Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Stedelijk Lyceum Quellin te ANTWERPEN

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Stedelijk Lyceum Quellin te ANTWERPEN Hoofdstructuur voltijds secundair onderwijs Instellingsnummer Instelling Stedelijk Lyceum Quellin Directeur Tinne AVONDS Adres Quellinstraat ANTWERPEN Telefoon Fax Website Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Dagen van het opvolgingsbezoek Einddatum van het opvolgingsbezoek Datum bespreking verslag met de instelling AGB Stedelijk Onderwijs Antwerpen Lange Gasthuisstraat ANTWERPEN SG Stedelijk Lyceum Antwerpen Lange Gasthuisstraat ANTWERPEN Stedelijk CLB Antwerpen Lange Gasthuisstraat ANTWERPEN Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Henk FORIERS Gabriël POPPE, Geert POLFLIET OV so Stedelijk Lyceum Quellin te ANTWERPEN (Schooljaar ) 1/9

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING HISTORIEK TE REMEDIEREN TEKORT(EN) ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? Techniek in de A-stroom van de eerste graad (leerplan 0/2/2010/013) Techniek in het eerste leerjaar B (leerplan 0/2/2010/019) Frans in aso tweede graad in de studierichtingen Humane wetenschappen, Latijn en Wetenschappen (leerplan 0/2/2012/080) Wiskunde in aso tweede graad in de studierichtingen Humane wetenschappen, Latijn en Wetenschappen (leerplan O/2/2004/087) Wiskunde in aso derde graad in de studierichtingen Latijn-wiskunde en Wetenschappen-wiskunde (leerplan O/2/2006/425) ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG... 9 OV so Stedelijk Lyceum Quellin te ANTWERPEN (Schooljaar ) 2/9

3 INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en OV so Stedelijk Lyceum Quellin te ANTWERPEN (Schooljaar ) 3/9

4 1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van tot en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf moet de school kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' Basisvorming Specifiek gedeelte Graad 1 A techniek Graad 1 B techniek Graad 1 Latijn techniek Graad 1 Moderne wetenschappen techniek Graad 2 ASO Humane wetenschappen Frans, wiskunde Graad 2 ASO Latijn Frans, wiskunde Graad 2 ASO Wetenschappen Frans, wiskunde wiskunde Graad 3 ASO Latijn-wiskunde wiskunde wiskunde Graad 3 ASO Wetenschappen-wiskunde wiskunde wiskunde 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Techniek in de A-stroom van de eerste graad (leerplan 0/2/2010/013) De leerlingen bereiken de eindtermen en leerplandoelstellingen momenteel in voldoende mate. Het aanbod is bijgestuurd en de evaluatie is valide. Tijdens de doorlichting werden niet alle onderwijsdoelstellingen effectief aangeboden. De belangrijkste hiaten situeerden zich in de aanpak volgens het technologisch proces, het kennismaken met de activiteiten van beginnende beroepsbeoefenaars in de verschillende toepassingsgebieden, het ontwerpen en onderzoeken, automatisatie, foutdetectie en het toepassingsgebied biochemie. De ICT-mogelijkheden i.v.m. integratie, differentiatie, remediëring en informatieverwerving werden in onvoldoende mate gebruikt. De vakgroep heeft het jaarplan, het aanbod en het cursusmateriaal in voldoende mate afgestemd op de leerplandoelstellingen. Het technisch proces en technische systemen komen gepast aan bod tijdens de uitgewerkte projecten. De ICT-mogelijkheden worden nu in voldoende mate benut. OV so Stedelijk Lyceum Quellin te ANTWERPEN (Schooljaar ) 4/9

5 Uitrusting ICT Inzet uitrusting Leermiddelen Tijdens de doorlichting werden de leermiddelen voor de realisatie van de onderwijsdoelstellingen niet steeds doelmatig ingezet. Voor sommige toepassingsgebieden (o.a. biochemie en informatie- en communicatie) was de uitrusting onvolledig. Het vaklokaal werd heringericht en de uitrusting werd vervolledigd. Het beschikbare materiaal wordt doelmatiger ingezet. De onderwijsdoelstellingen m.b.t. de cognitieve kennis in de aangeboden toepassingsgebieden kwamen effectief aan bod in de evaluatie. Door het onvolledige aanbod en het overwicht aan toetsen en taken voor sommige toepassingsgebieden was de evaluatie niet valide. De opdracht en vraagstelling waren in onvoldoende mate afgestemd op de leerplandoelstellingen. De onderwijsdoelstellingen staan nu centraler in de evaluatiepraktijk waardoor de validiteit van de evaluatie voldoet. De zelfevaluatiemogelijkheden worden benut. De werk- en evaluatiefiches ondersteunen een objectieve evaluatiepraktijk. Deskundigheidsbevordering Vorming Beginsituatieanalyse De school bracht de competenties en de professionele behoeften van het lerarenteam niet in kaart. De vakgroep ontwikkelde de competenties van de leraren in onvoldoende mate. Overleg rond leerplanstudie, actueel pedagogisch-didactische, organisatorische en inhoudelijke thema s ontbrak. De vakgroep had nog onvoldoende reflecterend vermogen om de eigen kwaliteit te bewaken. Door het werken aan de opmerkingen van het doorlichtingsverslag kwamen de pedagogisch-didactische, organisatorische en inhoudelijke thema s geregeld aan bod. De principes en de organisatie van een door alle leden van de vakgroep gevolgde nascholing i.v.m. coöperatief leren worden geïntegreerd in de lespraktijk. 3.2 Techniek in het eerste leerjaar B (leerplan 0/2/2010/019) De leerlingen bereiken de ontwikkelingsdoelen en leerplandoelstellingen momenteel in voldoende mate. Het aanbod is bijgestuurd en de evaluatie is valide. Tijdens de doorlichting werden niet alle leerplandoelstellingen gerealiseerd in de geselecteerde verkenningsgebieden. Vooral de leerplandoelstellingen i.v.m. het herkennen van technische systemen in de verkenningsgebieden en het erkennen van technische beroepen werden niet gerealiseerd. Verder waren sommige gebieden onvoldoende uitgediept zoals elektriciteit en verzorging waardoor niet alle leerplandoelstellingen aan bod kwamen. De vakgroep heeft het jaarplan, het aanbod en het cursusmateriaal in voldoende mate afgestemd op de leerplandoelstellingen. Het technisch proces en technische systemen komen gepast aan bod tijdens de uitgewerkte OV so Stedelijk Lyceum Quellin te ANTWERPEN (Schooljaar ) 5/9

6 Uitrusting ICT Inzet uitrusting Leermiddelen projecten. De gekozen verkenningsgebieden komen met voldoende diepgang aan bod. De minimale vereisten waren aanwezig. Het ICT-materiaal in de vaklokalen was beperkt. Door het vak techniek parallel te roosteren werden er lessen georganiseerd in een lokaal zonder aangepaste uitrusting. De gebruikte leslokalen zijn voldoende uitgerust. Voor de verkenningsgebieden uit de zachte sector maakt de vakgroep in afwachting van een nieuw lokaal occasioneel gebruik van de keukenuitrusting in de Lange Beeldekensstraat. De ICT-mogelijkheden zijn uitgebreid en worden in voldoende mate benut. Leerbegeleiding Preventief Curatief De evaluatie was onvoldoende afgestemd op de leerplandoelstellingen. Er was geen controle van de volledigheid van de evaluatie. De ontwikkeling van nieuw cursusmateriaal met evaluatiefiches was een positief gegeven. Taken, toetsen en werkopdrachten zijn momenteel in voldoende mate afgestemd op de leerplandoelstellingen. De goed op het leerplan afgestemde werk- en evaluatiefiches zijn ondersteunend voor een valide en evenwichtige evaluatiepraktijk. Er was nog geen doordacht systeem om tekorten tijdens het proces te detecteren. De leraren organiseerden niet de nodige remediëring. Via geregeld overleg en bijscholing i.v.m. coöperatief leren trachten de leraren de onderwijsleerpraktijk, leerbegeleiding en remediëring beter af te stemmen op de noden van de leerlingen. Deskundigheidsbevordering Vorming Beginsituatieanalyse Er was geen doelgericht systeem om de noden van de leerkrachten te analyseren op het vlak van bijscholing. Er was onvoldoende overleg binnen de vakgroep om elkaars noden aan te vullen. Door het werken aan de opmerkingen van het doorlichtingsverslag kwamen de pedagogisch-didactische, organisatorische en inhoudelijke thema s geregeld aan bod. De principes en de organisatie van een door alle leden van de vakgroep gevolgde nascholing i.v.m. coöperatief leren worden geïntegreerd in de lespraktijk. 3.3 Frans in aso tweede graad in de studierichtingen Humane wetenschappen, Latijn en Wetenschappen (leerplan 0/2/2012/080) De leerplanrealisatie voldoet. De vaardigheidsdoelen komen in voldoende mate aan bod in de lessen. De leraren bieden de ondersteunende kennis geïntegreerd in de vaardigheden aan. De evaluatie is valide. Tijdens de doorlichting bleek er een overwicht te zijn aan contextloze ondersteunende kennis in het lesmateriaal, dat onvoldoende aanspoorde tot interactie. Niet alle tekstsoorten kwamen in voldoende mate aan bod. Een onvoldoende aantal leerlingen bereikte het verwachte beheersingsniveau. OV so Stedelijk Lyceum Quellin te ANTWERPEN (Schooljaar ) 6/9

7 Bij de opvolging blijkt dat alle opmerkingen van het doorlichtingsverslag rigoureus opgevolgd en geremedieerd werden. Alle vaardigheden komen aan bod in de lessen. De leraren hebben aan de hand van een grondige leerplanstudie het lesaanbod bijgestuurd. Ze kozen een nieuw leerwerkboek dat aanspoort tot vaardigheidsgericht taalonderwijs. De leerlingen krijgen voldoende oefenkansen. De grammaticale en lexicale leerinhouden worden geïntegreerd aangeboden en staan in functie van de vaardigheidsdoelen. Het interactief leerproces primeert op het van buiten leren van contextloze woordenschat en grammatica. Zowel bij luisteren als bij lezen komen ook prescriptieve en argumentatieve teksten aan bod. De leraren verklaren dat het gewijzigde aanbod ook een invloed heeft op de motivatie van sommige leerlingen en op hun resultaten. Tijdens de doorlichting stelde de onderwijsinspectie vast dat de evaluatie onvoldoende naging of de leerlingen de leerplandoelen bereikten. De evaluatie was onevenwichtig omdat de vaardigheden niet voldoende aan bod kwamen. De quoteringen waren niet altijd transparant. Leesoefeningen peilden soms naar expliciete grammticale kennis. Vooral voor spreekvaardigheid en mondelinge interactie waren de evaluaties beperkt. Globaal luisteren kwam minder aan bod. De toetsfrequentie was nogal laag. Bij de opvolging blijkt dat aan de opmerkingen uit het doorlichtingsverslag in ruime mate tegemoet gekomen is. De evaluatie is valide. Ze geeft een goed beeld van de talige competenties van de leerlingen. De quoteringen zijn transparant en gebaseerd op de leerplandoelstellingen. De leraren hanteren voor de productieve vaardigheden overzichtelijke evaluatieroosters met objectiveerbare criteria. Reproductie van contextloze grammatica komt in de examens niet meer voor; contextloze bevraging van woordenschat nog wel sporadisch. Er zijn voldoende evaluaties voor spreken en mondelinge interactie. 3.4 Wiskunde in aso tweede graad in de studierichtingen Humane wetenschappen, Latijn en Wetenschappen (leerplan O/2/2004/087) De tekorten in de leerplanrealisatie werden in voldoende mate weggewerkt. Het onderwijsaanbod is voldoende gericht op het leerplan en de evaluatie is in voldoende mate afgestemd op de leerplandoelen. Tijdens de doorlichting in 2014 bleek het aanbod onvolledig. Heel wat basisdoelen bood de vakgroep niet of met onvoldoende diepgang aan. Anderzijds oefenden de leerlingen heel wat uitbreidingsdoelstellingen, waardoor het evenwicht in het aanbod werd verstoord. Tijdens de opvolging stelt de onderwijsinspectie vast dat de lacunes volledig zijn weggewerkt. De leraren bieden alle leerplandoelstellingen kwaliteitsvol en op het vereiste beheersingsniveau aan. Zij gebruiken hiervoor veelal zinvolle contexten. De vakgroep biedt nog steeds heel wat uitbreiding aan, maar dit verstoort het evenwicht van het aanbod niet. De wijze waarop de vakgroep doelgericht de tekorten wegwerkte is een voorbeeld van goede praktijk. OV so Stedelijk Lyceum Quellin te ANTWERPEN (Schooljaar ) 7/9

8 In 2014 stelde de onderwijsinspectie vast dat de evaluatie, naast onvolledig, ook onvoldoende was afgestemd op de verwachtingen van het leerplan. De toetsten en examens bevroegen voornamelijk rekenvaardigheid terwijl de andere vakgebonden vaardigheden minder aan bod kwamen. Vakttitudes ontbraken ook in de evaluatie. Tijdens de opvolging blijkt de evaluatie in voldoende mate te zijn afgestemd op het beheersingsniveau van de leerplandoelstellingen. De leraren stellen nog steeds veel rekenvragen, maar de andere vaardigheden komen ook in voldoende mate aan bod. De evaluatie is volledig en evenwichtig. Soms toetst de vakgroep wel nog repetitief en nog steeds bevraagt zij veelal het hoogste beheersingsniveau. Dit geeft voor sommige lesgroepen aanleiding tot zeer lage resultaten. De leerlingen van Humane wetenschappen behalen deze hoge norm niet. De leerlingen van Latijn en Wetenschappen blijken wel veelal over de lat te kunnen springen. De vakgroep is gestart met de evaluatie van attitudes. Zij ontwikkelden hiervoor een objectieve schaal en nemen de vakattitudes van het leerplan als basis voor de evaluatie. 3.5 Wiskunde in aso derde graad in de studierichtingen Latijn-wiskunde en Wetenschappen-wiskunde (leerplan O/2/2006/425) De tekorten in de leerplanrealisatie werden in voldoende mate weggewerkt. Het onderwijsaanbod is voldoende gericht op het leerplan en de evaluatie is in voldoende mate afgestemd op de leerplandoelen. In 2014 stelde de onderwijsinspectie vast dat het aanbod onvolledig was. Voor bepaalde doelstellingen kon de school de realisatie ook niet aantonen. Dit was bijvoorbeeld het geval voor de onderzoekscompetentie. Tijdens de opvolging bleken de tekorten doeltreffend te zijn weggewerkt. Het aanbod spoort nu met het leerplan en de leraren bieden alle doelstellingen aan conform de vereisten. Voor de uitwerking van de onderzoeksopdracht ontwikkelden de leraren een doelgericht scenario, waarbij de leerlingen in principe alle stappen van wiskundig onderzoek exploreren. In de praktijk is er nog ruimte voor verdere ontwikkeling. De onderzoeksvraag is nog onvoldoende concreet en de presentatie en reflectie ontbraken vorig schooljaar. Ondanks deze werkpunten is de wijze waarop de vakgroep de tekorten aanpakte een voorbeeld van goede praktijk. Tijdens de doorlichting stelde de onderwijsinspectie vast dat de evaluatie onvolledig was en dat de evaluatie niet steeds gericht was op de leerplandoelstellingen. Rekenvaardigheid werd overgeaccentueerd. Vakttitudes ontbraken ook in de evaluatie. OV so Stedelijk Lyceum Quellin te ANTWERPEN (Schooljaar ) 8/9

9 Tijdens de opvolging blijkt de evaluatie volledig en voldoende afgestemd op de verwachtingen van het leerplan. De meeste vragen zijn gericht op de leerplandoelstellingen. Rekenvragen vormen nog steeds een belangrijk onderdeel van de toetsing, maar ook andere vaardigheden komen in voldoende mate aan bod. De vakgroep is gestart met het opnemen van vakattitudes in de evaluatie. De evaluatie van de onderzoeksopdracht is nog te weinig gericht op het door de leerplannen vereiste beheersingsniveau. De criteria zijn in de praktijk nog te sterk geënt op wiskundige inhoud en lay-out en nog te weinig op het proces van wiskundig onderzoek. 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor Graad 1 A, Graad 1 B, Graad 1 Latijn, Graad 1 Moderne wetenschappen, Graad 2 ASO Humane wetenschappen, Graad 2 ASO Latijn, Graad 2 ASO Wetenschappen, Graad 3 ASO Latijn-wiskunde, Graad 3 ASO Wetenschappen-wiskunde. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Henk FORIERS de inspecteur-verslaggever Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school Tinne AVONDS de directeur OV so Stedelijk Lyceum Quellin te ANTWERPEN (Schooljaar ) 9/9