Protocol dyslexie en dyscalculie Christelijke Scholengemeenschap Walcheren per 1 augustus 2012
|
|
- Saskia Bos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Hks DyslexieDyscalculieprotocolCSW Protocol dyslexie en dyscalculie Christelijke Scholengemeenschap Walcheren per 1 augustus Definities dyslexie en dyscalculie, doelstelling protocol Centraal in de visie van CSW staat het leren en de ontwikkeling van de leerling (Schoolplan CSW ). CSW leidt haar leerlingen op met het doel dat zij a. vanuit de christelijke identiteit: - een hoopvol perspectief meenemen voor de toekomst - gevormd zijn in waarden, normen en competenties - betrokkenheid bij de medemens tonen b. verantwoordelijkheid willen en kunnen nemen voor zichzelf, de ander, de maatschappij en de natuur c. gediplomeerd en goed voorbereid zijn op het vervolgonderwijs d. hun individuele talenten en mogelijkheden optimaal ontplooien e. zelfredzaam zijn in de informatiemaatschappij. Definities Dyslexie (= slecht kunnen lezen) volgens de Stichting Dyslexie Nederland (2008): Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau. Dyscalculie (= slecht kunnen rekenen) volgens Ruijssenaars, Van Luit & Van Lieshout (2004): Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen met het leren en vlot/accuraat oproepen/toepassen van reken-wiskundekennis (feiten/afspraken). Het doel van dit protocol is het vastleggen van een integrale aanpak voor leerlingen met dyslexie en/of dyscalculie op CSW. 2. Uitgangspunten De stoornissen dyslexie en dyscalculie worden alleen erkend op basis van een rapport opgesteld door een orthopedagoog of psycholoog met een erkende bekwaamheidsregistratie. Een dergelijk rapport is onbeperkt geldig. De handelingsgerichte adviezen moeten soms aangepast worden en er zal in de loop van het VO bekeken moeten worden of er bijstellingen door de deskundige nodig zijn. Faciliteiten en hulpmiddelen gedurende de schoolloopbaan en het examen worden alleen toegestaan indien deze expliciet vermeld worden in de handelingsgerichte adviezen in het rapport en realiseerbaar zijn door de school. De ruimte voor voorzieningen bij het centraal examen wordt begrensd door de exameneisen (zie 5.4). Protocol dyslexie en dyscalculie CSW, vastgesteld 14 februari
2 Leerlingen met dyslexie en/of dyscalculie - mogen de opleiding volgen waartoe ze op grond van hun cognitieve capaciteiten in staat zijn, mits hun functionele taal- en/of reken-wiskundevaardigheid voor hun opleiding toereikend is, zo nodig met toegestane hulpmiddelen en remedial teaching - moeten leren omgaan met hun dyslexie en/of dyscalculie. 3. Dyslexie en dyscalculie Dyslexie verschilt in zijn aard met dyscalculie. Dyslexie is een technisch en geen inhoudelijk leesprobleem: als dyslectische leerlingen een tekst voorgelezen krijgen, hebben ze geen moeite met de inhoud. Dyscalculie heeft zowel met de technische kant (rekenprocedures) als met de inhoudelijke kant (betekenis getallen en hoeveelheden) van het rekenen te maken. Ook leerlingen met dyslexie kunnen problemen hebben met rekenen-wiskunde, bijv. doordat ze een tekst niet volledig begrijpen (rekenen-wiskunde is vaak erg talig en een juist begrip van elk woord is van belang) of getallen en bewerkingen onjuist interpreteren/noteren. Dyslexie en dyscalculie zijn complexe stoornissen, van blijvende aard en met grote individuele verschillen. Niet onderkennen van dyslexie of dyscalculie kan leiden tot emotionele problemen, bijvoorbeeld faalangst. 4. Samen sterk De belangrijkste rol is weggelegd voor de leerling zelf, die zich (vergeleken met zijn klasgenoten) extra zal moeten inspannen om de leerstof onder de knie te krijgen. Hij zal daartoe passende strategieën moeten leren en mogelijk gebruik moeten maken van hulpmiddelen. Van bijna even groot belang is de rol van de leraren en de mentor, die rekening houden met handicaps en waar mogelijk hun leerlingen steunen. De mentor is de spil in de begeleiding en onderhoudt de contacten met de ouder(s)/verzorger(s), samen met de coördinator en coach dyslexie/dyscalculie. Op elke locatie is er een coördinator dyslexie/dyscalculie, die de intake van leerlingen verzorgt, de faciliteitenkaarten opstelt, het signaleringsonderzoek dyslexie organiseert en met de mentor de dossiervorming bewaakt. De coördinator dyslexie/dyscalculie werkt nauw samen met: a. een psycholoog of orthopedagoog gespecialiseerd in het diagnosticeren van leerstoornissen b. de coach dyslexie/dyscalculie, belangenbehartiger en vertrouwenspersoon van de leerlingen met dyslexie en/of dyscalculie, die contactbijeenkomsten belegt; de taken van coördinator en coach van een locatie kunnen door eenzelfde persoon vervuld worden c. remedial teachers (RTers), aangetrokken door CSW, die in samenwerking met de leraren, leerlingen de best bij hen passende strategieën aanleren om met hun stoornis om te gaan. Zie ook het Protocol screening dyslexie Protocol dyslexie en dyscalculie CSW, vastgesteld 14 februari
3 5. Begeleiding leerlingen met dyslexie en/of dyscalculie 5.1 Faciliteitenkaart De leerlingen met dyslexie en/of dyscalculie krijgen zonodig van de coördinator dyslexie/dyscalculie een faciliteitenkaart, waarmee zij een beroep kunnen doen op bijzondere faciliteiten en/of hulpmiddelen. Dit voorkomt dat de leerlingen steeds uitleg moeten geven omtrent hun handicap. De kaart is gebaseerd op de handelingsadviezen in het rapport van een deskundige, aangepast aan wat de leerling zelf als zinvol ervaart en aan wat de school kan en mag realiseren. Op basis van een onderbouwde indicatie in het onderwijskundig rapport van de basisschool of van een zorgcoördinator, kan een tijdelijke faciliteitenkaart verstrekt worden, in principe voor de duur van maximaal een jaar. De coach dyslexie/dyscalculie evalueert regelmatig, in ieder geval in de loop van leerjaar 1 en 2, samen met de leerling of de verleende faciliteiten en hulpmiddelen nog steeds volstaan of gewenst zijn. Zonodig wordt de kaart, in overleg met de coördinator, bijgesteld. De coördinator dyslexie/dyscalculie maakt voor de leraren een overzicht van de leerlingen met een faciliteitenkaart. 5.2 Aanwijzingen voor leraren In het algemeen kunnen leraren geen remediale hulp geven, maar wel kunnen ze rekening houden met de stoornis en ondersteuning bieden. Leerlingen met dyslexie hebben extra baat bij a. een duidelijke lay-out en een schreefloze letter van voldoende grootte (Arial 12) bij uitgereikt materiaal b. gestructureerde leerstof: zoveel mogelijk expliciet aangeven wat hoofdzaken, bijzaken en voorbeelden zijn; bij een bespreking een overzichtelijk schema op het bord; geeft regels (spelling, grammatica, enz.) c. extra uitleg, dictaten en oefeningen zoveel mogelijk op papier of in de elektronische leeromgeving (ELO) (het overschrijven van het bord of het noteren van een dictaat gaat vaak fout) d. variatie in de wijze van aanbieden van de leerstof: auditief, visueel en handelend e. niet hardop (laten) voorlezen, zeker niet onverwacht. Leerlingen met dyscalculie hebben extra baat bij a. gestructureerd onderwijs, eenduidige instructie b. steun bij het leren kiezen van een passende rekenprocedure en het opschrijven van tussenstappen c. pre-teaching (bijv. vooraf de moeilijkheidsgraad voor de leerling aangeven van de opgaven, zodat deze eerst de eenvoudige onderdelen maakt). Leerlingen met dyslexie en/of dyscalculie hebben extra baat bij a. het huiswerk ruim voor het eind van de les op het bord, met een mondelinge toelichting of studiewijzers op papier of in de ELO b. mogelijkheid tot het bespreken van de toets en het gemaakte werk met RTer of ouders/verzorgers (bijv. meegeven in een gesloten envelop) c. emotionele ondersteuning, positieve feedback (om vertrouwen te krijgen in eigen kunnen). Protocol dyslexie en dyscalculie CSW, vastgesteld 14 februari
4 Afhankelijk van de invulling van de faciliteitenkaart mogen leerlingen rekenen op: Bij dyslexie: a. niet meetellen van spelfouten bij repetities en s.o. s, voor zover ze niet relevant zijn voor de desbetreffende toets b. minder zwaar meetellen van spelfouten bij de talen (geldt niet bij het examen) c. auditieve ondersteuning (Daisy-speler, spraaksynthese of voorleeshulp); CSW heeft voor spraaksynthese als standaard gekozen voor de tekstspraak software van Kurzweil 3000 v12; schoolboeken in KES (voor Kurzweil) of voorgelezen op CD (voor Daisy) kunnen door school aangevraagd worden bij Dedicon, voorgelezen leesboeken op CD door ouder(s)/verzorger(s) bij het loket Aangepast-lezen d. vermindering aantal te lezen boeken e. in de onderbouw VMBOk of MAVO: naast het verplichte vak Engels, een aangepast programma voor Frans en/of Duits (Frans of Duits is als tweede moderne vreemde taal verplicht; vrijstelling voor Frans én Duits is niet mogelijk) f. in de bovenbouw van het atheneum: naast het verplichte vak Engels, vrijstelling van een tweede moderne vreemde taal; de leerling moet in plaats van de vrijstelling een vervangend vak kiezen uit het aanbod van de school met een normatieve studielast van ten minste 440 uren. Bij dyscalculie: a. gebruik maken van een rekenapparaat, behalve wanneer het juist om het rekenen zonder rekenmachine gaat b. in de leerjaren 1 en 2: het gebruik van een formulekaart en/of strategieënmap (rekenregels, rekenstrategieën, aandachtspunten, geheugenkaarten e.d.) verstrekt door een docent en/of RTer; voor de bovenbouw moet overwogen worden een profiel te kiezen zonder wiskunde (in het VWO niet mogelijk) en evt. zonder economie. Bij dyslexie en dyscalculie: a. extra tijd (20%) of minder opdrachten bij repetities of s.o. s b. bij twijfel aan het niveau van schriftelijke prestaties, zo nu en dan een mondelinge toets. Als een leerling meent dat er, ondanks overleg, onvoldoende rekening gehouden wordt met zijn handicap, kan hij terecht bij zijn coach dyslexie/dyscalculie. 5.3 Overgang onderbouw-bovenbouw Als een leerling dyslectisch is kan de rapportvergadering bij de overgang van klas 2 naar 3 VMBO/MAVO of van klas 3 naar 4 HAVO/VWO besluiten het cijfer van Frans en/of Duits niet mee te tellen. Bij een leerling met dyscalculie kan de rapportvergadering bij de overgang van klas 2 naar 3 VMBO/MAVO of van klas 3 naar 4 HAVO besluiten het cijfer van wiskunde niet mee te tellen. In de bovenbouw van VWO is wiskunde verplicht. Protocol dyslexie en dyscalculie CSW, vastgesteld 14 februari
5 Voorwaarde voor het niet meetellen van Frans, Duits of wiskunde is dat met inzet voor het betreffende vak is gewerkt. Het betreffende vak kan dan in de bovenbouw niet meer worden gekozen. 5.4 Het centraal examen Het afwijken van de wijze van examineren is vastgelegd in artikel 55 van het Eindexamenbesluit. In het eerste lid staat dat de directeur van een school een gehandicapte leerling toestemming kan geven om het examen op aangepaste wijze af te leggen. In het tweede lid is vastgelegd dat a. er een deskundigenverklaring moet zijn, die door een ter zake kundige psycholoog of orthopedagoog is opgesteld b. de aanpassing in ieder geval kan bestaan uit een verlenging van de examenduur met 30 minuten c. een andere aanpassing is mogelijk als deze in de deskundigenverklaring wordt vermeld en als de aanpassing aantoonbaar aansluit bij het begeleidingsadvies in deze verklaring. Voor het centraal examen geldt dat a. de vorm zo gekozen moet worden dat de kandidaat het maximale uit zichzelf kan halen, in aanmerking genomen de voorwaarden van artikel 55 en de mogelijkheden van de school (auditieve ondersteuning, 30 minuten tijdverlenging, enz.) b. aan de inhoud niet getornd mag worden (geen vragen overslaan, onderdelen anders beoordelen of spellingeisen anders toepassen; formulekaarten en strategieënmappen zijn niet toegestaan) c. digitale woordenboeken niet zijn toegestaan, alleen spellingcontrole en papieren woordenboeken mogen gebruikt worden d. als een leerling hulpmiddelen gebruikt, hij daar al in een eerder stadium mee gewerkt moet hebben (met Kurzweil minstens het hele examenjaar) e. voor leerlingen met dyscalculie bij de onderdelen waar het rekenwerk een stevige rol speelt alleen 30 minuten verlenging van de examentijd is toegestaan (naast het rekenapparaat dat iedere kandidaat mag gebruiken) f. de directeur de toegestane faciliteiten en hulpmiddelen zo spoedig mogelijk meldt bij de inspectie; centraal geleverde hulpmiddelen (bijv. Daisy-CD s, PDF- of KES-bestanden) moeten voor 1 november worden besteld. 6. Kosten De remediale hulp en evt. benodigde hulpmiddelen komen in beginsel voor rekening van de ouder(s)/verzorger(s). Schoolboeken op CD/DVD en de verdere begeleiding (zie 5) zijn voor rekening van de school. 7. Actuele informatie Voor de officiële regelingen zie het Inrichtingsbesluit W.V.O. (de artikelen 21, 22, 26e en 26n) op en het Eindexamenbesluit (kies het juiste examenjaar) op Nadere informatie is te vinden op en Protocol dyslexie en dyscalculie CSW, vastgesteld 14 februari
Dyslexieprotocol Passend Voortgezet Onderwijs Walcheren (PVOW) januari 2016
Dyslexieprotocol Passend Voortgezet Onderwijs Walcheren (PVOW) januari 2016 Definitie Dyslexie wordt gedefinieerd als een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en
Nadere informatieDyslexieprotocol. Beekdal Lyceum 2012-2013
Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum 2012-2013 versie november 2012 Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum 2012-2013 Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving leerlingen. Vandaar
Nadere informatieDyslexieprotocol Beekdal Lyceum
Dyslexieprotocol 2014-2015 Beekdal Lyceum Datum: 14-11-2014 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving
Nadere informatieDyslexieprotocol Beekdal Lyceum
Dyslexieprotocol 2015-2016 Beekdal Lyceum Datum: augustus 2015 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving
Nadere informatieDyslexiebeleid. Scholengemeenschap Sint Ursula. Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen. Schooljaar 2015-2016
Dyslexiebeleid Scholengemeenschap Sint Ursula Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen Schooljaar 2015-2016 In het kader van passend onderwijs streeft Scholengemeenschap Sint Ursula voor elke
Nadere informatieDYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Auteur: Martin Jager
DYSLEXIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 16-01-2019 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Signalering en diagnose 4 2. Signalering en diagnose 4 3. Dyslexieverklaring 4 4. Faciliteiten 5 5. Maatwerk
Nadere informatieWelke wettelijke regelingen zijn er voor leerlingen met dyslexie in het VO?
Welke wettelijke regelingen zijn er voor leerlingen met dyslexie in het VO? Binnen het voortgezet onderwijs zijn er voor leerlingen die niet in staat zijn het volledige onderwijsprogramma te volgen, mogelijkheden
Nadere informatieInformatie over DYSLEXIE EN DYSCALCULIE IJsselcollege, locatie Alkenlaan
Informatie over DYSLEXIE EN DYSCALCULIE In dit overzicht staat informatie over twee veelvoorkomende leerproblemen: dyslexie en dyscalculie. Daarbij gaan we in op de volgende vragen. 1. Wat is het? 2. Hoe
Nadere informatieDyslexieprotocol Veurs Lyceum
Dyslexieprotocol Veurs Lyceum Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat aanleren en/of het vlot toepassen (automatiseren) van het lezen
Nadere informatieDyslexiebeleid op Wolfert Lyceum
Dyslexiebeleid op Wolfert Lyceum Inleiding Volgens de meest gangbare definitie is dyslexie een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen)
Nadere informatieDYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager
DYSLEXIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 2017 2018 Datum: 26-09-2017 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Signalering en diagnose 4 2. Signalering en diagnose 4 3. Dyslexieverklaring 4 4. Faciliteiten
Nadere informatie3. Gevolgen van dyslexie Veel voorkomende belemmeringen die als gevolg van dyslexie kunnen voorkomen zijn:
Dyslexiebeleid Berlage Lyceum 1. Inleiding Het Berlage Lyceum is een school waar volop kansen worden geboden. Wij streven ernaar het maximale uit de leerlingen te halen zodat zij hun talenten ten volle
Nadere informatieDyslexieprotocol 2016-2017 Beekdal Lyceum
Dyslexieprotocol 2016-2017 Beekdal Lyceum Datum: 26-05-2016 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving
Nadere informatieProtocol Dyslexie Nehalennia versie 09012012
Protocol Dyslexie Nehalennia versie 09012012 Afspraken en aanbevelingen ten behoeve van dyslectische leerlingen Definitie Dyslexie wordt gedefinieerd als een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig
Nadere informatieDyslexieprotocol
Dyslexieprotocol 2018-2019 Oktober 2018 1 Inleiding In dit document wordt beschreven hoe op het Thomas a Kempis wordt omgegaan met dyslectische leerlingen of leerlingen met een vermoeden van dyslexie.
Nadere informatieDit protocol beschrijft hoe we op het Vellesan College en de Duin en Kruidbergmavo omgaan met dyslexie.
1. Inleiding Dit protocol beschrijft hoe we op het Vellesan College en de Duin en Kruidbergmavo omgaan met dyslexie. De volgende punten komen aan de orde: Wat is dyslexie? Signaleringsprocedure dyslexie
Nadere informatie1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003:
Dyslexiebeleid op de SSGN (versie januari 2015) 1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003: "Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een
Nadere informatieDyslexieprotocol
Dyslexieprotocol 2017-2018 Maart 2018 Inleiding 1 In dit document wordt beschreven hoe op het Thomas a Kempis wordt omgegaan met dyslectische leerlingen of leerlingen met een vermoeden van dyslexie. Er
Nadere informatieDyslexiebeleid Zaanlands Lyceum augustus 2014
Dyslexiebeleid Zaanlands Lyceum augustus 2014 1. Inleiding De meest geaccepteerde definitie van dyslexie is: Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren
Nadere informatieDyslexieprotocol. Taken van de dyslexiecoach
Dyslexieprotocol Dit protocol heeft als doel meer duidelijkheid scheppen wat (dyslectische) leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op het Wolfert Lyceum. Het Wolfert Lyceum wil een school
Nadere informatieDyslexieprotocol. Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Screening 4. Onderzoek 5. Dyslexieverklaring Dyslexieprotocol V1.
Dyslexieprotocol Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Screening 4. Onderzoek 5. Dyslexieverklaring 6. Faciliteitenkaart Dyslexie (de Blauwe Kaart) 7. Informatie aan ouders en leerlingen 8. Instromende
Nadere informatieDyslexieprotocol. Stafbeleidsdocument. Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium
Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium Bezoekadres: Stationslaan 17 9503 CA Stadskanaal Postadres: Postbus 137 9500 AC Stadskanaal 0599-631122 staf@ubboemmius.nl
Nadere informatieC. DYSLEXIE Dyslexie kan worden geconstateerd door een externe ter zake deskundige; er is dan een rapport of dyslexieverklaring aanwezig.
FACILITEITEN VOOR LEERLINGEN MET DYSLEXIE of DYSCALCULIE 2017-2018 DOEL Het doel van het SGC is alle leerlingen zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen binnen de mogelijkheden en kaders van het St-Gregorius
Nadere informatieKader dyslexie Clusius College
Kader dyslexie Clusius College Vastgesteld door de Directieraad Datum: 16-06-2014 Inleiding Het Clusius College heeft te maken met een grote groep leerlingen die op het gebied van taal problemen heeft,
Nadere informatietoelichting voor leerlingen en ouders / verzorgers dyslexie dyscalculie andere beperkingen
toelichting voor leerlingen en ouders / verzorgers dyslexie dyscalculie andere beperkingen September 2012 Inleiding In deze toelichting, die wordt uitgereikt tegelijk met de groene kaart, wordt uitgelegd
Nadere informatieKader dyslexie Clusius College vmbo en mbo
Kader dyslexie Clusius College vmbo en mbo Vastgesteld door de Directieraad Datum: 16 januari 2017 Inleiding In dit kader dyslexie is beschreven op basis van welke uitgangspunten er binnen het Clusius
Nadere informatieDyslexieprotocol Zwin College Oostburg
Dyslexieprotocol Zwin College Oostburg Dyslexie is een leerstoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op
Nadere informatieDyslexieprotocol Pallas Athene College
Dyslexieprotocol Pallas Athene College 1. Inleiding Doel en uitgangspunten Het Pallas Athene College wil alle leerlingen met dyslexie die ondersteuning en begeleiding bieden die zij nodig hebben om de
Nadere informatieDyslexie op het Augustinianum
Dyslexie op het Augustinianum Wat is dyslexie? Dyslexie is een complex probleem op neurologische basis met als gevolg specifieke taalverwerkingsproblemen die zich vooral uiten in problemen met lezen en/of
Nadere informatieBEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN
BEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en/of dyscalculie Definitie van dyscalculie Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt
Nadere informatieHandelingsplan. Dyscalculie
Handelingsplan Dyscalculie Datum van invullen: Omschrijving van dit plan: Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de basisvaardigheden van het
Nadere informatieDYSCALCULIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager
DYSCALCULIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 2017 2018 Datum: 26-09-2017 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave 1. Signalering en diagnose 3 2. Dyscalculieverklaring 4 3. Mogelijke faciliteiten 4 4. Examen 5 5. Communicatie
Nadere informatieDyslexieprotocol. Het dyslexiebeleid van het Wolfert Lyceum is vastgesteld door het MT in overleg met de dyslexiecoach.
Dyslexieprotocol Dit protocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat (dyslectische) leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op het Wolfert Lyceum. Het Wolfert Lyceum wil een
Nadere informatieWat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs?
Augustus 2014 Wat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs? Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat
Nadere informatieProtocol dyslexie. op het Zwin College
Protocol dyslexie op het Zwin College Akkoord Directie: juni 2016 Protocol dyslexie op het Zwin College Inhoud 1. Wat is dyslexie? 2 2. De overgang van de basisschool naar het Voortgezet Onderwijs 3. Signaleren
Nadere informatieHET DYSLEXIEBELEID VAN HET MAERLANT-LYCEUM
HET DYSLEXIEBELEID VAN HET MAERLANT-LYCEUM FEBRUARI 2013 [1] INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding...... pag. 2 2. Algemeen...... pag. 2 2.1 Definitie van dyslexie.... pag. 2 2.2 Definitie van dyscalculie.... pag.
Nadere informatieOok een rivier begint met de eerste druppel
Ook een rivier begint met de eerste druppel Update Afstemmingsdocument Ernstige lees- en/of spellingproblemen en/of dyslexie Onderwijs aan leerlingen van 4 tot 18 jaar op Walcheren juni 2011 Inleiding
Nadere informatieDyslexieprotocol Cambium College
Dyslexieprotocol Cambium College Inhoud: Wat is dyslexie? Diagnosetraject op het Cambium. De dyslexieverklaring. Overzicht dispenserende en compenserende maatregelen: o Dispenserende maatregelen. (Vrijstellingen)
Nadere informatieDyslexieprotocol Stanislascollege Pijnacker
Dyslexieprotocol Stanislascollege Pijnacker Pijnacker, januari 2019 Hanneke van den Berg Andrea van Wakeren Inhoudsopgave 1. Doel en uitgangspunten van het dyslexiebeleid 3 1.1. Dyslexie 1.2. De doelstellingen
Nadere informatieDYSLEXIEPROTOCOL (wordt op dit moment geupdate!)
DYSLEXIEPROTOCOL (wordt op dit moment geupdate!) Dyslexie wordt gedefinieerd als "een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of
Nadere informatieDyslexieprotocol compenserende en dispenserende maatregelen. Bonhoeffer College, Enschede
Dyslexieprotocol compenserende en dispenserende maatregelen Bonhoeffer College, Enschede 1.Algemene faciliteiten: Alle leerlingen met een officiële dyslexieverklaring hebben recht op de onderstaande faciliteiten.
Nadere informatieZorgbeleid RML 2014 1
Dyslexie Voor dyslectische leerlingen worden de uitgangspunten uit het Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs (KPC groep 2013) zoveel mogelijk nagestreefd. De reguliere exameneisen op het gebied van spelling,
Nadere informatieProtocol Dyslexie Gerrit Rietveld College. oktober 2012
Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College oktober 2012 1 Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Inleiding Sinds een aantal jaren voert het Gerrit Rietveld College een beleid op het gebied van dyslexie.
Nadere informatieOSB PROTOCOL DYSLEXIE
OSB PROTOCOL DYSLEXIE Amsterdam, 25 februari 2016 Vastgesteld door de schoolleiding Open Schoolgemeenschap Bijlmer 1 INHOUDSOPGAVE Wat is dyslexie? De OSB & de begeleiding van leerlingen met dyslexie Wederzijdse
Nadere informatieProtocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen
Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen Dit protocol heeft als doel richtlijnen te geven voor de begeleiding van leerlingen met dyscalculie en ernstige rekenproblemen op Thorbecke vmbo-pro. Het
Nadere informatiePROTOCOL. DYSLEXIE en DYSCALCULIE
PROTOCOL DYSLEXIE en DYSCALCULIE Vastgesteld 10 februari 2014 Inleiding In dit protocol zet het Montessori College Eindhoven in grote lijnen uiteen: - hoe leerlingen met leerstoornissen als dyslexie en
Nadere informatieProtocol dyslexie Vechtstede College 1-5-2013. A. Verhulst Remedial Teacher
Protocol dyslexie Vechtstede College 1-5-2013 A. Verhulst Remedial Teacher INHOUDSOPGAVE Wat is dyslexie 3 Begeleiding van leerlingen met dyslexie 3 Faciliteiten voor leerlingen met dyslexie 4 Afspraken
Nadere informatieHoe begeleiden wij op de Stichtse Vrije School dyslectische leerlingen?
Hoe begeleiden wij op de Stichtse Vrije School dyslectische leerlingen? Een veel voorkomende vraag van ouders bij het zoeken naar een geschikte vorm van voortgezet onderwijs, betreft de begeleiding van
Nadere informatieProtocol Dyslexie Pieter Nieuwland College
Protocol Dyslexie Pieter Nieuwland College Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op
Nadere informatieDyslexieprotocol Michaël college
Dyslexieprotocol Michaël college 2016-2017 Doelstelling Doel van dit protocol is de leerlingen, ouders en docenten te informeren over de vastgelegde procedures en afspraken met betrekking tot dyslexie
Nadere informatiesamenvatting november 2012 Strabrecht College, Geldrop
DYSLEXIEBELEID op het STRABRECHT COLLEGE samenvatting november 2012 Strabrecht College, Geldrop 2012 De visie van het Strabrecht College Goede dyslexiebegeleiding is vooral een attitudekwestie Het Strabrecht
Nadere informatieStichting Cambium College voor Openbaar Voortgezet Onderwijs. Dyslexieprotocol
Stichting Cambium College voor Openbaar Voortgezet Onderwijs Dyslexieprotocol Datum behandeling Directie 12 juni 2017 Instemming MR 29 juni 2017 Ingangsdatum 01-08-2017 Inhoud Wat is dyslexie?... 3 Wat
Nadere informatieOnderwijs op Lariks - Dyslexie. M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog
Onderwijs op Lariks - Dyslexie M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog Definitie dyslexie Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat
Nadere informatieProtocol vrijstelling van onderwijs in één der drie moderne vreemde talen Frans, Duits of Spaans
Protocol vrijstelling van onderwijs in één der drie moderne vreemde talen Frans, Duits of Spaans 1. Inleiding Dit protocol geldt voor de Nijmeegse Scholengemeenschap Groenewoud, met ingang van het schooljaar
Nadere informatieDYSLEXIE-protocol mei 2014
DYSLEXIE-protocol mei 2014 Algemeen Het zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving voor leerlingen. Vandaar dat in dit document omschreven wordt hoe we willen omgaan met leerlingen met
Nadere informatieProtocol Dyslexie Nehalennia versie 24022014
Protocol Dyslexie Nehalennia versie 24022014 versie DFE140910 Afspraken en aanbevelingen ten behoeve van dyslectische leerlingen Definitie Dyslexie wordt gedefinieerd als een stoornis die gekenmerkt wordt
Nadere informatieDyscalculiebeleid Oosterlicht College
Dyscalculiebeleid Oosterlicht College B. Geerts, L. Groot, M. Lindenburg, H. Westerveld A. Maes, C. Minks, L. Scheffers Nieuwegein, Vianen, juni 2017 Dyscalculie Dyscalculie betekent letterlijk 'niet kunnen
Nadere informatieDyscalculieprotocol. Versie: September 2015 Status: defnitief d.d. december /9 TITEL VAN HET DOCUMENT
Dyscalculieprotocol Status: defnitief d.d. december 2015 1/9 TITEL VAN HET DOCUMENT Vlaardingen, september 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Visie van de school 3. Begeleiding 3.1 Aanpak in de klas 3.2
Nadere informatieHandelingsplan. Dyslexie
Handelingsplan Dyslexie Screening op dyslexie: A. - officiële dyslexieverklaring reeds bij aanmelding aanwezig? Afhankelijk van wens ouders wordt de leerling wel/niet begeleid door dhr. Stelwagen. De leerling
Nadere informatieProtocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar
Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar 2015-2016 Inleiding Het Gerrit Rietveld College voert beleid op het gebied van dyslexie. Dit houdt in dat er naar gestreefd wordt om dyslexie zo vroeg
Nadere informatieHet pedagogische en sociale klimaat van het HML is echter wel gunstig voor leerlingen met een leerstoornis zoals dyslexie. De docenten hebben alle
dyslexie Intro In deze brochure leest u hoe het HML omgaat met leerlingen die dyslexie hebben of dyscalculie, stoornissen die het leerproces direct beïnvloeden. Informatie over dyscalculie vindt u aan
Nadere informatieDyscalculie Inleiding Wat is dyscalculie?
Dyscalculie Inleiding Dit dyscalculiebeleid is opgesteld om leerlingen met dyscalculie en hun ouders op een zo optimaal mogelijke manier te begeleiden en aan te geven wat leerlingen kunnen verwachten gedurende
Nadere informatieDyslexieprotocol. 1 Wie in het BIG-register staat ingeschreven, valt onder het in de wet BIG geregelde tuchtrecht. De Wet op de
Dyslexieprotocol Een dyslectische leerling is een leerling bij wie officieel dyslexie is vastgesteld. Er is voor hem/haar een rapport gemaakt waarin door een erkend deskundige (een psycholoog of orthopedagoog
Nadere informatieDYSLEXIEBELEID KALSBEEK COLLEGE LOCATIE BREDIUS
DYSLEXIEBELEID KALSBEEK COLLEGE LOCATIE BREDIUS Schooljaar 2016/2017 INHOUDSOPGAVE INLEIDING 1. LEERLINGEN DIE AL OP DE BASISSCHOOL ZIJN GETEST OP DYSLEXIE 1.1 Geldige dyslexieverklaring en geldig psychologisch
Nadere informatieGedurende de gehele schoolperiode wordt door de docenten zoveel mogelijk aandacht gegeven aan de volgende punten:
Pakket van maatregelen bij Dyslexie en Dyscalculie Dyslexie Algemeen: Gedurende de gehele schoolperiode wordt door de docenten zoveel mogelijk aandacht gegeven aan de volgende punten: Stimuleren Schriftelijk
Nadere informatieHet dyslexiebeleid van het Wolfert Lyceum is vastgesteld door het MT in overleg met de dyslexiecoach.
Dyslexiebeleid Inleiding Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen) en/of schriftbeeldvorming (spellen). Dit betekent
Nadere informatieDYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS
DYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS Inhoudsopgave 1 Visie en doelstelling p. 3 2 Doelgroep p. 4 3 Procedure screening dyslexie p. 4 4 Praktische ondersteuning p. 5 5 Arrangementen p. 7 Bijlage 1: Dyslexiekaart
Nadere informatieDYSLEXIEPROTOCOL Bonaventuracollege Mariënpoelstraat
DYSLEXIEPROTOCOL Bonaventuracollege Mariënpoelstraat Onderstaande afspraken zijn van toepassing gedurende de onderbouwperiode, de leerjaren 1, 2 en 3 van havo en vwo. Leerlingen die een officiële dyslexieverklaring
Nadere informatieDYSLEXIEBELEID. Locatie Bredius. schooljaar
DYSLEXIEBELEID Locatie Bredius schooljaar 2019-2020 INHOUDSOPGAVE INLEIDING 3 1 LEERLINGEN DIE AL OP DE BASISSCHOOL ZIJN GETEST OP DYSLEXIE 4 1.1 Geldige dyslexieverklaring en geldig psychologisch onderzoeksverslag
Nadere informatieRegeling Specifieke Faciliteiten binnen de basiszorg
Regeling Specifieke Faciliteiten binnen de basiszorg Door R van Oorschot Datum juli 2013 Algemene bepalingen 1. Deze regeling wil aangeven binnen welke grenzen er een beroep gedaan kan worden op één of
Nadere informatieDyslexiebeleid De Nieuwe Veste
Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Coevorden, juni 2016 Wat is dyslexie? De Nederlands definitie voor dyslexie is: "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen
Nadere informatieDyslexieprotocol Cambium College
Dyslexieprotocol Cambium College Inhoud: 1. Wat is dyslexie? 2. Diagnosetraject op het Cambium. 3. De dyslexieverklaring. 4. Overzicht dispenserende en compenserende maatregelen: Dispenserende maatregelen.
Nadere informatieProtocol dyslexie. De Rietlanden
Protocol dyslexie De Rietlanden september 2014 Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen
Nadere informatieDYSCALCULIEPROTOCOL
DYSCALCULIEPROTOCOL 2018-2019 12 juli 2018 1 Inhoud Blz. 1. Wat is dyscalculie? 3 2. Problematiek bij dyscalculie 3 3. Signaleren 4 4. Dyscalculieverklaring 5 5. Rekentoets 5 5.1 Algemeen 5 5.2 Alle leerlingen
Nadere informatieOntheffingsregeling Moderne Vreemde Talen (MVT) CSG Reggesteyn. Inleiding
Ontheffingsregeling Moderne Vreemde Talen (MVT) CSG Reggesteyn Inleiding Deze ontheffingsregeling geldt voor CSG Reggesteyn. Scholen zijn verplicht een eigen ontheffingsregeling in het bijzonder voor een
Nadere informatieProtocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar
Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar 2017-2018 Inleiding Het Gerrit Rietveld College voert beleid op het gebied van dyslexie. Dit houdt in dat er naar gestreefd wordt om dyslexie zo vroeg
Nadere informatieWET EN REGELGEVING DYSLEXIE
WET EN REGELGEVING DYSLEXIE Studiemiddag 3 november 2016 Frank Kraus, projectleider stuurgroep dyslexie Portfolio VOORAF Veel twijfel over wat nu wel of niet mag en moet rondom dyslexie. Sterke druk op
Nadere informatieDYSLEXIE PROTOCOL
DYSLEXIE PROTOCOL 2018-2019 Inhoud: Inleiding augustus 2018 1. Wat is dyslexie? 2. Diagnosetraject op het Titus Brandsmalyceum 3. De dyslexieverklaring / de dyslexiepas 4. Overzicht dispenserende en compenserende
Nadere informatie2 Wettelijke kaders m.b.t. het verlenen van ontheffing voor één der twee moderne vreemde talen Frans of Duits in het tweede leerjaar
Protocol vrijstelling van onderwijs Frans of Duits in het tweede leerjaar 1 Inleiding Dit protocol geldt voor de Nijmeegse Scholengemeenschap Groenewoud, met ingang van het schooljaar 2014-2015 en maakt
Nadere informatieB06 Dyslexiebeleid Commanderij College
B06 Dyslexiebeleid Commanderij College Vooraf Dyslexie is een leerstoornis waar de laatste jaren steeds meer aandacht voor is. Een leerling met dyslexie is zonder inzicht in de problemen die de stoornis
Nadere informatieDYSLEXIEPROTOCOL Het dyslexieprotocol Wat is dyslexie? Dyslexie Signaleringstoetsen klas 1 De werkwijze is als volgt De dyslexieverklaring
DYSLEXIEPROTOCOL Het dyslexieprotocol Dit document is voor leerlingen, ouders, leerkrachten en belanghebbenden in het kader van het dyslexieprotocol op het Comenius College Nieuwerkerk. Het beschrijft
Nadere informatieProtocol Dyslexie Nehalennia versie
Protocol Dyslexie Nehalennia versie 20150706 Afspraken en aanbevelingen ten behoeve van dyslectische leerlingen Definitie Dyslexie wordt gedefinieerd als een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig
Nadere informatieProtocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar
Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Schooljaar 2016-2017 Inleiding Het Gerrit Rietveld College voert beleid op het gebied van dyslexie. Dit houdt in dat er naar gestreefd wordt om dyslexie zo vroeg
Nadere informatieDe meest gestelde vragen over dyslexie en het dyslexieprotocol van OSG Sevenwolden
Buitenbaan Compagnie Vakcollege Joure Grou Kingcollege Fedde Schurer Havo Fedde Schurer VWO De meest gestelde vragen over dyslexie en het dyslexieprotocol van OSG Sevenwolden Dyslexieverklaring, -onderzoek
Nadere informatieDyslexiebeleid Bert Spitters Masja de Kok januari 2012
Bert Spitters Masja de Kok januari 2012 Inhoud Inleiding... 3 Definitie van dyslexie... 4 Definitie van dyscalculie... 4 Officiële dyslexieverklaring... 4 Signalering... 5 Remedial teacher... 5 Extra faciliteiten...
Nadere informatieminimaal een half jaar lang een aangepast programma is gevolgd.
Dyslexie Protocol Montessori College Twente In het dyslexieprotocol wordt een onderscheid gemaakt tussen de verschillende niveaus en onderbouw/bovenbouw. Voor de bovenbouw mavo, havo en VWO verwijzen we
Nadere informatieTitus Brandsmalyceum Oss Molenstraat GD Oss tel Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol september 2017 pagina 1 van 12
Titus Brandsmalyceum Oss Molenstraat 30 5341 GD Oss tel. 0412-224180 Dyslexieprotocol 2017-2018 Dyslexieprotocol september 2017 pagina 1 van 12 Inhoud: Inleiding augustus 2017 1. Wat is dyslexie? 2. Diagnosetraject
Nadere informatieBeleid Dyslexie. Lorentz Casimir Lyceum
Beleid Dyslexie Lorentz Casimir Lyceum 1 Dyslexiebeleid op het Lorentz Casimir Lyceum Het Lorentz Casimir Lyceum is een school met ambitie, die talenten maximaal wil ontplooien in een goede werk- en leeromgeving
Nadere informatieDyslexiebeleid Oranje Nassau College (locatie Parkdreef)
Dyslexiebeleid Oranje Nassau College (locatie Parkdreef) We spreken van dyslexie als er sprake is van een ontwikkelingsstoornis als gevolg waarvan bij een kind sprake is van een niet, onvolledig of zeer
Nadere informatieDyslexieprotocol Poort
Dyslexieprotocol Poort Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... blz 15 2. Voorwoord... blz 16 3. Wat is dyslexie?.... blz 17 4. Dyslexieverklaring..... blz 17 4.1 aanmelden met dyslexieverklaring.. blz 18 4.2
Nadere informatieS L O E T S W E G H M H E N G E L O
DYSLEXIEBELEID S L O E T S W E G 1 5 3 7 5 5 6 H M H E N G E L O Inhoud INLEIDING... 3 FACILITEITEN... 4 1.Extra tijd... 4 2. Aangepaste normering spelling bij Nederlands en de Moderne Vreemde talen 4
Nadere informatie(Let op: onderstaande uitspraken over wetten en regels zijn in Nederland geldig! Voor België zullen andere regels gelden!)
De meeste problemen met dyslexie ondervind je op school. Gelukkig is er op de scholen over het algemeen steeds meer erkenning voor het probleem en wordt er ook steeds beter mee om te gaan. Wel geldt voor
Nadere informatieDyslexieprotocol JenaXL
1. Dyslexie 1.1 Definitie Dyslexie wordt gedefinieerd als een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en / of vlot toepassen van het lezen en / of spellen
Nadere informatieVoorwoord. Dyslexie is lastig, maar er valt goed mee te leven!
Voorwoord Dyslexie is lastig, maar er valt goed mee te leven! Als uw kind dyslexie heeft, is de rol van u als ouder van belang. Dyslexie kan namelijk grote impact hebben op het kind en zijn omgeving. Door
Nadere informatieHoe begeleiden wij op de Stichtse Vrije School dyslectische leerlingen?
Hoe begeleiden wij op de Stichtse Vrije School dyslectische leerlingen? Een veel voorkomende vraag van ouders bij het zoeken naar een geschikte vorm van voortgezet onderwijs, betreft de begeleiding van
Nadere informatieDyslexiebeleid De Nieuwe Veste
Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Coevorden, mei 2014 Wat is dyslexie? De definitie voor dyslexie is: "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen of spellen
Nadere informatieDyslexie boekje. W. de Vries Robbéweg 27 4206 AK Gorinchem 0183-622728. 1. Dyslexie
Dyslexie boekje W. de Vries Robbéweg 27 4206 AK Gorinchem 0183-622728 1. Dyslexie Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en accuraat en/of vlot toepassen
Nadere informatieDyslexieprotocol Koning Willem ll College
Dyslexieprotocol Koning Willem ll College 1 april 2013 INHOUD Inleiding 3 1. Dyslexie 4 1.1 Definitie van dyslexie 4 1.2 Kenmerken van dyslectische leerlingen 4 2. Dyslexiebeleid van de school 4 2.1 Signalering
Nadere informatieUITTREKSEL DYSLEXIEPROTOCOL 2015-2016, VESTIGING KAGERSTRAAT.
UITTREKSEL DYSLEXIEPROTOCOL 2015-2016, VESTIGING KAGERSTRAAT. Het protocol bevat afspraken m.b.t. leerlingen met dyslexie en is onderdeel van het zorgplan. Doelgroep Dispenserende en compenserende maatregelen
Nadere informatieInleiding. Dyslexieprotocol
Inleiding Dyslexieprotocol Dit dyslexieprotocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat dyslectische leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op het Technisch College Velsen &
Nadere informatie