnenboord te houden. Na de overname plaatsten Spring-ontwikkelaars uiteraard de nodige vraagtekens over de open toekomst van hun platform. Maar VMforce blijft via het Spring-framework alle open Java-standaarden ondersteunen, waaronder PoJo s (plain old Java objects), JSP's (Java Server Pages) en Java Servlets. Ook voegt het raamwerk deze openheid toe aan het Force.com-platform, dat de eigen Apex-omgeving gebruikt om businessapplicaties te schrijven. Ontwikkelaars die Salesforce-applicaties willen maken, zijn verplicht deze omgeving te gebruiken. Met de komst van Java voor de cloud is deze beperking dus ook weer de wereld uit geholpen. cloudportabiliteit Steve Herrod, chief technology officer van VMware, onderstreept in een blog het belang hiervan. Door als eerste een open PaaS-platform aan te bieden, krijgen ontwikkelaars de keuze hun Java-applicaties op VMforce te draaien óf elders, hetzij in publieke hetzij in private clouds. Herrod zegt dat dit mogelijk wordt gemaakt door het Spring-raamwerk, dat de applicatielogica (de Java-code dus) loskoppelt van de onderliggende hardware- en software-infrastructuren om die code te draaien. Door deze abstractielaag ontstaat cloudportabiliteit: ontwikkelaars schrijven hun code in een IDE en beslissen vervolgens in welke cloud ze hun programma willen draaien. Dit gaat gewoon via drag&drop, dus eenvoudiger kan het niet. Draait een applicatie eenmaal op VMforce, dan betekent dit dus niet dat dit altijd zo moet blijven, het programma inclusief bijbehorende data is eenvoudig naar andere clouds te migreren. Een cloud lock-in is dus niet aan de orde! Herrod in zijn blog: Ja, dat zal u wel verbazen dat wij cloudportabiliteit aanbieden die niet op onze onderliggende vsphere-techniek is gebaseerd! Maar dit doen wij omdat we vinden dat dit de kern van openheid is. Deze openheid zal leiden tot een breder en competitiever ecosysteem van compatibele Spring-gebaseerde PaaS-oplossingen. Zodra ontwikkelaars dit in de gaten krijgen, zullen ze Spring-applicatieontwikkeling gaan omarmen om maximale flexibiliteit te bereiken. nog even wachten VMforce is nog niet publiekelijk in de lucht. Medio dit jaar komt er een developer preview beschikbaar, eind dit jaar of begin volgend jaar moet het platform dan operationeel zijn. Prijzen voor het gebruik ervan zullen tegen die tijd bekend worden gemaakt. VMware en Salesforce.com beloven dat nog dit jaar nieuwe (en uiteraard opwindende ) initiatieven op dit gebied zullen worden geannonceerd. Hoe dit project zich verder ontwikkelt, zal de tijd leren, maar het lijkt er wel op dat beide bedrijven een nieuwe stap hebben gezet naar een wereld waar IT gewoon uit de 16

17 datacenterworks muur komt en geen hoofdbrekens meer hoeft op te leveren. Dat zou een kleine revolutie zijn... zimbra Een half jaar na SpringSource heeft VMware nog een ander opensourceproject overgenomen: Zimbra. Zimbra, dat eigendom was van Yahoo!, biedt mail, kalenders en samenwerkmogelijkheden en is geschikt voor gebruik door zowel grote als kleine bedrijven. Yahoo! mail en Yahoo! calendar zijn nog steeds op Zimbra gebaseerd. Volgens VMware kent Zimbra wereldwijd 55 miljoen gebruikers. Met deze overname wil het bedrijf ook deze functionaliteit in de cloud onderbrengen, waardoor eindgebruikers zich alleen nog maar om hun postbus hoeven te bekommeren of samen hoeven te werken, in plaats van zich af te vragen hoe of met welke software ze samen moeten werken! Hiermee begeeft VMware zich dus op het SaaS-pad, waar de overname van SpringSource nog een stap richting PaaS was. Het eigen vsphere-systeem vormt de IaaS-laag (infrastructure-asa-service). Met deze drie lagen biedt het bedrijf dus cloudtechniek voor diverse doelgroepen, van telecom- en serviceproviders (IaaS) via Java-programmeurs (PaaS) tot aan eindgebruikers (SaaS). advertentie All IT Rooms bouwt computerruimtes en datacenters. Wij zijn een van de toonaangevende partijen op dit gebied op de Nederlandse markt. Wij zijn een dienstverlenende organisatie voor advisering, opstellen programma s van eisen, het maken van rapportages, bouw van computerruimtes/datacenters tot en met service en beheer. Ervaren Projectleider computerruimtes/datacenters In verband met een snelle groei van onze activiteiten zijn wij op zoek naar een ervaren Projectleider. De functie bevat een zeer grote verscheidenheid aan werkzaamheden van techniek en project leiding. Werkzaamheden Leiden en coördineren van projecten Aansturen partners/onderaannemers, overleg met klanten Technisch inhoudelijk en financieel verantwoordelijk voor projecten Mede opstellen offertes (technische aspecten) Functie vereisten Opleiding HTS elektrotechniek/energietechniek Aantoonbare werkervaring van ca. 5 jaar (in de branche) Kennis van alle facetten in computerruimtes/ datacenters Persoonlijk kenmerken Zeer sterke communicatieve vaardigheden, klant vriendelijke houding Brede technische interesse en vaardigheden No nonsense aanpak en geen 9 tot 5 mentaliteit Positief, pro actief en een enthousiaste werkhouding Zelfstandig en ondernemend All IT Rooms biedt Wij bieden een dynamische en veelzijdige functie bij een sterk groeiend, jong en ambitieus bedrijf. Er is volop mogelijkheid om je zelf te ontplooien en door te groeien. Reageren Stuur je CV en een brief met motivatie naar ronald.kok@allitrooms.com

18 Management Ferry Waterkamp is hoofdredacteur van DatacenterWorks Sogeti helpt bij ontwarren ict-landschappen Bewezen Uit schept ruimte op de datavloer de meeste datacentermanagers zullen zich niet actief bezighouden met de software die draait binnen de muren van het datacenter. toch zijn in datacenters aanzienlijke besparingen te realiseren door kritisch te kijken naar het complete applicatielandschap, zo stelt rolf craenen, manager enterprise engineering bij sogeti nederland. door delen van systemen uit te zetten, neemt zowel de omvang als de complexiteit af. We spreken Rolf Craenen, manager enterprise engineering, op het kantoor van dienstverlener Sogeti in Vianen. Tijdens het gesprek gaat de manager diep in op de softwarekant van IT-omgevingen en passeren termen als batches, code en Cobol de revue. Waarschijnlijk geen alledaagse kost voor wie zich binnen datacenters vooral met de fysieke infrastructuur bezighoudt. Toch raakt het verhaal van Craenen wel degelijk de fysieke wereld. Door systemen kleiner te maken creëer je ruimte op je hardware. Op die manier kun je zonder de aanschaf van extra hardware toch verder groeien en dat heeft een positief effect op het energiegebruik en de CO 2 -uitstoot. bewezen uit Bij veel bedrijven leeft de wens om kosten te besparen op ict, vervolgt hij. Dat kan heel goed door alle systemen en applicaties tegen het licht te houden en vast te stellen wat er niet meer nodig is. Een besparing van 20 % is dan heel reëel. Ict-landschappen lijken nogal eens op kluwens gekookte spaghetti. Complexe ict-structuren zijn vaak het gevolg van applicaties die onvoldoende ondersteuning bieden waardoor extra hulpmiddelen nodig zijn. Daarnaast komt het voor dat autonome bedrijfsonderdelen zelf pakketten aanschaffen, terwijl elders in het bedrijf voor dezelfde processen al andere toepassingen worden gebruikt. Ook fusies zorgen er vaak voor dat er een ict-landschap ontstaat met daarin onduidelijke afhankelijkheden, ongebruikte software en dubbele functionaliteiten. Sogeti Nederland introduceerde in 2009 de dienst Bewezen Uit waarmee klanten worden geholpen bij het ontwarren van deze complexe ict-landschappen en het weghalen van de overbodige zaken. Je kunt onze mensen vergelijken met elektriciens die de meterkast in een oud huis onder handen nemen, legt Craenen uit. Talloze loze leidingen en dubbele bedradingen worden gesloopt, maar de lampen blijven branden en na afloop heb je weer een betrouwbare bouwtekening." applicatielandschap inzichtelijk De eerste stap in de dienstverlening van Sogeti is een gratis quick scan die het complete applicatielandschap in kaart brengt. We maken dan inzichtelijk wat je hebt draaien en wat de onderlinge afhankelijkheden zijn, wat wel en niet wordt gebruikt en wat je dubbel hebt. Daarbij scannen we bottom up en gaan we uit van de code. Wat je dan in beeld krijgt, is echt de waarheid over hoe het systeem werkt. Vaak blijkt de documentatie van systemen achter te lopen en de kennis vooral in de hoofden te zitten, en dan ook nog eens in de hoofden van mensen die met pensioen gaan of al zijn, zegt Craenen. Aan de hand van de resultaten van de scan worden analyses gemaakt en komen we tot reductiescenario s, gaat hij door. Zo n scenario kan zijn het weghalen van dode code. Het komt voor dat code die dood is en niet wordt aangeroepen wel wordt meegenomen in aanpassingen. 18

19 datacenterworks Talloze loze leidingen en dubbele bedradingen worden gesloopt, maar de lampen blijven branden en na afloop heb je weer een betrouwbare bouwtekening. Andere scenario s zijn het samenvoegen of ontdubbelen van applicaties of het migreren van een applicatie naar een goedkoper platform. Zo hebben we onlangs voor een klant een applicatie gemigreerd van een mainframe in een commercieel datacenter naar een in house AS/400- systeem. Dat leverde een waanzinnige kostenreductie op. De scan is inmiddels bij meer dan twintig klanten uitgevoerd waaronder enkele (semi-)overheidsinstanties, grote financiële instellingen en een aantal datacenters. De klanten die het gehele Bewezen Uit -traject hebben doorlopen, realiseerden volgens hem een kostenbesparing ver boven de 20 % die Sogeti garandeert. Zo hebben we voor een klant de structuur van een spaghettisysteem teruggebracht met als resultaat een systeem dat een stuk stabieler is en door minder dan 1 fte is te onderhouden. Rolf Craenen, manager enterprise engineering bij Sogeti Nederland. het pand uit Afgaande op de voorbeelden van Craenen komt het zelden voor dat tijdens een Bewezen Uit -project een systeem helemaal wordt uitgeschakeld. Vaak volstaat het een deel van een systeem uit te schakelen. Toch komt hij situaties tegen waarin complete systemen onnodig in de lucht worden gehouden. Vaak zie je bij vervangingstrajecten dat een nieuw systeem succesvol in gebruik is genomen en de projectborrel al is geweest, maar dat het oude systeem om de een of andere reden toch nog draait. Er is altijd wel een reden te bedenken waarom het oude systeem niet uit kan. We hebben nu projecten lopen om ook die systemen écht uit te zetten. De stekker eruit halen en kijken wat er gebeurt is niet de meest professionele manier om dat te doen. Voordat wij een systeem uitzetten, brengen we de technische en functionele samenhang in kaart. Op die manier borgen we dat de functionaliteit die nodig is, beschikbaar blijft of gecontroleerd wordt beëindigd. Door het applicatielandschap op te schonen kan aanzienlijk worden bespaard op hardware wat weer ruimte schept in het datacenter en het energiegebruik terugdringt. Toch komt het volgens Craenen in de praktijk nog niet voor dat Sogeti wordt ingeschakeld door datacenters die uit hun voegen dreigen te barsten. Datacenters die tegen een fysieke limiet lopen, pakken dat toch vaak op een fysieke manier aan. Die gaan herbouwen of verhuizen of schaffen een nieuwe koeling aan die op minder vierkante meters de benodigde capaciteit levert. Maar door aan softwarematige kant zaken te herstructureren kunnen we er ook voor zorgen dat de boel blijft draaien. Dit zonder hardware aan te passen of een nieuw systeem aan te schaffen. We hebben foto s van grote bakken die door Bewezen Uit overbodig zijn geworden en die in folie gewikkeld op een vorkheftruck het pand uit worden gereden. Een duidelijk fysiek moment. 19

20 Management Jaap Spee is zelfstandig adviseur duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen ISO26000: geen norm maar internationale richtlijn Maatschappelijk verantwoord ondernemen door datacenters de vergroening van datacenters is al jaren aan de gang. door een sterk verbeterde energieefficiëntie en het gebruik van groene stroom wordt de uitstoot van co 2 teruggebracht. sommige bedrijven gaan bewust verder in hun bijdrage aan de oplossing van maatschappelijke vraagstukken. ze geven vorm aan maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo). bij alle bedrijfsbeslissingen wordt gestreefd naar een zorgvuldige balans tussen economische, sociale en milieuwaarden. er bestaan verschillende richtlijnen voor mvo. iso26000 is een nieuwe internationale standaard, die dit jaar definitief vorm krijgt. richtlijnen Richtlijnen voor MVO waren er al via de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), de Verenigde Naties (VN) en de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO). Aan het internationaal MVO-kader kan dit jaar ISO26000 worden toegevoegd. De richtlijn is zo goed als af en is ontwikkeld ter ondersteuning van alle typen organisaties bij de operationalisering van MVO. Angst voor bureaucratisering en vastlegging van procedures is niet nodig. ISO26000 is geen norm voor een managementsysteem en is niet certificeerbaar. Organisaties kunnen er op een ondernemende manier mee aan de slag. Gestreefd moet worden naar een verantwoordelijke, ethische en transparante organisatie met respect voor de wet, gedragsnormen en mensenrechten. Het identificeren en betrekken van stakeholders zijn van groot belang en moeten in een vroeg stadium gebeuren. Pas dan kan optimaal invulling worden gegeven aan de MVO-kernonderwerpen. ISO26000 verdeelt elk kernonderwerp in verschillende MVOissues. Aan de hand van drie criteria moet worden bepaald welke issues aandacht verdienen. Een eerste lijst met aandachtsgebieden wordt vastgesteld op basis van relevantie. Door de gebieden te selecteren die het belangrijkste zijn in termen van duurzaamheidsimpact (significantie) kan deze lijst worden teruggebracht. De mate waarin de organisatie hier invloed op kan uitoefenen, bepaald uiteindelijk welke punten overblijven. Deze MVO-prioriteiten zijn onderdeel van het MVO-profiel. Een dergelijk profiel geeft de specifieke betekenis van MVO voor de organisatie weer. Andere belangrijk elementen daarin zijn een duidelijke visie en ambitie. De strategische waarde, de bedrijfsspecifieke invulling en de samenhang van MVO-activiteiten completeren het profiel. ISO26000 geeft de ruimte voor een eigen interpretatie van MVO. (bron: energiemonitor ict 2008, tebodin) 20