1. Inleiding De CO 2-Prestatieladder Doel van dit rapport Opbouw van het systeem 2

Transcriptie

1 Energie management actieplan Formulier Blad: 1/8 Versie: 01 Inhoudsopgave pagina 1. Inleiding De CO 2-Prestatieladder Doel van dit rapport Opbouw van het systeem 2 2. Energiebeleid Beleidsverklaring Rechtspersoon en verantwoordelijkheden 3 3. Doelstellingen 3 4. Uitvoering Energieaspecten Referentiejaar en verslagperiode Reductiedoelstellingen Organisatie van de CO 2-footprint Kwantificeringsmethoden en onzekerheden Energieverbruik Zijlstra infra bv (scope 1 en 2) Energie prestatie- indicatoren Energie reductiekansen Reductiemaatregelen Monitoren en beoordelen Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen 6 5. Borging van het kwaliteitsmanagementplan en het energiemanagement actieplan Interne audits Externe audits Directiebeoordeling (KAM-jaarverslag) Feedback 7 6. Stuurcyclus CO 2-Prestatieladder Stuurcyclus 8 Bijlagen: A Invalshoek A: Inzicht: CO 2-Inventarisatie Zijlstra infra bv (For ) B Invalshoek B: Reductie: Energiebeoordeling (For ) C Invalshoek C: Transparantie: Communicatieplan (For ) D Invalshoek D: Participatie: Participatieplan (For ) Opgesteld door: W.S. Zijlstra C.P. van der Linden Handtekening directie:

2 Energie management actieplan Formulier Blad: 2/8 Versie: INLEIDING 1.1 DE CO 2-PRESTATIELADDER De CO 2-Prestatieladder is een instrument om bedrijven die deelnemen aan aanbestedingen te stimuleren tot CO 2-bewust handelen in de eigen bedrijfsvoering en bij de uitvoering van projecten. Het gaat daarbij met name om energiebesparing, het efficiënt gebruik maken van materialen en het gebruik van duurzame energie. Zijlstra infra bv hecht grote waarde aan het voeren van actief beleid en het leveren van inspanningen om CO 2-emissies zo veel mogelijk te reduceren en CO 2-emissies zo mogelijk te voorkomen. Zijlstra infra bv geeft invulling aan dit beleid aan de hand van de richtlijnen die de CO 2- Prestatieladder op certificatieniveau 3 hiervoor biedt. 1.2 DOEL VAN DIT RAPPORT Dit rapport geeft inzicht in het energiemanagement actieplan van Zijlstra infra bv. Het Energiemanagement actieplan van Zijlstra infra bv is gebaseerd op de NEN-EN-ISO Energiemanagement systemen. De doelstelling van het energiemanagement actieplan is te komen tot een continue verbetering van de energie-efficiëntie en vermindering van de CO 2-uitstoot van de bedrijfsvoering. Hiermee wordt inzicht verschaft in de energieprestaties van de totale bedrijfsvoering en de totale CO 2-emissies als gevolg ervan. Continue evaluatie van de activiteiten en geconstateerde afwijkingen om verbeteringen te realiseren, behoort tot de kern van het kwaliteitsmanagementplan en het energiemanagement actieplan en is dan ook opgesteld volgens de Plan-Do-Check-Act cyclus (PDCA-cyclus). Verificatie De CO 2-emissie-inventarisatie is niet door een verifiërende instelling geverifieerd. 1.3 OPBOUW VAN HET SYSTEEM De documenten die samen het managementsysteem vormen van de CO 2-Prestatieladder zijn als volgt opgebouwd: - Dit document beschrijft het energiemanagement actieplan van Zijlstra infra bv. - De 4 invalshoeken van de CO 2-Prestatieladder worden in detail beschreven in bijlagen bij dit energiemanagement actieplan, met de volgende indeling: - Bijlage A: CO 2-Inventarisatie (For ) - Bijlage B: CO 2-Reductieplan; vastgelegd in de Energiebeoordeling (For ) - Bijlage C: Communicatieplan (For ) - Bijlage D: Participatieplan (For ) 2. ENERGIEBELEID 2.1 BELEIDSVERKLARING Het Energiebeleid is opgenomen als onderdeel van de Beleidsverklaring van Zijlstra infra bv en vastgelegd in het KAM-handboek.

3 Energie management actieplan Formulier Blad: 3/8 Versie: 01 Energiebeleid: Het Energiebeleid is er op gericht om de uitstoot van CO 2 te reduceren en waar mogelijk te voorkomen. Door naleving van dit beleid en aanmoediging daarvan bij andere partijen, streven wij naar optimale bescherming van het milieu en aan het algehele welbevinden van al onze belanghebbenden, in het bijzonder onze medewerkers, klanten, toeleveranciers en de maatschappij. 2.2 RECHTSPERSOON EN VERANTWOORDELIJKHEDEN De rechtspersoon in deze is Zijlstra infra bv Voor het voldoen aan de maatregelen uit het Energie management actieplan ligt de eindverantwoordelijkheid bij de directie van Zijlstra infra bv; de heer W.S. Zijlstra (zie uittreksels Kamer van Koophandel). Zijlstra infra bv is onderverdeeld in de onderstaande 3 bv s: Zijlstra infra bv KvK Zijlstra materieel bv KvK Zijlstra personeel bv KvK Met betrekking tot de algehele bedrijfsvoering en dus ook met betrekking tot het energie management systeem, geldt dat deze bv s als één bedrijf functioneren. In alle documentatie wordt voor de leesbaarheid gesproken over Zijlstra infra bv. Zijlstra infra bv functioneert als één bedrijf en heeft geen zusterbedrijven en/of deelnemingen in andere bedrijven. Bedrijfsgegevens: Zijlstra infra bv Bezoekadres: Postbus 40 Distributiestraat ZG Rijswijk 4283 JN Giessen T E info@zijlstrainfra.nl BTW nummer: NL B01 3. DOELSTELLINGEN De doelstelling van het energiemanagement actieplan is te komen tot een continue verbetering van de energie-efficiëntie en vermindering van de CO 2-uitstoot van de bedrijfsvoering. Hierbij wordt opgemerkt dat vanwege een fluctuerende hoeveelheid werk en fluctuerende reisafstand tot de diverse projectlocaties, het absolute energieverbruik hoger kan zijn, terwijl het relatieve verbruik tegelijkertijd wel lager is. Om deze fluctuaties enigszins te dempen en een betere vergelijking tussen afzonderlijke jaren te maken, wordt de CO 2-emissie gerelateerd aan het aantal medewerkers. De specifieke doelstelling is om over 2020 voor zowel scope 1 als scope 2 een energieverbruik te hebben dat 3% lager is ten opzichte van het referentiejaar Voor 2019 is dit vertaald naar een energieverbruik dat 1% lager is dan 2018; voor 2020 een energieverbruik dat 2% lager is dan in 2018 en voor 2021 een energieverbruik dat 3% lager is dan in Bij deze doelen is uitgegaan van een gelijk aantal werknemers en gelijke omzet. De doelen voor de uitstoot worden gerelateerd aan het aantal medewerkers. Deze doelstelling lijkt in eerste instantie niet ambitieus, maar doordat er door Zijlstra infra bv reeds vele jaren een actief energiebeleid gevolgd wordt, zijn diverse maatregelen al genomen en is verdere (grote) CO 2-reductie steeds lastiger te realiseren.

4 Energie management actieplan Formulier Blad: 4/8 Versie: UITVOERING 4.1 ENERGIEASPECTEN De eerste stap is het inzichtelijk maken van het energieverbruik binnen de organisatie. Op basis van dit inzicht kan er gekeken worden op welke aspecten er winst valt te behalen in de reductie van CO 2- uitstoot. In bijlage A CO 2-Inventarisatie, wordt dit in detail uitgewerkt. 4.2 REFERENTIEJAAR EN VERSLAGPERIODE De eerste inventarisatie van het totale energieverbruik en de CO 2-emissie is opgesteld in Deze inventarisatie wordt gebruikt als referentiejaar. De verslagperiode betreft nu De CO 2-emissie-inventarisatie is vastgelegd in bijlage A. De betrouwbaarheid wordt gecontroleerd door interne audits. Vanuit de geregistreerde kansen wordt gekeken welke onderdelen in aanmerking komen voor het formuleren van doelstellingen. De directie stelt uiteindelijk de doelstellingen vast. 4.3 REDUCTIEDOELSTELLINGEN De reductiedoelstellingen worden geformuleerd voor een jaarlijkse periode. De vastgestelde doelstellingen zijn opgenomen het CO 2-reductieplan (zie bijlage B). 4.4 ORGANISATIE VAN DE CO 2-FOOTPRINT De directeur van Zijlstra infra bv, de heer W.S. Zijlstra, is eindverantwoordelijk voor het energie management systeem en is tevens verantwoordelijk voor de in- en externe communicatie over de CO 2-prestaties van Zijlstra infra bv. De verantwoordelijkheden voor het (blijven) voldoen aan het Energie management actieplan berust bij mevrouw C.P. van der Linden, KAM-Manager en tevens coördinator CO 2-Prestatieladder van Zijlstra infra bv en deze omvatten onder andere: - Het periodiek monitoren van de CO 2-cijfers en hiermee de bewaking van het behalen van de doelstellingen. - De afstemming met de directie en het management van Zijlstra infra bv over de uitvoering van de voorgenomen reductiemaatregelen. - De voorbereiding en documentatie m.b.t. de in- en externe communicatie over de CO 2- prestaties. Alle medewerkers zijn verantwoordelijk voor het maken van verstandige keuzes die het mogelijk maken CO 2-reductie te realiseren. 4.5 KWANTIFICERINGSMETHODEN EN ONZEKERHEDEN Bij de berekening van de CO 2 uitstoot van Zijlstra infra bv is een aantal kwantificeringsmethoden toegepast en doen zich een aantal onzekerheden voor. Kwantificeringsmethoden en onzekerheden met betrekking tot registratie gas en elektra: Zijlstra infra bv beschikt over een gasloos bedrijfspand. Registratie van gas is dus niet van toepassing. Registratie van elektra vindt plaats door middel van het maken van een foto van de daadwerkelijke meterstand op de eerste werkdag van het jaar (omstreeks 15 januari) en de eerste werkdag van het halfjaar (omstreeks 15 juli). Omdat deze dagen soms in het weekendvallen, wordt de foto soms

5 Energie management actieplan Formulier Blad: 5/8 Versie: 01 enkele dagen eerder/later gemaakt. Deze foutmarge wordt als zeer klein ingeschat en zal bij een volgend jaar weer automatisch vervallen. De registratie van elektra op projectlocaties vindt plaats op basis van de afrekening van het energiebedrijf. Hierbij is het mogelijk dat de verbruiksperiode in meerdere kalenderjaren valt. Hierbij wordt het betreffende verbruik, toegerekend aan het kalenderjaar van de afrekening. Deze fout wordt als zeer klein ingeschat en zal bij een volgend jaar weer automatisch vervallen. Er worden geen verbruikscijfers dubbel geteld of juist niet geregistreerd. Kwantificeringsmethoden en onzekerheden met betrekking tot koudemiddelen: Koudemiddelen worden uitgesloten bij de berekening van de CO 2 uitstoot van Zijlstra infra bv. Kwantificeringsmethoden en onzekerheden met betrekking tot registratie zakelijke km met privé voertuigen in Scope 2: Er is pas met ingang van 2018 begonnen met de registratie van zakelijke kilometers met privé voertuigen. In de cijfers vóór 2018 is deze CO 2-uitstoot niet meegeteld. In sommige analyses wordt nog wel gekeken naar de jaren vóór 2018, waarbij dit verschil onderkend wordt. Aangezien 2018 als referentiejaar gekozen is, waarbij dus de zakelijke kilometers met privé voertuigen wel meegenomen zijn, heeft deze wijziging in de methode geen gevolgen voor de verdere (toekomstige) vergelijking van cijfers. Kwantificeringsmethoden en onzekerheden met betrekking tot overige brandstoffen en energieopwekking: In de CO 2-inventarisatie is op een apart tabblad een inventarisatie opgesteld van overige brandstoffen en energieopwekking. Uit deze inventarisatie blijkt dat dit verbruik dusdanig beperkt is dat deze verder niet zijn meegenomen in de CO 2-footprint (conform pagina 31 van de norm; minder dan 5%). Verbranding biomassa: Er is binnen Zijlstra infra bv geen sprake van de verbranding van biomassa. Categorie bedrijf: Met betrekking tot de CO 2-emissie van het bedrijf en de projecten, valt Zijlstra infra bv in de categorie klein bedrijf. (N.B. Definitie klein bedrijf: Totale CO₂-uitstoot van de kantoren en bedrijfsruimten bedraagt maximaal ( ) 500 ton per jaar, en de totale CO₂-uitstoot van alle bouwplaatsen en productielocaties bedraagt maximaal ( ) ton per jaar). 4.6 ENERGIEVERBRUIK ZIJLSTRA INFRA BV (SCOPE 1 EN 2) Het energieverbruik van Zijlstra infra bv wordt jaarlijks conform de vereisten vanuit de CO 2- Prestatieladder niveau 3 geregistreerd. Zie hiervoor document: CO 2-Inventarisatie Zijlstra infra bv in bijlage A. In deze datasheet zijn de conversiefactoren opgenomen zoals die zijn aangeleverd door SKAO (Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen). Nadat de inventarisatie voor de betreffende periode is uitgevoerd, voert de coördinator CO 2- Prestatieladder de kwaliteitscontrole uit op de data. Er wordt gekeken of de organisatiegrenzen juist zijn, de gegevens onder de juiste scope zijn verwerkt en of de juiste conversiefactoren die door SKAO zijn voorgeschreven zijn gebruikt.

6 Energie management actieplan Formulier Blad: 6/8 Versie: ENERGIE PRESTATIE- INDICATOREN In de Energiebeoordeling, incl. CO 2-Reductieplan (zie bijlage B) staat beschreven hoe de prestatieindicatoren zijn bepaald, hoe ze gemeten worden en hoe deze prestatie-indicatoren worden ingezet. 4.8 ENERGIE REDUCTIEKANSEN Iedereen binnen Zijlstra infra bv kan ideeën voor energie- resp. CO 2-reductie aandragen. Daarnaast worden er binnen Zijlstra infra bv periodiek bijeenkomsten georganiseerd met alle medewerkers. Tijdens dit overleg worden energie- en milieu gerelateerde onderwerpen besproken. 4.9 REDUCTIEMAATREGELEN In de Energiebeoordeling, incl. CO 2-Reductieplan (zie bijlage B) staat beschreven welke reductie maatregelen uitgevoerd worden om de doelstellingen te behalen MONITOREN EN BEOORDELEN Jaarlijks wordt de voortgang ten opzichte van de reductiedoelstellingen en het jaarplan bepaald. De coördinator CO 2-Prestatieladder rapporteert de resultaten aan de directie. Deze rapportage, in de vorm van de Energiebeoordeling omvat minimaal: - een overzicht van het energieverbruik en de CO 2-emissies per scope; - een vergelijking van het energieverbruik ten opzichte van het referentiejaar; - een analyse van opvallende toenamen / afnamen van het verbruik en/of CO 2-emissie; - de voortgang van en de prognose voor het behalen van de gestelde reductiedoelstellingen en eventuele aanbevelingen voor preventie of corrigerende maatregelen; - de status van eerdere preventie of corrigerende maatregelen; - algemene ontwikkelingen. Op basis van deze rapportage beslist de directie of bijsturing van de doelstellingen en / of aanpassing van het jaarplan noodzakelijk is AFWIJKINGEN, CORRIGERENDE EN PREVENTIEVE MAATREGELEN Voor de afhandeling van afwijkingen en het nemen van corrigerende en preventieve maatregelen wordt verwezen naar procedure Afhandeling verbetervoorstellen van het KAM-handboek van Zijlstra infra bv. 5. BORGING VAN HET KWALITEITSMANAGEMENTPLAN EN HET ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN Zijlstra infra bv beschikt over een ISO 9001 gecertificeerd kwaliteitsmanagementsysteem. De verantwoordelijkheid voor het beheer hiervan ligt bij de KAM-Manager. Het kwaliteitsmanagementplan en het energiemanagement actieplan die in dit document worden beschreven vormen onderdeel van het KAM-systeem van Zijlstra infra bv. Beide onderdelen worden meegenomen in het systeem van interne en externe audits en de jaarlijkse directiebeoordeling, vastgelegd in het KAM-jaarverslag. Zie hiervoor verder ook procedures Afhandeling verbetervoorstellen en Interne audits.

7 Energie management actieplan Formulier Blad: 7/8 Versie: INTERNE AUDITS Periodiek worden interne audits uitgevoerd. De interne audit is erop gericht om te toetsen of het energiebeleid van Zijlstra infra bv effectief en doelmatig is geïmplementeerd. Daarnaast heeft het als doel de kwaliteit van de CO 2-footprint te verhogen en een betrouwbaar beeld te krijgen van de voortgang op de reductiedoelstellingen van Zijlstra infra bv. De interne audit richt zich op de manier waarop de gegevens zijn verzameld en verwerkt. De interne auditor stelt een Auditrapport op met daarin de bevindingen van de interne audit. De auditor besteedt hierbij verhoogde aandacht aan de volgende onderwerpen: - of de CO 2-emissie-inventarisatie kan worden geverifieerd met tenminste een beperkte mate van zekerheid; - of de CO 2-emissie-inventarisatie voldoet aan de eisen van de ISO ; - of de juiste gegevens gebruikt zijn bij het opstellen van de CO 2-footprint; - aan welk niveau van de CO 2-Prestatieladder wordt voldaan. Indien tijdens interne audits, afwijkingen, potentiële afwijkingen of verbetervoorstellen worden geconstateerd, dan worden deze vastgelegd op het Plan van Aanpak, zodat conform procedure Afhandeling verbetervoorstellen, de nodige acties ondernomen kunnen worden. 5.2 EXTERNE AUDITS Tijdens de jaarlijkse externe audit wordt door een Laddercertificerende Instelling (LadderCI) onderzocht of Zijlstra infra bv voldoet aan de eisen van de CO 2-Prestatieladder voor het niveau waarvoor Zijlstra infra bv is gecertificeerd. Indien tijdens externe audits, afwijkingen, potentiële afwijkingen of verbetervoorstellen worden geconstateerd, dan worden deze vastgelegd op het Plan van Aanpak, zodat conform procedure Afhandeling verbetervoorstellen, de nodige acties ondernomen kunnen worden. 5.3 DIRECTIEBEOORDELING (KAM-jaarverslag) Jaarlijks wordt door de directie het KAM-systeem beoordeeld op geschiktheid, passendheid en doeltreffendheid door het houden van een directieboordeling, vastgelegd in het KAM-jaarverslag. De output van het KAM-jaarverslag is een jaarplan met daarin vermelde doelstellingen en/of verbeteringen voor het nieuwe jaar. Dit jaarplan wordt overgenomen op het Plan van Aanpak zodat, op gestructureerde wijze, de nodige acties ondernomen kunnen worden. Het KAM-jaarverslag m.b.t. energiemanagement is onderdeel van het reeds bestaande KAM-jaarverslag. 5.4 FEEDBACK Aan de hand van de input uit de vorige fases en de directiebeoordeling kunnen doelstellingen, indien nodig, worden bijgesteld en kunnen er vervolgacties worden uitgezet om de verbeteringen te realiseren. Dit is nodig om de continue verbetering te bevorderen. De terugkoppeling van uitkomsten wordt naar betrokkenen verzorgd. Zij dragen zorg voor het nemen van corrigerende / preventieve maatregelen binnen hun eigen organisatieonderdeel.

8 Energie management actieplan Formulier Blad: 8/8 Versie: STUURCYCLUS CO 2-PRESTATIELADDER 6.1 STUURCYCLUS Gedurende het jaar wordt de CO 2-emissie-inventarisatie bijgehouden door de Coördinator CO 2- Prestatieladder. Deze CO 2-emissie-inventarisatie dient als input voor de jaarlijks op te stellen CO 2- footprint. De CO 2-footprint biedt vervolgens de basis voor het initiëren van initiatieven ten behoeve van de CO 2-reductie. Ook bijsturing van reeds gestarte projecten voor CO 2-reductie vindt op basis van de CO 2-footprint plaats. Dit vindt zoveel mogelijk plaats in januari/februari van het nieuwe jaar. Tijdens het periodiek overleg met alle medewerkers van Zijlstra infra bv worden voorstellen voor initiatieven ten behoeve van CO 2-reductie besproken. Onder verantwoording van de Coördinator CO 2-Prestatieladder worden onderzoeken uitgevoerd naar energiebesparingsmogelijkheden en worden de ideeën van de medewerkers geïnventariseerd. Deze voorstellen worden tijdens de jaarlijkse Energiebeoordeling meegewogen. Vervolgens krijgt de CO 2-footprint jaarlijks een update. Daarmee wordt ook jaarlijks geanalyseerd of er nog wijzigingen zijn in de energiestromen c.q. energieaspecten. De initiatieven worden zoveel mogelijk SMART-geformuleerd en worden vastgelegd in het jaarplan van dat desbetreffende jaar. De actieverantwoordelijken gaan gedurende het jaar aan de slag met desbetreffende initiatieven en rapporteren periodiek aan de Coördinator CO 2-Prestatieladder over de voortgang. Het uiteindelijke doel is dat bovenstaande acties zullen leiden tot minder energieverbruik en daarmee CO 2-reductie. Resultaten, maatregelen en uitstoot worden door de Coördinator CO 2-Prestatieladder zowel internals extern gecommuniceerd. Eén en ander conform het daarvoor opstelde Communicatieplan. BIJLAGEN: A Invalshoek A: Inzicht: CO 2-Inventarisatie Zijlstra infra bv (For ) B Invalshoek B: Reductie: Energiebeoordeling (For ) C Invalshoek C: Transparantie: Communicatieplan (For ) D Invalshoek D: Participatie: Participatieplan (For )

9 CO 2 -inventarisatie Zijlstra infra bv Formulier versie 01 Invuldatum: CO 2 -conversiefactor )* Realisatie 2014 Realisatie 2015 Realisatie 2016 Realisatie 2017 Hoeveelheid Eenheid Hoeveel heid Eenheid CO 2 -emissie (ton) Hoeveel heid Eenheid CO 2 -emissie (ton) Hoeveel heid Eenheid CO 2 -emissie (ton) Hoeveel heid Eenheid Totale CO 2 -emissie (ton) Directe emissie bronnen (sope 1) Gasverbruik (verwarming e.d.) Aardgas g CO 2 /m 3 0 m m m m m 3 0 CO 2 -emissie (ton) Hoeveel heid 2018 Eenheid CO 2 -emissie (ton) Brandstof verbruik bedrijfsmiddelen (grondverzetmachines, bedrijfswagens/- bussen) Benzine g CO 2 /liter liter liter liter liter liter 16 Diesel g CO 2/ liter liter liter liter liter liter 407 LPG g CO 2 /liter 0 liter 0 0 liter 0 0 liter 0 0 liter 0 0 liter 0 Koeling/airco's Lekgassen variabel kg koelgas 0 kg koelgas 0 0 kg koelgas 0 0 kg koelgas 0 0 kg koelgas 0 0 kg koelgas 0 Indirecte emissiebronnen (scope 2) Elektriciteitsverbruik Essent / Eneco 565 g CO 2 /kwh kwh kwh kwh kwh kwh 6 NLE (100% wind) 610 g CO 2 /kwh 0 kwh 0 0 kwh 0 0 kwh 0 0 kwh kwh 19 Brandstofverbruik zakelijke autokilometers Benzine g CO 2 /liter liter 0 0 liter 0 0 liter 0 0 liter 0 0 liter 0 Diesel g CO 2 /liter liter 0 0 liter 0 0 liter 0 0 liter 0 0 liter 0 LPG g CO 2 /liter liter 0 0 liter 0 0 liter 0 0 liter 0 0 liter 0 Zakelijke privéauto-kilometers 220 g CO 2 /km km 0 0 km 0 0 km 0 0 km km 29 Zakenreizen Vliegtuig )* gegevens zijn gebaseerd op: d.d

10 Energiebeoordeling Formulier Blad: 1/6 Versie: 01 Volgnummer : Energiebeoordeling 2018 Betreft : Energiebeoordeling, volgens ISO M.b.t. : Zijlstra infra bv kantoor op dit moment is er nog geen relevante projectlocatie, aangezien er (nog) geen projecten zijn waarop CO₂gerelateerd gunningvoordeel verkregen is. Locaties : Distributiestraat 55 te Giessen Scope : Het uitvoeren van inspecties en het geven van advies op het gebied van instandhouding en renovatie van infrastructurele werken. Aantal afwijkingen : 0 Aantal potentiële afwijkingen : 0 Aantal verbetervoorstellen : 0 Opgesteld door : Cora van der Linden (KAM-Manager) Inhoudsopgave 1. Energiebeoordeling Energiegebruik en -verbruik 2 3. Significant energiegebruik identificeren & verwachting naar de toekomst 3 4. Kansen/reductieplan 4 5. Energieprestatie-indicatoren (EnPI s) 5 6 Maatregelenlijst 5 7. Corrigerende- en preventieve maatregelen 5 8. planning audits 6

11 Energiebeoordeling Formulier Blad: 2/6 Versie: Energiebeoordeling 2018 Zijlstra infra bv ontwikkelt, registreert en onderhoudt een energiebeoordeling. De methodologie en criteria die worden gebruikt om de energiebeoordeling te ontwikkelen, worden gedocumenteerd. Dit is de beoordeling van 2018 betreffende de CO 2-Prestatieladder. 2. Energiegebruik en -verbruik Conform de CO 2-Prestatieladder wordt onderscheid gemaakt tussen bronnen van emissie, ook wel scopes genoemd. Deze bronnen zijn onder te verdelen in twee categorieën: directe emissies en indirecte emissies. Tot en met niveau 3 van de ladder worden alleen scope 1 en scope 2 beoordeeld: Scope 1: Business car travel: toe te wijzen aan het brandstofgebruik van het eigen wagenpark (diesel en benzine). Fuel use: Brandstofgebruik van mobiele werktuigen. Airco & refrigerants: toe te wijzen aan de bijvullingen ten gevolge van lekkages. Fuel used (e.g. heating generators): toe te wijzen aan het brandstofgebruik voor andere doeleinden dan personen of goederen vervoer. Scope 2: Electricity purchased: toe te wijzen aan de indirecte emissie van ingekochte elektra voor het bedrijfspand. Personal cars for business travel: toe te wijzen aan het brandstofgebruik van privé auto s voor zakelijk gebruik. Business air travel: toe te wijzen aan brandstof gebruik voor zakelijk luchtverkeer. Alle beschikbare meetgegevens van de afgelopen 5 jaar: (referentiejaar) reductie in 2019 t.o.v negatief getal = toename Scope ??% Scope ??% Scope ??% Vergelijking met referentiejaar en verschil van invloeden: Het jaar 2018 is met betrekking tot de CO 2-Prestatieladder gesteld als referentiejaar. De maatregelen op basis van de CO 2-Prestatieladder zijn pas eind 2018 ingevoerd en zullen vaak zelfs pas in 2019 ingevoerd worden. Er kan dus pas volgend jaar een goede vergelijking met het referentiejaar 2018 gemaakt worden. Na afloop van 2019 zal de reductie in 2019 ten opzichte van 2018 (referentiejaar) vastgesteld worden en zal de rechter kolom ingevuld worden. Omdat de CO 2-inventarisatie al langer bijgehouden wordt, kunnen al wel de jaren 2014 tot en met 2018 met elkaar vergeleken worden. Voor Scope 1 geeft dit een daling te zien van 557 in 2014 naar 423 in 2018, hetgeen overeenkomt met een reductie van 24% in 5 jaar. De CO 2-uitstoot in Scope 2 is in 2018 met 68,8% gestegen ten opzichte van Dit komt voornamelijk doordat pas in 2018 begonnen is met registratie zakelijke km met privé voertuigen.

12 Energiebeoordeling Formulier Blad: 3/6 Versie: 01 De reductie voor Scope 1+ Scope 2 over de afgelopen 5 jaar (2018 ten opzichte van 2014) bedraagt 19%. De gemiddelde reductie per jaar, over deze afgelopen 5, is dan bijna 2% per jaar. Ondanks lichte schommelingen kan geconcludeerd worden dat, gemeten over een langere periode, een dalende lijn te zien. Opgemerkt wordt dat het in de toekomst goed mogelijk is dat, doordat medewerkers verder weg wonen of projecten verder weg uitgevoerd dienen te worden of de omzet toeneemt of materieelintensieve projecten aangenomen worden, de CO 2-uitstoot zal schommelen of zal toenemen. Om deze schommelingen enigszins te dempen, zullen bij toekomstige vergelijkingen van verschillende jaren, de cijfers gerelateerd worden aan het aantal medewerkers. Als referentiejaar hanteren wij 2018, waarbij de CO 2-uitstoot ook gerelateerd wordt aan het aantal medewerkers. Om toch enig inzicht te verkrijgen op dit moment, zijn in onderstaande tabel de gegevens van 2017 ook opgenomen. Na afloop van 2019 zal de reductie in 2019 ten opzichte van 2018 (referentiejaar) vastgesteld worden en zal de rechter kolom ingevuld worden (referentiejaar) reductie in 2019 t.o.v negatief getal = toename Scope 1 ton CO ?? Scope 2 ton CO ?? Aantal medewerkers 21 20?? Scope 1 ton CO 2/ medewerker Scope 2 ton CO 2/ medewerker 23,33 21,15?? 1,38 2,7?? Referentiejaar: Het jaar 2018 is voor de implementatie van de CO 2-Prestatieladder gesteld als referentiejaar. Wanneer we naar de onderliggende cijfers kijken, kan er geconstateerd worden dat brandstof verbruik verreweg de grootste oorzaak van CO 2-uitstoot is. Dit wordt uiteraard verklaard door de primaire activiteit van Zijlstra infra bv. 3. Significant energiegebruik identificeren & verwachting naar de toekomst Voor 2018 is voor het eerst een energiebeoordeling uitgevoerd. Op basis van de CO 2-footprint van 2018 is gekeken naar de grootste verbruiken en zijn deze nader onderzocht. De achterliggende gegevens hiervan zijn te vinden in de CO 2-Inventarisatie Zijlstra infra bv (For ) en achterliggende documenten. De grootste energiegebruiker/-verbruiker is diesel. In 2018 was het dieselverbruik 407 (diesel) + 29 (zakelijke kilometers met privé auto s) = 436 ton CO 2. Bij een totale CO 2-emissie van 477 ton, is 91,4% van de totale CO 2-uitstoot toe te schrijven aan diesel. Daarom is het zinvol om het dieselverbruik nader te kwantificeren.

13 Energiebeoordeling Formulier Blad: 4/6 Versie: 01 Het dieselverbruik is op te delen in de volgende categorieën: Brandstofverbruiker Liters diesel % diesel Liters diesel % diesel Personenauto's/-busjes ,84% ,13% Machines ,57% ,49% Vrachtwagens ,59% ,38% Totaal % % Uit dit overzicht kan geconcludeerd worden dat de meeste diesel door de machines en de vrachtwagens verbruikt worden. Bij deze brandstofverbruikers is dus de meeste CO 2-reductie te behalen. In 2018 is 1 kraan vervangen door een nieuwer/zuiniger middel. Voor 2019 staat de vervanging van enkele oudere machines én vervanging van 1 vrachtwagen op de planning, waarbij gekeken worden naar nieuwer/zuiniger materieel. 4. Kansen/reductieplan Continu wordt er naar kansen gezocht om de uitstoot te kunnen reduceren. Hieronder zijn deze kansen, gericht op de grootste verbruiker, in het reductieplan opgenomen. Hierbij is ook de input (ideeën) van medewerkers en de resultaten van de Maatregelenlijsten van SKAO meegewogen. Reductiemaatregel Aanschaf van zuinig typen materieel (uitgaande van 1 stuks zuiniger materieel; besparing 1 liter per draaiuur zuiniger; 1200 draaiuur per jaar; = 4 ton CO 2 reductie) Aanschaf van zuinig typen bedrijfswagens (uitgaande van 1 stuks zuinigere bedrijfswagen; besparing 10% zuiniger bij km per jaar is dat ca 200 liter; = 0,6 ton CO 2 reductie) Inkopen van echte groene (wind en zon) stroom ook voor projecten (eenmalige reductie) Verwachte reductie in 2019 t.o.v in ton CO 2 4 Directie 0,6 Directie maximale reductie is 29 Directie ton CO 2 indien 100% NLgroene stroom per Verwachting in 2019: bij afloop contracten overstappen levert circa 50%, d.w.z. 14 ton CO 2 in 2019 en 15 ton CO 2 per 2020 Verantwoordelijke functionaris Carpoolen nihil Werkvoorbereider Inzet/keuze materieel geschikt voor de klus nihil Werkvoorbereider Stimuleren van zuiniger rijgedrag, waaronder bandenspanning controleren, niet stationair laten draaien, etc. Bijv. middels een training Het Nieuwe Rijden. Bij consequent doorvoeren van deze manier van rijden: besparing van 3% van alle voertuigbrandstof = 3% van liter diesel (65 ton CO 2) = 1,9 ton CO 2 reductie op jaarbasis. indien maatregelen alle medewerkers ingevoerd per : 1,9 ton CO 2 in 2019, door later invoeren/ leereffect levert circa 50%, d.w.z.: 1 ton CO 2 in 2019 en 1,9 ton CO 2 in 2020

14 Energiebeoordeling Formulier Blad: 5/6 Versie: 01 Reductiemaatregel Stimuleren van zuiniger draaigedrag, waaronder niet stationair laten draaien. Bijv. middels een training Het Nieuwe Draaien. Bij consequent doorvoeren van deze manier van draaien: 1% van alle kraanbrandstof = 1% van liter (281 ton CO 2) = 2,8 ton CO 2 reductie. Verwachte reductie in 2019 t.o.v in ton CO 2 Totaal Verwachte reductie in 2019 t.o.v in ton CO , ,4 ton CO 2 = 21 ton CO 2 Verantwoordelijke functionaris indien maatregelen kraanmachinisten ingevoerd per : 2,8 ton CO 2 in 2019, door later invoeren/ leereffect levert circa 50%, d.w.z.: 1,4 ton CO 2 in 2019 en 2,8 ton CO 2 in 2020 Bovenstaande maatregelen worden opgenomen op het Plan van Aanpak (For ). Het Plan van Aanpak fungeert als actieplan waarop de actiepunten, de verantwoordelijken voor de uitvoering en toetsing en de tijdsplanning vastgelegd wordt Energieprestatie-indicatoren (EnPI s) De organisatie moet EnPI s identificeren die geschikt zijn voor het monitoren en meten van de energieprestaties van de organisatie. Onderstaand de EnPI s die gesteld zijn naar aanleiding van het referentiejaar Na afloop van 2019 zal onderstaand schema verder ingevuld worden, waarbij gestreefd wordt naar 3% reductie in 2021 ten opzichte van referentiejaar 2018, waarbij 1% reductie in 2019 en 2% reductie in 2020 ten opzichte van 2018 als doel gesteld wordt Reductie 2019 t.o.v. referentiejaar (2018) negatief getal = toename Doel (EnPI) 2019 t.o.v. referentiejaar (2018) was Scope 1 ton CO ??% 1% reductie Scope 2 ton CO ??% 1% reductie Aantal medewerkers Scope 1 ton CO 2/ medewerker Scope 2 ton CO 2/ medewerker n.v.t. n.v.t. n.v.t. 23,33 21,15??% 1% reductie 1,38 2,7??% 1% reductie Resultaat 2019 wel/niet gerealiseerd wel/niet gerealiseerd wel/niet gerealiseerd wel/niet gerealiseerd 6. Maatregelenlijst Zijlstra infra bv heeft de Maatregellijst 2018 ingevuld op de website Op basis van deze Maatregellijst wordt door Zijlstra infra bv geconcludeerd dat wij op ongeveer de helft van de onderdelen een middenmoter zijn en met betrekking tot de andere helft van de onderdelen een achterblijver. De relevante maatregelen uit deze Maatregellijst, zijn als input gebruikt bij het opstellen van het Reductieplan in Corrigerende- en preventieve maatregelen Na aanleiding van de bovenstaande gegevens worden er, naast alle reeds geplande acties, geen corrigerende- en preventieve maatregelen genomen.

15 Energiebeoordeling Formulier Blad: 6/6 Versie: Planning audits Gerealiseerde interne audits 2018 Aantal interne audits / beoordelingen: - Gepland: 1 - Uitgevoerd: 1 Planning interne audits 2018/2019: Voor de meest recente planning van de interne audits wordt verwezen naar het laatste Auditrapport.

16 Communicatieplan Formulier Blad: 1/2 Versie: Inleiding Zijlstra infra bv heeft in de Beleidsverklaring (Hfst-I-101) vastgelegd dat Zijlstra infra bv concreet en aantoonbaar CO 2-reductie wil verwezenlijken. Deze doelstelling en alle daarmee samenhangende activiteiten zijn onderdeel van het KAM-systeem van Zijlstra infra bv Dit communicatieplan heeft als doel om inzicht te geven in de wijze waarop Zijlstra infra bv met de interne- en externe doelgroepen communiceert over de CO 2-footprint, reductiedoelstellingen, maatregelen en resultaten. 2. Doelgroepen en doelstellingen 2.1 Doelgroepen In het communicatieplan wordt onderscheid gemaakt tussen interne en externe doelgroepen. Deze doelgroepen worden met behulp van verschillende communicatiemiddelen periodiek geïnformeerd over het beleid op het gebied van energiemanagement, doelstellingen, maatregelen en de behaalde resultaten. Interne doelgroepen Eisen/wensen Wijze van communicatie Directie. Medewerkers. Ingehuurd personeel/zzp ers/ Uitzendkrachten. Betrekken bij beleid en uitvoering van beleid. Geïnformeerd houden. Betrekken bij beleid en uitvoering van beleid. Geïnformeerd houden. Betrekken bij beleid en uitvoering van beleid. Geïnformeerd houden. Publicatie op website. Bedrijfsbijeenkomsten. Publicatie op website. Bedrijfsbijeenkomsten. Publicatie op website. Bedrijfsbijeenkomsten. Externe doelgroepen Eisen/wensen Wijze van communicatie (Potentiële) klanten, zoals Gemeentes. Geïnformeerd houden. Tevreden houden. Publicatie op website. Leveranciers/onderaannemers. Geïnformeerd houden. Publicatie op website. Brancheorganisaties en collegabedrijven. Overheidsinstellingen, zoals Rijkswaterstaat, provincies en gemeentes. Geïnformeerd houden. Geïnformeerd houden. Publicatie op website. Publicatie op website. 2.2 Communicatiedoelstelling Het doel van de communicatie is het op een heldere wijze overbrengen van het Energie Management Actieplan (For ) van Zijlstra infra bv en de bijbehorende doelstellingen, maatregelen en resultaten aan de interne en externe doelgroepen. Daarnaast zal er in voorkomende gevallen worden gecommuniceerd over de projecten waarop CO 2 gerelateerd gunningvoordeel is verkregen. Het communicatieplan moet een bijdrage leveren aan de bewustwording van de betrokkenen (kennis), de bereidheid om te veranderen (houding) en de CO 2-uitstoot te verminderen (gedrag). De communicatie uitingen moeten onafhankelijk van de doelgroep de boodschap uitdragen dat Zijlstra infra bv concreet en aantoonbaar CO 2-reductie wil verwezenlijken.

17 Communicatieplan Formulier Blad: 2/2 Versie: Middelen en Planning Met behulp van de communicatiemiddelen zullen de doelgroepen periodiek geïnformeerd worden over het beleid op het gebied van energiemanagement, doelstellingen, maatregelen en de behaalde resultaten. Hiervoor is voor de verschillende doelgroepen een planning opgesteld. 3.1 Planning interne communicatie Middel Frequentie Verantwoordelijke Deelnemers Directieoverleg Minimaal 1 maal per jaar, gelijktijdig met het KAM-jaarverslag CO 2-overleg/ Minimaal 2 maal per jaar: VGM-overleg/ november 2018: introductie CO 2. toolbox meeting : toelichting CO 2-cijfers 2018; doelen 2019 en maatregelen om doelen te behalen. Juli 2019: evaluatie Q1+Q Autobrandstof. Het nieuwe rijden. Verbetering registratie. Verbetermogelijkheden. Resultaten tot nu toe. Terugkoppeling externe audit. Feb 2020: evaluatie 2019 ten opzichte van 2018 en doelen 2020 en maatregelen. Autobrandstof. Het nieuwe rijden. Verbetering registratie. Verbetermogelijkheden. Resultaten tot nu toe. KAM-Manager/ Directie KAM-Manager KAM-Manager / Directie Alle medewerkers, incl. directie 3.2 Planning externe communicatie Middel Frequentie Verantwoordelijke Website Deelname aan initiatief: CO2 Neutraal Driebergen Bij actuele en relevante zaken Deelname aan relevante bijeenkomsten/ initiatieven. Minimaal één per jaar Directie/ KAM-Manager KAM-Manager 4. Communicatie inzake projecten met gunningsvoordeel Zijlstra infra bv maakt gebruik van verschillende communicatiemiddelen om de doelgroepen te informeren over nieuwe contracten en projecten die zijn gegund. Indien het om projecten gaat waarbij sprake is van gunningsvoordeel op basis van de CO 2-Prestatieladder zal er naast de standaardinformatie zoals projectinhoud en looptijd ook worden gecommuniceerd over de specifieke CO 2 maatregelen/doelstellingen die betrekking hebben op het project. Daarnaast zal er bij projecten waarbij sprake is van gunningsvoordeel in overleg met de opdrachtgever worden bepaald of er naast de bestaande communicatiemiddelen en de bijbehorende planning aanvullende communicatie nodig is om de bij het project betrokken doelgroepen te informeren en met welke frequentie dit moet plaatsvinden. Indien gewenst zal er voor deze projecten een specifiek Communicatieplan worden opgesteld.

18 Participatieplan Formulier Blad: 1/2 Versie: Inleiding Dit participatieplan en -verslag geeft invulling aan de eisen zoals gesteld onder 1D t/m 3D van de CO 2- Prestatieladder. Zijlstra infra bv is op de hoogte van sector & keteninitiatieven. Op de website van SKAO is de lijst met initiatieven doorgenomen. Hierbij is gekeken naar de gebieden waarop met betrekking tot Zijlstra infra bv de grootste CO 2-reductie te behalen valt (te weten: materieelbrandstof en voertuigbrandstof). Zijlstra infra bv heeft veel relatief grotere opdrachtgevers binnen de markt die ook actief bezig zijn met de CO 2-Prestatieladder. Er is gekeken welke opdrachtgevers van Zijlstra infra bv op deze lijst vermeld staan. Op basis van deze analyse is onderstaande shortlist met mogelijke sectoren/of keteninitiatieven samengesteld: - KSM-groep - Gemeente s-hertogenbosch - CO 2 werkgroep van Bouwend Nederland - duurzaam collectief - NederlandCO 2Neutraal Bovenstaande initiatieven zijn beoordeeld. De uitkomst hiervan is dat nu gekozen is om deel te nemen aan het initiatief Nederland CO 2 Neutraal. Hierbij zal de nadruk liggen op brandstofreductie. Daarnaast zal Zijlstra infra bv doorlopend op zoek gaan naar geschikte aanvullende initiatieven. Daarbij kijken we ook of er relevante lokale initiatieven zijn. Naast dit participatieplan en het hebben van een CO 2-beleid, reductiedoelstellingen en interne communicatie is het van belang om ook extern te communiceren over dit beleid. Deze communicatie is er met name op gericht dat opdrachtgevers en opdrachtnemers van Zijlstra infra bv kunnen bijdragen aan het reduceren van de CO 2-emissie zowel direct als indirect. 2. Externe communicatie Doel Middel/ kanaal Frequentie Reduceren van de CO 2-emissie in algemene zin. Uitdragen CO 2- beleid van Zijlstra infra bv Website Zijlstra infra bv Reduceren van de CO 2-emissie CO 2 bijeenkomsten van initiatief: in relatie tot initiatief: NLCO2Neutraal of bijvoorbeeld Indien van toepassing website aanpassen. Indien van toepassing. De medewerking bij de CO 2 -reductie van externe partijen, zoals overheden, opdrachtgevers, leveranciers en onderaannemers is noodzakelijk. Doelstelling is om naar deze partijen middels de website van Zijlstra infra bv te communiceren. Binnen deze communicatie dienen de kwantitatieve en kwalitatieve reductiedoelstellingen aan bod te komen in combinatie met de huidige stand van zaken en de voortgang van de doelstellingen.

19 Participatieplan Formulier Blad: 2/2 Versie: Voortgang en verslag De bijeenkomst van NLCO2Neutraal zal bezocht worden. Er zal geprobeerd worden door een actieve opstelling informatie te halen en te brengen. Waarbij de nadruk ligt op het onderwerp brandstofreductie. Ten behoeve van deze participatie is de noodzakelijke tijd die hiermee is gemoeid hiervoor vrijgemaakt en geaccordeerd door de directie. Inzet gebudgetteerd op 2 uur maandelijks t.b.v. betrokken medewerker. Daarnaast is een budget van maximaal 1000 euro opgenomen op jaarbasis (naast de ingezette manuren). Dit is waarschijnlijk voldoende om de overige geplande kosten van de initiatieven te dekken gedurende de gehele geplande looptijd van onderstaande initiatieven. Overzicht betrokken medewerkers: Opdrachtgever/activiteit Overleg Verantwoordelijk NLCO2Neutraal Bijeenkomsten Kam-Manager