SMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN"

Transcriptie

1 SMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN

2 PROGRAMMA SMART ENERGY CITIES Energie opgave gebouwde omgeving Verschillende stakeholders & belangen Integrale aanpak Multidisciplinair team Routekaart op wijkniveau

3 Groningen Amsterdam Hilversum Utrecht Rotterdam Capelle a/d IJssel Eindhoven Hof van Twente Den Bosch Maastricht

4 INTEGRALE AANPAK 1. Stakeholders & procesontwikkeling 2. Karakteriseren van de wijk 3. Kiezen kansrijke scenario s 4. Onderzoek scenario s & routekaart 5. Besluit investeringen & uitvoering

5 effectief bewoners benaderen technisch / economische routekaart Keuze mogelijke warmteopties gebouwschil installaties apparaten

6 FASE 1: SETTING THE STAGE Landelijke + regionale context Kennis & competenties: procesregie & analyse Stakeholders Definitie opgave & doelen/ ambities

7 STAKEHOLDERS WAARDEN, AMBITIES & BETROKKENHEID Collectieve ambities Individuele doelen & belangen Ruilrelaties Bereidheid om mee te doen & te investeren Commitment op procesaanpak

8 CONTEXT & STAKEHOLDERS WIJKSAFARI Gedeeld beeld van de wijk Elkaar leren kennen Gedeelde ervaring In gesprek met bewoners & initiatiefnemers Verzamelen thema s & kansen om te verkennen

9 FASE 2: TECHNISCH KARAKTER Energie/ gasverbruik en CO2 uitstoot Leeftijd gasleidingen Energielabels & besparingspotentieel Beschikbare warmtebronnen

10 FASE 2: SOCIALE KARAKTER Gesprekken, Energiecafe, wijktafels Demografische kenmerken Voorlopers & ambassadeurs Sociale karakter & initiatieven

11 IN GESPREK MET BEWONERS & ONDERNEMERS Ook als er nog geen antwoorden zijn Waar zit energie? Wie zijn ambassadeurs? Vragen, zorgen & bezwaren Inzicht in motivatie & belemmeringen Enthousiasmeren

12 WAARDE VAN MIJN HUIS VERGROTEN DE SITUATIE IN GRONINGEN 1. WAT MOTIVEERT JOU HET MEESTE OM JE HUIS AAN TE GAAN PASSEN EN MINDER ENERGIE TE GEBRUIKEN? DENK AAN HET ISOLEREN VAN DE ZOLDER, HET PLAATSEN VAN ZONNEPANELEN, KIEZEN VOOR EEN ANDERE VERWARMING (BV. EEN WARMTEPOMP), ELECTRISCH GAAN KOKEN OF ZUINIGERE APPARATEN AANSCHAFFEN) PLAK 2 STICKERS OP DE BELANGRIJKSTE MOTIVATIE(s) HET MILIEU EN DE TOEKOMST VAN MIJN (KLEIN) KINDEREN BESPARING: MINDER BETALEN VOOR ENERGIE ANDERS, NL. MEER COMFORT, BV. MINDER TOCHT IK BEN NIET VAN PLAN OM IETS TE GAAN DOEN 2. WAT DENK JE DAT JOUW BUREN HET MEEST MOTIVEERT? 3. WAT MOTIVEERT VOLGENS JOU DE GEMIDDELDE NEDERLANDER?

13 IEMAND DIE HET VOOR MIJ REGELT EEN GOED EN ONAFHANKELIJK ADVIES 1. WAT GAAT JOU HELPEN OM IN BEWEGING TE KOMEN? WAT HEB JIJ NODIG OM CONCRETE STAPPEN TE GAAN ZETTEN? PLAK STICKERS OP WAT JOU GAAT HELPEN EEN AANNEMER/ INSTALLATEUR DIE IK VERTROUW MEER KENNIS OVER DE VERSCHILLENDE OPTIES ANDERS, NL. SUBSIDIES/ FINANCIELE REGELINGEN SAMEN MET DE BUREN

14 INZICHT IN MOTIVATIE & BELEMMERINGEN We denken dat we ons huis laten isoleren omdat dat flink scheelt in de stookkosten. In werkelijkheid blijken normen, waarden en gevoelens veel belangrijker voor die beslissing. Linda Steg hoogleraar Omgevingspsychologie RUG

15 Typering ENERGIETYPES

16 Onderzoek WAT HELPT? Richting & handelingsperspectief Goed onafhankelijk advies Helpen met eerste stap, wegnemen gedoe Block leaders en positief verhaal Begrip voor andere prioriteiten & waarden

17 FASE 3: KIEZEN KANSRIJKE SCENARIO s (collectieve) warmte oplossingen Commitment akkoord stakeholders Willers & Kunners eerste projecten Communicatie & participatie strategie

18 SCENARIO S 1. Inzet op Willers & Kunners: koplopers creëren 2. Natuurlijke momenten: verhuizing, verbouwing, renovatie, vervanging CV ketel/ radiatoren 3. Collectieve aanpak & ontzorgen

19 ROUTEKAART Korte termijn concreet, lange termijn globaal Macro, meso- & microniveau Doelgroepen op verschillende momenten Locale ondernemers & opleidingen Adaptief, eventueel jaarlijks aanpassen

20

21

22 MEER WETEN? MODEL TOOLS PROJECTEN NATHALIE WASER CONNECTING IDEAS

Energiecafé Bongerd Wingerd en omgeving

Energiecafé Bongerd Wingerd en omgeving Energiecafé Bongerd Wingerd en omgeving 12 november 2018 Programma Energiecafé 1. Welkom: welke ontwikkelingen zijn er in uw buurt? verkennen toekomstige warmtevoorziening 2. In groepjes met elkaar in

Nadere informatie

Klankbordgroep aardgasvrij wonen

Klankbordgroep aardgasvrij wonen Klankbordgroep aardgasvrij wonen 1 e bijeenkomst klankbordgroep: Delen plan voor de komende periode Input vragen op het stappenplan Maandag 11 maart 2019 Programma 19.30 uur: Aftrap met korte terugblik

Nadere informatie

Op naar een Aardgasvrije Hilversumse Meent. Presentatie plan De eerste inzichten hebben we in juni gedeeld tijdens een drukbezochte

Op naar een Aardgasvrije Hilversumse Meent. Presentatie plan De eerste inzichten hebben we in juni gedeeld tijdens een drukbezochte Welke mogelijkheden zijn er voor de Hilversumse Meent om in 2030 van het aardgas af te gaan en andere energiebronnen te gebruiken? Die vraag staat centraal in het plan waar de Werkgroep Hilversumse Meent

Nadere informatie

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht 1. Terugblik 13 november jl. 1. Enquête resultaten Programma 2. Vragenlijst 3. Mogelijke maatregelen aardgasvrij 4. Tussenresultaten

Nadere informatie

Naar aardgasvrije wijken. 19 mei 2017 Saskia Tegnell

Naar aardgasvrije wijken. 19 mei 2017 Saskia Tegnell Naar aardgasvrije wijken 19 mei 2017 Saskia Tegnell Internationale beweging in de energietransitie Internationale uitdagingen op gebied van klimaat en energie inmiddels alom onderschreven Duurzaamheid

Nadere informatie

ALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER ALLES-IN-HUIS. Zonnepanelen. Nieuw dak. Warmtepomp. Isolerend glas. Nieuwe gevel. WTW-installatie.

ALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER ALLES-IN-HUIS. Zonnepanelen. Nieuw dak. Warmtepomp. Isolerend glas. Nieuwe gevel. WTW-installatie. ALLES-IN-HUIS Zonnepanelen Warmtepomp WTW-installatie Niewe kozijnen Nieuw dak Isolerend glas Nieuwe gevel Nieuwe deuren ALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER ALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER Je woning

Nadere informatie

Bewonerspanel aardgasvrij wonen - maart 2019

Bewonerspanel aardgasvrij wonen - maart 2019 Bewonerspanel aardgasvrij wonen - maart 2019 Aardgasvrij wonen Wereldwijd zijn afspraken gemaakt om de CO₂-uitstoot te verminderen. De Nederlandse overheid heeft hierover afspraken gemaakt in het klimaatakkoord

Nadere informatie

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen 1. Waarom gaan we van het aardgas af? 2 2. Wanneer moet mijn woning aardgasvrij zijn? 2 3. Wat is de rol van de gemeente? 3 4. Hoe kan ik mijn woning

Nadere informatie

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad Hier komt tekst Joop Oude Lohuis Hier 22 mei komt 2017 ook tekst Van Globaal Doel naar Lokaal aan de Slag Klimaatakkoord Parijs In 2050

Nadere informatie

Workshop hypothecaire financiering energiebesparende voorzieningen. Waarborgfonds Eigen Woningen oktober 2017

Workshop hypothecaire financiering energiebesparende voorzieningen. Waarborgfonds Eigen Woningen oktober 2017 Workshop hypothecaire financiering energiebesparende voorzieningen Waarborgfonds Eigen Woningen oktober 2017 Woningverduurzaming, waarom dan? 3 The big picture: urgente noodzaak voor CO 2 reductie Klimaatakkoord

Nadere informatie

Bewoners & duurzame Haagse warmte Initiatieven, uitdagingen, Haagse Krach

Bewoners & duurzame Haagse warmte Initiatieven, uitdagingen, Haagse Krach Bewoners & duurzame Haagse warmte Initiatieven, uitdagingen, Haagse Krach Lennart van der Linde (projectleider klimaat en energie) 30 november 2016 Missie & Visie Duurzaam Den Haag Missie Initiatieven

Nadere informatie

WAAROM ALLES-IN-HUIS?

WAAROM ALLES-IN-HUIS? WAAROM ALLES-IN-HUIS? ONTWIKKELD VOOR JOU Het Alles-in-Huis pakket is ontwikkeld met jou, de bewoner, als uitgangspunt. Een voorbeeld, wij weten dat veel mensen s nachts slapen met hun raam open. Daarom

Nadere informatie

Route kaart naar aardgasvrij

Route kaart naar aardgasvrij Route kaart naar aardgasvrij Aanpak en benadering Bewoner/eigenaar: Comfort / gezondheid Lagere woonlasten Waarde / toekomst Maatregelen: Isolatie en ventilatie Installatie Duurzame energie No-Regret 2

Nadere informatie

Kansrijke aanpakken voor energiebesparing in bestaande bouw: de particuliere eigenaar

Kansrijke aanpakken voor energiebesparing in bestaande bouw: de particuliere eigenaar Kansrijke aanpakken voor energiebesparing in bestaande bouw: de particuliere eigenaar Haags Milieucentrum, 17 juni 2011 Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV henk.diepenmaat@actors.nl Meer Met Minder

Nadere informatie

Programma Aardgasvrije Wijken

Programma Aardgasvrije Wijken Programma 13.30 Inloop 14.00 Welkom en opening door wethouder duurzaamheid van de gemeente Hilversum 14.15 Over het nationale programma Aardgasvrije Wijken door Jos van Dalen 14.30 Het Smart Energy Cities

Nadere informatie

Uw woning aardgasvrij. Werkboek

Uw woning aardgasvrij. Werkboek Uw woning aardgasvrij Werkboek Waarom dit boekje Een kleine inleiding en werking van dit werkboekje om uw woning aardgasvrij te maken. 2 Inleiding Toelichtingen Aardgas - blz 2 Aardgasvrij in 2050 Alle

Nadere informatie

Kennisdeling. CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie USE MINIMUM GET MAXIMUM. Nijkerk

Kennisdeling. CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie USE MINIMUM GET MAXIMUM. Nijkerk Reduses B.V. Ampèrestraat 19D 3861 NC Nijkerk T +31 (0)33 24 66 551 E info@reduses.nl I www.reduses.nl Real Dutch Smart Energy Systems Kennisdeling CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie Nijkerk 01-03-2018

Nadere informatie

Transitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie. Regio West Friesland

Transitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie. Regio West Friesland Transitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie Regio West Friesland 7-2-2019 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing

Nadere informatie

DUURZAME WARMTEVOORZIENING

DUURZAME WARMTEVOORZIENING DUURZAME WARMTEVOORZIENING Wijk van de Toekomst Xandra van Lipzig Pauline Tiecken ledenvergadering Zuidoost 20190423 Locatie: wijkcentrum De Stolp, Violierenplein 101. 24/4/19 Inhoud Verzoek om scenario

Nadere informatie

Verduurzamen zonder eigen geld

Verduurzamen zonder eigen geld Verduurzamen zonder eigen geld DUURZAAM WONEN NIJKERK (Woonabonnement) 29 november 2016 Waarom je woning verduurzamen? Comfortverbetering Voor een duurzame wereld Goed voor je portemonnee Woningverbetering

Nadere informatie

Verwachtingen over de warmte van de toekomst

Verwachtingen over de warmte van de toekomst Verwachtingen over de warmte van de toekomst Van de toekomstige warmtevoorziening vragen Nederlanders vooral dat deze betaalbaar, betrouwbaar, duurzaam en veilig is. Een meerderheid (66,7%) vindt lage

Nadere informatie

IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP?

IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP? IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP? 8 NOVEMBER 2018 PIETER NAP FRANS DEN BRABER Wat is BENG! Biltse Energie Neutrale Gemeenschap www.beng2030.nl BENG! is een lokale duurzame energie coöperatie. BENG!

Nadere informatie

ENERGIECAFÉ. Aardgasvrije wijken 28 januari 2019

ENERGIECAFÉ. Aardgasvrije wijken 28 januari 2019 ENERGIECAFÉ Aardgasvrije wijken 28 januari 2019 AGENDA Inleiding Presentatie Eline van den Ende (HVC) Aanvullende informatie Peter Verheggen (Gemeente Zoetermeer) Discussietafels Afsluiting DEZo Burgerinitiatief,

Nadere informatie

Financiering energiebesparende voorzieningen: een kans voor een beter hypotheekadvies. Hans Heijnen Waarborgfonds Eigen Woningen september 2017

Financiering energiebesparende voorzieningen: een kans voor een beter hypotheekadvies. Hans Heijnen Waarborgfonds Eigen Woningen september 2017 Financiering energiebesparende voorzieningen: een kans voor een beter hypotheekadvies Hans Heijnen Waarborgfonds Eigen Woningen september 2017 2 Programma Woningverduurzaming: waarom dan? Hypothecaire

Nadere informatie

Innovatietender aardgasloze wijken, woningen, gebouwen

Innovatietender aardgasloze wijken, woningen, gebouwen Innovatietender aardgasloze wijken, woningen, gebouwen Programmalijn 0, regeling Urban Energy Daniël van Rijn, RVO Klaas Vegter, TKI Urban Energy Vier regionale bijeenkomsten, Groningen, Zwolle, Eindhoven,

Nadere informatie

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl Aardgasloze toekomst, waarom? Stroomversnelling Energy Up 2018 Casper Tigchelaar Inhoud presentatie 2 belangrijkste redenen voor aardgasvrije gebouwde omgeving Hoe heeft het energiegebruik in huishoudens

Nadere informatie

Utrecht maakt een punt van Aardgasvrij

Utrecht maakt een punt van Aardgasvrij Utrecht maakt een punt van Aardgasvrij AANLEIDING Klimaatakkoord Parijs In 2050 is onze energievoorziening CO2-neutraal Energieagenda Nederland Reductie van het gebruik van fossiele energie, tot dichtbij

Nadere informatie

Communicatieplan 2017 Routekaart naar aardgasvrij Haarlem Christien van Verseveld

Communicatieplan 2017 Routekaart naar aardgasvrij Haarlem Christien van Verseveld Communicatieplan 2017 Routekaart naar aardgasvrij Haarlem 2040 Christien van Verseveld Februari 2017 Kernboodschap In Haarlem werken we aan een duurzame, groene en schone stad. We zetten een versnelling

Nadere informatie

Energie besparen doen we samen! 18 november 2014 Ilse Hoenderdos Brabantse Milieufederatie

Energie besparen doen we samen! 18 november 2014 Ilse Hoenderdos Brabantse Milieufederatie Energie besparen doen we samen! 18 november 2014 Ilse Hoenderdos Brabantse Milieufederatie Brabantse Milieufederatie Stichting, non-profit maatschappelijke belangenorganisatie Natuur, milieu, landschap

Nadere informatie

Energiebesparing in (kleine) musea

Energiebesparing in (kleine) musea Energiebesparing in (kleine) musea Kansen en aanpak Donderdag 6 april 2017, Fraeylemaborg Scherm_2 Naar een CO2-arm energiesysteem 2015: Gas levert 50% van de energievraag in NL. GTS transporteert in een

Nadere informatie

Warmtepompen en zonneboilers

Warmtepompen en zonneboilers Warmtepompen en zonneboilers 1 De Warmte pomp + zonneboilers De keuze voor een warmtepomp en/of zonneboilers wordt bepaald door: 1) Energieneutraal willen zijn EN energie en kosten besparing, 2) Wat is

Nadere informatie

Koploperstraining Installatietechniek in de toekomst

Koploperstraining Installatietechniek in de toekomst Koploperstraining Installatietechniek in de toekomst Europees initiatief Getallen Stroomversnelling huur 1,8 miljoen woningen 111.000 huurwoningen naar energienota= nul 2014-2020 Stroomversnelling Koop

Nadere informatie

Stadsdialoog particuliere woningverbetering

Stadsdialoog particuliere woningverbetering Stadsdialoog particuliere woningverbetering Jasper van der Wal, Hiske de Ridder en Rob van Beek 6 oktober 2013 14.30 uur Opening 14.35 uur Terugkoppeling resultaten van de stadsenqûete 14.45 uur Nadere

Nadere informatie

Haarlem aardgasvrij Margreet van der Woude Team Duurzaamheid - Gemeente Haarlem Januari Garenkokerskwartier

Haarlem aardgasvrij Margreet van der Woude Team Duurzaamheid - Gemeente Haarlem Januari Garenkokerskwartier Haarlem aardgasvrij 2040 Margreet van der Woude Team Duurzaamheid - Gemeente Haarlem Milieu@Haarlem.nl Januari 2018 @ Garenkokerskwartier 2 Aardgasvrij wonen Aardgasvrij wonen. Waarom? Haarlem Aardgasvrij

Nadere informatie

Daarbij zijn zorgvuldigheid en betaalbaarheid, belangrijker dan snelheid.

Daarbij zijn zorgvuldigheid en betaalbaarheid, belangrijker dan snelheid. SECTORVERHAAL GEBOUWDE OMGEVING In 2050 worden alle woningen in Nederland duurzaam verwarmd. Iedereen kan in de komende dertig jaar de overgang maken van aardgas naar betere isolatie en duurzame warmtebronnen.

Nadere informatie

Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp

Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp JBR Organisatie-adviseurs bv Energiebedrijven kunnen vóór 2020 in 4 mln. woningen 30% energie besparen Energiebedrijven

Nadere informatie

Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER klimaatbureau

Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER klimaatbureau Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER klimaatbureau Panel: Peil.nl Datum peiling: 26 juni 2017 In het Energierapport van het ministerie van Economische Zaken staat dat de verwarming van

Nadere informatie

Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier

Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier Programma 10 december 2017 1. 14.00 uur Welkom en programma (Tom Egyedi) 2. ALV: Begroting 2018 (Martin Lenferink) 100 e

Nadere informatie

Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER

Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER Panel: Peil.nl Datum peiling: 1 juli 2019 In het Klimaatakkoord staat dat de verwarming van woningen in Nederland in 2050 geen CO₂-uitstoot meer

Nadere informatie

Gebieden Energie Neutraal

Gebieden Energie Neutraal Gebieden Energie Neutraal Congres Duurzaam gebouwd donderdag 13 november 2014 René Idema, Strategie en Management Consultant 2 Gebieden Energie Neutraal Werken aan een schaalsprong Gebiedsgerichte benadering

Nadere informatie

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas Hans Schneider (Liander) programma Alliander en de warmtetransitie Verantwoord van het aardgas af, op naar een nieuwe (lokale) warmtevoorziening

Nadere informatie

Statenkwartier aardgasloos: Warmte Initiatief Statenkwartier WISH

Statenkwartier aardgasloos: Warmte Initiatief Statenkwartier WISH Statenkwartier aardgasloos: Warmte Initiatief Statenkwartier WISH Buurtenergie Statenkwartier (BES): de duurzame kraamkamer van het Statenkwartier 27 mei 2018, Tom Egyedi Nederland wil van het aardgas

Nadere informatie

Warmtepompen - de toekomst. Hans Wiessner Welkom

Warmtepompen - de toekomst. Hans Wiessner Welkom Warmtepompen - de toekomst Hans Wiessner 21-06-2018 Welkom Moderne techniek als de Warmtepomp heeft de toekomst Installatietechniek, regeltechniek, LT afgifte systemen, wooncomfort Wat is een warmtepomp

Nadere informatie

Totaal Ik ben een: Mijn leeftijd is: Mijn nielsen regio is Man Vrouw Grote steden

Totaal Ik ben een: Mijn leeftijd is: Mijn nielsen regio is Man Vrouw Grote steden Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER klimaatbureau Panel: Peil.nl Datum peiling: 11 juni 2018 In het Energierapport van het ministerie van Economische Zaken staat dat de verwarming van

Nadere informatie

FACTCHECKER OVER MORGEN

FACTCHECKER OVER MORGEN FACTCHECKER OVER MORGEN De druk op onze leefomgeving neemt toe. Met dezelfde ruimte willen we steeds meer doen. De hoogste tijd om in beweging te komen. Werk te maken van de leefbare stad, van elektrisch

Nadere informatie

Impressie van de bewonersbijeenkomsten Overvecht-Noord aardgasvrij

Impressie van de bewonersbijeenkomsten Overvecht-Noord aardgasvrij Impressie van de bewonersbijeenkomsten Overvecht-Noord aardgasvrij Meer dan 420 woningeigenaren uit Overvecht-Noord bezochten de bijeenkomsten op 22 en 28 november 2017 over aardgasvrij wonen. Wat betekent

Nadere informatie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Ingrid Giebels 1-11-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing Hoe? Faciliteren, aanjagen en

Nadere informatie

Werken aan een duurzame Buitenhof. EnergieAmbassadeurs Buitenhof en Leyhof 27 maart 2019

Werken aan een duurzame Buitenhof. EnergieAmbassadeurs Buitenhof en Leyhof 27 maart 2019 Werken aan een duurzame Buitenhof EnergieAmbassadeurs Buitenhof en Leyhof 27 maart 2019 Programma 19.30 Opening en voorstellen EnergieAmbassadeurs 19.40 Duurzaamheidsagenda Leiderdorp Laura Kiemeney 19.55

Nadere informatie

Presentatie De Groene Draad over duurzaamheid. 20 november 2018

Presentatie De Groene Draad over duurzaamheid. 20 november 2018 Presentatie De Groene Draad over duurzaamheid 20 november 2018 Quiz Wat betekent duurzaamheid eigenlijk? A Ontwikkeling zonder economie, milieu en mensen te schaden B Zo weinig mogelijk dure producten

Nadere informatie

KRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland

KRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland SMART WATER INLEIDING In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland - nieuw te ontwikkelen) projecten en activiteiten aan worden verbonden en worden KRIMP voor de welvaart

Nadere informatie

Mijn Groene Huis helpt! Kom naar 'Brugakker Duurzaam'

Mijn Groene Huis helpt! Kom naar 'Brugakker Duurzaam' de bijeenkomst is gratis CV ketel er uit en vervangen door een warmtepomp? Zonnepanelen op je dak? Isoleren? en je woont in Brugakker Zeist. Mijn Groene Huis helpt! Kom naar 'Brugakker Duurzaam' 13 september:

Nadere informatie

HAAL MEER ENERGIE UIT JE HUIS START MET ENERGIEBESPARING

HAAL MEER ENERGIE UIT JE HUIS START MET ENERGIEBESPARING HAAL MEER ENERGIE UIT JE HUIS START MET ENERGIEBESPARING BEZIG MET EEN KOOPHUIS EN HYPOTHEEK? OF AAN HET KLUSSEN EN VERBOUWEN? 8 redenen om te starten met energiebesparing: Je hebt direct lagere energiekosten

Nadere informatie

Verslag van de bewonersavond Spijkerkwartier 3 oktober 2018

Verslag van de bewonersavond Spijkerkwartier 3 oktober 2018 Verslag van de bewonersavond Spijkerkwartier 3 oktober 2018 Programma 19.30-20.00 Inloop 20.00-20.15 Opening, welkom, programma 20.15-20.20 Voorstellen initiatiefnemers/ bewonerswerkgroep 20.20-20.25

Nadere informatie

Duurzaamheidsfonds Amstelveen. Carina Dijkhuis Aanjager Duurzaamheidsfonds

Duurzaamheidsfonds Amstelveen. Carina Dijkhuis Aanjager Duurzaamheidsfonds Duurzaamheidsfonds Amstelveen Carina Dijkhuis Aanjager Duurzaamheidsfonds Hoera, 1 jaar! De oogst van het eerste jaar: 9 goedgekeurde aanvragen voor subsidies voor haalbaarheidsonderzoeken, ter waarde

Nadere informatie

SLIM WONEN in DE MARNE

SLIM WONEN in DE MARNE Energiebesparing in de bestaande bouw: SLIM WONEN in DE MARNE Programma Welkom Slim Wonen in De Marne, wat willen we doen Rineke van der Wal Energiebesparing in de bestaande bouw, grijpt u die kans? Charlie

Nadere informatie

Begrippenlijst Naar groen is goed te doen

Begrippenlijst Naar groen is goed te doen Begrippenlijst Naar groen is goed te doen Begrip Trias Energetica Toelichting De drie stappen van de Trias Energetica zijn basisvuistregels bij het duurzaam ontwerpen en verbouwen van gebouwen, ontworpen

Nadere informatie

Kosten Warmte in Meerwijk Haarlem wordt steeds gasvrijer

Kosten Warmte in Meerwijk Haarlem wordt steeds gasvrijer 29-01-2019 Klankbordgroep Meerwijk Wienand van Dijk Kosten Warmte in Meerwijk Haarlem wordt steeds gasvrijer Wat betekent het klimaatakkoord voor ons? Energie strategie Transitie Visie Warmte Eind 2019

Nadere informatie

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij 6 december 2018 The Gallery Enschede Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij Proces Warmteplannen Eric Kouters Pioneering Warmteplan wijk

Nadere informatie

Energieavond Hilversum-Zuid. 14 oktober 2015

Energieavond Hilversum-Zuid. 14 oktober 2015 Energieavond Hilversum-Zuid 14 oktober 2015 Wat kunt u verwachten? Welkom door Heikracht Bethlehemkerk, Hilversum Verbonden, Heikracht HilverZon Ambities gemeente Hilversum Wie is Hoom? Hilversum Zuid

Nadere informatie

Waarom wordt flat 11 opgeknapt?

Waarom wordt flat 11 opgeknapt? Waarom wordt flat 11 opgeknapt? Waarom renovatie/groot onderhoud van flat 11? Flat 11 - Prinses Margrietlaan te Kerkebosch Zeist De flat is uit de jaren 60 en heeft een opknapbeurt nodig. Om een gevarieerd

Nadere informatie

Jaron Weishut. Delft, 7 maart Foto: Alwin Wink

Jaron Weishut. Delft, 7 maart Foto: Alwin Wink Jaron Weishut Delft, 7 maart 2018 Foto: Alwin Wink In de stad van de toekomst raakt alles steeds meer geïntegreerd 2 wonen werken publieke ruimte mobiliteit energie water circular iteit Homie - wasmachine

Nadere informatie

Verwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie

Verwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie Verwarm uw woning elektrisch Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie Bespaar op energiekosten én het milieu De meeste woningen in Nederland gebruiken een cv-ketel op gas. Hiermee verwarmen

Nadere informatie

Categorie Algemeen Kan ik beter alleen of samen met de buren iets doen? Kunnen we iets collectiefs doen, bijvoorbeeld met onze buren?

Categorie Algemeen Kan ik beter alleen of samen met de buren iets doen? Kunnen we iets collectiefs doen, bijvoorbeeld met onze buren? Nederland wordt aardgasvrij in 2050. Of u nu huurder, huiseigenaar of ondernemer bent, u kunt er nu alvast rekening mee houden dat de komende 30 jaar alle woningen van het aardgas af gaan. Wij kunnen ons

Nadere informatie

BUURTBIJEENKOMST MATENHOEVE

BUURTBIJEENKOMST MATENHOEVE BUURTBIJEENKOMST MATENHOEVE Op weg naar aardgasloos wonen in de Matenhoeve MAANDAG 28 JANUARI 2019 WETHOUDER MARK SANDMANN WELKOMSTWOORD PROGRAMMA Welkom De Maten Toekomstbestendig Pauline Tiecken Wat

Nadere informatie

Programma van vanavond

Programma van vanavond Programma van vanavond Donderdag 23 mei 2019 19.00-19.45 De warmtetransitie in vogelvlucht pitches van wijken en initiatieven 20.00-21.45 Gesprek aan wijktafels (in klaslokalen) 21.45 Napraten met een

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Transitievisie Warmte. voor gemeenten

Transitievisie Warmte. voor gemeenten Transitievisie Warmte voor gemeenten Wij zijn Over Morgen. Energieke ruimdenkers en versnellers. Adviseurs die zichtbare oplossingen bieden voor een betere en toekomstbestendige leefomgeving. Oplossingen

Nadere informatie

Alterna(even voor aardgas

Alterna(even voor aardgas Alterna(even voor aardgas Koken en stoken zonder aardgas Energiecafé dea, 16 mei 2017 Rokus Wijbrans, EP4B Het EP4B Team Albert van Dam, albert.vandam@ep4b.nl Marcel van der Maal, marcel.vandermaal@ep4b.nl

Nadere informatie

Inspiratiesessie Hybride Warmtepompen in de Sociale Woningbouw

Inspiratiesessie Hybride Warmtepompen in de Sociale Woningbouw Inspiratiesessie Hybride Warmtepompen in de Sociale Woningbouw Inleiding en techniek Paul Friedel Patrimonium, Groningen 13 maart 2018 Versnellingsprogrammma (hybride) warmtepompen Marktontwikkeling voor

Nadere informatie

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF De Eshof op weg naar energie neutraal! = woningen Eshof naar nul op de meter = Inhoud 1. Ambitie: naar meest duurzame wijk van Elst? 2. Meten is weten: per wijk per

Nadere informatie

WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht. 7. De juiste match

WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht. 7. De juiste match WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht 7. De juiste match De juiste match De juiste match tussen warmtebron en bouwfysische en installatietechnische aspecten

Nadere informatie

Van het aardgas af, maar hoe dan? Een kijkje in Oostvoorne

Van het aardgas af, maar hoe dan? Een kijkje in Oostvoorne Van het aardgas af, maar hoe dan? Een kijkje in Oostvoorne CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise 60

Nadere informatie

Zuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat.

Zuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat. Zuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat. Een nieuwe, zuinige ketel? Denk er nu al over na! Is uw ketel oud aan het worden? Wacht niet totdat hij stuk

Nadere informatie

Samen maken we Nederland aardgasvrij

Samen maken we Nederland aardgasvrij Samen maken we Nederland aardgasvrij Martien Visser, Lector Energietransitie & Netwerken Hanzehogeschool, Groningen Donderdag, 28 september, Bakkeveen Achtergrond Klimaatverdrag van Parijs: well below

Nadere informatie

Hebben lokale energiecoöperaties een rol bij aardgasvrije wijken? Timo Veen en Gertjan Brand 7 februari 2019

Hebben lokale energiecoöperaties een rol bij aardgasvrije wijken? Timo Veen en Gertjan Brand 7 februari 2019 Hebben lokale energiecoöperaties een rol bij aardgasvrije wijken? Timo Veen en Gertjan Brand 7 februari 2019 Welkom! Timo Veen Programmamanager Berkum Energieneutraal 2025 TiMove Duurzaamheid sinds 2009

Nadere informatie

Energiebesparing Gemeente Huizen

Energiebesparing Gemeente Huizen Energiebesparing Gemeente Huizen Programma presentatie Duurzaam Bouwloket De aanpak en landelijke ontwikkelingen Stapsgewijs naar aardgasvrij Subsidies en regelingen Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke

Nadere informatie

Wijkuitvoeringsplan Aardgasvrij. Voor gemeenten

Wijkuitvoeringsplan Aardgasvrij. Voor gemeenten Wijkuitvoeringsplan Aardgasvrij Voor gemeenten Wij zijn Over Morgen. Energieke ruimdenkers en versnellers. Adviseurs die zichtbare oplossingen bieden voor een betere en toekomstbestendige leefomgeving.

Nadere informatie

Wijkavond energie besparen Hilversum Oost 19-5-2015

Wijkavond energie besparen Hilversum Oost 19-5-2015 Wijkavond energie besparen Hilversum Oost 19-5-2015 Wat kunt u verwachten? Ambities gemeente Hilversum Seinkracht Wie is Hoom? Hilversum Oost onder de loep Wijkaanbod: partijen en prijzen Subsidies en

Nadere informatie

kijk Warmtegids Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Raymond Frank, Energieadviseur Gemeente Zwolle

kijk Warmtegids Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Raymond Frank, Energieadviseur Gemeente Zwolle kijk Warmtegids Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Raymond Frank, Energieadviseur Gemeente Zwolle 13-3-2019 1 Energie(k)! Nederland 2 kijk Landelijk - Gaswinning Groningen sluit in 2030

Nadere informatie

Den Haag klimaat neutrale energie:

Den Haag klimaat neutrale energie: Den Haag klimaat neutrale energie: 2050: Akkoord Parijs: 1,5 tot 2 graden 2040: Ambitie Den Haag 2030: Klimaatakkoord CO2 uitstoot met klimaatverandering als gevolg Aardgaswinning in Groningen 1 Energiegebruik

Nadere informatie

Worden de bedrijven en bedrijventerreinen in Apeldoorn Energieke Regio-deelnemer?

Worden de bedrijven en bedrijventerreinen in Apeldoorn Energieke Regio-deelnemer? Worden de bedrijven en bedrijventerreinen in Apeldoorn Energieke Regio-deelnemer? Mogen wij u helpen te verdienen aan duurzaamheid? 1 Wie wil er geen energie besparen? Hoewel het er vaak niet van komt,

Nadere informatie

nearly Zero Energy Buildings

nearly Zero Energy Buildings nearly Zero Energy Buildings samen op weg naar energieneutraal Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Naslag werk in whitepaper www.unica.nl Visie Gebouwen Faciliteren bedrijfsprocessen. Duurzame gebouwen zijn

Nadere informatie

Duurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready

Duurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready Duurzaamheidsagenda 2015-2018 Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready Welkom Programma Inleiding gemeente Capelle aan den IJssel Toelichting programma naar een duurzame VvE Vragen

Nadere informatie

Worstelen met verduurzamen

Worstelen met verduurzamen Worstelen met verduurzamen De aanpak van Tiwos René Scherpenisse Bestuurder 4 april 2019 Even voorstellen - Tiwos, Tilburgse woonstichting - Middelgrote wooncorporatie, 8000 vhe - Voormalig gemeentelijk

Nadere informatie

Regionale structuren, energieloketten en aardgasvrij

Regionale structuren, energieloketten en aardgasvrij Regionale structuren, energieloketten en aardgasvrij Op weg naar een aardgasvrije toekomst Utrecht, 27 maart 2018 Inhoud - Opdracht en aanpak - Context - Opbrengsten gesprekken - Stellingen - Scenario

Nadere informatie

Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver?

Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver? Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver? Casper Tigchelaar Plannen voor Gasloos worden Top-down gemaakt Gasloos: Wie gaan er over?... Wie houden zich bezig met gasloos: Netwerkbedrijven Rijksoverheid

Nadere informatie

Ervaar het duurzame comfort van het nieuwe verwarmen met de Daikin Intergas Hybride.

Ervaar het duurzame comfort van het nieuwe verwarmen met de Daikin Intergas Hybride. minimaal 50% minder co 2 -uitstoot door halvering van uw gasverbruik Ervaar het duurzame comfort van het nieuwe verwarmen met de Daikin Intergas Hybride. Verwarm uw huis zoals u altijd gedaan heeft. Maar

Nadere informatie

Profiteer van een lagere energierekening en een gezonder leefklimaat in uw woning

Profiteer van een lagere energierekening en een gezonder leefklimaat in uw woning Profiteer van een lagere energierekening en een gezonder leefklimaat in uw woning n Besparing op uw energiekosten n Geen aanschafkosten en verplichting als u verhuist n Minder last van vocht en betere

Nadere informatie

Warmtetransitieagenda Stap voor stap naar een aardgasvrije stad. 19 maart 2019

Warmtetransitieagenda Stap voor stap naar een aardgasvrije stad. 19 maart 2019 Warmtetransitieagenda Stap voor stap naar een aardgasvrije stad 19 maart 2019 Voorwoord Vanuit de klimaatopgave en de problematiek in Groningen heeft de Rijksoverheid besloten dat de gaswinning in Groningen

Nadere informatie

Werkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad

Werkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per

Nadere informatie

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Duurzame financiering Subsidies ~45% Energielabel D of lager Een gemiddeld

Nadere informatie

Is uw huis geschikt voor een warmtepomp?

Is uw huis geschikt voor een warmtepomp? Is uw huis geschikt voor een warmtepomp? 14 februari 2019 Pieter Nap Frans den Braber Wie is BENG! www.beng2030.nl Energiecoöperatie BENG! is in juli 2013 opgericht en groeit sindsdien gestaag. We hebben

Nadere informatie

Wanneer gaan bedrijven investeren in energieinnovaties? Resultaten van een onderzoek in opdracht van STEM

Wanneer gaan bedrijven investeren in energieinnovaties? Resultaten van een onderzoek in opdracht van STEM Wanneer gaan bedrijven investeren in energieinnovaties? Resultaten van een onderzoek in opdracht van STEM Doelstelling Wanneer gaan bedrijven investeren in energieinnovaties? Welke segmenten zijn te onderscheiden?

Nadere informatie

Kansenstudie Aardgasloos Purmerend

Kansenstudie Aardgasloos Purmerend Kansenstudie Aardgasloos Purmerend 6 december 2016 Friso Waagmeester Peter Heijboer Transitie naar aardgasloos 1. Aanleiding en achtergronden 2. De Opgave van Purmerend 3. Scenario-analyses 4. Conclusies

Nadere informatie

Gemeente Baarn. Provincie Utrecht

Gemeente Baarn. Provincie Utrecht Gemeente Baarn Provincie Utrecht Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Duurzame financiering Subsidies Uitdaging:

Nadere informatie

Aardgasvrije nieuwbouw

Aardgasvrije nieuwbouw Aardgasvrije nieuwbouw Het kan, nu alleen nog doen Peter-Paul Smoor/Wienand van Dijk 02-10-2017 Doel van vandaag Komen tot commitment voor een gezamenlijke aanpak om z.s.m. aardgasvrije nieuwbouw te realiseren

Nadere informatie

Route naar een aardgasvrije wijk. Marjo Kroese, Procesbegeleider aardgasvrije wijken, Klimaatverbond Nederland

Route naar een aardgasvrije wijk. Marjo Kroese, Procesbegeleider aardgasvrije wijken, Klimaatverbond Nederland Route naar een aardgasvrije wijk Marjo Kroese, Procesbegeleider aardgasvrije wijken, Klimaatverbond Nederland Waarom aardgasvrij? Klimaat / broeikasproblematiek Groningse aardbevingen Onafhankelijkheid

Nadere informatie

Transitievisie Warmte. voor gemeenten

Transitievisie Warmte. voor gemeenten Transitievisie Warmte voor gemeenten Het is tijd De druk op onze leefomgeving neemt toe. Met dezelfde ruimte willen we steeds meer doen. Je weet dat het de hoogste tijd is om in beweging te komen. Werk

Nadere informatie