Winst door precisieboomteelt 10

Transcriptie

1 26 juni Winst door precisieboomteelt 10 TCO en Treeport willen pest free area 6 Kiezen tussen maaien of rooien 14 Concepten voor de aanlegmarkt: zinnig of onzin? 24 Omslag_BKW15-13.indd :52

2 Tekst: Ron Barendse Foto's: Wim du Mortier Rond de Grote Groene Tafel over con Discussie rond de Grote Groene Tafel, v.l.n.r. Remco Valk (Van Helvoirt Groenprojecten), Paul Verkuil (Voorzitter Vereniging van Erfgoedhoveniers), Marcel Haarbosch en Emiel van den Berg (discussieleiders), Peter Bongers (Quickhedge) en Wolfgang Holz (gemeente Helmond). Er wordt veel geschreven en gepraat over concepten. Maar wat moet of kan ik als boomkweker daarmee op de aanlegmarkt? Dat was het thema van de Grote Groen Tafel-discussie tijdens de deelnemersbijeenkomst van GrootGroenPlus op 18 juni in Zundert. Vijf stellingen passeerden deze avond de revue. Stelling 1 Als kweker moet je bewust kiezen voor de klanten die je wilt bedienen Discussieleider Emiel van den Berg trapt de avond af door de zaal te laten stemmen over de eerste stelling. Vanuit de zaal gaan alleen de groene briefjes omhoog, ten teken dat iedereen het ermee eens is. Iedereen lijkt er dus van overtuigd dat je het als kweker alleen goed kan doen als je niet iedere klant wilt bedienen. Maar op de vraag of kwekers wel eens nee zeggen tegen een klant gaan even later toch lang niet alle groene kaartjes omhoog. Blijkbaar is nee zeggen zo makkelijk nog niet. Remco Valk, directeur Van Helvoirt Groenprojecten, is weliswaar geen kweker maar herkent zich in de stelling. Hij vertelt dat het ook voor hun bedrijf soms beter is gebleken om nee te zeggen. En dat hoeft niet alleen te zijn omdat een klant niet bij je past, het kan ook zijn omdat je je niet wilt verlagen tot het lage kwaliteits- op prijsniveau dat de klant wenst. We hebben vorig jaar drie keer zo n beetje carte blanche gekregen van klanten voor de heraanleg van een daktuin. Ze hadden eerder een daktuin via een ander bedrijf aan laten leggen, maar kwamen hiervan terug vanwege lekkage en andere problemen. Hiervoor geldt natuurlijk wel dat je het je financieel moet kunnen veroorloven om nee te zeggen. Ik ken ook een voorbeeld van een boomkweker die misschien wel te lang heeft vastgehouden aan het leveren van kwaliteitsbomen maar nu failliet is. Kant-en-klaar-hagen Als reactie op de stelling zegt kweker Peter Bongers, eigenaar van Quickhedge, dat hij bij de totstandkoming van het door hem ontwikkelde concept van kant-en-klaar-hagen niet aan bepaalde klanten heeft gedacht, maar als eerste heeft gekeken naar wat voor product hij wilde maken. Ik zag dat zo n 10% van de tuinen uit hagen bestaat. Met dat gegeven ben ik aan de slag gegaan. Pas toen ik mijn product had ontwikkeld ben ik gaan kijken voor welke klanten dit het meest interessant is. Dat bleek voor hoveniers en grootgroenvoorzieners het geval te zijn. We hebben het als proefje ook wel bij de retail geprobeerd maar voor dat segment is ons product met 150 kg per meter lengte te zwaar. Ook leveren we niet zo vaak rechtstreeks aan gemeenten. Die kopen liever bij een bedrijf waar ze een totaalpakket kunnen kopen. 24 De Boomkwekerij 13 (26 juni 2015)

3 Discussie cepten voor aanlegmarkt Stelling 2 Concepten voor openbaar groen bieden kansen voor boomkwekers In de zaal gaan met een grote meerderheid de groene kaartjes omhoog. Ondanks dat het aantal concepten dat zich richt op de markt voor openbaar groen beperkt is, leeft bij kwekers dus het idee dat hier meer mogelijkheden liggen dan nu worden benut. Wolfgang Holz, landschapsarchitect bij gemeente Helmond, is hiervan ook overtuigd. Hij haalt de vasteplantenconcepten van Griffioen Wassenaar en Lageschaar Vaste Planten aan als voorbeelden van succesvolle concepten op de aanlegmarkt. Maar hij heeft ook nog andere ideeën. In onze gemeente kijken we bijvoorbeeld hoe we een strook van 70 cm voor rijtjeshuizen kunnen vergroenen. Kwekers zouden hier met concepten op kunnen inspelen. Daarnaast noemde Holz Boomkwekerij Ebben als voorbeeld van een bedrijf dat zijn bomen heeft aangepast aan de wens van de klant. Ik gebruik graag bomen met een natuurlijke vorm. Ik begrijp ook wel dat het vaak praktischer is om bomen te gebruiken waarbij de kroon op een hoge stam staat, zodat je er onderdoor kan fietsen of lopen, maar het is veel te veel een gewoonte geworden om bomen er zo uit te laten zien. Ebben Boomkwekerijen heeft daar met zijn sortiment natuurlijke bomen goed op ingespeeld. Daarnaast zijn er volgens Holz nog meer thema s die als basis voor een concept kunnen dienen. Klimaat is er daar een van. Onder de noemer klimaatbomen zouden bomen geleverd kunnen worden die over 30 jaar nog gezond zijn. Maar ook Bomen voor straten is volgens hem zo n thema. Ook zou je vaste combinaties kunnen aanbieden van bomen met een bijpassende onderbeplanting. Holz: Kennis bij gemeenten is slecht en kwekers zouden hierin meer kunnen adviseren. Hij ziet wel dat er in zijn gemeente weinig plek is voor nieuwe aanplant, maar dat hoeft de introductie van een nieuw concept niet in de weg te staan. Misschien dat we in combinatie met woningbouwverenigingen of individuele burgers iets kunnen verzinnen dat er minder tuinen met grind en meer groene tuinen komen. Dus niet alleen kijken naar openbaar groen, maar ook naar groen in particuliere tuinen. Risicobeheersing De term ontzorgen viel verschillende keren aan de Grote Groene Tafel in relatie tot het zaken doen met gemeenten. Valk noemde met name risicobeheersing als een belangrijk thema voor het ontwikkelen van concepten. Hij zei sterk te geloven in het gebruik van concepten op de aanlegmarkt, maar denkt dat partijen niet in staat zijn om deze alleen te kunnen ontwikkelen. Samenwerking is noodzakelijk om de nodige creativiteit, kennis en vakmanschap bij elkaar te brengen waardoor klanten kunnen worden ontzorgd door bijvoorbeeld een eindbeeld te garanderen. Op die manier kan je als groenondernemers succesvol zijn. Kansen ziet hij bijvoorbeeld in geveltuinen. Maakt eens vaste combinaties en biedt dat aan. Zeker weten dat hier een kans ligt voor kwekers. Er zijn ook enkele rozenconcepten die zich richten op het gebruik in openbaar groen, maar zowel Valk als Holz waren hierin duidelijk in hun mening. Rozen gebruiken zij allebei niet meer. Ik denk dat wij al vijf jaar geen rozen meer gebruiken in onze projecten. Er is geen vraag meer naar, rozen zijn een beetje uit. Holz ziet dat beheerders bij zijn gemeente huiverig zijn om rozen te gebruiken. Er zullen best goede rozensoorten zijn, maar voor mij als architect is het moeilijk om een beheerder te overtuigen. Erfgoedhovenier Paul Verkuijl kijkt op zijn eigen manier tegen het gebruik van concepten aan. Wij denken dat we voldoende kennis in huis hebben om nieuwe groene projecten zelf met bomen en planten in te vullen. Daarbij werken we juist met planten die zich in het verleden bewezen hebben. Daar hebben wij geen concept voor nodig. PERSONALIA Deelnemers aan discussie > Paul Verkuijl, Restauratiehovenier en Voorzitter Vereniging van Erfgoedhoveniers. > Wolfgang Holz, landschapsarchitect gemeente Helmond. > Peter Bongers, boomkweker en eigenaar van concept QuickHedge, kant-enklaar-hagen. > Remco Valk, directeur Van Helvoirt Groenprojecten. De discussie is een initiatief van beursorganisatie GrootGroenPlus en vakblad De Boomkwekerij. De discussie stond onder leiding van Marcel Haarbosch en Emiel van den Berg van Het Groenbureau, die ook eerdere Rond de Grote Grote Groene Tafel-discussies hebben geleid. Deelnemers in de zaal konden stemmen op de stellingen middels het opsteken van een groen briefje voor eens en een rood briefje voor oneens. De discussie vond plaats tijdens de deelnemersbijeenkomst van GrootGroen- Plus in het Cultuur Centrum Zundert. De Boomkwekerij 13 (26 juni 2015) 25

4 Stelling 3 De markt voor openbaar groen kan leren van concepten op de consumentenmarkt Een ruime meerderheid van de zaal is het met deze stelling eens. Ook Bongers zegt vanachter de Grote Groene Tafel dat hij veel kijkt naar concepten bij tuincentra. Hij noemt hortensia Forever & Ever en Moerings Waterplanten als voorbeelden van goede marketing. Holz zegt verbaasd te zijn dat klanten in een tuincentrum zo goed worden bediend, maar dat dat voor klanten in het openbaar groen weinig tot niet gebeurt. Hij ziet bijvoorbeeld ook kansen voor het gebruik van meer visueel aantrekkelijke planten in de tuin. Kweker Ad van Heesbeen, die vanuit de zaal reageert, is het met Holz heen. Hoveniers blijven vaak in het traditionele sortiment hangen, terwijl er nu heel veel planten op de consumentenmarkt als visueel aantrekkelijk worden verkocht die ook kansen bieden voor de aanlegmarkt. Ik hoor bijvoorbeeld mensen klagen die acht of tien jaar geleden hun tuin door een hovenier hebben laten aanleggen, dat hun tuin jaar in jaar uit hetzelfde is. Zij willen meer variatie van bijvoorbeeld bloemetjes of kleur. Stadslandbouw Voor de eetbare tuin als trend zien de betrokkenen niet direct toepassingsmogelijkheden in het openbaar groen. Stadslandbouw is volgens Holz momenteel in en daarbij speelt de eetbare tuin wel een rol. Maar de gemeente Helmond bemoeit zich volgens hem niet actief met deze projecten. Uit elke wijk komen nu ideeën voor een gezamenlijke tuin, maar het initiatief ligt hierbij met name bij de burgers. Wij bieden hen ruimte aan waarna zij vrij zijn om deze zelf in te richten. Ruimte om te experimenteren Valk zegt dat als de aanlegmarkt wil leren, en dat kan ook zijn van concepten op de consumentenmarkt, dat er dan ook meer mogelijkheden moeten komen om te experimenten. Hij ziet dat gemeenten deze mogelijkheid niet bieden. Het zou mooi zijn als gemeenten 5-10% budget zouden reserveren voor pilots waarin ze zelf participeren. Zoek naar kansen, evalueer deze en maak ze vervolgens geschikt voor de markt. Maar zonder te experimenteren, kan je ook niets ontwikkelen. Stelling 4 Kwekers willen wel, maar weten niet hoe ze een concept moeten ontwikkelen De stelling brengt de deelnemers in de zaal enigszins in verlegenheid. Ook op de vraag wie het leuk zou vinden om zelf een concept te ontwikkelen steekt maar een enkeling een groen kaartje op. Iets met ontzorgen, daar geloof ik wel in, zegt een van hen. Maar hoe of wat, daar moet ik nog wel een nachtje over slapen. Aan de tafel krijgt Bongers de vraag gesteld hoe hij de ontwikkeling van Quickhedge heeft aangepakt. Ik ben in 2006 begonnen met het uitwerken van het idee. Ik baseerde me in eerste instantie alleen op m n eigen gevoel, maar heb al snel ook een marktonderzoek laten uitvoeren door een student van de HAS naar de mogelijkheden voor kant-en-klaar-hagen. Dit leverde volgens Bongers cijfers op die hem voldoende vertrouwen gaven, waarna hij flink is gaan investeren. We maakten eerst spillen van drie jaar oud, maar om hagen te maken kwam daar al snel een paar jaar bij. Nu zitten we zelfs op planten van zes jaar oud. Dat betekent een forse investering in plantmateriaal, maar ook in automatisering. Vooraf heeft Bongers de plannen met een financiële man doorgerekend en een reclamebureau ingeschakeld voor de marketing. Vooral dat laatste is belangrijk als je iets nieuws op de markt brengt, ik moest immers ook een nieuwe doelgroep voor mijn product zoeken. Wat niet helpt bij het op de markt brengen van een nieuw concept is volgens deelnemers aan de discussie de afstand die er is tussen kwekers en hoveniers. Vaak zit er nog een schakel tussen de partijen die een totaalpakket aan de hoveniers levert. Veel van deze relaties zijn volgens Valk ook hecht en moeilijk te doorbreken. Aanbestedingsregels Wat het ook moeilijk maakt om een concept te introduceren zijn de zoals Valk het noemt dichtgetimmerde aanbestedingsregels. Hij ziet dat persoonlijk contact onder tijdsdruk steeds minder wordt, maar ook dat de aanbestedingsmarkt verzakelijkt. Je mag bijna geen contact meer hebben met de andere partij en aanbestedingen gaan met name digitaal. Dat zorgt voor meer afstand tussen partijen en maakt introductie van bijvoorbeeld een concept lastiger. 26 De Boomkwekerij 13 (26 juni 2015)

5 Discussie Wolfgang Holz, landschapsarchitect gemeente Helmond: Veel thema s kunnen als basis voor concept dienen. Paul Verkuijl, Voorzitter Vereniging van Erfgoedhoveniers: Goed product is belangrijker dan goed concept Peter Bongers, eigenaar Quickhedge: Marketing belangrijk bij introductie concept Remco Valk, directeur Van Helvoirt Groenprojecten: Ik geloof sterk in concepten voor de aanlegmarkt Stelling 5 Een goed product is belangrijker dan een goed concept Bijna iedereen in de zaal is het eens met deze stelling, maar het zorgt ook voor de nodige reuring. Zo wordt gesteld dat ook een goed product niet altijd een succes wordt. Soms pakt de handel een product om onduidelijke redenen toch niet op, is een gehoorde opmerking. Ook wordt gezegd dat er concepten op de markt zijn die op zich misschien wel goed zijn, maar waarin niet de beste cultivars worden gebruikt. En voordat er naar de ontwikkeling van een concept wordt gekeken zouden kwekers ook eerst hun sortiment tegen het licht kunnen houden. Van sommige soorten zijn betere cultivars beschikbaar die bijvoorbeeld ziekteresistenter en minder onderhoudsgevoelig zijn dan de cultivars die nu soms worden gekweekt, aldus een reactie uit de zaal. Retailconcepten beu Pierre de Demesmaeker is als eigenaar van een plantencentrum misschien wel het meest uitgesproken over de stelling. Ik ben alle retailconcepten helemaal beu. Zo zien alle winkels van Intratuin er hetzelfde uit en planten worden niet meer in hun natuurlijke vorm aangeboden maar zo gekweekt dat er precies een bepaald aantal van op een cc-kar kunnen. Hierdoor zien alle planten er hetzelfde uit. Verkuijl is het met eerdere opmerkingen uit de zaal eens dat hoveniers vaak blijven hangen in het bestaande sortiment en niet snel overgaan tot vernieuwing. Maar wat hem betreft is de stelling waar. Hij gebruikt voor zijn aanlegprojecten vooral producten die zich hebben bewezen en hierbij spelen concepten eigenlijk geen rol. Valk denkt echter dat het voor kwekers niet meer voldoende is als zij alleen een goed product kweken. Tien jaar geleden was dat misschien voldoende, maar de markt verandert en er wordt meer ondernemerschap gevraagd. Hier hoort meedenken aan concepten bij en ook het zoeken van samenwerking met andere partijen is belangrijk om te kunnen overleven. < De Boomkwekerij 13 (26 juni 2015) 27