TEKST OMZENDBRIEF NR. 37 van Br. René Stockman, Generale Overste met als thema: aangesloten leden, Pinksteren 2008

Transcriptie

1 TEKST OMZENDBRIEF NR. 37 van Br. René Stockman, Generale Overste met als thema: aangesloten leden, Pinksteren 2008 Rome, 11 mei 2008 Beminde Medebroeders, Beste Aangesloten Leden, Ter gelegenheid van het Pinksterfeest, de dag dat we in de Kerk de komst van de H. Geest over de Apostelen en Maria gedenken en dit ook in ons eigen leven met meer intensiteit willen beleven, wens ik deze omzendbrief heel speciaal aan te bieden aan onze aangesloten leden, omdat we deze nieuwe tak in onze congregatie echt willen zien en verwelkomen als een bijzondere gave van de H. Geest. De reflectie over het aangesloten lid zijn bij de Broeders van Liefde bied ik natuurlijk ook aan aan de medebroeders, opdat zij met vreugde, hoop en openheid de aangesloten leden in hun midden zouden verwelkomen. Laat het bovenal een meditatie zijn over de roeping, de zending en de plaats van de aangesloten leden in onze congregatie en een gebed voor de aangesloten leden en hen die in zich de roeping om aangesloten lid te worden voelen groeien. Te samen met andere orden en congregaties mogen we het ontstaan en de groei van aangesloten leden echt zien als het werk van de H. Geest om een vorm van nieuw leven te geven aan en in de bestaande orden en congregaties en om nieuwe wegen te ontwikkelen om de droom van Vaticanum II over de universele roeping tot heiligheid van zowel leken, priesters als religieuzen te realiseren. Lumen Gentium was zeer duidelijk en bracht misschien wel één van de meest revolutionaire teksten van Vaticanum II, vooral waar het ging over de roeping van alle christenen: Alle christengelovigen, tot welke stand of staat zij ook behoren, worden tot de volheid van het christelijk leven en de volmaaktheid van de liefde geroepen (L. G. 40). De roeping tot heiligheid, het streven om het Koninkrijk van God te laten groeien, zowel in het eigen leven als in de wereld, is gemeenschappelijk voor éénieder en is rechtstreeks verbonden aan het sacrament van het doopsel en het vormsel. Daarin worden we als christenen opgenomen in het mystieke lichaam van Christus en worden we deelgenoot aan zijn zending om het Koninkrijk van God te vestigen op aarde: doorheen de heiliging van ons eigen leven en doorheen de heiliging van de wereld en alles wat in de wereld gebeurt. Noch de priester, noch de religieus, noch de leek kan dit voor zichzelf alleen opeisen, maar ieder moet dit verwezenlijken binnen de roeping die hij of zij van God heeft ontvangen en realiseren binnen de zending die uit deze roeping voortvloeit. Het is het ernstig nemen van de doopsel- en vormselgenade die ieder heeft ontvangen als algemene roeping en die hij of zij binnen de specifieke roeping moet realiseren. Door Christus na te volgen, gaan de christenen ook delen in zijn zending. Opnieuw in het conciliedocument Lumen Gentium wordt deze zending drievoudig ingevuld: een deelname aan zijn priesterschap, een deelname aan zijn profeet-zijn en een deelname aan zijn koning zijn. Misschien komen op het eerste zicht deze termen wat theoretisch over, maar bij nader inzien lijken zij heel waardevol in de poging om onze gemeenschappelijke roeping als christen beter te begrijpen. Inderdaad, we worden allen opgeroepen om te delen in het algemeen priesterschap van Christus, de wijze dat Christus in gebed zijn hele leven voor God brengt, zijn leven aan God opdraagt en door God ook geheiligd wordt. Hierin klinkt de opdracht aan ons allen 1

2 om al wat we doen te zien als een opdracht van God en dit ook aan God op te dragen: ons leven met zijn lukken en mislukken, met zijn vreugde en pijn, onze relaties, ons werk en wat ons ten diepste bezielt. Zoals de sacramentele priester tijdens de eucharistieviering de offergaven aan God opdraagt en vraagt dat Hij deze zou aanvaarden en heiligen, hebben wij de opdracht ons hele leven als offergave op te dragen en door God te laten heiligen. We worden ook geroepen om te delen in het profeet-zijn van Christus. Hier gaat het over de wijze dat Jezus Gods Woord laat klinken in de wereld, oproept tot bekering en uiteindelijk breekt met wat steriel en wettisch geworden is. Ook wij worden geroepen om ons te laten inspireren door het Woord, in dat Woord te gaan staan en het te verkondigen door onze concrete daden. Het komt erop aan de werkelijkheid waarin we gedompeld zijn te confronteren met het Woord Gods en ons telkens opnieuw af te vragen of we gewoon moeten meelopen, of met Gods genade, de steun van medegelovigen en eigen kracht op een moedige wijze Zijn Boodschap in de wereld voldoende laten doorklinken, zelfs indien we daardoor gemarginaliseerd dreigen te worden. En ten slotte worden we geroepen om te delen in zijn koning-zijn. Jezus overwon het kwade en opende daarmee de weg naar de definitieve verlossing. Het kwade werd niet uit de wereld weggenomen, maar verloor zijn absolute macht. Gods liefde is altijd sterker dan het kwade, is zelfs sterker dan de dood. Het is vanuit deze nieuwe realiteit in Christus dat wij in het leven staan, niet meer in de ban van het kwade, maar als koning over het kwaad. Het ligt in onze mogelijkheid om Gods koninkrijk te vestigen, te laten groeien en bloeien. Het is vanuit deze achtergrond dat we de roeping van de leek moeten begrijpen en inderdaad het woord roeping in de mond durven nemen als we het hebben over het leven en de taak van de christen in de wereld die toch bij uitstek aan de leken is toevertrouwd. De eigen roeping van de leken ligt hierin, dat zij het rijk van God zoeken juist door de tijdelijke aangelegenheden te behartigen en volgens de wil van God te regelen. Zij leven in de wereld, met name in alle mogelijke wereldlijke beroepen en werken, in de gewone levensomstandigheden van familie en maatschappij: hun bestaan zelf is daarvan als het ware doorweven. Dáár zijn zij door God geroepen, om door het vervullen van hun eigen opdracht, bezield met de geest van het evangelie, bij wijze van zuurdeeg als het ware van binnen uit tot de heiliging van de wereld bij de dragen (Lumen Gentium 31). Ik blijf dit een buitengewone mooie definitie vinden van wat de roeping van een christengelovige in de wereld mag betekenen: zuurdeeg zijn en de wereld van binnen uit heiligen doorheen het vervullen van het dagelijkse werk en levend in de familie. Het is de seculiere opdracht die hier alle waardering krijgt en die vanuit een soms te clericale ingestelde kerk te weinig gehoord wordt. Bij de Profeet Micha krijgen we een mooie samenvatting hoe deze roeping in een zending kan worden vertaald: De Heer heeft u gezegd wat goed is, mens, en wat Hij van u verlangt: Hij wil niets anders dan dat u recht doet, dat u de trouw eerbiedigt, en dat u nederig wandelt met uw God (Micha 6, 8). Als Broeders van Liefde, juist vanuit ons charisma gezonden naar de wereld, ontmoeten we de andere christen gelovigen in deze seculiere opdracht: in alle mogelijke wereldlijke beroepen waarin we samen zorg dragen voor medemensen. Het is daar dat we mekaar vinden, en het is daar ook dat het charisma het verbindingspunt wordt waaruit iets nieuws kan groeien. Christen gelovigen kunnen in ons charisma een oriëntatie vinden om hun roeping te beantwoorden en te beleven, en voor sommigen kan het de oriëntatie 2

3 bij uitstek worden, het Woord van God dat ze op hun weg mogen ontmoeten en dat hen vervulling brengt. Het is hier dat bepaalde christen gelovigen door de H. Geest gedreven kunnen worden om de vraag tot aansluiting te stellen, en waar de congregatie eveneens door de H. Geest gedreven de openheid tot aansluiting heeft gecreëerd. Wat is nu de band tussen de religieuze broeders en de aangesloten leden in een congregatie? Vooreerst delen ze de gemeenschappelijke roeping van elke christen om hun leven te heiligen en de wereld te heiligen. Daarin staan we als gedoopten echt op hetzelfde niveau, we zijn mekaars gelijken! Anderzijds delen we in hetzelfde charisma om onze specifieke roeping gestalte te geven: de religieuze broeder als religieus, de leek als leek. Het charisma is de gemeenschappelijke bron waaruit beiden putten, en beiden worden opgeroepen om de Heer radicaal te volgen. Het is niet zo dat religieuzen op een meer radicale wijze de Heer zouden navolgen en de leken op een minder radicale wijze. Dit is een vertekend beeld dat we van vroeger hebben meegekregen. Laat het ons eerder zien als een specifieke wijze waarop beiden geroepen zijn de evangelische raden, waarden, attituden te beleven: religieuzen beleven deze binnen het godgewijd celibaat, waarbij ze met hun hele zijn aan God en aan God alleen willen toebehoren en alle andere relaties vanuit deze unieke Godsrelatie willen vormgeven; leken beleven dit in het huwelijk of een ongehuwde levensstaat, en zullen ook alle andere relaties in lijn met deze keuze beleven en vormgeven. Het charisma is hetgeen de religieus en het aangesloten lid bindt, de wijze waarop is verschillend maar gelijkwaardig, eenieder moet trouw zijn aan zijn of haar levenskeuze en daar consequent mee omgaan. De religieuze professie is de wijze waarop de religieus aan zijn roeping uitdrukking wil geven en die hem bindt, eerst tijdelijk, daarna voor eeuwig. Heel centraal daarin staan de geloften van gehoorzaamheid, armoede en zuiverheid. Deze krijgen, zoals reeds gezegd, een eigen invulling vanuit het godgewijd celibaat en kunnen inspirerend zijn voor het aangesloten lid die zich via een belofte tijdelijk bindt aan de congregatie. Want ook voor hem of haar zijn gehoorzaamheid, armoede en zuiverheid evangelisch hoogstaande waarden en oriëntaties voor het leven, maar deze zullen steeds geplaatst en ingevuld moeten worden vanuit en in de eigen levenssituatie. Een aangesloten lid is geen halve broeder, en de broeder ziet het aangesloten lid niet als een minderwaardig lid. Beiden mogen zich verheugen dat ze het congregatiecharisma als gave van de H. Geest hebben ontvangen om hun eigen roeping te beleven; aangesloten leden hebben broeders nodig om samen met hen dit charisma te verdiepen en te beleven en broeders mogen de aanwezigheid van de aangesloten leden als een uitnodiging ervaren om het charisma meer expliciet te beleven. Voor sommige broeders kan inderdaad de komst van aangesloten leden een aansporing worden om meer bewust in het charisma te gaan staan. Welke elementen zijn belangrijk bij de verdere ontwikkeling in onze congregatie van het aangesloten lidmaatschap voor christen gelovigen? We kunnen er een aantal opnoemen. Het centrale punt waar alles rond draait is het charisma van de congregatie. Wat ooit door de H. Geest werd geschonken aan gelovigen om hun roeping tot het religieuze leven vorm te geven, wordt nu geschonken aan gelovigen om in de wereld hun roeping te beleven. Het charisma heeft aantrekking op beiden en kan ook binnen de congregatie door beiden beleefd worden: als religieuze broeder en als leek, soms ook als diaken, als 3

4 priester en als religieus van een andere congregatie. Het is het charisma dat de specifieke roepingen bevrucht, kleur geeft, oproept tot heiligheid van de persoon zelf en van de wereld waarin hij of zij leeft. Een diepgaande kennismaking met het charisma, een nog diepgaander en meer permanente bezinning over het charisma is een wezenselement om als aangesloten lid door dit charisma doordrongen te worden. Het moet de oorzaak van uw vreugde worden, de diepe zingeving in uw leven, de evangelische gevoeligheid waardoor uw denken en handelen worden geleid. Een aangesloten lid moet ten tweede de aansluiting ervaren als een stimulans om een dieper spiritueel leven uit te bouwen. De roeping tot persoonlijke heiliging brengt ons tot de Eucharistie, tot het gebed, tot het geregeld beluisteren van het Woord van God en tot specifieke devoties. Het zijn de middelen om tot persoonlijke heiliging te komen. De Eucharistie, die het hart van de Kerk wordt genoemd, moet ook het hart worden van het leven van een aangesloten lid. Want het is in de Eucharistie dat we het Woord van God mogen beluisteren, dat we ons hele leven aan God mogen opdragen, dat we gevoed worden door het Levend Woord en dat we gezonden worden om de Heer in de wereld te beminnen en te dienen. Binnen de eigen leef- en werksituatie zal ieder aangesloten lid tijd moeten vinden om te bidden, om persoonlijk te bidden en ook samen, al dan niet met de broeders, te bidden. Het is aan de broeders om te zien hoe ze hun gemeenschapsgebed ook kunnen delen met aangesloten leden en hoe ze als gemeenschap kunnen deelnemen in gebedsmomenten die door aangesloten leden worden georganiseerd. Heel belangrijk is het geregeld mediteren van het Woord van God, van de lectio divina, het zich nog meer bewust gaan afvragen wat God van ons verwacht en zijn opdracht in zijn Woord proberen te onderscheiden. Misschien moeten er wegen gezocht worden om aan bijbelstudie te doen omdat kennis van de bijbel toch wel een belangrijke opstap kan zijn om de tekst als Woord van God beter te begrijpen. De figuur van de Stichter Vader Triest, van onze patroonheilige Vincentius en van heiligen die ook in de congregatie een belangrijke plaats ontvangen, en op de eerste plaats Maria, mogen voor de aangesloten leden richtinggevende voorbeelden zijn en ook effectieve begeleiders in het spirituele leven. Aangesloten leden vormen ten derde ook gemeenschap met mekaar en met de broedergemeenschap. Dit kan verschillende vormen aannemen, van losse ontmoetingen tot effectieve vormen van samenleven, waarbij het respect voor beide levenswijzen moet worden gegarandeerd. Aangesloten leden vormen vooreerst gemeenschap met elkaar, en aan deze gemeenschapsvorm mag enige structuur worden gegeven. Wanneer de groep voldoende groot wordt is het goed dat een aantal verantwoordelijkheden worden verdeeld, dat een regelmaat van samenkomsten en vormingsmomenten wordt voorzien, en dat wederzijdse informatie en steun vlot kunnen worden uitgewisseld. Aangesloten leden mogen steun van mekaar verwachten, vooral wederzijdse liefde en genegenheid. Ook met de broedergemeenschap wordt gemeenschap gevormd, en dit zal plaatselijke invullingen krijgen. In bepaalde regio s worden naar nieuwe vormen van gemeenschappen gezocht waarin broeders en aangesloten leden elk een eigen rol kunnen vervullen in het levend en aanwezig houden van het charisma binnen bestaande apostolaatswerken. Binnen de bestuursvormen van de congregatie zal de aanwezigheid van de aangesloten leden ook zichtbaar moeten worden hetzij via vormen van participatie, hetzij via eigen bestuursvormen, en ook bij de kapittels zullen aangesloten leden over bepaalde thema s die hen aanbelangen hun stem mogen laten horen. Ten vierde ontvangen aangesloten leden een zending, want iedere roeping houdt ook 4

5 een zending in. Deze zending zal uitdrukking geven aan het charisma en krijgt bij de Broeders van Liefde een heel eigen kleur in de zorg voor de armen, voor mensen in moeilijkheden, in het bevorderen van de cultuur van de liefde speciaal op die plaatsen waar deze liefde afwezig is. Sommige aangesloten leden die reeds werkzaam zijn bij de Broeders van Liefde zullen hun zending vooral in hun werksituatie zien en zullen deze met meer liefde en grotere aandacht voor de armen behartigen. Anderen zullen eigen activiteiten ontwikkelen, eventueel als vrijwilliger, om aan deze zending gestalte te geven. Ook als groep kan men bepaalde activiteiten ontwikkelen in de geest van het charisma en zelfs kan men vanuit de congregatie worden gevraagd, in de mate van het mogelijke, om specifieke opdrachten te gaan vervullen. Zij onthouden heel speciaal de oproep om als leek zuurdeeg te worden in de maatschappij, andere gelovigen te stimuleren om meer vanuit hun doopselgenade te gaan leven, en deze evangelische levensstijl ook binnen eigen familie vruchtbaar te laten worden. Ten slotte mag van de aangesloten leden worden verwacht dat ze aandacht besteden aan hun eigen vorming en deelnemen aan de vormingsactiviteiten die vanuit de congregatie en vanuit de eigen groep worden georganiseerd. Het programma dat tijdens de vormingsperiode werd ontwikkeld dient eigenlijk verder gezet en verdiept te worden en zal zich verder oriënteren op het charisma van de congregatie, op het geloof als dusdanig, op het gebed, op de bijbel. Men zal natuurlijk ook gebruik maken van de stimulansen die vanuit de congregatie worden gegeven, de animatieprogramma s die door de kapittels worden voorgesteld en door de besturen worden uitgewerkt. Momenten van gezamenlijke recollecties en zelfs retraites horen bij de mogelijkheden. Beminde Medebroeders en beste Aangesloten Leden, we mogen ons als congregatie verheugen, waarlijk verheugen, dat sinds 2001 ook aangesloten leden formeel delen in ons charisma en door de Kerk als dusdanig zijn erkend. Laten we de H. Geest dankbaar zijn dat Hij ons charisma nu ook als voedingsbron aanbiedt aan gelovigen die met de broeders op weg willen gaan, die zich beschut voelen onder de mantel van ons charisma en binnen de congregatie een nieuwe thuis vinden om hun roeping te beleven. Laat het groeien en nieuwe wegen opgaan die zoals alles wat de H. Geest doet onvoorspelbaar zijn, maar delen in de zekerheid dat wat van God komt niet te stuiten is. Broederlijk genegen in de Heer, Br. René Stockman Generale overste 5