IERDE WERELD. Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede. Polen, Juni, Tapori ontmoeting

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "IERDE WERELD. Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede. Polen, Juni, Tapori ontmoeting"

Transcriptie

1 IERDE WERELD Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede DECEMBER 2009 Nr 127 Oh, wat schattig toch, zo n baby tje! Voor dit redactioneel stukje waag ik me aan een oefening vrij associëren over Kerstmis en ik denk aan: vader en moeder worden. Ik ken zelf dit grote geluk, en verkramp als ik vorige week nog ouders met uit huis geplaatste kinderen hoor vertellen: Als we de voogd spreken over terugkeer naar huis, worden we in ons gezicht uitgelachen! een tocht naar de roots van familiegeschiedenis. Elke familie heeft zijn gebruiken, waarden en identiteit. Ik besef dit opnieuw als ik diezelfde moeder hoor verzuchten: Vroeger ging ik met mijn kinderen naar de kerk, maar nu ze in een kindertehuis zijn, heb ik daar niets meer over te zeggen. zwervende mensen zonder thuis. Waarom nog zoveel jonge kinderen in Nederland onterecht in de gevangenis? Waarom zoveel gezinnen met kinderen uit hun huis gezet zonder enig perspectief? Waarom nog zoveel ongewenste, verdreven bevolkingsgroepen, zonder recht en respect behandeld? Mensenrechten? Kinderrechten? warme aandacht, wensen en cadeautjes. Ik ben aangenaam verrast door wat een bezoekster van foto-expositie Doordouwers me toevertrouwt: Mijn man en ik hebben overal waar we woonden een open inloop gehad in ons huis. En de rijke warmte van onze ruime familie willen we graag open stellen voor mensen die nergens heen kunnen. bijna Nieuwjaar en hoop op beterschap. Europa kondigt aan zich in 2010 sterk te zullen maken tegen armoede en sociale uitsluiting. Wij werken graag mee. Laat ons al het mooie en goede samen vieren, maar niet indutten en waakzaam blijven! Beste wensen namens de redactie en ATD Vierde Wereld! Vanessa Malfait-Joos Wijhe, 12 september Vierde Wereld Familiedag Polen, Juni, Tapori ontmoeting Vierde Wereld Forum Portret - Mieke Cents Citaten uit Vierde Wereld Volksuniversiteit Internationale bijeenkomsten Terugblik 17 oktober Lezersonderzoek Internationale beweging ATD Vierde Wereld in Nederland

2 Vierde Wereld Forum Kinderen geen bezwaar Denken, delen en doen met mensen in langdurige armoede In 2009 ging het Vierde Wereld Forum in Nederland van start. In vorige nummers van Blad Vierde Wereld werd deze nieuwe actie voorgesteld en gaven we een beeld van één van de creatief-culturele middagactiviteiten: de schrijfworkshop. Deze keer belichten we de kinderactiviteiten tijdens de Vierde Wereld Forumdagen op t Zwervel. Aan het woord is Ton Groenendijk, medestander in Vught. Hij maakt sinds kort meer tijd voor ATD Vierde Wereld nu hij met de VUT is, na jarenlang als beleidsmedewerker actief te zijn geweest in de Nederlandse jeugdzorg. V i e r d e Wereld: Wat was de opzet van het programma? T o n : Kinderen van de basisschool l e e f t i j d vertrouwd maken met kinderrechten. De eerste bijeenkomst in maart hebben we vooral besteed aan uitleg van de verschillende soorten kinderrechten en zijn we op een aantal specifieke kinderrechten ingegaan. Ook is uitgelegd dat kinderrechten universeel zijn. Niet alleen in Nederland, maar ook in India bijvoorbeeld gelden dezelfde kinderrechten. Om de kennis wat te verwerken hielden we 's middags een kinderrechtenspeurtocht met opdrachten in het bos bij t Zwervel. Op de tweede forumbijeenkomst in juni stond het maken van een eigen kinderrechtenkrant door de aanwezige kinderen centraal. De bedoeling was om op een actieve en creatieve wijze kinderen zoveel mogelijk op hun eigen niveau een bijdrage te laten leveren aan een thema dat die dag ook door de volwassenen werd besproken. In de Kidskrant Geweld(ige) Vrede konden de kinderen hun mening en ideeën verwoorden met teksten, tekeningen en foto's. Kinderen konden zich met deze krant presenteren naar de volwassenen. 2 Vierde Wereld: Wat was je eigen rol? Behalve de voorbereiding met andere medestanders was mijn rol om de twee bijeenkomsten min of meer te coördineren, zodat de activiteiten goed verliepen. De moeilijkheid hierbij is dat je nooit precies weet op hoeveel kinderen je kunt rekenen en van welke leeftijd ze zijn! Daarnaast heb ik de taak gehad om informatie In die groep zaten een aantal jongens die het leuk vonden om de opdrachten extra moeilijk te verstoppen, zodat onze groep ze niet kon vinden. Het recht voor ieder kind om met plezier te spelen kwam hierdoor niet voor iedereen tot uiting! Van de bijeenkomst in juni is mij de uitspraak bijgebleven van één van de kinderen Als alle landen een jaar proberen geen oorlog te voeren en kijken hoe ze dat bevalt dan kunnen ze dat geld aan nuttige dingen geven! Tip van Kevin uit de Kidskrant over te dragen. Ik heb uitleg over kinderr e c h t e n gegeven en probeerde enthousiast om er een gezellige, leerzame dag van te maken. Vierde Wereld: Zijn er opmerkingen of houdingen van de deelnemende kinderen die jou zijn bij gebleven? Waarom? Is er voor jou een link met het verdrag van de Rechten van het kind? Van de k i n d e r - r e c h t e n - speurtocht in m a a r t herinner ik me dat een a a n t a l kinderen in mijn groepje Vriendschap voor vrede (13 juni 2009) flink kwaad waren op een groepje voor ons. h o e belangrijk het is om te vergeven, wanneer je ruzie hebt gemaakt of iets verkeerd hebt gedaan. Inderdaad, vergeven betekent dat jij aan wie onrecht is aangedaan toch kunt zeggen: we gaan samen weer verder. Daar is voor nodig dat je soms van je eigen gelijk afstapt. Wanneer je dit laatste naar de kinderrechten vertaalt, kom je uit bij het kinderrecht alle kinderen hebben recht op liefde en alle kinderen zijn gelijk. Bij conflicten denkt vaak één van de partijen dat hij meer is of nog meer gelijk heeft. Christine Béhain, Amandine Herpe (volontair) Nr 127 December 2009 Vierde Wereld

3 Mieke Cents en Tapori Portret Wie ben ik? Mijn naam is Mieke Cents-Frielink. Ik woon in Wijhe sinds 1980, ben getrouwd en heb drie volwassen kinderen. Wat heb je gedaan met de beweging ATD Vierde Wereld? In de jaren ben ik actief geweest als vrijwilliger op het Zwervel in Wijhe, de vakantieboerderij van de Vierde Wereld beweging. Mijn taak groeide toen uit tot redactionele werkzaamheden voor de kinderkrant Tapori * en activiteitenbegeleidster tijdens de gezinsdagen. Daarna heb ik het om allerlei redenen wat rustiger aan gedaan. De verbondenheid is altijd gebleven. Dit jaar heb ik me samen met Ton en andere vrijwilligers ingezet voor het kinderprogramma tijdens de Vierde Wereld Forumdagen (zie ook p. 2). Kun je een ervaring met kinderen vertellen die voor jou belangrijk is geweest? Wat mij is bijgebleven van het werken met deze kinderen is dat ze over het algemeen tot meer in staat waren dan waarvan ze in eerste instantie blijk gaven, of dat de samenleving van hen verwacht. Het viel mij op dat deze kinderen ook baat hebben bij het op vakantie gaan bij mensen buiten hun eigen familie; logeerpartijtjes kenden ze hoegenaamd niet. Elk mens/kind ontwikkelt zich tenslotte mede door te proeven van andere culturen/ gewoonten en heeft hier volgens mij ook recht op! Daarom hebben wij sinds jaren kinderen van de gezinnen uit het netwerk van ATD Vierde Wereld thuis te logeren tijdens vakanties of een weekend. Dat heeft voor een heel bijzondere band met hen gezorgd. Het was niet altijd makkelijk, ook niet voor mijn eigen kinderen. Mijn kinderen hebben er zeker wel wat van geleerd. Ze ervaren het nu als een aanvulling in hun eigen beroepsleven. Mijn dochter bijvoorbeeld vertelde onlangs dat ze in het ziekenhuis waar ze werkt gezien had dat een patiënt getekend was door een geschiedenis van langdurige armoede. Haar collega s wisten er niet goed raad mee, maar mijn dochter wel. Denk je dat ATD Vierde Wereld iets specifieks heeft te bieden aan scholen? Zo ja wat? Een uitleg over wat generatielange armoede en uitsluiting met mensen/ kinderen kan doen. Dit is zowel voor de kinderen als voor de leerkrachten van belang. Een leerkracht merkte na een voorlichtingsbijeenkomst met ATD eens op, dat de PABO in de opleiding aandacht zou moeten schenken aan deze problematiek. Kinderen hebben het recht om blij te zijn Boodschap van de kinderen, geschreven tijdens de Europese Tapori ontmoeting Niets kan het gezin vervangen. We hebben er behoefte aan tijd door te brengen met onze ouders, onze broers en zussen, onze opa s en oma s, onze ooms en tantes, zelfs als we niet bij hen wonen; dat maakt ons blij. ( ) Tijdens 17 oktober 2009, Trocadero in Parijs deze Tapori*-ontmoeting praten we verschillende talen, onze lengte en leeftijden zijn verschillend, we hebben verschillende huidskleuren, maar we spelen samen: we houden ervan als het op deze manier gebeurt. We zijn allemaal gelijk. We willen geaccepteerd worden, zelfs al zijn we anders. Daar worden we blij van. ( ) Een kind zei: Het belangrijkste is niet dat mijn mening gekozen wordt, maar dat ik op zijn minst gehoord word. ( ) Vriendschap maakt ons blij. ( ) Als een kind niet regelmatig naar school gaat, heeft hij misschien niet dezelfde kansen om te slagen in zijn leven. Naar school gaan maakt ons niet altijd blij, maar als we er niet heen gaan, kunnen we niet de volgende zin lezen: we zijn allemaal gelijk! Mięcierzyn (Polen), 29 juin 2009 * Tapori is de kinderafdeling van ATD Vierde Wereld internationaal. MEER WETEN (de meeste info is te vinden op de Engelse pagina s) zie ook p. 5 over de internationale bijeenkomsten Vierde Wereld December 2009 Nr 127 3

4 Uit het leven gegrepen Citaten Wie en wat heeft een kind nodig om goed op te groeien? Een bloemlezing uit het werk van de Vierde Wereld Volksuniversiteiten in Europa Wat wij onaanvaardbaar vinden! Ik ben met een gezin meegegaan naar de kinderrechter. De dochter van 16 jaar heeft gezegd: Ik zoek een school. En de rechter antwoordde vriendelijk: Dat zal jou toch niet lukken. Frankrijk Nord-Pas de Calais Ik woon in Luxemburg. Ze hebben mijn dochter van 4 jaar uit huis geplaatst. Intussen is ze 12 en woont nog steeds in Duitsland. Ik heb het recht om haar één keer per maand anderhalf uur te bezoeken. Wat kunnen wij aan elkaar vertellen in zo n korte tijd en als er altijd opvoeders bij ons zijn? Om haar te bezoeken moet ik 10 uur reizen met de trein heen en terug. Luxemburg Dit vraagt veel moed! Twee weken later ging ik naar het kinderdagverblijf. Ik kon mijn zoon niet meer vinden. Hij werd in een pleeggezin geplaatst zonder dat ik er iets van wist. Iedere keer als ik hem Foto Mona van den Berg zag, merkte ik op dat hij blauwe plekken had. Dat heeft 3, 4 maanden geduurd. Toen kon ik er niet meer tegen en ik heb hem ontvoerd. Daarvoor heb ik 10 dagen in de gevangenis gezeten. Toch had ik gelijk: dit gezin mag nu geen pleegkinderen meer hebben. Zwitserland We willen dat de jongeren van de drugs af komen, dat ze zelfvertrouwen krijgen en werk kunnen vinden. Ik vind dat er dan begeleiders voor Ik zoek een school. hen nodig zijn. Ik vind dat de moed van hun ouders, hun inspanningen, hun intelligentie en alles wat zij hun leven lang geïnvesteerd hebben, meer gewaardeerd moet worden: De sluier van de schaamte moet weg. Frankrijk Rhône Alpes Succesverhalen Na zijn werk te hebben verloren, heeft zijn gezin geen woning meer. Ze leven in een auto. De sociale dienst trekt aan de bel. Dat zal jou toch niet lukken Foto Mona van den Berg De kinderen worden uit het gezin gehaald. De vader vindt opnieuw werk. Met de hulp van een hulpdienst en andere personen vindt hij een woning. Uiteindelijk komen zijn kinderen weer thuis. Deelnemer uit Spanje in VW volksuniversiteit Wallonië Brussel Op de basisschool kon ik soms heel gemeen zijn. In mijn klas zat een lelijk en niet al te snugger meisje. Zij was altijd de zondebok, totdat haar moeder naar school kwam om te klagen. De lerares heeft ons gestraft en heeft onze ouders geïnformeerd. Mijn ouders hebben met mij gepraat en ik heb mijn straf uitgezeten. Daarna ben ik meer met dat meisje gaan praten en konden we zelfs goed met elkaar opschieten. Op dat moment heb ik pas begrepen wat zij had meegemaakt. Deze les is me mijn hele leven bijgebleven. Luxemburg Samenstelling door Christine Béhain (volontair) 4 Nr 127 December 2009 Vierde Wereld

5 Kinderrechten Internationale bijeenkomsten Hoe wordt het twintigjarige Kinderrechtenverdrag een kans voor elk kind? Een document ter voorbereiding van enkele belangrijke ontmoetingen In Zwitserland, Luxemburg, België, Frankrijk en Nederland hebben de Vierde Wereld Volksuniversiteiten in als gezamenlijk thema kinderen opvoeden gekozen. Op basis van dit werk hebben 26 mensen (waaronder één vertegen woordigster van het Vierde Wereld Forum uit Nederland) een document samengesteld ter voorbereiding van enkele belangrijke ontmoetingen: Op 5 december is er de jaarlijkse bijeenkomst van de Europese Vierde Wereld Volksuniversiteit (in Pierrelaye - Frankrijk). Op 8 december vindt in Genève een gesprek plaats tussen 25 kinderen en 15 volwassenen met ervaring van armoede uit de verschillende wereld delen en leiders van verschillende landen en internationale instanties. Mw. Kyung Wha Kang, adjunct Hoog Commissaris voor de mensen rechten bij de Verenigde Naties, is daarbij. Op p. 4 leest u citaten uit de drie eerste hoofdstukken van dit document. Op p. 3 staan stukken uit de boodschap van de kinderen, geschreven door 55 kinderen uit verschillende landen en Europees jaar... De Europese Unie roept 2010 uit tot het Europees Jaar van de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting. ATD Vierde Wereld in Europa haakt daar net als veel andere organisaties en instanties op in. milieus tijdens de Europese Tapori ontmoeting (Polen, juni 2009). De Europese Vierde Wereld Volksuniversiteiten doen ook concrete voorstellen ter verbetering van de toepassing van de Kinderrechten. Bij de volgende artikelen uit het twintigjarige Kinderrechtenverdrag, lezen we in het document bijvoorbeeld: Artikel 9. Scheiding van het kind van de ouders - Iedereen moet het gezin ondersteunen als kinderen terug keren bij hun ouders na een uithuisplaatsing. Iedereen moet waardering voor de ouders uitdrukken in plaats van kritiek op hen te uiten in het bijzijn van het kind. Welk gezag en respect kan er anders nog zijn? - Een uithuisplaatsing zou altijd een voorlopig karakter moeten hebben. Het kind moet bij voorkeur in de (uitgebreide) familiekring onder- Foto Mona van den Berg In de volgende nummers van dit Blad leest u meer over de geplande acties die zullen leiden tot diverse Europese manifestaties in Brussel op 17 oktober gebracht worden in plaats van in een pleeggezin of een tehuis. De familiebanden mogen niet verbroken worden. Het netwerk rond de ouders kan verstevigd worden, bijvoorbeeld met vrijwillige ooms en tantes. Artikel 27. Levensstandaard Elk gezin heeft een passende woning nodig en vrijheid om de plek te kiezen waar ze willen leven. Artikel Onderwijsdoelstellingen - Aan elk kind vertellen wanneer het goed gaat, zodat hij zekerder wordt van zichzelf. Vooruitgang noteren in zijn schrift of rapport moedigt het kind aan om het nog beter te doen. Ouders en medeleerlingen horen en zien dat ook. - De kosten van het onderwijs en buitenschoolse activiteiten verlagen. - Ouders, leraren en kinderen zoeken samen naar oplossingen bij geweld. Artikel 40. Kinderstrafrecht Speciale training met ervaringsdeskundigen op gebied van armoede voor rechters en professionele hulpverleners: dan is er meer écht begrip, de juiste kennis en worden ouders serieus genomen. Samen ambitie hebben voor elk kind! Vanessa Malfait (volontair) Waar de toekomst van een land of een internationale gemeenschap wordt bepaald, moet de Vierde Wereld actief participeren. Als ze dat niet doet vandaag, op het moment van de projectontwikkeling, zal ze morgen ook niet participeren op het moment van de veranderingen. Joseph Wresinski Vierde Wereld December 2009 Nr 127 5

6 Netwerk Bedankje Beste vrienden, donateurs, Elk teken van liefde legt een fundament voor de hoop van de armsten. (Joseph Wresinski, 1977) Het eind van het jaar is een tijd van feest, vrede en liefde. Namens de beweging ATD Vierde Wereld willen we u bedanken voor alle giften die we van u mochten ontvangen: financieel of materieel, maar ook giften in tijd, energie, inzet, menswaardigheid. Elke mens en bijdrage is in onze ogen even belangrijk en bijzonder. We hebben jammer genoeg niet de mogelijkheid om ieder van u persoonlijk te bedanken. Alleen als we wat geld over hebben, kunnen we een karbonade kopen. (Christina, 2009). In deze tijden van crisis, merken we dat het steeds moeilijker wordt voor iedereen. Voor gezinnen of alleenstaanden die elke dag elke cent moeten tellen om te kunnen eten en Terugblik op 17 oktober... drinken, zich kleden, gaan werken, hun kinderen opvoeden, wat vakantie nemen,... zijn alle gebaren van vrijgevigheid een teken van respect voor hun moed. ATD Vierde Wereld Nederland ontvangt geen vaste overheidssubsidies. Al onze acties en projecten draaien op uw giften en het werk van veel vrijwilligers. We houden onze organisatiekosten zo laag mogelijk. Daardoor komt het grootste gedeelte van de giften ten goede aan de volwaardige deelname van de armste gezinnen aan onze samenleving. Samen werken aan een wereld zonder extreme armoede ATD Vierde Wereld financieel steunen kan op verschillende manieren: (steun)lid van de internationale beweging worden/ blijven, onze wenskaarten en boeken kopen of verkopen, schenkingen doen of iets aan ATD nalaten, een maandelijkse gift v a s t l e g g e n, u w vakantiegeld delen of een vast gedeelte van uw loon schenken, een collecte of benefietevenement organiseren... Alle donaties zijn welkom. De trouwe regelmatige giften verstevigen ons netwerk en inzet, vooral op de lange termijn. Ideeën of vragen, mail ons: informatie@atd-vierdewereld.nl of p a t r i c k. s p i n n o a t d - vierdewereld.nl. Maak uw steun zichtbaar door onze oproep (zie p. 7) te onderschrijven. U sluit zich daarmee aan bij de groeiende sociale stroming, die voorvechters van mensenrechten uit alle landen bindt om extreme armoede eindelijk de wereld uit te helpen! Met dank voor uw vertrouwen, Patrick Spinnoy (volontair) 17 oktober - Werelddag van verzet tegen extreme armoede kreeg in Nederland vooral lokaal aandacht in de media. Diverse gemeenten, gemeenschappen en organisaties namen initiatieven, o.a. in het kader van de Millenniumdoelen van de VN. Hieronder leest u enkele reacties van deelnemers die actief betrokken zijn bij ATD Vierde Wereld. [ Als jongere die ervaring heeft met sociale uitsluiting, een rap tegen armoede maken en zingen voor onbekend publiek, daar moet je lef voor hebben. Hoedje af! ] 6 [ Mensen in armoede die op deze dag hun eigen ervaringsverhaal of dat van iemand anders voorlezen: dat raakt! Dat kon je wel merken aan de toon van de persoonlijke boodschap die mensen op een papieren hart of hand achterlieten. ] [ Het is erg hoopgevend dat zoveel mensen in Amersfoort uiteindelijk betrokken waren bij het middagprogramma. Door samen toe te werken naar deze dag namen velen ook nieuwe verantwoordelijkheden op zich. Daar kunnen we mee verder! Wel een beetje jammer als mensen direct weggaan als hun onderdeel erop zit.] [ Er waren meer dan 150 professionals en Heerlense burgers op het armoedecongres dat de gemeente op 16 oktober organiseerde. ATD Vierde Wereld had een constructieve en bepalende inbreng in de voorbereiding en op de dag zelf. Zal het niet blijven bij loze woorden? Zal dit een eind maken aan de criminalisering van mensen met een uitkering? ] [ Deze keer ging het door in een zaal van een kerk. Dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Het programma, dat ook feestelijk culturele elementen heeft zoals zangkoren of djembé, zou prima passen in een kleine open tent op een druk bezochte plek in de stad. Daardoor wordt ook de aandacht van toevallige voorbijgangers getrokken! ] Vanessa Malfait (volontair) Nr 127 December 2009 Vierde Wereld

7 Lezersonderzoek Van de redactie Lezersonderzoek Blad Vierde Wereld september 2009 eerste resultaten Winnaars van het fotoboek Smiles Worldwide zijn Mevrouw Nellis uit Amsterdam en Meneer Ten Hagen uit Den Haag. De één is tevreden over het blad, de ander minder. Wij vinden het leuk om hen het boek thuis te overhandigen en hier verder met hen over te praten! Er zijn 343 ingevulde enquêtes binnen gekomen. Op een totaal van 4345 mensen die het blad thuis krijgen, betekent dat een response van 7,9 % (In het algemeen geldt voor enquêtes een response boven de 5% als een mooi resultaat). Nog bedankt daarvoor. Ook opvallend: 12% van de antwoorden geven aan dat ze het blad altijd aan anderen doorgeven en 30% dat ze het wel eens hebben gedaan. Dat betekent een totaal van 42% van de mensen, wat behoorlijk veel is. Sommige mensen maken zelfs een kopie van hun eigen exemplaar! Voor deze enthousiaste lezers: als u meer dan é é n exemplaar per post w i l t k r i j g e n, neem dan contact op met Carla in Den H a a g : bestellingen@atd-vierdewereld.nl of bel (ma. tot woe.). In het maartnummer kunt u nog meer lezen over de boeiende resultaten van dit lezersonderzoek. Tot dan. De redactie ACTIETIP help ATD Vierde Wereld om haar draagvlak en netwerk te vergroten! Vierde Wereld Forum op de kaart Sluit je aan Het Vierde Wereld Forum heeft zichzelf in haar eerste jaar letterlijk op de kaart gezet om met een boodschap van onderop naar buiten te treden. Het organiserend team heeft uit de vele bijdragen twee citaten van deelnemers gekozen om op een mooie briefkaart te verspreiden en het forum buiten de beweging meer bekend te maken. 17 oktober is jaarlijks de dag waarop het Vierde Wereld Forum de inhoud van haar werk naar buiten wil brengen. Internationaal loopt sinds 2007 een permanente handtekeningactie, waarbij ondertekenaars zich aansluiten bij de 17 oktoberoproep van Joseph Wresinski. Daarom is de forumkaart g e k o p p e l d a a n e e n handtekeningkaart, die opgestuurd kan worden naar het Landelijk Centrum in Den Haag. Daar zal de handtekening en uw motivatie (naar eigen keus wel of niet zichtbaar) opgenomen worden in een internationaal bestand op internet. Online tekenen op kan ook! De kaarten zijn op te vragen in Den Haag (zie p. 8). Een boek van ATD Vierde Wereld heeft je geraakt. nodig 5 of 6 vrienden bij jou thuis uit voor een leesgroep van drie avonden. Kies zelf de teksten die jou hebben getroffen. Voor de derde avond nodig je de auteur van het boek uit. Simpel, goedkoop, met diepgang en gezellig! Contact: christine.behain@atdvierdewereld.nl ATD Vierde Wereld kan voor de verzending van dit blad rekenen op een vrijwiligersploeg in Den Haag. Na heel veel jaren trouwe dienst neemt Mw. Jo Siraa op hoge leeftijd afscheid. Dank je wel! En extra handen blijven altijd welkom We zijn op zoek naar versterking voor de redactie van Blad Vierde Wereld: hou je van schrijven, de Nederlandse taal en ATD Vierde Wereld, meld je dan bij ons! Vierde Wereld December 2009 Nr 127 7

8 AGENDA Vierde Wereld Forum Landelijke themadag Wijhe, 12 december, 6 maart, 5 juni Zwervel Cultuur Week Wijhe, 27/12 tot 02/01 Vormingsweekend over ATD Vierde Wereld Everbeek in België, maart 2010 Bestellingen (inclusief verzendkosten) ο Een wandeling met mevrouw Socratine 10,50 Christine Béhain ο Over zelfgemaakte drempels 20,20 John Habets ο Het geheim van een nieuwe wereld 19,70 Ingrid Hutter ο Joseph Annelies Willemin 13,25 Het verhaal van het leven van de oprichter van de beweging geschreven voor kinderen en volwassenen. ο Vierde Wereld Verkenningen nº6 2,90 Hoe armoede ouders en kinderen uiteendrijft. Een uitdaging voor de mensenrechten O En waar is schildpad? 6,80 Een sprookje geschreven door kinderen uit Burkina Faso ο Kaarten Vierde Wereld Forum en 17 oktober oproep Lidmaatschap 2009 en Giften ο lidmaatschap: 10 /jaar (of lager, naar draagkracht) ο steunlidmaatschap: 20 /jaar (of meer) ο gift: Dhr/Mw :... Adres:... Postcode:... Plaats:.....ex. Ik verleen de Stichting ATD Vierde Wereld de toestemming éénmalig het bedrag van af te schrijven van mijn giro/bankrekening:... Handtekening: Datum: Deze gehele coupon (of fotocopie) in een gesloten enveloppe sturen naar: Stichting ATD Vierde Wereld Nederland, Regentesseplein 13, 2562 EV Den Haag vragen? CONTACT Bezoek onze website informatie@atd-vierdewereld.nl Landelijk Centrum Regentesseplein EV Den Haag Ontmoetingscentrum t Zwervel Raalterweg SB Wijhe Bank ING: t.n.v. Stichting ATD Vierde Wereld Nederland, Den Haag COLOFON VIERDE WERELD Kwartaalblad van de internationale beweging ATD Vierde Wereld in Nederland ISSN Oplage: 5000 Toezending kwartaalblad Vierde Wereld is gratis. Overname van onze artikelen wordt aanbevolen, indien met bronvermelding en toezending van het elders geplaatste artikel. Wij ontvangen graag reacties op het blad; artikelen in overleg met de redactie. KOPIJ: maartnummer 2009 voor 8 februari 2009 REDACTIE: Vanessa Malfait-Joos, Christine Béhain, Amandine Herpe, m.m.v Kees Bleijenberg FOTO S: ATD Vierde Wereld tenzij anders vermeld CORRESPONDENTIEADRES: Blad Vierde Wereld, Raalterweg 19, 8131 SB Wijhe, redactie@atd-vierdewereld.nl ABONNEMENTSWIJZIGINGEN: Regentesseplein 13, 2562 EV Den Haag ledenadministratie@atd-vierdewereld.nl 8 Nr 127 December 2009 Vierde Wereld

IERDE WERELD. Kerst en Nieuwjaarskaarten. Publicaties. Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede. In dit nummer: Het Manifest

IERDE WERELD. Kerst en Nieuwjaarskaarten. Publicaties. Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede. In dit nummer: Het Manifest IERDE WERELD Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede Burgemeesters Op de dag dat de acteur George Clooney in Venetië met zijn geliefde Amal Alamuddin in het huwelijksbootje stapte, en

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

Luisteren: muziek (B1 nr. 4) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

Verdrag over de rechten van het kind

Verdrag over de rechten van het kind Verdrag over de rechten van het kind Een verdrag is een afspraak tussen landen. Op 20 november 1989 is in New York het Verdrag over de Rechten van het Kind gesloten. Dit Verdrag is een afspraak tussen

Nadere informatie

Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou.

Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Voor jou! 9 Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Het boek gaat over geloven. Het gaat over jouw geloof! Lees en bekijk alles goed. Je

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005 Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen uitgave 2005 Steeds meer kinderen stellen vragen aan de Kinderrechtswinkels over echtscheiding. Scheiden kan niet zomaar, je moet heel veel regels

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Europese jongeren verenigen

Europese jongeren verenigen Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede MAART 2010 Nr 128 Europese jongeren verenigen zich tegen armoede In het kader van het Europees Jaar van de Bestrijding van Armoede en Sociale

Nadere informatie

Lou en Lena: NEE tegen geweld!

Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?

Nadere informatie

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

DETENTIE EN HET GEZIN

DETENTIE EN HET GEZIN DETENTIE EN HET GEZIN klachten en krachten 7 november 2014, Veenhuizen Hans Barendrecht, db mijn zoontje heeft veel vragen, maar ík ook. praktijk als wetenschap geloof in herstel voor mensen die achter

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Werkblad 3: Gravenfeest China

Werkblad 3: Gravenfeest China 1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten

Nadere informatie

Bevriend met Bram of met een autist

Bevriend met Bram of met een autist Bevriend met Bram of met een autist Eerste druk, januari 2010 2010 Nanno Ymus isbn: 978-90-484-0990-7 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl De namen, plaatsen en gebeurtenissen

Nadere informatie

Nieuwsbrief SHIB september 2013

Nieuwsbrief SHIB september 2013 Nieuwsbrief SHIB september 2013 www.shib.nl info@shib.nl Postbus 250, 3770 AG Barneveld Bankrekening 1526.55.018 t.n.v. SHIB SHIB 10 jaar en meer Al eerder lieten we weten: SHIB bestaat dit jaar 10 jaar!

Nadere informatie

Elk kind heeft het recht om...

Elk kind heeft het recht om... Elk kind heeft het recht om... Rechten is hetgeen je mag doen en mag hebben. Je hoeft er niet eerst iets anders voor te doen. Rechten heb je gewoon. Ook jij hebt rechten. Iedereen heeft ze. Kinderrechten

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

KIDmail 25. www.kidpartners.nl. Januari 2013

KIDmail 25. www.kidpartners.nl. Januari 2013 www.kidpartners.nl KIDmail 25 Januari 2013 Allereerst willen wij jou een stralend 2013 wensen met de onderstaande doodle. Je kunt zelf invullen waar jouw ster het komend jaar gaat stralen. We hebben het

Nadere informatie

Nieuwsbrief 13 november 2014

Nieuwsbrief 13 november 2014 Nieuwsbrief 13 november 2014 Beste ouder(s)/verzorger(s), Hierbij ontvangt u de digitale nieuwsbrief. Onderwerpen in deze nieuwsbrief zijn: Tomas Brief van Yvonne De week van respect Algemene ouderavond

Nadere informatie

'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) 'Hij kent je bij je naam'. (internet) http://www.youtube.com/watch?

'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) 'Hij kent je bij je naam'. (internet) http://www.youtube.com/watch? Liturgie Jongerenviering op 10 juni 2012 Protestantse Kerk in Wehl Welkom Anneke We begroeten elkaar met het zingen van: 'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) Thema van de

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

Lesbrief. De familieblues Yvonne Kroonenberg

Lesbrief. De familieblues Yvonne Kroonenberg Lesbrief De familieblues Yvonne Kroonenberg Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

VIERDE WERELD. Beste lezers,

VIERDE WERELD. Beste lezers, december 2008 nr 123 VIERDE WERELD Beste lezers, Foto Mona van den Berg Veel dynamisme in het nieuwe team van volontairs van ATD Vierde Wereld Nederland. In dit nummer komen drie van hen aan het woord.

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Nieuwsflits juli 2014

Nieuwsflits juli 2014 Nieuwsflits juli 2014 Samen bouwen in Vertrouwen Nog maar een kleine 2 weken en dan is het vakantie wat is het weer enorm snel gegaan. En wat hebben we allemaal weer ontzettend veel geleerd! Vanaf deze

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

De bruiloft van Simson

De bruiloft van Simson De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Kindvriendelijke liturgie 20 september 2009. Begin schooljaar Boekentassenwijding

Kindvriendelijke liturgie 20 september 2009. Begin schooljaar Boekentassenwijding Kindvriendelijke liturgie 20 september 2009 Begin schooljaar Boekentassenwijding alle kinderen mogen hun boekentas meebrengen kinderen met boekentas in de intredeprocessie ze zetten die vooraan in de kerk

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan!

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan! inleiding Voor al mijn kinderen schrijf ik hun ontwikkelingen op in een schrift. Ik schrijf op wanneer en hoelang ze sliepen, wat ze aten, hoe ze speelden en hoe we samen de dag doorbrachten. Dat lijkt

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Met het Kinderrechtenverdrag

Met het Kinderrechtenverdrag Met het Kinderrechtenverdrag Met het Kinderrechtenverdrag Voor kinderen die meer willen weten over kinderrechten Wat is het Kinderrechtenverdrag? Welke rechten heb ik? Zijn Kinderrechten er voor alle kinderen?

Nadere informatie

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen

Nadere informatie

Schuingedrukte woorden worden uitgelegd in een woordenlijst op pagina 4.

Schuingedrukte woorden worden uitgelegd in een woordenlijst op pagina 4. Voogdijmaatregel Informatie voor jeugdigen over voogdij Kinderen moeten altijd iemand hebben die het gezag over hen heeft. Dit gezag ligt meestal bij je ouder(s). Maar wat als je ouder(s) overlijden of

Nadere informatie

Lesbrief bij Ouders in het wild. Liesbeth Groenhuijsen

Lesbrief bij Ouders in het wild. Liesbeth Groenhuijsen Lesbrief bij Ouders in het wild Liesbeth Groenhuijsen Voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s in het

Nadere informatie

Geen van de bestuursleden is zelfstandig bevoegd om besluiten te nemen namens Stichting kans4you.

Geen van de bestuursleden is zelfstandig bevoegd om besluiten te nemen namens Stichting kans4you. ALGEMENE GEGEVENS INSTELLING Naam instelling Stichting kans4you Adres Edelherweg 121 Postcode Website 1338 JS Almere www.kans4you.eu KvK 32141926 BESTUURSAMENSTELLING Voorzitter Secretaries Penningmeester

Nadere informatie

Handreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool

Handreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool Handreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool NAAM September 2009 In september en oktober 2009 was de Levend evangelie Gemeente bezig met het onderwerp 40 DAGEN GEBED. Om gemeente breed

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen

Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Voel je vrij en liefdevol 7 oefeningen Soms voel je je gevangen door het leven. Vastgezet door de drukte, en beklemd in je eigen hoofd. Je voelt je niet vrij en je voelt geen liefde. Met deze tips breng

Nadere informatie

De Samenleving: samen of ieder voor zich? Oefening 2. 1. b. Alle mensen zijn anders en dat moeten we respecteren. 2 Han van Eijk - Leef

De Samenleving: samen of ieder voor zich? Oefening 2. 1. b. Alle mensen zijn anders en dat moeten we respecteren. 2 Han van Eijk - Leef Thema 2 De Samenleving: samen of ieder voor zich? Oefening 2 1. b. Alle mensen zijn anders en dat moeten we respecteren. 2 Han van Eijk - Leef Niemand hoeft alleen maar goed of slecht te zijn. Niemand

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen

Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen bussum 2011 Wij wijzen erop dat het gebruik van de bijlagen bedoeld is voor de praktijk van de therapeut die de in het boek Stotteren: van theorie naar

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

IERDE WERELD. Ben ik nou gek? Vierde Wereld Forum pagina 2, 3 Europese Volksuniversiteit pagina 4, 5 Bestellingen pagina 6

IERDE WERELD. Ben ik nou gek? Vierde Wereld Forum pagina 2, 3 Europese Volksuniversiteit pagina 4, 5 Bestellingen pagina 6 IERDE WERELD Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede JUNI 2012 Nr 137 Ben ik nou gek? Toen ik als jonge welzijnswerkster in de dop, mijn eerste baantje had in een opvangcentrum, ontmoette

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden.

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 1 Werkwoord (wonen, werken, lopen,...) wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 8 Grammatica is niet moeilijk 1.1 woon, woont, wonen Ik woon nu in Nederland. Jij woont nu in Nederland. U woont nu

Nadere informatie

DE WEEK VOOR WE HET AV0NDMAAL VIEREN

DE WEEK VOOR WE HET AV0NDMAAL VIEREN DE WEEK VOOR WE HET AV0NDMAAL VIEREN AVONDMAAL VIEREN Het Avondmaal is meer dan zomaar een maaltijd. Om dat te begrijpen, is dit boekje gemaakt. Vooral is daarbij gedacht aan de kinderen, omdat zij met

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

Optimisme in 2009 IERDE WERELD

Optimisme in 2009 IERDE WERELD IERDE WERELD Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede MAART 2009 Nr 124 Optimisme in 2009 Er is angst door de kredietcrisis die met name door de hoog oplopende werkloosheid een oorzaak

Nadere informatie

Thema Kinderen en school

Thema Kinderen en school http://www.edusom.nl Thema Kinderen en school Lesbrief 18. Het 10-minutengesprek. Wat leert u in deze les? Vergelijkingen maken. Zeggen hoe vaak iets gebeurt. Verkleinwoordjes. Veel succes! Deze les is

Nadere informatie

goede redenen voor het bezoeken van een zelfhulpgroep

goede redenen voor het bezoeken van een zelfhulpgroep 10 goede redenen voor het bezoeken van een zelfhulpgroep InTact Zelfhulp Zelfhulp is er voor jou. Deze informatie is voor alle mensen met een verslavingsprobleem, ongeacht welke verslaving en voor naasten

Nadere informatie

Beste ouders. Je wereld delen

Beste ouders. Je wereld delen Beste ouders Het 4e thema van het schooljaar luidt "Arm en rijk". Het gaat over armoede en de impact daarvan op kinderen naar aanleiding van wat de bijbelse profeet Amos tegen zijn tijdgenoten zei over

Nadere informatie

GROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden:

GROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden: Relaties halen het beste in je naar boven Les 1 GROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden: Lees met elkaar de volgende hoofdstukken en laat iemand opschrijven

Nadere informatie

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere

Nadere informatie

#TomodachiLife. Exclusief voor systemen in de Nintendo 3DS-familie

#TomodachiLife. Exclusief voor systemen in de Nintendo 3DS-familie Exclusief voor systemen in de Nintendo 3DS-familie #TomodachiLife Welkom in Tomodachi Life Een maf spel met jou en iedereen die je kent in de hoofdrol! Maak Mii-personages van je familie, vrienden en wie

Nadere informatie

Mijn nieuwe school, een nieuwe start.

Mijn nieuwe school, een nieuwe start. Mijn nieuwe school, een nieuwe start. Naam: Mijn oude school weerbaar.info Mijn nieuwe school Als je naar het middelbaar onderwijs gaat is alles nieuw. Je klasgenoten, de docenten, de school, de regels

Nadere informatie

Speech tijdens opening tentoonstelling Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950, Bronbeek.

Speech tijdens opening tentoonstelling Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950, Bronbeek. Speech tijdens opening tentoonstelling Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950, Bronbeek. 19 februari 2015 Goedemiddag, Ik ben heel blij met deze tentoonstelling. Als dochter van een oorlogsvrijwilliger

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Praktische gids internationale kinderontvoering uitgave voor jongeren

Praktische gids internationale kinderontvoering uitgave voor jongeren Praktische gids internationale kinderontvoering uitgave voor jongeren Centrum Internationale Kinderontvoering Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. Wat is internationale kinderontvoering? 1.1 Als je ouders uit

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Stichting Kinderpostzegels

Stichting Kinderpostzegels Stichting Kinderpostzegels gemaakt door Eva Prince 10/10/15 voorwoord Ik doe mijn werkstuk over Kinderpostzegels. Want ik vind dat kinderpostzegels verkopen leuk is. Ik vind dat Stichting Kinderpostzegels

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

IERDE WERELD. Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede

IERDE WERELD. Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede IERDE WERELD Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede DECEMBER 2011 Nr 135 Het recht van de sterkste Op het station, wachtend in de trein zag ik een groepje duiven. Een duif had iets

Nadere informatie

Kijk maar naar enkele reacties van leerlingen en ouders.

Kijk maar naar enkele reacties van leerlingen en ouders. Inleiding 7 Steeds vaker komen we op school leerlingen tegen van wie de ouders gescheiden zijn. Eén op de drie huwelijken wordt ontbonden en veelal zijn daarbij kinderen betrokken. Uit onderzoek blijkt

Nadere informatie

INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD. Aan de ouders van groep 1 en 2

INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD. Aan de ouders van groep 1 en 2 Aan de ouders van groep 1 en 2 INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD De eerste weken van het nieuwe jaar zijn al weer voorbij. We hebben met de kinderen gewerkt over de kalender. Hoe ziet

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

narratieve zorg Elder empowering the elderly

narratieve zorg Elder empowering the elderly narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar

Nadere informatie

De vorm van het verhaal

De vorm van het verhaal Over dit boek Het verhaal van Reinaart de vos is een van de oudste verhalen in het Nederlands. Het is geschreven in de 13 de eeuw door Willem. Wie die Willem precies was, weten we niet. Willem heeft het

Nadere informatie

Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk

Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk De Werkgroep Vorming en Toerusting ontwikkelde een programma voor de parochies om te benutten bij de promotie dvd en het artikel Alles is genade uit het Identiteitsnummer

Nadere informatie

Dit ben ik Naam: juf Alma van den Bergh School: o.b.s. de Torenuil Groep: 7a Datum: juni 2015

Dit ben ik Naam: juf Alma van den Bergh School: o.b.s. de Torenuil Groep: 7a Datum: juni 2015 Dit ben ik Naam: juf Alma van den Bergh School: o.b.s. de Torenuil Groep: 7a Datum: juni 2015 Inhoudsopgave Inleiding blz. 2 Hoofdstuk 1: Mijn stamboom blz. 3 Hoofdstuk 2: Mijn tijdlijn blz. 5 Hoofdstuk

Nadere informatie

IERDE WERELD. Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede

IERDE WERELD. Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede IERDE WERELD Samen met jou werken aan een wereld zonder extreme armoede DECEMBER 2010 Nr 131 Gaat er al een (kerst) bel rinkelen? De laatste maand van 2010 is aangebroken. Dat is een traditioneel een moment

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie