Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Stichtse Vecht;

Transcriptie

1 CVDR Officiële uitgave van Stichtse Vecht. Nr. CVDR303665_3 9 januari 2018 Beleidsregels WWB 2014 Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Stichtse Vecht; gelet op artikel 35 Wet werk en bijstand (WWB) en artikel 4:81 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb); overwegende dat het college gehouden is aanvullende regels op te stellen inzake de uitvoering van de WWB; b e s l u i t vast te stellen de volgende: Beleidsregels WWB 2014 Richtlijnen Handboek GripOp WWB (voorheen Handboek Schulinck) W003 - Afspraken met cliënt over de gevolgen van het niet nakomen/ voortijdig afbreken van een reintegratie Hiervoor wordt verwezen naar de maatregelen- of afstemmingsverordening, toegevoegd aan de gemeentelijke bijlagen bij dit Handboek. W008 - Hulpverleningsinstellingen Zorg Schuldhulpverlening en budgetbegeleiding Verslavingszorg Instelling Kredietbank Nederland Algemeen Maatschappelijk Werk Schuldhulpverlening (Daniels & Dekkers) RIAGG Algemeen Maatschappelijk Werk Leger des Heils Activiteiten Minnelijk schuldsaneringtraject Aanvraag WSNP Budgetteringsadviezen Periodieke betalingen Financieel beheer Voorlichting Cursussen Psychotherapie Methadonproject Dagopvang Nachtopvang B142 Verkorte aanvraagprocedure na korte onderbreking bijstand Er geldt een vereenvoudigde aanvraagprocedure in het geval dat een belanghebbende binnen zes maanden na beëindiging een hernieuwd beroep op bijstand doet. Een belanghebbende dient zich opnieuw bij het college te melden, maar het college hanteert een verkort intakeformulier en er worden minder gegevens opgevraagd. Indien een belanghebbende minder dan 30 dagen voor de datum van melding nog recht op bijstand had, wordt dit recht niet geacht te zijn geëindigd en hoeft geen nieuwe aanvraag te worden gedaan. Dit vloeit voort uit artikel 45 WWB. B006 Locatie(s) indienen aanvragen Alle aanvragen van mensen tot de pensioengerechtigde leeftijd worden ingediend bij de gemeente. Voordat iemand een aanvraag kan doen, dient deze zich eerst telefonisch bij Sociale Zaken te melden. Daarna wordt een aanvraagformulier toegezonden. B169 Het kunnen volgen van onderwijs Hiervoor wordt verwezen naar de afzonderlijke beleidsregel, toegevoegd aan de gemeentelijke bijlagen bij dit Handboek. B023 Beleid inzake korten voorlopige teruggave Ontvangen bedragen aan teruggave en voorlopige teruggave worden gekort, voor zover zij als middel in aanmerking genomen moeten worden en betrekking hebben op een periode waarin bijstand wordt verleend. Zie artikel 31 lid 1 WWB. Voor zover een voorlopige teruggave in aanmerking moet worden genomen, wordt deze meteen (vanaf aanvang uitkering of de maand januari) op de uitkering gekort omdat de belanghebbende hierover redelijkerwijs kan beschikken. De klant wordt hierover geïnformeerd. B034 Procedure maandelijks inleveren ROF/inkomstenverklaring Cliënten ontvangen maandelijks of periodiek een inkomstenformulier met hierop de periode vermeld waarop het inkomstenformulier betrekking heeft en tevens een inleverdatum. Het formulier zal volledig 1

2 ingevuld, ondertekend en samen met de benodigde bewijsstukken voor de inleverdatum ingeleverd moeten zijn. De ingevulde formulieren en stukken kunnen ook gescand worden g d naar het e- mailadres van Sociale Zaken. Als het formulier niet tijdig, dus na de uiterste inleverdatum is ingediend, ontvangt de cliënt een termijn van orde. Worden het formulier en de stukken dan nog niet tijdig ingeleverd, dan wordt een hersteltermijn gestuurd. Het rechtop uitkering wordt dan opgeschort. Wordt binnen de gestelde termijn aan de verplichting voldaan en worden het ingevulde en ondertekend formulier met de juiste gegevens tijdig ingeleverd, dan wordt de uitkering betaalbaar gesteld. Worden de stukken niet ontvangen, dan wordt de uitkering beëindigd en mogelijk wordt het recht op bijstand herzien. Tevens wordt dan een boete- onderzoek verricht. B039 Beleidsregels huisbezoek Bij een aanvraag bijstand om levensonderhoud of om bepaalde vormen van bijzondere bijstand kan er een huisbezoek plaatsvinden. Het doel van het huisbezoek is respectievelijk vast te stellen of de woonsituatie en de gezinssituatie gelijk zijn aan hetgeen de aanvrager heeft vermeld op het inlichtingenof aanvraagformulier, of om de noodzaak van de bijzondere bijstand vast te stellen. Wanneer daartoe aanleiding is, bijvoorbeeld bij een vermoeden van fraude, kan de inkomensconsulent of de controleambtenaar ook tussentijds besluiten een huisbezoek af te leggen. Huisbezoeken worden afgelegd door de inkomens- of re-integratieconsulent samen met de controleambtenaar. Na het huisbezoek maakt de controleambtenaar een rapportage op, die, wanneer van toepassing, vervolgens in de rapportage van de consulent wordt meegenomen. Zie voor concrete voorschriften voor het afleggen van huisbezoeken het gemeentelijk "Protocol huisbezoeken" van mei 2013, toegevoegd aan de gemeentelijke bijlagen in dit handboek. B166 Waarschuwing i.p.v. bestuurlijke boete Hiervoor wordt verwezen naar de afzonderlijke Beleidsregel schending inlichtingenplicht, zoals opgenomen in de gemeentelijke bijlagen in dit handboek. B167 Aanvullende criteria van omstandigheden die leiden tot verminderde verwijtbaarheid Hiervoor wordt verwezen naar de afzonderlijke Beleidsregel schending inlichtingenplicht, zoals opgenomen in de gemeentelijke bijlagen in dit handboek. B170 Nadere regels bewijsopdracht Geen richtlijn B060 Berekening hoogte algemene bijstand bij co-ouderschap Co-ouderschap wordt slechts dan aanwezig geacht wanneer dit door de rechter is vastgesteld of als beide ouders over het co-ouderschap duidelijke (en langdurige) schriftelijke afspraken hebben gemaakt en deze afspraken daadwerkelijk nakomen. De feitelijke situatie is van belang. Bovendien dient de betreffende ouder minimaal gemiddeld twee volle etmalen per week daadwerkelijk de volledige zorg te hebben over het kind, hetgeen blijkt uit het verblijf van het kind in het gezinsverband van deze ouder. De co-ouderschapregeling is dus niet bedoeld voor de gevallen waarin het kind vrijwel altijd bij de ene ouder verblijft en slechts incidenteel bij de andere ouder. Over elk volledig etmaal wordt de co-ouder dan als alleenstaande ouder aangemerkt. In geval er sprake is van co-ouderschap, is de zorg per definitie overwegend in gelijke mate verdeeld over beide ouders. Dat impliceert dat de kosten die voor het kind/de kinderen worden gemaakt, ook gelijkelijk over de ouders zijn of zouden moeten zijn verdeeld. In geval van co-ouderschap moet in principe maatwerk worden toegepast. Echter omdat er van diverse vormen van verdeling sprake kan zijn, waarin ouders bijvoorbeeld afwijken in schoolvakanties, weekenden met feestdagen en dergelijke, kan het consequent toepassen van maatwerk in individuele gevallen voor praktische problemen zorgen. Ten behoeve van de uitvoerbaarheid en transparantie wordt daarom de stelregel aangehouden dat er in geval van co-ouderschap sprake is van een gelijke verdeling tussen de ouders. Dat betekent dat een co-ouder voor 50% recht heeft op de alleenstaande norm en voor 50% recht heeft op de alleenstaande-oudernorm, ook als dat afwijkt van de afspraken tussen de ouders. In geval van bijzondere kosten ten behoeve van een kind met co-ouders, bijvoorbeeld de aanschaf van goederen op grond van een minimaregeling, kan er voor dezelfde kosten per kalenderjaar slechts door één van beide ouders een beroep op de regeling worden gedaan. B062 Moment aanvragen bijzondere bijstand (terugwerkende kracht) 2

3 Bijzondere bijstand dient in beginsel te worden aangevraagd voordat de kosten worden gemaakt, en nadat minimaal een indicatie van de kosten kan worden gegeven. In afwijking hiervan kan bijzondere bijstand worden verleend nadat de kosten zijn gemaakt, mits de aanvraag wordt ingediend binnen drie maanden nadat de kosten zijn ontstaan en de noodzakelijkheid van de kosten alsnog kan worden vastgesteld. In geval van dringende redenen kan hiervan worden afgeweken tot maximaal 12 maanden nadat de kosten zijn ontstaan. B063 Draagkrachtpercentages (nieuw toegevoegd ) Draagkracht Tot 110% van de bijstandsnorm, die voor de belanghebbende(n) geldt, is er geen draagkracht. Is het inkomen van de belanghebbende(n) hoger dan 110% van de bijstandsnorm, dan is de draagkracht 40% van het meerdere. Onder de bijstandsnorm wordt verstaan: de op grond van paragraaf 3.2 Participatiewet, op de belanghebbende van toepassing zijnde norm, verminderd met de op grond van paragraaf 3.3 Participatiewet, door het college vastgestelde verlaging. Bij het bepalen van de op betrokkene(n) van toepassing zijnde norm wordt rekening gehouden met de kostendelersnorm. Onder het inkomen wordt verstaan: het inkomen bedoeld in artikel 32 en artikel 33 van de Participatiewet. Dat betekent inclusief vakantietoeslag. Vermogen De draagkracht uit vermogen bedraagt 100% van het in aanmerking te nemen vermogen. Uitzondering voor bijzondere bijstand voor algemene bestaanskosten Als de bijzondere bijstand kosten betreft die gerekend moeten worden tot de algemene bestaanskosten (bijvoorbeeld woonkostentoeslag, inrichtingskosten, uitvaartkosten, verhuiskosten) bedraagt de draagkracht 100% van het inkomen boven de toepasselijke bijstandsnorm en geldt geen vermogensvrijlating. Dat wil zeggen dat bij dergelijke kosten het volledige vermogen dient te worden aangewend. Er moet wel rekening gehouden worden met 1 keer de maandnorm voor levensonderhoud (de toepasselijke bijstandsnorm plus toeslag inclusief vakantietoeslag). Dat wordt niet meegenomen. B068 Adresgegevens zorgverzekeraars Menzis Postbus KC ENSCHEDE T: F: gemeenten@menzis.nl B070 Standaard aanvullende of collectieve ziektekostenverzekering Collectieve zorgverzekering voor minima (CZM) Voor wie De gemeente biedt deelname aan een collectieve zorgverzekering bij zorgverzekeraar Menzis aan. Belanghebbenden met een inkomen tot maximaal 110% van de toepasselijke bijstandsnorm en een vermogen tot de toepasselijke vermogensgrens op grond van artikel 34 lid 3 WWB komen in aanmerking voor deelname aan de collectieve zorgverzekering voor minima (CZM), bestaande uit een basisverzekering en een aanvullende verzekering, ook voor een aantal tandheelkundige kosten. Voordelen Deelname aan de verzekering vindt plaats tegen gereduceerd tarief; de gemeente heeft collectiviteitskorting op het basispakket bedongen bij de zorgverzekeraar, en vergoedt daarnaast per deelnemer een deel van de kosten van het aanvullende pakket. De deelnemer is hiermee goed verzekerd voor een schappelijke prijs. Voordeel voor de gemeente is onder meer dat de aanvullende verzekering een aantal vergoedingen bevat, waarvoor geen bijzondere bijstand meer hoeft te worden verstrekt. Aanmeldingsprocedure Overstappen naar de collectieve verzekering kan jaarlijks per 1 januari. Wie al een individuele verzekering bij dezelfde zorgverzekeraar heeft, kan ook in de loop van het jaar overstappen naar het collectief. Voor de aanmelding stelt de zorgverzekeraar aanmeldingsformulieren beschikbaar, maar dit kan ook en bij voorkeur digitaal. Belanghebbenden zonder WWB-uitkering, en van wie ook niet op grond van een 3

4 andere regeling is vastgesteld dat zij aan de voorwaarden voldoen, dienen op verzoek bewijsstukken van inkomen in te leveren. Individuele zorgverzekering De belanghebbende heeft een wettelijk recht om zelf een zorgverzekeraar te kiezen. De samenstelling van het pakket van een aanvullende verzekering verschilt per zorgverzekeraar. Hij of zij kan niet worden gedwongen om zich bij een bepaalde verzekeraar te verzekeren. Het is de verantwoordelijkheid van de belanghebbende om zich aanvullend te verzekeren. Let op: Bij het bepalen van de hoogte van de bijzondere bijstand voor medische kosten wordt altijd rekening gehouden met de vergoeding die de belanghebbende gekregen zou hebben als ware hij/zij verzekerd middels het gemiddelde aanvullende pakket van de collectieve zorgverzekering. Enige uitzondering hierop is als een belanghebbende een hogere vergoeding krijgt dan uit dat gemiddelde aanvullende pakket: dan wordt natuurlijk rekening gehouden met die hogere vergoeding. Dit wordt verduidelijkt middels onderstaande casuïstiek. Casuïstiek: 1) Iemand heeft 150 aan medische kosten. Er is geen aanvullende zorgverzekering. Uit het gemiddelde aanvullende pakket van de CZM zou 75 worden vergoed. Welk bedrag komt voor BB in aanmerking? Medische kosten: 150 Geen aanvullende verzekering: 0 Gem. aanvullende verzekering CZM: 75 - Bedrag BB: 75 2) Iemand heeft 150 aan medische kosten. Er is een kleine aanvullende verzekering, die 50 van de kosten vergoedt. Uit het gemiddelde aanvullende pakket van de CZM zou 75 worden vergoed. Welk bedrag komt voor BB in aanmerking? Medische kosten: 150 Gem. aanvullende verzekering CZM: 75 - Bedrag BB: 75 3) Iemand heeft 150 aan medische kosten. Er is een ruime aanvullende verzekering, die 100 van de kosten vergoedt. Uit het gemiddelde aanvullende pakket van de CZM zou 75 worden vergoed. Welk bedrag komt voor BB in aanmerking? Medische kosten: 150 Aanvullende verzekering: Bedrag BB: 50 Men wordt geacht de premie voor de basisverzekering en de aanvullende verzekering, alsmede het verplicht eigen risico, te kunnen voldoen uit een inkomen op bijstandsniveau en de zorgtoeslag. B073 Brillen en contactlenzen De kosten van de (eerste) aanschaf of vervanging van een bril (montuur met glazen) of contactlenzen worden in beginsel aangemerkt als noodzakelijke kosten. In aanmerking te nemen kosten Bij het bepalen van de in aanmerking te nemen kosten wordt rekening gehouden met een vergoeding die verkregen wordt of had kunnen worden via het gemiddelde aanvullende pakket van de collectieve zorgverzekering (Menzis). Binnen deze collectieve regeling heeft Menzis afspraken gemaakt met diverse opticiens, op basis waarvan een belanghebbende onder bepaalde voorwaarden kosteloos aanspraak kan maken op een bril (of contactlenzen). De Zorgverzekeringswet en de daarop gebaseerde Regeling zorgverzekering zijn voor de kosten van brillenglazen in beginsel aan te merken als aan de WWB voorliggende, toereikende en passende voorzieningen. Op basis hiervan kan er in beginsel geen bijzondere bijstand worden verstrekt voor de kosten van brillen of contactlenzen. Wel dient er altijd te worden gekeken of er aanleiding is om op individuele gronden van deze richtlijn af te wijken. [Toelichting: in bijgevoegde link staat meer informatie over het brillenarrangement van Menzis.] B074 Overig beleid inzake specifieke medische kosten Bijkomende kosten die rechtstreeks verband houden met een verstrekking op grond van AWBZ en Zvw, maar die niet geheel door deze verzekeringen worden vergoed, kunnen in aanmerking komen voor bijstandsverlening. Indien op grond van AWBZ of Zvw aanspraak op een verstrekking bestaat, wordt in beginsel de noodzaak van de bijkomende kosten aangenomen. Denk daarbij onder andere aan: eigen bijdrage in de kosten van een hoortoestel; 4

5 batterijen voor een hoortoestel; meerkosten van orthopedische schoenen Een voorbeeld van kosten die niet voor bijzondere bijstand in aanmerking komen, zijn steunzolen. Hiervoor is in beginsel geen bijzondere bijstand mogelijk, omdat deze kosten met opzet door de wetgever uit de basisverzekering zijn gelaten. Let op: houd bij het vaststellen van het recht op bijzondere bijstand en de hoogte ervan rekening met de vergoeding vanuit het gemiddelde aanvullende pakket van de collectieve zorgverzekering van Menzis. Zie voor deze vergoedingssystematiek richtlijn B070. B078 Kosten rechtsbijstand Omschrijving kosten Het betreft de kosten met betrekking tot het voeren van procedures bij de rechter. Voorbeelden hiervan zijn: de eigen bijdrage voor een advocaat of griffierecht. Voorliggende voorzieningen Er bestaat geen recht op bijzondere bijstand als een beroep kan worden gedaan op een voorliggende voorziening (artikel 15 lid 1 WWB; zie ook B3.22). Denk in dit verband aan: Wet op de rechtsbijstand (Wrb) Op grond van de Wet op de rechtsbijstand (Wrb) kan een belanghebbende met een laag inkomen in aanmerking komen voor een toevoeging van een advocaat. Een toevoeging van een advocaat vindt slechts plaats als de Raad voor de rechtsbijstand de procedure noodzakelijk acht. In dat geval worden de kosten (excl. de eigen bijdrage) van de advocaat vergoed op grond van de Wrb. Zie ook B7.7. Wet tarieven burgerlijke zaken (Wtbz) voor de indebetstelling. Zie ook B7.7. een rechtsbijstandsverzekering. Indien belanghebbende over een rechtsbijstandsverzekering beschikt, is dit een voorliggende voorziening. Is dat niet het geval, dan kan op grond daarvan een verzoek om bijzondere bijstand in de kosten van rechtsbijstand niet worden afgewezen. Recht op bijzondere bijstand Er bestaat recht op bijzondere bijstand voor de eigen bijdrage in de kosten van rechtsbijstand indien op grond van een toevoeging krachtens de Wrb rechtsbijstand is/wordt verleend. Ook de eigen bijdrage voor verdergaande rechtsbijstand ten vervolge op een spreekuur (zie B7.7) komen in aanmerking voor bijzondere bijstand. Naast de eigen bijdrage voor de toevoeging op grond van de Wrb mogen door een advocaat nog de volgende kosten in rekening worden gebracht (limitatieve opsomming): griffierechten; kosten voor getuigen en deskundigen; uittreksels uit de openbare registers; telegrammen, internationale telex, internationale fax en internationale telefoongesprekken; rolverrichtingen van de deurwaarder in kantongerechtzaken. De volgende kosten komen in beginsel niet in aanmerking voor bijzondere bijstand: vertaalkosten. Advocaten kunnen namelijk kosteloos gebruik maken van een gesubsidieerd tolkencentrum. reiskosten van belanghebbende voor het bijwonen van rechtszittingen, tenzij hij/zij verplicht is om bij de zitting aanwezig te zijn. de kosten gemaakt in de bezwaarfase anders dan de eigen bijdrage op grond van de Wrb. Bijzondere bijstand voor kosten van rechtsbijstand wordt in beginsel om niet verleend (artikel 48 lid 1 WWB). Indien de kosten het gevolg zijn van een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor de voorziening in het bestaan, kan hiervoor ook bijzondere bijstand in de vorm van een geldlening worden verleend (artikel 48 lid 2 onderdeel b WWB; zie ook B9.2). Verlaging eigen bijdrage Wanneer aan een belanghebbende een toevoeging is verleend, is van belang of belanghebbende aanspraak maakt op verlaging van de eigen bijdrage. De eigen bijdrage wordt verlaagd met 52,- wanneer een belanghebbende eerst (gratis) rechtshulp vraagt aan het Juridisch Loket alvorens een advocaat te raadplegen. In beginsel is hiervoor vereist dat het Juridisch Loket belanghebbende in persoon rechtshulp heeft verleend en dit heeft geleid tot een diagnosedocument. Het Besluit eigen bijdrage rechtsbijstand voorziet overigens in uitzonderingen op het systeem dat eerst het Juridisch Loket moet worden geraad- 5

6 pleegd om de eigen bijdrage te verlagen. Wanneer een belanghebbende niet eerst rechtshulp vraagt aan het Juridisch Loket en als gevolg daarvan wordt geconfronteerd met een hogere eigen bijdrage, dan heeft dat geen gevolgen voor de hoogte van de bijzondere bijstand. Dat kan alleen als hiervoor een bepaling is opgenomen in de Maatregelverordening, bijvoorbeeld vanwege tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor de voorziening in het bestaan. Omwille van de kostenbeperking is het dus belangrijk om belanghebbenden, voordat zij rechtsbijstand inschakelen, te wijzen op het Juridisch Loket. B085 Maaltijdvoorziening (nieuw toegevoegd ) De meerkosten die verbonden zijn aan een maaltijdvoorziening voor ouderen en/of gehandicapten. Voorliggende voorziening Belanghebbenden kunnen bij bepaalde zorg- en welzijninstellingen een maaltijdvoorziening afnemen, waaronder Stichting Welzijn Stichtse Vecht. Het gaat hierbij om eenvoudige vriesversmaaltijden. Er is verder geen voorliggende voorziening. Recht op bijzondere bijstand Alleen noodzakelijk gebruik van de maaltijdvoorziening kan voor bijzondere bijstand in aanmerking komen. Kosten van soep en toetjes zijn in principe niet noodzakelijk. Voor personen die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt geldt in deze een automatische indicatie. Voor personen tot die leeftijd dient de medische noodzaak aan de hand van een onderzoek te worden vastgesteld. Dat kan achterwege blijven als de noodzaak redelijkerwijs kan worden aangenomen (bijvoorbeeld naar aanleiding van een operatie in het ziekenhuis). Hoogte bijzondere bijstand De hoogte van de bijzondere bijstand wordt afgestemd op de meerkosten van de maaltijdvoorziening ten opzichte van de bedragen die vermeld staat in de Prijzengids NIBUD. De vergoeding is dus gelijk aan de kosten minus genoemde bedragen per dag. Let bij het gebruik van de richtprijzen op de leeftijd van belanghebbende en de grootte van het huishouden, want die zijn van invloed op de bedragen. B086 Verzorging en hulp De AWBZ, Zorgverzekeringswet en WMO gelden ten aanzien van kosten voor zorg en hulp als voorliggende voorzieningen die in principe passend en toereikend worden geacht. Als hulp of zorg wordt verleend op grond van deze voorliggende voorzieningen, dan is er een indicatie en staat de noodzaak van de kosten vast. Eigen bijdragen komen in dat geval voor vergoeding in aanmerking. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de eigen bijdrage voor kraamzorg. Voorliggende voorziening Sommige zorgverzekeraars hebben in hun aanvullende verzekeringen een vergoeding opgenomen voor de eigen bijdrage van verzorging en hulp. Let daarom goed op of een belanghebbende daarop aanspraak kan maken. Ook hier geldt: hanteer bij de berekening van de hoogte van de bijzondere bijstand de vergoeding die iemand via het gemiddelde aanvullende pakket van Menzis krijgt of zou hebben gekregen (zie ook richtlijn B070). B097 Bijzondere bijstand voormalig alleenstaande ouders Zie hiervoor de beleidsregels zoals toegevoegd aan de gemeentelijke bijlagen bij dit Handboek. Let op: bij het berekenen van de hoogte van de bijzondere bijstand moet gebruik worden gemaakt van percentages van het netto Wettelijk Minimum Loon (WML). B100 Kosten kinderopvang (verwervingskosten)(ingetrokken ) B146 Berekening woonkostentoeslag eigenaren De standaardrekenmethode zoals weergegeven in het Handboek WWB dient te worden gehanteerd. 1. Indien een woning in eigendom wordt bewoond waarvan de woonkosten niet hoger zijn dan het maximaal subsidiabele bedrag op grond van de Wet op de huurtoeslag dan wel de (Aanpassingswet) Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen en de Wijzigingswet Wet op de huurtoeslag en er is geen aanleiding om de bijstand op grond van artikel 18, tweede lid van de WWB te weigeren, kan bijzondere bijstand in de vorm van een woonkostentoeslag worden verleend. 2. Indien er sprake is van een situatie als bedoeld in het eerste lid, wordt de bijzondere bijstand vastgesteld analoog aan de Wet op de huurtoeslag dan wel de (Aanpassingswet) Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen en de Wijzigingswet Wet op de huurtoeslag. 6

7 3. Indien de woonkosten hoger zijn dan het maximaal subsidiabele bedrag op grond van de Wet op de huurtoeslag dan wel de (Aanpassingswet) Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen en de Wijzigingswet Wet op de huurtoeslag, kan voor het meerdere bijzondere bijstand in de vorm van een woonkostentoeslag worden verleend gedurende maximaal één jaar. 4. Indien er sprake is van een situatie als bedoeld in het derde lid, wordt de bijzondere bijstand verleend onder de voorwaarde dat zo spoedig mogelijk een woning wordt betrokken waarvan de woonkosten niet hoger zijn dan het maximaal subsidiabele bedrag. Nota bene: bij de berekening wordt de post zakelijke lasten genoemd. Hieronder wordt in elk geval verstaan: rioolrechten, eigenaarsdeel waterschapslasten, erfpachtcanon, premies van verzekeringen tegen brand- en stormschade (alleen voor de opstallen), eigenaarsdeel onroerende zaakbelasting. B154 Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg Geestelijke gezondheidszorg is opgenomen in het AWBZ-pakket of de Zvw. Het grootste deel van de kosten wordt vergoed op grond van de AWBZ of de Zvw. Er vindt alleen vergoeding plaats van een deel van de kosten wanneer de huisarts de klant heeft verwezen naar de ggz. Daarmee is de noodzaak van de kosten aangetoond. Bijzondere bijstand is mogelijk voor de eigen bijdrage, tenzij deze wordt vergoed vanuit het gemiddelde aanvullende pakket van de collectieve zorgverzekering van Menzis (zie richtlijn B070). B159 Overbruggingsuitkeringen (nieuw toegevoegd ) Het college verstrekt in beginsel geen overbruggingsuitkeringen voor algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan. De voor belanghebbende van toepassing zijnde bijstandsnorm wordt geacht toereikend te zijn. Indien een belanghebbende gesteld wordt voor noodzakelijke kosten die voortvloeien uit bijzondere omstandigheden, waardoor liquiditeitsproblemen kunnen ontstaan, omdat hij/zij deze niet uit de eigen middelen kan voldoen, kan voor deze kosten bijzondere bijstand worden verstrekt (zie B7.1 ). In het geval dat, ondanks het bovenstaande beleidsuitgangspunt, op grond van bijzondere omstandigheden aan belanghebbende toch een overbruggingsuitkering voor algemeen noodzakelijke bestaanskosten wordt verstrekt, is dit algemene bijstand om niet. Het college maakt, gezien de bijzondere situatie ten gevolge waarvan de noodzaak van een overbruggingsuitkering is ontstaan, geen gebruik van de bevoegdheid tot terugvordering ervan na beëindiging van de bijstand. N.B.: in overbrugging tijdens de bijstandsaanvraag is voorzien door het verplichte voorschot; zie B Overbruggingsuitkering nieuwkomers Aan nieuwkomers/vluchtelingen die een verblijfsstatus hebben gekregen en als direct gevolg daarvan recht hebben op algemene bijstand, wordt een overbruggingsuitkering om niet verleend. De overbruggingsuitkering heeft het karakter van algemene bijstand. De hoogte van de overbruggingsuitkering is gelijk aan de van toepassing zijnde norm en toeslag minus vakantietoeslag. Zodra er een besluit wordt genomen om algemene bijstand toe te kennen, wordt ook de overbruggingsuitkering ambtshalve toegekend en uitbetaald. V004 Marginale zelfstandigen (nieuw toegevoegd ) Inleiding Volgens constante jurisprudentie is het bijstandsgerechtigden met volledige arbeidsverplichtingen toegestaan om zelfstandige werkzaamheden van bescheiden omvang te verrichten. Door het Ministerie van SZW zijn destijds voorwaarden geformuleerd waaraan men moet voldoen om de uitkeringsrechten niet in gevaar te laten komen. Om onbedoelde effecten te voorkomen is het zinvol om voor zelfstandige werkzaamheden op bescheiden schaal richtlijnen op te stellen. Onder een zelfstandige wordt verstaan: iemand die voor de voorziening in het bestaan is aangewezen op arbeid in eigen bedrijf of zelfstandig beroep. Bescheiden schaal Bedrijfs- of beroepsmatige activiteiten zonder dat sprake is van zelfstandigheid zijn toegestaan als het gaat om werkzaamheden van bescheiden omvang. Hieronder wordt verstaan dat de feitelijke werkzaamheden van de bijstandsgerechtigde, en mogelijke partner, in zijn totaliteit maximaal 1225 uur per jaar bedragen. Hierbij wordt aangesloten op de Belastingwetgeving en de Bbz Indien de zelfstandige activiteiten zich ontwikkelen tot een meer dan bescheiden omvang, dienen ze tot deze proporties te worden teruggebracht of kan, bij gebleken levensvatbaarheid, de belanghebbende een beroep doen op de starterfaciliteiten ingevolge het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz- 2004). De belanghebbende moet volledig reëel beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. Deze verplichting wordt onvoorwaardelijk opgelegd. De artikelen 9 en 10 van de WWB zijn dus onverkort van toepassing. Toestemming vragen 7

8 Belanghebbenden die in bescheiden omvang werkzaamheden voor eigen rekening en risico gaan uitvoeren, moeten hiervan Sociale Zaken in kennis stellen. Dit is nodig omdat: 1. aan de hand van de criteria beoordeeld moet worden of er inderdaad sprake is van een bescheiden omvang; 2. aan de zelfstandige activiteiten voorwaarden gesteld moeten worden; 3. nauwkeurige afspraken gemaakt moeten worden over de verantwoording en verrekening van verdiensten. Voorwaarden: De belanghebbende die losse werkzaamheden wil doen moet voldoen aan de volgende regels: 1. de belanghebbende moet als werkzoekende ingeschreven staan en blijven bij het UWV werkbedrijf; 2. de belanghebbende moet volledig beschikbaar zijn voor arbeid in loondienst, de zelfstandige activiteiten mogen geen belemmering zijn om werk in loondienst te aanvaarden; 3. de belanghebbende moet actief solliciteren, werken aan een structurele oplossing, klussen zijn vaak incidenteel; 4. de belanghebbende moet gebruik maken van een aangeboden voorziening gericht op arbeidsinschakeling; 5. de belanghebbende moet algemeen geaccepteerde arbeid aanvaarden; 6 de belanghebbende krijgt toestemming om tijdelijk zelfstandige activiteiten te verrichten. Voor de duur van in beginsel een half jaar wordt vastgelegd om welke activiteiten het gaat, hoe ze plaatsvinden en waar deze plaatsvinden; 7. de belanghebbende mag niet meer dan gemiddeld maximaal 102 uur per maand aan zelfstandige activiteiten besteden, omdat er anders sprake is van een hoofdtaak en men steeds moeilijker een baan zal aanvaarden. Indien beide partners deelnemen aan de activiteiten als zelfstandige mag het totaal van de in de onderneming gewerkte arbeidstijd ook niet meer bedragen dan maximaal 102 uur gemiddeld op maandbasis; 8. er moet worden voldaan aan de wettelijk gestelde vestigingsvereisten. Dit betekent dat de zelfstandige activiteit ingeschreven moet staan in het handelsregister bij de Kamer van Koophandel (verplicht op grond van de Handelsregisterwet) en dat men niet op enige wijze in strijd zal handelen met wet- en regelgeving zoals bijvoorbeeld het bestemmingsplan, vergunningsvereisten, etc.; 9. kosten die direct in relatie staan met de verkregen opbrengsten kunnen hierop in mindering worden gebracht. Bij twijfel is het oordeel van het Bureau Zelfstandige of een andere organisatie die het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (Bbz) namens het college uitvoert, doorslaggevend; 10. de bedrijfskosten moeten in een reële verhouding tot de omzet staan; 11. de belanghebbende moet zelfstandige werkzaamheden snel kunnen beëindigen en geen langdurige verplichtingen of contracten aangaan; 12. de belanghebbende dient een goede boekhouding/administratie te voeren voor fiscus en gemeente; 13. de belanghebbende dient de in de branche gebruikelijke prijzen of tarieven te hanteren in verband met concurrentievervalsing. Overige voorwaarden 14. de belanghebbende kan als marginaal zelfstandige geen beroep doen op een voorbereidingskrediet en op begeleiding (dit kan alleen in een voorbereidingstraject of de prestartfase); 15 de belanghebbende kan geen bedrijfskrediet verkrijgen; alleen als echte starter/ zelfstandige. Gebruikelijke prijzen De marginale zelfstandige moet normale, branchegebruikelijke marktprijzen hanteren en geen extreem hoge bedrijfskosten zoals met name promotie- en reclamekosten opvoeren. Daarnaast moet het ondernemen een inkomen opleveren. Bij het hanteren van de inkomstenkorting wordt uitgegaan van de gebruikelijke prijzen en kosten. Boekhouding Om de inkomsten uit zelfstandige arbeid van bescheiden omvang te kunnen vaststellen, moet de belanghebbende een deugdelijke boekhouding voeren. De fiscus accepteert de boekhouding van deze categorie zelfstandigen wanneer uit deze boekhouding de inkomsten en uitgaven kunnen worden afgeleid. Een boekhouding opgesteld door een deskundige boekhouder is niet beslist noodzakelijk. Uitgangspunt is dat vermelde bedragen controleerbaar zijn. Daarnaast moeten de opgevoerde onkosten in verhouding staan tot de te verwerven inkomsten. Bij een negatief bedrijfsresultaat kan nimmer aanvullende bijstand worden verstrekt. Wat hoort bij een administratie 8

9 In principe kan gesteld worden dat alle gegevens over de onderneming die vastgelegd zijn op papier of elektronische vorm behoren tot een administratie. Enkele, niet limitatieve, voorbeelden zijn: - kasboek, dus ook aantekeningen en kassabonnen - in- en verkoopboek - ontvangen facturen en kopieën van verzonden facturen (tevens BTW verplichting) - bank- en giro afschriften - contracten, overeenkomsten en alle andere afspraken - agenda s en afsprakenboeken - software en databestanden Voor de BTW dient uit de administratie duidelijk te blijken hoeveel BTW er afgedragen moet worden. Dit betekent in de praktijk dat alle uitgaven, inkomsten, ontvangen en verzonden facturen en het privé gebruik van goederen en diensten, per tijdvak overzichtelijk bijgehouden dienen te worden. Deze overzichten dienen ter beschikking gesteld te worden aan de Belastingsdienst. Het team Sociale Zaken kan deze overzichten uiteraard ook gebruiken om de daadwerkelijke inkomsten te controleren en indien nodig in mindering te brengen op de uitkering. Dus als een marginale ondernemer een BTW nummer heeft kan hem dan al de verplichting opgelegd worden de door de Belastingsdienst verlangde stukken in kopie te zenden naar het team Sociale Zaken. Tevens dient er een urenadministratie bijgehouden te worden van die uren die de ondernemer en zijn (fiscale) partner aan de onderneming besteden. Namelijk de zelfstandigenaftrek en de meewerkaftrek zijn afhankelijk van het aantal uren dat aan een onderneming wordt besteed. Op de fiscale aangifte(n) mag geen zelfstandigenaftrek voorkomen (fiscale regeling welke geldt voor een zelfstandige welke 1225 uren of meer per jaar als zelfstandige arbeid verricht). In dat geval merkt de belanghebbende fiscaal gezien zichzelf aan als ondernemer en heeft daarmee geen recht op WWB, en is de beoordeling Bbz-2004 van toepassing. Bij de aanvraag en het heronderzoek, dienen de jaarstukken (balans en een winst- en verliesrekening) en een kopie van de aangifte inkomstenbelasting en premies volksverzekering van het voorafgaande jaar te worden overgelegd. Inkomstenkorting Aan de marginale zelfstandige wordt uitkering om niet toegekend. Bij beschikking dient altijd vermeld te worden dat de uitkering (ingevolge artikel 58 tweede lid onderdeel e WWB) teruggevorderd zal worden als op basis van de uiteindelijke bedrijfsresultaten volgens het boekhoudverslag, het inkomen hoger is geweest dan waarmee rekening is gehouden. Maandelijks wordt een (voorlopige) inkomstenkorting toegepast gebaseerd op basis van een schriftelijke verklaring van de marginale ondernemer zelf. Voor de vaststelling van het netto inkomen uit bedrijf/ zelfstandig beroep bij de marginale zelfstandige wordt het forfaitaire percentage waarop de verschuldigde inkomstenbelasting en premies volksverzekeringen moet worden gesteld bij de bijstandsverlening aan een zelfstandige ex artikel 6 van het Bbz ook hier gehanteerd. Bedrijfskosten Bij het vaststellen van het inkomen zal, hoewel dit niet altijd eenvoudig zal zijn, met name gekeken worden naar de bedrijfskosten. Voor een eenduidige benadering wordt hieronder ingegaan op een aantal kostenposten. De kosten moeten aannemelijk gemaakt kunnen worden aan de hand van rekeningen, kwitanties en giro/ bankafschriften. - Afschrijvingen: Hoewel deze post vaak op de balans is terug te vinden wordt hij voor de marginale zelfstandige niet geaccepteerd. Het betreft immers geen echte kostenpost (anders indirect bijstand in bedrijfsmiddelen). Als het goed is zou daar een post reservering tegenover moeten staan maar daar is veelal geen sprake van. Er ontstaat pas een echte kostenpost als er daadwerkelijk nieuwe spullen worden aangeschaft. - Kosten van bedrijfsleningen, waaronder rentekosten: hier wordt geen rekening mee gehouden omdat daarmee indirect bijstand voor schulden of bedrijfskapitaal zou worden verleend. - Personeelskosten: Het aannemen van personeel past niet in de activiteiten van bescheiden omvang. Wanneer deze kostenpost in een financiële verantwoording voorkomt kan dit niet worden geaccepteerd. - Vervoerskosten: alleen zakelijke vervoerskosten worden geaccepteerd en worden vastgesteld op de noodzakelijke daadwerkelijke kosten. Bij een noodzaak van een eigen auto wordt voor de aftrek (alleen voor de aftrek van zakelijke kilometers) aansluiting gezocht bij de fiscale regelgeving van artikel 3.15 zesde lid van de Wet Inkomstenbelasting (0,19 eurocent per km, norm 2010). Vermogen Daar een marginale zelfstandige niet kan worden beschouwd als een zelfstandige in de zin van het Bbz- 2004, zijn de vermogensbepalingen ingevolge de WWB van toepassing. Sociale Zaken beziet eventueel vermogen niet als bedrijfsvermogen en wordt dus niet, zoals bij zelfstandigen, vrijgelaten. 9

10 Fiscale verplichtingen De in aanmerking genomen netto winst is in werkelijkheid bruto inkomen. Rapportage en beschikking De consulent maakt aan de hand van het verrichte onderzoek een rapport en advies. Bij een positief advies op de aanvraag ontvangt de belanghebbende een beschikking waarin de voorwaarden en de wijze van verantwoording staan vermeld, zoals niet concurrentievervalsend werken, voldoen aan de wettelijke verplichtingen, het bijhouden van een boekhouding. Als een aanvraag om werkzaamheden van bescheiden omvang te mogen verrichten wordt afgewezen, moet achteraf worden gecontroleerd of de belanghebbende zich aan die afwijzing houdt. De afwijzing moet per beschikking aan de belanghebbende worden medegedeeld. Niet voldoen aan voorwaarden, verlaging Wanneer de belanghebbende niet langer voldoet aan de voorwaarden om tijdelijk als marginaal zelfstandige in aanmerking te komen, dan dient hij aan de hand van een administratie te verantwoorden hoe hoog zijn inkomsten waren. Kan hij de inkomsten niet verantwoorden, dan kan het recht op uitkering niet worden vastgesteld en zal het recht op uitkering worden ingetrokken. Zonder toestemming kunnen de kosten van de bedrijfsvoering niet meer op de omzet in mindering worden gebracht en dienen de volledige opbrengsten op de uitkering in mindering te worden gebracht. Voorts dient te worden beoordeeld in hoeverre hij zijn arbeidsverplichtingen nakomt. Wanneer de belanghebbende zich niet volledig beschikbaar houdt voor werk in dienstbetrekking en/ of overige arbeidsverplichtingen niet nakomt, dan dient een maatregel te worden overwogen. Eventueel kan worden beoordeeld in hoeverre de belanghebbende voldoet aan de voorwaarden om voor een Bbz-uitkering in aanmerking te komen. Herbeoordeling De toestemming voor het verrichten van werkzaamheden als marginaal zelfstandige wordt in principe per beschikking verleend voor twee jaar. Een half jaar na deze beschikking zal op basis van een (incidenteel) heronderzoek beoordeeld worden of men voldoet aan de criteria en voorwaarden. Elk jaar wordt een heronderzoek uitgevoerd. Naast een juiste beoordeling van de criteria, voorwaarden en de boekhoudgegevens komen de toekomstperspectieven ter sprake. Er wordt beoordeeld of er mogelijkheden zijn om uit te stromen naar het zelfstandig ondernemerschap of dat belanghebbende zich breder op de arbeidsmarkt beschikbaar moet stellen of dat om- of bijscholing aan de orde is. Na twee jaar dient herbeoordeling van toestemming plaats te vinden. Eén van de opgelegde voorwaarden die opgenomen is in de beschikking m.b.t. de toestemming om als marginaal zelfstandige te worden aangemerkt, is dat er jaarlijks een boekhouding aan Sociale Zaken moet worden overhandigd. In de praktijk blijkt dit nogal eens vergeten te worden, daarom wordt in de maand maart van ieder jaar een brief ter herinnering verzonden. De consulent is verantwoordelijk voor de planning. Als uiterlijke inleverdatum wordt 1 juli van ieder kalenderjaar gehanteerd. Tijdens de controle wordt beoordeeld of nog steeds wordt voldaan aan de criteria van bescheiden omvang. Wanneer niet langer sprake is van werkzaamheden van bescheiden omvang wordt een keuze gemaakt: - de belanghebbende gaat een commercieel bedrijf opzetten (doorstarten) eventueel op basis van dezelfde activiteiten. Wanneer iemand na overleg hiertoe besluit, kan hij ondersteund worden in het kader van het Bbz-2004 (bijvoorbeeld middels de voorbereidingsperiode); - de belanghebbende brengt zijn activiteiten terug tot bescheiden omvang. Wanneer de toestemming voor zelfstandige werkzaamheden op bescheiden schaal wordt ingetrokken en de belanghebbende niet langer aangemerkt wordt als marginale zelfstandige maar als "echte zelfstandige" zoals bedoeld in artikel 1 onderdeel b Bbz-2004, dan wordt de bijstand beëindigd. Alleen bijstandsverlening met toepassing van het Bbz-2004 is dan een mogelijke optie. Boete bij schending inlichtingenverplichting Wanneer niet wordt voldaan aan de inlichtingenplicht om volledige informatie te verstrekken (artikel 17 WWB), bijvoorbeeld met betrekking tot de boekhoudgegevens, dan wordt een boeteprocedure opgestart. Beëindiging Wordt niet voldaan aan de bij de beschikking opgelegde verplichting volledige informatie te verstrekken (artikel 17 WWB), bijvoorbeeld met betrekking tot de boekhoudgegevens, dan wordt de uitkering op de gebruikelijke wijze beëindigd, omdat het recht op bijstand niet langer kan worden vastgesteld. V023 Kinderopvang voor sociaal-medisch geïndiceerden Betreft een vervallen richtlijn: zie hiervoor richtlijn B100 en de afzonderlijke beleidsregel, toegevoegd aan de gemeentelijke bijlagen bij dit Handboek. 10

11 Citeertitel; inwerkingtreding 1. Deze regeling kan worden aangehaald als: Beleidsregels WWB Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 januari Aldus vastgesteld in de collegevergadering van 3 september 2013, De secretaris, De burgemeester, 11