Markroute. 35 Galmaarden Bever - Herne. De tocht

Transcriptie

1 Markroute 35 Galmaarden Bever - Herne Alhoewel het riviertje de Mark slechts 28 kilometer lang is, heeft het in de loop der jaren, samen met zijn bijriviertjes, toch een fraai en licht heuvelachtig landschap geboetseerd, met tal van lieflijke valleitjes. Je fietsroute loopt evenwijdig met de grote bocht die de Mark in het Pajottenland beschrijft, op weg van en naar de Waalse provincie Henegouwen. De Mark begint en eindigt haar loop als Marcq: de bron situeert zich in Enghien (Edingen) en het riviertje mondt uit in de Dender in de buurt van Deux-Acren (een deelgemeente van Lessines). De voornaamste bijriviertjes van de Mark op het traject van de fietsroute zijn de Rasbeek, Onscallebeek, Hemebeek, Elfkensmeersbeek, Beverbeek, Plasbeek en Wijzenbeek. Galmaarden geniet natuurlijk ook bekendheid om zijn folkloristische Pauwelviering, op de zondag van of na 25 januari. De tocht 1 2 2,5 km Het Baljuwhuis (1), op de hoek van de Brusselstraat en de Kammeersweg in Galmaarden, is een geschikte plaats om deze fietsroute aan te vangen. In dit oorspronkelijk 17de-eeuwse Baljuwhuis resideerde tot in het begin van de 19de eeuw de baljuw, de belangrijkste ambtenaar van de regio. De gecementeerde voorgevel is een modeverschijnsel uit de 19de eeuw, dat bij de restauratie behouden werd. Met je rug naar het Baljuwhuis fiets je rechtdoor over het parkeerterrein naast de classicistische Sint-Pieterskerk naar de Bergstraat. De Sint-Pieterskerk van Galmaarden werd in de tweede helft van 18de eeuw gebouwd op de restanten van een kerk uit de 13de-14de eeuw. Het onderste deel van de ingangstoren dateert nog uit die vroegste periode. Van het kerkmeubilair vermelden we de laatgotische doopvont (15de eeuw) met deksel uit de 17de eeuw en de altaren, preekstoel en biechtstoelen uit de 18de eeuw. In de kerk liggen 21 oude grafstenen. Op het einde van de licht dalende Bergstraat moet je voor de Mariakapel links de Stationsstraat nemen. Je fietst een eerste maal over de Mark. De eerste straat links is de Werfstraat en die volg je ook in een haakse bocht. Even verder verlaat je die voor de Vianebaan rechts. Deze brengt je tot heel dicht bij de spoorweg en verwijdert zich dan weer, zodat je (nog) niet over de sporen moet. Uiteindelijk ga je dan toch ongeveer evenwijdig met de sporen fietsen. Een paar honderd meter rechts van je stroomt de Mark parallel aan de route. Net voor het verlaten van Galmaarden zie je rechts het plaatselijke waterzuiveringsstation. Bij het kruisen van de Beverbeek ruil je Vlaams-Brabant en Galmaarden voor het Oost-Vlaamse Viane, een deelgemeente van Geraardsbergen. De Beverbeek was daarnet dicht bij haar samenvloeiing met de Mark; ze nemen hier elk een stuk van de grens tussen Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen voor hun rekening.

2 Door het Pajottenland langs de Mark Praktisch AFSTAND 37 km. BEWEGWIJZERING Zeshoekige bordjes met blauwe letters. Je volgt vanaf Tollembeek (na 32 kilometer) de ingekorte versie van deze route. Op het twee kilometer lange traject tussen Tollembeek en Galmaarden is er geen bewegwijzering, maar je fietst bijna altijd rechtdoor, zoals je zult merken in de routebeschrijving. VEILIGHEID Je fietst meestal over smalle, landelijke wegen met weinig gevaarlijke kruispunten. AARD VAN DE WEG Bijna overal goede asfalt- en betonwegen. Nergens verkeersvrij. AANBEVOLEN VERTREKPUNT Gemeentelijk Trefcentrum Baljuwhuis, op het Marktplein van Galmaarden. INFORMATIE VVV Markvallei, Baljuwhuis, Brusselstraat 1, 1570 Galmaarden, , M markvallei@toerismepajottenland.be, 2 FIETSENVERHUUR Fietsenverhuurdienst De Fietshal, Vanderpeereboomstraat 80, 1500 Halle, , 2 ETEN EN DRINKEN Hof ter Bruggen, Bakker 4, 1570 Galmaarden, km 2 3 Via een tunneltje (2) geraak je aan de overzijde van de spoorlijn tussen Geraardsbergen en Edingen. Je wordt er meteen verwelkomd door een rij knotwilgen, die stram en stijf de wacht lijken te houden op de grens met Viane. Andere gemeente, andere straatnaam ook al loopt de weg gewoon verder; hier is dat Renskouter. De drukke Edingseweg (rechts) voert je naar het centrum van Viane, waarvan het zicht beheerst wordt door de hoge blokken van het M.P.I.; niet meteen een voorbeeld van bouwkundig verantwoorde inplanting. Pas voorbij dit logge gebouw krijg je een beter zicht op de neogotische Sint-Amanduskerk uit het midden van de 19de eeuw. Tot de kunstschatten van de Sint-Amanduskerk van Viane horen enkele mooie altaarschilderijen. De grijze, wat vervallen muren rechts op de Edingseweg omwallen het kasteel van Viane. Hoge muren maken duidelijk dat de bewoners erachter het gewone volk liever op afstand houden. Je vervolgt de relatief brede Edingseweg voorbij het kerkje en je kruist even verder de Wijzenbeek. Opletten nu voor het verkeer, want in principe moet je in

3 247 de bocht de weg kruisen om links de route te vervolgen door de Kouterstraat. Het is misschien verstandiger honderd meter eerder reeds de weg te kruisen en met de fiets aan de hand naar de Kouterstraat te stappen. In deze licht klimmende straat moet je het geruime tijd met lintbebouwing stellen, alhoewel de wegwijzer vooraan in de straat veelbelovend leek: Lessenbos. Dit bos ligt evenwel niet op de route. Pas op het ogenblik dat je Viane bijna verlaat, wijken de huizen en krijg je weer zicht op het landelijke Pajottenland. Je blijft grosso modo rechtdoor fietsen; de straatnaam verandert ondertussen in Trapstraat, in de wijk Klein-Frankrijk. Ter hoogte van een met klimop begroeide kapel buigt je route naar links, nog steeds de Trapstraat. Markroute Over de grens met Wallonië 3 4 5,5 km Als de straatnaam verandert in Akrenbos (3) ben je in de gemeente Bever. Het naambord van deze gemeente is wat raar geplaatst, praktisch evenwijdig met de rijrichting in plaats van loodrecht erop. Niet alleen de naam van de straat luidt Akrenbos, ook die van het gehucht. Ook Akrenbos heeft een eigen kerkje: het is gebouwd in 1850 en toegewijd aan Sint-Gereon. Tot in 1963, toen de taalgrens gewijzigd werd, hoorde Bever bij de provincie Henegouwen. In 1979 werd de burcht van Bever opgegraven, een conische burchtheuvel met ringgracht. Geniet van het schitterende uitzicht op het valleitje van de Wijzenbeek. Straks, bijna aan het einde van de straat en tevens beneden in het valleitje, zal jouw traject dat van het beekje kruisen. Dat betekent dan ook meteen eerst een beetje klimmen; straat en wijk heten nu Bloemendael. Op het einde ervan ga je rechts naar Burght, weer de naam van de straat én de wijk. Maar in deze wijk liggen de zaken wat moeilijker: hier zijn er diverse straten en die dragen allemaal de naam van de wijk. Je houdt halt bij een betonweg met twee rijstroken (de weg van Bever naar Deux-Acren), die dus ook Burght heet. Je kruist deze weg voorzichtig, naar een straat die natuurlijk alweer Burght heet. Rechts staat de Sint-Martinuskapel, een belangrijk oriëntatiepunt in deze wijk met identieke straatnamen. De Sint-Martinuskapel van Burght werd gebouwd in de tweede helft van de 18de eeuw en onderging een aantal verbouwingen op het einde van de 19de eeuw. De grot met het Onze-Lieve-Vrouwebeeld dateert uit deze laatste periode. De naam van de wijk Burght is makkelijk te verklaren: het is een verwijzing naar de vroegere burcht van de familie Croy. Deze wijk is het vroegere centrum van de gemeente. Bij de T-splitsing op het korte eindje straat naast de kapel moet je naar links, uiteraard weer Burght. Heb je voor de start je remmen goed nagekeken? De weg daalt nu fel tussen akkers en weiden, weer naar het valleitje van de Wijzenbeek. Ondertussen heb je Burght verlaten door rechts Broeck te volgen. Maar dat betekent nog niet dat je de problemen met straatnamen nu voorgoed achter de rug hebt. Bij een wegsplitsing heb je de keuze tussen tweemaal Broeck; je daalt verder naar rechts en kruist weer de Wijzenbeek. Bij een T-splitsing voor een akker moet je naar links en naar omhoog; straat en wijk heten nu Muydt. Concentreer je niet alleen op de straatnamen, maar geniet

4 Mark ROUTE 0% verkeersvrij SITUERING GENT E17 37 km AFSTAND REFERENTIEPUNTEN vertrek 1 Baljuwhuis van Galmaarden 2,5 km 6,5 km 12 km 21 km 24,5 km 34 km Tunneltje onder de spoorlijn (Galmaarden) Akrenbos (Bever) T-splitsing (Bever) Rasbeek (Sint-Pieters-Kapelle) Watermolen Van Nerom (Herne) Sint-Martinuskerk (Tollembeek) m 3750 m Mark 2 1 Galmaarden Viane Tollembeek Herhout 3 Bosstraat N249 Eekhout BEVER (BIÉVÈNE) Gezule Sint-Pieters -Kapelle 5 Rijsgat Komijn 4 Torrezeel Romont 6 N495 N263 N495 Boesmolen A8 7 HERNE Marcq Leie Schelde A12 E19 HASSELT Dijle E40 Schelde E40 LEUVEN BRUSSEL Galmaarden E411 E429 E313 WAVER Nijvel LUIK E19 E42 Ourthe BERGEN NAMEN Sambre FRANKRIJK Meuse

5 Wegwijzer 249 Vertrekpunt: Baljuwhuis (1) (Galmaarden) 1 t 2 2,5 km Bergstraat Stationsstraat Werfstraat Vianebaan Vianebaan 2 t 3 4 km Tunneltje (2) grens Galmaarden-Viane Renskouter Edingseweg Kouterstraat Trapstraat 3 t 4 5,5 km Akrenbos (3) (Bever) Bloemendael Burght Burght Burght Broeck Broeck Muydt 4 t 5 9 km T-splitsing (4) (Bever) N263 Romont Romont Torrezeel Ghesuele Ghesuele Ghesuele Puydt Zullikstraat Rooststraat Manhovestraat Rasbeek (5) (Sint-Pieters- Kapelle) 21 km 5 t 6 3,5 km Driekapellenstraat Geraardbergsestraat Markstraat Lookaitse Geraardbergsesteenweg 6 t 7 9,5 km Watermolen Van Nerom (6) (Herne) Smeyersmarkstraat Kleine Breemstraat Breemstraat Hogekeerstraat Haagstraat Kwatemstraat Kramerijk Pausleenstraat Groenstraat Processiestraat Hernestraat Plaats 7 t 1 3 km Sint-Martinuskerk (7) (Tollembeek) Plaatstraat Tollembeekstraat Nieuwstraat Bergstraat Baljuwhuis (1) (Galmaarden)

6 ook van het landschappelijk fraais dat je aangeboden wordt. Even voorbij een grote hoeve rechts van de weg, Hof te Fonteine, trap je naar links. Muydt natuurlijk. Bij de volgende afslag moet je rechts. Nog steeds Muydt. Je daalt nogmaals naar de Wijzenbeek en klimt dan weer uit haar valleitje, tot je links afslaat. Muydt, of wat dacht je! De volgende afslag in Muydt is eveneens naar links, nu gelukkig bij een duidelijk oriëntatiepunt, onder de vorm van een wit kapelletje. Blijf deze smalle betonweg volgen tot bij een T-splitsing met een asfaltweg; hier moet je nogmaals links in Muydt km De volgende T-splitsing (4) brengt je naar een bredere asfaltweg, de N263 tussen Bever en Bassily, die je naar rechts volgt tot net voor het bord Province de Hainaut. Hier sta je aan de grens met het Waalse Gewest. Maar je begint links klimmend aan Romont, weer een naam voor straat én wijk. Je weg daalt dan zachtjes, in hoofdzaak tussen weiden. Je kijkt nu uit naar een kapelletje aan de rechterzijde van de weg: zowat 20 meter verder fiets je links in Romont De getallen verwijzen gewoon naar de huisnummers, niet naar een wereldoorlog. Een eindje lijk je boven op een heuvelkam te fietsen te midden van akkers. Tracht zoveel mogelijk van de rustigmooie omgeving in je op te nemen. Een T-splitsing maakt een eind aan Romont; het gaat nu rechts in Torrezeel, weer één naam voor straat en wijk. Aanvankelijk liggen er diverse hoeven langs de weg, maar geleidelijk wordt het landschap toch opener. Dat laat toe links de loop van de Plasbeek op te merken, gemarkeerd door rijen knotwilgen. De wijk Romont hoort bij Bever en wordt met haar golvende landschap beschouwd als de mooiste van de gemeente. Bij een driewegenkruispunt gaat het naar links en steek je de Plasbeek over. Straat en wijk heten nu Ghesuele. Aan een Y-splitsing bij enkele huizen en een grotere kapel moet je naar links, nog steeds dezelfde naam. Een betonweg voert je omlaag tot voor een grote boerderij met Y-splitsing: volg rechts Ghesuele Aan weerszijden van de weg loopt nu een klein beekje. Na honderd meter is er weer een Y-splitsing, nogmaals gaat het rechts, maar nu in Puydt. Als je de bedding van deze bochtige straat blijft aanhouden door het licht golvende landschap, beland je bij de Wilgendamhoeve. Ter hoogte van deze hoeve neem je rechts de Zullikstraat en zo fiets je Vlaanderen weer binnen, nu op het grondgebied van Sint-Pieters-Kapelle, een deelgemeente van Herne. Je volgt de asfaltweg op zijn traject tussen de akkers tot je voorbij het Fourbisseurhof de eerste zijstraat links kunt nemen, de eveneens geasfalteerde Rooststraat. Deze brengt je tot aan een kruispunt met rechts een klein kapelletje op een nogal zwaar uitgevallen sokkel. Naar links gaat het hier door de eveneens van asfalt voorziene Manhovestraat. Zijriviertjes van de Mark 5 6 3,5 km Ongeveer daar waar je over de Rasbeek (5) rijdt, moet je naar links om de route te volgen via de Driekapellenstraat (eveneens geasfalteerd). Je nadert nu het centrum van Sint-Pieters-Kapelle. Aan de T-splitsing met rechts

7 251 de Vrije Basisschool De Bloesem fiets je rechts de Geraardbergsestraat in, een behoorlijk brede betonweg. Links van je staat de Sint-Pieterskerk. De vierkante toren van de Sint-Pieterskerk van Sint-Pieters-Kapelle dateert nog uit de 13de eeuw. Onder de talrijke kunstwerken van het mooie kerkje vermelden we vooral de kruisweg geschilderd door Constantin Meunier rond Deze kunstenaar is natuurlijk vooral bekend om zijn beeldhouwwerk, maar hier toont hij een verrassend ander facet van zijn talenten. Wil je even verpozen je bent ruim halfweg dan kun je tegenover de kerk terecht in het Sint-Pietershof, waar een gekend Vlaams bier hoog in aanzien staat. Aan het kruispunt met de Manhovestraat rijd je rechtdoor, nu door de Markstraat. Opletten, want na enkele honderden meters moet je deze straat verlaten door quasi rechtdoor over te steken naar Lookaitse. Of anders gezegd, je moet deze straat met een wat rare naam links inslaan. De eerste kilometer moet je nog de aanwezigheid van wat huizen dulden, maar daarna fiets je helemaal tussen velden en akkers. Naarmate je vordert in deze straat komt de Onscalebeek dichterbij, maar pas de laatste honderden meters voor de Geraardbergsesteenweg stroomt dat beekje voldoende dichtbij om enigszins zichtbaar te zijn. Als de straat uitmondt op de Geraardbergsesteenweg (ook N495), volg je die een eind naar rechts, uiteraard over het fietspad. Markroute 6 7 9,5 km Net waar de Mark deze steenweg kruist, moet je links, ter hoogte van de watermolen Van Nerom (6), in de Smeyersmarkstraat. De Mark vloeit met je mee tot de straat haar bedding meer naar links richt. Rendries kruis je dan om in de bochtige Kleine Breemstraat te belanden. Op het einde van dit bochtenwerk, bij een T-splitsing, kies je voor het rechtertraject van de Breemstraat. Heel even glijdt de route langs de rand van de gemeente Herne, eerst links in de Hogekeerstraat en dan nogmaals links in de Haagstraat. Bijna zolang je in de Haagstraat vertoeft, houdt de Hernebeek, een zijriviertje van de Mark, je een paar honderd meter naar rechts gezelschap. Bij een wegsplitsing bijna ter hoogte van het Hof te Kwatem, volg je de straat rechts. Aan de grens met Tollembeek en bij een volgende wegsplitsing, voert de Markroute je nu rechts in Kramerijk. Een hele poos blijf je op de grens tussen Tollembeek en Herne fietsen, ook als je rechts de Pausleenstraat in moet. De enige zijstraat links die deze straat rijk is, de Groenstraat, volg je hier. Nu pas verlaat je de grens met Herne en zet je volop koers naar Tollembeek. De spoorlijn die je kruist, is die tussen Geraardsbergen en Edingen. Even opletten bij het kruispunt met spiegel, en dan trap je verder door de Processiestraat. Deze mondt uit op de Hernestraat, die je links over een fietspad naar het centrum van Tollembeek voert. Tollembeek is zowat het Club Brugge van de kaatssport. Niet verwonderlijk dus dat je net voor het centrum rechts het kaatsplein ziet. Het dorp werd reeds vermeld in 1148, toen als Tholobecca, een naam die misschien kan verklaard worden als tak aan de beek.

8 252 3 km 7 1 Je fietst rechtdoor naar de Plaats, met links de Sint-Martinuskerk (7). Daar verlaat je het traject van de eigenlijke Markroute (dat hier naar rechts afbuigt) om het ingekorte traject naar Galmaarden te volgen. De neogotische Sint-Martinuskerk van Tollembeek werd voltooid in Ze bevat nog kerkmeubilair uit de 18de eeuw, afkomstig van een vroegere kerk. Een tweebaansweg door een relatief vlak landschap voert je steeds rechtdoor, eerst door de Plaatstraat, dan door de Tollembeekstraat. Her en der verspreid in het landschap rechts staan wat populieren en knotwilgen. Aan de hand van hun plaats kun je grosso modo weten waar de Mark loopt. Pas als je bij een T-splitsing rechts de Nieuwstraat volgt, kun je het riviertje dat zijn naam gaf aan deze route van heel dichtbij zien; het slingert zich dan onder de weg door. Maak gebruik van het eindje fietspad dat je hier geboden wordt. De Nieuwstraat beëindigt haar loop in de Bergstraat (rechts), waarlangs je daarstraks vertrok voor je kennismaking met de Mark en haar bijriviertjes. Nog enkele meters naar rechts en je bent bij het Baljuwhuis (1) in Galmaarden. Een bezoek aan de kruidentuin en de boomgaard achter het Baljuwhuis kunnen deze aangename kennismaking met Galmaarden en omgeving vervolledigen.