Hollen of stilstaan bij invordering Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Hollen of stilstaan bij invordering Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam 19 april RA Samenvatting Een man heeft vanaf 2005 een groot aantal (naheffings)aanslagen openstaan. In de nazomer van 2009 legt de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam (DBGA) beslag waarna een betalingsregeling getroffen wordt met de man. Deze komt de regeling na. In april 2010 gaat DBGA opnieuw over tot dwanginvordering, omdat er nog meer aanslagen uit de periode open blijken te staan. Er wordt beslag gelegd op de man zijn auto. Deze voelt zich overvallen door de hernieuwde dwanginvordering nu hij de betalingsregeling netjes is nagekomen. Ook wil hij graag inzicht in de nog openstaande vorderingen. De man geeft tot slot aan een aantal onprettige contacten te hebben gehad met medewerkers van DBGA. Hij beklaagt zich hierover bij de ombudsman en voldoet de nog openstaande vorderingen. DBGA laat aan de ombudsman weten een gesprek te hebben gehad met verzoeker waarin de gang van zaken besproken is. De dienst erkent dat het niet handig is dat bij het eerste beslag in 2009 niet alle vorderingen meegenomen zijn. De ombudsman komt tot het oordeel dat DBGA eerder en in één keer had moeten overgaan tot dwanginvordering van de soms al vijf jaar oude aanslagen. Hierbij had een duidelijk schriftelijk overzicht gegeven moeten worden van de openstaande aanslagen en bijkomende kosten. Ook had er gekeken moeten worden of er voor het gehele openstaande bedrag een betalingsregeling getroffen kon worden. Op de auto van de man is voortijdig beslag gelegd. Oordeel De onderzochte gedraging is in strijd met het voortvarendheidsvereiste en het fair play vereiste. Aanbeveling De ombudsman verzoekt de wethouder Financiën te bevorderen dat DBGA, voorafgaand aan een beslaglegging, schriftelijk aan de belastingplichtige een duidelijk en inzichtelijk overzicht verstrekt van de openstaande aanslagen en de bijkomende kosten. Het verdient voorts aanbeveling, indien de invorderingsgeschiedenis hieraan niet in de weg staat, dat DBGA hierbij een betalingsregeling voorstelt.

2 Pagina : 2/7 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 20 april 2010 op het spreekuur ingediend en betreft de Gemeente Amsterdam, Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam. Bevindingen aanleiding De Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam (DBGA) legt verzoeker in de periode 2005 tot en met 2009 een groot aantal (naheffings)aanslagen op. Verzoeker betwist niet op voorhand dat de aanslagen niet betaald zijn. Op 13 augustus 2009 legt DBGA voor acht (naheffings)aanslagen uit 2008 en 2009 beslag bij verzoeker. Verzoeker treft een betalingsregeling met DBGA en zal vijf keer 200,- betalen. Hij gaat ervan uit dat de zaak hiermee afgehandeld is. Op 1 april 2010 ontvangt verzoeker een brief van DBGA dat op 9 april 2010 een executoriale verkoop van huishoudelijke apparaten en audio- en video-apparatuur, waarop beslag is gelegd, zal plaatsvinden. Verzoeker dient op 5 april 2010 een bezwaarschrift in. De deurwaarder van DBGA laat hierop weten de executoriale verkoop af te lasten. Op 12 april heeft verzoeker contact met twee deurwaarders van DBGA. Deze geven aan dat er nog meer aanslagen betaald moeten worden dan in het beslag van augustus 2009 waren meegenomen. Zij overhandigen verzoeker achttien (hernieuwde) dwangbevelen 1. Op deze dwangbevelen staat niet aangegeven waar, wanneer en waarvoor de betreffende (naheffings)aanslagen zijn opgelegd. Verzoeker wil dit graag weten. Deurwaarder A zegt toe informatie over de aanslagen (uitdraaien) op woensdag 14 april 2010 langs te zullen brengen en hij zal verzoeker nader informeren over de behandeling van zijn bezwaarschrift van 6 september 2009 en het bezwaarschrift van 5 april Tevens zal een betalingsregeling aan de orde komen. Deurwaarder A laat op 13 april 2010 aan verzoeker weten dat hij woensdag niet kan maar op 15 april 2010 om uur zal komen. Deurwaarder A komt niet, maar op de genoemde dag vindt verzoeker wel uitdraaien in de bus. Uit de uitdraaien blijkt dat het (naheffings)aanslagen betreft uit de jaren 2005 t/m Hij belt met deurwaarder B die aangeeft dat deurwaarder A niet op de afspraak kan komen en dat verzoekers auto op 14 april 2010 in beslag genomen is. Het gesprek wordt dan beëindigd. Verzoeker belt deurwaarder B terug. Die schreeuwt verzoeker toe dat hij niet meer mag bellen en dat deurwaarder A hem niet meer wil spreken. Verzoeker moet maar naar kantoor komen en als verzoeker nogmaals belt dan zal deurwaarder B een klacht indienen. Nog diezelfde dag gaat verzoeker naar het kantoor van DBGA. In eerste instantie wordt hem meegedeeld dat niemand naar beneden wil komen om met hem te spreken. Later komt een medewerker van de afdeling Publiekszaken die vertelt dat hij niet snapt dat niemand van de dienst met verzoeker wil spreken. De medewerker geeft aan dat verzoeker een bezwaarschrift kan indienen bij hem. Hij zal het dan bij de juiste afdeling bezorgen. Op vrijdag 16 april 2010 komt verzoeker langs met het bezwaarschrift. Hij vraagt of hij een aantal spullen (die hij beroepsmatig nodig heeft) nog voor het weekeinde uit de auto kan halen. De medewerker geeft aan dit aan de deurwaarder te zullen vragen. 1 Verzoeker en DBGA verschillen van mening op welke datum de dwangbevelen zijn betekend. Verzoeker stelt dat dit 12 april 2010 was en DBGA laat weten dat het 13 april 2010 was. Deze datum wordt ook vermeld op de hernieuwde dwangbevelen.

3 Pagina : 3/7 Verzoeker hoort niets meer en belt maandag 19 april vijf keer met DBGA. Om uur krijgt verzoeker een medewerker aan de telefoon die aangeeft dergelijke bezwaarschriften te behandelen, maar het bezwaarschrift van verzoeker niet te kennen. Ook is zij niet bekend met verzoekers vraag om spullen uit de auto te mogen halen. Op 20 april 2010 wordt verzoeker s ochtends door DBGA gebeld met de mededeling dat hij bij zijn auto kan. Op 17 mei betaalt verzoeker een bedrag van 4.686,97 waarna hij zijn auto meekrijgt. Verzoeker is van mening dat de inbeslagname van de auto niet noodzakelijk was nu hij de bereidheid heeft getoond een betalingsregeling te willen treffen. Tevens voelt hij zich overvallen door de dwanginvordering in april 2010 nu hij in de zomer 2009 een betalingsregeling getroffen had en deze ook is nagekomen. Verzoeker wil verder graag inzicht in de invorderingskosten en vraagt zich af of deze allemaal voor zijn rekening moeten komen nu de invordering niet correct verlopen is. Omdat hij zich niet kan vinden in de aanpak van de dienst, wendt verzoeker zich tot de ombudsman. klachtomschrijving Het onderzoek van de ombudsman richt zich op: de invordering van (naheffings)aanslagen. reactie van de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam Op 17 mei 2010 heeft verzoeker alle achterstallige belastingaanslagen betaald en heeft hij zijn auto teruggekregen. Verzoeker is op 26 juli 2010 langs geweest bij DBGA om van gedachten te wisselen over de gevolgde invorderingsprocedure. Doel van het gesprek was om te vernemen welke onvrede er precies bij verzoeker bestond en of er aanleiding was om aan zijn grieven tegemoet te komen. Ook een door verzoeker ingediend beroepschrift kwam hierbij aan bod. In het gesprek is uitvoerig stilgestaan bij de reeks van gebeurtenissen en ook bij de rol die verzoeker zelf in het geheel heeft gehad door de betaling van de achterstallige belastingschuld op de lange baan te schuiven. Het laatste is mogelijk begrijpelijk, gezien verzoekers financiële problemen, maar maakt de oplossing er niet eenvoudiger op. In het prettig verlopen gesprek is vooral naar voren gekomen dat verzoeker de opstelling van verschillende medewerkers van DBGA weinig coöperatief vond. Hij vond verder dat hem stelselmatig informatie werd onthouden. Daarnaast vond verzoeker dat de deurwaarders van DBGA hun afspraken niet zijn nagekomen en hij daardoor tot zijn verassing werd geconfronteerd met een tweede beslaglegging waarbij zelfs zijn auto is weggesleept. Dit terwijl verzoeker van mening was dat hij alle afspraken was nagekomen. Ook richtte verzoekers klacht zich op het niet beantwoorden van zijn brief van 6 september De dienst heeft aangegeven dat het niet handig was om in het eerste beslag van 13 augustus 2009 niet alle openstaande aanslagen te betrekken. Mede als gevolg daarvan verkeerde verzoeker in de veronderstelling dat hij door de betaling van 5 x 200,- het eerste beslag volledig had afbetaald. Tijdens het gesprek heeft de dienst hem meegedeeld dat hij destijds een akte van prolongatie heeft ondertekend die, naast de aanslag waarvoor beslag is gelegd, wijst op het feit dat alle openstaande aanslagen in de prolongatieregeling zijn betrokken. De dienst heeft meerdere malen een overzicht van deze aanslagen aan verzoeker aangeboden.

4 Pagina : 4/7 Dat er nog meer achterstallige belastingschuld was mocht voor verzoeker geen verrassing zijn, aldus de dienst. Temeer omdat van alle aanslagen naast de parkeerbon achter de ruitenwisser achtereenvolgens duplicaat aanslagen en aanmaningen zijn verzonden. Verder zijn er dwangbevelen betekend met de daarbij behorende invorderingskosten. Verzoekers betalingen (waarbij niet is aangegeven voor welke aanslagen die bedoeld zijn) zijn op verschillende achterstallige aanslagen afgeboekt. Ook op aanslagen die niet in het beslag waren begrepen. De dienst heeft verzoeker uitgelegd op welke aanslagen zijn betalingen zijn afgeboekt. De brief van 6 september 2009 is niet bij DBGA bekend en daarom dus ook niet beantwoord. In het gesprek is de inhoud van de brief aan de orde geweest. Vervolgens is gekeken of het beslag van 14 april 2010 de toets der kritiek kan doorstaan. Volgens de betrokken deurwaarders heeft verzoeker, tijdens het betekenen van een aantal hernieuwde dwangbevelen op 13 april 2010, aangegeven dat er door anderen beslag gelegd was op zijn auto en dat hij niet over de auto kon beschikken. Op de hernieuwde dwangbevelen is duidelijk aangegeven welke aanslag het betreft. Door het aanslagnummer te vergelijken met het toegezonden (duplicaat) aanslagbiljet kan verzoeker achterhalen welke belastingaanslag wordt bedoeld. Er werd niet onmiddellijk beslag gelegd maar een termijn toegestaan van twee dagen om de belastingschuld te voldoen. Op 14 april 2010 zagen de beide deurwaarders zijn auto staan en werd besloten om versnelde invordering toe te passen en de auto weg te slepen. Op zich is dit toegestaan nu er het beslag lag van 13 april 2010 op de roerende zaken. Er moet dan wel een proces-verbaal worden opgemaakt om de termijn van twee dagen te doorbreken. Dit is niet gebeurd en het beslag is formeel dan ook te vroeg gelegd. De aan het gelegde beslag verbonden kosten komen dan ook te vervallen en worden aan verzoeker terugbetaald. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoeker en naar DBGA om na te gaan of de feiten juist zijn weergegeven. Hiervan is, zowel door verzoeker als door DBGA, gebruik gemaakt. Aan DBGA is verder een aanvullende vraag voorgelegd. De reacties van verzoeker en DBGA zullen hierna, samengevat, worden weergegeven. reactie verzoeker op verslag van bevindingen Verzoeker geeft aan dat hij op 26 juli 2010 een goed gesprek heeft gehad bij DBGA waarbij hij voor het eerst respectvol is behandeld en waar goed naar hem geluisterd is. Het is niet juist dat verzoeker zou hebben aangegeven dat hij niet over de auto zou kunnen beschikken. Wel heeft hij aangegeven dat er beslag gelegd was op zijn auto, dat hij deze net terug had en dat hij zijn auto niet kon missen. Verzoeker geeft verder aan dat hij de wijze van invordering door DBGA onoverzichtelijk vindt. Onder meer omdat de aanslagnummers niet corresponderen met de nummers die bij herinneringen gebruikt worden. Hij hoorde verder pas op 5 april 2010 dat er nog meer aanslagen openstonden. Uit de op 12 april 2010 betekende (hernieuwde) dwangbevelen wordt niet duidelijk waar en wanneer de naheffingsaanslagen zijn opgelegd. Wel wordt er voor de betekening kosten in rekening gebracht. Verzoeker vindt dit niet redelijk. DBGA heeft wel uitdraaien (welke (naheffing)aanslagen het betreft) aan verzoeker overgelegd maar nog niet alle. Verzoeker is van mening dat de kosten die samenhangen met de beslaglegging van zijn auto ten onrechte in rekening zijn gebracht, omdat hij toen nog informatie van DBGA zou ontvangen en hij het verschuldigde wilde voldoen. Verder hebben verschillende medewerkers van DBGA tegenstrijdige informatie verschaft over de hoogte van het te betalen bedrag voordat verzoeker zijn auto zou terugkrijgen.

5 Pagina : 5/7 Het is voor verzoeker niet duidelijk welke bedragen nog openstonden voor 5 april 2010 en welke (invorderings)kosten daarna zijn ontstaan. Indien DBGA op 5 april 2010 een juiste voorstelling van zaken had gegeven dan had verzoeker direct kunnen betalen en waren verdere kosten voorkomen. Verder is het voor verzoeker nog steeds niet duidelijk hoe het bedrag van 4.686,97 dat hij op 17 mei 2010 voldaan heeft tot stand gekomen is. Verzoeker laat tot slot weten dat er tot op heden nog niet gereageerd is op zijn bezwaarschrift van 6 september reactie van de Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam op aanvullende vraag Het merendeel van de aanslagen van het beslag van 14 april 2010 waren reeds bekend bij het opleggen van het beslag van 13 augustus Slechts vier aanslagen verkeerden nog niet in het stadium van dwanginvordering. De overige aanslagen (waarvoor op 14 april 2010 beslag gelegd werd) zijn niet in het eerste beslag meegenomen, omdat hiervoor geen hernieuwde dwangbevelen betekend waren. Indien het dwangbevel per post verzonden is dient, alvorens tot tenuitvoeringlegging wordt overgegaan, eerst een hernieuwd bevel betekend te worden aan de belastingschuldige. De belastingdeurwaarder had de te betekenen hernieuwde dwangbevelen mee kunnen nemen bij het leggen van het eerste beslag. Indien hij verzoeker persoonlijk had aangetroffen, hadden ook deze aanslagen (na betekening van de hernieuwde dwangbevelen) meegenomen kunnen worden in het eerste beslag. Dit zou efficiënter zijn geweest. Nu is er voor gekozen deze aanslagen bij de prolongatieregeling mee te nemen. Op zich is dit niet ongebruikelijk. Zeker indien er nog geen invorderingsmaatregelen getroffen zijn, bespaart dit de belastingplichtige de nodige kosten. Het nadeel van deze werkwijze is echter wel dat, indien de regeling niet wordt nagekomen, alsnog beslag gelegd moet worden. Bij de akte van prolongatie, die mede ondertekend is door verzoeker, is een bijlage opgenomen waarin alle op dat moment (8 januari 2010) openstaande aanslagen vermeld worden 2. Het is verder juist dat bij naheffingsaanslagen bij de herinnering en het dwangbevel andere (aanslag)nummers gebruikt worden dan bij de primaire aanslag. De primaire aanslag wordt uitgegeven door Cition en heeft een bonnummer. Als niet direct betaald wordt aan Cition dan wordt de invordering overgedragen aan DBGA. Deze stuurt een duplicaat aanslag waarbij zowel het bonnummer als het biljetnummer vermeld wordt. In de verdere correspondentie tussen DBGA en de belastingschuldige wordt het biljetnummer gebruikt. De link tussen het bonnummer en het biljetnummer is de duplicaataanslag. DBGA bewaart geen afschriften van de duplicaataanslagen. De hernieuwde dwangbevelen zijn op 13 april 2010 uitgeschreven door deurwaarder B aan de keukentafel. Deurwaarder A was op dat moment met verzoeker in gesprek. Beoordeling De ombudsman beoordeelt of het bestuursorgaan zich in de door hem onderzochte aangelegenheid behoorlijk heeft gedragen 3. 2 in de bijlage wordt het oorspronkelijke nummer van de naheffingsaanslagen niet vermeld. Ook wordt niet vermeld wanneer, waar en voor welk voertuig de naheffingsaanslagen zijn opgelegd. De aanslagbedragen en nog openstaande bedragen (aanslagbedrag plus openstaande kosten en rente) worden vermeld. Er is echter geen specificatie hoe de extra kosten zijn opgebouwd. 3 artikel 9:27 lid 1 Algemene wet bestuursrecht

6 Pagina : 6/7 Behoorlijkheidsvereisten Indien naar het oordeel van de ombudsman de gedraging niet behoorlijk is, vermeldt hij in het rapport welk vereiste van behoorlijkheid is geschonden 4. In dit onderzoek toetst hij de gedragingen aan het voortvarenheidsvereiste en het fair play vereiste. Overwegingen Het vereiste van voortvarendheid houdt in dat een bestuursorgaan met voldoende snelheid en slagvaardig dient op te treden. Het fair play vereiste houdt in dat burgers hun procedurele kansen kunnen benutten. Vast staat dat in augustus 2009 meer dan 20 (naheffings)aanslagen van verzoeker openstaan uit de jaren 2005 tot en met Op 13 augustus 2009 wordt er voor acht (naheffings)aanslagen uit 2008 en 2009 beslag gelegd en een betalingsregeling getroffen met verzoeker. Nadat verzoeker de betalingsregeling is nagekomen, wordt op 14 april 2010 beslag gelegd op verzoekers auto voor achttien (naheffings)aanslagen uit 2005 tot en met Indien jarenlang gewacht wordt alvorens tot beslaglegging wordt overgegaan, gaat dit ten koste van de overzichtelijkheid en slagkracht van de invordering. Zeker indien het een groot aantal aanslagen betreft. Het is dan zaak voor de dienst om een goed beeld van de situatie te vormen. Nadat alle (oude) vorderingen in beeld zijn bij de dienst moet de belastingplichtige hierover op een begrijpelijke wijze geïnformeerd worden. Dit betekent dat er een overzicht gemaakt wordt van alle openstaande vorderingen. Hierbij moet ook het nummer vermeld worden van de oorspronkelijke aanslag zodat voor de belastingplichtige duidelijk is om welke primaire aanslag het handelt. Tevens moet een overzicht gegeven worden van de bijkomende invorderingskosten, waarbij aangegeven wordt op welke wijze deze tot stand gekomen zijn. Deze informatie moet duidelijk en schriftelijk aan de belastingschuldige worden meegedeeld, zodat deze de vordering kan controleren. Hierbij kan dan een (laatste) betalingstermijn gesteld worden. Verder kan bezien worden of een betalingsregeling mogelijk is. Mochten de aanslagen dan nog niet tijdig voldaan worden dan moet de dienst doorpakken en alle openstaande aanslagen betrekken bij een beslaglegging. Vast staat dan ook dat de dienst bij een groot aantal aanslagen jarenlang gewacht heeft alvorens over te gaan tot beslaglegging en niet alle (oude) aanslagen in één beslaglegging zijn meegenomen. Daarnaast speelt het volgende. Om hun procedurele kansen te kunnen benutten is het van belang voor burgers dat duidelijk is op welke aanslagen en welke bijkomende kosten een beslaglegging betrekking heeft. DBGA heeft geen stuk overgelegd waaruit blijkt dat verzoeker duidelijk en gestructureerd geïnformeerd is over de opbouw van de vordering voor de tweede beslaglegging van 14 april Wel wordt er in de bijlage van de akte van prolongatie van 8 januari 2010 een overzicht gegeven van openstaande aanslagen. Hierbij worden de primaire naheffingsaanslagnummers echter niet genoemd, noch wordt aangegeven wanneer, waar en voor welk voertuig deze zijn opgelegd. Verder wordt geen specificatie van de bijkomende kosten gegeven. 4 artikel 9:36 lid 2 Algemene wet bestuursrecht

7 Pagina : 7/7 Hoewel voor verzoeker door de bijlage wel duidelijk moet zijn geworden dat er nog een aanmerkelijk bedrag openstond, voldoet de bijlage niet als document om voldoende inzicht in de vorderingen te krijgen. Er wordt bij de tweede beslaglegging verder geen voorstel gedaan voor een nieuwe betalingsregeling. Dit had wel verwacht mogen worden nu verzoeker de eerste betalingsregeling is nagekomen. Ook wordt voortijdig beslag gelegd op verzoekers auto. De ombudsman acht het verder aannemelijk dat zich een aantal onprettige contacten heeft voorgedaan tussen verzoeker en medewerkers van DBGA. Gezien het voorgaande heeft DBGA dan ook gehandeld in strijd met het fair play vereiste. De ombudsman ziet aanleiding om een aanbeveling aan het rapport te verbinden. Oordeel De onderzochte gedraging is in strijd met het voortvarendheidsvereiste en het fair play vereiste. Aanbeveling De ombudsman verzoekt de wethouder Financiën te bevorderen dat DBGA, voorafgaand aan een beslaglegging, schriftelijk aan de belastingplichtige een duidelijk en inzichtelijk overzicht verstrekt van de openstaande aanslagen en de bijkomende kosten. Het verdient voorts aanbeveling, indien de invorderingsgeschiedenis hieraan niet in de weg staat, dat DBGA hierbij een betalingsregeling voorstelt.