Wedergeboorte. Enkele penschetsen. Raymond R. Hausoul

Transcriptie

1 Wedergeboorte Enkele penschetsen Raymond R. Hausoul

2 WEDERGEBOORTE Enkele penschetsen

3 Wedergeboorte Enkele penschetsen Drs. Raymond R. Hausoul Onder de vlag van ECV publiceren verschillende theologen en gemeentewerkers preken, lezingen en studies over uiteenlopende onderwerpen ECV vzw Bekijk/beluister de nieuwste materialen op ## :00 ## Trefw All rights reserved. No part of this publication may be reproduced in any form without permission in writing from the autor.

4 Wedergeboorte Enkele penschetsen Raymond R. Hausoul

5 Inhoudsopgave 1 Wedergeboorte en vernieuwing Betekenis van wedergeboorte Wedergeboorte in het Oude Testament Waarom moet een mens wedergeboren worden? De wijze van de wedergeboorte Wat is de krachtbron van de wedergeboorte? Wanneer gebeurt de wedergeboorte? Wedergeboorte en bekering Wedergeboorte en doop Moment of proces De individuele wedergeboorte Kenmerken van de wedergeboorte Nieuw leven Een nieuwe wandel in heiligheid Problemen bij de wedergeboorte Wedergeboorte en vrijheid Literatuurlijst...29

6 Over de auteur

7 Raymond R. Hausoul, Th.M., werkte korte tijd als bouwkundig ingenieur en studeerde vanaf 2003 theologie aan de Evangelisch Theologische Faculteit (Leuven). Sinds 2006 werkt hij voor de Evangelische Christengemeenten Vlaanderen en is hij bedienaar van de eredienst in de Evangelische Kerk De Hoeksteen te Ieper. Zijn bediening spreidt zich echter uit over heel Vlaanderen en bestaat voornamelijk uit het geven van onderwijs door prediking, studies en artikelen in binnen- en buitenland. Hij doceert de vakken Oude Testament en Systematische Theologie aan de Evangelische Toerustingsschool Vlaanderen en aan Bijbelschool C7. In het verleden doceerde hij het vak Oude Testament (frequentie: 3-jaarlijks) aan het Instituut voor Bijbelse Vorming te Leuven. Naast zijn drukke werkzaamheden, is hij verder bezig met een promotieonderzoek over de kosmische eschatologie. Raymond is gehuwd met Belinda en zij genieten van hun twee kinderen, Adriël and Ilja. Twitter: twitter.com/rhausoul Facebook:

8 Afkortingen van Bijbelboeken Gn Genesis Js Jesaja Ex Exodus Jr Jeremia Lv Leviticus Kl Klaagliederen Nm Numeri Ez Ezechiël Dt Deuteronomium Dn Daniël Jz Jozua Hs Hosea Re Rechters Jl Joel Rt Rut Am Amos 1Sm 1 Samuël Ob Obadja 2Sm 2 Samuël Jn Jona 1Kn 1 Koningen Mi Micha 2Kn 2 Koningen Na Nahum 1Kr 1 Kronieken Hk Habakuk 2Kr 2 Kronieken Sf Sefanja Ea Ezra Hg Haggaï Ne Nehemia Zc Zacharia Es Ester Ml Maleachi Jb Job Mt Matteüs Ps Psalmen Mc Marcus Sp Spreuken Lc Lucas Pr Prediker Jh Johannes Hl Hooglied Hd Handelingen Rm Romeinen 1Ko 1 Korintiërs 2Ko 2 Korintiërs Gl Galaten Ef Efeze Fp Filippenzen Ko Kolossenzen 1Ts 1 Tessalonicenzen 2Ts 2 Tessalonicenzen 1Tm 1 Timoteüs 2Tm 2 Timoteüs Tt Titus Fm Filemon Hb Hebreeën Jk Jakobus 1Pt 1 Petrus 2Pt 2 Petrus 1Jh 1 Johannes 2Jh 2 Johannes 3Jh 3 Johannes Jd Judas Op Openbaring Andere werken Tob Tobit Jud Judit TEs Ester (Grieks) 1Mak1 Makkabeeën 2Mak2 Makkabeeën Wijs Wijsheid Sir Sirach Bar Baruch BJr Brief van Jeremia TDn Daniël (Grieks) Man Manasse

9 W E D E R G E B O O R T E WEDERGEBOORTE EN VERNIEUWING 9 1 Wedergeboorte en vernieuwing Aan de leer van de wedergeboorte gaat de veronderstelling vooraf dat de menselijke schepping transformatie benodigd. Door de zondeval in Gn3 is de menselijke natuur ten dode opgeschreven en dient God in te grijpen en de mens tot nieuwe schepping te maken. 1 God verlost de schepping van het kwaad. Dat kan Hij doen door een volledig nieuw begin met de mensheid te maken. Dan zou er echter geen sprake zijn van redding, maar van een nieuwe schepping. Het zou immers om een andere mensheid zijn dan die we nu kennen. 2 God kiest er zo voor om de oude schepping te transformeren naar de nieuwe schepping. 1 George E. Ladd, A Theology of the New Testament (Grand Rapids: Eerdmans, 1974), 290; Millard J. Erickson, Christian Theology, 2e ed. (Grand Rapids: Baker Academic, 1998), Bram Van de Beek, Jezus Kurios. Christologie als hart van de theologie (Kampen: Kok, 1998), 79.

10

11 W E D E R G E B O O R T E BETEKENIS VAN WEDERGEBOORTE 11 2 Betekenis van wedergeboorte In het Oude Testament komen we de wedergeboorte vooral tegen als gave van het nieuwe verbond (Jr31:31-34; 32:38-40; Ez36:24-30). Daarbij worden de reiniging van onreinheden en de nieuwe geest van het binnenste als weldaden genoemd (vgl. Dt30:6). 1 In het Grieks bestaan er twee woorden die beiden telkens met wedergeboorte worden vertaalt en die slechts twee keer in het Nieuwe Testament voorkomen. Αναγενναω ontmoeten we enkel in de eerste brief van Petrus en betekent concreet opnieuw voortbrengen of opnieuw geboren worden (1Pt1:3,23) en het Griekse Παλιγγενεσια vinden we bij Mattheüs en Paulus en betekent concreet nieuwe geboorte, vernieuwing of herboren worden (Mt19:28; Tt3:5). Het valt op dat Johannes beide termen niet gebruikt en het bij beschrijvingen van de wedergeboorte houdt, zoals uit de Geest geboren (Jh3:6,8), uit God geboren (Jh1:13; 1Jh3:9; 4:7; 5:1,4,18), uit water en Geest geboren (Jh3:5), opnieuw geboren of van boven geboren (Jh3:3,7). Ook Paulus doet dit meerdere keren in zijn brieven: mede leven gemaakt met Christus (Ef2:5), verjongd door de geest van uw denken waarbij de context spreekt over het aandoen van de nieuwe mens (Ef4:23v. Ko3:10), een nieuwe schepping (2Ko5:17), een maaksel Gods (Ef2:10) en hervormd door de vernieuwing van uw denken (Rm12:2). 2 1 J. van Genderen en W.H. Velema, Beknopte Gereformeerde Dogmatiek (Kampen: Kok, 1992), Ibid.

12

13 W E D E R G E B O O R T E WEDERGEBOORTE IN HET OUDE TESTAMENT 13 3 Wedergeboorte in het Oude Testament Onder evangelische theologen heerst er onduidelijkheid over de vraag of de gelovigen in het Oude Testament eveneens wedergeboren waren. Lewis Chafer geeft te kennen dat dit niet het geval was. Reden hiervoor is dat hij de wedergeboorte verbindt met de inwoning van de heilige Geest: 1 De idee van een duurzame blijvende inwoning van de heilige Geest waardoor elke gelovige een onveranderlijke tempel van de heilige Geest wordt, hoort bij het tijdperk van de gemeente en vindt geen plaats in de inzettingen voor het joodse volk. Andere theologen stellen dat de inwoning niet noodzakelijk vereist is voor de wedergeboorte. 2 Als dat geval was, was het immers vreemd dat Jezus voor de uitstorting van de heilige Geest met Pinksteren, Nicodemus opriep om opnieuw geboren te worden. Zij wijzen daarom erop dat het Oude Testament de wedergeboorte omschrijft als het krijgen van een nieuw hart: Dan zal de Geest van Jahweh over u vaardig worden en u zult samen met hen profeteren; u zult in een ander mens veranderd worden [...] En het gebeurde, toen Saul zich omkeerde om bij Samuel weg te gaan, dat God zijn hart in een ander veranderde; en al die tekenen overkwamen hem op die dag (1Sm10:6,9; vgl. Dt30:6; Ps51:10; Jr24:7; 32:39; Ez11:19; 36:26). 3 Hoewel Israël dit zal ervaren als het Gods vrederijk binnengaat, wordt het opgeroepen om actief zijn hart te veranderen (Ez18:31). In het Nieuwe Testament is het opvallend dat de wedergeboorte vaak in verbinding wordt gebracht met de opstanding van de Heer Jezus (Jh3:14-16; 1Pt1:3). Derickson trekt daaruit de conclusie dat voor de opstanding van Christus geen enkele gelovige wedergeboren kon worden. 4 Ik kan hierin niet meegaan, aangezien de Schrift hierover geen uitspraak doet en we ook zoals gezegd in het Oude Testament het verlangen vinden om een rein hart oftewel een totale vernieuwing van 1 Lewis Sperry Chafer, Systematic Theology (Dallas: Dallas Theological Seminary, z.d.), VI: William Kelly, Open Exclusivism, The Bible Treasury 13 (1881): Erickson, Christian Theology, S.L. Derickson, Derickson s Notes on Theology, digital. (Albany: AGAS, 1997), 921.

14 14 denken te mogen ervaren (Ps51:10). Indien er geen gelovigen in het Oude Testament wedergeboren zijn, moeten we concluderen dat niemand van hun in het koninkrijk van God naar binnen is gegaan. Dan is het echter vreemd dat de Heer Jezus ons vertelt dat ook de oudtestamentische gelovigen samen met ons aan tafel zullen aanzitten in het koninkrijk van God (Mt8:11; Lk13:28-29). De idee van de wedergeboorte was daarom ook reeds in het Oude Testament aanwezig en verbonden met het ingaan in Gods vrederijk. Daarom kon Jezus ook tot Nicodemus zeggen: Zijt gij een leraar van Israël, en weet gij deze dingen niet? (Jh3:10).

15 W E D E R G E B O O R T E WAAROM MOET EEN MENS WEDERGEBOREN WORDEN? 15 4 Waarom moet een mens wedergeboren worden? Doordat Adam zondigde en door hem ook deze basis van zondigen in ons is (Rm5:12), kunnen wij mensen die afstammen van Adam naar het vlees niets anders zijn als dit vlees (Jh3:6) want er kan geen reine uit een onreine voortkomen (Jb14:4). Daardoor waren wij eigenlijk net al zoals Adam door onze misdaden dood (Ef2:1), want in ons mensen woont niets goeds, ook al willen we iets goeds doen, toch lukt het ons niet (Rm7:18). Om echter te voldoen aan de heiligheid en reinheid van God is het onmogelijk dit eveneens te bereiken door het wassen met zeep (Jr2:22), of het veranderen van houding (Jr13:23), we moeten (Gl6:15) een geheel nieuwe schepping in Christus worden geboren uit God (Jh1:13). Alleen daardoor kunnen we in Gods nabijheid, ja in zijn koninkrijk komen (Jh3:5). Zonder wedergeboorte is het onmogelijk om het koninkrijk van God te zien (Jh3:3), aangezien alle mensen dood zijn door hun misdaden en zonden (Ef2:1). Zolang jij van jezelf alleen maar weet te zeggen dat je ook niet helemaal perfect bent, zie je in Jezus iemand die je wat assisteert om een beetje beter te worden. Jezus renoveert echter niet je oude natuur. Hij maakt uit jou een nieuwe schepping. Er kan geen relatie tussen God en de mens bestaan als de mens van nature niet veranderd is. Welke relatie kan er namelijk bestaan tussen licht en duisternis, tussen de levende God en een dood hart? Daarom moeten we nieuwe schepselen worden (1Ko5:17). Zonder wedergeboorte zouden we zodoende wel vrij zijn van de hel, maar niet geschikt voor de nieuwe schepping. Daarbij moeten we uitkijken om rechtvaardiging niet gelijk te stellen aan wedergeboorte, aangezien de rechtvaardiging te maken heeft met een vernieuwing van onze relatie met God, en wedergeboorte te maken heeft met een vernieuwing van ons wezen. 1 Door de wedergeboorte mogen we nu al als eerstelingen deel uitmaken van de uiteindelijke wereld die God zal herscheppen (Jk1:18). Hedendaags te spreken over een wedergeboren christen is ongeveer hetzelfde als te spreken over een ronde cirkel of een vierkantige rechthoek. 1 M.F. Unger, red., Unger s Bible Dictionary (Chicago: Moody, 1957), 916.

16 16 Het beeld van de wedergeboorte leunt krachtig aan bij dat van de geboorte. 1 In de baarmoeder voelt het kind zich tijdelijk thuis ondanks alle beperkte leefomstandigheden. Toch bezit het in aanleg meer mogelijkheden dan je in die beperkte omgeving ooit kan ontwikkelen. Om die ontwikkelingen door te maken, moet het kind de baarmoeder verlaten. Een ongeboren baby kan dat niet zelf. Er is een crisis of bevrijdingsactie voor nodig. Die bevrijding wordt buiten de baby om ingezet, maar het zal een allesveranderende invloed hebben. Wie als baby eenmaal de Slag om de Vrijheid heeft doorgemaakt, is biologisch fundamenteel veranderd. Je maakt bij de geboorte letterlijk een hartsverandering door, die je geschikt maakte voor het leven buiten de baarmoederlijke cel. Voor de noodzakelijke zuurstofregeling is de baby in de baarmoeder afhankelijk van de zuurstof die vanuit de bloedbaan van de moeder via de placenta en de navelstreng in de bloedbaan van het kind wordt gepompt. Een ongeboren kind krijgt dus geen zuurstof via de longen, die vol met vruchtwater zitten, maar via de navelstreng (ductus arteriacus (Botalli)). Het zuurstofarme bloed gaat van het kind via de navelstreng weer terug naar de moeder. Een soort ruilhandel dus, waarvoor de baby een aangepast hart heeft. Het hart is voorzien van een open verbinding tussen de linker- en rechterboezem van het hart (foramen ovale). Deze bypass zorgt ervoor dat het bloed via de navelstreng niet eerst naar de longen gaat, maar direct in de bloedsomloop van de baby terechtkomt. Dat is het mechanisme om te kunnen leven in de baarmoeder. Bij de geboorte is er een ander mechanisme nodig dan de navelstreng om zuurstof te ontvangen. Het moederlichaam en de navelstreng worden dan ingeruild voor een ingenieus, zelfvoorzienend systeem. Direct na de geboorte starten de longen hun vitale functie: zuurstof binnenhalen en koolzuur afvoeren. Op het moment dat de longen gaan functioneren, krijgt het hart op miraculeuze wijze een signaal om de kortebochtconstructie (foramen ovale) te sluiten. Het hart zorgt nu dat het bloed voortaan via de longen wordt gepompt. Een definitieve wegomlegging in de bloedbaan die past bij de nieuwe leefomgeving. Het hart transformeert dus letterlijk. Binnen in de baarmoeder is je hart anders als buiten de baarmoeder. 1 Onderstaand voorbeeld is ontleend bij: Arie de Rover, Leven na de Genadeklap (Amsterdam: Buijten & Schipperheijn Motief, 2012),

17 W E D E R G E B O O R T E DE WIJZE VAN DE WEDERGEBOORTE 17 5 De wijze van de wedergeboorte Zoals we net al zagen kunnen we niet door onszelf wedergeboren worden, net zoals we ook niet uit ons zelf geboren kunnen worden (Jh1:13). Als we echter tot geloof (Jh1:12-13) komen in Jezus Christus, worden we door Gods onvergankelijke zaad wedergeboren, dat is het levende en eeuwig blijvende woord van God (Jh3:5; 15:3; Ef5:26; Jk1:18; 1Pt1:23). Het is Gods wil dat wij wedergeboren worden (Jk1:18). Zodoende zijn wij door dit woord van de waarheid, als eerstelingen van zijn schepselen (Jk1:18). Hiervoor hoefden wij geen werken te doen, maar is het alleen Gods barmhartigheid dat wij wedergeboren worden door het bad van de wedergeboorte en de vernieuwing door de heilige Geest (Jh3:5; Tt4:4-6). Om wedergeboren te worden moet een persoon het Woord van God horen, want alleen dit Woord is het enige Woord dat eeuwig is (Jk1:18; 1Pt1:23-25). Het wonder van de wedergeboorte kan zodoende niet gebeuren als het Woord Gods niet verkondigd wordt. Daarbij wordt ook meteen duidelijk dat de wedergeboorte geen herstel van de schepselen is, maar een nieuwe schepping die leeft vanuit de eeuwige (2Ko5:17). Dit leven vanuit de eeuwige is ook het kenmerk van dit eeuwige leven. David Pawson schrijft over de geboorte van een christen 1. God schenkt boete (Hd5:31; 11:18), God schenkt de gave van het geloof (Ef2:8), God wekt ons uit het water waarin we gedoopt worden (Ko2:12), God geeft ons zijn heilige Geest (Tt3:5-6). Gods initiatief Doe boete Geloof Laat je dopen Ontvangen 1 David Pawson, Wiedergeburt (Asslar: Projektion J, 1991), 90.

18 18 Mens initiatief

19 W E D E R G E B O O R T E WAT IS DE KRACHTBRON VAN DE WEDERGEBOORTE? 19 6 Wat is de krachtbron van de wedergeboorte? Een mens is vanuit zichzelf niet in staat om de wedergeboorte bij zichzelf te bewerken. Hij kan zichzelf niet door eigen inzet uit de Geest geboren laten worden, want wat uit het vlees geboren is, is vlees; en wat uit de Geest geboren is, is geest (Jh3:6). Daardoor is het Gods barmhartigheid dat wij wedergeboren werden (Tt4:4-6) en de krachtbron daarbij is de opstanding van Jezus Christus (1Pt1:3). Tevens laat Hij ons wedergeboren worden door de heilige Geest (Jh3:5). Zodoende is de hele Drieëenheid actief aan onze wedergeboorte, zoals ook de hele Drieëenheid actief was bij de eerste schepping (Gn1; Vgl.Gn1:26).

20

21 W E D E R G E B O O R T E WANNEER GEBEURT DE WEDERGEBOORTE? 21 7 Wanneer gebeurt de wedergeboorte? Drie verschillende antwoorden vechten hier met elkaar om de juiste mening hierover, namelijk de Calvinistische, Arminiaanse en Katholieke. 7.1 Wedergeboorte en bekering Volgens sommigen vindt de wedergeboorte plaats voordat iemand tot geloof komt, want een zondaar moet het eeuwige leven hebben om geloven te kunnen. Louis Berkhof schrijft: 1 God plant het zaad van het geloof in de mens tijdens de wedergeboorte. Hierbij kunnen we ons echter de vraag stellen, hoezo een zondaar überhaupt nog geloven moet oftewel zich moet bekeren, als hij al het eeuwige leven heeft? De oplossing voor deze moeilijke puzzel is, dat de bekering en de wedergeboorte tegelijkertijd plaatsvinden. De bijbel zegt niet: wie in Hem geloofd, wordt opnieuw geboren, maar is opnieuw geboren. Volgens Derickson is de wedergeboorte geen proces, maar een moment. 2 Hij verwijst hierbij op het voorbeeld van de moordenaar aan het kruis (Lc23:39-43). Verder schrijft hij dat de wedergeboorte: 3 Niet gerelateerd is aan goede werken of aan een heilige levensstijl. Het is een handeling Gods die een persoon meteen en voor eeuwig veranderd. Zodoende kan Paulus later aan de gelovigen te Korinthe schrijven dat zij een nieuw schepsel zijn geworden doordat ze in Christus zijn (2Ko5:17). Deze nieuwe schepsels zullen echter niet zoals de huidige schepselen sterven, maar zullen blijven leven in eeuwigheid. Deze wedergeboorte is tevens niet gerelateerd aan goede werken of aan een heilige levensstijl. Het is een handeling Gods die een persoon meteen en voor eeuwig veranderd. 1 Louis Berkhof, Systematic Theology (Grand Rapids: Eerdmans, 1953), Derickson, Theology, Ibid.

22 Wedergeboorte en doop De relatie tussen waterdoop en wedergeboorte zien we in de kerkgeschiedenis duidelijk bij Justinus de Martelaar in zijn Eerste Apologie (±155nC): 4 I will also relate the manner in which we dedicated ourselves to God when we had been made new through Christ; lest, if we omit this, we seem to be unfair in the explanation we are making. As many as are persuaded and believe that what we teach and say is true, and undertake to be able to live accordingly, are instructed to pray and to entreat God with fasting, for the remission of their sins that are past, we praying and fasting with them. Then they are brought by us where there is water, and are regenerated in the same manner in which we were ourselves regenerated. For, in the name of God, the Father and Lord of the universe, and of our Saviour Jesus Christ, and of the Holy Spirit, they then receive the washing with water. For Christ also said, "Except ye be born again, ye shall not enter into the kingdom of heaven. Ook Augustinus was van mening dat tijdens de waterdoop God de gave van de heilige Geest zou geven deze waterdoop was daarom ook bij Augustinus meteen de wedergeboorte zonder wie iemand niet gered zou kunnen worden. Daarentegen zag Pelagius de wedergeboorte als een fysieke intrede in de fysieke kerk en in het discipelschap. Er gebeurde volgens hem geen enkele bovennatuurlijk werk met de ziel. Jezus zegt een mens wordt uit (Gr. ek) twee dopen geboren, zegt Paulus, een mens word door (Gr. dia) ze gered. Geen van beide gebruikt van want de beide zijn niet de oorzaak, maar het middel. Een mens kan alleen door God onze Redder wedergeboren en gered worden. 4 Eerste Apologie van Justinus de Martelaar 61.

23 W E D E R G E B O O R T E MOMENT OF PROCES 23 8 Moment of proces 8.1 De individuele wedergeboorte Nergens in de Bijbel vinden we een aanwijzing dat de wedergeboorte van de christen gedurende een langer proces plaatsvindt. Telkens spreekt Gods Woord over de verandering van de mens in één moment. De gedachte dat de wedergeboorte begint op het ogenblik van de bekering en voortduurt tot de voltooiing van onze verlossing, ontbreekt. 1 De Schrift spreekt slechts over gelovigen die wedergeboren zijn en niet van gelovigen die wedergeboren worden (Jh1:12-13; 2Ko5:17; Ef2:1,5-6; Jk1:18; 1Pt1:3,23; 1Jh2:29; 5:1,4). Alle wedergeboren gelovigen zijn nu al wedergeboren, anders zouden zijn geen deel uitmaken van Gods koninkrijk (Jh3:3-5). 2 Dat betekent echter niet dat er helemaal geen groei plaatsvindt in het leven van de gelovigen. Hoewel de wedergeboorte op één moment gebeurt, groeit dit nieuwe leven op voor het aangezicht van God. Dat is echter niet de groei van de wedergeboorte, maar de geestelijke groei van de gelovige. 3 Analoog hiermee is onze biologische geboorte die plaatsvindt op één moment en de natuurlijke groei van de mens gedurende zijn leven. De gelovige is wedergeboren, maar groeit geestelijk en beseft dat hij samen met deze schepping op weg is naar het ogenblik waarop ook de schepping rondom hem wedergeboren zal worden en het herstel van alle dingen aanbreekt (Hd3:21). 1 Erickson, Christian Theology, Willem J. Ouweneel, Het verbond en het koninkrijk van God: Ontwerp van een verbonds-, doop- en koninkrijksleer, Evangelisch-Dogmatische Reeks 7 (Heerenveen: Medema, 2011), Ibid.

24

25 W E D E R G E B O O R T E KENMERKEN VAN DE WEDERGEBOORTE 25 9 Kenmerken van de wedergeboorte 9.1 Nieuw leven Evenals een pas geboren gezonde baby onmogelijk onopgemerkt blijft in zijn omgeving, blijft ook de wedergeboren gelovige niet onopgemerkt in zijn omgeving. De wedergeboren gelovige wordt zich vanaf het begin ervan bewust dat hij is geschapen in Christus Jezus om goede werken te doen, die God van tevoren bereid heeft (Ef2:10). Hij dient nu niet meer zichzelf, maar God, want wie Christus Jezus toebehoort, heeft zijn eigen natuur met alle hartstocht en begeerte aan het kruis geslagen (Gl5:24), en Wie uit God geboren is zondigt niet, want Gods zaad is blijvend in hem. Hij kan zelfs niet zondigen, want hij is uit God geboren (1Jh3:9). Dit betekent dat het voor de wedergeboren gelovige ethisch onmogelijk is verder te zondigen. Zonde gaat radicaal in tegen zijn eigen wedergeboren hart. 9.2 Een nieuwe wandel in heiligheid In het verleden is de wedergeboorte vaak allegorisch gezien in de drie personen die de Heer Jezus in de evangeliën weer tot leven wekte: (1) de jongeling van Naïn begon te spreken (Lc7:14-15) wat verwijst naar het positief spreken over God door de wedergeboren gelovige; (2) Het dochtertje van Jaïrus diende eten te ontvangen (Lc8:54-55) wat verwijst naar de honger van de wedergeboren gelovige naar geestelijk voedsel; en (3) en Lazarus die verlost diende te worden van de banden die hem gevangen hielden (Jh11:43-44) wat verwijst naar de bevrijding van de wedergeboren gelovige van de banden van zonde en dood. Waar deze kenmerken ontbreken mogen we ons ernstige vragen erover stellen of de persoon in kwestie daadwerkelijk wel wedergeboorte is. Het Nieuwe Testament is daarover zeer duidelijk: Streef ernaar in vrede te leven met allen en leid een heilig leven; wie dat niet doet zal de Heer niet zien (Hb12:14). Geen mens zal in de hemel zijn zal God zien die in dit leven geen vrucht heeft voortgebracht. Zelfs bij de misdadiger aan het kruis valt het op dat hij wedergeboren was: Maar de andere

26 26 antwoordde en bestrafte hem: Vrees zelfs jij God niet, nu je hetzelfde vonnis ondergaat? En wij toch rechtvaardig, want wij ontvangen straf overeenkomstig wat wij gedaan hebben, maar die Man heeft niets onbehoorlijks gedaan. En hij zei tegen Jezus: Heer, denk aan mij, als U in Uw Koninkrijk gekomen bent (Lc23:40-42). De misdadiger riep zijn collega op tot godvrezendheid (vs40), erkende dat hij het doodsoordeel verdiende (vs41), beleed Jezus als onschuldig (vs41) en vertrouwde zich aan Hem toe in het geloof dat Hij de Messias was die het koninkrijk Gods zou bouwen (vs42).

27 W E D E R G E B O O R T E PROBLEMEN BIJ DE WEDERGEBOORTE Problemen bij de wedergeboorte Eén van de redenen voor een slechte hulp bij de wedergeboorte is de tijdsdruk in onze hedendaagse cultuur. Vaak worden er geen bijzondere zonden genoemd, niets wordt voor de ogen getekend (Mt15:18-20; Mc76:21-23; Rm1:29-32; 13:13-14; 1Ko5:9-11; 6:9-10; 2Ko12:20-21; Gl5:19-21; Ef4:17-19,25-31; 5:3-4; Ko3:5-6,8-9; 1Tm1:9-10; 2Tm3:1-5; Tt3:3; 1Pt1:21; 4:2-4; Op21:8; 22:15). Ook wordt de Naam van de Heer niet meer aangenomen (Hd2:39). Het is echter hulpzaam om de ander moed te maken zich direct met hun eigen woorden naar de Here te keren. Als geen bijzondere zaken gebeuren tijdens het boetegebed, wordt automatisch aangenomen dat de Geest automatisch wordt ontvangen. Het is echter goed als we goed opletten bij de geboorte van een christen. Het is goed om om te ontdekken, welke dimensies niet genoemd worden en welke positieve stappen moeten worden ondernomen om de problemen op te heffen. Van de apostelen Paulus, Petrus en Johannes zie we dit terug in de Handelingen (Hd16; 18; 20). Het is belangrijk om bepaalde vragen te stellen zoals: Waarom wilt u christen worden?, Van welke zonden wilt u gered worden?, Welke geheimen hebt u voor anderen?. Het is belangrijk om hier de ander op te wijzen dat hij breekt met occultisme en hoererij, aangezien beide ons in knechtschap leidden. Het beste kun je dit zielzorgerlijk gesprek met gebed beginnen, om hulp en om zaken in herinnering te brengen door een woord van kennis. Ook is het beter om iemand zelf zijn gebed te laren doen en niet om iemand een voorgekauwd gebed te laten naspreken.

28

29 W E D E R G E B O O R T E WEDERGEBOORTE EN VRIJHEID Wedergeboorte en vrijheid Vrijheid is een wezenlijk onderdeel van de verlossing. Het is met het begrip vrijheid wonderlijk gesteld. Oppervlakkig gedacht zou je denken dat vrijheid inhoudt dat je mag zeggen en doen en laten wat je zelf wilt. Vrijheid betekent dat je door niemand gedwongen wordt om dit of dat te doen of na te laten. Meermalen wijst het Nieuwe Testament erop dat vrijheid geen losbandigheid mag betekenen. Paulus zegt: u bent geroepen om vrij te zijn, broeders; gebruikt echter de vrijheid niet als een aanleiding voor het vlees, maar dient elkaar door de liefde (Gl5:13). En Petrus geeft aan dat de vrijheid misbruikt kan worden als een dekmantel van de boosheid (1Pt2:16). Losbandigheid is geen vrijheid, maar slavernij: de losbandige mens is een slaaf van zijn eigen driften en begeerten. De wet van Christus is een wet der vrijheid omdat zij precies overeenkomt met de verlangens van de nieuwe mens. De nieuwe mens kan niet anders, wil niet anders dan die wet uitvoeren. Geef een vis dit gebod: Gij zult vliegen! Wat zal het arme dier antwoorden? Dat kan ik niet, want ik heb geen vleugels, maar ik wil het ook niet, want het water is mijn natuurlijk milieu, niet het luchtruim. Zo is het met de zondaar: hij voelt zich in de zonde als een vis in het water. De zondaar kan niet ophouden met zondigen, en hij wil dat ook niet, want de zonde is zijn natuurlijk milieu. Maar stel je nu eens voor dat de vis veranderd wordt in een vogel. Dat zou een dramatische verandering zijn, maar daar is de verandering van de oude mens naar de nieuwe mens best mee te vergelijken. Zeg nu eens tegen de vis-die-een-vogel-geworden-is: Vlieg! Wat zal hij antwoorden? Niets liever dan dat! Vliegen is mijn lust en mijn leven! Het luchtruim is mijn natuurlijk milieu. Zo is het. Voor de vogel is het gebod Vlieg! geen slavernij, geen dwang, geen onmogelijk én onaantrekkelijk gebod, nee, het is een wet van de vrijheid. Hoe gek het ook mag klinken: een mens die leeft uit de wet van Christus, die is pas werkelijk vrij. Zo n echt vrije mens bewandelt de heerlijke weg tussen slavernij en losbandigheid. Het is de weg waarop de nieuwe mens volkomen vrij is om te doen wat hij wil zeggen, doen of

30 30 laten. Immers, wat de nieuwe mens wil zeggen of doen of laten, is precies wat de wet van Christus van hem vraagt.

31 W E D E R G E B O O R T E LITERATUURLIJST Literatuurlijst Berkhof, Louis. Systematic Theology. 3 vols. Grand Rapids: Eerdmans, Chafer, Lewis S. Systematic Theology. 8 vols. Dallas: Dallas Theological Seminary, De Rover, Arie. Leven na de Genadeklap. Amsterdam: Buijten & Schipperheijn Motief, Derickson, S.L. Derickson s Notes on Theology. Digital. Albany: AGAS, Erickson, Millard J. Christian Theology. 2de ed. Grand Rapids: Baker Academic, Genderen, Jan van, en Willem H. Velema. Beknopte Gereformeerde Dogmatiek. Kampen: Kok, Kelly, William. Open Exclusivism. The Bible Treasury 13 (1881): Ladd, George E. A Theology of the New Testament. 2de ed. Grand Rapids: Eerdmans, Ouweneel, Willem J. Het verbond en het koninkrijk van God: Ontwerp van een verbonds-, doop- en koninkrijksleer. Evangelisch-Dogmatische Reeks 7. Heerenveen: Medema, Pawson, David. Wiedergeburt: Start in ein gesundes Leben als Christ. Asslar: Projektion J, Unger, Merrill F., red. Unger s Bible Dictionary. Chicago: Moody, Van de Beek, A. (Bram). Jezus Kurios: Christologie als hart van de theologie. Spreken over God 1.1. Kampen: Kok, 1998.