Wild van water. 10 aanbevelingen voor een drink- en plasbeleid op de basisschool. An De Busser Stafmedewerker Logo Kempen. Antwerpen 21 november 2011

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wild van water. 10 aanbevelingen voor een drink- en plasbeleid op de basisschool. An De Busser Stafmedewerker Logo Kempen. Antwerpen 21 november 2011"

Transcriptie

1 Wild van water Antwerpen 21 november aanbevelingen voor een drink- en plasbeleid op de basisschool An De Busser Stafmedewerker Logo Kempen

2 Wild van water Doel: leerlingen drinken meer water en plassen op een natuurlijke wijze Historiek: hulpvraag Belgische nationale vereniging voor urologische verpleegkundigen en aanverwanten (Urobel) Stijgend aantal plasproblemen Aanpak scholen! Plasprobleem welbevinden alle leerlingen

3 Feiten 1 op 10 kinderen kampt met plasprobleem Veel kinderen kampen met overgewicht (te veel vetten/suikers, te weinig beweging) Kinderen drinken te weinig water (minder dan 5 % van de leerlingen drinkt voldoende) Veel kinderen leren verkeerde plasgewoontes aan (geforceerde droogtraining) Schoolomgeving: versterking/ontwikkeling verkeerde drink- en plasgewoontes? (kennis en belangstelling!)

4 10 aanbevelingen = basis

5 10 aanbevelingen Kleuters: veiligheid nabijheid, in de klas Lagere school: duidelijke afspraken plaskaart

6 10 aanbevelingen Jongens/meisjes Kleuters/lagere school Kinderen met fysieke handicap aangepaste hoogte: zittend en ontspannen plassen

7

8 10 aanbevelingen

9 10 aanbevelingen Vuile en stinkende toiletten = dé reden om niet op school naar toilet te gaan Standaarden? Betrek ouders! Ook leerlingen verantwoordelijk voor onderhoud! Afspraken

10 10 aanbevelingen

11 10 aanbevelingen Zeepdispenser? Papieren handdoek? Aangepaste hoogte?

12

13 10 aanbevelingen 3 minuten voor elke leerling? Tip: Gespreide speeltijden en middagpauzes Plasbel net voor speeltijd

14 10 aanbevelingen Toestemming om tijdens de les te drinken? Drinken voor, tijdens, na de LO-les?

15 10 aanbevelingen Voldoende, veilige, hygiënische en gemakkelijk bereikbare watervoorzieningen! Drinkwaterfonteintjes, watertap, waterkan, drinkbeker, drinkbus, drinkflesjes

16 10 aanbevelingen Aandacht voor drinken en plassen koppelen aan andere initiatieven, bv fruitactie Niet los van evenwichtige voeding en algemeen gezondheidsbeleid

17 10 aanbevelingen Gebruik van softdrinks actief ontraden: suikers, zoetstoffen en koolzuurgas Drinkbeleid mag niet leiden tot minder drinken!

18 10 aanbevelingen Afspraken in schoolreglement over toiletattitudes en drinkgewoontes Reglementering als onderdeel gezondheidsbeleid Duidelijk engagement: voor leerlingen, leerkrachten en ouders!

19 Charter

20 Quiz drinken en plassen Wat is een gezonde plashouding?

21 Quiz drinken en plassen Plassen bij aandrang Blaas leeg plassen: Residu bevat bacteriën Zittend voor iedereen! Anders drukken/persen niet volledig legen Hygiëne Ontspannen is de boodschap! Privacy Afspraken met leerlingen om elkaar die rust te geven

22 Quiz drinken en plassen Hoeveel moet een kleuter dagelijks drinken?

23 Quiz drinken en plassen Kleuters: dagelijks 1 liter drinken 600 ml water 400 ml melk

24 Quiz drinken en plassen Hoeveel moet een kind vanaf 6 jaar dagelijks drinken?

25 Quiz drinken en plassen Vanaf 6 jaar: dagelijks 1.5 liter drinken 1 liter water 0.5 liter melk

26 Quiz drinken en plassen Een kind kan net zolang zijn plas ophouden als een volwassene. Juist of fout?

27 Fout. Quiz drinken en plassen De blaas van een kind is pas volledig ontwikkeld op 12 jaar. Een kleinere blaas betekent dat je de plas ook minder lang kunt ophouden. Normaal vulvolume 200 ml 5 a 6 keer per dag naar toilet (100 ml: 10 keer per dag) Ophouden is bovendien ongezond. Ga als je moet: sluitspier niet overtrainen!

28 Quiz drinken en plassen Wanneer moet je extra drinken?

29 Quiz drinken en plassen Extra drinken bij ziekte, sport & spel en bij warm weer! Niet wachten tot je dorst hebt! Dorstgevoel: ontwikkeling Tip: vaste drinkmomenten!

30 Drinken

31 Quiz drinken en plassen De schoolleeftijd loopt samen met de zindelijkheidsleeftijd. Juist of fout?

32 Quiz drinken en plassen Fout. Meeste kinderen zindelijk tussen 2 en 5 jaar. Pas vanaf 7 jaar spreekt men over een probleem als dit nog niet lukt. Zindelijkheid: lichamelijke ontwikkeling, begrip en wil om zindelijk te worden Geforceerde droogtraining plasproblemen

33 Quiz drinken en plassen Wat is het belang van water?

34 Quiz drinken en plassen Water is noodzakelijk Voor de gezondheid Voor een betere concentratie en grotere alertheid Om beter te presteren bij het sporten Voor een frisse adem en gezonde huid Om zich fris en monter te voelen Gebrek aan water zorgt voor Uitdroging Slechtere sportprestaties Vermoeidheid Concentratiemoeilijkheden Buikpijn Hoofdpijn Onfrisse adem Gezondheidsproblemen

35 Quiz drinken en plassen Hoeveel dagen van ons leven brengen we door op het toilet?

36 Quiz drinken en plassen Als man vertoeven we er gemiddeld 50 dagen, als vrouw gemiddeld 200 dagen. Wie de krant neemt, komt al snel aan een gemiddelde van een jaar. Aangenaam sanitair is zeker een aanrader! Hoe properder het sanitair, hoe groter de kans om op het gemak te gaan!

37 Tip voor kleuteronderwijs DPB basisonderwijs leergebieden kleuteronderwijs kleuterparticipatie voor het eerst naar school Concrete voorbeelden van verschillende kleuterscholen

38 Vragen?

Wild van water. Wild van Water in de praktijk. Kelly Cauwenbergh Stafmedewerker Logo Mechelen. Antwerpen 21 november 2011

Wild van water. Wild van Water in de praktijk. Kelly Cauwenbergh Stafmedewerker Logo Mechelen. Antwerpen 21 november 2011 Wild van water Antwerpen 21 november 2011 Wild van Water in de praktijk Kelly Cauwenbergh Stafmedewerker Logo Mechelen Het pakket Directies Leerkrachten Ouders Het pakket Geen kant-en-klare oplossingen

Nadere informatie

Wegwijzer leerkrachten

Wegwijzer leerkrachten Wild van Water Wegwijzer leerkrachten COLOFON 2008 Uitgeverij Abimo, Europark Zuid 9, 9100 Sint-Niklaas, België www.abimo.net D/2008/6699/26 NUR 190 ISBN 9789059324213 Auteur Logo Gent vzw: Veerle Devriendt

Nadere informatie

Ik moet naar de wc! Als kinderen op de basisschool nog niet zindelijk zijn

Ik moet naar de wc! Als kinderen op de basisschool nog niet zindelijk zijn Ik moet naar de wc! Als kinderen op de basisschool nog niet zindelijk zijn Niemand wordt zindelijk geboren. Plas en ontlasting ophouden is iets wat we allemaal hebben moeten leren. De meeste kinderen worden

Nadere informatie

wild van water Lidboekje

wild van water Lidboekje wild van water Lidboekje Beste ouder(s), Dit boekje staat boordevol leuke tips en handige weetjes over drinken en plassen. Het is bestemd voor ouders met kinderen in het kleuter- en lager onderwijs. Dit

Nadere informatie

PLASPROBLEMEN BIJ KINDEREN

PLASPROBLEMEN BIJ KINDEREN PLASPROBLEMEN BIJ KINDEREN A1008 Wat is het probleem? Wanneer uw kind last heeft van natte (onder)broeken overdag, terugkerende blaasontstekingen of bedplassen is er mogelijk sprake van een verkeerd aangeleerd

Nadere informatie

Plasadviezen voor ouders en kinderen

Plasadviezen voor ouders en kinderen Plasadviezen voor ouders en kinderen 2 Inleiding Deze folder geeft u een aantal plasadviezen voor u en uw kind. Voor alle kinderen is het belangrijk dat ze goed plassen, zodat de blaas zich in één keer

Nadere informatie

Naar een (gratis) wateraanbod op school

Naar een (gratis) wateraanbod op school Naar een (gratis) wateraanbod op school In een evenwichtig drankenaanbod op school staat het aanbod van gratis water centraal. In deze fiche vind je concrete tips om een aanbod van gratis water op school

Nadere informatie

URODYNAMISCH ONDERZOEK

URODYNAMISCH ONDERZOEK URODYNAMISCH ONDERZOEK 25735 Inleiding In overleg met uw uroloog is besloten om een functie onderzoek van de blaas (een urodynamisch onderzoek) te doen. Uw arts heeft u al verteld wat u kunt verwachten.

Nadere informatie

Adviezen voor de leerkracht Als kinderen op de basisschool nog niet zindelijk zijn

Adviezen voor de leerkracht Als kinderen op de basisschool nog niet zindelijk zijn Adviezen voor de leerkracht Als kinderen op de basisschool nog niet zindelijk zijn PIPO-poli voor kinderen met plas- en poepproblemen Vrouw Moeder Kind-centrum Inleiding Niemand wordt zindelijk geboren.

Nadere informatie

Informatie voor ouders/verzorgers van kinderen met blaasproblemen

Informatie voor ouders/verzorgers van kinderen met blaasproblemen Kindergeneeskunde Informatie voor ouders/verzorgers van kinderen met blaasproblemen Zindelijk worden is een leerproces dat meestal vanzelf gaat. Als een kind van 5 jaar of ouder nog regelmatig nat is,

Nadere informatie

URODYNAMISCH ONDERZOEK FRANCISCUS GASTHUIS

URODYNAMISCH ONDERZOEK FRANCISCUS GASTHUIS URODYNAMISCH ONDERZOEK FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding In overleg met uw uroloog is besloten om een functie onderzoek van de blaas (een urodynamisch onderzoek) te doen. Uw arts heeft u al verteld wat u kunt

Nadere informatie

Geboren met extra kleppen!

Geboren met extra kleppen! Geboren met extra kleppen! Stida Vreede-ten Brink Verpleegkundig consulent kindernefrologie Gespecialiseerd in stoma,continentie en huidverzorging UMCG Beatrixkinderziekenhuis Groningen Functioneren

Nadere informatie

Zindelijkheidstraining op school

Zindelijkheidstraining op school Hoofdzetel Vrij CLB Waas en Dender- vzw Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding Maatschappelijke zetel: Ankerstraat 63 9100 Sint-Niklaas Ankerstraat 63 9100 Sint-Niklaas Tel. 03 776 34 51 Fax 03 776 54

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Vochtbalans. Informatie rondom een vochtbalans terTER_

Patiënteninformatie. Vochtbalans. Informatie rondom een vochtbalans terTER_ Patiënteninformatie Vochtbalans Informatie rondom een vochtbalans 1234567890-terTER_ Vochtbalans Informatie rondom een vochtbalans. U bent opgenomen op een verpleegafdeling van Tergooi. Onze artsen en

Nadere informatie

VLAAMSE DIABETESCENTRA VOOR KINDEREN EN ADOLESCENTEN

VLAAMSE DIABETESCENTRA VOOR KINDEREN EN ADOLESCENTEN VLAAMSE DIABETESCENTRA VOOR KINDEREN EN ADOLESCENTEN NAAM KIND:.............. CONTACTNUMMERS Mama..................... Papa....................... Andere..................... Behandelende arts.........

Nadere informatie

Inleiding. Wanneer start je best?

Inleiding. Wanneer start je best? 1 Inhoud Inleiding... 3 Wanneer start je best?... 3 Vanaf het eerste moment... 4 De eigenlijke zindelijkheidstraining... 4 Enkele aandachtspunten om op te letten... 4 Plashouding... 4 Drinkgewoonten...

Nadere informatie

Adviezen voor een goede toilethouding

Adviezen voor een goede toilethouding Adviezen voor een goede toilethouding Albert Schweitzer ziekenhuis Regionaal Bekkenbodem Centrum maart 2010 pavo 0683 Inleiding In deze folder krijgt u informatie over het naar het toilet gaan, dus over

Nadere informatie

Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor!

Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor! Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor! Vlaamse NME-dag Workshop Gezond Binnen 20 oktober 2009 Dieter Deplancke Nel Van lent Medisch milieukundigen bij de Logo s 1 2 Aandacht: Binnenmilieu

Nadere informatie

Visietekst de Boomgaard Op het potje!

Visietekst de Boomgaard Op het potje! Visietekst de Boomgaard Op het potje! Zindelijkheid, wat is dat? Ø Een kind is zindelijk als het zijn/haar urine/stoelgang kan ophouden op het moment dat het aanvoelt dat hij/zij naar toilet moet en daar

Nadere informatie

ALLES OVER HET POTJE. Marjan Claes Kinesitherapeute. ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Antwerpen, Plascentrum GZA Sint-Augustinus Wilrijk

ALLES OVER HET POTJE. Marjan Claes Kinesitherapeute. ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Antwerpen, Plascentrum GZA Sint-Augustinus Wilrijk Marjan Claes Kinesitherapeute ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Antwerpen, Plascentrum GZA Sint-Augustinus Wilrijk www.marjanclaes.be marjan.claes@gza.be 03/443.38.67 Inhoud 1. Wat is zindelijk zijn

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Urodynamisch onderzoek Een urodynamisch onderzoek Binnenkort wordt bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Dit onderzoek wordt gedaan op de polikliniek urologie. Doel hiervan is na te gaan wat de oorzaak

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek De incontinentiekliniek Informatie voor patiënten Urodynamisch onderzoek DIENST UROLOGIE Urodynamisch onderzoek Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch

Nadere informatie

Infofiche 2. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen

Infofiche 2. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen kunnen voedingsaanbevelingen interpreteren en toepassen, rekening houdend met verschillende factoren zoals leeftijd en mate van fysieke activiteit. De leerlingen

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Urodynamisch onderzoek Urologie Beter voor elkaar 2 Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten.

Nadere informatie

Advies van de kurkdroogpoli

Advies van de kurkdroogpoli Advies van de kurkdroogpoli Voor kinderen en jongeren met blaasproblemen Ziekenhuis Gelderse Vallei In dit boekje staan adviezen over drinken, plassen en poepen. Zo kun je zien wat je zelf al kunt doen

Nadere informatie

Vrije Kleuter-en Lagere school De Link Patronaatstraat 28 Jan Verbertlei 46 2650 Edegem Tel. 03 369 66 33 Fax 03 458 04 97 E-mail delink@telenet.

Vrije Kleuter-en Lagere school De Link Patronaatstraat 28 Jan Verbertlei 46 2650 Edegem Tel. 03 369 66 33 Fax 03 458 04 97 E-mail delink@telenet. Vrije Kleuter-en Lagere school De Link Patronaatstraat 28 Jan Verbertlei 46 2650 Edegem Tel. 03 369 66 33 Fax 03 458 04 97 E-mail delink@telenet.be Achtergrondinformatie zindelijkheid Vanaf wanneer kan

Nadere informatie

Advies van de kurkdroogpoli

Advies van de kurkdroogpoli Advies van de kurkdroogpoli Voor kinderen en jongeren met blaasproblemen Ziekenhuis Gelderse Vallei In dit boekje staan adviezen over drinken, plassen en poepen. Zo kun je zien wat je zelf al kunt doen

Nadere informatie

Overloopincontinentie Overloopincontinentie. Ongewild druppelsgewijs urineverlies dat veroorzaakt wordt door een overvolle blaas.

Overloopincontinentie Overloopincontinentie. Ongewild druppelsgewijs urineverlies dat veroorzaakt wordt door een overvolle blaas. Urologie Algemeen: In grote lijnen onderscheiden we drie soorten incontinentie: Stressincontinentie Bij stressincontinentie of inspanningsincontinentie treedt er ongewenst urineverlies op bij bepaalde

Nadere informatie

Gezond gewicht: BOFT. Gezonde eet- en beweegadviezen. voor ouders van kinderen van 4 tot 12 jaar

Gezond gewicht: BOFT. Gezonde eet- en beweegadviezen. voor ouders van kinderen van 4 tot 12 jaar Gezond gewicht: BOFT Gezonde eet- en beweegadviezen voor ouders van kinderen van 4 tot 12 jaar Van gezond eten blijf je fit en van bewegen word je vrolijk Kinderen moeten goed eten om te groeien, leren,

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Urodynamisch onderzoek Urologie alle aandacht Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten. Het onderzoek

Nadere informatie

Waterles groep 3 t/m 7. Handleiding Waterles. Groep 3 t/m 7

Waterles groep 3 t/m 7. Handleiding Waterles. Groep 3 t/m 7 Handleiding Waterles Groep 3 t/m 7 1 Over de les In de Waterles leren kinderen spelenderwijs waarom het beter is om water te drinken in plaats zoete dranken. Doel van deze les is kinderen te motiveren

Nadere informatie

Gezonde leerlingen presteren beter!

Gezonde leerlingen presteren beter! Gezonde leerlingen presteren beter! Wie ben ik? Monique van Ark (ark.van.m@hsleiden.nl) HALO pabo 10 jaar vakleerkracht primair onderwijs 5 jaar coördinator vakleerkrachten en combinatiefunctionarissen

Nadere informatie

Kinderen met blaasproblemen

Kinderen met blaasproblemen Kinderen met blaasproblemen Inleiding Zindelijk worden is een leerproces dat normaal gesproken grotendeels vanzelf gaat. Als een kind van vijf jaar of ouder nog regelmatig nat is, vaak blaasontstekingen

Nadere informatie

Urologie. Blaasspoelingen

Urologie. Blaasspoelingen Urologie Blaasspoelingen Waarom blaasspoelingen? U heeft van uw behandelend uroloog gehoord dat u poliepen in uw blaas heeft. Deze poliepen zijn in principe kwaadaardig. Zij blijven echter beperkt tot

Nadere informatie

Adviezen voor een goede toilethouding

Adviezen voor een goede toilethouding Adviezen voor een goede toilethouding Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder leest u meer over het naar het toilet gaan, dus over plassen en het krijgen

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE. Blaastraining. Uw blaas de baas ADVIES

FYSIOTHERAPIE. Blaastraining. Uw blaas de baas ADVIES FYSIOTHERAPIE Blaastraining Uw blaas de baas ADVIES Blaastraining Bij urge-incontinentie (aandrangincontinentie) voelt u bijna voortdurend of vaak aandrang om te plassen. Daarom bouwt u onbewust de gewoonte

Nadere informatie

Over peuters en kleuters

Over peuters en kleuters Over peuters en kleuters Even terugdenken aan onze eigen puberteit Stemmingswisselingen Boos worden om niets Ruzie maken over niets Met de deuren slaan voor aandacht Experimenteergedrag Grenzen af tasten

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Urodynamisch onderzoek Urologie alle aandacht Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten. Het onderzoek

Nadere informatie

Incontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind.

Incontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind. Incontinentie voor plas bij kinderen Achtergrond informatie over blaasproblemen voor ouders en kind. Inleiding Uw kind komt op de Plas&PoepPoli van Meander Medisch Centrum omdat het incontinent is voor

Nadere informatie

Afdeling: Urologie. Onderwerp: Urodynamisch onderzoek

Afdeling: Urologie. Onderwerp: Urodynamisch onderzoek Afdeling: Urologie Onderwerp: Urodynamisch onderzoek Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw

Nadere informatie

INFO VOOR PATIËNTEN BLAASFUNCTIE- ONDERZOEK

INFO VOOR PATIËNTEN BLAASFUNCTIE- ONDERZOEK INFO VOOR PATIËNTEN BLAASFUNCTIE- ONDERZOEK INHOUD 01 Blaasfunctieonderzoek 4 02 Voorbereiding 4 03 Onderzoek 5 04 Nazorg 6 05 Bijwerkingen 6 06 Praktisch 7 07 Samenvatting 7 4 / 01 BLAASFUNCTIEONDERZOEK

Nadere informatie

info voor patiënten Blaasfunctieonderzoek

info voor patiënten Blaasfunctieonderzoek info voor patiënten Blaasfunctieonderzoek Inhoud 01 Het blaasfunctieonderzoek... 04 02 Bijwerkingen... 06 03 Praktisch... 07 04 Kort samengevat... 07 05 Contactgegevens... 08 01. Blaasfunctieonderzoek

Nadere informatie

Transmurale zorg Fysiotherapie. Patiënteninformatie. Uw blaas de baas. bij aandrangsincontinentie. Slingeland Ziekenhuis

Transmurale zorg Fysiotherapie. Patiënteninformatie. Uw blaas de baas. bij aandrangsincontinentie. Slingeland Ziekenhuis Transmurale zorg Fysiotherapie Uw blaas de baas i Patiënteninformatie bij aandrangsincontinentie Slingeland Ziekenhuis Algemeen In deze folder vindt u informatie over de 'techniek' van het plassen en tips

Nadere informatie

2. Alles wat je moet weten over poepen en plassen: dysfunctional voiding

2. Alles wat je moet weten over poepen en plassen: dysfunctional voiding 2. Alles wat je moet weten over poepen en plassen: dysfunctional voiding Als je verkeerd plast, wordt dit met een moeilijk woord ook wel dysfunctional voiding genoemd. Dit betekent dat je je bekkenbodemspieren

Nadere informatie

Dienst geriatrie Dehydratatie. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie

Dienst geriatrie Dehydratatie. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie Dienst geriatrie Dehydratatie Informatiebrochure voor de patiënt en de familie INLEIDING Dehydratatie of uitdroging is een verstoring van de vochtbalans van het lichaam. Ons lichaam bestaat voor 50 tot

Nadere informatie

Naam Adres. Geb.datum Postcode... Woonplaats... Telefoon... Tweede telefoon (mob.)... Naam huisarts... Naam verwijzend arts...

Naam Adres. Geb.datum Postcode... Woonplaats... Telefoon... Tweede telefoon (mob.)... Naam huisarts... Naam verwijzend arts... De PIPO poli van het LangeLand Ziekenhuis Vragenlijst kinderincontinentie (4-12 jaar) Naam Adres. Geb.datum..-..-. Postcode... Woonplaats... Telefoon... Tweede telefoon (mob.)... Naam huisarts... Naam

Nadere informatie

Kinderen met blaasproblemen

Kinderen met blaasproblemen Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Kinderen met blaasproblemen z Kinderen met blaasproblemen 1 Zindelijk worden is een leerproces dat normaal gesproken grotendeels

Nadere informatie

Spelregels voor de plas training thuis

Spelregels voor de plas training thuis 00 Spelregels voor de plas training thuis Ploeppoli poli Kindergeneeskunde route 49 1 De plasfabriek Je blaas zit onder in de buik. In je blaas word je plas bewaard. Je nieren maken plas. Als je je handen

Nadere informatie

Voldoende vocht. Uitgebreid werkblad voor meer vitaliteit en een gezonde mond

Voldoende vocht. Uitgebreid werkblad voor meer vitaliteit en een gezonde mond Voldoende vocht Uitgebreid werkblad voor meer vitaliteit en een gezonde mond Waarom moet je drinken? Water vormt samen met zuurstof een belangrijke bron van voeding voor het lichaam. Voldoende vocht is

Nadere informatie

Goed plassen kinderen!

Goed plassen kinderen! Goed plassen kinderen! Zindelijk worden gaat bij de meeste kinderen vanzelf. De leeftijd waarop de meeste kinderen zindelijk worden varieert van 2,5 tot 3 jaar. Het is vrij normaal als kinderen tot het

Nadere informatie

Eet smakelijk Informatie over vocht en voeding voor ouderen

Eet smakelijk Informatie over vocht en voeding voor ouderen Ouder worden kan verschillende problemen op het gebied van voeding met zich meebrengen. Zo kan onder andere de eetlust afnemen en kunnen ouderen minder gaan drinken dan gewenst. Dit heeft gevolgen voor

Nadere informatie

EEN LEERLING IN MIJN KLAS HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU?

EEN LEERLING IN MIJN KLAS HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU? EEN LEERLING IN MIJN KLAS HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU? Inhoudsopgave Wat is Type 1 Diabetes?... p. 6 Wat betekent Type 1 Diabetes in de praktijk?... p. 10 Hoe herken ik een te hoge of te lage bloedglucosewaarde?...

Nadere informatie

EEN LEERLING IN MIJN KLAS HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU?

EEN LEERLING IN MIJN KLAS HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU? EEN LEERLING IN MIJN KLAS HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU? Inhoudsopgave Wat is Type 1 Diabetes?... p. 6 Wat betekent Type 1 Diabetes in de praktijk?... p. 10 Hoe herken ik een te hoge of te lage bloedglucosewaarde?...

Nadere informatie

plasbuis ontspannen zich.

plasbuis ontspannen zich. Hoe werkt het plassen normaal? De blaas lijkt op een ballon, die groter en kleiner kan worden afhankelijk van de hoeveelheid vocht die erin zit. Aan het uiteinde van de blaas zitten de sluitspieren (kinderen

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Infobrochure Urodynamisch onderzoek mensen zorgen voor mensen Inleiding Waarom een urodynamisch onderzoek? Binnenkort wordt u in het Mariaziekenhuis opgenomen voor een urodynamisch onderzoek, om na te

Nadere informatie

2. INFO OVER GEZOND DRINKEN

2. INFO OVER GEZOND DRINKEN INHOUD 1. WATERPAS Handleiding 1.1. Hoe werkt het? Op individueel niveau Op klassikaal niveau Met het gezin 1.2. Wat is het doel van WATERPAS? 2. INFO OVER GEZOND DRINKEN 2.1. HOEVEEL moet een kind drinken?

Nadere informatie

Het belang van vocht- en natriumopname voor sporters

Het belang van vocht- en natriumopname voor sporters Het belang van vocht- en natriumopname voor sporters Eerst enkele weetjes: Vocht (=lichaamswater) is het belangrijkste bestanddeel van ons lichaam Afhankelijk van je leeftijd, gewicht, lichaamssamenstelling

Nadere informatie

Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends

Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends Kinderen met diabetes samen onze zorg! vzw Hippo & Friends www.hippoandfriends.com Naar schatting telt ons land 3.000 jonge diabetespatiënten. Bij kinderen is diabetes één van de meest voorkomende chronische

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Infobrochure Urodynamisch onderzoek mensen zorgen voor mensen Inleiding Binnenkort wordt u in het Mariaziekenhuis opgenomen voor een urodynamisch onderzoek, om na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten.

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie voor en na prostaatoperaties

Bekkenfysiotherapie voor en na prostaatoperaties Bekkenfysiotherapie voor en na prostaatoperaties Voordat u geopereerd wordt, krijgt u eenmalig een consult bij de bekkenfysiotherapeut. Deze folder is een korte samenvatting van wat de therapeut met u

Nadere informatie

Blaasfunctieonderzoek

Blaasfunctieonderzoek Blaasfunctieonderzoek Bij het Bekkenbodemcentrum Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft een afspraak voor een blaasfunctieonderzoek op: dag om uur op het Bekkenbodemcentrum,

Nadere informatie

I N F O R M A T I E. o v e r urodynamisch onderzoek

I N F O R M A T I E. o v e r urodynamisch onderzoek I N F O R M A T I E o v e r urodynamisch onderzoek 2 Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten.

Nadere informatie

RADIOTHERAPIE bij prostaatkanker

RADIOTHERAPIE bij prostaatkanker RADIOTHERAPIE bij prostaatkanker 2 Radiotherapie bij prostaatkanker Geconfronteerd worden met prostaatkanker brengt veel vragen en onzekerheden met zich mee. Via deze brochure proberen we u alvast een

Nadere informatie

In deze folder wordt beschreven hoe het zindelijk worden voor plassen en poepen bij kinderen werkt.

In deze folder wordt beschreven hoe het zindelijk worden voor plassen en poepen bij kinderen werkt. Zindelijkheid In deze folder wordt beschreven hoe het zindelijk worden voor plassen en poepen bij kinderen werkt. Zindelijkheidstraining: wanneer? Om onzindelijkheid te voorkomen is het belangrijk de zindelijkheidstraining

Nadere informatie

Naar een evenwichtig aanbod van dranken in de basisschool

Naar een evenwichtig aanbod van dranken in de basisschool Naar een evenwichtig aanbod van dranken in de basisschool In deze fiche vind je de aanbevelingen voor een evenwichtig aanbod van dranken in een basisschool. Een evenwichtig aanbod van dranken installeren

Nadere informatie

De meeste kinderen worden vanzelf droog zonder dat je er als ouder een inspanning voor moet leveren. Plots komen ze zeggen ik moet pipi.

De meeste kinderen worden vanzelf droog zonder dat je er als ouder een inspanning voor moet leveren. Plots komen ze zeggen ik moet pipi. 1 De meeste kinderen worden vanzelf droog zonder dat je er als ouder een inspanning voor moet leveren. Plots komen ze zeggen ik moet pipi. Je zet ze op het potje en daarna heb je nooit meer een natte broek.

Nadere informatie

Drinkwaters. De les ná G-kracht. In deze les gaat het over:

Drinkwaters. De les ná G-kracht. In deze les gaat het over: De les ná G-kracht Drinkwaters In deze les gaat het over: Welke rol water speelt voor onze gezondheid Welke soorten drinkwater er zijn Hoe je water het best kunt drinken en serveren Opdracht 1: Ben jij

Nadere informatie

Zindelijk worden. Thema. 1 Inleiding

Zindelijk worden. Thema. 1 Inleiding Thema 10 Zindelijk worden 1 Inleiding Als zorghulp in de thuiszorg of bijvoorbeeld in de kinderopvang kun je te maken krijgen met kinderen die zindelijk worden. Ze moeten dan leren op een potje te plassen

Nadere informatie

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Eet gezond en gevarieerd Vermijd overgewicht Beweeg voldoende Stop met roken en beperk alcoholgebruik www.diabetescoach.be EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Een gezonde

Nadere informatie

Lespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Lerarenhandleiding Groep 7 & 8

Lespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Lerarenhandleiding Groep 7 & 8 Lespakket over verantwoorde voeding voor mens, dier en milieu. Lerarenhandleiding Groep 7 & 8 kunnen de definitie van voeding benoemen. weten wat de vier hoofdbestanddelen van voeding zijn en wat de functie

Nadere informatie

Op het potje. over opvoeden gesproken - Tips voor ouders

Op het potje. over opvoeden gesproken - Tips voor ouders Op het potje over opvoeden gesproken - Tips voor ouders Op het potje Wat is zindelijkheid? Je kind is zindelijk als het niet meer in zijn broek plast, overdag droog is en zelf op het potje of het toilet

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Urodynamisch onderzoek 2 Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten. Urodynamisch onderzoek

Nadere informatie

Leer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed

Leer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed Leer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed Gebruiksaanwijzing bij het plaswerkboek (print deze gebruiksaanwijzing uit en leg hem in je werkboek) Goed plassen en poepen

Nadere informatie

Kinderen met blaas en/of ontlastingsproblemen. Uitleg voor ouder en kind

Kinderen met blaas en/of ontlastingsproblemen. Uitleg voor ouder en kind Kinderen met blaas en/of ontlastingsproblemen Uitleg voor ouder en kind 1. Inleiding Zindelijk worden is een leerproces dat meestal vanzelf gaat. Als een kind van vijf jaar of ouder nog regelmatig nat

Nadere informatie

ZELFKATHETERISATIE BIJ MAN OF VROUW

ZELFKATHETERISATIE BIJ MAN OF VROUW ZELFKATHETERISATIE BIJ MAN OF VROUW 25739 Inleiding De arts heeft met u besproken om u 'intermitterend zelfkatheterisatie' aan te leren. Dit betekent dat de blaas op gezette tijden met behulp van een katheter

Nadere informatie

Uro Dynamisch Onderzoek

Uro Dynamisch Onderzoek Uro Dynamisch Onderzoek www.urologischcentrum.be Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch onderzoek is na te gaan wat de oorzaak is van uw plasklachten.

Nadere informatie

Blaasspoeling met dimethylsulfoxide (DMSO)

Blaasspoeling met dimethylsulfoxide (DMSO) Blaasspoeling met dimethylsulfoxide (DMSO) Uw uroloog heeft met u afgesproken dat u spoelingen met dimethylsulfoxide (DMSO) krijgt voor uw blaasklachten. Deze folder beschrijft hoe dit in zijn werk gaat

Nadere informatie

Plasproblemen. Urologie. bij kinderen. Inleiding. Hoe werkt de blaas normaal?

Plasproblemen. Urologie. bij kinderen. Inleiding. Hoe werkt de blaas normaal? Urologie Plasproblemen bij kinderen Inleiding Zindelijk worden is een leerproces dat normaal gesproken grotendeels vanzelf gaat. Als een kind van vijf jaar of ouder nog regelmatig nat is, blaasontstekingen

Nadere informatie

Gezondheidsbeleid: visie van onze school

Gezondheidsbeleid: visie van onze school Gezondheidsbeleid: visie van onze school Wij stellen ons tot doel onze leerlingen de nodige kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes bij te brengen voor een gezonde leefstijl met respect voor zichtzelf

Nadere informatie

Onderzoek urinewegen Urodynamisch onderzoek

Onderzoek urinewegen Urodynamisch onderzoek Onderzoek urinewegen Urodynamisch onderzoek Beste patiënt Onderzoek urinewegen - Urodynamisch onderzoek Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het onderzoek is na te gaan

Nadere informatie

Gezonde leerlingen presteren beter!

Gezonde leerlingen presteren beter! Gezonde leerlingen presteren beter! Wie ben ik? Monique van Ark HALO pabo Vakleerkracht en groepsleerkracht primair onderwijs Coördinator vakleerkrachten en combinatiefunctionarissen Leiden Docent bewegingsonderwijs

Nadere informatie

Hoe kan ik voorkomen dat er ketonen ontstaan? Er zijn een aantal dingen die u kunt doen om te helpen verhoogde ketonenniveaus en DKA te voorkomen:

Hoe kan ik voorkomen dat er ketonen ontstaan? Er zijn een aantal dingen die u kunt doen om te helpen verhoogde ketonenniveaus en DKA te voorkomen: Ketonen en diabetes Wat zijn ketonen? Ketonen zijn een bepaald type zuur. Ketonen blijven over wanneer het lichaam een deel van zijn eigen vet verbrandt, dit gebeurt als er niet genoeg glucose aanwezig

Nadere informatie

Urineretentie Moeite hebben met plassen na de bevalling

Urineretentie Moeite hebben met plassen na de bevalling Urineretentie Moeite hebben met plassen na de bevalling U heeft bij uw bevalling of keizersnede urineretentie ontwikkeld. Daarom bent u opgenomen in Meander Medisch Centrum. Uw arts of specialist heeft

Nadere informatie

Zindelijkheid: op het potje! Thuis maar ook op school!

Zindelijkheid: op het potje! Thuis maar ook op school! Zindelijkheid: op het potje! Thuis maar ook op school! Juf Sahinde Schooljaar 2011-2012 2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 3 Waarom hebben de juffen graag zindelijke kleuters op school?... 4 Wanneer starten

Nadere informatie

Drankenbord. Opdracht 6A. Opdracht

Drankenbord. Opdracht 6A. Opdracht Opdracht 6A Drankenbord Opdracht Doel: Introductie: 15 min. Aan de hand van het drankenbord leren kinderen: Hoeveel suiker er in hun favoriete drankje zit; Hoelang je moet wandelen of fietsen om de drankjes

Nadere informatie

Houd een oogje op de bodem!

Houd een oogje op de bodem! Houd een oogje op de bodem! Preventie van bekkenbodemgerelateerde klachten na de bevalling Informatie en oefenadviezen VSV: Verloskundige kringen van de Kempen-Eindhoven-Geldrop Máxima Medisch Centrum,

Nadere informatie

Buikkatheter. (Supra-pubische katheter) Urologie. 5104i URO.023/0612

Buikkatheter. (Supra-pubische katheter) Urologie. 5104i URO.023/0612 Buikkatheter (Supra-pubische katheter) Urologie Inleiding Sinds kort heeft u een buikkatheter (supra-pubische katheter), die u voor kortere of langere tijd moet inhouden. In deze folder leest u wat het

Nadere informatie

Gezondheidsbeleid. Ingaand per: 31 oktober 2016

Gezondheidsbeleid. Ingaand per: 31 oktober 2016 Gezondheidsbeleid Ingaand per: 31 oktober 2016 Introductie Dit gezondheidsbeleid is in samenwerking met kinderen, ouders en leerkrachten van basisschool Breedeweg opgesteld. Op onze school dragen we samen

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek Urodynamisch onderzoek Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Voorbereiding... 1 3 Het onderzoek... 2 4 Nazorg... 3 5 Bijwerkingen... 3 6 Wat te doen in geval van ziekte of verhindering?... 3 7 Tot slot... 4

Nadere informatie

Blaasfunctieonderzoek Bij het Regionaal Bekkenbodem Centrum

Blaasfunctieonderzoek Bij het Regionaal Bekkenbodem Centrum Blaasfunctieonderzoek Bij het Regionaal Bekkenbodem Centrum Albert Schweitzer ziekenhuis juli 2014 pavo 1142 Inleiding U heeft een afspraak voor een blaasfunctieonderzoek op: dag om uur op het Regionaal

Nadere informatie

Waarom een vochtbalans?

Waarom een vochtbalans? Waarom een vochtbalans? Vochtbalans Beter voor elkaar 2 Er wordt vanaf vandaag bij u een vochtbalans bijgehouden. Een vochtbalans is een lijst waarop wordt bijgehouden wat u aan vocht binnenkrijgt en hoeveel

Nadere informatie

4. Wat zijn uw klachten? Specifieke omschrijving patiënt;

4. Wat zijn uw klachten? Specifieke omschrijving patiënt; Anamneselijst man Nummer: 1. Geboorte datum:././. 2. Intake datum:././. 3. Indicatie: 4. Wat zijn uw klachten? Specifieke omschrijving patiënt; 5. Oorzaak: a. TUR-P/open prostatectomie b. radicale prostatectomie

Nadere informatie

Leer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed

Leer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed Leer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed Gebruiksaanwijzing bij het poepwerkboek (print deze gebruiksaanwijzing uit en leg hem in je werkboek). Goed plassen en poepen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 1. Beste ouders, Hartelijk welkom in onze school! Leerkrachten kleuteronderwijs

Nieuwsbrief 1. Beste ouders, Hartelijk welkom in onze school! Leerkrachten kleuteronderwijs Nieuwsbrief 1 Beste ouders, Hartelijk welkom in onze school! Leerkrachten kleuteronderwijs Peuterklas : juf. Katrien H. K1 : juf. Annick K2 : juf. Mieke en meester Toby K3 : juf. Lydia Kinderverzorgster

Nadere informatie

Richtlijnen pauzehap / drinken en traktaties

Richtlijnen pauzehap / drinken en traktaties Richtlijnen pauzehap / drinken en traktaties Voeding en bewegen heeft een sterke invloed op ons functioneren. We zien dit terug bij kinderen op school in de mate van het zich kunnen concentreren, de leerprestaties

Nadere informatie

Groep 7/8 Rechten van het kind

Groep 7/8 Rechten van het kind Groep 7/8 Rechten van het kind Rechten van het kind GROEP 7/8 Instructie lesmateriaal Het gedicht vormt een goede introductie voor het thema Kinderrechten. Gebruik de achtergrondinformatie om meer te vertellen

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek

Urodynamisch onderzoek U krijgt binnenkort een urodynamisch onderzoek. Uw uroloog of gynaecoloog heeft met u besproken waarom dit onderzoek bij u gedaan wordt. In deze folder leest u hoe het onderzoek verloopt. Als u na het

Nadere informatie

Welke zorg biedt het basisonderwijs in Antwerpen voor zijn buitengewone leerlingen?

Welke zorg biedt het basisonderwijs in Antwerpen voor zijn buitengewone leerlingen? Welke zorg biedt het basisonderwijs in Antwerpen voor zijn buitengewone leerlingen? 38 Antwerpse leerlingen in het buitengewoon basisonderwijs Stedelijk gemiddelde: 5% Uitstroom naar basisscholen buitengewoon

Nadere informatie

Lekker fit! is goed voor het hele gezin. Jong geleerd is oud gedaan!

Lekker fit! is goed voor het hele gezin. Jong geleerd is oud gedaan! Lekker fit! is goed voor het hele gezin. Jong geleerd is oud gedaan! Ontbijt broodnodig! Veel kinderen slaan s ochtends het ontbijt over. Terwijl het ontbijt juist voor hen misschien wel de belangrijkste

Nadere informatie

naar een (gratis) wateraanbod op school

naar een (gratis) wateraanbod op school naar een (gratis) wateraanbod op school In een evenwichtig drankenaanbod op school staat het aanbod van gratis water centraal. In deze fiche vind je concrete tips om een aanbod van gratis water op school

Nadere informatie