Gemeente: Brugge, 2de àfdeling, sectie B- 3de afdeling, sectie C- 4de afdeling, sectie D- 5de afdeling, secti.e E - 6de afdeling, sectie F

Transcriptie

1 Bijlage 3. Behandeling van de adviezen en bezwaren bij het ministerieel besluit tot definitieve besch erming als stadsgezicht van de Markt en Burg met omgeving in Brugge Provincie: West-Vlaanderen Gemeente: Brugge, 2de àfdeling, sectie B- 3de afdeling, sectie C- 4de afdeling, sectie D- 5de afdeling, secti.e E - 6de afdeling, sectie F Objectnummer: 4.02/31005/928.1 Dossiernümmer: 4.001/31005/127.1 Omschrijving: Stadsgezicht Markt en Burg met omgeving in Brugge Mij bekend om gevoegd te worden bij het besluit van heden: Brussel, 1 5 MAART 2017 De Vlaamse minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed, Geert BOURGEOIS -

2 1. Adviezen uitgebracht voorafgaand aan de voorlopige bescherming 1.1. Adviezen uitgebracht door de departementen en agentschappen van de beleidsdomeinen RWO, LNE, MOW en LV Beleidsdomein Ruimtelijke ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed Het departement noch de agentschappen brachten advies uit over de bescherming van het onroerend goed. In uitvoering van artikel van het Onroerenderfgoeddecreet is het advies bijgevolg gunstig Beleidsdomein Leefmilieu. Natuur en Energie Het departement LNE, afdeling Land en Bodembescherming, Ondergrond, Natuurlijke Rijkdommen bracht op 16 februari 2016 een gunstig advies uit over deze bescherming. Het advies maakt integraal deel uit van het beschermingsdossier. De afdeling ALBON formuleerde geen opmerkingen in zijn advies Beleidsdomein Mobiliteit en Openbare Werken Het departement noch de agentschappen brachten een advies uit over de bescherming van het onroerend goed. In uitvoering van artikel van het Onroerenderfgoeddecreet is het advies gunstig Beleidsdomein Landbouw en Visserij Het departement noch de agentschappen brachten een advies uit over de bescherming van het onroerend goed. In uitvoering van artikel van het Onroerenderfgoeddecreet is het advies gunstig Advies uitgebracht door de betrokken stad Brugge Het college van Burgemeester en Schepenen bracht een laattijdig advies uit op de zitting van 23 mei Dit advies is gunstig. Het advies maakt integraal deel uit van het beschermingsdossier. Het college van burgemeester en schepenen formuleerde de volgende opmerking in zijn advies: "Er werd advies gevraagd aan de groendienst, de wegendienst, de dienst eigendommen, de dienst patrimoniumbeheer, Raakvlak, de dienst lokale economie en aan de Hoofdcoördinator. De adviezen zijn gunstig maar de meeste diensten formuleren toch een aantal opmerkingen en bezorgdheden om mogelijke toekomstige ontwikkelingen, vooral omtrent de Burg. Deze bezorgdheden werden besproken op een overleg met Onroerend Erfgoed waarin OE mondeling meedeelde dat de eventueel geplande heraanleg van de Burg niet zal worden gehypothekeerd Pagina 2 van 9

3 door de bescherming en dat de huidige historiserende zitbanken indien nodig kunnen worden gerecupereerd op de Stadsvesten indien deze niet langer op de Burg zouden kunnen blijven." In het besluit van de zitting van het college van Burgemeester en Schepenen wordt gevraagd dat de bescherming geen toekomstige ontwikkelingen mag hypothekeren. Er wordt ook opdracht gegeven aan de communicatiedienst voor de organisatie, in samenspraak met het Agentschap van een infomarkt. Behandeling van het advies: Op basis van de inhoudelijke opmerkingen geformuleerd door de verschillende stadsdiensten werd het dossier aangepast. De beheersdoelstellingen worden als volgt aangepast: - "De historische banken kunnen worden gerecupereerd op de Stadsvesten indien die niet langer op de Burg zouden kunnen blijven.". - De beheersdoelstellling voor het houtig erfgoed op de Burg werd aangepast. "Op de Burg dienen de opgaande bomen aangepast beheerd te worden." 1.3. Advies uitgebracht door de Vlaamse Commissie Onroerend Erfgoed (VCOE) De VCOE bracht op de zitting van 10 maart 2016 een voorwaardelijk gunstig advies uit voor de voorlopige bescherming als stadsgezicht van de Markt en de Burg met omgeving in Brugge. Het advies bevat een aantal opmerkingen. Het advies maakt integraal deel uit van het beschermingsdossier. Behandeling van het advies: Opmerking 2 algemene bemerking: De VCOE merkt op dat het voorliggend dossier heel wat gelijkenissen vertoont met het beschermingsdossier van de Brugse Stads vesten dat in september 2015 voor advies aan de VCOE werd overgemaakt. De commissie vraagt om te verduidelijken wat de verhouding is tussen de voorliggende bescherming als stadsgezicht, het managementplan dat de stad Brugge opstelde voor h~t beheer van haar UNESCO werelderfgoed en het thematische ruimtelijke uitvoeringsplan (RUP) stadslandschap. Het dossier maakt zoals pe reeds beschermde stadsgezichten " Lange Rei en omgeving" en "stadsvesten" deel uit van een reeks bescliermingsdossï'ers van kenmerkende stedelijke structuren in de Brugse binnenstad. Voor deze dossiers hanteren we hetzelfde uitgangspunt en kader. Onroerend Erfgoed stelt dat elk ingezet instrument zijn eigen invalshoek en zijn eigen doelstelling heeft. Met het dossier van de bescherming als stadsgezicht is zoveel als mogelijk ingespeeld op het thematisch Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP). De erfgoedwaarderingskaart, de basis van het thematisch RUP, is een tijdsdocument en biedt een stand van zaken anno Het is een ''levend" instrument dat naar gelang er nieuwe informatie beschikbaar is, moet worden aangepast en/of aangevuld. Hoe dan ook zal elke toekomstige vraag/geplande ingreep afzonderlijk worden geëvalueerd op basis van een plaatsbezoek. BiJkomende gegevens zu llen dan geïmplementeerd worden in de datagegevens. Tijdens diverse overlegvergaderingen met de dienst Monumentenzorg en Erfgoedzaken en de Archeologische dienst van de st ad Brugge werd dit beschermingsdossier toegelicht met het oog op het afstemmen van de waardebeoordeling en de beheersdoelstellingen. Het dossier werd eveneens besproken met Raakvlak, de Intergemeentelijke Dienst voor Archeologie in Brugge Pagina 3 van 9

4 en Ommeland. De beheersdoelstellingen zijn tot stand gekomen in samenspraak met de betrokken stadsdiensten van de stad Brugge. Tijdens het pre-advies konden de verschillende stedelijke diensten hun opmerkingen op het dossier formuleren. Als uitgangspunt voor de opmaak van de beheersdoelstellingen werd de erfgoedwaarderingskaart genomen. Onze evaluaties en waardebepalingen werden getoetst aan de waardebepalingen die werden gehanteerd bij het opstellen van de erfgoedwaarderingskaart door de stad Brugge. De evaluatie van de panden is gebaseerd op meerdere elementen en/of invalshoeken. Alle bestaande informatie die op de Dienst Monumentenzorg en bij het agentschap Onroerend Erfgoed aanwezig is, werd samengebracht en aangevuld met recent veldwerk en archiefonderzoek. Een aantal criteria bepalen de 'graad van waardering' van het pand. Deze zijn onder meer: de architecturale stijlkenmerken, de historische connotatie, gaafheid, authenticiteit, zeldzaamheid, ensemblewaarde, context, informatiewaarde en representativiteit (ook binnen de stijl). Het volledige gebouw wordt geëvalueerd en niet louter de gevel. Achter een vrij recente gevel kan bijvoorbeeld een oudere kern bewaard zijn. Na de evaluatie kwamen we tot twee categorieën met telkens een specifieke beheersdoelstelling. De VCOE meent dat het niet de fjedoeling kan zijn dat een toename van dit soort beschermingen op lange termijn resulteert in een (quasi) integrale bescherming van de binnenstad als stadsgezicht. Ook benadrukt de commissie het belang van een holistische en integrale aanpak van het historische stadscentrum en de risico's van een versnipperde aanpak. Enerzijds vreest de VCOE voor een integrale bescherming van de binnenstad en anderzijds pleiten ze voor een holistische en integrale aanpak van het stadscentrum. Bij het bekijken van het stadsplan van Brugge met de ingekleurde beschermingen en de beschermingen die nog moeten opgemaakt worden zien we dat slechts een beperkt deel van de stad Brugge beschermd zal zijn. We kunnen dus zeker niet spreken over een integrale bescherming van de stad Brugge. Het is voor de VCOE onduidelijk hoe alle bestaande, nieuwe en toekomstige beschermingsstatuten zich (juridisch) ten aanzien van elkaar verhouden. Vanuit juridisch oogpunt primeert bij een dorps- of stadsgezicht het belang van het ensemble. Het geheel van de samenstellende delen is dus belangrijker dan elk deel afzonderlijk (cf. Draye A.M. 2001: De bescherming van het roerend en onroerend erfgoed. Wet-, decreet- en regelgeving van kracht binnen het Vlaamse Gewest/de Vlaamse Gemeenschap, Gent, 69). Het uitsluiten of uitsnijden van erfgoedrelicten die het statuut van monument krijgen uit de afbakening van een stads- of dorpsgezicht, is niet aan te bevelen. Vanwege de hoge ensemblewaarde werd in dit dossier gekozen voor een overlapping. In het kader van het stadsgezicht suggereert de commissie om enkele bestaande beschermingen te actualiseren. Het onderzoek naar de actualisatie van de bestaande beschermingen als monument maakt geen voorwerp uit van het huidig onderzoek in het kader van het voorstel tot bescherming als stadsgezicht van de Markt en Burg met omgeving. Dit belet niet dat in een latere fase de actualisatie van de bestaande beschermingen kan worden onderzocht en uitgewerkt. Pagina 4 van 9

5 Het aspect archeologie is in dit dossier te beperkt uitgewerkt. Het archeologisch luik voor dit dossier werd opgemaakt in samenspraak met de archeologische dienst Raakvlak van Brugge. Een bescherming als archeologische site is een totaal andere invalshoek en maakt geen deel uit van dit voorliggend dossier. Dit belet niet dat in een latere fase de bescherming als archeologische site kan worden onderzocht of uitgewerkt. Opmerking 3 m.b.t. de afbakening. Bij de afbakening van het stadsgezicht is het agentschap uitgegaan van twee centrale pleinen nl. de Markt en de Burg. De opname van de Eiermarkt is te verantwoorden vanuit de historische ontwikkeling van de stad Brugge en in het bijzonder van de Markt van Brugge. De Eiermarkt vormde oorspronkelijk één geheel met de Markt. Vanop de Markt vertrekken verschillende zichtassen. Deze werden opgenomen binnen de afbakening. Voor de begrenzing van deze zichtassen hebben we telkens een zijstraat, als grens genomen. Voor de Steenstraat is dit de Sint-Niklaasstraat, voor de Philipstockstraat is dit de Cordoeanierstraat en voor de Vlamingstraat is dit de Nikolas Desparsstraat. De Sint-Amandsstraat werd niet mee opgenomen in de afbakening omdat dit historisch deel uitmaakt van het Sint-Amandsplein. De straten Sint-Jakobsstraat en Geldmuntstraat werden niet mee genomen in de afbakening omdat ze niet behoren tot de zichtassen die vertrekken vanuit centraal gelegen plein Markt. De afbakening wordt in het inhoudelijk dossier verder verduidelijkt op vraag van de VCOE. Opmerking 4 m.b.t. de erfgoedkenmerken en -elementen De commissie stelt vragen bij de opname van het standbeeld van Jan Breydel en Pieter de Coninck, de waterpomp op de Eiermarkt en de platanen op de Burg. Deze elementen maken integraal deel uit van _het stadsgezicht en kunnen daarom ook niet beschouwd worden als "kleine erfgoedelementen" zoals.de VCOE aangeeft. Deze erfgoedelementen zijn volgens ons niet weg te denken uit het voorgestelde stadsgezicht. De waterpomp op de Eiermarkt is beschermd als monument, "over de erfgoedwaarde kan er dus zeker geen twijfel zijn. Ook de andere erfgoedelementen die de VCOE aanhaalt maken duidelijk deel uit van het voorgestelde stadsgezicht en beh.oren tot.de historische gelaagdheid van het voorgestelde stadsgezicht. Zo is de aanleg van de Burg met onder andere de aanwezige platanen het resultaat van een belangrijke stedenbouwkundige ingreep waarbij het huidige plein is tot stand gekomen. Het standbeeld van Jan Breydel en Pieter De Coninck prijken sinds 1871 op de Markt en maken ook deel uit van dit stadsgezicht. De zuidelijke pleinwand van de Eiermarkt en het pand Rozemarijnstraat nr. 1 wordt wel beschreven bij de erfgoedwaarden, op vraag van de VCOE worden de huisnummers ter verduidelijking toegevoegd. Op vraag van de VCOE worden de huisnummers in artikel 2, in het inhoudelijk dossier en in de fotobijlage nog eens extra gecontroleerd t er plaatse, en waar nodig aangepast. Opmerking 5 en 7 m.b.t. de b eheersvisie en beheersdoelstellingen De beheersdoelstellingen en de opgenomen aanbevelingen ontstonden in overleg met de erfgoedambtenaar van de Stad Brugge 'en werden goedgekeurd door het College van Burgemeester en Schepenen (cf. punt 2 van deze bijlage). Het agèntschap Onroerend Erfgoed is ervan overtuigd dat de voorgestelde ingrepen of aanpassingen de in het beschermingsbesluit gemotiveerde erfgoedwaarde ondersteunen of versterken. De beheersdoelstellingen worden bijgevolg niet aangepast. Voor de reeds beschermde stadsgezichten "Langerei" en de "stadsvesten" werden dezelfde beheersdoelstellingen gehanteerd. Pagina 5 van 9

6 De term "aangepast beheer" wordt op vraag van de VCOE verder verduidelijkt. Het beschermingsbesluit is niet het instrument om dieper in te gaan op beheersdoelstellingen. Dit kan in de toekomst verder worden uitgewerkt in een beheersplan. Opmerking 6 m.b.t. instandhoudingsvoorschriften. Zie bespreking opmerking 2 algemene bemerkingen. Opmerking 8 m.b.t. de toelatingsplichten. De toelatingsplicht 5 k) kan geschrapt worden. De overige toelatingsplichten blijven opgenomen in het beschermingsdossier. Opmerking 9 m.b.t. het inhoudelijk dossier. Het is niet de bedoeling van een beschermingsdossier om een gedetailleerde studie te maken van de historische ontwikkeling van de stad. Hiervoor baseren we ons op de bestaande publicaties, ook de recente publicatie van de archeologische dienst Raakvlak. Enkel voor de reeds beschermde monumenten werd het interieur mee opgenomen in de beschrijving. Zo heeft de eigenaar van de beschermde monumenten en de beheerder alle informatie over zowel het stadsgezicht als over de reeds beschermde monumenten. De beoordeling van het erfgoed is zowel opgenomen in het inhoudelijk dossier als in het ministerieel besluit. Er wordt ook de nodige aandacht besteed aan de verschillende aspecten binnen het stadsgezicht. Hier kan gesteld worden dat het gaat om een bescherming als stadsgezicht en niet om een bescherming als monument. In ditopzicht verschilt de beschrijving van een monument ten opzichte van een beschrijving als een stadsgezicht. De technische bemerkingen i.v.m de fotoregistratie zullen worden nagekeken en waar nodig worden aangevuld. 10. conclusie De elementen opgenomen in de conclusie worden onder de punten hierboven besproken Conclusie voorafgaand aan de voorlopige bescherming De uitgebrachte adviezen hebben invloed op het inhoudelijk dossier en het beschermingsbesluit. Het inhoudelijk dossier en het beschermingsbesluit werden als volgt aangepast: Op vraag van de VCOE worden volgende zaken in het dossier verduidelijkt : De afbakening (punt "c. motivering van de afbakening" van het inhoudelijk dossier) wordt in het inhoudelijk dossier verder verduidelijkt op vraag van de VCOE. In artikel 1 van het MB wordt een beschrijving van de zuidelijke pleinwand van de Eiermarkt en het pand Rozemarijnstraat nr. 1 beschreven. Op vraag van de VCOE worden de huisnummers in artikel 2 van het MB, in het inhoudelijk dossier en in de fotobijlage nog eens extra gecontroleerd ter plaatse, en waar nodig aangepast en aangevuld. De fotobijlage werd aangevuld met foto's van enkele individuele panden en de bomen op de Burg. De formulering "aangepast beheer" wordt verduidelijkt onder punt B.2 van het inhoudelijk dossier. Op vraag van de VCÖE wordt het volgende geschrapt in het MB: In artikel 4 wordt de zinsnede "met historisch weinig reliëf" geschrapt. Pagina 6 van 9

7 In artikel 5 wordt "k) elke handeling die een aanzienlijke wijziging van de landschapskenmerken tot gevolg heeft" geschrapt. Op vraag van de verschillende stadsdiensten (Raakvlak, dienst gebouwenpatrimonïum, dienst monumentenzorg en erfgoedzaken, Wegendienst en Groendienst ) en het college van burgemeester en schepenen van de stad Brugge worden volgende zaken aangevuld en verduidelijkt: Inhoudelijk dossier: 4. Archeologische waarde, A. Beschrijvend gedeelte, C. Beheersvisie, b. Straatmeubilair. MB: de archeologische waarde De beheersdoelstellingen voor het houtig erfgoed en het straatmeubilair op de Burg wordt aangepast. 2. Adviezen en bezwaren uitgebracht na de voorlopige bescherming en voorafgaand aan de definitieve bescherming Openbaar onderzoek en hoorrecht Stad Brugge organiseerde het openbaar onderzoek van 1 september 2016 tot en met 30 september Tijdens het openbaar onderzoek.organiseerde de gemeente een hoorzitting in de vorm van een infomarkt op 14 september Het PV en de bezwaren maken integraal deel uit van het beschermingsdossier. Tijdens het openbaar onderzoek werd 1 bezwaa r ingediend. Bij de behandeling van dit bezwaarschrift worden de aangehaalde zaken telkens cursief weergegeven. De behandeling van de verschillende bezorgdheden van de bezwaarindiener staan telkens onder de desbetreffende passage. "Er is geen RUP voor de Markt en de Burg" Het beheer van Brugge als erfgoedstad is een zaak van verschillende beleidsniveaus, nl. UNESCO, de Vlaamse Overheid en de lokale overheid. Er wordt een mix van instrumenten ingezet, eerder dan dat één instrument (een RUP). Deze mix van instrumenten ingezet door de stad Brugge (RUP's, deelplannen, beheer.splannen) en het agentschap Onroerend erfgoed (beschermingen, inventaris bouwkundig erfgoed) wordt ook vooropgesteld in het UNESCO Management Plan, dat in 2012 werd goedgekeurd. De opmaak van een RUP is een initiatief dat mqet gebeuren door de stad. "De nieuwe regelgeving voorziet dat de beheersdoelstellingen van een bescherming nadrukkelijk in het beschermingsdossier moet worden opgenomen. Ik zou dan ook aanraden dat de stad dergelijke zaken duidelijk benadrukt tijdens het openbaar onderzoek en vraagt dat dergelijke dingen worden gegarandeerd en als dusdanig in de beheersdoelstellingen worden ingeschreven." De beschermingsdossiers voor de stadsgezichten en monumenten in Brugge worden steeds in nauw overleg met de bevoegde diensten opgemaakt Alle eigenaars en zakelijkrechthouders werden door middel van een aangetekend schrijven op de hoogte gebracht over de bescherming. De beheersdoelstellingen werden uitgebreid toegelicht in het inhoudelijk dossier en werden beschreven in het MB. Beide documenten Pagina 7 van 9

8 werden aan alle bètrokken personen bezorgd. Tijdens het openbaar onderzoek werd een infomarkt georganiseerd. Zowel de eigenaars als de zaakvoerders/huurders kregen hiervoor een uitnodiging. Tijdens de infomarkt van 14 september 2016 werd door het agentschap meer info gegeven over het dossier. De infopanelen werden de weken erna tot het einde van het openbaar onderzoek opgesteld bij de dienst mobiliteit van de stad Brugge. Tijdens de bovenstaande initiatieven werden de beheersdoelstellingen telkens uitgelicht en toegelicht. "Bovendien vind ik dat de lelijke gebouwen op de burg toch zouden mogen gesloopt worden (gebouwen die nu worden verkocht) al was het maar om het plein uit te breiden De Burg zelf verdient ook een heraanleg. De plaats waar Toyo Ito stond is nu opgevuld met steentjes. Dit kan allemaal beter en de vraag is of verbetering niet zal bemoeilijkt worden door de bescherming als stadsgezicht." In het MB zijn voor een aantal panden, waaronder de z.g. "lelijke gebouwen" zoals de bezwaarindiener aanhaalt, afzonderlijke beheersdoelstellingen ingeschreven. De beheersdoelstellingen voor deze gebouwen luidt als volgt: Voor de panden Burg 4, Burg 10 (met uitzondering van de panden aan de Mallebergplaats), Philipstockstraat 7, Vlamingstraat 18, en de garages horend bij de panden Philipstockstraat 18 en 20 die minder erfgoedwaarde of lage stadslandschappelijke en architecturaal-historische kwaliteiten hebben, gelden specifieke beheersdoelstellingen. Sloop is hier enkel mogelijk op voorwaarde dat het nieuwe gebouw zich zowel op vlak van schaal, volume, korrel en materialen inpast in de bestaande gevelwand en in de perceelstructuur van de omgeving, en mits de architecturale uitwerking een ondersteuning betekent voor dit stadslandschap of een inhoudelijke en/of architecturale meerwaarde biedt. De Burg kan in de toekomst worden heraangelegd. In het beschermingsdossier wordt enkel de richtlijn geformuleerd om de historisch gegroeide tweedélige structuur van de Burg als uitgangspunt voor een nieuw ontwerp te nemen. Dit punt werd bij de opmaak van het beschermingsdossier uitgebreid besproken met de betrokken diensten. Ook de terras van de Tom Pouce zou problemen kunnen krijgen als er een nieuw zeil nodig is of een constructie (zie eerder de houding van de Vlaamse Overheid in zaak kasteel Minnewaterpark). Ook op de markt kan er een impact zijn voor de terrassen en. de kerstmarkt Zijn er ook geen gevolgen voor de terrassen? Zullen de constructies 9 maand mogen blijven staan? Quid met zonnetent of luifel en wat met de terrasverwarmers De stad beschikt over een goed functionerend reglement dat richtlijnen geeft voor een kwaliteitsvolle inrichting van terrassen, luifels en reclame. Ook de Vlaamse Overheid streeft naar een zelfde niveau. Het is niet de bedoeling dat de bescherming zorgt voor eenzijdige weigeringen van afzonderlijke dossiers. Het aangehaalde voorbeeld van de Minnewaterkasteel is niet relevant aangezien de vaste terrasconstructie daar in overtreding werd geplaatst. De Vlaamse administratie is zeer stug. Ik denk maar aan luifel aan Maximiliaan van Oostenrijk, aan de weigering van de zonnetent aan brasserie Raymond en Haagendaz. Ik wens dan ook bezwaar in te dienen tegen het stadsgezicht omdat ik vrees dat vele zaken onmogelijk zullen worden. Kwaliteit garanderen kan ook via èen RUP en zo kan de stad zelf haar visie bepalen en niet de Vlaamse overheid via beheersdoelstellingen. Voor elke stedenbouwkundige aanvraag gelegen binnen de Unesco-zone wordt op vandaag reeds advies gevraagd aan Onroerend Erfgoed. Dit wijzigt door de bijkomende bescherming als stadgezicht niet. De administratieve procedure wordt dus absoluut niet verzwaard. De Pagina 8 van 9

9 opmaak van een stadsgezicht heeft net als voordeel dat de doelstellingen, verbodsbepalingen en mogelijkheden transparant gemaakt worden. De Vlaamse Overheid is sterk betrokken in de vergunningsprocedures vanuit haar adviesrol. 3. Conclusie ' De uitgebrachte adviezen en bezwaren uitgebracht na de voorlopige bescherming en voorafgaand aan de definiti_eve bescherming hebben geen invloed op het inhoudelijk dossier en het beschermingsbesluit. Het inhoudelijk dossier noch het beschermingsbesluit werden aangepast. Pagina Q van 9