Leven met een defibrillator

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Leven met een defibrillator"

Transcriptie

1 ICD Infosessie in samenwerking met BIPIB Dr. Johan Vijgen Elektrofysioloog Leven met een defibrillator

2

3

4 Wat is hartstilstand of plotse dood? Plotse dood is het gevolg van een plotse en onverwachte hartstilstand die leidt tot overlijden

5 Het stoppen van ventrikelfibrillatie door een electrische shock or reconversie Paul ZOLL 1954

6 Electrische reconversie

7 AED-toestel

8 Michel Mirowski 1966 Concept 1969 Israel>Baltimore 1972 Development 1980 First implant 1985 FDA approval

9 Eerste defibrillatoren: chirurgisch

10 Eerste defibrillator in Hasselt

11 Evolutie defibrillatorimplantaties Hasselt ICD CRT-D

12 Implantatieteam

13 Waarom heb ik een defibrillator nodig? Uw cardioloog adviseert U een defibrillator te laten plaatsen Dit betekent dat U een risico heeft op plotse dood U bent reeds gered van plotse dood (secundaire preventie) U heeft een aanzienlijke kans om ventrikelfibrillatie te krijgen (primair) - U maakte in het verleden een belangrijk hartinfarct door - U heeft een uitgezet en verzwakt hart - U heeft een erfelijke aandoening - Brugada syndroom - Verlengd QT syndroom - Hypertrofe cardiomyopathie - Rechter ventrikeltachycardie -. De defibrillator zal plotse dood door ritmestoornissen voorkomen

14 Wat doet een defibrillator? Monitoring van het hartritme Detectie van ritmestoornissen - Frequentie (vb.180/min) Stoppen van ritmestoornissen - Snelle prikkels (ATP), defibrillatie (shock) Pacemaker voor traag hartritme Holtermonitor Soms kan een defibrillator ook de pompfunctie van het hart verbeteren

15 Stoppen van de ritmestoornis door pacing Pijnloos

16

17 Stoppen van de ritmestoornis dmv. ICD shock Kan pijnlijk zijn

18

19 Welke problemen kunnen er optreden? Wat moet ik doen indien ze optreden? Pijn, zwelling of roodheid aan de wonde U krijgt koorts U krijgt een shock U bent plots duizelig of flauwgevallen U hoort het toestel beepen U bent angstig, onzeker of depressief Uw partner is onzeker en angstig

20 Worden er beperkingen opgelegd? Afhankelijk van onderliggend hartlijden - Verminderde functie? Ritmestoornissen? - Revalidatie en sportbeoefening Risico voor bewustzijnsverlies - besturen van een voertuig Privévoertuig: 3 maanden na implant of na shock Professioneel rijden uitgesloten - geen risicoberoepen Aanwezigheid van de defibrillator - Fysieke hinder - Contactsporten - (Sexueel) contact is geen probleem Regelmatige controle (raadpleging/tele)

21 <30j j j j j j j Leeftijdsverdeling ICD-patiënten Hasselt

22 Wat is de invloed van de omgeving? Huishoudtoestellen, computer, auto, GSM (geen probleem) Diefstalbeschermingssystemen (doorlopen geen probleem) Metaaldetector luchthaven (pasje gebruiken) Lassen (eerst testen) Krachtcentrales, industriële generatoren (eerst testen) Industriële zendapparatuur (eerst testen) Ziekenhuis (opgelet!) Magneetscanner of MRI: speciale regeling Electro-chirurgie Diadynamische stromen (kine) Radiotherapie

23 Worden er beperkingen opgelegd? Afhankelijk van onderliggend hartlijden - Verminderde functie? Ritmestoornissen? - Revalidatie en sportbeoefening Risico voor bewustzijnsverlies - besturen van een voertuig Privévoertuig: 3 maanden na implant of na shock Professioneel rijden uitgesloten - geen risicoberoepen Aanwezigheid van de defibrillator - Fysieke hinder - Contactsporten - (Sexueel) contact is geen probleem

24 KB /KB Elke bestuurder moet in staat zijn te sturen, de vereiste lichaamsgeschiktheid en de nodige kennis en rijvaardigheid bezitten verklaring ondertekend niet te lijden aan één van de lichaamsgebreken en aandoeningen bepaald door de Koning

25 KB 23 maart 1998/ 5 dec 2002 Groep I Voertuigen categorie A3, A, B, B+E, of G Groep II Voertuigen categorie C, C+E, D, D+E Subcategorie C1, C1+E, D1 of D1+E Voertuigen bedoeld voor bezoldigd vervoer Normen betreffende fysieke en geestelijke geschiktheid

26

27 EU Richtlijn 2016/1106: lidstaten 2018

28 Rijgeschiktheid: huidige Belgische wetgeving Normen voor de kandidaten van groep De kandidaat met een ingeplante automatische defibrillator is niet rijgeschikt De kandidaat die geen hartstilstand heeft gehad en bij wie om louter preventieve redenen een defibrillator ingeplant werd, kan rijgeschikt bevonden worden één maand na de datum van inplanting. De kandidaat kan rijgeschikt worden bevonden door de cardioloog van het geneeskundig centrum dat instaat voor de opvolging van de goede werking van de defibrillator en de behandeling van de kandidaat De kandidaat die een hartstilstand heeft gehad en bij wie een defibrillator ingeplant werd, kan na een periode van minstens drie maanden, te rekenen vanaf de datum van inplanting, rijgeschikt worden bevonden door de cardioloog van het geneeskundig centrum dat instaat voor de opvolging van de goede werking van de defibrillator en de behandeling van de kandidaat.

29 Rijgeschiktheid: huidige Belgische wetgeving Als alleen de defibrillator vervangen wordt, kan de kandidaat onmiddellijk rijgeschikt worden verklaard. Bij het vervangen van de elektrode kan de kandidaat rijgeschikt worden verklaard één maand na de inplanting ervan. De cardioloog van het geneeskundig centrum dat instaat voor de opvolging van de goede werking van de defibrillator en de behandeling van de kandidaat, levert het rijgeschiktheidsattest af De kandidaat van wie de defibrillator een stroomstoot heeft gegeven die een invloed heeft gehad op het hartritme, is niet rijgeschikt. De kandidaat kan na een periode van minstens drie maanden, te rekenen vanaf de datum van de laatste stroomstoot, rijgeschikt worden bevonden door de cardioloog van het geneeskundig centrum dat instaat voor de opvolging van de goede werking van de defibrillator en de behandeling van de kandidaat.

30 Rijgeschiktheid: huidige Belgische wetgeving De voorwaarden voor het afleveren van een rijgeschiktheidsattest en voor het verlengen van de geldigheidsduur ervan zijn : a) onder regelmatig geneeskundig toezicht staan; b) voldoende inzicht hebben in de aandoening; c) blijk geven van een strikte therapietrouw; d) en het voorgeschreven behandelingsplan nauwgezet volgen Het rijgeschiktheidsattest kan een maximale geldigheidsduur hebben van drie jaar.

31 Rijgeschiktheid: huidige Belgische wetgeving Normen voor de kandidaten van groep De kandidaat met een ingeplante defibrillator is niet rijgeschikt.

32 Men ziet dat toch niet aan mij! Parket stelt wet-arts aan Betrokken bij ongeval Vreemd gedrag op de weg Positieve wegcontrole Bericht vanuit de omgeving (ongerust)

33 KB 23 maart 1998 Bijlage 6 Inleveringsplicht Binnen de 4 werkdagen (geen straf) Valse verklaring = strafbaar In beslagname en verbeurd verklaring bij veroordeling Sturen met lichaamsgebrek = strafbaar Boete dagen tot 5 jaar (facultatief) Vervallen verklaren van het recht tot sturen Bij ongeval terugvorderen van de door de verzekeringsmaatschappij vergoede schade

34 KB 23 maart 1998 Bijlage 6 Evaluatie van de rijgeschiktheid Rol van de arts? - Meldingsplicht t.o.v. betrokkene - Aansprakelijkheid van de arts bij het niet inlichten van de patiënt Ook bij afleveren niet verantwoorde attesten voor vrijstelling van de gordeldracht - Inlichten van de Procureur? Aanbevelingen van de Orde van Geneesheren Wij rekenen op de verantwoordelijkheidszin van de patiënt en zijn/haar familie!!

35 Wat in de palliatieve en/of laatste levensfase?

36 Kan je sterven met een pacemaker / ICD? Non-capture : Ischemie/necrose, hypoxie, acidose, hyper-k

37 To change or not to change, that s the question Batterij EOL-ERI : MULTIDISCIPLINAIR : - Toestand - Patiënt patient / mentaal/fysiek Familie - Huisarts - Cardioloog, geriater Zelfde overwegingen als bij implantatie : - Wens patient / familie (bij dementie ed.) - Indicatie PM/ICD: - PM dependent vs niet-dependent - Secundaire vs primaire preventie ICD TIJDIG! - CRT bij hartfalen : downgrade CRT-D naar CRT-P?

38 In een palliatieve setting? ICD : Tachy-therapie uitschakelen * Electief via programmer * Urgent via magneet

39 Wat na de dood? Begraven = Bodemverontreiniging Crematie = Risico explosie

40 Bij vragen kan u terecht bij : Dienst Electrofysiologie * Dr. Johan Vijgen * Dr. Dagmara Dilling-Boer * Dr. Pieter Koopman * Dr. Joris Schurmans Palliatief Support Team (PST) * Dr. Birgit Wijgaerts * Dr. Marc Desmet

Mijn patiënt krijgt een defibrillator (ICD) Wat moet ik als huisarts weten?

Mijn patiënt krijgt een defibrillator (ICD) Wat moet ik als huisarts weten? Mijn patiënt krijgt een defibrillator (ICD) Wat moet ik als huisarts weten? Diagram of a Single-Chamber Implantable Cardioverter-Defibrillator System DiMarco J. N Engl J Med 2003;349:1836-1847 Een duidelijk

Nadere informatie

Pacemaker en ICD bij het levenseinde

Pacemaker en ICD bij het levenseinde Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Pacemaker en ICD bij het levenseinde Dienst kwaliteit E-mail: kwaliteit@jessazh.be Tel: 011 30 81 11 Jessa Ziekenhuis

Nadere informatie

ICD patiënten dag 25 september 2015

ICD patiënten dag 25 september 2015 ICD patiënten dag 25 september 2015 Wie krijgt welke ICD? Mikael Kortz, cardioloog Flevoziekenhuis Wie krijgt welke ICD? waarom heb ik deze ICD? Mikael Kortz, cardioloog Flevoziekenhuis wie krijgt een

Nadere informatie

ICD en pacemaker in de laatste levensfase: wat betekent dat voor de praktijk? Willem Agema, cardioloog JBZ

ICD en pacemaker in de laatste levensfase: wat betekent dat voor de praktijk? Willem Agema, cardioloog JBZ ICD en pacemaker in de laatste levensfase: wat betekent dat voor de praktijk? Willem Agema, cardioloog JBZ Cardiale devices in Nederland + Pacemakers: 80.000 + ICD: 30.000 + Na een reanimatie i.v.m. hartstilstand

Nadere informatie

Informatiebrochure. Leven met een hartdefribillator. I Autonome verzorgingsinstelling

Informatiebrochure. Leven met een hartdefribillator. I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure Leven met een hartdefribillator I Autonome verzorgingsinstelling IIInleiding Uw cardioloog heeft besloten bij u een hartdefibrillator (of ICD, Implanteerbare Cardioverter Defibrillator

Nadere informatie

Pacemakers en ICD s in de late en de laatste levensfase

Pacemakers en ICD s in de late en de laatste levensfase Pacemakers en ICD s in de late en de laatste levensfase s-hertogenbosch, 7.2.2018 Alexander H. Maass Cardioloog, UMCG Disclosures Speaker s fees: Medtronic, LivaNova PM en ICD Zijn er richtlijnen? Kernpunten

Nadere informatie

INFO VOOR PATIËNTEN IK KRIJG EEN DEFIBRILLATOR

INFO VOOR PATIËNTEN IK KRIJG EEN DEFIBRILLATOR INFO VOOR PATIËNTEN IK KRIJG EEN DEFIBRILLATOR INHOUD 01 Inleiding 4 02 De opname 5 03 De ingreep 10 04 Het verblijf 11 05 Wat nadien? 11 06 Telemonitoring 12 07 Praktische richtlijnen 13 4 / 01 INLEIDING

Nadere informatie

metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Ik krijg een defibrillator

metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Ik krijg een defibrillator metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Ik krijg een defibrillator Inhoud 01 Algemene informatie... 04 02 De opname... 04 03 De ingreep... 09 04 Het verblijf... 10 05 Wat te doen

Nadere informatie

UGP-folder. Rijgeschikt: u ook?

UGP-folder. Rijgeschikt: u ook? UGP-folder Rijgeschikt: u ook? Als u met de auto rijdt, is het belangrijk dat u in het bezit bent van het wettelijk verplicht rijbewijs maar ook dat u rijgeschikt bent. Als u een ziekte of een andere beperking

Nadere informatie

Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen. Nico A. Blom Centrum voor Aangeboren hartafwijkingnen Amsterdam-Leiden (CAHAL)

Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen. Nico A. Blom Centrum voor Aangeboren hartafwijkingnen Amsterdam-Leiden (CAHAL) Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen Nico A. Blom Centrum voor Aangeboren hartafwijkingnen Amsterdam-Leiden (CAHAL) Pacemaker en ICD behandeling bij kinderen Te traag hartritme: pacemakerbehandeling

Nadere informatie

info voor patiënten Ik krijg een defibrillator

info voor patiënten Ik krijg een defibrillator info voor patiënten Ik krijg een defibrillator Inhoud 01 Algemene informatie... 04 02 De opname... 04 03 De ingreep... 09 04 Het verblijf... 10 05 Wat te doen nadien?... 10 06 Telemonitoring... 10 07

Nadere informatie

LEVEN MET EEN INWENDIGE DEFIBRILLATOR (ICD)

LEVEN MET EEN INWENDIGE DEFIBRILLATOR (ICD) LEVEN MET EEN INWENDIGE DEFIBRILLATOR (ICD) LEVEN MET EEN INWENDIGE DEFIBRILLATOR (ICD) 02 Wat is een ICD? 03 Hoe werkt een ICD? 04 Wat te doen bij een shock? 05 Wanneer het ziekenhuis verwittigen? 06

Nadere informatie

7e ICD informatiedag. Cardiologie Flevoziekenhuis & Tergooi

7e ICD informatiedag. Cardiologie Flevoziekenhuis & Tergooi 7e ICD informatiedag Cardiologie Flevoziekenhuis & Tergooi Zaterdag 10 november 2018 Historie ICD patiëntendag In 2012: 100 gasten In 2013: 120 gasten In 2014: 150 gasten In 2015: 190 gasten In 2016: 200

Nadere informatie

info voor patiënten Ik krijg een pacemaker

info voor patiënten Ik krijg een pacemaker info voor patiënten Ik krijg een pacemaker Inhoud 01 Algemene informatie... 04 02 De opname... 04 03 De ingreep... 09 04 Het verblijf... 10 05 Wat te doen nadien?... 10 06 Praktische richtlijnen... 11

Nadere informatie

BIJLAGE 6 BIJ HET KONINKLIJK BESLUIT VAN 23 MAART 1998 BETREFFENDE HET RIJBEWIJS

BIJLAGE 6 BIJ HET KONINKLIJK BESLUIT VAN 23 MAART 1998 BETREFFENDE HET RIJBEWIJS BIJLAGE 6 BIJ HET KONINKLIJK BESLUIT VAN 23 MAART 1998 BETREFFENDE HET RIJBEWIJS MINIMUMNORMEN EN ATTESTEN INZAKE DE LICHAMELIJKE EN GEESTELIJKE GESCHIKTHEID VOOR HET BESTUREN VAN EEN MOTORVOERTUIG I.

Nadere informatie

Hart- en longziekten. informatiebrochure

Hart- en longziekten. informatiebrochure Hart- en longziekten informatiebrochure 1 Inhoudstafel 1. Inleiding en verwelkoming 2. Voorstelling afdeling 3. Dagindeling en bezoekuren 4. Verpleegkundige verzorging 5. Medische opvolging 6. Meebrengen

Nadere informatie

HOOFDSTUK 18 WIE KAN EEN BELGISCH RIJBEWIJS KRIJGEN

HOOFDSTUK 18 WIE KAN EEN BELGISCH RIJBEWIJS KRIJGEN HOOFDSTUK 18 WIE KAN EEN ELGISCH RIJEWIJS KRIJGEN INHOUDSOPGAVE TITEL PAGINA 1. Verblijfsvoorwaarden... 2 2. Leeftijdsvoorwaarden... 2 3. Vooraf vereiste categorieën... 3 4. Rijverbod... 3 5. Medisch onderzoek...

Nadere informatie

RIJGESCHIKTHEIDSATTEST

RIJGESCHIKTHEIDSATTEST 1. Principe RIJGESCHIKTHEIDSATTEST De Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer heeft een eigen reglementering (KB van 23/03/1998) die stelt dat men naast het slagen in een theoretisch en praktisch

Nadere informatie

Hartcentrum Hasselt. Voorkamerfibrillatie. Informatie voor patiënten

Hartcentrum Hasselt. Voorkamerfibrillatie. Informatie voor patiënten Hartcentrum Hasselt Voorkamerfibrillatie Informatie voor patiënten Inhoudstafel 1. Een normale hartfunctie 1. Een normale hartfunctie 3 2. Wat is voorkamerfibrillatie? 4 3. Wat zijn de symptomen van voorkamerfibrillatie?

Nadere informatie

Bijlage 6 van het KB van betreffende het rijbewijs.

Bijlage 6 van het KB van betreffende het rijbewijs. Bijlage 6 van het KB van 23.03.1998 betreffende het rijbewijs. Minimumnormen en attesten inzake de lichamelijk en geestelijke geschiktheid voor het besturen van een motorvoertuig Bijlage 6 van het K.B.

Nadere informatie

Pacemakers en ICD s. Symposium voor anesthesiemedewerkers. Kitty van der Beek-Schouten. Cardiac Device Specialist RdGG.

Pacemakers en ICD s. Symposium voor anesthesiemedewerkers. Kitty van der Beek-Schouten. Cardiac Device Specialist RdGG. Pacemakers en ICD s Symposium voor anesthesiemedewerkers 20 mei 2016 Kitty van der Beek-Schouten Cardiac Device Specialist RdGG VRAAGJE. Hoeveel ICD dragers in Nederland? 35.000 er komen jaarlijks ongeveer

Nadere informatie

Het S-ICD SYSTEEM. Informatie over de werking, implantatie en nazorg van de S-ICD

Het S-ICD SYSTEEM. Informatie over de werking, implantatie en nazorg van de S-ICD Het S-ICD SYSTEEM Informatie over de werking, implantatie en nazorg van de S-ICD 2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Waarom S-ICD 3 Voorbereiding op de implantatie 4 Opname 4 Implantatie 4 Mogelijke risico s/complicaties

Nadere informatie

Ervaring vanuit arbeidsgeneeskunde:

Ervaring vanuit arbeidsgeneeskunde: Ervaring vanuit arbeidsgeneeskunde: de praktijk van het gezondheidstoezicht Dr. Edelhart Y. Kempeneers Medisch directeur Vlaanderen & Brussel SPMT-AristA Studievoormiddag 8 oktober 2015 Situering Groep

Nadere informatie

Cardiologische leefregels

Cardiologische leefregels Cardiologische leefregels Cardiologie alle aandacht Cardiologische leefregels Naam patiënt: Afdeling: Diagnose PTCA (dotterbehandeling) via lies PTCA (dotterbehandeling) via pols Leefregels Eerste 3 dagen

Nadere informatie

HOOFDSTUK 07 MEDISCH ONDERZOEK

HOOFDSTUK 07 MEDISCH ONDERZOEK HOOFDSTUK 07 MEDISCH ONDERZOEK OMZENDBRIEF AAN DE GEMEENTEBESTUREN INHOUDSOPGAVE TITEL PAGINA I. MEDISCH ONDERZOEK GROEP 1...2 1. Voor wie en op welk moment... 2 1.1 Bij het theoretisch examen... 2 1.2

Nadere informatie

PATIËNTENINFO. U wordt opgenomen voor de implantatie van een. pacemaker of defibrillator. Cardiologie

PATIËNTENINFO. U wordt opgenomen voor de implantatie van een. pacemaker of defibrillator. Cardiologie PATIËNTENINFO U wordt opgenomen voor de implantatie van een pacemaker of defibrillator Cardiologie Beste patiënt, Welkom op de dienst cardiologie van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Deze brochure

Nadere informatie

Ik krijg een subcutane defibrillator

Ik krijg een subcutane defibrillator Boston Scientific metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Ik krijg een subcutane defibrillator Inhoud 01 Algemene informatie... 04 02 Wat is een subcutane defibrillator (S-ICD)?..

Nadere informatie

Cardiaal implanteerbare toestellen! Deactivatie in de palliatieve setting

Cardiaal implanteerbare toestellen! Deactivatie in de palliatieve setting symposium 11/10/14 Cardiaal implanteerbare toestellen! Deactivatie in de palliatieve setting Dr. A. Vestraets Cardiologie RZ HHart Leuven Casus man, 82j 1996: STEMI 2004: SCD (VF succesvolle REA), LVEF

Nadere informatie

HOOFDSTUK 07 MEDISCH ONDERZOEK

HOOFDSTUK 07 MEDISCH ONDERZOEK HOOFDSTUK 07 MEDISCH ONDERZOEK INHOUDSOPGAVE TITEL PAGINA I. MEDISCH ONDERZOEK GROEP 1...2 1. Voor wie en op welk moment... 2 1.1 Bij het theoretisch examen... 2 1.2 Bij de aanvraag van het voorlopig rijbewijs

Nadere informatie

Wat u moet weten. over een pacemaker

Wat u moet weten. over een pacemaker Wat u moet weten over een pacemaker Inhoudsopgave Het hart.................................... 4 De pacemaker................................ 5 Wanneer een pacemaker implanten................ 6 Sinusknoopziekte...........................

Nadere informatie

NIETIGHEID TERUGGAVE DUPLICAAT OMWISSELING VAN EEN OUD

NIETIGHEID TERUGGAVE DUPLICAAT OMWISSELING VAN EEN OUD NIETIGHEID TERUGGAVE DUPLICAAT OMWISSELING VAN EEN OUD MODEL TEGEN EEN NIEUW MODEL INHOUDSOPGAVE Nietigheid van het rijbewijs Teruggave van het rijbewijs Duplicaat In welke omstandigheden wordt een duplicaat

Nadere informatie

QERMID Quality Electronic Registration of Medical Implant Devices - Hartdefibrillatoren

QERMID Quality Electronic Registration of Medical Implant Devices - Hartdefibrillatoren QERMID Quality Electronic Registration of Medical Implant Devices - Hartdefibrillatoren Gebruikershandleiding Conventie 01-01-2015 Inhoudstafel I. Hoe verbinding maken met de toepassing?...3 1. Voorwaarden...3

Nadere informatie

Preventieve sportmedische screening

Preventieve sportmedische screening Preventieve sportmedische screening cardiosporten.be Dr Roosen John Dieusaert Olivia Wat veroorzaakt plotse dood? Media: acuut hartfalen is niet de oorzaak Wel: ernstige ritmestoornissen van het hart,

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Hypertrofische Cardiomyopathie Een hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is een erfelijke aandoening waarbij de hartspier, met name het tussenschot tussen de hartkamers, is verdikt. Een verdikking van de

Nadere informatie

Circulaire 2016 04 RIJBEWIJS

Circulaire 2016 04 RIJBEWIJS PRINCIPE KB Rijbewijs 23 maart 1998 KB Rijbewijs, vakbekwaamheid en nascholing, 4 mei 2007 De Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer heeft een eigen reglementering (Koninklijk Besluit betreffende

Nadere informatie

Pacemakerimplantatie. Informatiebrochure

Pacemakerimplantatie. Informatiebrochure Pacemakerimplantatie Informatiebrochure Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 3 1 INLEIDING... 4 2 WAT IS EEN PACEMAKER?... 4 3 VOORBEREIDING... 5 3.1 Voorbereidingen thuis...5 3.2 Voorbereidingen in het ziekenhuis...5

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Dilaterende Cardiomyopathie Een dilaterende cardiomyopathie (DCM) is een aandoening waarbij de hartspier is verwijd. Dit gaat doorgaans gepaard met het dunner worden van de hartspier. DCM kan veel verschillende

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Non-compactie Cardiomyopathie Een non-compactie cardiomyopathie (NCCM) is een aandoening waarbij er diepe groeven in de hartspier zitten. NCCM kan het enige verschijnsel zijn, maar kan ook worden gevonden

Nadere informatie

Melding van de ambulance: patient op straat gevonden met hartstilstand

Melding van de ambulance: patient op straat gevonden met hartstilstand Melding van de ambulance: patient op straat gevonden met hartstilstand Prof.Dr. R.J.G. Peters Afdeling cardiologie Academisch Medisch Centrum Amsterdam Probleem patient komt onaangekondigd groot risico

Nadere informatie

Circulaire RIJBEWIJS

Circulaire RIJBEWIJS PRINCIPE KB Rijbewijs, vakbekwaamheid en nascholing 4 mei 2007 De Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer heeft een eigen reglementering (Koninklijk Besluit betreffende het rijbewijs van 23/03/1998)

Nadere informatie

DFT-test. Defibrillatie Treshold-test

DFT-test. Defibrillatie Treshold-test DFT-test Defibrillatie Treshold-test Inleiding Binnenkort wordt u een dag in het ziekenhuis opgenomen om uw reeds geïmplanteerde defibrillator te testen. Deze test wordt de DFT-test genoemd (Defibrillatie

Nadere informatie

Palliatieve zorg in het ZGT

Palliatieve zorg in het ZGT 30 oktober 2014 Mw. Dr. I.M. Oving Internist-Oncoloog Palliatieve zorg in het ZGT Op het juiste moment en de juiste plaats Namens het palliatief consult team Palliatieve zorg, op het juiste moment en de

Nadere informatie

Telecardiologie: Toekomst of heden?

Telecardiologie: Toekomst of heden? Telecardiologie: Toekomst of heden? Cardio 2010 Johan Vijgen Electrofysioloog Virga Jesse Ziekenhuis Hasselt Telegeneeskunde: definitie Voorwaarden om te slagen Toepassingen cardiologie Rol van de huisarts

Nadere informatie

Informatie na opname voor hartritmestoornissen

Informatie na opname voor hartritmestoornissen Afdeling: Onderwerp: Cardiologie Informatie na opname voor hartritmestoornissen 1 Patiënteninformatie na opname voor ritmestoornissen U was opgenomen in verband met hartritmestoornissen. U ontvangt ook

Nadere informatie

Jaarverslag Hartcentrum Gent 2013

Jaarverslag Hartcentrum Gent 2013 1 jaarverslag 2013 Jaarverslag Hartcentrum Gent 2013 1 INLEIDING We willen u met dit document inzicht geven in de activiteiten van het Maria Middelares Hartcentrum Gent in 2013. Volgende onderwerpen komen

Nadere informatie

Johan Vijgen. ECG bij hartritmestoornissen

Johan Vijgen. ECG bij hartritmestoornissen Johan Vijgen ECG bij hartritmestoornissen De patiënt heeft ritmestoornissen De patiënt had ritmestoornissen De patiënt wordt behandeld voor ritmestoornissen ECG bij hartritmestoornissen De patiënt heeft

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Aritmogene Cardiomyopathie Een aritmogene cardiomyopathie (ACM) is een aandoening waarbij de hartspier deels wordt vervangen door vet- of bindweefsel. Meestal is bij deze aandoening voornamelijk de rechterhartkamer

Nadere informatie

Boston Scientific. info voor patiënten. Ik krijg een subcutane defibrillator

Boston Scientific. info voor patiënten. Ik krijg een subcutane defibrillator Boston Scientific info voor patiënten Ik krijg een subcutane defibrillator Inhoud 01 Algemene informatie... 04 02 Wat is een subcutane defibrillator (S-ICD)?.. 04 03 De opname... 09 04 De ingreep... 09

Nadere informatie

Cardiomyopathie door phospholamban mutatie

Cardiomyopathie door phospholamban mutatie Cardiomyopathie door phospholamban mutatie De term cardiomyopathie betekent ziekte van de hartspier. Hartspierziekten kunnen verschillende oorzaken hebben, waaronder erfelijke oorzaken. Bij verschillende

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Dilaterende Cardiomyopathie Een dilaterende cardiomyopathie (DCM) is een aandoening waarbij de hartspier is verwijd. Dit gaat doorgaans gepaard met het dunner worden van de hartspier. Geschat wordt dat

Nadere informatie

Medische Rijgeschiktheid bij Dementie. de rol van de arts de rol van het CARA

Medische Rijgeschiktheid bij Dementie. de rol van de arts de rol van het CARA Medische Rijgeschiktheid bij Dementie de rol van de arts de rol van het CARA Rijden en het Rijbewijs Wie heeft een Rijbewijs nodig? de meeste bestuurders (wie niet: bromfiets klasse A, geboren voor 14/02/

Nadere informatie

De lange weg is vaak te kort.

De lange weg is vaak te kort. www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw De lange weg is vaak te kort. Dr. F. Krekelbergh Geriater Verantwoordelijke arts palliatieve zorgen Levenseinde is belangrijk moment Vroeg of laat Leven : veel verlieservaringen

Nadere informatie

Voor de bepaling van de rijgeschiktheid in het geval van epilepsie is het criterium een periode aanvalsvrij een belangrijk begrip.

Voor de bepaling van de rijgeschiktheid in het geval van epilepsie is het criterium een periode aanvalsvrij een belangrijk begrip. Inleiding Definiëring epilepsie Een persoon heeft epilepsie indien hij binnen een periode van 5 jaar twee of meerdere niet uitgelokte epileptische aanvallen heeft gehad. Na 5 jaar aanvalsvrijheid kan een

Nadere informatie

CRT-D versus CRT-P. verschillende behandelingen voor dezelfde patiënt? CarVasZ M.L. Hendriks, MSc Dept. Cardiology VUmc.

CRT-D versus CRT-P. verschillende behandelingen voor dezelfde patiënt? CarVasZ M.L. Hendriks, MSc Dept. Cardiology VUmc. CRT-D versus CRT-P verschillende behandelingen voor dezelfde patiënt? CarVasZ 2017 M.L. Hendriks, MSc Dept. Cardiology VUmc Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Hypertrofische Cardiomyopathie Een hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is een erfelijke aandoening waarbij de hartspier, met name het tussenschot tussen de hartkamers, is verdikt. Een verdikking van de

Nadere informatie

Elektrofysiologisch onderzoek (EFO) en ablatie INFORMATIE VOOR PATIËNTEN

Elektrofysiologisch onderzoek (EFO) en ablatie INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Elektrofysiologisch onderzoek (EFO) en ablatie INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Beste patiënt Binnenkort wordt u in het AZ Jan Palfijn opgenomen voor een elektrofysiologisch onderzoek of een ablatie. In deze

Nadere informatie

U wordt opgenomen voor de implantatie van een pacemaker of defibrillator. Informatiebrochure patiënten

U wordt opgenomen voor de implantatie van een pacemaker of defibrillator. Informatiebrochure patiënten U wordt opgenomen voor de implantatie van een pacemaker of defibrillator Informatiebrochure patiënten 1. Het hart...4 1.1 Werking van het hart...4 1.2 Elektriciteit van het hart...4 2. De pacemaker...5

Nadere informatie

HOOFDSTUK 18 WIE KAN EEN BELGISCH RIJBEWIJS KRIJGEN

HOOFDSTUK 18 WIE KAN EEN BELGISCH RIJBEWIJS KRIJGEN HOOFDSTUK 18 WIE KAN EEN ELGISCH RIJEWIJS KRIJGEN INHOUDSOPGAVE TITEL PAGINA 1. Verblijfsvoorwaarden... 2 2. Leeftijdsvoorwaarden... 3 3. Vooraf vereiste categorieën... 4 4. Rijverbod... 4 5. Medisch onderzoek...

Nadere informatie

Rijbewijs (categorieën) en rijgeschiktheid

Rijbewijs (categorieën) en rijgeschiktheid Rijbewijs (categorieën) en rijgeschiktheid 1/6 Rijbewijs (categorieën) en rijgeschiktheid VOERTUIG LEEFTIJD RIJBEWIJS? Tweewielige bromfiets klasse A 50 cc, 25 km/h Tweewielige bromfiets klasse B 50 cc,

Nadere informatie

ICD Implanteerbare Cardioverter - Defibrillator

ICD Implanteerbare Cardioverter - Defibrillator ICD Implanteerbare Cardioverter - Defibrillator Cardiologie Beter voor elkaar 2 Een ICD is evenals een pacemaker een klein apparaatje dat onder de huid wordt geïmplanteerd bij mensen met een hartritmestoornis.

Nadere informatie

Hartfalendossier. Dagboek voor patiënt en zorgverleners

Hartfalendossier. Dagboek voor patiënt en zorgverleners Hartfalendossier Dagboek voor patiënt en zorgverleners Cardiologie Neem deze brochure steeds ingevuld mee naar uw arts/apotheker. Houd steeds een lijst met uw medicatie en de ingenomen dosis bij u. Noteer

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Het Brugada-syndroom Het Brugada-syndroom (BrS) is een aandoening waarbij de elektrische functie van het hart is verstoord. Op het elektrocardiogram (ECG of hartfilmpje) is de aandoening meestal te herkennen.

Nadere informatie

Cardiologie De nieuwste ontwikkelingen. Dr. S.A.J. van den Broek Thoraxcentrum/Afdeling Cardiologie UMCG

Cardiologie De nieuwste ontwikkelingen. Dr. S.A.J. van den Broek Thoraxcentrum/Afdeling Cardiologie UMCG Cardiologie De nieuwste ontwikkelingen Dr. S.A.J. van den Broek Thoraxcentrum/Afdeling Cardiologie UMCG Dhr. A, 48 jaar taxichauffeur s ochtends 06.20 uur acuut pijn op de borst met een zwaar gevoel in

Nadere informatie

Advance Care Planning in België

Advance Care Planning in België Scientific Institute of Public Health Advance Care Planning in België een studie via de Belgische Huisartsenpeilpraktijken Koen Meeussen -Zorg rond het Levenseinde - VUB Doelstelling Senti-Melc Methode

Nadere informatie

HOOFDSTUK 07 MEDISCH ONDERZOEK

HOOFDSTUK 07 MEDISCH ONDERZOEK HOOFDSTUK 07 MEDISCH ONDERZOEK INHOUDSOPGAVE TITEL PAGINA I. MEDISCH ONDERZOEK GROEP 1...2 1. Voor wie en op welk moment... 2 1.1 Bij het theoretisch examen... 2 1.2 Bij de aanvraag van het voorlopig rijbewijs

Nadere informatie

Het kind in Acute Nood September Dennis van der Geld Ambulance verpleegkundige NRR Docent-instructeur BLS/AED/PBLS

Het kind in Acute Nood September Dennis van der Geld Ambulance verpleegkundige NRR Docent-instructeur BLS/AED/PBLS Het kind in Acute Nood September 2018 Dennis van der Geld Ambulance verpleegkundige NRR Docent-instructeur BLS/AED/PBLS Doel Herken het kind in acute nood Specifieke volgorde PBLS te begrijpen Nut van

Nadere informatie

INFO VOOR PATIËNTEN CARDIOGENETISCHE CONSULTATIE

INFO VOOR PATIËNTEN CARDIOGENETISCHE CONSULTATIE INFO VOOR PATIËNTEN CARDIOGENETISCHE CONSULTATIE INHOUD 01 Inleiding 4 02 Hartaandoening 5 03 Erfelijkheidsonderzoek 6 04 Genetische counseling 6 05 Wie komt in aanmerking 7 06 (Preventieve) behandeling

Nadere informatie

REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE

REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE Formulier bij aangetekend schrijven met ontvangstbewijs te zenden naar de Federale Controle- en Evaluatiecommissie voor de toepassing van de wet betreffende de euthanasie,

Nadere informatie

Telemetrie INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN

Telemetrie INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN Telemetrie INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD Welkom...4 Wat is telemetrie?...5 Wat is telemetrie niet?...5 Hoe werkt telemetrie?...6 Waarom telemetrie?...6 Bereikbaarheid van de telemetrie...7

Nadere informatie

Juridische kanttekeningen rond maaltijdzorg. Jan Vande Moortel Advamo Arteveldehogeschool Gent

Juridische kanttekeningen rond maaltijdzorg. Jan Vande Moortel Advamo Arteveldehogeschool Gent Juridische kanttekeningen rond maaltijdzorg Jan Vande Moortel Advamo Arteveldehogeschool Gent WIE HEEFT BESLISSINGSRECHT? De patiënt Is hij nog bekwaam? Wie bepaalt de bekwaamheid? Zijn vertegenwoordiger

Nadere informatie

Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015. Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam

Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015. Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam Zwangerschap en een ICD CarVasZ 20-11-2015 Wilma de Vries Verpleegkundig specialist Erasmus MC Rotterdam Jong Vrouw ICD Erfelijke hartziekten 1: Cardiomyopathieën (hartspier) 2: Aritmieën (elektische geleiding)

Nadere informatie

REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE

REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE REGISTRATIEDOCUMENT EUTHANASIE Formulier bij aangetekend schrijven met ontvangstbewijs te zenden naar de Federale Controle- en Evaluatiecommissie voor de toepassing van de wet betreffende de euthanasie,

Nadere informatie

Circulaire RIJGESCHIKTHEIDSATTEST

Circulaire RIJGESCHIKTHEIDSATTEST Rijgeschiktheidsattest voor UITZENDKRACHTEN PRINCIPE De Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer heeft een eigen reglementering (Koninklijk Besluit betreffende het rijbewijs van 23/03/1998) waarin

Nadere informatie

Dienst hartziekten Cardioversie. Informatiebrochure voor de patiënt

Dienst hartziekten Cardioversie. Informatiebrochure voor de patiënt Dienst hartziekten Cardioversie Informatiebrochure voor de patiënt WAT IS CARDIOVERSIE? Deze ingreep bestaat uit het toedienen van een korte elektrische shock ter hoogte van de borstkas d.m.v. 2 vlakke

Nadere informatie

MINIMUMNORMEN EN ATTESTEN INZAKE DE LICHAMELIJKE EN GEESTELIJKE GESCHIKTHEID VOOR HET BESTUREN VAN EEN MOTORVOERTUIG

MINIMUMNORMEN EN ATTESTEN INZAKE DE LICHAMELIJKE EN GEESTELIJKE GESCHIKTHEID VOOR HET BESTUREN VAN EEN MOTORVOERTUIG Bijlage 6 bij het koninklijk besluit van 23 maart 1998 betreffende het rijbewijs (Laatste wijziging : K.B. 15-07-2004, art. 14 B.S. 30-07-2004) www.wegcode.be MINIMUMNORMEN EN ATTESTEN INZAKE DE LICHAMELIJKE

Nadere informatie

Mijn patiënt heeft palpitaties. Dr. Joris Schurmans 26/9/2015

Mijn patiënt heeft palpitaties. Dr. Joris Schurmans 26/9/2015 Palpitaties Mijn patiënt heeft palpitaties Dr. Joris Schurmans 26/9/2015 Palpitaties Palpitaties Hartritme-stoornissen Diagnostische work-up Hartritme-stoornissen Hartritme-stoornissen Palpitaties Palpitaties

Nadere informatie

news Editoriaal nhoudstafel BIPIBnews - Nr 7 Juli 2011

news Editoriaal nhoudstafel BIPIBnews - Nr 7 Juli 2011 news Pg. 1 Pg. 2 Pg. 3 Pg. 4 Pg. 5 Pg. 6 Pg. 7 Pg. 8 Editoriaal. Sessie voor patiënten tijdens het BeHRAcongres van 7 oktober 2011 Help ons groter te worden. Vijfde informatievergadering in Jolimont. Technologische

Nadere informatie

Multidisciplinaire benadering van veilige mobiliteit bij ouderen. Themadag Bijzondere Weggebruiker Dr. Mark Lutin 19 december 2016

Multidisciplinaire benadering van veilige mobiliteit bij ouderen. Themadag Bijzondere Weggebruiker Dr. Mark Lutin 19 december 2016 Multidisciplinaire benadering van veilige mobiliteit bij ouderen Themadag Bijzondere Weggebruiker Dr. Mark Lutin 19 december 2016 Autorijden : een universeel toegankelijke vaardigheid Autorijden : een

Nadere informatie

HARTEBLAD. Driemaandelijks Tijdschrift <<< SPECIALE UITGAVE >>>

HARTEBLAD. Driemaandelijks Tijdschrift <<< SPECIALE UITGAVE >>> HARTEBLAD België - Beluiken P.B. 9200 Dendermonde 1 3/7840 Erkenningsnummer V.Z.W. C.A.T.O. VRIENDENKRING HART en VAATPATIENTEN Regio Dender, Schelde, Durme Ondernemingsnummer 0.422.255.648 P708703 Driemaandelijks

Nadere informatie

Procedure na aanmelding ICD

Procedure na aanmelding ICD Cardiologie Procedure na aanmelding ICD www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl CAR029 / Procedure na aanmelding ICD / 29-06-2016 2 Procedure na

Nadere informatie

Electieve Cardioversie (ECV) Afdeling Cardiologie

Electieve Cardioversie (ECV) Afdeling Cardiologie Electieve Cardioversie (ECV) Afdeling Cardiologie U heeft binnenkort een afspraak voor een cardioversie. In deze folder vindt u informatie over deze behandeling. Wat is een cardioversie? Cardioversie is

Nadere informatie

Welkom. Publiekslezing Hartaandoeningen. 10 maart 2016

Welkom. Publiekslezing Hartaandoeningen. 10 maart 2016 Welkom Publiekslezing Hartaandoeningen 10 maart 2016 Voorstellen Ineke Sterk Verpleegkundig specialist interne geneeskunde Programma publiekslezing 19.30 uur Aanvang publiekslezing 19.45 uur Lezing cardioloog

Nadere informatie

INWENDIGE GENEESKUNDE Art. 20 Page 1 sur 5

INWENDIGE GENEESKUNDE Art. 20 Page 1 sur 5 INWENDIGE GENEESKUNDE Art. 20 Page 1 sur 5 e) De verstrekkingen die tot het specialisme cardiologie (FL) behoren: 5501 475016 475020 ** Electrische defibrillatie van het hart, inclusief electrocardiografische

Nadere informatie

Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade. AZ Nikolaas

Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade. AZ Nikolaas Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade Dr. C. Jadoul Neuroloog AZ Nikolaas 1 Casus: recidief slikpneumonie Dame 75 jaar Spoed: algemeen achteruit (mentaal en fysiek) Antec: Parkinson

Nadere informatie

Continue thuisbehandeling met diuretica via infuus bij hartfalen

Continue thuisbehandeling met diuretica via infuus bij hartfalen Continue thuisbehandeling met diuretica via infuus bij hartfalen 2 Samen met uw behandelend arts heeft u besloten om thuis behandeld te worden met diuretica (plasmedicijn) via de bloedbaan. In een vergevorderd

Nadere informatie

VERDUIDELIJKING WETGEVING ROND HET LEVENSEINDE

VERDUIDELIJKING WETGEVING ROND HET LEVENSEINDE VERDUIDELIJKING WETGEVING ROND HET LEVENSEINDE Alle wetteksten en/of documenten, beschreven in dit document zijn te downloaden op www.palliatieve.org > professionele gebruiker > wetgeving en documenten

Nadere informatie

HARTEBLAD. Driemaandelijks Tijdschrift <<< SPECIALE UITGAVE >>>

HARTEBLAD. Driemaandelijks Tijdschrift <<< SPECIALE UITGAVE >>> HARTEBLAD V.Z.W. C.A.T.O. VRIENDENKRING HART en VAATPATIENTEN Regio Dender, Schelde, Durme Ondernemingsnummer 0.422.255.648 Driemaandelijks Tijdschrift België - Beluiken P.B. 9200 Dendermonde 1 3/7840

Nadere informatie

Cardioversie. patiënteninformatie

Cardioversie. patiënteninformatie Cardioversie patiënteninformatie 0 Beste mevrouw, heer B318-11 2017 Uw behandelende arts heeft u voorgesteld een cardioversie bij u uit te voeren. Dit heeft ongetwijfeld heel wat vragen bij u opgeroepen.

Nadere informatie

Implantatie van een inwendige defibrillator (ICD)

Implantatie van een inwendige defibrillator (ICD) Implantatie van een inwendige defibrillator (ICD) Uw afspraak U wordt verwacht op: datum: tijdstip: Inhoudsopgave Inleiding... 1 Wat doet een ICD... 1 Voorbereiding... 2 Opname... 2 Voorbereiding implantatie...

Nadere informatie

Hartrevalidatie poliklinische patiënten

Hartrevalidatie poliklinische patiënten Hartrevalidatie poliklinische patiënten In verband met hart- en of vaatproblemen wordt u behandeld in het TweeSteden ziekenhuis. Een hartstoornis kan grote lichamelijke en psychische gevolgen hebben. Het

Nadere informatie

Algemeen. Rijbewijs. De verschillende Rijbewijzen

Algemeen. Rijbewijs. De verschillende Rijbewijzen Algemeen Rijbewijs De verschillende rijbewijzen Internationaal Rijbewijs Kosten voor het rijbewijs Welk rijbewijs voor welk voertuig? Verval recht tot sturen Verging (duplicaat) het rijbewijs Nuttige adressen

Nadere informatie

bevindingen van de evaluatiecommissie Wim Distelmans MD PhD MPH titularis leerstoel Waardig Levenseinde van demens.nu aan de VUB

bevindingen van de evaluatiecommissie Wim Distelmans MD PhD MPH titularis leerstoel Waardig Levenseinde van demens.nu aan de VUB bevindingen van de evaluatiecommissie Wim Distelmans MD PhD MPH titularis leerstoel Waardig Levenseinde van demens.nu aan de VUB noodzaak euthanasiewet euthanasie gebeurde vroeger ook / noodtoestand conflict

Nadere informatie

Syncope : nieuwe inzichten

Syncope : nieuwe inzichten Syncope : nieuwe inzichten Dieter De Cleen 2 februari 2019 TLOC Syncope Indeling Reflex syncope vasovagaal situationeel (niezen, mictie, defecatie, ) carotid sinus syndroom Orthostatische syncope medicatie

Nadere informatie

Implantatie van een inwendige defibrillator (ICD)

Implantatie van een inwendige defibrillator (ICD) Implantatie van een inwendige defibrillator (ICD) Uw afspraak : d.d om uur Plaats : Inhoudsopgave Inleiding... 1 Wat doet een ICD... 1 Voorbereiding... 2 Opname... 2 Voorbereiding implantatie... 3 Implantatie...

Nadere informatie

OMZENDBRIEF AAN DE GEMEENTEBESTUREN HOOFDSTUK 28 HET INTERNATIONALE RIJBEWIJS

OMZENDBRIEF AAN DE GEMEENTEBESTUREN HOOFDSTUK 28 HET INTERNATIONALE RIJBEWIJS HOOFDSTUK 28 HET INTERNATIONALE RIJBEWIJS Hoofdstuk 28-1 8/02/2010 INHOUDSOPGAVE ALGEMEENHEDEN - Toelichting - Gebruiksvoorwaarden - Wie heeft een IRB nodig? MODEL VAN HET INTERNATIONALE RIJBEWIJS OVERHEID

Nadere informatie

Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn. dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ

Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn. dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ De praktijk van palliatieve zorg huisartspraktijk Mw van Z,

Nadere informatie

Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog

Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog Hartziekten door PLN mutatie Wat is de rol van de cardioloog Patiëntendag PLN vereniging Paul van Haelst, cardioloog Antonius Ziekenhuis Sneek Erfelijke hartziekten Welke hartziekten kunnen erfelijk zijn?

Nadere informatie

Leven met een pacemaker

Leven met een pacemaker Leven met een pacemaker T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont

Nadere informatie

Telerehab III studie

Telerehab III studie Telerehab III Telerehab III studie Lange termijn effecten van telerevalidatie op QOL, CV RF en en fysieke conditie (No conflict of interest) Pilootstudie coördinator: Prof. Dr. Paul Dendale, Cardioloog-revalidatiearts

Nadere informatie

Elektrische cardioversie

Elektrische cardioversie Elektrische cardioversie INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD INLEIDING...4 DOEL...5 KANS OP SUCCES...5 FACTOREN DIE DE KANS OP SUCCES VERGROTEN...5 VOORBEREIDING...6 VERLOOP VAN DE BEHANDELING...7

Nadere informatie