6,6. Praktische-opdracht door een scholier 3025 woorden 12 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding

Transcriptie

1 Praktische-opdracht door een scholier 3025 woorden 12 maart ,6 146 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Dit werkstuk gaat over het fascisme. Maar wat is fascisme eigenlijk en wat zijn de kenmerken? Velen zullen bij het woord fascisme geen idee hebben wat het betekent of het in verband brengen met Hitler, Mussolini of de tweede wereldoorlog. Maar is dat wel juist? En hoe hebben ze zoveel aanhang kunnen krijgen? En heeft het wel iets te maken met de tweede wereldoorlog? Hoe is het fascisme eigenlijk ontstaan, zowel in Europa als in Nederland? Dit zijn een paar van de vragen die beantwoord gaan worden. Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat het mij het leukste onderwerp leek. Ook heb ik er zelf gedachten bij en dat heb ik bij het andere onderwerp niet, dus dit leek mij interessanter. Ik wist voor we aan het hoofdstuk over fascisme begonnen niet eens wat het inhield, en nu ik dat wel weet, wil ik weten of mijn ideeën erbij wel kloppen. Ik denk bij het woord fascisme namelijk meteen aan Hitler en de tweede wereldoorlog. De opbouw van het werkstuk is als volgt. Eerst word uitgelegd wat het fascisme is en waarmee je het in verband kan brengen (of juist niet), daarna komt de geschiedenis en die van Europa is er om die van Nederland beter te kunnen begrijpen, tot slot komt aanbod of het fascisme veel aanhang had in Nederland wat samen met de geschiedenis de hoofdvraag beantwoord en tot slot de relatie met de tweede wereldoorlog en de vraag of het nog steeds bestaat, eigenlijk als een soort extra om de lijn door te trekken en te kijken of er nog steeds mensen zijn die zo denken als Hitler of Mussolini Wat is een totalitaire staat? De naam zegt het eigenlijk al, het is totalitair. Maar wat is dat eigenlijk? Het betekent dat de individu ondergeschikt is aan de gemeenschap. De staat gaat boven alles. Ook nationalisme is belangrijk: de staat gaat boven alles. Bij een totalitaire staat heeft 1 leider de macht. Vanuit die leider wil men het hele maatschappelijke leven beheersen. De totalitaire staat heeft een afkeer van parlementaire democratie omdat die teveel van het verstand uitgaat en te weinig van gevoel. Bij verkiezingen heeft men het doel om te demonstreren hoe eensgezind heet volk is. Er wordt ook veel gebruik gemaakt van symbolen (zoals de sikkel met hamer en het hakenkruis) om extra duidelijk te maken om wat voor cultuur het gaat. Om de orde te handhaven is er terreur, censuur en vaak een geheime politie die alles in de gaten houd. Pagina 1 van 7

2 In een totalitaire staat leeft men vaak ook in permanente angst om iets fout te doen. men is nationalistisch en doet alles voor elkaar.ook na oorlog wordt alles samen weer opgebouwd. Wat is fascisme? Fascisme is een groot verzamelbegrip. Het is dan ook moeilijk om een goede definitie te geven van het woord fascisme. Aan de hand van een aantal kenmerken ga ik proberen het zo goed mogelijk uit te leggen. Fascisme is een reactie op de enorme industrialisatie uit de tijd voor en na de eerste wereldoorlog. De industrialisatie zorgde voor een minder groot verschil tussen de arbeiders en kleine zelfstandigen. Fascisten zijn voor dat verschil. Fascisme is niet gebaseerd op 1 theorie, maar heeft zijn ideeën overall vandaan geplukt. Ook werden ideeën van anderen omgedraaid en gemanipuleerd zodat het in het denkbeeld van de fascisten paste en ze ze konden gebruiken. Het fascisme maakt veel gebruik van mythe om alles wat ze doen en zeggen te versterken. Daaronder onder andere de volgende mythen: de mythe dat iedereen dezelfde wil en hetzelfde doel moet hebben, de mythe van het extreme nationalisme, de mythe van superieure rassen oftewel het beste ras, de `Blut und Boden` mythe waarbij een groep mensen bij een bepaald grondgebied hoort en de mythe van 1 leider die boven de rest staat. Zo zijn er een heleboel mythen en fascisten zeiden dat als iedereen zich eraan hield en daarnaar probeert te streven wordt het een sterk land. Bij het fascisme is `de daad` heel belangrijk. De daad is een teken van mannelijkheid, vitaliteit en jeugd. Het fascisme wil totale macht over de mens. Men moet blind en zonder geweten hun leider volgen. Het fascisme wil zekerheid geven aan de mensen die twijfelen aan de regering. Met noemt het fascisme extreem rechts (ook al is het moeilijk rechts of links te noemen) omdat de rechtse eigenschappen meer opvallen. Het fascisme trok vooral mensen aan die zich, om welke reden dan ook, niet konden aanpassen aan de maatschappij die er toen was. De belangrijkste kenmerken staan in het hoofdstuk: de kenmerken van het fascisme. Is er bij het fascisme sprake van een totalitaire staat? Als je ziet wat een totalitaire staat is en je legt de uitleg over het fascisme ernaast, zou je denken van wel. Bij allebei is er 1 leider, nationalisme, afkeer van parlementaire democratie, gebruik van symbolen, terreur, censuur, geheime politie en angst onder de burgers. Maar toch hoeft het niet hetzelfde te zijn. Het fascisme heeft alles in zich om tot een totalitaire staat te leiden maar dat gebeurt niet altijd. Maar al die overeenkomsten dan? Als iets overeenkomsten heeft, wil dat niet altijd zeggen dat het hetzelfde is. Het fascisme is een verzamelbegrip. Elke fascistische staat komt veel overeen met een andere fascistische staat, maar er zijn vrijwel altijd verschillen. Kijk als voorbeeld maar naar het Italiaanse en Duitse fascisme. Dat is ook niet hetzelfde, maar ze vallen wel allebei onder het fascisme. Pagina 2 van 7

3 Conclusie: bij het fascisme is niet altijd sprake van een totalitaire staat. En omgekeerd ook niet: een totalitaire staat is niet altijd fascistisch. Stalin had een totalitaire staat, maar was niet fascistisch. Kenmerken van het fascisme De belangrijkste kenmerken van het fascisme zijn: -racisme. Een voorbeeld hiervan is bij Hitler het Germaanse ras. Die waren het beste en sterkste en dat ras moest groot worden. Alle andere rassen waren slecht en moesten verdwijnen. Vaak is er ook een zondebok (zoals de joden) die overal de schuld van krijgt. -Nationalisme. Alles voor je land. Men doet alles voor zijn land om het te verbeteren en groter te maken. -antidemocratische opvattingen. Men vindt dat de democratie te veel uit gaat van verstand en te weinig voor gevoel. Ook wordt de mening van het volk niet gevraagd. - 1 leider of 1 partij heeft de macht. Andere meningen, ideeën en partijen zijn niet meer toegestaan. -Propaganda en censuur. Hierdoor wordt alles gemanipuleerd en de waarheid verborgen gehouden. Hierdoor lijkt alles minder erg en lijkt de leider veel beter en geen dictator. Men krijgt dus een ander beeld van de werkelijkheid. -terreur. Iedereen die het niet eens is met de leider of partij wordt uit de weg geruimd. Je wordt ook uit de weg geruimd als je de leider of partij in de weg staat of als de leider of partij je minderwaardig vind. (zoals bij de joden) -er wordt veel gebruik gemaakt van symbolen om macht uit te drukken. alles wordt gecontroleerd en de gaten gehouden. Hoe heeft het fascisme zoveel aanhang kunnen krijgen? Een van de vragen die veel mensen willen weten is hoe het fascisme zoveel aanhang heeft kunnen krijgen, terwijl ze zoveel gruwelijke ideeën hadden? Meestal vergeet je daarbij dat dat achteraf makkelijk te zeggen is omdat wij alles wat gebeurt is kunnen overzien, terwijl de mensen dat toen niet konden. Men was wanhopig en het fascisme bood houvast. Na de eerste wereldoorlog had men het vertrouwen in de democratie verloren. Men was niet in staat gebleken om de wereldvrede te handhaven. Er werd veel gewisseld binnen de regering maar de goed combinatie werd niet gevonden. Ondertussen stond Duitsland aan de afgrond. Er moesten veel schulden worden betaald en het ging economisch slecht. Met Duitsland ging het net weer iets beter, toen in 1933 de wereldcrisis uitbrak. Hitler zag dat dat het juiste moment was. Duitsland kwam in nog grotere schulden, er was veel werkloosheid en de mensen waren moedeloos. Hitler beloofde veel. Hij zou de werkloosheid oplossen en zorgen dat het economisch weer beter zou gaan met Duitsland. Hij loste de werkloosheid op, door het probleem te verplaatsen en mensen buiten te sluiten van het arbeidsproces (denk daarbij aan joden, communisten(naar aanleiding van de rijksdaggebouw brand), vrouwen en jongeren mochten pas op latere leeftijd werken). Daardoor konden de Duitse mannen werken. Hierdoor kreeg hij uiteraard meer aanhang. Maar aan de economische Pagina 3 van 7

4 problemen kon hij niet veel doen. Hij verbeterde de infrastructuur, zorgde ervoor dat er niet veel meer geïmporteerd hoefde te worden door alles synthetisch te laten maken in Duitsland en ga zo maar door. Hij vergat alleen een heel klein belangrijk punt. Al deze dingen zorgde ervoor dat hij populairder werd, maar het koste heel veel geld. Economisch ging het dus slechter met Duitsland. Hitler zorgde voor zulke grote staatsschulden dat Duitsland die nooit meer zou kunnen afbetalen. Een belangrijk punt in het regeringsbeleid bij Hitler was propaganda. Hierdoor liet hij alles beter lijken dan het was. Men kreeg heel veel vertrouwen in Hitler en niemand zag dat hij eigenlijk veel dingen verslechterde. En zoals ik eerder al gezegd heb, als je je in de mensen toen zou verplaatsen is dat heel goed indenkbaar, want wie is er niet wanhopig na zoveel ellende????? De geschiedenis van het fascisme in Europa vanaf 1918 Om de geschiedenis in Europa goed uit te leggen geef ik van een aantal landen de geschiedenis van het fascisme. Daardoor blijft het ook een stuk overzichtelijker. Italië: Een belangrijk persoon in de geschiedenis van Italië is Mussolini. In 1919 richtte Mussolini een fascistische partij op: Fasci Italiani di Combattimento. In de jaren daarna breidde het aantal fascisten zich uit. De verwarde politiek en slechte economische situatie gaf het fascisme vrij spel en het communisme en socialisme zakten af. Doordat het de regering niet lukte om een goede combinatie van partijen te vinden, had Mussolini vrij baan. Toen de koning had laten weten dat Mussolini minister-president werd vertrok hij naar Rome om een kabinet samen te stellen. Het werd weer rustig binnen de regering en mede daardoor breidde zijn aanhang zich sterk uit. In 1925 en 1926 kwam de fascistische staat op gang. Hij kreeg steeds meer macht, maar in de oorlog ging het fout. Op 29 april 1945 werd hij vermoord en was de fascistische staat in Italië ten einde. Frankrijk: In de jaren dertig werd de Croix de Feu van kolonel graaf de la Rocque een van de meest succesvolle rechtse bewegingen. De partij was met zijn ideeën wel in de richting van het fascisme maar ze waren niet helemaal fascistisch. Wel een duidelijk fascistische partij was de Parti populaire francais van Jacques Doriot, opgericht in Doriot vocht in de tweede wereldoorlog ook tegen de Sovjetunie. Engeland: Engeland heeft geen sterk fascisme gekend. Oswald Mosley vond dat de politiek tegen werkloosheid niet sterk genoeg was en gaf in 1930 het idee om een noodkabinet te vormen met volmachten. Toen die voorstellen afgewezen werden ging Mosly zijn eigen weg, die sterk in de richting van het fascisme gingen. Het lukt hem niet de macht te krijgen en hij zakte langzaam weg in ijdelheid en zelfoverschatting. België: Een opvallende fascist in België was Leon Degrelle. In 1936 richtte hij een beweging met de naam Rex op. Hij haalde in 1936 opvallend goed resultaten bij de verkiezingen. In 1937 zakte zijn aanhang langzaam. Tijdens de oorlog voerde hij een vrijwilligerslegioen aan tegen de Sovjetunie en kreeg de hoogste Duitse Pagina 4 van 7

5 onderscheiding. Na de oorlog is hij naar Spanje gevlucht. De geschiedenis van het fascisme in Nederland vanaf 1918 Talloze jongeren waren ontevreden over de maatschappij en over de middelmatige mentaliteit. Ook werd vanuit België het nationalisme versterkt. Nederland had niet meegedaan aan de eerste wereldoorlog, dus was ook voor de ergste schokken gespaard gebleven. Daar kon dus geen ontevredenheid over zijn. Veel jongeren wilden vernieuwing en mensen met grote angst voor de vernieuwingen na de oorlog vormden de aanhang van het fascisme, dat vanuit europa toewaaide. In de jaren 20 en 30 kwamen er een paar kleine partijen en bewegingen die het Italiaanse fascisme nadeden en later ook Hitler volgden. De eerste partij (1922) heette het Verbond Van Actualisten, de VVA. In 1927 werd de partij opgeheven, en een nieuwe partij opgericht: vereniging de bezem. In 1932 kreeg je ook de Algemene Nederlandse Fascistenbond, de ANFB. De opvolger van de ANFB werd Zwart Front. En in die tijd werd ook de NSB onder leiding van Mussert opgericht (14 december 1931). In 1940 werd het Zwart Front omgezet in het Nationaal Front. In 1941 verdween die ook weer, doordat hij door de Duitsers verboden werd. In de oorlog had je toen alleen nog de NSB, die toegestaan was door de Duitsers. Er zijn dus veel partijen maar heel kort geweest. De NSB is belangrijk geweest voor de geschiedenis van het fascisme. Doordat ze in de oorlog als enige partij toegestaan werden en omdat ze vrij lang bestaan hebben. Ook hebben ze de meeste invloed gehad. Het echte fascisme begon in Nederland pas in de oorlog, dus tussen 1940 en 1945 was het het ergst. In 1935 kreeg Mussert bij de provinciale staten verkiezingen een gemiddelde van 8% van de stemmen en de meeste stemmen kwamen uit Limburg en Drenthe waar de toestanden het slechts waren. Hier gebeurt dus eigenlijk hetzelfde als in Duitsland. Het gaat slecht, de fascistische partij zegt een oplossing te hebben en maakt gebruik van slechte toestanden. Daarna ging het slechter met de NSB. In 1934 verbood de Roomskatholieke kerk deelname aan de NSB door de gelovigen. In 1933 mochten rijksambtenaren al niet meer deelnemen aan de NSB. Ook verloor Mussert vertrouwen door de jodenvervolging in Duitsland en de buitenlandse politiek van Mussolini. In 1937 kreeg Mussert dan ook maar 4% van de stemmen bij de Tweede Kamer verkiezingen. Zo ook in In de Tweede Wereldoorlog zijn veel leden Joden gaan verraden en verder ook iedereen die het niet met de Duitsers eens waren. Op 5 september 1944 (dolle dinsdag) eindigde het bestaan van de NSB. Had het fascisme veel aanhang in Nederland? Aan het begin had het fascisme vooral aanhang van jongeren die verandering wilden en andere mensen die ontevreden waren. Er waren veel kleine partijen dus er was niet echt een 1 partij die veel aanhang had. Vanaf het moment dat de NSB opgericht werd, veranderde dat wel degelijk. Toen gingen veel kleine partijen verloren en kreeg de NSB meer aanhang. Vooral in de tweede wereldoorlog was dat zo, want toen was de NSB de enige toegestane partij. Pagina 5 van 7

6 Maar niet iedereen is aanhanger van de fascisten geweest. Veel vonden het fascisme, en dan vooral kijkend naar Duitsland, te extreem en onrechtvaardig. In 1937 kreeg de NSB ook maar 4% van de stemmen, dus het grootste gedeelte stemde niet op de fascistische partijen.in 1934 verbood de kerk deelname aan de NSB door zijn gelovigen. Voor de oorlog had het fascisme dus niet zoveel aanhang, in de oorlog meer omdat het het enige toegestane van de Duitsers was en na de oorlog waren er vrijwel geen aanhangers van het fascisme meer, met uitzondering op de verbeten fascist die niet losliet aan zijn ideeën. Wat is de relatie tussen het fascisme en de tweede wereldoorlog? De relatie tussen het fascisme en de tweede wereldoorlog is niet moeilijk vast te stellen. Het fascisme is de mede oorzaak van de oorlog. Dit komt doordat Hitler fascistisch was. Het fascisme heeft voor veel problemen gezorgd. Daar heeft de NSB veel aan meegewerkt. Zij hebben ervoor gezorgd dat veel joden naar concentratiekampen gestuurd werden, en veel andere mensen zijn door hun toedoen gedood. Vrijwel alle concentratiekampen waren gemaakt door fascisten, en geleid door fascisten. Ook waren er fascistische werkkampen. Als je niet sterk genoeg was om daar te werken werd je vermoord. In die kampen zijn veel mensen vermoord, onder andere 6 miljoen joden. Fascisten hebben razzia`s gehouden en mensen afgevoerd en vermoord. Het fascisme is dus mede verantwoordelijk aan de oorlog en verantwoordelijk voor de afschuwelijke dingen die er tijdens de oorlog gebeurd zijn. Bestaat het fascisme nog steeds en zo ja, waar? Fascisme bestaat nog steeds. Het is alleen niet meer zo nadrukkelijk aanwezig als tussen 1918 en uiteraard zijn er altijd mensen die fascistische ideeën hebben. Sommige van die mensen probeert er ook iets mee te bereiken en richt een partij op. Zo`n partij is de CD (centrumdemocraten) ook. Dit is een van de bekendste fascistische partijen in Nederland van deze tijd. De CD had rond 1994 de meeste aanhang. Bij de gemeenteraadsverkiezingen haalt het CD 77 zetels en bij de tweede kamerverkiezingen 3. Dit waren er meer maar door fascistische uitspraken raakten ze zetels kwijt. Ook in Frankrijk, België, Italië, Turkije, Duitsland en Oostenrijk zijn nog fascistische partijen. In Frankrijk heb je Front National, in België heb je Vlaams Blok, in Italië heb je Liga Nord, in Turkije heb je Grijze Wolven, in Duitsland Die Replublikaner en in Oostenrijk FPO. Conclusie Hier wordt een antwoord gegeven op de hoofdvraag: in hoeverre was er in Nederland tussen 1918 en 1936 sprake van een succesvolle verspreiding van het fascisme? In Nederland was tussen 1918 en 1936 de verspreiding van het fascisme niet heel erg succesvol. Men geloofde niet in het fascisme en doordat Nederland tijdens de eerste wereldoorlog neutraal was gebleven had men die verschrikkingen niet meegemaakt en ook niet zoals in de andere landen het vertrouwen verloren in de regering. Ook was de economie niet zo erg beschadigd en waren er geen sterke fascistische Pagina 6 van 7

7 leiders. De aanhang die er was waren jongeren die verandering wilden en mensen die dachten dat het fascisme goed was. Er waren veel kleine partijen en er was niet echt een lijn te trekken tussen die partijen en bewegingen. Het feit dat de Rooms-katholieke kerk de NSB verbood en ook rijksambtenaren geen aanhanger van het fascisme mochten zijn werkte niet in hun voordeel. Naarmate de NSB langer bestond kreeg hij echter meer aanhang en dat kwam voornamelijk door de wereldcrisis in 1929, waarvan Nederland in 1930 ook wat meekreeg. De NSB profiteerde daar met grote mate van. Vooral Zuid-Limburg en Drenthe waren grote aanhangers omdat de sociale toestanden daar zeer slecht waren. Daarna ging het door de verboden van aanhang aan de NSB slechter maar in 1937 kregen ze toch weer meer aanhang. De verspreiding van fascisme in Nederland tussen 1918 en 1936 was dus redelijk goed van 1918 tot 1934, waarna het 2 jaar slechter ging, om vervolgens toch weer meer aanhang te krijgen. Bronvermelding geschiedenisboek VWO 4 -geschiedenisboek Havo 4 -geschiedenisboek Havo 4 (vorig jaar) -de zwarte kameraden auteur: J. Zwaan plaats+jaar: Weesp, fascisme 1+2 auteur: R.L. Schuursma plaats+jaar: plaats onbekend(uit de mediatheek), fascisme auteur: A.A. de Jonge plaats+jaar : plaats onbekend(uit de mediatheek), aantekeningen VWO 4 Pagina 7 van 7