Inhoud. 1 Oriëntatie op kraam, kind, jeugd in het ziekenhuis 1

Transcriptie

1 IX Inhoud 1 Oriëntatie op kraam, kind, jeugd in het ziekenhuis 1 1 Zorgvragers op de kraam- en kinderafdeling Inleiding Het moederschap Tijdstip van het moederschap Etniciteit en moederschap De kraamafdeling (afdeling Verloskunde) De zwangere De barende De kraamvrouw Zorgvragers met zwangerschapsproblemen De partner De pasgeborene De kinderafdeling De zuigeling De peuter, de kleuter, het schoolkind en de tiener 6 2 Geschiedenis van de kraam- en kinderverpleegkunde Inleiding Verloskunde Geschiedenis van de verloskunde De afdeling Verloskunde Kinderverpleegkunde Geschiedenis van de kinderverpleegkunde De kinderafdeling 15 3 Proces van intake tot beëindiging zorgverlening Inleiding Proces van opname tot en met ontslag van de zwangere De opname van een zwangere De eerste opvang Na de partus Ontslag uit ziekenhuis of instelling Proces van opname tot en met ontslag van het kind De opname Na de opname Ontslag of overplaatsing 24

2 X 4 Het verpleegkundig proces Inleiding Het verpleegkundig proces bij de fysiologische bevalling Gegevens verzamelen Verpleegkundige diagnose, zorgdoel en interventies Evalueren en rapporteren van de zorg Het verpleegkundig proces bij het kind Bepalen van de zorgbehoefte van kinderen 29 5 Verwerkingsopdrachten 35 2 De normale zwangerschap 41 6 Ontstaan en ontwikkeling van de zwangerschap Inleiding Anatomie en fysiologie van de geslachtsorganen Geslachtsorganen van de vrouw Geslachtsorganen van de man Het ontstaan van de zwangerschap De zaadcel De eicel De menstruatiecyclus Bevruchting Zwangerschapstests Geslacht van het kind Innesteling Verstoorde ontwikkeling Ontwikkeling van het embryo 51 7 Lichamelijke en geestelijke veranderingen tijdens de zwangerschap Inleiding Lichamelijke verschijnselen Psychische verschijnselen Zwangerschapscursussen 61 8 Prenatale zorg Inleiding Preconceptionele zorg Doel en frequentie van prenatale zorg Onderzoeken en controles bij de zwangere vrouw Onderzoeken en controles bij de ongeboren baby 67

3 XI 9 Lichamelijke verzorging en levenswijze van de zwangere Inleiding Lichaamshygiëne Voeding Roken en alcohol Medicijn- en drugsgebruik tijdens de zwangerschap Verpleegkundige zorgverlening Voorkomen van infecties tijdens de zwangerschap Sport, sauna, zonnebank Seksualiteit Geboorteplan Verwerkingsopdrachten 83 3 De normale bevalling Bevallingslocaties Inleiding Thuisbevalling Verplaatste thuisbevalling of poliklinische bevalling Kraamhotel Klinische bevalling Anatomie en fysiologie van de normale bevalling Inleiding Het baringskanaal De weg door het baringskanaal De ligging van de baby Weeënactiviteit Invloed van hormonen Soorten weeën De bevalling Tijdstip van de bevalling Houdingen tijdens de bevalling Perioden tijdens de bevalling Verpleegkundige begeleiding en bewaking tijdens de bevalling Inleiding Observaties Begeleiding tijdens de ontsluitingsperiode Voorbereiding op de baring De naderende baring 112

4 XII 13.4 Begeleiding tijdens de uitdrijvingsperiode Instrumenten en medicijnen Perstechniek De partner betrekken bij de partus Uitleg geven over een episiotomie De geboorte Begeleiding tijdens de nageboorteperiode Het eerste contact Feliciteren Verpleegkundige zorg direct na de bevalling Inleiding Observatie van de baby en de ouders Observatie en lichamelijke verzorging van de kraamvrouw Observatie en lichamelijke verzorging van de pasgeborene Verpleegkundig proces Verpleegkundige anamnese bij opname op de verloskamer Bijzonderheden signaleren en rapporteren Het verpleegplan op de verloskamer Het baringsverslag Evaluatie van het verpleeg proces Verwerkingsopdrachten Het normale kraambed Verpleegkundige zorg tijdens de kraamperiode Inleiding De postnatale periode Kraamzorg in een ziekenhuis Psychosociale veranderingen in het leven van de ouders Herstel van de kraamvrouw Veranderingen in het lichaam door de bevalling Invloed van hormonen na de bevalling Observatie en verzorging van de kraamvrouw Ondersteuning in de dagelijkse verzorging Specifieke observaties en verpleegkundige acties Overige lichamelijke aspecten Voeding van de pasgeborene Inleiding Wel of geen borstvoeding geven? 153

5 XIII 17.3 Anatomie en fysiologie van de borsten Op gang komen van de melkproductie (lactatie) Voorbereiding op borstvoeding Vraag en aanbod Voedingstijden Nazorg na het voeden Aandachtspunten bij de borstvoeding Kolven Flesvoeding geven Flessen en spenen Voedingsschema of on demand Verzorging van de pasgeborene Inleiding Observatie en zorg bij de pasgeborene Temperatuur Ademhaling Urineren Ontlasting Darmkrampjes Spugen Kleur Slaap- en waakritme Hygiënische verzorging van de pasgeborene Hoe houd je een pasgeborene vast? Verschonen Baden Postnatale screening Ontslag uit het ziekenhuis Verwerkingsopdrachten Groei, ontwikkeling en verzorging Groei, ontwikkeling en verzorging van de zuigeling Inleiding Normale lichamelijke ontwikkeling Groei Mictie en ontlasting Slaap Huilen Tanden 184

6 XIV Fontanellen en schedelnaden Normale psychosociale en motorische ontwikkeling Grove motoriek Fijne motoriek Communicatie Adaptatie, persoonlijkheid en sociaal gedrag Behoeften van de zuigeling Zorgen voor de zuigeling Verzorging van een zuigeling in het algemeen Lichamelijke zorg voor de zuigeling Psychosociale zorg voor de zuigeling Voeding van een zuigeling Effecten van scheiding voor de zuigeling Preventie voor de zuigeling Groei, ontwikkeling en verzorging van de peuter Inleiding Normale lichamelijke ontwikkeling Mictie en ontlasting Slaap Huilen Tanden Fontanellen en schedelnaden Normale psychosociale en motorische ontwikkeling Grove motoriek Communicatie Behoeften van de peuter Zorgen voor de peuter Verzorging van een peuter in het algemeen Lichamelijke zorg voor de peuter Psychosociale zorg voor de peuter Voeding van een peuter Effecten van scheiding voor een peuter Groei, ontwikkeling en verzorging van de kleuter Inleiding Normale ontwikkeling Groei Voeding Mictie en ontlasting Slaap Tanden 203

7 XV 22.3 Normale psychosociale en motorische ontwikkeling Grove en fijne motoriek Communicatie Adaptatie, persoonlijkheid en sociaal gedrag Behoeften van de kleuter Zorgen voor de kleuter Verzorging van de kleuter in het algemeen Lichamelijke zorg voor de kleuter Psychosociale zorg voor de kleuter Voeding van de kleuter Effecten van scheiding voor de kleuter Groei, ontwikkeling en verzorging van het schoolkind Inleiding Normale lichamelijke ontwikkeling Groei Mictie en ontlasting Slaap Tanden Seksuele ontwikkeling Normale psychosociale en motorische ontwikkeling Grove en fijne motoriek Communicatie Adaptatie, persoonlijkheid en sociaal gedrag Behoeften van het schoolkind Opvoeding van het schoolkind Onderwijs Voeding van het schoolkind Psychosociale zorg voor het schoolkind Effecten van scheiding voor het schoolkind Groei, ontwikkeling en verzorging van de tiener Inleiding Normale lichamelijke ontwikkeling Groei Voeding Slaap Tanden Seksuele ontwikkeling 217

8 XVI 24.3 Normale psychosociale en motorische ontwikkeling Grove en fijne motoriek Communicatie Adaptatie, persoonlijkheid en sociaal gedrag Behoeften van de tiener Zorgen voor de tiener Lichamelijke zorg voor de tiener Psychosociale zorg voor de tiener Voeding van de tiener Effecten van scheiding voor de tiener Verwerkingsopdrachten Het zieke kind Het zieke kind in het ziekenhuis Inleiding Verschil in ziektebeeld en verschijnselen bij volwassenen en kinderen De diagnose Algemene observatie Specifieke observaties Gedragsproblemen Stressvermindering en prikkelarm verplegen Angst en pijnbeleving bij kinderen Wat is pijn? Observeren bij pijn Ouders van een kind met pijn Waaruit kan pijnbestrijding bestaan? Preoperatieve en postoperatieve zorg bij kinderen Inleiding Voorbereiding op een operatieve ingreep Preoperatieve zorg Postoperatieve zorg Ontslag Dagbehandeling Verwerkingsopdrachten 247

9 XVII 7 Aandoeningen van de luchtwegen Keel-, neus- en oorproblemen bij kinderen Inleiding Keel, neus en oren Hazenlip (schisis) Neusverkoudheid bij zuigelingen Neus- en keelamandelen Middenoorontsteking (otitis media) Lijmoor (otitis media met effusie) Aandoeningen van de luchtwegen bij kinderen Inleiding Aandoeningen van de bovenste luchtwegen Pseudokroep (laryngitis subglottica) Inademing van een vreemd voorwerp Aandoeningen van de lagere luchtwegen Longontsteking (pneumonie) RS-virusbronchiolitis Chronische aandoeningen aan de luchtwegen bij kinderen Inleiding Astma Taaislijmziekte (cystic fibrosis, CF) Verwerkingsopdrachten Aandoeningen van het maag-darmkanaal Kinderen met aangeboren afwijkingen van het gastro-intestinale systeem Inleiding Malrotatie Hernia diaphragmatica Buikwanddefecten Aandoeningen van het maag-darmkanaal bij kinderen Inleiding Buikpijn Maag-darmontsteking (gastro-enteritis) Gastro-oesofageale reflux Obstipatie 301

10 XVIII 34.6 Voedselallergie en coeliakie Koemelkeiwitallergie Glutengevoelige spruw (coeliakie ) Verwerkingsopdrachten Huidaandoeningen en infecties Huidaandoeningen bij kinderen Inleiding Aangeboren huid afwijkingen Vaataandoeningen Pigmentafwijkingen van de huid Allergische huid aandoeningen bij kinderen Galbulten (urticaria) Anafylactische reactie Atopisch eczeem Infecties Impetigo Herpes simplex De ziekte van Lyme Wratjes (verrucae vulgares) Waterwratjes (mollusca contagiosa) Parasitaire huidaandoeningen Seborroïsch eczeem Infecties bij kinderen Inleiding Onderzoek bij infecties Bloedonderzoek Bacteriologisch onderzoek Virologisch onderzoek Ziekte van Pfeiffer (mononucleosis infectiosa of klierkoorts) Hersenvliesontsteking (meningitis) Sepsis Meningokokkenziekte Besmettelijke kinderziekten Inleiding Het Rijksvaccinatieprogramma in Nederland Waterpokken (varicella) Kinkhoest (pertussis) 339

11 XIX 39 Verwerkingsopdrachten Ongelukken en chirurgie Ongelukken met kinderen Inleiding Brandwonden Diepte van de brandwond Grootte van de brandwond Complicaties Zorg aan kinderen met brandwonden Botbreuken (fracturen) Frequent voorkomende fracturen bij kinderen Vergiftigingen Vergiftigingen via de luchtwegen Chirurgische en orthopedische aandoeningen bij kinderen Inleiding Appendicitis Pylorusstenose Invaginatie Problemen bij de indaling van de zaadballen Liesbreuk Hydrocele Niet-ingedaalde testis Retractiele testis Navelbreuk Circumcisie Congenitale heupdysplasie Klompvoet Verwerkingsopdrachten 376 Bijlagen 381 Begrippen 388 Register 394 Bronnen en gebruikte websites zijn opgenomen op