STUDIE COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS. de componenten van de elektriciteits- en aardgasprijzen. over

Transcriptie

1 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat Brussel Tel.: Fax: COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS STUDIE (F)11922-CDC-196 over de componenten van de elektriciteits- en aardgasprijzen gedaan met toepassing van artikel 23, 2, 2, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt en van artikel 15/14, 2, 2 van de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen 22 september 211

2 INHOUD I. INLEIDING... 4 II. Berekeningshypotheses... 5 II.1 Elektriciteit... 5 II.2 Aardgas... 6 III. Berekeningen typeklanten elektriciteit... 8 III.1 Prijs aan de eindgebruiker, inclusief belastingen... 8 III.1.1 Residentiële afnemers...17 III.1.2 Professionele afnemers...17 III.2 Overzicht van de belangrijkste componenten...18 III.3 Leveranciersprijs (energieprijs)...28 III.3.1 Residentiële klanten...31 III.3.2 Professionele klanten...33 III.4 Tarief van de transmissienetbeheerder...37 III.4.1 Laagspanning...4 III.4.2 Middenspanning...41 III.5 Tarief van de distributienetbeheerder...41 III.5.1 Laagspanning...44 III.5.2 Middenpanning...45 III.5.3 ODV Vlaanderen...5 III.5.4 ODV Wallonië...51 III.5.5 ODV Brussel...51 III.5.6 Ondersteunende diensten (netverliezen)...52 III.6 Openbare heffingen...52 III.6.1 Verschillen tussen Gewesten...54 III.6.2 Stopzetting Elia-hefing in Vlaanderen...55 III.6.3 Evolutie federale bijdrage en andere gemeenschappelijke heffingen...56 III.7 Bijdragen hernieuwbare energie en warmtekracht-koppeling...56 III.8 Energiebelasting en BTW... IV. Berekeningen typeklanten aardgas...62 IV.1 Prijs aan de eindgebruiker, inclusief belastingen...62 IV.1.1 Residentiële afnemers...68 IV.1.2 Professionele afnemers...69 IV.2 Overzicht van de belangrijkste componenten...69 IV.3 Leveranciersprijs...75 IV.3.1 Residentiële klanten...77 IV.3.2 Professionele klanten /116

3 IV.4 Transmissienettarief...81 IV.5 Distributienettarief...83 IV.5.1 ODV...89 IV.5.2 Overdrachten...9 IV.6 Openbare heffingen...9 IV.6.1 T2...9 IV.6.2 T IV.7 Energiebelasting en BTW...93 V. Evolutie V.1 Elektriciteit...95 V.1.1 Residentiële klanten...95 V.1.2 Professionele klanten op middenspanning...98 V.2 Aardgas... V.2.1 Residentiële klanten... V.2.2 Industriële klanten VI. Evolutie laatste 12 maanden VI.1 Elektriciteit VI.2 Aardgas VII. Besluit VII.1 Elektriciteit VII.2 Aardgas VIII. Bijlage A VIII.1 Leveranciersprijs (energieprijs) VIII.2 Bijdragen hernieuwbare energie warmtekracht-koppeling VIII.3 Transmissie (exclusief openbare heffingen) VIII.4 Distributie (exclusief openbare heffingen) VIII.5 Openbare heffingen VIII.6 Energiebelasting en BTW IX. Bijlage B IX.1 Leveranciersprijs (energieprijs) IX.2 Transmissie IX.3 Distributie IX.4 Openbare heffingen IX.5 Energiebelasting en BTW /116

4 I. INLEIDING De studie over de componenten van de elektriciteits- en aardgasprijzen werd voor het eerst uitgevoerd op vraag van de Minister van Klimaat en Energie in het voorjaar van 28 ((F)513-CDC-763). Sindsdien heeft de CREG jaarlijks een update van deze studie uitgebracht, aangezien ze belangrijke inzichten geeft in de evolutie van de specifiek samenstellende delen van de elektriciteit- en aardgasprijzen voor huishoudelijke en kleine industriële klanten. In deze studie zal de evolutie van de retailprijzen beschreven worden vanaf januari 27 tot juli 211. Deze startbasis werd genomen omdat de Belgische energiemarkt pas in 27 volledig geliberaliseerd was en nieuwe leveranciers zoals Lampiris, Essent en Nuon hun producten zowel in Vlaanderen als Wallonië konden aanbieden. De studie is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk II bespreekt kort de berekeningshypotheses van de studie. Hoofdstukken III en IV zetten de berekeningen van de typeklanten voor elektriciteit (hoofdstuk III) en voor aardgas (hoofdstuk IV) uiteen en lichten de evolutie van de verschillende componenten toe. Hoofdstuk V geeft een globaal overzicht per regio (Vlaanderen Wallonië Brussel) van de evolutie van de elektriciteits- en aardgasprijzen voor de periode In hoofdstuk VI worden kort de evoluties van de laatste 12 maanden geschetst. Tenslotte geeft hoofdstuk VII het besluit weer. Deze studie werd door het Directiecomité van de CREG goedgekeurd tijdens de vergadering van 22 september /116

5 II. II.1 BEREKENINGSHYPOTHESES Elektriciteit 1. De studie baseert zich op de definities van de typeklanten door Eurostat. 2. De typeklanten elektriciteit worden gedefinieerd als volgt: Dc is een huishoudelijke afnemer met een verbruik van 3.5 kwh per jaar. Hij heeft een aansluitingsvermogen van 4 tot 9 kw en wordt bevoorraad in LS. Het verbruik van deze afnemer is verdeeld over 1. kwh overdag en 1.9 kwh s nachts. De berekeningen gaan uit van een gezin van 4 personen (5 kwh gratis in Vlaanderen). Ic is een professionele afnemer met een maximum jaarvermogen van 111 kva, bevoorraad in LS (,23 tot,4 kv). Het verbruik van deze afnemer is verdeeld over 135. kwh overdag en 25. kwh s nachts. Ic1 Deze studie geeft tevens de voornaamste evoluties weer van de prijscomponenten van een afnemer wiens verbruiksprofiel identiek is aan dat van Ic maar waarvan de aansluiting in middenspanning (MS) gebeurt (net 26-1kV) 1. Deze typeklant wordt gerefereerd als Ic1 in het vervolg van de tekst. 3. De evoluties van de prijs aan de eindgebruiker zijn beschreven voor 6 distributienetbeheerders: Inter-Energa Tecteo IEH 1 De professionele afnemers en in het bijzonder afnemer Ic kunnen aangesloten zijn op een hoger spanningsniveau dan laagspanning (LS). 5/116

6 4. De evoluties van de prijs aan de eindgebruiker zijn beschreven voor 5 leveranciers: Electrabel Luminus Lampiris Essent Nuon 5. In de studie is de prijs aan de eindverbruiker berekend per maand op basis van de som van de zes volgende componenten : leveranciersprijs (energieprijs) bijdragen hernieuwbare energie en warmtekrachtkoppeling transmissie (exclusief openbare heffingen) distributie (exclusief openbare heffingen) openbare heffingen BTW en energiebelasting Een methodologische toelichting bij de definitie en de berekening van de verschillende componenten voor elektriciteit is ondergebracht in bijlage A. II.2 Aardgas 6. Net zoals voor elektriciteit, worden hierna de assumpties toegelicht voor aardgas. Een methodologische toelichting bij de definitie en de berekening van de verschillende componenten voor aardgas is ondergebracht in bijlage B. 7. Voor aardgas zijn de volgende typeklanten opgenomen in de studie. T2 is een huishoudelijke afnemer met toepassing verwarming (5 tot 15 MWh/jaar). De overeenkomstige typeklant Eurostat is D3 met een verbruik van 23.2 kwh/jaar en een geraamd vermogen van 2,5 m³/h. 6/116

7 T4 is een kleine industriële afnemer (van 1. tot 1. MWh/jaar) met een jaarlijks gebruik van 2 dagen/jaar. Omdat er geen overeenkomstige typeklant Eurostat is, heeft de CREG een typeklant genomen met een gemiddeld verbruik van 2.3. kwh/ jaar en een geraamd vermogen van m³/h. 8. De evoluties van de prijs aan de eindgebruiker zijn beschreven voor 6 distributienetbeheerders: Inter-Energa ALG IGH 9. Om de evolutie van de energieprijs te beschrijven, zijn de tariefbladen van Electrabel, Luminus, Nuon, Essent en Lampiris in rekening genomen. 1. In de studie is de prijs aan de eindverbruiker berekend per maand op basis van de som van de 5 volgende componenten : leveranciersprijs (energieprijs) transmissie (exclusief openbare heffingen) distributie (exclusief openbare heffingen) openbare heffingen BTW en energiebelasting 7/116

8 III. BEREKENINGEN TYPEKLANTEN ELEKTRICITEIT III.1 Prijs aan de eindgebruiker, inclusief belastingen 11. Figuren 1.1. tot 1.3. geven de evoluties weer van de prijs aan de eindgebruiker. Om de vergelijking tussen de leveranciers mogelijk te maken werd januari 27, het beginpunt van de liberalisering in heel België, als referentiepunt gekozen. 8/116

9 Basis Basis Figuur 1 Overzicht van de evolutie van de prijs aan de eindverbruiker Figuur 1.1. Figuur 1.2. Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc - Electrabel Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc - Electrabel Inter-Energa IEH Tecteo Inter-Energa IEH Tecteo Figuur 1.3. Figuur 1.4. Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc - Luminus Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc - Luminus Inter-Energa IEH Tecteo Inter-Energa IEH Tecteo 9/116

10 Basis Basis Figuur 1 Overzicht van de evolutie van de prijs aan de eindverbruiker Figuur 1.5. Figuur 1.6. Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc - Lampiris Inter-Energa IEH Tecteo Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc - Lampiris Inter-Energa IEH Tecteo Figuur 1.7. Figuur 1.8. Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc - Essent Inter-Energa IEH Tecteo Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc - Essent Inter-Energa IEH Tecteo 1/116

11 Basis Basis Figuur 1 Overzicht van de evolutie van de prijs aan de eindverbruiker Figuur 1.9. Figuur 1.1. Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc - NUON Inter-Energa IEH Tecteo Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Dc - NUON Inter-Energa IEH Tecteo Figuur Figuur Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic - Electrabel Inter-Energa IEH Tecteo Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic - Electrabel Inter-Energa IEH Tecteo 11/116

12 Basis Basis Figuur 1 Overzicht van de evolutie van de prijs aan de eindverbruiker Figuur Figuur Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic - Luminus Inter-Energa IEH Tecteo Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic - Luminus Inter-Energa IEH Tecteo Figuur Figuur Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic - Lampiris Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic - Lampiris Inter-Energa IEH Tecteo Inter-Energa IEH Tecteo 12/116

13 Basis Basis Figuur 1 Overzicht van de evolutie van de prijs aan de eindverbruiker Figuur Figuur Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic - Essent Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic - Essent Inter-Energa IEH Tecteo Inter-Energa IEH Tecteo Figuur Figuur 1.2. Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic - Nuon Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic - Nuon Inter-Energa IEH Tecteo Inter-Energa IEH Tecteo 13/116

14 Basis Basis Figuur 1 Overzicht van de evolutie van de prijs aan de eindverbruiker Figuur Figuur Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic1- Electrabel Inter-Energa IEH Tecteo Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic1- Electrabel Inter-Energa IEH Tecteo Figuur Figuur Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic1- Luminus Inter-Energa IEH Tecteo Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker - Ic1- Luminus Inter-Energa IEH Tecteo 14/116

15 Basis Basis Figuur 1 Overzicht van de evolutie van de prijs aan de eindverbruiker Figuur Figuur Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 - Lampiris Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 - Lampiris 2 Inter-Energa IEH Tecteo Inter-Energa IEH Tecteo Figuur Figuur Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 - Essent Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 - Essent 2 Inter-Energa IEH Tecteo Inter-Energa IEH Tecteo 15/116

16 Basis Figuur 1 Overzicht van de evolutie van de prijs aan de eindverbruiker Figuur Figuur 1.3. Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 - Nuon Evolutie van de prijs aan de eindgebruiker- Ic1 - Nuon 2 Inter-Energa IEH Tecteo Inter-Energa IEH Tecteo 16/116

17 12. Tussen januari 27 en juli 211 stelt men de volgende evoluties van de prijs aan de eindverbruiker inclusief belastingen vast: III.1.1 Residentiële afnemers De prijs aan de eindgebruiker is gemiddeld gestegen met 34,43% ten opzichte van januari 27. De stijging is verschillend per leverancier en varieert van 3,64% bij Luminus tot 42,69% bij Essent. Onderstaande grafiek geeft de gemiddelde prijs aan de eindgebruiker weer voor januari 27 en juli Evolutie Dc Luminus Electrabel Lampiris Essent Nuon III.1.2 Professionele afnemers De prijs aan de eindgebruiker is gemiddeld gestegen met 6,54% voor een Ic1 klant en met 27,37% voor een Ic klant. Onderstaande grafiek toont de gemiddelde prijs per leverancier voor een Ic1 klant 2. 2 De prijs aan de eindgebruiker is gemiddeld gestegen met 6,54%. Voor Nuon is de prijs echter gedaald. Hier wordt verder op ingegaan in het hoofdstuk III.3. 17/116

18 4 2 Evolutie Ic Luminus Electrabel Lampiris Essent Nuon 13. De evolutie van de prijs aan de eindgebruiker is hoofdzakelijk toe te schrijven aan het relatief belangrijk aandeel van de leveranciersprijs (energieprijs) in de prijs aan de eindverbruiker. De ongelijke evolutie van de verschillende distributiezones (zie figuren ) houdt verband met de evolutie van de distributienettarieven. Dit zal later uitgeklaard worden. III.2 Overzicht van de belangrijkste componenten 14. Figuren 2.1. tot 2.2. geven de zes belangrijkste componenten van de prijs aan de eindverbruiker weer in absolute waarden voor de typeklanten Dc en Ic1: 1. leveranciersprijs (energieprijs) 2. bijdrage hernieuwbare energie en warmtekrachtkoppeling 3. transmissienettarief (exclusief openbare heffingen) 4. distributienettarief (exclusief openbare heffingen) 5. openbare heffingen 6. energiebelasting en BTW 18/116

19 Figuur 2 Overzicht van de belangrijkste componenten van de prijs aan de eindverbruiker Figuur 2.1. Figuur 2.3. Electrabel - Dc - Electrabel - Dc - IEH Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen Figuur 2.2. Figuur 2.4. Luminus- Dc - Luminus - Dc - IEH Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen 19/116

20 Figuur 2 Overzicht van de belangrijkste componenten van de prijs aan de eindverbruiker Figuur 2.5. Figuur 2.6. Lampiris - Dc - Lampiris - Dc - IEH Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen Figuur 2.7. Figuur 2.8. Essent - Dc - Essent - Dc - IEH Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen 2/116

21 Figuur 2 Overzicht van de belangrijkste componenten van de prijs aan de eindverbruiker Figuur 2.9. Figuur 2.1. Nuon - Dc - Nuon - Dc - IEH Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen Figuur Figuur Electrabel - Ic1-2 Electrabel - Ic1 - IEH 24 Leveranciersprijs 24 Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK 2 Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Openbare heffingen 4 2 Energiebelasting en BTW 4 2 Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen 21/116

22 Figuur 2 Overzicht van de belangrijkste componenten van de prijs aan de eindverbruiker Figuur Figuur Luminus - Ic1 - Leveranciersprijs 2 24 Luminus - Ic1 - IEH Leveranciersprijs 22 2 Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW 22 2 Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen 4 2 Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen 4 2 Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen Figuur Figuur Lampiris - Ic1 - Lampiris - Ic1 - IEH Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen 4 Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen 22/116

23 Figuur 2 Overzicht van de belangrijkste componenten van de prijs aan de eindverbruiker Figuur 2.17 Figuur Essent - Ic1 - Essent - Ic1 - IEH 2 24 Leveranciersprijs 2 24 Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen 4 Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen Figuur Figuur Nuon - Ic1 - Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Nuon - Ic1 - IEH Leveranciersprijs Bijdragen hernieuwbare energie + WKK Transmissie (excl. openbare heffingen) Distributie (excl. openbare heffingen) Openbare heffingen 4 2 Openbare heffingen Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen 4 2 Energiebelasting en BTW Prijs eindverbruiker, alles inbegrepen 23/116

24 15. De drie tariefcomponenten die de grote prijstendensen bepalen zijn, in dalende volgorde: 1. leveranciersprijs (energieprijs); 2. distributienettarieven; 3. energiebelasting en BTW (voor de residentiële afnemers 3 ). Transmissienettarieven, openbare heffingen en bijdragen hernieuwbare energie en warmtekrachtkoppeling zijn relatief minder belangrijk in de prijs aan de eindverbruiker. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest komen de openbare heffingen naar voor als de vierde belangrijkste component. 16. Zoals de volgende voorbeelden aantonen (gebaseerd op cijfers 211), kan het relatief belang van de verschillende componenten sterk variëren volgens typeklant (verbruiksprofiel en spanningsniveau van de aansluiting), distributiezone, gewest en leverancier. Dc - - Electrabel Energie 4% 18% 31% Bijdrage hernieuwbare energie & WKK Transport Distributie (excl. openb. Heff.) 4% 3% 4% Openbare heffingen Energietaks & BTW 3 De BTW is aftrekbaar voor de professionele afnemers. 24/116

25 Dc - IEH - Luminus Energie 18% Bijdrage hernieuwbare energie & WKK 5% 42% Transport Distributie (excl. openb. Heff.) 25% Openbare heffingen 6% Energietaks & BTW 4% Dc - - Lampiris Energie 8% 18% 38% Bijdrage hernieuwbare energie & WKK Transport Distributie (excl. openb. Heff.) Openbare heffingen 3% 2% 4% Energietaks & BTW 25/116

26 Ic1 - - Electrabel % Energie 23% 1% Bijdrage hernieuwbare energie & WKK Transport 6% 2% 59% Distributie (excl. openb. Heff.) Openbare heffingen Energietaks & BTW 17. De component BTW en energiebelasting, die ongeveer 18% van de uiteindelijke prijs aan de residentiële afnemers van LS 4 vertegenwoordigt, bestaat niet voor de professionele afnemer Ic1 aangesloten in MS Door de kostencascade tussen de verschillende spanningsniveaus is de degressiviteit van de distributienettarieven belangrijk. Het MS-tarief bedraagt in de meeste gevallen slechts de helft van het LS tarief. Dat verklaart waarom het aandeel van het distributienettarief in de prijs aan de eindverbruiker verschillend is voor een Dc of Ic1 klant. 19. De volgende grafiek geeft de degressiviteit van de prijs aan de eindgebruiker weer in juli 211 in de verschillende distributiezones respectievelijk voor Nuon. 4 LS = laagspanning 5 MS = middenspanning 26/116

27 Degressiviteit van de prijs aan de eindgebruiker - Nuon - juli Dc Ic Ic1 Inter-Energa IEH Tecteo De degressiviteit van de tarieven wordt veroorzaakt door: de tarifering van de leveranciers, die gedifferentieerd per verbruiksniveau kan zijn; de cascade van de distributienetkosten tussen de spanningsniveaus; de aftrekbare BTW bij de professionele afnemers en het nultarief voor energiebelasting voor de typeklant Ic1. 2. Het belang van de component leveranciersprijs in de uiteindelijke prijs aan de residentiële afnemers is afhankelijk van Gewest tot Gewest. Dit wordt veroorzaakt door de gratis kwh toegekend in Vlaanderen, maar niet in het Waals en Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Voor typeklant Dc maken de gratis toegekende 5 kwh het mogelijk de leveranciersprijs (energieprijs) in Vlaanderen ongeveer 21,5/MWh ( 2,79/MWh in , /MWh 6 Een gezin bestaande uit 4 personen (jaarverbruik = 3.5 kwh) heeft recht op 5 kwh gratis. De eenheidsprijs gratis kwh (exclusief BTW) voor 27 was 145,5/MWh. Dit betekent op jaarbasis een korting van 72,75 of 2,73/MWh. 27/116

28 in ) lager te houden dan deze die wordt toegepast in het Waals en Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De recuperatie van de kosten van gratis kwh gebeurt echter via een aan de DNB 8 opgelegde openbare dienstverplichting (ODV), wat de distributienettarieven in Vlaanderen opdrijft. III.3 Leveranciersprijs (energieprijs) 21. De hierna afgedrukte resultaten stemmen overeen met de leveranciersprijs (energieprijs) in Wallonië (zonder gratis kwh). De figuren links geven de resultaten in absolute waarde weer, terwijl de figuren rechts de relatieve evolutie ten opzichte van januari 27 weergeven. 7 De eenheidsprijs gratis kwh (exclusief BTW) voor 211 is 158,2/MWh. Voor een gezin bestaande uit 4 leden betekent dit een korting van 79,1 op jaarbasis of 22,/MWh. 8 DNB = distributienetbeheerder 28/116

29 Basis Basis Figuur 3 Overzicht van de evolutie van de leveranciersprijs (energieprijs) Figuur 3.1. Figuur Evolutie leveranciersprijs - Dc Electrabel Luminus Lampiris Nuon Essent Evolutie leveranciersprijs - Dc Electrabel Luminus Lampiris Nuon Essent Figuur 3.2. Figuur Evolutie leverancierstarief - Ic Electrabel Luminus Lampiris Nuon Essent Evolutie leverancierstarief - Ic Electrabel Luminus Lampiris Nuon Essent 29/116

30 Basis Figuur 3 Overzicht van de evolutie van de leveranciersprijs (energieprijs) Figuur 3.5. Figuur Evolutie leverancierstarief - Ic1 Electrabel Luminus Lampiris Nuon Essent Evolutie leverancierstarief - Ic1 Electrabel Luminus Lampiris Nuon Essent 3/116

31 III.3.1 Residentiële klanten 22. Ten opzichte van januari 27 is de prijs in juli 211 gemiddeld gestegen met 14,97%. De evolutie varieert echter per leverancier van 6,81% (Lampiris) tot 27,44% (Essent). 23. Algemeen kan men vaststellen dat de energieprijs sinds januari 27 in stijgende lijn is tot november 28. Nadien kan men een belangrijke daling van de energieprijs vaststellen tot in de zomer van 29 voor de meeste leveranciers. Deze wordt veroorzaakt door de daling van de indexen 9. Vanaf het najaar van 29 zijn de indexen en dus de energieprijs terug aan het stijgen. Deze stijging gaat verder in 21 en 211, maar het hoge peil van 28 werd nog niet gehaald. 24. De vastgestelde evoluties van de leveranciersprijs zijn dus toe te schrijven aan de evolutie van de indexen. De tariefformules veranderen slechts weinig in de tijd. Electrabel Energyplus is sinds januari 27 ongewijzigd gebleven. De evolutie van het tarief kan dan ook verklaard worden door de evolutie van de indexen Ne en Nc. Luminus Actief kende een tariefwijziging in oktober 28 door de invoering van de nieuwe parameter Iem. Volgens Luminus kadert het gebruik van deze index in een logische en natuurlijke hedgingstrategie die aansluit bij hun portefeuille en rekening houdt met de competitiviteit van de leverancier. In juli 21 daalde Luminus Actief 1 met 5,% op de proportionele term. Essent Variabel kende een tariefstijging in oktober 27 11, september en november In april 21 is er een naamsverandering naar Essent Groen 9 De daling van de indexen wordt veroorzaakt door de daling van de fossiele brandstof prijzen. De prijs van gas is sterk gedaald ten gevolge van het overaanbod door de economische crisis en de exploitatie van shale gas. 1 In de formule voor kwh-dag (3,24*Ne+1,694*Iem) wordt de component bij Ne vervangen door 2,96. In de formule voor kwh-nacht (1,5455*Ne+1,396*iem) wordt de component bij Ne vervangen door 1, De vaste vergoeding stijgt van 43,5*Ne naar 48,5*Ne. 12 De proportionele term dag wijzigt van (2,45*Ne+1,75*Nc) naar (2,95*Ne+1,59*Nc). De proportionele term nacht wijzigt van (,75*Ne+1,45*Nc) naar (,85*Ne+1,45*Nc). 13 De proportionele term dag wijzigt van (2,95*Ne+1,59*Nc) naar (3,4*Ne+1,67*Nc). De proportionele term nacht wijzigt van (,85*Ne+1,45*Nc) naar (,85*Ne+1,47*Nc). 31/116

32 Variabel, maar de tariefformules blijven ongewijzigd. Sinds april gebruikt Essent twee nieuwe parameters: NeQ (in plaats van Ne) en PIQ (in plaats van Nc). De tariefformules blijven echter ongewijzigd. Nuon Comfort is een vast product en dus niet geïndexeerd op basis van Nc, Ne of Iem zoals de tarieven van de andere leveranciers. Van januari 27 tot en met april 28 wordt één en dezelfde prijs gefactureerd aan de klant 15. Daarna zijn er tariefstijgingen in mei 28, augustus 28 en november 28. Vervolgens zijn er maandelijkse tariefdalingen tot en met mei 29. Hierna stabiliseert het tarief. Vanaf januari 21 is Nuon comfort 3 jaar het referentietarief. Dit tarief is ongewijzigd voor de periode januari 21 - september 21, oktober 21 - november 21 en december 21 juli 211. Naast Nuon heeft Lampiris ook een vast tarief. Dit tarief is veel volatieler dan de andere producten zoals blijkt uit figuur 3.3. Zo springt de plotse tariefstijging in juli 28 in het oog, die gevolgd wordt door een snelle daling. De verklaring voor deze plotse tariefevoluties is de nauwe correlatie van dit product met de evoluties op de energiemarkt (aardolie en aardgas). 25. Electrabel, Luminus en Essent hebben een geïndexeerd tarief op basis van Ne, Nc, NeQ, PIQ en Iem. De evolutie van het leverancierstarief wordt dan ook grotendeels verklaard door de evolutie van deze indexen. Hieronder kan men de evolutie van deze indexen terugvinden sinds januari De CREG publiceert vanaf april 211 de parameters Ne en Nc niet meer. Beide parameters werden voor de vrijmaking van de markt opgesteld door het Controlecomité voor Elektriciteit en Gas. Met de vrijmaking is het echter niet langer de overheid die de elektriciteitsprijzen vaststelt. Verder heeft de CREG vastgesteld dat de parameter Nc de evolutie van de reële productie- en aankoopkosten van elektriciteit in België niet meer weergeeft. Bijgevolg heeft de CREG besloten de parameters Ne en Nc niet meer te publiceren waarvan ze de relevantie niet langer kan garanderen. Voor meer informatie zie persbericht van 8 april 211: De CREG vraagt de elektriciteitsleveranciers hun tarieven aan te passen om de evolutie van de prijzen op de markt correct te volgen. 15 In deze studie werd de assumptie opgenomen dat de tarieven mei 27 al van start gingen in januari 27. Meer informatie hieromtrent in bijlage A. 32/116

33 3 Evolutie indexen huishoudelijke klanten 2,5 2 1,5 1,5 Ne Nc Iem NEQ PIQ 26. Zoals blijkt uit figuur 3.1. volgen de tarieven van Electrabel en Essent dezelfde evolutie. Dit komt door de tariefformules en indexen 16. Daarnaast is ook opvallend dat het tarief van Lampiris merkelijk lager is dan de andere leveranciers (gemiddeld 13, à 2/MWh voor 211). III.3.2 Professionele klanten 27. Alle leveranciers, buiten Lampiris, hebben specifieke tarieven doorgegeven voor professionele klanten. Voor Lampiris is hetzelfde tarief dan ook opgenomen voor residentiële en professionele klanten. Electrabel heeft het tarief Electrabel Expert Laagspanning (Ic) en Electrabel Expert Middenspanning 1 jaar (Ic1) doorgeven tot en met 21. Vanaf 211 vervangt Electrabel Direct deze 2 tarieven. Luminus heeft ook specifieke tarieven doorgeven voor Ic en Ic1 (Luminus Optimum Pro Laagspanning en Luminus Optimum Pro Middenspanning) alsook Nuon. Essent Vast 1 jaar en Essent Groen Vast 1 jaar werden aangerekend aan zowel Ic als Ic Ten opzichte van januari 27 is de leveranciersprijs gemiddeld gestegen met 6,54% voor een Ic klant en gedaald met 4,84% voor een Ic1. Per leverancier kan de evolutie 16 Tot en met maart 211 gebruikt Essent de indexen Ne en Nc. Vanaf april 211 gebruikt ze de indexen NeQ en PIQ. Hun evolutie valt echter samen met de evolutie van Ne en Nc. 33/116

34 verschillend zijn tussen Ic en Ic1 door de tariefformules en gebruikte parameters. Dit wordt hierna per leverancier gekaderd. 29. Tot 21 gebruikt Electrabel Expert Laagspanning (Ic) en Expert Middenspanning (Ic1). Begin 211 worden deze 2 tarieven vervangen door Electrabel Direct. Electrabel Expert Laagspanning is geïndexeerd op basis van Ne en Nc. De evolutie loopt dus samen met een Dc klant tot en met 21. Vanaf 211 loopt de evolutie van Ic en Ic1 samen door het gebruik van het Direct tarief. Electrabel Expert Middenspanning is gebaseerd op de indexen Ne en EBIq. De index EBIq geeft de evolutie weer van de forward elektriciteitsprijzen voor de Belgische groothandelsmarkt. De waarde van de EBIq-index 17 in trimester Q, is het gemiddelde van de forward prijzen op de Endex energiemarkt van de periode startend op de vijftiende kalenderdag van de tweede en eindigend op de vijftiende kalenderdag van de derde maand van trimester Q-1. Middenspanningsklanten hebben dus een prijs die de evoluties op de korte tot middellange termijn van de energiemarkt volgen. Een fluctuerende prijs is hierbij kenmerkend en afvlakking komt minder voor. Deze afvlakking komt wel voor bij laagspanningsklanten die een energieprijs hebben gebaseerd op Ne en Nc. Vanaf 211 vervangt Electrabel Direct het Expert tarief (voor zowel LS als MS). Dit tarief is geïndexeerd op basis van de parameter PPB 18 en Ne. Doorheen de tijd heeft een middenspanningsklant niet altijd de laagste leveranciersprijs gekend. Dit komt door de indexen EBIq en PPB die veel sneller inspelen op de stijgingen en dalingen van de energiemarkt. Volgende grafiek geeft dit weer. 17 De EBIq-index voor januari-maart 21 is het gemiddelde van de dagelijkse settlement prijzen van 15 november 29 tot en met 14 december 29 op de Belgische energiemarkt. 18 De PPB-parameter wordt samengesteld op basis van 5% EBIm en 5% EBIs. Die weerspiegelen de prijsevolutie van baseload op de Belgische groothandelsmarkt. EBIs wordt berekend op basis van de dagelijkse slotkoersen van baseload elektriciteit op de Belgische groothandelsmarkt voor de levering tijdens de trimesters van een bepaald semester. Hij blijft geldig gedurende 1 factureringssemester. EBIm wordt berekend op basis van de dagelijkse slotkoersen van baseload elektriciteit op de Belgische markt voor levering in een bepaalde maand. Hij geldt voor 1 factureringsmaand. 34/116

35 Evolutie leverancierstarief Electrabel Dc Ic Ic1 3. Luminus heeft ook twee verschillende tarieven voor laagspanning en middenspanning: Optimum Pro LS en Optimum Pro MS. Daardoor is hun evolutie verschillend van elkaar. Optimim Pro LS wordt geïndexeerd op basis van Ne en Iem sinds oktober en is ongewijzigd sinds oktober 28. De evolutie ervan loopt dus samen met de Dc klant. De energieprijs voor Luminus Optimum Pro MS is gebaseerd op Ne en Nc tot en met oktober 28. Door de prijsherstructurering in oktober 28 wordt een middenspanningsklant bij Luminus gefactureerd met de index Endex 126 in plaats van Nc. Net zoals bij de EBIq, is de Endex een volatiele index die afhankelijk is van de forward prijs op de groothandelsmarkt. Deze is een gemiddelde van de forward prijzen op de energiemarkt van de derde maand voorafgaand aan de periode van de Endex notering. Net zoals bij Electrabel heeft een middenspanningsklant van Luminus niet altijd de laagste leveranciersprijs gekend. Dit komt door de index Endex126 die veel sneller inspeelt op de stijgingen en dalingen van de energiemarkt. Volgende grafiek geeft dit weer. 19 Voorheen geïndexeerd op basis van Ne en Nc. 2 De Endex-waarde voor januari-juni 211 is het gemiddelde van de settlement prijzen van oktober 21 op de Belgische energiemarkt. 35/116

36 Evolutie leverancierstarief Luminus Dc Ic Ic1 31. Voor Lampiris kan dezelfde evolutie vastgesteld worden bij Dc, Ic en Ic1 aangezien het zelfde tarief werd opgenomen voor alle typeklanten. 32. Nuon biedt een vaste prijs per jaar aan een Ic1 klant aan, die verschillend is van Ic. Volgende grafiek geeft de verschillen weer per typeklant. Het verloop van de curves is verschillend van Luminus en Electrabel door het gebruik van vaste jaarprijzen. Evolutie leverancierstarief Nuon Dc Ic Ic1 36/116

37 33. Voor Essent werd hetzelfde tarief voor Ic en Ic1 opgenomen. Opmerkelijk is het feit dat een professionele klant meer betaalt dan een residentiële. Evolutie leverancierstarief Essent Dc Ic Ic1 III.4 Tarief van de transmissienetbeheerder 34. Figuren 4.1. tot 4.6. geven de evolutie van de transmissienettarieven (exclusief openbare heffingen) weer in absolute waarde (figuren links) en bij basisindex juli 27= (figuren rechts) voor de verschillende DNB s. 37/116

38 Basis Basis Figuur 4 Overzicht van de evolutie van het transmissietarief Figuur 4.1. Figuur Evolutie transmissienettarief - Dc Inter-energa IEH Tecteo 4 2 Evolutie transmissienettarief - Dc Inter-energa IEH Tecteo Figuur 4.3. Ic Figuur 4.4. Evolutie transmissienettarief - Ic Inter-energa 4 IEH 2 Tecteo 4 2 Evolutie transmissienettarief - Ic Inter-energa IEH Tecteo 38/116

39 Basis Figuur 4 Overzicht van de evolutie van het transmissietarief Figuur 4.5. Figuur 4.6. Evolutie transmissienettarief - Ic Inter-energa 4 IEH Tecteo Evolutie transmissienettarief - Ic1 Inter-energa IEH Tecteo 39/116

40 35. De transmissiekosten die aangerekend worden door de distributienetbeheerders zijn gelijk aan de transmissienettarieven van Elia System Operator, gecorrigeerd met het netverliespercentage van de distributienetbeheerder. 36. De transmissienetkosten (uitgedrukt in ) zijn identiek voor de afnemers van LS (typeklanten Dc en Ic). Typeklant Ic1 geniet van een tarifering MS naargelang het afgenomen vermogen, behalve in de zone van. past immers een gemiddelde tarifering toe, die niet tussen de verschillende klantengroepen gedifferentieerd is. III.4.1 Laagspanning 37. De evolutie van de transmissienettarieven in het Vlaams (, en Inter- Energa) en Brussels Gewest () vertoont een zekere gelijkvormigheid, met de tariefevoluties volgend uit de goedgekeurde tarieven Elia System Operator, maar met een verschuiving van een jaar. Vanaf 28 worden de transmissienettarieven vastgesteld voor een regulatoire periode van vier jaar. De stijging van de transmissienettarieven in 28 is hoofdzakelijk te verklaren door: de indexaanpassing over vier jaar van de te verwezenlijken investeringen; de overdracht van het overschot/tekort van werd geboekt over vier jaar veeleer dan over één jaar. Deze stijging in 28 blijkt duidelijk bij,, en, maar niet bij Inter- Energa. De daling van de tarieven van Inter-Energa is onder andere te verklaren door de opname van de exploitatieoverschotten/tekorten van zijn 7 kv-net in de gecascadeerde transmissienettarieven. In 29 en 211 stijgt het tarief voor Inter-Energa vervolgens weer door de overdrachten van zijn 7 kv-net in de transmissienettarieven. 38. De meer uiteenlopende evolutie vastgesteld (in 27 en 28) in de Waalse distributiezones houdt verband met de moeilijkheden waarmee de DNB s hadden af te rekenen om een extrapolatie naar een % vrijgemaakte markt te maken, terwijl het slechts een deel van de afnemers betrof (aangezien de DNB van Elia System Operator slechts een factuur kreeg voor het in aanmerking komende deel van zijn afnemers). Eén van die moeilijkheden was het ramen van de omvang van het groei-effect van het door alle afnemers afgenomen vermogen. Omwille daarvan heeft IEH de transmissienettarieven voor 27 en 4/116

41 28 te hoog ingeschat. De correctie van deze te hoge inschatting heeft een daling van het tarief in 29 tot gevolg. De sterke daling vastgesteld op het vlak van de tarieven 28 van Tecteo houdt verband met de vaststelling van een belangrijk overschot verwezenlijkt over het boekjaar 27, het eerste jaar tijdens hetwelk alle afnemers in aanmerking kwamen 21, waardoor Tecteo gedwongen werd de parameters van zijn tarifering te herzien. III.4.2 Middenspanning 39. Voor klant Ic1 (figuur 4.5. en 4.6.), volgen de transmissienettarieven sinds 27 de door de DNB s vastgestelde maximumprijs. Deze maximumprijs (exclusief federale bijdrage) bedraagt 13, /MWh. Deze maximumprijs voor Ic1 is het gevolg van de geringe gebruiksduur (1. uur per jaar). past echter deze maximumprijs niet toe. Ze past een gemiddelde tarifering toe die niet tussen de verschillende klantengroepen gedifferentieerd is. III.5 Tarief van de distributienetbeheerder 4. Figuren 5.1. tot 5.6. geven de evolutie van de tarieven van de distributienetbeheerders (exclusief openbare heffingen) weer in absolute waarde (figuren links) en bij basisindex januari 27= (figuren rechts). De subcomponenten van de distributienettarieven worden in detail weergegeven voor typeklanten Dc en Ic1 in figuren 5.1. tot Overschot dat tijdens het volgende boekjaar moet terugbetaald worden. 41/116

42 Basis Basis Figuur 5 Overzicht van de evolutie van het distributienettarief Figuur 5.1. Figuur 5.2. Evolutie distributienettarief - Dc Evolutie distributienettarief - Dc Inter-energa IEH Tecteo Inter-energa IEH Tecteo Figuur 5.3. Figuur Evolutie distributienettarief - Ic Inter-energa IEH Tecteo Evolutie distributienettarief - Ic Inter-energa IEH Tecteo 42/116

43 Basis Figuur 5 Overzicht van de evolutie van het distributienettarief Figuur 5.5. Figuur Evolutie distributienettarief - Ic1 2 Evolutie distributienettarief - Ic Inter-energa IEH Tecteo Inter-energa IEH Tecteo 43/116

44 III.5.1 Laagspanning 41. Sinds 27 zijn de distributienettarieven in stijgende lijn. Een eerste stijging van de distributienettarieven tussen 27 en 28 kan gedeeltelijk verklaard worden door: de gevolgen die de CREG heeft gegeven aan de arresten die in 27 door het Hof van Beroep werden geveld; de ondertekening van een dading met de DNB s van de gemengde sector. De stijgende energiekosten voor het compenseren van de netverliezen, de stijgende kosten van de openbare dienstverplichtingen (hierna: ODV) en financiële lasten versterken deze stijging verder. 42. Een tweede stijging van de distributienettarieven wordt veroorzaakt door de invoering van de meerjarentarieven. Het Koninklijk Besluit van 2 september legt de bepalingen en de structuur van de meerjarentarieven vast en ligt aan de basis van de stijging van de tarieven, door ondermeer: hogere billijke vergoeding door de aanpassing van de S-factor (EV/RAB 23 i.p.v. EV/TV 24 ); automatische indexering van de goedgekeurde kosten in tarieven 28; afschrijvingen op meerwaarde; x-factor is veel kleiner dan de inflatie op 4 jaar + korf van de beheersbare kosten is beperkt. 29 was het eerste jaar van de meerjarenperiode In de beslissingen van 18 november 28 werden alle tariefvoorstellen verworpen, hierdoor werden de 22 Het Koninklijk Besluit van 2 september 28 betreffende de regels met betrekking tot de vaststelling van en de controle op het totaal inkomen en de billijke winstmarge, de algemene tariefstructuur, het saldo tussen de kosten en de ontvangsten en de basisprincipes en procedures inzake het voorstel en de goedkeuring van de tarieven, van de rapportering en kostenbeheersing door de beheerders van de distributienetten voor elektriciteit (hierna: het Koninklijk Besluit van 2 september). 23 EV/RAB = eigen vermogen/gereguleerd actief 24 EV/TV= eigen vermogen/totaal vermogen 44/116

45 tarieven 28 verlengd totdat er goedgekeurde distributienettarieven waren en dit was verschillend per DNB. Vanaf juli 29 waren er goedgekeurde distributienettarieven voor 29 voor en. Voor en IEH was dit in oktober 29. Begin 21 en 211 stijgen de tarieven voor deze DNB s licht door indexering. Aanvankelijk waren er geen goedgekeurde tarieven voor Tecteo en Inter-Energa. Deze hebben de beslissing van de opgelegde tarieven dan ook aangevochten bij het Hof van Beroep. In haar arrest van 22 september 21 heeft het hof van Beroep de opgelegde tarieven 28 vernietigd en geoordeeld dat het ingediende tariefvoorstel van rechtswege geldig is. Voor Tecteo zijn vanaf mei de tarieven op basis van het ingediend tariefvoorstel in rekening genomen, aangezien Tecteo deze ook effectief factureert. Met Inter-Energa is de CREG tot een onderling akkoord gekomen. Goedgekeurde meerjarentarieven zijn vastgelegd voor 211 en 212. De opgelegde tarieven 28 worden aangerekend tot eind 21, zoals kan waargenomen worden in grafiek 5.1. of Een derde stijging van de distributienettarieven sinds 27 kan waargenomen worden in april 211 (bij en ) en mei 211 (bij Inter-Energa). Deze wordt veroorzaakt door de stijgende kosten van de openbare dienstverplichtingen door de opkoopverplichting van de groenestroomcertificaten en door de REG 26 -acties. Deze evolutie wordt hierna verder gekaderd. 44. Ten opzichte van 27 is het distributienettarief gemiddeld (voor gans België) 66,15% hoger in 211 voor een Dc-typeklant. Dit gemiddelde is hoog omwille van de belangrijke tariefstijging van de Vlaamse distributienettarieven door de hogere kosten van de openbare dienstverplichtingen. Het distributietarief is gemiddeld gestegen met 96,6% in Vlaanderen. In Wallonië en Brussel is de stijging minder hoog 27. III.5.2 Middenpanning 45. Dezelfde stijgingen als bij laagspanning liggen aan de basis van de evolutie sinds 27. De middenspanningstarieven liggen echter merkelijk lager dan de laagspanningstarieven (figuur 5.1. vergeleken met figuur 5.5.). Dit komt door het principe van de cascade van de kosten tussen klantengroepen. De klanten in MS dragen niet de kosten 25 De beslissing van het Hof van Beroep was met terugwerkende kracht tot mei REG = rationeel energieverbruik 27 32,18% in Wallonië en 44,36% in Brussel. 45/116

46 van de infrastructuur die zich downstream van hun net bevinden. 46. De evolutie van de distributienettarieven loopt sterk uiteen van de ene distributiezone tot de andere. Deze uiteenlopende evolutie wordt ondermeer verklaard door: - de in 27 gevelde arresten van het Hof van Beroep en de als gevolg daarvan gesloten dading tussen de CREG en een aantal DNB s; - de openbare dienstverplichtingen die verschillend zijn per Gewest; - het in aanmerking nemen van de exploitatieoverdrachten; - de evolutie van de kosten van de ondersteunende diensten (netverliezen). De invloed van deze laatste 3 factoren op de distributienettarieven blijkt uit de grafieken 6.1. tot en is verschillend van DNB tot DNB. 46/116

47 Figuur 6 Overzicht van de belangrijkste componenten van het distributienettarief Figuur 6.1. Dc - Figuur 6.3. Dc IEH , ,55 56, , Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekor t Distributie (excl. openbare heffingen) Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekor t Distributie (excl. openbare heffingen) Figuur 6.2. Dc - Figuur 6.4. Dc Tecteo , , , , Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekor t Distributie (excl. openbare heffingen) Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekor t Distributie (excl. openbare heffingen) 47/116

48 Figuur 6 Overzicht van de belangrijkste componenten van het distributienettarief Figuur 6.5. Dc Inter-Energa - 9 Figuur 6.7. Dc ,6 68, ,33 58, Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekor t Distributie (excl. openbare heffingen) Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekor t Distributie (excl. openbare heffingen) Figuur 6.6. Ic1-45 Figuur 6.8. Ic1 IEH ,25 34, ,68 32, Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekort Distributie (excl. openbare heffingen) Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekort Distributie (excl. openbare heffingen) 48/116

49 Figuur 6 Overzicht van de belangrijkste componenten van het distributienettarief Figuur 6.9. Ic1-45 Figuur Ic1 Tecteo , , , , Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekort Distributie (excl. openbare heffingen) Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekort Distributie (excl. openbare heffingen) Figuur 6.1. Ic1 Inter-Energa - 45 Figuur Ic , ,9 32, , Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekort Distributie (excl. openbare heffingen) Distributie - ondersteunende diensten Distributie - overgedragen overschot/tekort Distributie - ODV Distributie - excl. openb. heffingen, onderst. diensten, ODV en overg. overschot/tekort Distributie (excl. openbare heffingen) 49/116

50 47. De kosten van openbare dienstverplichtingen (ODV) verschillen sterk van gewest tot gewest. Dit komt omdat de verplichtingen die opgelegd worden aan een netbeheerder verschillend zijn per gewest. Zo zijn de kosten in 211 het hoogst in Vlaanderen en het laagst in Wallonië. III.5.3 ODV Vlaanderen 48. In Vlaanderen worden o.a. volgende openbare dienstverplichtingen opgelegd aan de netbeheerders: - openbare verlichting; - kwh gratis; - plaatsing van budgetmeters en de levering aan gedropte klanten; - kosten voor REG-acties; - de opkoopverplichting van groenestroomcertificaten en warmtekrachtcertificaten aan de minimumprijs. De netto kosten verbonden aan deze verplichtingen worden gerecupereerd in het tarief openbare dienstverplichtingen in het distributienettarief. 49. Tussen 27 en 21 zijn de kosten voor openbare dienstverplichtingen stabiel gebleven. Bij laagspanning varieert dit gemiddeld van 7,23/MWh () tot 11,13/MWh (Inter-Energa). In 211 zijn deze kosten echter fors gestegen door de stijgende kosten van de opkoopverplichting van groenestroomcertificaten van PV-installaties en de gestegen kosten van de REG-acties (tot 42/,2MWh bij ). Het Vlaamse ondersteuningsbeleid inzake rationeel energieverbruik (REG) en de aankoopverplichting van groenestroomcertificaten kende een onvoorzien succes. Hierdoor overstegen de reële kosten de budgetten. en hebben de kosten voor de opkoopverplichting van groenestroomcertificaten en voor REG te laag ingeschat in de oorspronkelijke goedgekeurde meerjarentarieven. Infrax factureerde tot en met 21 de opgelegde tarieven 28 waarin geringe kosten werden opgenomen voor de opkoopverplichting en voor REG. In praktijk was er een zeer groot succes van de investering in de zonnepanelen in 29 en 21, onder andere door de dalende investeringskost en de hoge gegarandeerde minimumprijs. 5/116