De stationaire brandstofcellen
|
|
- Guido Hermans
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De stationaire brandstofcellen Inhoudstafel Editoriaal, door Elie Stubbe, SRBE/KBVE Algemeenheden Brandstofcellen voor stationaire toepassingen: Historiek, technische en economische haalbaarheid en trends. Prof. William D haeseleer en Dries Haeseldonckx, Katholieke Universiteit Leuven. Technische en commerciële aspecten Essai d un pilote industriel de pile à combustible PEMFC destinée à la cogénération. François Desmaré, burgerlijk ingenieur, PROMOCELL sa. Solid Oxide Fuel Cells Future Power Generation. Jonathan Lewis, G. Agnew, A. Spangler, Rolls-Royce Fuel Cell Systems Ltd., UK. MCFC Fuel Cell on Track to be Ready for Market. Michael Fübi, MTU CFC Solutions, Germany. Industriële toepassingen Vers la rentabilité des piles à combustible. Jean Snoeck, Principal Engineer, Suez- Tractebel sa. Overheidsbeleid Brandstofcellen: een overzicht van onderzoeksinspanningen en overheidsbeleid. Adwin Martens, Gilbert Van Bogaert. Grietus Mulder, VITO, Mol. Gastartikel Le carnaval de neutrinos (1). P. Vilain, Université Libre de Bruxelles.
2 Algemeenheden Brandstofcellen voor stationaire toepassingen: Historiek, technische en economische haalbaarheid en trends. Prof. William D haeseleer et Dries Haeseldonckx, Katholieke Universiteit Leuven. Met het oog op een eventuele uitputting van de fossiele brandstoffen en tevens omwille van ecologische bekommernissen, dient onze toekomstige energievoorziening nauwgezet onderzocht te worden. Vooralsnog lijkt het gebruik van waterstof als energiedrager een interessante piste. Deze waterstof dient uiteraard op een efficiënte manier omgezet te worden tot warmte en/of elektriciteit, waarvoor het gebruik van brandstofcellen veruit de meest aangewezen methode is. In een eerste deel wordt de historiek van stationaire brandstofcellen besproken. Hierbij wordt nader ingegaan op het initiële succes, een tiental jaar geleden, van de Phosphoric Acid Fuel Cell (PAFC) en het uiteindelijk commercieel falen ervan. Tevens wordt de historische achtergrond van de vijf andere brandstofceltypes, waarvan een significante commerciële doorbraak tot op heden is uitgebleven, toegelicht. Vervolgens wordt de huidige technische en economische haalbaarheid van brandstofcellen besproken. Naast de technische prestatiekarakteristieken en de kostprijs spelen nog tal van externe factoren een belangrijke rol in het evalueren van deze haalbaarheid. Zo is er de beschikbaarheid van (voldoende zuivere) waterstof, wat momenteel zeker nog geen evidentie is, en de evolutie naar steeds kleinere, gedecentraliseerde brandstofcelsystemen, waarvan de inpassing in het huidige elektriciteitsnet mogelijk voor kwalitatieve problemen kan zorgen. Tenslotte worden de huidige trends op de brandstofcelmarkt overlopen en wordt een schets gegeven van hoe onze toekomstige energievoorziening er zou kunnen uitzien, gebruik makend van brandstofcellen. Technologische en commerciële aspecten Essai d un pilote industriel de pile à combustible PEMFC destinée à la cogénération. François Desmaré, ingénieur civil, PROMOCELL sa. Sinds enkele jaren overbruggen de brandstofcellen beetje bij beetje de drempel die hun ontwikkeling in laboratorium scheidt van de diverse toepassingen, zij het in de industrie, de woonsector of de vervoerssector. Onder de impuls van openbare en privé actoren actief op het gebied van elektriciteit en gas evenals de Universiteit van Luik, werd Promocell s.a. vooral gecreëerd om de ontwikkeling, de bevordering en de marketing van de brandstofcellen en de toebehorende technologieën te verzekeren. Het is binnen dit kader dat Promocell aan de reële test van een brandstofcel van het type PEMFC kon deelnemen in het kader van een warmtekrachtkoppeling (WKK) toepassing.
3 Deze PEMFC (Proton Exchange Membrane Fuel Cell), met ingebouwde reformer die voor de productie van waterstof vanuit aardgas zorgde, kon een elektrisch vermogen van 250 kw en een gelijkwaardige thermisch vermogen ontwikkelen. Het geproduceerde elektrische vermogen werd geïnjecteerd in het lokale distributienetwerk. De warmte werd gebruikt om het sportcentrum van de Universiteit van Luik te verwarmen. Deze proefeenheid werd in Juli 2001 geïnstalleerd. De tests werden uitgevoerd in samenwerking met de leverancier Alstom-Ballard tijdens een periode van 2 jaar waarin meer dan 4000 uren equivalentgebruik werden verwezenlijkt. Het rendement, de betrouwbaarheid van de diverse onderdelen en het onderhoud werden aan een objectieve evaluatie door het projectteam onderworpen. Deze evaluatie bevatte zowel de technische alsook de economische aspecten door naast de zeer hoger investeringskosten, tevens de noodzakelijke werkings- en onderhoudskosten in rekening te brengen die representatiever zijn dan de vandaag nog altijd te hoge investeringskosten. Bovendien werd een evaluatie van het potentieel van PEMFC op de WKK markt uitgevoerd, rekening houdend met de specificiteit van de lokale markt van elektriciteit en aardgas. De tests maakten het mogelijk om tot de correcte werking van het systeem, en in het bijzonder van de brandstofcel zelf te besluiten.echter toonden zij het belang aan van de inspanning die moeten nog gebeuren door een vereenvoudiging van de daarbijbehorende systemen zoals de reformer en zijn toebehoren. De betrouwbaarheid van het totale systeem wordt inderdaad verzwakt door de complexiteit van de randsystemen.. Deze richtlijn is ook essentieel vanuit het economische standpunt omdat een vermindering van de complexiteit met een vermindering van de kosten van werking en onderhoud zou gepaard gaan. Solid Oxide Fuel Cells Future Power Generation. Jonathan Lewis, G. Agnew, A. Spangler, Rolls-Royce Fuel Cell Systems Ltd., UK. De technologie van de Solid Oxide Fuel Cell (SOFC) brandstofcel wordt momenteel door een aantal ondernemingen in Europa, Noord-Amerika en Azië ontwikkeld. De technologie SOFC heeft een aantal voordelen boven andere conventionele energie conversie technologieën, en zelfs andere brandstofceltechnologieën. Deze omvatten een hoog elektrisch rendement van minstens 50%, lage emissies en multi-fuel flexibiliteit. Daarnaast wordt SOFC verondersteld, het beste potentieel te hebben om kostenconcurrerend te worden tegenover bestaande technologieën in de gedecentraliseerde productiemarkt: gasmotoren en gasturbines. Bij de beoordeling van de kosten van de concurrerende technologieën is het belangrijk om eerder de levenscyclus (kost per kwh) dan alleen investeringskosten (per geïnstalleerde kw) te beoordelen. De eerstgenoemde omvat de lopende kosten van brandstof, werking en onderhoud, terwijl de laatstgenoemde deze negeert. Een aanwijzing voor de kosten per kwh die de SOFC eenheden zullen moeten bereiken om met succes in stationaire productietoepassingen concurrentiëel te zijn, wordt in een studie van de US Congressional Budget Office verstrekt. Het rapport toont kosten van 8 tot 10
4 US $ cents per kwh voor elektriciteitproductie door conventionele gasmotoren en gasturbines (aan de klemmen van de generator). Rolls-Royce Fuel Cell Systems Ltd (RRFCS) is een volledige dochteronderneming van Rolls-Royce plc (RR), een leverancier van globale vermogensystemen uit de UK. RRFCS ontwikkelt een hybride SOFC-eenheid die zijn eigen lage kost SOFC technologie combineert met turbo-machine mogelijkheden. De doelstelling is een 1MW hybride SOFC eenheid te produceren, geschikt voor gedecentraliseerde productie die met de bestaande technologieën (gasmotoren en gasturbines) zou concurreren. Als technologie met hoog elektrisch rendement, met lage emissies, compact en met gering lawaai is de 1MW hybride SOFC ideaal voor gedecentraliseerde productie vooral in gevoelige stadsgebieden. Nochtans is een concurrerende kost de sleutel tot een succesvolle introductie op de markt. RRFCS ziet dit in en concentreert zich als dusdanig op het gebruik van lage kostenmaterialen, standaard industriële processen en innovatieve ontwerpen om de kritieke kostenuitdaging aan te kunnen. MCFC Fuel Cell on Track to be Ready for Market. Michael Fübi, MTU CFC Solutions, Germany. "HotModule", een 250 kw MCFC systeem van het brandstofceltype MCFC (Molten Carbonate Fuel Cell) van MTU CFC Solutions GmbH, Ottobrunn, is praktisch klaar voor de markt. Samen met het Amerikaanse bedrijf, FCE, die de brandstofcellen voor HotModule produceert, is MTU CFC Solutions GmbH de wereldmarktleider onder de fabrikanten van hoge temperatuurbrandstofcellen. Bijna een dozijn brandstofcelsystemen zijn nu met succes aangesloten aan het net als demonstratie projecten. Wegens de succesvolle prestaties van HotModule's in diverse testen, is MTU CFC Solutions, -een joint-venture tussen MTU Friedrichshafen en RWE Fuel Cells- van plan om de serieproductie van HotModule systemen vanaf 2006 te beginnen. Dit is toe te schrijven aan de kwaliteiten en flexibiliteit van HotModule. Onder andere levert het energieoplossingen in de industriesector, voor de voedselindustrie, voor stedelijke energievoorziening en voor stand-alone concepten, onafhankelijk van het elektrische net. Het systeem heeft zich al in een waaier van toepassingen waargemaakt De brandstofcel werd al vaak geïnstalleerd in ziekenhuizen, maar ook toegepast in telecommunicatie, computercentra, bandenfabrieken, enz. Voorts stelt het artikel de waaier van voordelen van HotModule voor, vergeleken met andere systemen van de vermogensgeneratie. Bijvoorbeeld, is MCFC een warmte-kracht koppeling systeem dat de behoefte van de klant aan warmte en elektriciteit gelijktijdig kan dekken. Voorts bereikt het elektrische rendement van de HotModule bijna 47%, wat hoger is dan om het even welke conventionele technologie. Een ander voordeel is, dat de
5 hete uitlaatgassen die de brandstofcel bij een temperatuur van rond 400 C verlaten kunnen gebruikt worden, voor industriële toepassingen of het verwarmen en de airconditioning van gebouwen. De HotModule onderscheidt zich door zijn brandstofflexibiliteit omdat het, naast aardgas, ook met andere brandstoffen zoals stortgas kan worden gevoed. Deze en verdere voordelen worden aangehaald om aan te tonen dat de HotModule geschikt is om een belangrijke rol te spelen in de gedecentraliseerde elektriciteitsproductie van morgen Industriële toepassingen Vers la rentabilité des piles à combustible. Jean Snoeck, Principal Engineer, Suez-Tractebel sa Het artikel stelt zich allereerst tot taak om de concurrerende technologieën van de brandstofcellen voor de gedecentraliseerde productie van elektriciteit te identificeren. Een vergelijking wordt uitgevoerd die het geringe effect van de brandstofcellen op het milieu bevestigt maar eveneens de vooruitgang die op het gebied van de economische rentabiliteit en in het bijzonder met betrekking tot investeringskosten moet behaald worden. Vanaf deze laatste vaststelling uitgaande, bepaalt men scenario's van kostenverminderingen die het mogelijk zouden maken, dat brandstofcellen succesvol met andere productiemiddelen concurreren. De resultaten van dit onderzoek worden in Fig. 1 gepresenteerd; zij maken het niet mogelijk om een beslissende doorbraak van deze technologie te verwachten binnen de tien jaar. Overheidsbeleid Brandstofcellen: een overzicht van onderzoeksinspanningen en overheidsbeleid. Adwin Martens, Gilbert Van Bogaert. Grietus Mulder, VITO, Mol. Brandstofceltechnologie is al bekend sinds het begin van de 19 de eeuw, maar momenteel zijn nog geen technisch-commerciële systemen beschikbaar. Actueel wordt de meeste energie geïnvesteerd in het onderzoek naar verbetering van de technologie. Ook op vlak van overheidsbeleid werden recent diverse initiatieven gelanceerd. Ontwikkeling en beleid van brandstofceltechnologie zijn een internationale aangelegenheid en de toonaangevende spelers zijn verspreid over Noord-Amerika, Europa en Japan. In dit artikel wordt een inzicht gegeven in de tendensen op vlak van internationaal onderzoek en beleid, en wordt afgesloten met een schets van de Belgische situatie aangaande onderzoek en beleid.
6 Gastartikel Le carnaval de neutrinos (1). P. Vilain, Université Libre de Bruxelles. Alomtegenwoordig maar spookachtig, blijven de neutrino's de fysici boeien. Tijdens de tweede helft van de vorige eeuw, zijn deze geheimzinnige deeltjes het onderwerp geweest van een groot aantal experimenten, hetzij bij kernreactoren, hetzij in de bundels van onstabiele deeltjes afkomstig van hoge-energieacceleratoren. Beetje bij beetje hebben zij hun geheimen onthuld en hun plaats in het familiebeeld van de deeltjes gevonden die vandaag als fundamenteel of "elementair worden erkend. Dit eerste artikel vermeldt de voornaamste etappes die de neutrino's van het statuut van eenvoudige veronderstelling naar die (eervoller) van basisbestanddelen hebben doen overgaan. De recente ontdekkingen en de ambitieuze, lopende projecten zullen het onderwerp van latere artikelen zijn.
Brandstofcellen, de toekomst voor verwarming in residentiële gebouwen?
Brandstofcellen, de toekomst voor verwarming in residentiële gebouwen? Daniel Küpper ing. Van Marcke College Eerste vraag: wat is een brandstofcel? Antwoord: een batterij! Het verschil met een gewone batterij:
Nadere informatieWKK naar de toekomst Workshop Energiek Event ZON LLTB LTO Groeiservice Kas Als Energiebron
WKK naar de toekomst Workshop Energiek Event ZON LLTB LTO Groeiservice Kas Als Energiebron Woensdag 25 september 2013 Sander Peeters, sander.peeters@energymatters.nl www.energymatters.nl Wat doet Energy
Nadere informatieSOLIDpower. Presentatie ISSO New Business event J.W. Tolkamp 5 november 2015
SOLIDpower Presentatie ISSO New Business event J.W. Tolkamp 5 november 2015 Decentraal stroom opwekken Huidige Situatie: Centrale opwekking Toekomstige situatie: Decentrale flexibele opwekking 2 3 Huidige
Nadere informatieZelf Duurzaam Stroom opwekken
Zelf Duurzaam Stroom opwekken De meest efficiënte thuiscentrale ter wereld Gas wordt stroom Innovatieve Brandstofcel-technologie De BlueGEN wordt op uw gasaansluiting aangesloten en wekt vervolgens stroom
Nadere informatie25/03/2013. Overzicht
Micro-WKK: basisbegrippen en toepassingsmogelijkheden Tine Stevens, Vlaams Energieagentschap Regiovergadering Provincie West-Vlaanderen 12 en 14/03/2013 2 Warmte-krachtkoppeling (WKK) De gelijktijdige
Nadere informatieWilt u warmte en elektriciteit. res-fc market
Wilt u warmte en elektriciteit res-fc market Het project Het EU-project RES-FC Market wil de marktintroductie van brandstofcelsystemen voor huishoudens (FCHS) die gebruik maken van hernieuwbare energie
Nadere informatieGas als zonnebrandstof. Verkenning rol gas als energiedrager voor hernieuwbare energie na 2030
Gas als zonnebrandstof Verkenning rol gas als energiedrager voor hernieuwbare energie na 2030 1 Inhoudsopgave 1 2 3 4 5 Introductie Meer hernieuwbare energie Extra hernieuwbare energie in Nederland? Verkennen
Nadere informatieGrootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies
Grootschalige introductie van micro wkk systemen Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies jeeninga@ecn.nl Micro wkk een controversieel onderwerp? De discussie rondom het nut van micro wkk wordt niet altijd niet
Nadere informatieWarmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 1 COGEN Vlaanderen Doelstelling:
Nadere informatieBrandstofcel in Woning- en Utiliteitsbouw
Brandstofcel in Woning- en Utiliteitsbouw Leo de Ruijsscher Algemeen directeur De Blaay-Van den Bogaard Raadgevende Ingenieurs Docent TU Delft faculteit Bouwkunde Inleiding Nu de brandstofcel langzaam
Nadere informatieBio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder 16/12/2010 Cogen Vlaanderen Daan Curvers COGEN Vlaanderen Houtige biomassa in de landbouw 16
Nadere informatieREGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Rapport BRUGEL-RAPPORT-20091001-06 over Het jaarlijkse exploitatierendement van de installaties voor warmtekrachtkoppeling tussen
Nadere informatieFuel Cell Technologie in Autobussen. J. Lanckriet Dir. RM
Fuel Cell Technologie in Autobussen J. Lanckriet Dir. RM Inhoudstafel Principe Een woordje geschiedenis Situatie ad hoc Evolutie in de buswereld Productie & transport van H 2 Toekomstperspectieven Besluit
Nadere informatieMWKK met gasturbine. Zwembadverwarming + elektriciteit met MWKK Coiffeusewaswater + elektriciteit met MWKK
MWKK met gasturbine 27/09/2018 Zwembadverwarming + elektriciteit met MWKK Coiffeusewaswater + elektriciteit met MWKK Uw energiedokter Oudenaardseweg 123 B 9790 Wortegem-Petegem Tel: 055 310242 Fax: 055
Nadere informatieDe toekomst is rooskleurig dankzij brandstofcel micro-warmtekrachtkoppeling!
De toekomst is rooskleurig dankzij brandstofcel micro-warmtekrachtkoppeling! Brussel, 01.04.2019 2/5 Brussel, 01.04.2019 De toekomst is rooskleurig dankzij brandstofcel microwarmtekrachtkoppeling! Tijdens
Nadere informatieJapan gelooft in de brandstofcel
Japan gelooft in de brandstofcel David van Erp, stagiair TWA Tokio 132003 Samenvatting In de media wordt al veelvuldig over de waterstofeconomie gesproken. Een economie die landen voor hun energiebehoefte
Nadere informatieEen nieuwe kijk op houtenergie
Een nieuwe kijk op houtenergie HOUT EEN MODERNE ENERGIEBRON AUTHENTIEK EN TOEKOMSTGERICHT In Europa is hout de primaire bron van duurzame energie. Duizenden gezinnen hebben een houtkachel ter beschikking.
Nadere informatieCOGEN Vlaanderen vzw. Doelstelling: actief meewerken aan de ontwikkeling van kwaliteitsvolle WKK Expertisecentrum Expertiseverstrekking naar leden
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen WKK voor ruimteverwarming Algemene principes van WKK Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag VIBE 12 november 2010 1 COGEN Vlaanderen vzw Doelstelling:
Nadere informatieDe toekomst is rooskleurig dankzij brandstofcel micro-warmtekrachtkoppeling!
De toekomst is rooskleurig dankzij brandstofcel micro-warmtekrachtkoppeling! Brussel, 01.04.2019 2/5 Brussel, 01.04.2019 De toekomst is rooskleurig dankzij brandstofcel microwarmtekrachtkoppeling! Tijdens
Nadere informatieNuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie.
Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. 2 Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos 3 Een duurzame samenleving staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Een wezenlijke
Nadere informatieWIN-WIN MET WARMTE VANHEEDE-DEWULF
WIN-WIN MET WARMTE VANHEEDE-DEWULF 13-10-2015 VANHEEDE Environment Group Familiale groep sinds 1968 Afvalmanagement van A tot Z Milieuadvies Innovatieve milieutechnologieën VANHEEDE Environment Group Gelijkwaardige
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw:
Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie
Nadere informatieWaterstofmobiliteit: status en uitdagingen
Waterstofmobiliteit: status en uitdagingen Marcel Weeda, ECN Mini-symposium zero-emissie openbaar vervoer in Noord-Holland Provinciehuis NH, Haarlem 16 september 2015 www.ecn.nl Inhoud Zero-emissie openbaar
Nadere informatieRol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening:
Rol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening: Betaalbaar & betrouwbaar? Robert Harmsen ECN Beleidsstudies COGEN Symposium Zeist 22 oktober 2004 Een blik naar de toekomst (1) Four Futures
Nadere informatieWARMTEKRACHTKOPPELING (WKK) INFOBROCHURE
WARMTEKRACHTKOPPELING (WKK) INFOBROCHURE Wat is het? Warmtekrachtkoppeling (WKK) is een verzamelnaam voor veel verschillende technologieën waarbij warmte en mechanische energie gelijktijdig worden opgewekt.
Nadere informatieDe Visie: Elektriciteit en warmte uit houtpellets
De Visie: Onze missie is om een houtpelletketel te maken die ook elektriciteit kan opwekken. Het bijzondere daaraan? ÖkoFEN ontwikkelt een CO2-neutrale technologie met houtpellets als energiedrager, met
Nadere informatieECN-RX--05-116 MICRO-WARMTEKRACHT: Hoe magisch is de Toverketel? G.J. Ruijg. ECN colloquium 2 mei 2005
ECN-RX--05-116 MICRO-WARMTEKRACHT: Hoe magisch is de Toverketel? G.J. Ruijg ECN colloquium 2 mei 2005 MEI 2005 Micro-Warmtekracht: Hoe magisch is de Toverketel? ECN colloquium 2 mei 2005 Gerrit Jan Ruijg
Nadere informatieRijden op H2 is meer dan een andere bus Op weg naar een schone toekomst. Kivi Niria congres Sustainable Mobility
Rijden op H2 is meer dan een andere bus Op weg naar een schone toekomst Kivi Niria congres Sustainable Mobility Rob van der Sluis 1 Van fossiel naar duurzaam Andere brandstof / energiedrager Andere infrastructuur
Nadere informatieWaterstofmobiliteit: status en uitdagingen
Waterstofmobiliteit: status en uitdagingen Marcel Weeda, ECN Mini-symposium zero-emissie openbaar vervoer in Noord-Holland Provinciehuis NH, Haarlem 16 september 2015 www.ecn.nl Inhoud Zero-emissie openbaar
Nadere informatieWARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken. Koos Kerstholt Tobias Platenburg
WARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken Koos Kerstholt Tobias Platenburg Introductie Koos Kerstholt Stichting KIEN thema coördinator 0-energie Onderzoek & presentatie: Tobias Platenburg Werktuigbouwkunde
Nadere informatieelektriciteit en warmte uit houtpellets www.okofen-e.com www.facebook.com/okofen.e
elektriciteit en warmte uit houtpellets www.okofen-e.com www.facebook.com/okofen.e Onze visie De visionairen van de pelletverwarmingsindustrie: Herbert en Stefan Ortner ELEKTRICITEIT EN WARMTE UIT HOUTPELLETS
Nadere informatieANRE-DEMONSTRATIEPROJECT: WKK BIJ INVRIESBEDRIJF D'ARTA, ARDOOIE
ANRE-DEMONSTRATIEPROJECT: WKK BIJ INVRIESBEDRIJF D'ARTA, ARDOOIE Eindrapport J. Van Bael VITO Oktober 1996 SAMENVATTING In het kader van de bevordering van nieuwe energietechnologieën (KB van 1983) heeft
Nadere informatieELW. Dé compacte oplossing in uw energievraagstuk. Productinformatie Remeha ELW
ELW Dé compacte oplossing in uw energievraagstuk Verwarm voortaan op een efficiënte manier! Het WKK-principe (warmtekrachtkoppeling) dat de Remeha ELW toepassing biedt is zowel geniaal als voor de hand
Nadere informatieREGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Verslag BRUGEL-RAPP-20101008-11 over het jaarrendement van de uitbating van warmtekrachtkoppelingsinstallaties voor 2009 Opgesteld
Nadere informatieWaterstofstroom - Agenda
Rol van waterstof bij energietransitie Rob van der Sluis Waterstofstroom - Agenda Introductie MTSA Brandstofcel principe Waterstof en Energietransitie Het 2 MW project een fotoreportage 1 MTSA Technopower
Nadere informatieOptimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT
Resultaten en bevindingen van project Optimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus
Nadere informatieVermijden van verliezen bij het gebruik van industriële restwarmte
Vermijden van verliezen bij het gebruik van industriële restwarmte Exergie eenvoudig uitgelegd In opdracht van AgentschapNL Divisie NL Energie en Klimaat CCS B.V. Welle 36 7411 CC Deventer The Netherlands
Nadere informatieOverzicht. Inleiding Micro-WKK in woningen Technologieën Aandachtspunten Toekomstperspectieven Conclusies 15-11-2010
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen WKK voor ruimteverwarming Toepassingen in de woningbouw Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag VIBE 12 november 2010 1 Overzicht Inleiding Micro-WKK
Nadere informatie1.6 Alternatieve aandrijving
1.6 Alternatieve aandrijving In deze paragraaf worden alternatieve aandrijvingen behandeld. Er wordt dieper ingegaan op elektrische aandrijving waarbij batterijgestuurde aandrijving en aandrijving door
Nadere informatieProf. Jos Uyttenhove. E21UKort
Historisch perspectief 1945-1970 Keerpunten in de jaren 70 oliecrisis en milieu Tsjernobyl (1986) ramp door menselijke fouten Kyoto protocol (1997) (CO 2 en global warming problematiek) Start alternatieven
Nadere informatieslibvergisting, wordt omgezet in elektric iteit 0,029 per kwh. slibvergisting, wordt omgezet in elektriciteit 0,029 per kwh.
Regeling van de Minister van Economische Zaken van.., nr. WJZ, houdende vaststelling van de vaste bedragen per kwh ter stimulering van de milieukwaliteit van de elektriciteitsproductie voor het jaar 2005
Nadere informatie(Deel B: Energie-Sleutelacties 5 en 6) (1999/C 77/13)
bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB C 77 van 20/03/99 Eerste uitnodiging tot het indienen van voorstellen voor OTO-werkzaamheden in het kader van het specifiek programma voor onderzoek,
Nadere informatieVoordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA
S u s t a i n a b l e E n e r g y S o l u t i o n s Voordelen van stoom door WKK in België : Projectaanpak THEOLIA Promotiedag STOOM 18 mei 2006 VITO te Mol Frederic Vermeulen Marketing en Sales Manager
Nadere informatieStageplaatsen Philips Consumer Luminaires
Stageplaatsen Philips Consumer Luminaires PHILIPS CONSUMER LUMINAIRES Kontich Philips Consumer Luminaires heeft zijn global HQ in Kontich, waar het verlichtingsoplossingen ontwikkelt voor de consumentenmarkt,
Nadere informatieNet voor de Toekomst. Frans Rooijers
Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen
Nadere informatieJapan gelooft in de brandstofcel
Japan gelooft in de brandstofcel David van Erp, stagiair TWA Tokio - 1-3-2003 (Continued from Part 2) Grootschalige energievoorziening en krachtcentrales De markt voor grootschalige energieopwekking zal
Nadere informatieReformate Enhanced Solid Oxide Electrolyser (RESOE)
Resultaten en bevindingen van project Reformate Enhanced Solid Oxide Electrolyser (RESOE) Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 005 en 011 kregen ruim 1000 innovatieve
Nadere informatieBELEIDSOPTIES NUL-ENERGIEWONING
1 BELEIDSOPTIES NUL-ENERGIEWONING IN HET KADER VAN DE BELANGSTINGSAFTREK HEEFT DE FEDERALE REGERING EEN DEFINITIE GEPUBLICEERD OVER DE NULEREGIEWONING Bij nader toezien was dit een foutieve en zeer contraproductieve
Nadere informatieWarmtekrachtkoppeling. Waarom Vaillant? Om eenvoudigweg dubbel gebruik te maken van energie. ecopower
Warmtekrachtkoppeling Waarom Vaillant? Om eenvoudigweg dubbel gebruik te maken van energie. ecopower Waarom ecopower? Eenvoudigweg omdat het de moeite waard is! Bij een traditionele productie van energie
Nadere informatieREGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BESLISSING (BRUGEL-Beslissing-20170518-52) betreffende de aanvraag van SenerTec GmbH voor de de classificatie van de elektriciteitsproductie-eenheid
Nadere informatieEen beginners handleiding voor energie en vermogen
Een beginners handleiding voor energie en vermogen Waarom moet je leren over energie en vermogen. Het antwoord is omdat we allemaal energie verbruiken in ons dagelijks leven om te verwarmen, te koelen,
Nadere informatieFinanciële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag. Rob van Leeuwen
Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag Rob van Leeuwen Agenda Introductie Jules Energy Uitleg project Energie-opslag op het boerenbedrijf Uitrol project in Drenthe Eerste
Nadere informatieBrandstofcel en elektrisch vervoer: een slimme combinatie!
energiegids.nl Energie productie 17 Brandstofcel en elektrisch vervoer: een slimme combinatie! De huidige ontwikkelingen op het gebied van brandstofcellen (micro-wkk) en elektrisch vervoer zorgen ervoor
Nadere informatieNEW BUSINESS. Guy Konings
2015 Guy Konings Stedin is verantwoordelijk voor transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: Altijd energie voor onze klanten, vandaag en morgen. Simpel, betaalbaar en duurzaam KERNGETALLEN
Nadere informatieBESTELFORMULIER FACSIMILE TRANSMITTAL SHEET. Revue E tijdschrift
KBVE - SRBE C/o VUB - IrW - ETEC Pleinlaan 2, Avenue de la Plaine 1050 Brussel / Bruxelles Tel: 02 / 629.28.19. Fax: 02 / 629.36.20. E-Mail: srbe-kbve@vub.ac.be URL: http://www.kbve-srbe.be BESTELFORMULIER
Nadere informatieBiomethanol. Resultaten en bevindingen van project. Datum September 2010 Status Definitief. BioMCN, e.a. in opdracht van Agentschap NL
Resultaten en bevindingen van project Biomethanol Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve onderzoeks- en praktijkprojecten
Nadere informatieDE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix
DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix DE BELGISCHE ENERGIE- UITDAGING 2 De doelstellingen van het interfederale
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE
1 Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de
Nadere informatieRobbe Salenbien. Domeinverantwoordelijke thermische energiesystemen EnergyVille
Robbe Salenbien Domeinverantwoordelijke thermische energiesystemen EnergyVille Energienetten Inhoudstafel 1. Context De actuele energieproblematiek Een veranderend energienetwerk 2. Het belang van warmte(netten)
Nadere informatieDe ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016
De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening
Nadere informatieEen wereldconcern staat voor u klaar
Een wereldconcern staat voor u klaar Met 10.000 werknemers heeft Leroy-Somer een internationaal netwerk met 470 expertise- en servicecentra opgezet dat in staat is u op commercieel en technisch gebied
Nadere informatieArtikel 10 Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 januari 2006.
Regeling van de Minister van Economische Zaken van, nr. WJZ..., houdende vaststelling van de vaste bedragen per kwh ter stimulering van de milieukwaliteit van de elektriciteitsproductie voor het jaar 2006
Nadere informatieGegevens stroometikettering 2004
CE CE Oplossingen voor Oplossingen voor milieu, economie milieu, economie en technologie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 fax: fax: 015 015 2 150 150 151 151
Nadere informatieAlles wat het bos kan bieden.
Warmte Stroom Biokool Alles wat het bos kan bieden. Alles wat het bos kan bieden. Onze biomassa warmtekrachtcentrales zijn dermate flexibel bij gebruik van grondstoffen, dat zij voor brandstof volledig
Nadere informatieSmart FuelCell Network
Openbaar rapport van het project EOS DEMO 10013 Subsidie is verleend door RVO.nl in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken. Smart FuelCell Network Uitgangspunten en de doelstelling van het project
Nadere informatie1 juni 2011 Minisymposium Groen Gas W. Deddens
1 juni 2011 Minisymposium Groen Gas W. Deddens Agenda. Wie is RENDO Duurzaam? Voorbeeld project Toekomst duurzame energie projecten icm groen gas 2 RENDO Duurzaam. Aantal medewerkers : RENDO totaal ca.
Nadere informatieMIC / LEI. 15 augustus 2007. Maarten Bouwer
MIC / LEI 15 augustus 2007 Maarten Bouwer inhoud Inleiding BioGast Gasmarkt Wat is BioGast Historie en HHNK project Techniek Vragen en lunch Bezichtiging verwachting fossiel aardgas Groningen heeft nog
Nadere informatieHaalbaarheidsstudie naar elektrische voortstuwing in de kottervisserij
Haalbaarheidsstudie naar elektrische voortstuwing in de kottervisserij Wat is in de komende 20 jaar technisch mogelijk, ecologisch verantwoord en economisch haalbaar? 20 Oktober 2016 Academic Consultancy
Nadere informatie2 Is het waar dat de effectieve capaciteit van wind door inpassingseffecten niet 23% maar minder dan 8% is?
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatie2016-04-15 H2ECOb/Blm HOE KAN DE ENERGIETRANSITIE WORDEN GEREALISEERD? Probleemstelling
HOE KAN DE ENERGIETRANSITIE WORDEN GEREALISEERD? Probleemstelling Op de internationale milieuconferentie in december 2015 in Parijs is door de deelnemende landen afgesproken, dat de uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieWKK en decentrale energie systemen, in Nederland
WKK en decentrale energie systemen, in Nederland Warmte Kracht Koppeling (WKK, in het engels CHP) is een verzamelnaam voor een aantal verschillende manieren om de restwarmte die bij elektriciteitsproductie
Nadere informatieWORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN
WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN In het kader van de WETO-H2-studie is een referentieprognose van het wereldenergiesysteem ontwikkeld samen met twee alternatieve scenario's, een
Nadere informatieFactsheet: Dong Energy
Factsheet: Dong Energy Holding/bestuurder Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel Dong Energy Producent/leverancier elektriciteit (en aardgas) Europa Consumenten/zakelijk - Omzet 900 miljoen (NL)/9
Nadere informatieDe plaats van WKK in een rationele energiepolitiek
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen De plaats van WKK in een rationele energiepolitiek Jean-Pierre Lemmens COGEN Vlaanderen easyfairs Industrie & Milieu 2010 Seminarie Bio-energie
Nadere informatieBiomassa Hernieuwbare energie in gebouwen Vlaamse confederatie bouw
18/09/2012 Biomassa Hernieuwbare energie in gebouwen Vlaamse confederatie bouw Ruben Guisson VITO Bioenergy Team 13 september 2012, Technopolis Mechelen Types brandstof Houtpellets + Hoge energiedichtheid
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE
Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de belangrijke
Nadere informatieThermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014
Thermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014 Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema E.On kolencentrales, Maasvlakte, Rotterdam. G.P.J. Dijkema 5 mei 2014 Faculty of Technology, Policy and Management
Nadere informatieSmart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility
Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik ENGIE Infra & Mobility De daad bij het woord, de techniek bij de plannen Over een aantal jaren ziet de energievoorziening in Nederland er geheel anders
Nadere informatieSTARTDOCUMENT. 1. De kracht van samenwerking. 2. Waarom een NWP
STARTDOCUMENT 1. De kracht van samenwerking Deltalinqs Energy Forum, Havenbedrijf Rotterdam, Havenbedrijf Amsterdam, Havenbedrijf Eemsmond, Energy Valley, Stichting Zero Emissie Busvervoer, RAI Platform
Nadere informatieBiogas is veelzijdig. Vergelijking van de opties 1-2-2012. Vergelijking opties voor benutting van biogas
1--1 Ongeveer 7 deelnemende organisaties Promotie van optimale benutting van biomassa Kennisoverdracht door workshops, excursies, nieuwsbrief en artikelen in vakbladen Vergelijking opties voor benutting
Nadere informatieBrandstofcellen in Japan: Beleid, Onderzoek en Productie
Brandstofcellen in Japan: Beleid, Onderzoek en Productie Philip Wijers - 8-3-2004 Samenvatting Brandstofcellen en de opkomende waterstof-economie zijn voor Japan zowel strategisch als economisch van groot
Nadere informatieLAAT DE WIND WAAIEN
LAAT DE WIND WAAIEN 2019 zal worden herinnerd als het jaar waarin iets veranderde, toen kinderen staakten om volwassenen te vragen actie te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Geïnspireerd
Nadere informatieBRANDSTOFCEL EN ELEKTRISCH VERVOER: EEN SLIMME COMBINATIE!
BRANDSTOFCEL EN ELEKTRISCH VERVOER: EEN SLIMME COMBINATIE! De huidige ontwikkelingen op het gebied van brandstofcellen (micro-wkk) en elektrisch vervoer zorgen ervoor dat er in de nabije toekomst een omslag
Nadere informatieENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting
ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 216 Samenvatting EINDVERSIE - OKTOBER 218 1. Samenvatting van de energiebalans 216 Elk jaar stelt Leefmilieu Brussel de energiebalans van het Brussels
Nadere informatieTA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation
TA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation 2011-2012 CiTG, minor Mining and Resource Engineering College 1: Inleiding en Overzicht Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema Energy & Industry Group December 12,
Nadere informatiePARTICIPATIEVE FINANCIERING VAN EEN WARMTENET GEVOED MET BIOMASSA
Seminarie Duurzaam Gebouw MICRO-WARMTENETTEN 18 november 2016 PARTICIPATIEVE FINANCIERING VAN EEN WARMTENET GEVOED MET BIOMASSA Quentin SIZAIRE ECCO NOVA DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Crowdlending
Nadere informatieDuurzame energie in balans
Duurzame energie in balans Duurzame energie produceren en leveren binnen Colruyt Group I. Globale energievraag staat onder druk II. Bewuste keuze van Colruyt Group III. Wat doet WE- Power? I. Globale energievraag
Nadere informatieCodeer en Markeer Technologie. KBA-Metronic. Coderen is onze passie!
Codeer en Markeer Technologie KBA-Metronic Coderen is onze passie! Codeer en Markeer Technologie THERMISCHE INK JET betajet HOTFOIL CODEERSYSTEMEN Made in Germany Inkjet systemen alphajet DESKUNDIG udaformaxx
Nadere informatieViessmann Belgium BVBA. Vitovalor 300-P. Laurent Vercruysse. Viessmann Group. Vitovalor 300-P. Viessmann Group 20/04/2017 2
Viessmann Belgium BVBA Vitovalor 300-P Laurent Vercruysse Vitovalor 300-P 20/04/2017 2 PRIMAIRE ENERGIE 20/04/2017 3 Doelstelling brandstofcellen: Primaire energie Gescheiden productie van warmte en stroom
Nadere informatieWarmtenetten. Agenda. Wat is een warmtenet. Technologie. Projecten. Regulering. Rol Eandis. Visie van een netbeheerder Energik - 28/5/2015
Warmtenetten Visie van een netbeheerder Energik - 28/5/2015 Agenda Wat is een warmtenet Technologie Projecten Regulering Rol Eandis 2 2015 Studiedag Energik - Warmtenetten 1 Wat zijn warmtenetten? Ondergronds
Nadere informatieGEBRUIKSAANWIJZING VAN COGENCALC.XLS
GEBRUIKSAANWIJZING VAN COGENCALC.XLS 1. INLEIDING De berekeningstool COGENcalc.xls stelt u in staat snel een eerste dimensionering 1 uit te voeren van een eventuele warmtekrachtkoppeling die is aangepast
Nadere informatieNotitie Betreft Power2Nijmegen Inleiding figuur 1: overzicht ecodorp Vraagstelling
Notitie Aan : Ad Vlems, Bert Lagerweij Van : Arjan van Bon Datum : 28 augustus 2012 Kopie : Anne Pronk Onze referentie : 9X3809.A2/N00001/110412/Nijm2 HASKONING NEDERLAND B.V. BUILDINGS Betreft : Power2Nijmegen
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE
Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Warmte Kracht Koppeling in duurzame gebouwen Yves LEBBE WKK specialist Dienst Facilitator Duurzame Gebouwen Objectieven van deze presentatie Warmtekrachtkoppeling
Nadere informatiePotentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke
Potentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke Natascha Janssens, POM West-Vlaanderen Steven Vandenbulcke, A&S Energie Historiek Haalbaarheidsstudie ARBOR 2015 (3E Ingenium IEE) iov POM WVL Studie regio
Nadere informatieIn het hol van de leeuw?
In het hol van de leeuw? Ing. Ruud Brunst Manager Applications 5-10-2016 remeha.nl We horen vaak Gas raakt op of fosiele brandstoffen worden schaars maar is dat wel zo? remeha.nl Gas zal nog lang beschikbaar
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatiewaterstof waarmee de elektromotor van de auto wordt aangedreven - auto's voorzien van een brandstofcel die elektrische energie produceert uit
Hoe overleeft de auto de energietransitie? 1 Inleiding De energietransitie - dus de overschakeling van het gebruik van fossiele brandstoffen naar dat van duurzame middelen voor energieopwekking - zal consequenties
Nadere informatieturn key sector categorie sub brandstof warmte investering vermogen draaiuren E draaiuren W E-rend W-rend /kwe kwe uren/jr uren/jr % %
Kentallen techniek & economie turn key sector categorie sub brandstof warmte investering vermogen draaiuren E draaiuren W E-rend W-rend /kwe kwe uren/jr uren/jr % % agriculture gas engine gas engine natural
Nadere informatieAardgas, elektriciteit en diensten
Panorama Uitgave 2013 Aardgas, elektriciteit en diensten Enovos, één en al energie Enovos is de belangrijkste energieleverancier in een regio die het hart vormt van industrieel Europa en die zich uitstrekt
Nadere informatieWHITEPAPER WERKING VAN WARMTEKRACHT- KOPPELING
WHITEPAPER WERKING VAN WARMTEKRACHT- KOPPELING Auteur: Fred de Lede 1 Werking van warmtekrachtkoppeling De basis van warmtekrachtkoppeling met een motor is dat deze draait om stroom te genereren (zie onderstaande
Nadere informatie