Samen investeren in de basis

Transcriptie

1 Samen investeren in de basis

2 Voorwoord Colofon Met deze brochure wil Rabobank Amsterdam andere bedrijven inspireren om een langdurig samenwerkingsverband met een basisschool in Amsterdam aan te gaan. Wij denken graag met deze bedrijven mee en stellen ons netwerk beschikbaar. Hiervoor kunt u contact opnemen met de afdeling Bestuurszaken, Coöperatie & MVO van Rabobank Amsterdam. Rabobank Amsterdam wil iedereen die betrokken is bij de samenwerking met basisschool Crescendo en een inspirerende bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van deze brochure hartelijk bedanken. Rabobank Amsterdam, Afdeling Bestuurszaken, Coöperatie & MVO Postbus 94374, 1090 GJ Amsterdam, cooperatie@amsterdam.rabobank.nl, (020) Teksten: Hans Bouman en Carlos van Ree, redactie Rabobank Amsterdam: Carlos van Ree en Cinette Wassing Vormgeving: Villaro Creatieve Media BV, Haarlem Een aantal pagina s in deze brochure zijn verrijkt met digitale extra s, te herkennen aan de QR-code Hoe werkt het: download de QR reader op uw smartphone scan met uw mobiel de QR-code op de pagina Goed onderwijs, opgroeien in een veilige en stimulerende sociale omgeving, ouders die steunen en stimuleren: weinig is voor een opgroeiend kind van zoveel waarde. Onder goede omstandigheden kunnen kinderen zich ontplooien in de samenleving, dromen realiseren, evenwicht vinden en normen & waarden ontwikkelen. En uitgroeien tot zelfredzame burgers. Helaas zijn deze omstandigheden niet voor iedereen weggelegd, ook niet in de hoofdstad van een ontwikkeld land als Nederland. Veel Amsterdamse kinderen krijgen, door uiteenlopende omstandigheden, niet de begeleiding die aansluit bij hun behoeften, mogelijkheden en ambities. Dat geldt met name voor kinderen in aandachtswijken. Rabobank Amsterdam vindt dat Amsterdamse kinderen en jongeren gelijke kansen verdienen. Omdat de uitdagingen groot en complex zijn, heeft de bank besloten zich gedurende een langere periode te verbinden met basisschool Crescendo in de aandachtswijk Amsterdam-Zuidoost. In deze brochure leest u over de staat van het huidige basisonderwijs, het belang van brede educatie en de samenwerking tussen basisschool Crescendo en Rabobank Amsterdam. Een samenwerking die niet alleen door Crescendo, maar ook door de Rabobank en de bij het project betrokken medewerkers en partners als zeer positief wordt ervaren. Ook vindt u concrete informatie over het opzetten van een samenwerkingsverband tussen een bedrijf en een school. Naast Crescendo zijn er namelijk nog tientallen andere Amsterdamse basisscholen waarvan de sociaaleconomische status als zwak is gekwalificeerd. We streven er daarom naar dat ook andere bedrijven een dergelijk samenwerkingsverband zullen aangaan. Met deze brochure delen wij onze ervaringen graag met u en hopen u te kunnen inspireren. Alphons Kurstjens, Directievoorzitter Rabobank Amsterdam 2 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 3

3 Onze aanpak Als je samenwerkt, versterk je elkaars kracht, ook je eigen kracht. Vanuit deze coöperatieve gedachte biedt Rabobank Amsterdam, in samenwerking met haar partners, het Amsterdamse onderwijs ondersteuning op een viertal gebieden: voeding & natuur, cultuur, financiën en persoonlijke coaching. Foto: Auke van den Hoek 4 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 5

4 Voedsel & natuureducatie Het belang van gezonde voeding, de herkomst van dat voedsel, het belang van beweging en respect voor de natuur zijn belangrijke aandachtspunten voor een gezonde toekomst. Financiële educatie Wij stimuleren onderwijs dat kinderen goed leert omgaan met geld, zodat zij later financieel zelfredzaam zullen zijn. Cultuureducatie Door educatie op het gebied van kunst en cultuur mede mogelijk te maken, dragen wij bij aan de culturele en creatieve ontwikkeling van Amsterdamse kinderen. Coaching Door middel van persoonlijke coaching ondersteunen wij kinderen en hun ouders gedurende het eerste belangrijke jaar van de middelbare school.

5 Driedimensionale aanpak Om echt het verschil te maken in de ontwikkeling van een kind is het belangrijk om oog te hebben voor de drie belangrijkste beïnvloedende omgevingen: school, gezin en wijk. Niet eenmalig maar frequent en voor langere tijd. Daarom strekt de samenwerking tussen Rabobank Amsterdam en basisschool Crescendo in Amsterdam-Zuidoost zich uit over meerdere jaren. Niet volgens een strak maatpak, maar continu en zorgvuldig inspelend op ontwikkelingen en waardevolle mogelijkheden. Foto: Auke van den Hoek 8 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 9

6 Foto: Auke van den Hoek School Goed onderwijs is van onschatbare waarde voor de ontwikkeling van een kind. Naast het gezin is de school de belangrijkste leeromgeving. Daarom bieden wij scholen een aanvulling op hun reguliere curriculum aan, zoals bezoek aan theaters en musea, lessen over geld en extra individuele begeleiding. Doel daarbij is de kinderen een extra steun in de rug te geven om zich te kunnen ontwikkelen, hun perspectieven te verbreden, hun zelfvertrouwen te vergroten en hun verbinding met het bedrijfsleven te versterken. Gezin De primaire verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van het kind ligt bij de ouders. Daarom betrekken wij hen erbij. Zo nodigen wij ouders uit om samen met hun kinderen naar de Stadsschouwburg te gaan en vragen wij hun kinderen om een gezonde maaltijd voor hen te maken bij Resto VanHarte. Ook laten we de ouders zien wat hun kinderen op school leren over omgaan met geld. En wij vragen de gemeente om een voorlichtingsbijeenkomst te organiseren over voorzieningen voor ouders met een kleine beurs. Wijk Kinderen groeien niet alleen op onder invloed van ouders en school, maar zij zijn ook op straat, in de speeltuin, op sportclubs, kortom: in de wijk. In de wijk functioneren ze als zelfstandige burgers. Daarmee heeft ook de wijk een belangrijke invloed op de ontwikkeling van een kind. De kwaliteit van een wijk wordt bepaald door de mate waarin de verschillende actoren professionals, winkeliers, buren enz. met elkaar communiceren en zich verantwoordelijk voelen. Wij verkennen daarom samen met Crescendo de kansen en aanknopingspunten om ook de wijk te betrekken bij de samenwerking. 10 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 11

7 Samenwerking met basisschool Crescendo Aan het samenwerkingsverband tussen basisschool Crescendo en Rabobank Amsterdam ging een uitvoerig traject van maatschappelijke verkenningen vooraf. Daarin oriënteerde de bank zich uitvoerig op de wensen en mogelijkheden zoals die binnen het onderwijs bestaan. Belangrijk uitgangspunt was dat Rabobank Amsterdam wil opereren in het verlengde van bestaand gemeentebeleid en een aanvulling wil bieden op wat er leeft in de stad Amsterdam. Omdat armoedebeleid een speerpunt van de gemeente is, oriënteerde de bank zich op scholen in wijken met een financiële achterstandssituatie. Tientallen Amsterdamse basisscholen komen voor die kwalificatie in aanmerking. Bij de keuze voor Crescendo, in Amsterdam-Zuidoost, speelde een zwaarwegende rol dat deze basisschool duidelijk maakte open te staan voor samenwerking en een heldere visie op die samenwerking aan de dag legde. Op basis van die visie werkten de school en de bank in gezamenlijk overleg een programma uit, dat aansluit op bestaande initiatieven zoals die in de stad en binnen de school plaatsvinden. Crescendo en Rabobank Amsterdam tekenden uiteindelijk een convenant waarin gedurende een periode van drie jaar de inspanningen van de bank en van de school zijn vastgelegd. Zo worden de voorwaarden geschapen voor iets dat meer is dan een goedbedoeld doch kortstondig project. Het convenant verzekert de meerwaarde van een gedegen en beklijvend samenwerkingsverband. Carlos van Ree, adviseur Coöperatie Rabobank Amsterdam en Glenn Lashley, directeur basisschool Crescendo 12 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 13

8 Het programma Het programma, gericht op de kinderen in groep 5, 6, 7 en 8, kent de volgende elementen en daarbij genoemde concrete activiteiten: Voedseleducatie groep 5 en groep 7 Bijdragen aan de bewustwording en educatie van de leerlingen met betrekking tot gezondheid, duurzaamheid en herkomst van hun voedsel. Daartoe worden de volgende activiteiten georganiseerd: Boerderijbezoek Schoolfruit Artis-les: een kijkje in de keuken Financiële educatie groep 7 en 8 Ondersteunen van de school en de ouders bij de financiële opvoeding van de leerlingen. Daartoe worden de volgende activiteiten georganiseerd: Sparen in de natuur bij Artis Geldles op school Day for change klasse actie Maatwerk door verbinding met het eigen netwerk en andere initiatieven In de samenwerking met de school en de activiteiten die hieruit voortvloeien streven we ernaar om onze partnerships optimaal te benutten en zo, meerwaarde te bieden. Denk aan onze relaties binnen de gemeente, het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en culturele instellingen. Cultuureducatie groep 5, 6 en 8 Bijdragen aan de culturele en creatieve ontwikkeling van de leerlingen en bijdragen aan het (kunst) historisch bewustzijn. Daartoe worden de volgende activiteiten georganiseerd: Bezoek aan Amsterdamse musea Bezoek aan Amsterdamse theaters Ruimtevaart - Artis Persoonlijke ontwikkeling groep 8 Bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling, perspectiefverbreding en zelfontplooiing van de leerlingen. Daartoe worden de volgende activiteiten georganiseerd: 5 leerlingen coachen gedurende het eerste jaar van de middelbare school 14 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 15

9 Samenwerking met Crescendo: de direct betrokkenen Zowel leerkrachten als leerlingen en hun ouders zijn enthousiast over de nieuwe projecten, die de samenwerking tussen Crescendo en Rabobank Amsterdam mogelijk maakt. Door kinderen een bredere horizon te bieden, voed je ze op tot betere burgers. Een bijzonder onderdeel van de samenwerking is het coachingstraject dat veelbelovende leerlingen helpt bij de lastige overstap naar de middelbare school. Zonder coach had ik het veel moeilijker gehad. Foto: Auke van den Hoek 16 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 17

10 Investeren in onderwijs is investeren in de maatschappij van straks Dankzij het samenwerkingsverband met Rabobank Amsterdam kunnen wij de kinderen nu onder meer projecten aanbieden op het gebied van gezonde voeding, kunst en cultuur. Dat is ontzettend belangrijk voor de ontwikkeling van onze leerlingen. Zij komen in de praktijk zelden de wijk uit en hebben vaak het beeld dat Zuidoost en Amsterdam hetzelfde is. Door ze mee te nemen naar andere plekken vergroot je hun wereld, hun perspectief. Ik ben van mening dat meer bedrijven scholen een handreiking zouden moeten bieden. Het gaat immers om kinderen die later in dezelfde maatschappij komen waar ook die bedrijven opereren. Het zou mooi zijn als we ervoor kunnen zorgen dat die kinderen zelfredzame burgers worden. Dat begint bij kinderen met brede inzichten, die weten wat er in Nederland speelt. Als je zelfredzame burgers hebt, zal dat later ook meer rendement geven voor de bedrijven en instellingen om ons heen. Extra activiteiten dragen bij tot talentontwikkeling Door de buitenschoolse activiteiten zie je ook het enthousiasme voor taal- en rekenactiviteiten toenemen. Daarnaast dragen deze activiteiten bij aan talentontwikkeling bij kinderen. Ze brengen soms talenten voor het voetlicht aanleg voor dans bijvoorbeeld die je bij de gewone schoolvakken niet opmerkt. Ook op school zelf zijn nieuwe activiteiten mogelijk gemaakt. Zo hebben medewerkers van de Rabobank lessen verzorgd rond de thema s Omgaan met geld en Day for change. Omgaan met geld is een voorlichtingsprogramma waarbij kinderen bewust worden gemaakt van de waarde van geld. Day for change ging over het fenomeen microkredieten en hoe je daar mee om kunt gaan. Kinderen mochten zelf een project bedenken waarbij ze met een uitgangskapitaaltje geld moesten verdienen. Dat was heel succesvol. Glenn Lashley, directeur basisschool Crescendo Foto: Auke van den Hoek Foto: Celine Curiel Herman Huijmans, docent cultuureducatie Crescendo 18 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 19

11 Imraan leerde me dat het slim is om eerst je huiswerk te maken en daarna pas tv te kijken. Imraam, mijn coach, komt altijd bij mij thuis, meestal op donderdag. Tijdens ons eerste gesprek leerde hij me dat het slim is om eerst je huiswerk te maken en je tas in te pakken voor de volgende dag, en daarna pas tv te gaan kijken of te computeren. Het eerste dat we doen is altijd samen op Magister kijken. Dat is het administratiesysteem van de school. Op Magister kun je zien wat voor huiswerk je hebt, wat je cijfers zijn, wanneer je absent of te laat was, of je bij een les je schoolboeken bent vergeten, enzovoort. Nadat we op Magister hebben gekeken, geeft Imraan me tips of helpt hij me met bepaalde dingen. In het begin vond ik het makkelijk op de middelbare school. Daarna werd het een tijdje moeilijker, maar nu gaat het weer goed. Toen het moeilijk ging, heeft Imraam me goed geholpen. Zonder hem was het veel moeilijker geweest. Fortune, oud-leerling Crescendo, nu Hervormd Lyceum Zuid Ik wil voor Fortune graag een inspiratiebron zijn Net als Fortune ben ik opgegroeid in een omgeving waar maar weinig kinderen naar het VWO gingen. Ik had het geluk dat mijn moeder zelf in het onderwijs zat en mij goed kon helpen. Daar heb ik veel baat bij gehad, en ik gun anderen die begeleiding ook. Vandaar dat ik zeer gemotiveerd was om coach te worden. In het begin ging het op school heel goed met Fortune, maar na een tijdje begonnen zijn cijfers te kelderen. Toen ben ik er tamelijk streng op gaan zitten en heb in overleg met hem schema s en planningen gemaakt. Om Fortune op zijn mogelijkheden te wijzen, neem ik hem regelmatig in vertrouwen over wat er speelt in zijn eigen leven. Ook ik ben afkomstig uit een etnische minderheid en ook bij mij thuis lag er geen grote zak met geld te wachten. Maar met hard werken kun je wel degelijk bereiken wat je wilt. Daarin wil ik voor hem een inspiratiebron zijn. Ik had helemaal niet door dat Fortune zijn huiswerk begon te verwaarlozen. Imraan wel. Ik ben in 2003 van Nigeria naar Nederland gekomen. In Nigeria heb ik een High Schoolopleiding gevolgd, maar helaas heb ik daar in Nederland weinig aan, omdat ik niet goed Nederlands spreek. Toen ik hoorde dat Fortune een coach zou krijgen, die hem wél kon helpen, was dat geweldig nieuws. Anders dan ik had Imraan al vrij snel in de gaten dat Fortune, na een goede start op de middelbare school, zijn huiswerk begon te verwaarlozen. Ik werk overdag en als ik s avonds thuiskwam en vroeg of Fortune zijn huiswerk had gedaan, zei hij altijd dat alles goed ging. Imraan is ook met me mee geweest naar de ouderavond. Dat was heel prettig, want ik begreep maar heel weinig van wat daar gezegd werd. Pearl, moeder van Fortune Foto: Auke van den Hoek Imraan Imamdi, medewerker Rabobank Amsterdam, coach Fortune 20 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 21

12 Crescendo en het Rabobanknetwerk De samenwerking tussen basisschool Crescendo en Rabobank Amsterdam pakt de uitdagingen waar basisscholen voor staan in de volle breedte aan. Zo worden er regelmatig excursies en extra projecten op school georganiseerd die de kinderen laten kennismaken met nieuwe werelden en die hun horizon verbreden. De bank maakt daarbij dankbaar gebruik van haar uitgebreide netwerk. 22 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 23

13 We vertellen over gezonde voeding en waar die vandaan komt Vooral in het voorjaar, als er jonge dieren zijn, brengen de kinderen een bezoek aan onze boerderij. We laten ze zien hoe je koeien melkt en geven ze leerzame klusjes te doen. Sommige kinderen zijn niet gewend met dieren om te gaan. Die leren we hun eventuele angst voor dieren te overwinnen. We vertellen kinderen wat goede voeding is waar je wel gezond en sterk van wordt, maar niet dik. En we leren ze waar de producten die ze op tafel zien, zoals melk, vandaan komen. Ook proberen we de kinderen een diervriendelijke houding bij te brengen. Het is belangrijk kinderen van jongs af aan te leren hoe je moet omgaan met het onzichtbare bij pinnen, chippen, en zo Vroeger kon je zien dat op echt op was, namelijk als je portemonnee leeg was. Tegenwoordig is dat veel abstracter geworden. We pinnen, chippen, bellen mobiel, enzovoort. Op dit moment worden kinderen nog te weinig getraind om te gaan met abstract geld. De schoolprojecten die kinderen leren omgaan met geld, zoals Rabobank die op basisschool Crescendo realiseert, zijn daarom van groot belang. Het is belangrijk kinderen te leren dat je uitgaven hebt die moeten vaste lasten, eten en drinken en uitgaven die mogen. Zo leer je grip te houden op je geld. Anja Gijsen, Boerderij Nooit Gedacht Gerjoke Wilmink, directeur Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) 24 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 25

14 Kunst helpt je een plek te vinden in de samenleving Door kunst en cultuur leer je dingen op een andere manier te bekijken. Met theater leef je je in in de emoties van andere mensen. Je leert dat conflicten ook kunnen worden opgelost. Dat neem je de rest van je leven mee. Daarom zijn wij ontzettend blij dat Rabobank Amsterdam het mogelijk maakt dat we hier regelmatig schoolgroepen over de vloer krijgen, die we kennis kunnen laten maken met de wereld van het theater. Kennismaking met kunst levert je niet direct een hoger wiskundecijfer op. Maar speelt een enorme rol als het gaat om een plek te vinden in de samenleving en daarmee gelukkig te worden. Melle Daamen, directeur Stadsschouwburg Amsterdam Foto: Artis, Ronald van Weeren 26 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 27

15 Deskundigen aan het woord Hoe belangrijk onderwijs ook is voor de ontwikkeling van een kind, wij zijn van mening dat de school in deze taak niet alleen mag staan. Via de samenwerking met basisschool Crescendo streeft Rabobank Amsterdam naar een driedimensionale aanpak, waarbij school, gezin en wijk worden betrokken. Deze benadering sluit rechtstreeks aan bij overtuigingen die leven bij de gemeente Amsterdam en binnen de wetenschap, zoals u op de volgende pagina s kunt lezen. Vier gepassioneerde visies met één sleutelwoord: samen. Foto: Auke van den Hoek 28 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 29

16 Maatschappelijk actief zijn kan voor iedereen een grote verrijking betekenen. Ik vind het belangrijk dat mensen klaar voor de start zijn. Het is onwenselijk dat kinderen die op vierjarige leeftijd naar de basisschool gaan geen Nederlands spreken. Voorscholen kunnen helpen dat probleem op te lossen, maar ik wil ook heel graag mensen buiten het onderwijs hierbij betrekken. Wanneer kinderen geen Nederlands spreken is dat niet alleen hun probleem, maar een probleem van de hele stad. Bij het oplossen daarvan doen we ook een beroep op alle Amsterdammers. Ik noem dat sociale veerkracht. Wanneer kinderen naar school komen, zou het gebruikelijker moeten zijn dat met ouders over hún bijdrage aan de opvoeding wordt gesproken. De school helpt het kind het beste uit zichzelf te halen, maar mag ook wat van de ouders verwachten. Ouders stellen het overigens dikwijls op prijs daarbij te worden geholpen: ze willen graag handreikingen en tips. We moeten af van het idee dat je aan de ene kant individuen hebt en aan de andere kant de overheid. We vormen met elkaar Amsterdam. Daar hoort ook het bedrijfsleven bij. Als we Amsterdam sterk en sociaal willen houden, hebben wij ook bedrijven hard nodig. Het helpen van een school is daar een heel mooi en nuttig middel bij. De Rabobank doet dat en dit voorbeeld verdient navolging. Ondernemers kunnen een rol spelen bij het scheppen van een klimaat van veiligheid. De primaire verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van het kind ligt bij de ouders. Je ziet echter dat de driehoek gezin-schoolwijk steeds belangrijker wordt. Ik zie daar ook een taak voor het bedrijfsleven weggelegd. Ondernemers kunnen een rol spelen bij het scheppen van een klimaat van veiligheid, bijvoorbeeld door mensen aan te spreken op hun gedrag. Wanneer je als winkelier of andere ondernemer s avonds laat nog werkzaam bent en kinderen van negen alleen ziet rondhangen, kun je vermoeden dat daar iets niet goed zit. Hetzelfde geldt voor situaties waarin jongeren ongewenst gedrag vertonen. Alleen al het besef bij ondernemers dat zij een functie vervullen binnen een wijk en dat zij zich betrokken voelen bij het proces dat de kinderen in hun wijk opgroeien tot goede burgers, is van groot belang. Immers, die kinderen kunnen later in hun leven klant of zelfs werknemer van die onderneming worden. Door binnen de driehoek gezin-school-wijk een netwerk te creëren dat voor ouders en kinderen herkenbaar en laagdrempelig is, bouw je een waardevolle pedagogische infrastructuur. Pieter Hilhorst, wethouder financiën, onderwijs en jeugd, Gemeente Amsterdam Foto: Hans Mooren Rutger Hageraats, programmamanager transitie jeugdzorg Amsterdam 30 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 31

17 Kinderen gedijen beter in sociaal sterke wijken Kinderen groeien niet alleen op onder invloed van ouders en school, maar zijn ook op straat, in de speeltuin, op sportclubs, kortom: in de wijk. In gunstige gevallen is de zogeheten pedagogische civil society van een wijk sterk. Dan bestaan er sterke onderlinge verbindingen tussen de mensen die met kinderen te maken hebben: sportverenigingen, scholen, buurtwerk, clubhuizen, politie, enzovoort. Als je kinderen wilt laten opgroeien tot democratische burgers, is het belangrijk dat organisaties en verenigingen samen met de ouders en de kinderen zelf, volgens één concept de pedagogische kwaliteit van de wijk versterken. Dat kan onder meer door professionals en vrijwilligers die in de wijk actief zijn trainingen te geven. Zo ontstaan sterke onderlinge verbindingen die de kinderen een zekere veiligheid bieden en ervoor zorgen dat de volwassenen weten wat de kinderen kunnen en hen daarop aanspreken. Kinderen gedijen beter in rijke sociale netwerken. En rijk sociaal netwerk heeft niets met geld te maken, maar alles met de kwaliteit van relaties. Ontmoeten mensen elkaar? Praten ze met elkaar over hun kinderen? Voelen ze zich samen verantwoordelijk voor de veiligheid van hun kinderen op straat? Of is het ieder voor zich en God voor ons allen? Is dat laatste het geval, dan is dat een heel belangrijke voorspeller voor mishandeling, criminaliteit, ontsporing, enzovoort. Samen met de maatschappij de armoede te lijf gaan Armoede is een maatschappelijk probleem. Het is belangrijk dat er vanuit de maatschappij initiatieven komen die dat probleem helpen oplossen. Het is heel mooi dat de Rabobank, via de samenwerking met Crescendo, hierin een pioniersrol vervult. Door het introduceren van armoedepreventielessen leer je kinderen beter de waarde van geld beseffen, zodat ze slimmer omgaan met hun uitgaven. Dat kan het begin van een oplossing zijn, want er zijn ook mensen met een klein inkomen die er wél in slagen rond te komen. Momenteel is het vaak zo dat kinderen een bepaald luxevoorwerp of wél krijgen (en dan maken ze dikwijls schulden), of níet. Maar je kunt ze ook leren dat ze dat luxevoorwerp wel kunnen krijgen, maar niet nu meteen. Dat ze het door te sparen later kunnen kopen, zonder schulden en alle problemen die daaruit kunnen voortkomen. Goede voorlichting is dus belangrijk, bij voorkeur door mensen die zelf ook door schulden in de problemen zijn geraakt en dus weten waarover ze spreken. Daarnaast wordt er momenteel in samenwerking met het Nibud en de Rabobank gewerkt aan een geldexamen. Ik zou graag willen dat alle basisscholen in Amsterdam straks een geldexamen zouden afnemen, een beetje zoals we vroeger het verkeersexamen hadden. Micha de Winter, hoogleraar pedagogiek Universiteit Utrecht Foto: Auke van den Hoek Freek Ossel, wethouder voor o.a. wonen en wijken, armoede en openbare ruimte Gemeente Amsterdam 32 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 33

18 Tot slot: Een belofte aan een kind Het afgelopen jaar is Rabobank Amsterdam bijzonder geïnspireerd geraakt door de samenwerking met basisschool Crescendo, zoals we die samen met onze partners Stedelijk Museum Amsterdam, Artis, Stadsschouwburg Amsterdam en andere partijen hebben kunnen realiseren. De samenwerking sluit perfect aan bij de coöperatieve gedachte die altijd onze basis is geweest: door duurzame verbindingen te leggen versterk je niet alleen elkaar maar ook jezelf. Het is het ideale voorbeeld van wederkerigheid. Hoewel we nog pas aan het begin staan van een langdurige overeenkomst, is nu al duidelijk dat dit samenwerkingsverband de opvoedkundige mogelijkheden van basisschool Crescendo aanzienlijk heeft verbreed en verdiept. Zo hopen wij bij te dragen aan een opvoeding die kinderen met een bredere kijk op de wereld voortbrengt. Kinderen die opgroeien tot evenwichtige en zelfredzame volwassenen. Dat is niet alleen goed voor het kind, maar ook voor de stad en de bedrijven in de stad. Crescendo is slechts één basisschool van vele in Amsterdam die in een achterstandssituatie verkeren. En het samenwerkingsverband is er slechts één, waar er vele denkbaar en wenselijk zijn. Daarom hoopt Rabobank Amsterdam van harte dat het in deze brochure geschetste voorbeeld andere bedrijven tot inspiratiebron zal dienen. Dat ook andere Amsterdamse ondernemingen een langdurig samenwerkingsverband met een Amsterdamse basisschool zullen overwegen. Een samenwerking die niet vrijblijvend is, maar zorgvuldige afstemming en maatwerk vraagt. Een samenwerking bovendien, die niet van begin tot eind vast ligt, maar evolueert, juist door de intensiteit en contacten.die dan ook niet lichtzinnig moet worden aangegaan. U werkt als bedrijf immers niet alleen samen met een school, maar doet een belofte aan een kind. In de hoop dat u samen met ons wilt optrekken en ook een belofte wilt doen aan een kind, verwijs ik u graag naar het concrete stappenplan voor een langdurig samenwerkingsverband tussen bedrijf en school op pagina 36. Ook kunt u de film bekijken. Wij denken graag met u mee en stellen ons netwerk beschikbaar. Foto: Auke van den Hoek 34 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 35

19 Stappenplan De kwaliteit van de samenwerking is afhankelijk van de kwaliteit van het contact met schooldirectie, docenten, coaches en schoolcoördinator. de schooldirectie, docenten, coaches en de schoolcoördinator. Hun ervaringen in de samenwerking bieden een schat aan aanknopingspunten om het programma te verbeteren. Door geregeld met hen te spreken en van gedachten te wisselen, komen de verdiepingsmogelijkheden naar voren. Daarmee wordt de meerjarigheid van de samenwerking verzilverd. Hierdoor kunnen adequate verbindingen worden gelegd met relaties uit het eigen netwerk. Voorbeeld: Tijdens het eerst coachingtraject met Crescendo bleek dat alle drie de leerlingen vastliepen op het inplannen van hun huiswerk. Op basis van deze ervaringen wordt voor groep acht leerlingen een extra programma Plannen doe je zo ontwikkeld. Eén goed bereikbaar contactpersoon die goed is in plannen en organiseren; Gemotiveerde docenten die graag iets extra s bieden aan hun leerlingen. Betrokkenheid vanuit organisatie: Directie/bestuur die bereid is om budget, manuren en het eigen netwerk in te zetten om een bijdragen te leveren aan de ontwikkeling van leerlingen in een achterstandspositie; Een goed bereikbaar contactpersoon die in staat is om zowel contact te onderhouden met de schooldirectie en het uitvoerende aanspreekpunt, alsook met de collega s die een bijdrage leveren aan de samenwerking. Het aanspreekpunt kan deze contacten vertalen naar verbetervoorstellen; Breed draagvlak binnen de organisatie, zodat voldoende medewerkers een bijdrage willen en kunnen leveren. Keuze van de school De eerste stap voor een bedrijf is het vinden van een geschikte school die men wil ondersteunen. Nuttige uitgangspunten daarbij zijn: 1. De meest recente versie van het Rapport schoolgroepen van het Bureau Onderzoek en Statistiek van de Gemeente Amsterdam. Hierin wordt de sociaal-economische positie van basisscholen 1 en hun leerlingenpopulaties gekwalificeerd. 2. Het voeren van verkennende gesprekken met de schooldirectie over behoefte, draagkracht en draagvlak om een samenwerking aan te gaan. Opstellen samenwerkingsovereenkomst Wanneer het bedrijf een school heeft gevonden die men wil ondersteunen, is de volgende stap het sluiten van een samenwerkingsovereenkomst. Belangrijk daarbij is: Inspanningen bedrijf aanbieden van een goed bereikbaar contactpersoon leggen van verbinding tussen de school en organisaties die activiteiten verzorgen vergoeden van de activiteiten inclusief vervoerskosten werven medewerkers als vrijwilligers voor de verschillende onderdelen van het programma zoals voor de geldlessen, Day for Change en het coachingtraject organiseren van begeleiding van de coaches zodat deze voldoende uitgerust zijn voor hun taak bewaken voortgang coachingtraject Inspanningen school aanbieden van een goed bereikbaar contactpersoon plannen en organiseren van de activiteiten verzorgen van het vervoer verzorgen communicatie naar en goedkeuring van ouders selecteren leerlingen voor coachingtraject informeren ouders 6. Feestelijke ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst. 7. Uitvoeren programma conform opgestelde programma. 8. Continue afstemming tussen school en bedrijf over mogelijkheden, kansen en behoefte tot bijsturing en verdieping. Investering Bedrijf (per jaar) Een schooljaar Vers fruit op school 1.500,- 60 leerlingen Busvervoer cultuurexcursies 3.500,- 6 busreizen Bijdrage entree cultuurpartners 1.200,- 240 leerlingen Maatwerk 3.800,- Totaal ,- Inzet vrijwilligers financiële educatie 8 uur 2 lessen Inzet vrijwilligers coaching 390 uur 5 trajecten Inzet vrijwilligers Day for Change 12 uur 2 klasse acties Coördinatie 102 uur Totaal 512 uur Streven naar duurzaamheid: Omdat de schoolsituatie maar een deelaspect is van de leeromgeving van een kind, is het van cruciaal belang dat er ook verbindingen worden gelegd met de gezinnen waaruit de kinderen afkomstig zijn en met de wijk waarin ze wonen. Rabobank Amsterdam denkt mee Rabobank Amsterdam denkt graag mee met bedrijven die geïnspireerd zijn geraakt en een langdurig samenwerkingsverband willen aangaan met een school. Ook kunnen zij gebruik maken van ons netwerk. Hiervoor kunt u contact opnemen met de afdeling Bestuurszaken, Coöperatie & MVO van Rabobank Amsterdam, telefonisch via of per mail via cooperatie@amsterdam.rabobank.nl 3. Het maken van afspraken over de concrete invulling van het programma (zie pagina 14) 4. Het maken van aanvullende afspraken die passen bij de aard en situatie van de school. 5. Het maken van concrete afspraken over de volgende inspanningen die beide partijen gaan leveren: Do, check, act Als de samenwerkingsovereenkomst is opgesteld kan deze ondertekend worden en gaat men aan de slag. Belangrijk in deze fase is een goed en regelmatig contact tussen school en bedrijf, waarbij continu wordt geëvalueerd en bijgestuurd. De kwaliteit van de samenwerking is afhankelijk van de kwaliteit van het contact met Kritische succesfactoren Betrokkenheid vanuit school: Schooldirecteur die oog heeft voor de extra uitdagingen waar zijn leerlingen en docenten voor staan; 1 Op basis van gegevens van het CBS, DMO en O+S over individuele leerlingen is door O+S per leerling de sociaal-economische status berekend. Deze berekening is gemaakt met gebruik van de volgende gegevens: opleidingsniveau van de ouders, huishoudensinkomen, is een leerling een VVE doelgroepleerling, herkomstgroep, soort woning (huur of koop) en de ozb-waarde van de woning. Omdat de school van de leerling bekend is kon vervolgens door O+S per school een gemiddelde score voor de sociaal-economische status berekend worden. 36 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 37

20 Foto: Celine Curiel Foto: Artis, Edwin Butter 38 Rabobank Amsterdam Samen investeren in de basis 39