Open de deur want, er komt Iemand!

Transcriptie

1 Advent 2008 Open de deur want, er komt Iemand! DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE 1

2 2

3 Advent 2008 Open de deur want, er komt Iemand! Er wordt aan de deur geklopt klinkt uit menig kindermond in deze weken voor Sinterklaas. Verlangen, voorbereiden, iets klaar zetten of maken horen bij de tijd van uitkijken en verwachten. De vergelijking tussen het uitzien naar de Sint en het verlangen naar de geboorte van Jezus wordt vaak gemaakt. We doen het ook bij de start van de 1 ste adventsviering. Het VSKO (het Vlaams secretariaat voor het katholiek onderwijs) reikt ons twee affiches aan die verwijzen naar een deur. Advent is de deur openen, de deur open houden, steeds meer opendoen, want: we verwachten bezoek! Een occasionele werkgroep in de schoot van WePaBa (werkgroep pastoraal basisonderwijs) van de diocesane pedagogische begeleiding Brugge, stelt u 3 adventsvieringen voor, 1 per schoolweek. De eerste adventsviering opent de advent in een liturgische ruimte met alle kinderen van de school samen. De deur staat letterlijk centraal. De sleutel wordt aangereikt om de deur te openen en met een deurspie onze adventskrans dit jaar houden we ze open. In de tweede adventsviering komt Johannes de Doper door de deur gestapt. Hij maakt de brug tussen zijn tijd, die ook Jezus tijd is, en onze samenleving op vandaag. Te veel deuren blijven voor wie het moeilijk hebben, gesloten. De adventscampagne van Welzijnszorg wijst ons die (gesloten) deuren aan. Voor de derde week bieden wij een adventsviering aan die uitnodigt naar het beleven en vieren van Kerstmis. We steken de 3 de kaars aan en geven de kinderen een deurhanger om er thuis, ter voorbereiding op Kerstmis, iets mee te doen. Deze viering is zo opgebouwd dat ze ook zonder de eerste vieringen kan beleefd worden. Praktisch: De adventsvieringen zijn te downloaden via vanaf donderdag 6 november Een uitgeprinte versie is enkel te verkrijgen bij bestelling voor 15 november 2008 via dpb@dpbbrugge.be. Kostprijs: 11 Euro, te betalen bij ontvangst van de factuur. Lieve Biesbrouck, Mieke Corneillie, Jan Demuynck, Rik Depré, Luc Ghekiere, Jos Ostyn, Toon Vandeputte 3

4 We kiezen voor 3 vieringen, 1 per schoolweek: 1 ste week: een verhalende adventsviering Bij voorkeur met de gehele school samen, in een liturgische ruimte 2 de week: een bijbelse adventsviering Eventueel enkel met de (2 de en) 3 de graad die verdiepend met de adventsactie Welzijnszorg bezig is. 3 de week: een uitnodigende adventsviering Met de ganse school samen in een liturgische ruimte De vieringen kennen telkens eenzelfde opbouw: 1. Deurmoment 2. Lichtmoment 3. Adventsmoment 4. Verhaal 5. Groeigebed 6. Adventslied 4

5 1 ste week Verhalende adventsviering doe de deur open want er komt iemand maandag 01 vrijdag 05 december Deze viering is bedoeld voor de gehele school, bij voorkeur in de parochiekerk of een religieuze ruimte waarbij de kinderen zien aan de adventskrans, de affiches van Welzijnszorg, de kleuren dat de geloofsgemeenschap de advent beleeft. Als adventskrans kiezen we dit jaar een grote deurspie met 4 kaarsen erop. Voor de klassen kan de deurspie zeker ook het symbool zijn. Een andere mogelijkheid voor de klassen is een klassieke adventskrans met in het midden van de krans een deurspie of op de krans een aantal spieën vastgemaakt. De spie verwijst ook in de klas naar de boodschap deuren moeten worden opengemaakt. De adventskransen kunnen vanuit deze viering meegedragen worden naar de klassen. Hiermee drukken we enerzijds de verbondenheid met de parochiegemeenschap uit, en anderzijds de onderlinge verbondenheid binnen de school: we zetten allen samen de advent in. Decor: Nodig: De deuromlijsting met de gesloten deur / een grote deurspie met plaats voor 4 kaarsen De adventskransen voor de gehele school PowerPoint / omlijsting en deur / sleutel / adventskransen / spie / 4 kaarsen / godslamp / affiche WZZ / schoen / palmtwijg / wijwater / Bijbel Partituren: Daar wordt aan de deur geklopt Gods licht zal weldra branden Ik voel me blij 1. Deurmoment: Lied: Daar wordt aan de deur geklopt, zacht geklopt, hard geklopt. Daar wordt aan de deur geklopt. Wie zou dat zijn?... De voorganger overhandigt aan de directeur een sleutel Deze sleutel wordt in het sleutelgat gestopt, omgedraaid, de deur gaat een beetje open. 5

6 2. Lichtmoment: Duiding door de voorganger: Vorige zondag begon een bijzondere periode, die 4 weken duurt. Ook wij beginnen vandaag die bijzondere periode: de advent. De advent kan je vergelijken met het openen van een deur Advent is : de deur openen, de deur open houden, steeds meer opendoen, want: we verwachten bezoek! Hoe houden we de deur open? We hebben verschillende mogelijkheden. We kiezen er twee: Je kan een deurspie gebruiken (tonen) of je kan er een schoen tussen zetten. Onze spie is groot en heeft plaats voor 4 kaarsen Deze spie is dit jaar onze bijzondere adventskrans : ze houdt de deur open zodat er steeds meer licht kan binnenkomen ze houdt de deur open want advent is: iemand verwachten en die iemand moet binnen kunnen komen! We steken de 1 ste kaars aan, vanuit de vlam van de godslamp Lied Gods licht zal weldra branden in Jezus open handen. Met Hem zal God verbonden zijn God wordt zijn leven, God wordt zijn geheim. 3. Adventsmoment Naast de deurspie zetten we ook onze schoen tussen de deur, want: we verwachten iemand, we verlangen naar iemand. Verlangen en verwachten is nooit stil zitten, het is ook altijd iets doen. Wat doen jullie die uitzien naar de Sint? Jullie schoen zetten, een brief schrijven, een tekening maken, een wortel klaar leggen, een suiker, en zelfs misschien een pintje bier! (Wanneer het verhaal van Welzijnszorg in de klas reeds beluisterd is: Wat kunnen de vrienden van Lena doen die uitzien naar haar terugkeer in de klas?) Wat kunnen wij doen zodat het aan ons te zien en te voelen is dat we verlangen naar het geboortefeest van Jezus? Tijdens een klasmoment in de dagen na de viering, kunnen de kinderen naar analogie met de brief naar Sinterklaas een brief schrijven naar Jezus, waarin ze uitdrukken dat Hij welkom zal zijn en waarom. Deze brieven kunnen in de schoen bij de adventskrans in de klas worden gelegd. 6

7 4. Verhaal We kennen verhalen van verlangen en verwachten. We vertellen er één: bv. Het verhaal van Vadertje Panov dat je achteraan deze bundel vindt. 5. Groeigebed Jezus, ons gebed is de sleutel waarmee we de deur van ons hart op een kier zetten, zodat Jij kan binnenkomen in ons leven. Met onze schoen van verlangen bidden wij dat we stappen in de goede richting zetten naar Kerstmis toe. Maria, moeder van Jezus, wil jij ons helpen opdat Jezus niet tevergeefs bij ons aanklopt. 6. Adventslied: Magnificat van Maria Ik voel me blij Ik voel me blij, ik voel me vrij, ik jubel en ik zing want diep in mij groeit leven, dat leven door zal geven aan elke kleine mens Wie honger heeft, wie angstig leeft, wie aan de kant moet staan, die mag opnieuw gaan hopen, zal rechtstaan en zal lopen naar elke kleine mens Het is een droom, ook onze droom, al eeuwen doorverteld, van God die komt bevrijden die deelt in al het lijden van elke kleine mens Eventueel kan hier nog het zegenen van de adventskransen gebeuren, waarna per klas één leerling de krans of spie voor de eigen klas komt halen God, onze Vader, onze Moeder, Zegen deze adventskransen opdat ze ons helpen de advent te beleven als een tijd van verlangen naar Jezus Mogen deze adventskransen ons herinneren dat ook wij de deur van ons hart moeten openen voor de mensen rondom ons, in het bijzonder voor de mensen die het moeilijk hebben. 7

8 Mogen de kaarsen licht brengen, jouw licht, in ons hart, in het hart van zieke mensen. in het hart van alle mensen van wie we houden of nog niet genoeg houden. God, onze Vader, onze Moeder, ga met ons mee doorheen deze 4 weken opdat de deur van ons hart met Kerstmis wijd open staat voor de komst van jouw Zoon en wij allen samen zeggen: welgekomen! Amen. 8

9 2 de week Bijbelse adventsviering aansluitend bij Welzijnszorg maandag 08 vrijdag 12 december Decor: De omlijsting met de deur op een kier opengehouden door de spie met 1 brandende kaars (schoen wegnemen!) Er staat een spot achter de deur De tweede kaars staat klaar. Nodig: PowerPoint / omlijsting en deur / spie / 4 kaarsen / godslamp / affiche WZZ / sandaal / spot en snoer / Bijbel Johannesfiguur op sandalen en verkleed met jutestof (= leerkracht) Partituren: Gods licht zal weldra branden Ik voel me blij 1. Deurmoment: De deur staat op een kier, de deurspie met 1 kaars die brandt, is zichtbaar, de voorganger duwt de deur wat meer open. Er valt méér licht van binnenuit want: er komt iemand van de andere kant van de deur. 2. Lichtmoment: Johannes de Doper stapt door de deur Ik ben Johannes de Doper, de voorbode van Jezus. Ik ben 3 maanden voor Jezus geboren. Maria, de moeder van Jezus en Elisabeth, mijn moeder, zijn nichten van elkaar. Jezus en ik hebben dus dezelfde grootouders. Jezus zal belangrijke dingen doen in zijn leven. Hij zal goed nieuws brengen over God En ik? Zoals ik 3 maanden vòòr Jezus geboren ben, zo zal ik vooraleer Jezus aan zijn grote opdracht begint, naar de mensen toe gaan en hen toespreken. Ik zal roepen vanuit de woestijn dat ze hun hart moeten openen voor Jezus Ik zal zeggen dat ze zich moeten klaar maken voor een heel belangrijk iemand. Ja, de deuren van hun hart moeten open, zoals ook deze deur open moet blijven! Johannes plaatst de 2 de kaars op de deurspie, ontsteekt de kaars, wij zingen: Lied: Gods licht zal weldra branden in Jezus open handen. Met Hem zal God verbonden zijn. God wordt zijn leven, God wordt zijn geheim. 9

10 3. Adventsmoment Johannes doet zijn sandalen uit. Voorganger vertelt: Je vraagt je af hoe de mensen zich kunnen klaarmaken voor Jezus? Wel, ze moeten iets doen! Net zoals jullie de komst van de Sint hebben voorbereid. Jullie hebben tekeningen gemaakt, brieven geschreven, jullie schoen gezet, een beetje liever geweest misschien? Jezus zal goed nieuws brengen. Hij zal zieken genezen, lammen doen lopen, blinden doen zien. Hij zal onze fouten vergeven. Hij zal steeds weer vertellen over de Vader in de hemel die ons graag ziet! Jezus zal vele mensen gelukkig maken. Dat zal hij echter niet zomaar kunnen. De mensen moeten ook willen meewerken. De mensen die willen geholpen worden door Jezus, moeten eerst hun hart openen voor Jezus. Net zoals deze deur hier, willen we dat Jezus komt. Daarom moet deze deur open blijven staan. Kijk, Johannes zet er zijn sandalen tussen. Zo blijft de deur, met de deurspie en zijn sandalen, open staan. 4. Verhaal Johannes vertelt uit zijn tijd en maakt de link naar nu: de paden moesten recht, de deuren moeten open. Kinderen, weten jullie, toen ik aan het roepen was naar de mensen: maak jullie klaar voor een bijzonder iemand, vroegen de mensen mij: hoe moeten we dat doen, Johannes? Ik heb er lang over nagedacht. Ik heb rond mij gekeken en wat zag ik: Ik zag zieke mensen die buitengesloten werden. Voor melaatse mensen bleven alle deuren dicht. Ik zag arme mensen bedelen. Voor mensen zonder of met weinig geld bleven alle poorten dicht. Ik zag vreemde mensen op zoek naar een nieuw huis. Voor vreemde mensen bleven alle deuren gesloten. Ook bij jullie zie ik tot op vandaag dat er deuren gesloten blijven voor mensen die ziek zijn, arm, vreemd. Ik hoor dat er mensen bij jullie zijn, soms zijn het bejaarde mensen, bij wie de deur bijna nooit meer opengaat omdat er bijna nooit bezoek komt. Leerkracht: Inderdaad, dat heb je goed gezien, Johannes. Bij ons blijven er voor vele mensen deuren gesloten. Daar willen we iets aan doen! Het verhaal van Robby Wie met het project van Welzijnszorg werkt, kan hier verwijzen naar het 2 de deel van het verhaal: Lena wacht op de deur die opengaat tot er bezoek binnenkomt. Het is lang wachten tot de deur opengaat en de dokter komt. De deur van het ziekenhuis en de supermarkt gaat automatisch open, maar daar is niets gratis en soms zelfs heel duur! Wie dit jaar niet met het materiaal van SpoorZes in de klas werkt, kan hier het hele verhaal brengen. Je vindt het in drie stapjes in de scheurkalender. 10

11 Adventsprojecten Wie een schooleigen of een parochiaal (federaal) adventsproject heeft, kan dit hier aanbrengen: het bezoeken van mensen die in een woon en zorgcentrum verblijven, het bezoeken van de +80jarigen in de buurt van de school, het verzamelen van kleine attenties die door de mensen van de parochie in de kerstperiode rondgedragen worden. Welzijnszorgprojecten Er kan verteld worden over enkele projecten die helpen deuren te openen voor mensen die vaak voor gesloten deuren staan omdat ze arm zijn en zo moeilijk de doktersrekening kunnen betalen, omdat ze de informatie onvoldoende begrijpen. Een lijst van projecten die gesteund worden door Welzijnszorg kan je vragen bij de diocesane dienst van Welzijnszorg: Wie kiest voor een financiële actie, kan de kinderen oproepen Robby kerstkaarten te verkopen, of een soep op de stoep te organiseren. Informatie over deze acties kan je tevens vinden bij de mensen van de diocesane dienst van Welzijnszorg. 5. Groeigebed Samen: Jezus, Jij en Johannes de Doper zijn van dezelfde familie. Mogen ook wij in deze advent steeds meer familie van Jou worden. Voorganger: Vandaag hebben we gezien hoe Johannes zijn sandalen zette op de plaats waar vorige week de schoen van verlangen stond. Samen: Jezus, zoals Johannes de mensen opriep, willen wij iets doen om jouw komst voor te bereiden. Maria, moeder van Jezus, wil jij ons helpen opdat mensen met minder kansen niet tevergeefs bij ons aankloppen. 6. Groeilied Ik voel me blij, ik voel me vrij, ik jubel en ik zing want diep in mij groeit leven, dat leven door zal geven aan elke kleine mens. Wie honger heeft, wie angstig leeft, wie aan de kant moet staan, die mag opnieuw gaan hopen, zal rechtstaan en zal lopen naar elke kleine mens. 11

12 Het is een droom, ook onze droom, al eeuwen doorverteld, van God die komt bevrijden, die deelt in al het lijden van elke kleine mens. Ik ben gewoon, zo doodgewoon, wie kijkt er naar mij om. Ik ben niet zo bijzonder, maar dat is juist het wonder van elke kleine mens. Ik weet het nu en zeg het nu, vertel aan iedereen dat God niet op het grote let, maar kleinen op een voetstuk zet voor elke kleine mens. 12

13 3 de week Uitnodigende adventsviering: doe je hart open want er komt Iemand maandag 15 vrijdag 19 december Omdat we nog maar de 3 de week van de advent zijn, kiezen we als slot van het 1 ste trimester voor een echte adventsviering, géén kerstviering. Het kerstverhaal kan uiteraard in de klas ter sprake komen, maar niet in de liturgische viering. Voor deze adventsviering verkiezen we de parochiekerk of een religieuze ruimte waar te zien is dat de geloofsgemeenschap, net als de kinderen, uitzien naar Kerstmis. Misschien staat de lege kerststal reeds in de kerk, de omlijsting en de deur kunnen er vòòr geplaatst worden, de spot in de kerststal. Deze adventsviering is een gebedsviering, geen eucharistieviering. Enerzijds omdat we het verwachten van Jezus geboorte niet onmiddellijk willen koppelen aan toen Jezus voor het laatst met zijn vrienden aan tafel was. Immers, voor de jongsten van de basisschool is dat niet zo gemakkelijk te vatten! Anderzijds omdat we het eucharistievieren ter gelegenheid van Kerstmis, echt voor Kerstmis willen houden, op 25 december, in de parochiekerk. De uitnodiging willen we daartoe goed laten klinken. Bepaalde elementen uit beide voorgaande vieringen worden hernomen. Enerzijds om de rode draad doorheen de advent te laten aanvoelen, anderzijds omdat er scholen voor deze éne viering zullen kiezen. Decor: De omlijsting met de halfopen deur staat voor de lege kerststal opgesteld Deurspie met 4 kaarsen, 2 brandend (sandalen wegnemen!) Er staat een spot achter de deur De derde kaars staat klaar Nodig: PowerPoint / omlijsting en deur / spie / 4 kaarsen / affiche WZZ / spot en snoer / stapschoenen/ Bijbel Partituren: Daar wordt aan de deur geklopt Gods licht zal weldra branden Ik voel me blij Keer U om Doorgeeflied 13

14 1. Deurmoment Voorganger: Weet je nog, we zijn begonnen met een gesloten deur. Er zijn veel gesloten deuren om ons heen, te veel. We tonen een PowerPoint met allerlei gesloten deuren Voorganger: Hoe gaan deuren open? Kinderen uit de 3 de graad brengen enkele korte sketches, er tussen kunnen de kinderen van de 1 ste graad telkens één keer zingen: Daar wordt aan de deur geklopt, zacht geklopt, hard geklopt. Daar wordt aan de deur geklopt. Wie zou dat zijn? Telkens het lied daar wordt aan de deur geklopt gezongen wordt, kan het ook vervangen worden door Is je deur nog op slot (cd Goed Gestemd, Kinderboekenweek 1998) 1 ste maal: Een kind zegt zeer verbaasd... wie zou daar zijn? en opent heel voorzichtig de deur op een kier. 2 de maal: Een kind zegt zeer benieuwd wie zou daar zijn? en opent heel nieuwsgierig, traag, tot halfweg de deur. 3 de maal: Een kind zegt zeer verrast Hé, wie zou daar zijn? en opent heel verbaasd, iets vlotter, de deur wat verder. 4 de maal: Een kind zegt zeer verheugd wie zou daar zijn? en opent heel joviaal de deur en roept: welkgekomen! Voorganger: De manier waarop we de deur openen, vertelt hoe we ons hart openen voor de persoon die achter de deur staat. 2. Lichtmoment Welkom zeggen, is de deur van ons hart steeds meer open zetten. De deurspie zorgt er voor dat er steeds meer licht binnen kan! We plaatsen de derde kaars op de deurspie, steken ze aan en zingen: Gods licht zal weldra branden in Jezus open handen. Met Hem zal God verbonden zijn. God wordt zijn leven, God wordt zijn geheim. 14

15 3. Adventsmoment Advent is de deur van ons hart openen voor Jezus! Johannes riep ons op, om iets te doen. Verlangen en verwachten is niet stil zitten, het is iets doen! waar acties gebeuren, of gebeurd zijn, kan hier naar verwezen worden. er kan opnieuw verwezen worden naar de projecten van Welzijnszorg. de vrienden van Lena: Robby, Fatmira, Jeroen zorgen samen voor een mooi kerstfeest! Jezus zoekt een plaats in deze wereld om opnieuw geboren te worden. Hij zoekt waar de deuren open staan, letterlijk, maar ook figuurlijk: Jezus zou graag in ons hart geboren worden. En met Jezus in ons hart, kunnen wij doen, net als Hij. Want dan leeft Hij in ons en zal ons helpen net zo goed als Hij te zijn! Kijk, we zetten 2 stevige stapschoenen bij onze open deur. Want als Jezus in ons geboren wordt, moeten we op stap gaan. Jezus is te doen! We hebben een weg te gaan: de weg van de liefde! 4. Verhaal Om vertellend voor te lezen met het bijbelboek in de hand jaar geleden zocht God een hart dat open stond om zijn Zoon geboren te laten worden in deze wereld. Maria ontvangt de boodschap dat ze moeder zal worden! We luisteren naar het verhaal uit de Bijbel. In het noorden van Israël, tussen de heuvels van Galilea, lag het dorpje Nazaret. Daar woonde Maria, die zou trouwen met Jozef, een timmerman uit hetzelfde dorp. Op een dag was Maria alleen thuis, toen er ineens een engel voor haar verscheen. Wees niet bang, Maria, zei de engel. Ik ben Gabriël en ik werd door God gestuurd om je een bericht te brengen. Je zult een zoon krijgen, die je Jezus moet noemen. Hij zal een grote koning worden en zijn koninkrijk zal eeuwig duren. Ik begrijp het niet, zei Maria verward. Hoe kan ik een zoon krijgen als ik nog niet eens getrouwd ben? Dat is het werk van God, antwoordde Gabriël. Iedereen dacht toch ook dat je nicht Elisabet geen kinderen kon krijgen, maar zij is zwanger. God kan alles. Je zoon zal heilig zijn en Hij is de Zoon van God. Maria begreep er nog steeds niets van, maar ze vertrouwde op God. Ze boog haar hoofd en zei: Ik ben de dienares van God en ik zal doen wat Hij wil. Toen keek ze op, maar Gabriël was verdwenen. Uit: Averbodes jeugdbijbel, blz Toen Maria er nog eens goed had over nagedacht, begon ze te zingen: Ik voel me blij, ik voel me vrij, ik jubel en ik zing want diep in mij groeit leven, dat leven door zal geven aan elke kleine mens. 15

16 Wie honger heeft, wie angstig leeft, wie aan de kant moet staan, die mag opnieuw gaan hopen, zal rechtstaan en zal lopen naar elke kleine mens. Het is een droom, ook onze droom, al eeuwen doorverteld, van God die komt bevrijden, die deelt in al het lijden van elke kleine mens. Ik ben gewoon, zo doodgewoon, wie kijkt er naar mij om. Ik ben niet zo bijzonder, maar dat is juist het wonder van elke kleine mens. Ik weet het nu en zeg het nu, vertel aan iedereen dat God niet op het grote let, maar kleinen op een voetstuk zet voor elke kleine mens. 5. Groeigebed Samen: Jezus, soms zegt de juf of meester: wil de laatste de deur dicht doen! In deze advent zetten wij de deur van ons hart wijd open om te zeggen: Welkom Jezus en we zingen: Keer U om, naar ons toe. Keer ons toe, naar elkaar. Voorganger: Na de schoen voor Sinterklaas en de sandalen van Johannes, hebben we vandaag twee stapschoenen bij de deur gezet. Soms zegt juf of meester: Wie het schoentje past, trekt het aan! Samen: Jezus, we trekken graag de stapschoenen aan om eerst naar anderen toe te gaan en dan allen samen verder te wandelen naar jouw geboortefeest toe. Keer U om, naar ons toe. Keer ons toe, naar elkaar. Samen: Maria, toen de engel langskwam, begreep jij het eerst niet zo goed. Juf of meester zegt ons: Je moet luisteren met je hart. Toen jij dat deed, durfde je zingen zoals wij nu ook doen: Keer U om, naar ons toe. Keer ons toe, naar elkaar. 16

17 6. De deurhanger + de uitnodiging om een kerstviering mee te maken God zoekt nog altijd plaatsen om geboren te worden. Ken je een deurhanger? Aan de kamer van je oudere zus hangt er misschien één: niet storen, ik studeer! Bij je grote broer hangt misschien af en toe: niet kloppen, ik slaap! Je zag het misschien in je buurt hangen, ergens in oktober, als uitnodiging voor de opendeurdag van de Wereldwinkel! Jullie krijgen vandaag allemaal een deurhanger. Je kan die thuis in de kerstboom hangen en op Kerstmis of kerstavond aan de buitenkant van de voordeur. Je kan de deurhanger ook namaken, zoveel als er huizen in je straat zijn, of voor enkele huizen in je buurt. Je schrijft er een wens op en hangt deze op kerstavond aan de voordeuren. De buren zullen met Kerstmis aangenaam verrast zijn! En dan op Kerstmis, zullen in alle dorpen en alle steden de klokken luiden. Wie weet luiden bij jullie in de kerstnacht ook de klokken om middernacht. Dan vieren we dat Jezus geboren is. Misschien gaan jullie dan ook wel naar de kerk? 7. Doorgeeflied (Allen) Zeg, mensen weet je t al? (bis) Jezus is geboren. Laat nu ieder het horen! En de eng len zongen het toen voor. Aan de herders gaven ze het door: (Engelen) Zeg, mensen weet je t al? (bis) Jezus is geboren. Laat nu ieder het horen! (Meisjes) en de herders zongen het toen voor. Aan Maria gaven ze het door. (Jongens) en de herders zongen het toen voor. Ook aan Jozef gaven ze het door: (Allen) Maria wist het al en Jozef wist het al: Jezus is geboren. Laat nu ieder het horen! En de herders zongen het toen voor. Aan de mensen gaven ze het door: (Herders) Zeg, mensen, weet je t al? (bis) Jezus is geboren. Laat nu ieder het horen! En de mensen zongen het toen voor. Aan de kind ren gaven ze het door: (Mensen) Zeg, kind ren, weet je t al? (bis) Jezus is geboren. Laat ieder het nu horen! En de kind ren zongen het toen voor. Aan de ouders gaven ze het door: (Kinderen) Zeg, mama, weet je t al? Zeg, papa, weet je t al? Jezus is geboren. Laat ieder het nu horen! En wij allen zingen nu in koor mensen geef dit blijde nieuws toch door: (Allen) zeg, mensen, weet je t al? (bis) Jezus is geboren. Laat nu ieder het horen! 17

18 Donderdag 25 december, Kerstmis = opendeurdag! In de parochieliturgie kan er verwezen worden naar de deurhangers. Het verhaal van Ad Goos als toemaatje: In een kerstspel moest een kleuter de tekst zeggen : Er is geen plaats in de herberg. Toen Jozef en Maria aanklopten, deed hij open, zei z n tekst en sloeg daarna de deur hard voor hun neus dicht. Goed zo, dacht de klasjuffrouw, hij kent z n rol perfect. Maar op hetzelfde ogenblik trok hij de deur weer open en riep spontaan : Jozef en Maria, kom maar hier, je krijgt mijn kamer. (naar Ad Goos) 18

19 De wonderlijke kerst van vadertje Panov Leo Tolstoj Lang geleden, bijna te lang geleden voor mensenheugenis, leefde er een oude schoenmaker. Zijn huis was heel ver weg, bijna onvoorstelbaar ver, in een klein Russisch dorpje. Hij heette Panov. Maar niemand noemde hem Panov, of meneer Panov of zelfs schoenmaker Panov; overal in het dorp stond hij bekend als vadertje Panov, omdat iedereen hem zo aardig vond. Vadertje Panov was niet erg rijk het enige dat hij in de wereld bezat was een kleine kamer met een raam dat uitzicht bood op de Dorpsstraat. In die ene kamer woonde hij, sliep hij en maakte hij schoenen. Erg arm was hij ook niet. Hij had alle gereedschappen, die een schoenmaker nodig heeft, een prachtige gietijzeren kachel om zijn eten op te koken en zijn handen bij te warmen, een fijne rieten stoel om in te zitten en in te dommelen, een behaaglijk bed met een lappendeken en een olielampje, dat een gezellig licht verspreidde als het duister werd. En er waren zoveel mensen die nieuwe schoenen lieten maken of hun oude schoeisel lieten opknappen en verzolen, dat vadertje Panov altijd genoeg geld had om brood te kopen bij de bakker, koffie bij de kruidenier en kool bij de groenteman om zijn lievelingssoep te maken. Dus vadertje Panov was best tevreden meestal. Meestentijds glinsterden zijn ogen blij door zijn kleine, ronde brilletje en hij zong en floot en had voor iedere voorbijganger een opgewekte groet. Maar op deze bijzondere dag was dit alles anders. Vadertje Panov stond treurig voor het raam van zijn winkeltje en dacht aan zijn vrouw, die lang geleden gestorven was en aan zijn zoons en dochters, die allemaal groot waren geworden en naar elders vertrokken. Het was de avond voor Kerstmis en alle mensen waren gezellig thuis in de familiekring. Vadertje Panov tuurde de Dorpsstraat in en zag achter de helder verlichte ramen kaarsen en lampen en kerstbomen. Hij hoorde het gelach en gegil van kinderen, die spelletjes deden. De vage geur van gebraden vlees drong door de kieren bij de deur en het raam van zijn winkeltje. 'Och, och,' zei vadertje Panov, terwijl hij aan de punten van zijn lange, grijze snor trok en langzaam zijn hoofd heen en weer bewoog. 'Och, och,' en er was niemand, die de schittering in zijn ogen achter het kleine brilletje met de ronde glazen weer terug bracht. Vadertje Panov slaakte een diepe zucht. Daarna deed hij de lamp aan, ging langzaam naar een hoge boekenplank en pakte een oud, bruin boek. Hij veegde wat snippers leer van de tafel, zette de koffiepot op de kachel, ging in de rieten stoel zitten en begon te lezen. Nu was vadertje Panov nooit naar school geweest en hij kon niet zo heel goed lezen, zodat hij met zijn vingers langs de regels gleed en de woorden hardop uitsprak. Hij las het verhaal van Kerstmis. Hij las hoe een klein jongetje, Jezus, werd geboren, niet in een veilig warm huis, maar in een koeienstal, omdat er in de herberg geen plaats was. 'Och, och,' mompelde vadertje Panov, terwijl hij aan de punten van zijn snor trok, 'waren ze maar hier gekomen. Dan hadden ze op mijn lekkere bed kunnen slapen en ik zou het kleine jongetje toegedekt hebben met mijn warme lappendeken. Ik zou graag wat gezelschap hebben en een kindje om mee te spelen.' Vadertje Panov stond op en pookte het vuur op. Buiten werd het mistig en donker. Hij draaide de lamp wat hoger. Hij schonk een kop koffie voor zichzelf in en ging verder met zijn boek. Hij las over rijke mannen, die de woestijn doortrokken om het kleine jongetje Jezus geschenken te brengen geschenken van goud en heerlijk ruikende kruiderijen. 'Och, och,' zuchtte vadertje Panov, 'als Jezus hier kwam, zou ik niets hebben om aan hem te geven.' Maar opeens glimlachte hij en pretlichtjes dansten in zijn ogen achter de ronde brillenglazen. Hij stond op, ging naar dezelfde hoge plank en pakte een stoffige doos met een touwtje erom. Hij maakte de doos open en haalde er een paar hele kleine schoentjes uit. Hij nam in elke hand een schoentje en bekeek ze langdurig. Het waren de mooiste schoentjes die hij ooit gemaakt had. 'Die zou ik hem gegeven hebben,' mompelde hij tenslotte en stopte ze toegewijd weer in de doos. Daarna liet hij zijn oude botten behoedzaam weer in de grote rieten stoel zakken. Hij zuchtte diep en boog zich weer over het boek. Of het nu van de warmte kwam of omdat het al laat was, wie zal het zeggen, maar het duurde niet lang of de magere vinger van vadertje Panov gleed van de bladzijde, zijn brilletje met de ronde glazen zakte van zijn neus en hij viel in slaap. Buiten werd de mist steeds dikker. Vage figuren gleden voorbij het raam. 19

20 Maar de oude schoenmaker dommelde en snurkte zachtjes. Plotseling klonk een stemmetje door de kamer... 'Vadertje Panov! Vadertje Panov!' De oude man schrok op. Zijn grijze snor sidderde. 'Wie is daar?' riep hij en keek verward om zich heen. Hij kon maar weinig zien zonder bril, maar er scheen werkelijk niemand te zijn. 'Vadertje Panov,' zei de stem weer. 'je wenste, dat je me had kunnen zien, dat ik bij je was gekomen in je winkeltje en dat je me een geschenk had kunnen geven. Nu, kijk morgen naar me uit van de vroege ochtend tot de late avond, want ik kom. Pas goed op, dat je me herkent, want ik zal mijn naam niet noemen.' Toen was alles stil. Vadertje Panov wreef in zijn ogen en ging met een schok rechtop zitten. De kachel was bijna uit en de lamp helemaal, maar buiten beierden de klokken alom. Het was Kerstmis. 'Hij was het,' zei de oude man tot zichzelf. 'Dat was Jezus.' Nadenkend trok hij aan de punten van zijn snor. 'Misschien was het alleen maar een droom hoe dan ook, ik zal opletten en ik hoop, dat hij morgen bij me komt. Maar hoe zal ik weten wie hij is? Hij is niet altijd een klein jongetje gebleven; hij is opgegroeid tot een man, een koning; ze zeiden dat hij God zelf was.' Peinzend schudde de oude man zijn hoofd. 'Och, och,' zei hij langzaam, 'ik zal erg goed op moeten letten.' Vadertje Panov ging die nacht niet naar bed. Hij zat in zijn rieten stoel, met zijn gezicht naar het raam en keek naar buiten, om vooral maar geen enkele voorbijganger te missen. Beetje bij beetje kropen de zonnestralen over de heuvel en verlichtten de keien van de Dorpsstraat. Er was nog steeds niemand verschenen. 'lk zal een lekkere pot koffie maken voor mijn kerstontbijt,' zei vadertje Panov opgewekt tegen zichzelf. Dus hij stookte de houtskool in de kachel op en maakte een grote kroes dampend hete koffie. Maar inmiddels hield hij geen oog van het raam af. Eindelijk, eindelijk kwam er iemand aan: Een gestalte verscheen ver op de bochtige straat. Vadertje Panov drukte zijn gezicht tegen het bevroren vensterglas. Hij was erg opgewonden, misschien was dat Jezus, die hem kwam bezoeken. Toen deed hij teleurgesteld een stapje terug. De gestalte kwam naderbij, hij sjokte langzaam over de weg. Nu en dan stond hij even stil en sjokte dan weer door. Vadertje Panov kende hem wel hij was de oude straatveger, die iedere week langs kwam met zijn bezem en kruiwagen. Vadertje Panov voelde zich een beetje boos worden. Hij had wel wat anders te doen, dan op de uitkijk staan naar straatvegers. Hij wachtte op God, op de koning, Jezus. Hij draaide zich ongeduldig van het raam af en wachtte totdat de oude man gepasseerd zou zijn. Maar toen hij weer naar buiten keek, was de straatveger aan de andere kant van de straat, tegenover zijn winkeltje. De man had zijn kruiwagen neergezet, wreef zijn handen en stampte met zijn voeten. Vadertje Panov kreeg medelijden met hem. De arme straatveger zag er inderdaad erg koud uit. En stel je dat eens voor: werken op eerste kerstdag! Vadertje Panov tikte tegen het raam, maar de oude man hoorde het niet. Daarom liep hij naar de deur en zette deze open. 'Hé!' riep hij uit de deuropening vandaan. 'Hé, oude man!' De straatveger keek bezorgd om zich heen de mensen behandelden hem vaak erg lelijk, vanwege zijn beroep maar vadertje Panov glimlachte tegen hem. 'Heb je trek in een kop koffie?' riep hij. 'je ziet er uit of je half bevroren bent.' De straatveger liet zijn kruiwagen direct in de steek. 'Graag,' zei hij, terwijl hij het kleine winkeltje binnenkwam. 'Erg vriendelijk van u, erg aardig.' Vadertje Panov roerde in de grote koffiepot op de kachel. 'Het is het minste wat ik doen kan,' zei hij over zijn schouder. 'Het is tenslotte Kerstmis.' De oude man snoof. 'lk heb van Kerstmis verder niets te verwachten,' zei hij. Hij pakte het kopje koffie aan, dat vadertje Panov hem aanbood en schuifelde dichterbij om zich te warmen bij de kachel. Dunne wolkjes stoom stegen op uit zijn vochtige kleren en een zurige lucht verspreidde zich in de kamer. Vadertje Panov ging weer op zijn plaats bij het raam staan en keek links en rechts uit over de straat. 'Krijgt u bezoek?' vroeg de oude straatveger nors, 'sta ik in de weg?' Vadertje Panov schudde zijn hoofd: 'lk... tja, heb je wel eens van Jezus gehoord?' vroeg hij. 'Dat is dezelfde als God, niet?' vroeg de oude man. 'Hij komt vandaag,' antwoordde vadertje Panov. De oude man staarde hem verbaasd aan, en veegde langzaam zijn neus af aan de mouw van zijn jas. Vadertje Panov vertelde hem wat hem overkomen was. 'Dus daarom sta ik op de uitkijk voor hem,' besloot hij zijn verhaal. De straatveger zette zijn kopje neer en schudde somber zijn hoofd. 'Veel geluk gewenst,' zei hij, terwijl hij naar 20

21 de deur ging, 'en bedankt voor de koffie.' Voor de allereerste keer glimlachte de straatveger. Daarna liep hij gehaast de straat op en pakte zijn kruiwagen op. Vadertje Panov stond in de deuropening en keek de straatveger na. Hij tuurde naar links en hij tuurde naar rechts. Er was een helder winterzonnetje en de stralen gaven zelfs een beetje warmte en deden het ijs op het raam en op de gladde keistenen smelten. Er kwamen nu meer mensen op straat; enkele dronken lieden wankelden naar huis na het feest van de afgelopen nacht. Families in hun mooiste kleding haastten zich voort voor een bezoek aan familie en vrienden. Ze knikten en glimlachten tegen vadertje Panov, die daar in de deuropening van zijn winkeltje stond. 'Prettige Kerst gewenst, vadertje Panov,' riepen ze. En de oude schoenmaker knikte en glimlachte terug, maar hij hield ze niet aan... hij kende ze allemaal bij naam. Hij wachtte op iemand anders. Hij was net van plan de deur te sluiten en naar binnen te gaan, toen hij iemand zag. Het was een jonge vrouw, moeizaam lopend aan de schaduwkant, dicht bij de muur, met een baby in haar armen. De vrouw was erg mager, ze zag er erg vermoeid uit en haar kleren waren armoedig. Vadertje Panov keek naar haar; ze was bijna zijn deur voorbij, toen hij plotseling riep: 'Hallo, kom toch even binnen en warm je bij het vuur.' Geschrokken keek zij op en eerst leek het alsof zij weg wilde rennen. Maar ze zag de pretlichtjes in de ogen van de schoenmaker, achter zijn brilletje met de ronde glazen. 'Erg vriendelijk van u,' zei ze, toen hij opzij stapte om haar te laten passeren. Vadertje Panov haalde zijn schouders op. 'Het is niets bijzonders,' zei hij, 'ik vond je er zo koud uitzien. Moet je nog ver?' 'Naar het dorp verderop,' antwoordde ze kort. 'Ongeveer zeven kilometer. Ik heb bij de molen gewoond, maar nu heb ik geen geld meer om de huur te betalen. Daarom moet ik naar mijn neef gaan en hem vragen of ik bij hem kan wonen. Ik heb geen man, ziet u.' Vadertje Panov liep naar de kachel, waar zij stond. 'Wil je wat brood en soep bij me eten?' vroeg hij. Maar de vrouw schudde trots haar hoofd. 'Een beetje warme melk voor je kindje dan,' zei hij en nam de baby uit haar armen. 'Maak je maar niet bezorgd,' lachte hij, met pretlichtjes in zijn ogen, 'ik heb zelf kinderen gehad!' Hij warmde de melk en voerde het kindje op zijn schoot. Het kind lachte en spartelde met zijn beentjes. 'Och, och,' sprak vadertje Panov, terwijl hij zijn hoofd schudde, 'het arme ding heeft geen schoentjes aan.' 'lk kan ze niet voor hem kopen,' zei de jonge vrouw bitter. Terwijl vadertje Panov het kleintje zat te voeren, kwam er een gedachte bij hem op. Hij probeerde die van zich af te zetten, maar telkens moest hij weer hetzelfde denken. Daarom pakte hij de doos van de hoge plank. De schoentjes, die hij zolang geleden gemaakt had, pasten het kind precies. Alsof ze voor hem gemaakt waren 'Nu dan, die mag jij hebben,' zei hij zacht. De jonge vrouw was overgelukkig. 'Hoe kan ik u ooit danken?' riep zij blij. Maar vadertje Panov hoorde haar niet eens. Hij keek bezorgd naar buiten. Zou Jezus voorbij gekomen zijn toen hij het kindje zat te voeden? 'Is er iets?' vroeg de jonge vrouw vriendelijk. 'Heb je gehoord van Jezus, die met Kerstmis geboren werd?' antwoordde de oude schoenmaker. Het meisje knikte. 'Hij komt vandaag,' zei vadertje Panov. 'Dat heeft hij beloofd.' En hij vertelde haar de droom, die hij gehad had als het een droom was tenminste. De jonge vrouw luisterde geduldig, van het begin tot het einde. Ze keek hem aan, alsof het haar allemaal ongelooflijk voorkwam, maar ze klopte de oude schoenmaker vriendelijk op de hand en zei: 'lk hoop, dat uw droom uitkomt. U verdient het, alleen al omdat u zo goed bent geweest voor mij en mijn kind.' Daarna vervolgde zij haar tocht. Vadertje Panov deed de deur achter haar dicht en nadat hij een pan koolsoep had klaargemaakt voor zijn avondmaal, ging hij weer bij het raam zitten. Vele uren verstreken. Mensen kwamen en gingen. Maar Jezus kwam niet. Eindelijk begon vadertje Panov te vrezen, dat hij er wel geweest was, maar dat hij hem niet herkend had. 21

22 Misschien was hij net voorbijgekomen, toen vadertje Panov het vuur opstookte om de soep te koken! De oude schoenmaker kon niet langer stilzitten. Hij ging in de deuropening staan en keek naar buiten. Allerlei mensen liepen zijn winkeltje voorbij, kinderen, oude mannetjes, bedelaars en omaatjes, vrolijke mensen en sombere mensen; hij glimlachte tegen sommigen, knikte tegen anderen en aan bedelaars gaf hij een geldstuk of een stuk brood. Maar Jezus kwam niet. Het begon te schemeren, en vadertje Panov begon de moed te verliezen. De grijze decembermist kroop de straat in en spoedig kon hij de vormen al niet meer onderscheiden van de weinige mensen die voorbij het raam kwamen. Treurig stak de oude schoenmaker zijn olielamp aan, stookte het vuur op en maakte iets voor zichzelf om te eten. Toen hij klaar was, ging hij terneergeslagen in de grote rieten stoel zitten, pakte zijn boek en begon te lezen. Maar het was hem te zwaar om het hart en zijn ogen waren te moe om de woorden op de bladzijde te onderscheiden. 'Het was dus toch alleen maar een droom,' zei hij treurig in zichzelf. 'lk wilde het zo graag geloven. Ik wilde zó graag, dat hij zou komen.' Twee dikke tranen welden op achter zijn brilletje en vulden zijn ogen, zodat hij bijna niets meer kon zien. Zo opeens leek het of er iemand in de kamer was. Door de tranen heen meende vadertje Panov dat hij een groep mensen door de winkel zag lopen. De straatveger was er, en de vrouw met haar kindje alle mensen, die hij die dag gezien en gesproken had. Terwijl ze hem voorbij liepen, fluisterden ze stuk voor stuk: 'Heb je me niet gezien? Heb je me niet gezien, vadertje Panov?' 'Wie ben je?' riep de oude schoenmaker, terwijl hij moeizaam uit zijn stoel overeind krabbelde, 'wie ben je? Zeg het me.' En toen hoorde hij dezelfde stem als van de vorige nacht, maar waar de stem vandaan kwam, kon vadertje Panov niet ontdekken. De stem zei: 'lk had honger en jij gaf me te eten, ik had dorst en jij gaf me te drinken, ik was koud en jij liet me binnen. Wat jij vandaag hebt gegeven aan hulp en steun, dat heb je aan mij gegeven!' Daarna werd alles stil. De tranen in de ogen van de oude man waren opgedroogd, maar hij zag toch niemand in de kamer. 'Och, och,' zei vadertje Panov langzaam, terwijl hij de punten van zijn snor omlaag trok, 'hij is dus toch gekomen.' De oude schoenmaker schudde bedachtzaam zijn hoofd. Toen glimlachte hij en de pretlichtjes in zijn ogen, achter het brilletje met de ronde glazen, kwamen terug. 22

23 Daar wordt aan de deur geklopt 23

24 24

25 Dit lied is te vinden op de cd van TOV 25

26 !"#$%&'()'*+%& *$,-$,.'()'&/"#0 1$'*$--$2'$$2'3$+, 3%$'4".$24%53'(6$2'7"28 9$'*($)/'2%$/'/$'7#(66$2 ()'/$'-$##$20 5$'4(,3/':$,4";*/.($3'(2/:"2.$20 5$'-$2/'4$#7(<8 =$,&/<%&>."&/:,%5'*",/ 3"/'3$+,$2'(6$2/?2'$$2%$3$, <$/'.(33$#%57'4",</$ C2/((2'D"23$6+//$ 26

27 !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! I%A!%J%#&!%/#)*#+%#)*%&K0.%#$%1#/%#1))!%&> 27

28 28

29 29

30 30

31 ! 31

32 DPB DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BRUGGE Baron Ruzettelaan 296 T W Brugge (Assebroek) F E dpb@dpbbrugge.be 32