DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

Transcriptie

1 DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Voorontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van het landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek 1. Inhoudelijk Op 16 mei 2014 heeft de Vlaamse Regering het planprogramma Schelde en Rupel goedgekeurd. Het projectgebied Schelde en Rupel kent een sterke ruimtelijke druk en verstedelijking. Het is goed ontsloten via de hoofdwegen E19, A12 en N16, die structuurbepalend zijn op Vlaams niveau. Verder is er het watergebonden economisch netwerk langs Schelde, Rupel en het Zeekanaal. Tussen Boom en Puurs liggen de bedrijventerreinen van de Brabantse poort, een bundeling van economische activiteiten op provinciaal niveau. Ondanks de sterke beïnvloeding van industrialisatie en stedelijke functies bezit deze regio nog belangrijke Vlaamse en bovenlokale natuur- en landschapswaarden. De Schelde- en de Rupelvallei behoren tot de natuurlijke structuur van Vlaanderen en vormen een ruim gebied met een samenhangend en aaneengesloten geheel van natuur- en landschapswaarden en open gebieden die verder gezamenlijk kunnen ontwikkeld worden. De natuurwaarden worden bedreigd door versnippering en het verdwijnen van kleinschalige landschapselementen. De meeste natuur- en landschapswaarden kunnen gekoppeld worden aan het fysisch systeem van de cuesta van Boom en de valleirand van de Schelde vanaf Bornem tot en met Hemiksem. De oude Schelde, de Scheldevallei in Hingene, het gebied van de samenvloeiing van Schelde en Rupel met de vallei van de Bovenvliet-Benedenvliet, de grote meanders van Schelde en Rupel, de polders van Sint-Amands, Bornem, Puurs, Schelle en Niel, het kleiwinningsgebied rond Boom, de stuifzandrug in Bornem, de valleien van Vliet en Molenbeek in Bornem en Puurs, het landbouwgebied in Bornem en de verwevenheid landbouw en natuur tussen Wintam en Eikenvliet structureren verder het gebied. Bakens in het landschap zijn de samenvloeiing van Schelde en Rupel, het Zeekanaal, de fortengordel, de kastelen van Hemiksem, Hingene en Bornem, het domein Hof ter Melis in Lippelo en de abdijen van Hemiksem en Bornem. Deze bakens zijn vaak gelinkt aan ankerplaatsen in het projectgebied. Een andere belangrijke erfgoedwaarde zijn de vergeten nijverheden en het er mee samenhangende watergebonden erfgoed. Klein-Brabant kent een vrij homogeen landbouwgebied met een typische landschappelijke structuur waar de nadruk ligt op grondgebonden activiteiten zoals groententeelt in open lucht. Landbouw als beheerder van de open ruimte heeft hier kansen. Pagina 1 van 7

2 Het planprogramma Schelde en Rupel omvat de volgende inrichtingsprojecten landinrichting: - Klein-Brabant en Zwijndrecht, voor het grondgebied van de gemeenten Bornem, Puurs, Sint- Amands en Zwijndrecht; - Rupelstreek, voor het grondgebied van de gemeenten Hemiksem, Niel, Schelle, Boom en Rumst. De eerste fase van het planprogramma Schelde en Rupel omvat een geheel aan maatregelen, geselecteerd op basis van het bovenlokale belang ervan, het concrete draagvlak ervoor bij de partners, de mate waarin de kostprijs al gerichter kon worden geraamd en de mogelijkheid tot uitvoering op korte of middellange termijn. Het totale aandeel van het Vlaamse Gewest onder de vorm van landinrichtingssubsidies aan de partners die met de uitvoering van inrichtingsmaatregelen zouden worden belast, werd voor de eerste fase geraamd op 4 miljoen euro. Voor de realisatie van elk inrichtingsproject landinrichting worden één of meer landinrichtingsplannen opgemaakt. Er werden, aangestuurd door de planbegeleidingsgroep Rupelstreek, twee landinrichtingsplannen opgemaakt ter realisatie van het inrichtingsproject landinrichting Rupelstreek: - Vlietvallei Hemiksem en Schelle fase 1, op het grondgebied van de gemeenten Hemiksem en Schelle; - Openruimteverbindingen Rupelstreek, op het grondgebied van de gemeenten Hemiksem, Niel, Schelle, Boom en Rumst. Het landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek heeft als doelstelling het verbinden, beschermen, ontsluiten en valoriseren van een vijftal openruimtegebieden en openruimte-corridors, die zowel in de publieke als in de private ruimte liggen. De deelgebieden situeren zich op het grondgebied van de gemeenten Hemiksem, Niel, Boom, Rumst en Schelle. 1. Stapstenen Hemiksem - inkompoort Hemiksem; - inrichting Ter Locht; - inrichting recreatieve verbindingen; - fiets- en wandelbrug over de Benedenvliet en landschappelijke en recreatieve opwaardering van historisch aanlegdokje in abdijpark Hemiksem. 2. Walenhoek in de gemeente Niel - visvijvers; - waterhuishouding natuurgebied; - erfgoedverbindingen; - recreatieve verbindingen; - bos- en natuurbeheer; - inrichting deelgebieden Kapittel en Wetenschapspark - beheer en onderhoud Walenhoek. 3. Verbindingen in de gemeente Boom - aangepast maaibeheer; - inrichting boomgaard; - inrichting verbinding nr. 1 De Schorre-Rupel; - inrichting Pijlpark; - inrichting omgeving t Steencayken Nautisch bezoekerscentrum Rupelstreek; - restauratie kaaimuren; - aanplant insectenvriendelijke vegetaties; - inrichting fauna-elementen; - inrichting omgeving eiland Hoek-polder van Terhagen; - inrichting recreatieve verbindingen. 4. Verbindingen in de gemeente Rumst Pagina 2 van 7

3 - retentiebekken Scheibeek; - inrichting trage wegen Reet; - inrichting verbinding polder van Terhagen. 5. Trage wegen Schelle - inrichting trage wegen. De geplande inrichtingsmaatregelen zullen bijdragen aan de ontwikkeling van een netwerk van kwaliteitsvolle natuurlijke verbindingen tussen de Rupel- en de Scheldeboorden en de achterliggende openruimtevingers tussen de zuidrand van Antwerpen en de Rupelstreek. Ze zullen daardoor een ruimtelijke visie initiëren die bepalend zal zijn voor toekomstige planningsprocessen van lokale en bovenlokale overheden. Naast het werken aan groenblauwe verbindingen, wordt ook een recreatief netwerk opgebouwd dat fietsers en wandelaars de gelegenheid zal bieden om deze openruimtegebieden en het erfgoedverhaal dat erbij hoort (klei- en watergebonden erfgoed) beter te ontdekken. In het landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek worden ook enkele maatregelen beschreven die complementair zijn met de in het landinrichtingsplan opgenomen maatregelen, maar er geen onderdeel van uitmaken. Deze maatregelen zullen worden uitgevoerd door de vermelde partners buiten het kader van de landinrichting en met eigen financiering. Het ontwerp van landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek is opgemaakt door de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), in toepassing van de bepalingen van het decreet van 28 maart 2014 betreffende de landrichting. De planbegeleidingsgroep voor het inrichtingsproject landinrichting Rupelstreek heeft op 7 mei 2018 een consensus bereikt over het ontwerp van landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek. Er vond in elk van de betrokken gemeenten een openbaar onderzoek plaats over het ontwerp van landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek: - Hemiksem: van 25 juni 2018 tot en met 24 juli 2018, er werden geen opmerkingen of bezwaren ingediend; - Niel: van 1 juli 2018 tot en met 31 juli 2018, er werden geen opmerkingen of bezwaren ingediend; - Boom: van 22 juni 2018 tot met 22 juli 2018, er werden twee opmerkingen of bezwaren ingediend; - Rumst: van 18 juni 2018 tot en met 18 juli 2018, er werden geen opmerkingen of bezwaren ingediend; - Schelle: van 22 juni 2018 tot en met 22 juli 2018, er werd één opmerking of bezwaar ingediend. De betrokken lokale besturen hebben een advies gegeven over het ontwerp van landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek: - Hemiksem: op 10 september 2018, zonder opmerkingen; - Niel: op 4 september 2018, met een aantal opmerkingen; - Boom: op 30 juli 2018, met een aantal opmerkingen; - Rumst: op 10 september 1918, met een aantal opmerkingen; - Schelle: op 27 augustus 2018, met een aantal opmerkingen; - Antwerpen: op 13 september 2018, met een aantal opmerkingen. Het ontwerp van landinrichtingsplan werd door de VLM herwerkt tot een eindvoorstel van landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek. In bijlage 6.3 van het eindvoorstel van landinrichtingsplan worden de opmerkingen en bezwaren vermeld die ingediend zijn tijdens de openbare onderzoeken, alsook de opmerkingen die zijn geformuleerd in de adviezen van de lokale besturen, met vermelding van de redenen waarom een Pagina 3 van 7

4 opmerking of bezwaar al dan niet aanleiding heeft gegeven tot een aanpassing van het ontwerp van landinrichtingsplan. De planbegeleidingsgroep voor het inrichtingsproject landinrichting Rupelstreek heeft op 6 november 2018 een consensus bereikt over het eindvoorstel van landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek. De in artikel van het decreet van 28 maart 2014 betreffende de landinrichting (Landinrichtingsdecreet) vermelde elementen waaruit een landinrichtingsplan ten minste moet bestaan, zijn als volgt opgenomen in het eindvoorstel van landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek: 1 een beschrijving van het doel van het landinrichtingsplan, van de wijze waarop het landinrichtingsplan bijdraagt tot de realisatie van het doel van het landinrichtingsproject en van de gewenste maatregelen: in hoofdstukken 1, 2, 3 en 4; 2 een instrumentafweging met het oog op het bereiken van de optimale mix gericht op het doelmatig, billijk en efficiënt inzetten van de beschikbare middelen voor de realisatie van het landinrichtingsproject: in bijlage 6.2; 3 de afbakening van het gebied waarvoor het landinrichtingsplan wordt opgemaakt met aanduiding van het gebied waar een bepaald instrument wordt toegepast: in hoofdstuk 2 en in bijlage 6.3 (op kaarten 1 tot 13); 4 de motivering waarom een instrument wordt toegepast: in bijlage 6.2; 5 de omschrijving van het algemeen nut instrument erfdienstbaarheid tot openbaar nut waarvoor het instrument wordt toegepast: in hoofdstuk 4; 6 een uitvoeringsprogramma en een financieringsplan: in hoofdstuk 5 en in de tabel in hoofdstuk 4. De partners die op het vlak van uitvoering, (mede)financiering en beheer van bepaalde maatregelen betrokken zijn bij het landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek, hebben ingestemd met de aan hen toegewezen taken: - Agentschap voor Natuur en Bos (ANB): instemming gegeven op 27 maart Agentschap Wegen en Verkeer (AWV): instemming gegeven op 1 april De Vlaamse Waterweg nv: instemming gegeven op 28 januari gemeente Hemiksem: instemming gegeven op 23 april gemeente Niel: instemming gegeven op 16 april gemeente Boom: instemming gegeven op 31 januari gemeente Rumst: instemming gegeven op 21 maart gemeente Schelle: instemming gegeven op 13 maart provincie Antwerpen: instemming gegeven op 2 april Kempens Landschap vzw: instemming gegeven op 30 april Regionaal Landschap Rivierenland vzw: instemming gegeven op 21 maart bij maatregel c betrokken natuurlijke persoon: instemming gegeven op 12 maart PACO nv: instemming gegeven op 12 februari Het voorontwerp van besluit en de bijbehorende bijlage gaan als bijlage 1 en 2. Het eindvoorstel van landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek gaat als bijlage 3. De notulen van de planbegeleidingsgroep Rupelstreek van 7 mei 2018 en 6 november 2018 gaan als bijlage 4. De adviezen van de gemeenten Hemiksem, Niel, Boom, Rumst en Schelle en van de provincie Antwerpen gaan als bijlage 5. Pagina 4 van 7

5 De instemmingen van de betrokken partners gaan als bijlage Budgettaire weerslag In de tabel in hoofdstuk 4 van het landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek worden voor elke maatregel de volgende gegevens vermeld: - Uitvoerder; - Eigenaar; - Beheerder/erfpachthouder; - Kostprijs; - Financiering. De totale kostprijs en de financiering van het landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek worden als volgt geraamd: Landinrichtingssubsidie ,72 ANB ,25 Gemeente Hemiksem ,11 Gemeente Niel ,58 Stad Boom ,37 Gemeente Rumst ,71 Gemeente Schelle ,12 Provincie Antwerpen ,55 Paco nv ,50 Totaal ,91 Volgens artikel van het besluit van de Vlaamse Regering van 6 juni 2014: - bedraagt de subsidie van het Vlaamse Gewest voor inrichtingswerken waarmee provincies, gemeenten, privaatrechtelijke rechtspersonen en natuurlijke personen zijn belast, maximaal 70% van het totale bedrag; - bedraagt de subsidie van het Vlaamse Gewest voor inrichtingswerken waarmee de VLM is belast, 100% van het totale bedrag dat niet ten laste wordt genomen door derden, als de inrichtingswerken plaatsvinden op gronden die beheerd zullen worden door een provincie of gemeente of op gronden die in eigendom zijn van een provincie, van een gemeente of van private personen, waarbij het percentage dat ten laste wordt genomen door derden minstens 30% moet te bedragen. De subsidiëring van de uitvoering van het landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek gebeurt in toepassing van Hoofdstuk 2 (bepalingen over de aanvraag, de toekenning, de aanwending en de verantwoording van subsidies) van het besluit van de Vlaamse Regering van 6 juni 2014 betreffende de landinrichting. De subsidies aan de VLM zullen worden aangerekend op basisallocatie QB0 QC van artikel QB0-1QCH2NY-IS van de algemene uitgavenbegroting van de Vlaamse Gemeenschap. De subsidies aan Kempens Landschap vzw en Regionaal Landschap Rivierenland vzw zullen worden aangerekend op basisallocatie QBX QC van artikel QBX-3QCH2NJ-WT van het Minafonds. De subsidies zullen pas toegekend en vastgelegd worden op basis van de voorlegging en de goedkeuring van volledige aanbestedingsdossiers. Pagina 5 van 7

6 De Vlaamse Regering heeft bij de goedkeuring van het planprogramma Schelde en Rupel beslist dat de totale landinrichtingssubsidie van het Vlaamse Gewest aan de partners voor de uitvoering van de eerste fase van het planprogramma Schelde en Rupel maximaal euro kan bedragen, als volgt verdeeld: - Klein-Brabant en Zwijndrecht: euro; - Rupelstreek: euro. Het bedrag van euro is opgenomen in de meerjarenvastleggingsplanning voor landinrichting, en wordt momenteel als volgt ingevuld: Studie/Landinrichtingsplan Raming subsidie Status Klein-Brabant en Zwijndrecht Planvoorbereidingsstudie LIP s Klein-Brabant en Zwijndrecht vastgelegd bij MB van 18/07/2017 Planvoorbereidingsstudie Fort Liezele en Kleine Molenbeekvallei 07/05/2018 vastgelegd bij Planvoorbereidingsstudie Scheldeboord Sint-Amands vastgelegd bij MB van LIP Uitvoeringsinitiatieven Scheldehelden vastgesteld bij MB van 23/05/2018 LIP Sint-Jansveldbeek eindvoorstel LIP LIP Zwijndrecht (eindvoorstel LIP gepland in 2020) voorontwerp LIP LIP Scheldeboord Sint-Amands (eindvoorstel LIP gepland in ) voorontwerp LIP LIP Fort Liezele en Kleine Molenbeekvallei (eindvoorstel LIP gepland in 2022) voorontwerp LIP totaal totaal gereserveerd voor IPL Klein-Brabant en Zwijndrecht nog beschikbaar Rupelstreek LIP Vlietvallei Hemiksem en Schelle fase vastgesteld bij MB van 29/03/2018 LIP Openruimteverbindingen Rupelstreek huidig voorstel totaal totaal gereserveerd voor IPL Rupelstreek nog beschikbaar De meerjarenvastleggingsplanning, samenvatting en detail, gaan als bijlage 7 en 8. Het advies van de Inspectie van Financiën van 21 mei 2019 gaat als bijlage 9. Het akkoord van de Vlaamse minister van Begroting van 18 juni 2019 gaat als bijlage Weerslag op het personeelsbestand en de personeelsbudgetten Het voorstel van beslissing heeft geen weerslag op het personeelsbestand of de personeelsbudgetten van de Vlaamse Gemeenschap, zodat het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor het algemeen beleid inzake personeel en organisatieontwikkeling, niet vereist is. Pagina 6 van 7

7 4. Weerslag op de lokale besturen Het aandeel van de lokale besturen op het vlak van uitvoering en medefinanciering wordt maatregel per maatregel bepaald, in overleg met hen, en conform het besluit van de Vlaamse Regering van 6 juni 2014 betreffende de landinrichting. De lokale besturen worden alleen effectief betrokken bij inrichtingsmaatregelen mits hun uitdrukkelijke instemming. Die instemmingen werden gegeven. De overige inspanningen die van de lokale besturen worden verwacht hebben betrekking op hun vertegenwoordiging in de planbegeleidingsgroep die de opmaak begeleidt van de landinrichtingsplannen voor het inrichtingsproject landinrichting Rupelstreek, en specifiek wat de gemeenten betreft ook de organisatie van het openbaar onderzoek over de landinrichtingsplannen. 5. Kwaliteit van de regelgeving Voorliggend voorontwerp van besluit werd aangepast aan het wetgevingstechnisch en taaladvies nr. 2019/196 van 8 mei Het voorstel van beslissing betreft geen reglementair besluit en vereist dan ook geen reguleringsimpactanalyse en geen advies van de Raad van State. 6. Voorstel van beslissing De Vlaamse Regering beslist haar goedkeuring te hechten aan bovengenoemd voorontwerp van besluit tot vaststelling van het landinrichtingsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek. Koen VAN DEN HEUVEL Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Pagina 7 van 7