PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLASTE NAALDWIJK PROEFSTATION VOOR DEBLOEMISTERIJ TE AALSMEER

Transcriptie

1 PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLASTE NAALDWIJK PROEFSTATION VOOR DEBLOEMISTERIJ TE AALSMEER CONSULENTSCHAPPEN VOOR DETUINBOUW REGISTRATIEWATERGEVEN ENBEMESTEN BIJ CHRYSANT No. 18 Bloementeeltinformatie Prijs f 6.50 December 1980

2 -2- Inhoud. 1.Inleiding Watergeven 4. Bemesten 5. Chemischgrondonderzoek 6.Registratie

3 -3-1.INLEIDING Dewaterbehoeftevaneengewaskanvastgesteldwordenaandehandvande relatiediebestaattussendebuitendekas gemetenstralingplusde metstoken indekasgebrachte energi endeverdamping,vanhet gewas. Debemestingkan, alsdewatergiftbekend is, wordenberekend. Bijvaststelling vandewatergift moetrekeninggehoudenwordenmetaanvullingvanuithetgrondwater en tevens, vooralinhetbeginvandeteelt, metdevoorraad beschikbaarwater inhet profiel. Voorts moet,zolangdegrondnietgeheel methetgewasis bedekt, de verdampingvandegrond inaanmerkingwordengenomen. Bijvaststellingvande mestgiftdientmentebedenkendatdestandvanhetgewasaanleidingkanzijn vandeaangegeveormenafte wijken. Eenregelmatigeeauwkeurige registratievande gegevensover straling,stookinvloedwatergiftenbemestingis noodzakelijk. Opiedergewenst moment moetdebalansoverdevoorgaandeperiode opgemaaktkuenworden. Dezekaamelijk uitgangspuntzijnbijhetvaststellen vandetenemen maatregelen. Bijdeteeltingrondhebbenwij nietallegroeifaktorenvolledig indehand. Desnelheidvanbeworteling, debewortelingsdiepte,deinvloedvanhet grondwater,kueninditverbandwordengenoemd. Hetkeenvandechemischesamenstellingvande2esteekkandanooksomsnodigzijn. Deregistratiebestrijkthetgehelejaar (week 1toten metweek 52)engeldt dusvooralleteelten (winter, voorjaar,zomeren herfst). Voortswordtgeen onderscheid gemaaktnaardemaniervanwatergeven. Ditbrengt metzich mede datbijdeinterpretatievandewatergiften rekeningmoetwordengehouden metdeouderdomvanhet gewas, detijdvanhetjaarendemaniervanwatergeven. Mochterbehoeftebestaan, uwgedachten tetoetsenaandievananderen, dankunt ueenberoepdoenopuwbedrij fsvoorlichterofde mensenvande afdelingbemestingsadviesenvanhetproefstationvoortuinbouwonderglas,

4 -4-2.STRALING Destralingsgegevensvanverschillendeplaatsenin onslandwordeniedere morgenom06.45uurvoorderadio opgegeven. Voortsworden opverschillende plaatsen stralingsgegevensdoorgegevendoordeveilingen.iedereenkan desgewenstoverrecentegegevensbeschikken.intabel 1is opgegevende watergiftbij verschuldendehoeveelheden straling. Hierbijisuitgegaanvaneen volgroeidgewas (plantlengteminstens25 cm.).deverdamping ishiervertaald in watergift, dat wilzeggendatextrawater isingecalculeerd voordoorspoelinginverbandmetonder anderechloridebelasting. Tabel 1 injoules Waterhoeveelheid percm2perdag. in mm -litersper m , , , , , , , , , , , , , , ,6 Intabel 2isaangegevendeplantgrootteendedaarbijbehorende faktorwaarmede deberekendewatergift wordtvermenigvuldigd. Tabel 2 Plantlengteincm factor ,2 0,,4 0, r6 o,,8 1, r0

5 -5- Hetbelangvandeplantgrootte-factorneemtafnaarmatedegrond meeverdampt. Destookinvloedopdeverdampingkanvooralinderelatieflichtarme, wintermaandenendevroegevoorjaarsmaandenbehoorlijk grootzijn.inde wintermaandenbijkoudhelderweermoetenwedanookdewatergiftextraverhogen. Bij zachtweerindewinterenhetvroegevoorjaar isdestookinvloedechterheel watgeringerenkuenwevolstaan meteengeringeextrawatergift.intabel 3 isperperiodevanveertiendagendegemiddeldeextrawatergiftperdagten gevolgevanstokenweergegeven. Bijeengrotestookinvloedmoetendegetallen genoemdin detabelwordenverhoogdenbijeenkleinestookinvloedworden verlaagd. Tabel3. Watergifttengevolgevanstokenvanvolwassenplanten in mmper dag. 01/01-14/01 1,2 21/05-30/06 0,1 15/01-28/01 1,2 01/07-31/07 0,05 29/01-11/02 1,2 01/08-31/08 0,1 12/02-25/02 1,1 01/09-30/09 0,2 26/02-11/03 1,0 01/10-31/10 0,3 12/03-25/03 1,0 01/11-14/11 0,4 26/03-08/04 0,9 15/11-30/11 0,6 09/04-22/04 0,8 01/12-14/12 0,8 23/04-06/05 0,6 15/12-31/12 1,0 07/05-20/05 0,4 Inhetalgemeenwordtnietiederedagwatergegeven, maarmetkortereof langeretussenpozen. Bijvaststellingvandewatergiftovermeerderedagen moetniet de stralingovermeerderedagenwordenopgeteld,dochdewatergift behorendebijdestralingperdag, bijvoorbeeld: 20/2Iedagstraling400joulescm2watergift0,8 +1,1 =1,9 1 21/22edagstraling 800joulescm2watergift1,5 +1,1 =2,6 1 22/23edagstraling 1000 joulescm2watergift1,9 +1,1 =3,0 1 Totaal 7,5liter. Detotaalgift moetdaneventueelnoggecorrigeerdworden metde plantgrootte. Naastdestralingspelenventilatiesnelheid (windkracht)enrelatieveluchtvochtigheid bijdeverdampingeenrol. Dezeinvloed is nietkwantitatief aante geven. Nietteminadviseren we opdezefactoren telettenenzonodig metdewatergiftbijte sturen.

6 -6-3. WATERGEVEN Bijhetuitplantenheeftdegrondveelaleeormaalvochtgehalte (pf<2,0). Deopnamevanhetgewasisaanvankelijkvrijgeringeninlichtarmeperiodenis ookdeverdampingvandegrondzeergering.indebeginperiode isde waterbehoeftedanookvrij laag. Als westarten meteeormaalvochtigegrond, dan zal op mineralegrondeninhet profiel (70 à80cm) minstens200 mmopneembaar wateraanwezig zijn. Hieruitvaltteverklarendatdirect watergeven, afgezien vanevenaanregenen, nietsnelnodig zalzijn. Anderzijdsdient meneroptoe teziendatalsgevolgvandeverdamping, deaansluiting tussenboven-en ondergrondnietverloren gaat. Degemiddeldecapaciteitvandeonderstaandewatergeefsystemenisals volgt: Standaardberegening 1leidingperkap 1,0literper min per m2 Standaardberegening 2leidingenperkap 1,7literper min per m2 Bloementeeltlleidingperbed 2,0literper min per m2 Gietarmen 2leidingenperkap 0,8 literper min per m2 Gietarmen 4leidingenperkap 1,7 literper min per m2 Strookberegening T-boogdopop0,75m. 1,2literper min per m2 StrookberegeningNevelboogdop 0,7 literper min per m2 Hetgaathieromgemiddeldeneneeniederdientzelfgoedopdehoogtete zijnvandecapacteitvan zijn beregeningssysteem. Isdezenietbekend,dankan dezealsvolgtwordenvastgesteldenberekend. Eensproeidopwordtafgeschermd door ereenconservenblikjeonderstebovenopte zetten.doorhetblikjeoptweeplaatsen tegenoverelkaarhalfrond inte knippenkanhetoverdeleidingwordengeplaatst. Al hetwaterwordtonderschept enineenemmeropgevangen. Bijdezewerkwijzededoplinksendedoprechts opdezelfdeleidingafdekken. Menmeetbijvoorbeeld dehoeveelheidwater gedurende 2 minuten. Hetisverstandigdezehandeling bijverschillendedoppenop uiteenlopendeplaatsente herhalen. Enerzijdsleert menhieruitdevariatietussendeverschillendedoppenenanderzijdskandaaruitdegemiddeldecapaciteit wordenberekend. Voorbeeld. 1regenleidingperkap (3,20 m)dopafstand 1,5meter. Oppervlakte perdopis dus1,5 x3,2 =4,8 m2. Steldaterin 2 minuten 8literwaterwordt opgevangen.danis datperuur240liter. Decapaciteitvanderegenleidingis dan240 :4,8 =50literperuurper m2, ofweleeeerslagintensiteitvan50 mmper uur.

7 -7- Informule opgevangenliters 60 Dopafstand xberegeningsbreedte opvangtijd Inhet merendeeldergevallenwordt metoppervlaktewaterberegend.de waarde vanditwaterbedraagtgemiddeld1,5 ms. Dewaardevanhetwater moetdusbijde waardevande mestgiftwordenopgeteld.oppervlaktewater bevatinhetwestenvanhetlandaltijd relatiefveelchloride. Werktmen met bassin ofontzoutwaterdatisde waardeslechts10% vandievanoppervlakte water. Ditheeftgevolgenvoorde waardevanhetbodemvocht. Bijhetgebruik vanschoonwater zaldanookin hetalgemeenwathogergedoseerdkuenworden metkunstmest. Voorts moetmenerrekeningmeehoudendatbassinwater in het algemeeneenlagerphheeftdanoppervlaktewater enookveelminderspoorelementen bevat. Indetabelvandewatergiftisuitgegaanvaneenvolgroeidgewas. Eenvolgroeid gewasin dezomerzalandersreagerendaneengewasinde winter. De verschillenzijntotnogtoe nietduidelijk kwantificeerbaar. Tochkan meteenenander bijhet watergevenwordenrekeninggehouden. Regelsentabellen zijnbedoeldom degedachtete bepalen, nietomklakkeloostewordenopgevolgd.

8 -8-4. BEMESTEN Voorafgaand aandeteeltenzekeréénkeerperjaarzal mendegrondvolledig latenonderzoeken. Devoorraadbemesting eneeneventuelebekalkingdientzorgvuldigenvoldoendediepdoordegrondtewordengewerkt. Voorhet overige kanzowelvóóralstijdensdeteeltbijmestonderzoekwordentoegepast. Alser geengrondbewerkingplaatsvindt, moetdekunstmestvoordevoorraadbemesting wordeningeregendopzand met minstens50 mmenopkleimet minstens100 mm water.indeeerstegroeiperiodezalgeenmestwordengedoseerd.zodrade plantjesgoedwortelvaststaankan metdoserenwordenbegoen. Deconcentraties zullenvariërentussen0,5en1,0grammestperliterwater.indiende mest gestrooidwordtzal ditgebeureninhoeveelheden van 2 à 3kgper100 m2per keer (denkombladverbranding). Destikstof-kali-verhouding isafhankelijkvan devoedingstoestand vandegrond (indezomer vaak 1:1,indewinter 1:1,5of 1:2). Voortskanooknogmagnesiumwordengegeven, afzonderlijkofin combinatie metstikstofen/ofkali. Uitvrijrecentonderzoek isnaarvorengekomen, datindevegetatieveperiodemeteenwatlagerevoedingstoestand,vooralten aanzienvanstikstof,kanwordenvolstaandanindegeneratieve periode. Bij eenregelmatigemesttoediening (iedereberegening)kaninhetalgemeenmetlage doseringenwordenvolstaan.indienmagnesiumgebrekoptreedtkanditpreventief bestredenwordendoorhetgewastebespuiten meteen bitterzoutoplossing, concentratie1-2%. Bijmestenmetfosfaatheeftdoorgaansweinig effekt. Het isgewenstombijhetbeginvandeteelteenvoldoendehogeuitgangsituatie rerealiseren.indeprakrijkblijkenvooralouderekasseneenhogefosfaattoestandte hebben. Vooreenkeuzevandemeststoffenenheteventueelzelf samenstellendermengsels is devolgendetabelbijgevoegd.

9 -9- Tabel 4. % Voedingi 3 S tof 1 gram meststof N P K Mg atmosfeer waarde Zwavelzure ammoniak Chilisalpeter Kalksalpeter Kalisalpete >r Zwavelzure kali Bitterzout 15,5 15,5 13, Kristallon Kristalion Kristallon Kristallon groen rood wit blauw Deltaspray Deltaspray Deltaspray Monoammoniumfosfaat Samengeste].de meng- % Voedingsstof sels in de!.en N P K Mg 1*5 deel A + 1 deel B h deel A + 1 deel B 2 delen C + 1 deel B 1 deel C + 2 delen B A = Zwavelzure ammoniak B = Kalisalpeter C = Kalksalpeter HOEVEEL MESTSTOF WORDT ER GEGEVEN? Men gaat beregenen met kalisapeter ( waarde 1.3) gedurende bijvoorbeeld 12 minuten. De capaciteit van de regenleiding is 70 mm per uur. 12x70 Er wordt dan 60 mm water gegeven.

10 -10-1mmwater is 1liter water peria2 dusperare100 liter. 12 x70 Intotaal wordtdanperaregegeven 60 x100 =1400liter water. 1literwatermetkalisalpetermeteenwaardevan1,3grambevat 1 gram. Detotalehoeveelheidgegevenkalisalpeter bedraagtdan1400 x 1 =1400gram =1,4kg. Erisbij voorgaandebeschouwingenuitgegaanvanhetfeit dat, afgezienin de beginfase, bijiederewatergift mestwordtgedoseerd.inhetalgemeenkan hieroverwordenopgemerktdatde analysedjferslagerwordenbijconcentraties kleinerdan 1grammestperliterenhoger wordenbijconcentratieshogerdan 1gramperliter. Tenslottewijzenwijeropdatbijhetsamenstellenvanmengsels calciumbevattendemeststoffeietmogenwordengemengd metsulfaathoudenmeststoffen inverbandmetvormingvanonoplosbaar gips. Hierondervolgteenoverzichtvanenkelevakervoorkomendegebreks- en overmaatverschijnselen. A.Stikstofgebrek Bijallerassenis hetblad,afhankelijk vandenatuurlijkekleur, lichtergroendan normaal. Vooralde jongerebladeren zijnveelalegaallichtgroen. Bijdeouderebladeren is nietalleenhetbladweefsellichtergroenmaar zijnookdenervenlichtervankleurdan normaal. Bijdeouderebladeren wordtsomslangsdebladrandeenroodbruineverkleuringvanhetweefsel aangetroffen. Deplantenblijvenkorterdaormaal. Debladeren zijn kleiner. Erwordenminderbloemtakjesgevormdende bloemen zijnkleinerdan normaal. B.Kaligebrek Deplantenhebbeneendonkergroenebladkleur. Debladerenlijken iets dof. Bijdeouderebladerenwordenveelalplaatselijk afgestorvendelenopde bladrandaangetroffen.ineenlaterstadiumisdegehelebladrand afgestorven enheefteenrood- ofgrijsbruinekleur. Somsgaatditgepaardmeteengeelgroeneverkleuringvanhetbladweefseldichtlangsderand. Deafsterving verplaatstzichvanafderandnaarhetcentrumvanhetblad. Naenigetijd ishetgehelebladafgestorven. Degebrekssysmptomenverplaatsen zichvande ouderebladereaardejongerebladeren. Degroeivandeplantisietsgeremd endebloemisvaalk kleinerdan normaal.

11 -11- C. Magnesiumgebrek Degroeiis weiniggeremd,tenzijhetgebrekernstig is. Hetmeesttypische iseenchlorosevandebladeren.bij chronischgebrek zijndeouderebladeren, bijacuutgebrekdejongerebladeren, chlorotisch.denervenblijvengroen enaanvankelijk ookdebladrand. Bijsommigecultivarstredenindebladeren rodetotvioletteverkleuringenop. Alleenbijernstiggebrek treedt bloei; verlatingeneenslechteontwikkelingvanhet wortelstelsel op. D.Mangaangebrek Dehabitusvandeplantis normaal.erwordtgeenofvrijwelgeengroeiremming waargenomen.detakbouwblijfttelicht (vooral bovenin).debladerenzijn afhankelijk vanhetrasdofofietsglanzend.debladkleur isbijsommige rassenegaallichtgroen, bijandere wordenlichtere vlekkeninhetdonkere bladweefselaangetroffen. Erisdansteedseengeleidelijkeovergangvan hetlichtereweefselnaarhetdonkerderenormaleweefsel. Somsisdebladrand ietsdonkerdergroenvankleurdanhetoverigebladweefsel.deontwikkeling vandebloemknoppenverlooptietstragerdan normaal. Bij mangaangebrek is vaakde meesteffectievebestrijding eenbespuitingmet0,1-0,15% mangaansulfaatoplossing. E. Mangaanovermaat Degroeivandeplantissterkgeremd. Bijsommigerassenwordthetbeginstadium gekenmerktdoorkleinebruinevlekjes (1-2 mm)bijderandenvandeoudere bladeren. Bijandererassenwordendezevlekjesnietalleenbijderandenmaar ookopenlangsdenervenaangetroffen.ineenlaterstadiumkomendevlekjes veelalverspreidoverdegehelebladschijfvoor. Ookwordtsomseenfijne nerftekeningaangetroffenin dejongerebladerendooreengeelverkleuring vanhet tussenliggendeweefsel (ijzergebrekveroorzaaktdoormangaatovermaat). De knopaanleg is matig. Debloemen zijniets kleinerdan normaal. Mangaatovermaat kanoptredeastomenenvooralopdezuurdere gronden.

12 CHEMISCHGRONDONDERZOEK Destreefcijfersbij het chemischgrondonderzoek gedurendedeteeltzijn als volgt (mmol per 11:2vol extract) N P K + Mg ++ Ca ++ SO + NH. + NO, ,5-3,0 0,2 1^0-2,0 1,5 < 2,0 1,7-2,4 1,1-1,5 Hetchloridecijferis nietopgenomen, hiervoorgeldtin het algemeen, hoelager hoebetereniniedergevallagerdan 3,0. Hetammoniumgehalte moetlaagzijn (kleinerdan 0,5). Hogecijferswijzen op een verminderde nitrificatie (slechtedoorlichting). Alleeastomenof direct naeenbemestingmet ammoniumhoudendemeststoffenkan onderoverigensnormale omstandigheden zicheen verhogingvan het ammoniumgehaltevoordoen.in de vegetatieveperiodemag het stikstofcijferlagerzijndanin degeneratieve periode. Dekali-en magnesiumcijferszullenin de lichtarmeperiode opeen wat hoger niveauwordengehoudendanin voorjaaren zomer. Hoewelde chrysantniettot de meestgevoeligegewassenbehoortis een hoger zoutgehalte () dan2,0ineersteinstantieverantwoordelijk voor produktieverlagingenkan ookkwaliteitsvermindering tot gevolghebben. Decijfersvoorcalciumensulfaatzijnzekerin het westenvan hetlandvaak hoog. Bijregelmatiggebruikvanregenwatere.d.kuendezegehaltenop den duurtelaagworden. Bemestingmet calcium-ensulfaathoudendemeststoffenis dande remedie. Inhetalgemeenwordtaanbevolenomdegrondmaandelijkstelatenonderzoeken. Ditomverzekerdtezijnvan voldoendecontroleenzonodig tijdigte kuen bijsturen. Bemonster iederekas apart. Voorhet bemonsterenbestaanbepaalde instrukties.bespreekde bemonsteringvan uwkassen met uw monsternemer. Noteerdeanalyseresultaten regelmatigevenalsde gegevensoverstraling, wateren mestgift. Alleeneen nauwgezetteregistratieis gemakkelijkverwerkbaar. Teroriëntatievermeldenwehierdetheoretischestijgingvan de analysecijfers bijtoevoegingendoorwerkingvan kunstmeststoffen.

13 Zwavelzureammoniak Kalkammonsalpeter Patenkali Kieseriet Kalisalpeter stijging analysedj ferinde 0-25cmlaag 21% N 26% N 28% K % M 0 g 45% K ,5% N 1kg/100 m2 1kg/100 m2 1kg/100 m2 1kg/100 m2 1kg/100 m2 1kg/100 m2 0,32punt Ncijfer 0,40punt Ncijfer 0,12punt Kcijfer 0,14punt Mgcijfer 0,19punt Kcijfer 0,21punt Ncijfer Bij de beoordelingderanalysecijfersdient menerrekeningmeete houden dat oplichteregronden, vooralzand, deanalysecijferssterkerkuen schommelendanopzwaarderegrond. Ditgeldt vooralvoorhetelement stikstofenin minderematevoorkalien magnesium.

14 -14-6.REGISTRATIE GEGEVENS: Kas no.: Grondsoort: Cultivar: Grondontsmetting: Organische mest; Gasverbruik: Opbrengst /m2:

15 Wat er ni": nr.- Datum NH 4 * K* Na* Ca** Mg** NO3- Cl" SO4 HC05 P ph m

16 Water * Datum NH 4 * K* Na* Ca** Mg** NO3- cr so 4 HO), p ph

17 Wat er Datum NH A * K* Na* Ca** Mg** NOf Cl" sqf HC0 3 P ph

18 Wat er nr ; Datum NH A * K* Na* Ca** Mg** NO3- Cl" SO4 HC05 P ph

19 Wat er Datum NH 4 * K* Na* Ca** Mg** NOf Cl" so^ H C 3 P ph

20 Water nr.- Datum NH 4 * K* Na* Ca** Mg** N0 3~ Cl" so 4 HC05 P ph

21 Wat er ni*: nr.- Datum NH A * K* Na* Ca* 4 Mg** N0 3~ er S0 4 HC0 3 P ph ^

22 Wat er., Datum NH^ K Na Ca" Mg N0 Cl SQf HÇOJ ph

23 Water nr. Tat., ' hot \ Datum NH A * K* Na* Ca* 4 Mg** NOf Cl" S0 A HC05 P ph

24 Wat er nr. _ nr.- Datum NH 4 * K + Na* Ca" Mg" NOf Cl" SQT HCO^ P PH

25 Wat er Pf: nr. Datum NH/ K Na Cd Mg' NOf Cl Q HÇS ph

26 Wat er ni*: nr. Datum NH 4 * K* Na* Ca** Mg** NO3- Cl" SO4 HC05 P ph

27 Wat er nr. Datum NH<* K* Na* Ca* 4 Mg** NO f Cl" SO4 HC05 P ph

28 Water Weeï< nr.- Datum NH 4 * K* Na* Ca** Mg** NO3- Cl' SO4 HC05 P ph

29 Wat er nr-., nr.- Datum NH A * K* Na* Ca** Mg NOf er so 4 - HC05 P ph

30 Wat er Datum NH 4 * K* Na* Ca** Mg** NO3- Cl" so 4 ~ HC0 3 P ph _

31 Wat er nr. Datum NH 4 * K* Na* Ca** Mg** NO3- cr S0 A ~ HCO^ P ph.