BROEDERS VAN LIEFDE R.S. 62

Transcriptie

1 BROEDERS VAN LIEFDE R.S. 62 Rome, 11 januari 2014 Beminde Medebroeders, Beste Aangesloten Leden, Vandaag is het 13 jaar geleden dat de Congregatie voor de Instituten van Godgewijd Leven formeel de goedkeuring heeft gegeven aan de congregatie van de Broeders van Liefde om ook aangesloten leden op te nemen in de gemeenschap. De statuten die we toen opmaakten en indienden werden integraal goedgekeurd en vandaag mogen we ons verheugen dat we in onze congregatie reeds meer dan 200 aangesloten leden tellen. Het doet me groot genoegen om tijdens mijn bezoeken aan de verschillende regio s ook telkens de kans te hebben de aangesloten leden te kunnen ontmoeten en soms ook een bijdrage te mogen leveren aan hun initiële of verdere vorming. Graag wil ik ter gelegenheid van de verjaardag van de erkenning van de aangesloten leden in onze congregatie enige woorden richten, in eerste instantie tot onze Aangesloten leden en natuurlijk ook tot onze broeders met wie ze op een heel eigen wijze delen in het charisma van de congregatie. Zowel tijdens het algemeen kapittel in 2012 als tijdens onze samenkomst met de generale raad en de provinciale oversten in september 2013 werd 1

2 uitdrukkelijk gevraagd om verder werk te maken van de integratie van de aangesloten leden in onze gemeenschappen en ook van de vorming, zowel de initiële als de verdere vorming. Tevens werd aandacht gevraagd om wegen te ontwikkelen om op internationaal vlak banden te leggen tussen de verschillende groepen aangesloten leden wereldwijd. In de periode dat de Kerk herdenkt dat het 50 jaar geleden is dat het Tweede Vaticaans Concilie werd gehouden, is het goed om even terug te grijpen naar het belangrijke document Lumen Gentium waarin eigenlijk de grond wordt gelegd om vanaf nu ook te spreken over een roeping als aangesloten lid. Ik citeer nr. 40: Alle christengelovigen, tot welke stand of staat zij ook behoren, worden tot de volheid van het christelijke leven en de volmaaktheid van de liefde geroepen. Tijdens het concilie werd hierbij duidelijk verwezen naar de Heilige Franciscus van Sales die in zijn gekende werk Inleiding tot het devote leven opriep om de roeping tot heiligheid open te trekken naar alle gelovigen en deze niet te reserveren tot priesters en religieuzen. Het is een grote vergissing, ik zou willen zeggen een ketterij, als men het vurige christelijke leven wil wegjagen uit de kazerne, uit de fabrieken, uit het koninklijk paleis of uit het gezinsleven. Natuurlijk kan een zuiver beschouwende godsvrucht alleen in een klooster beoefend worden, maar juist daarnaast bestaan ontelbare aanpassingen van de godsvrucht, die altijd en overal volkomen in staat is ook mensen die in de wereld zijn tot volmaaktheid te leiden (I,3). Franciscus van Sales noemt het een vurig christelijk leven, een leven dat tot de volmaaktheid leidt, helemaal in de lijn wat in het document Lumen Gentium wordt genoemd: de volheid van het christelijke leven, de volmaaktheid van de liefde. De Heilige Teresia van Lisieux zei het op haar wijze helemaal in dezelfde lijn: Iedere gelovige is geroepen te bloeien, en ieder moet dit doen op zijn wijze. Maar ieder moet bloeien! Met deze overwegingen komen we tot een eerste vaststelling: dat iedere gelovige een roeping heeft, dat het steeds gaat om te komen tot heiligheid, en dat eenieder het moet doen op zijn of haar wijze. Dat doet een bijzon- 2

3 dere band ontstaan tussen de broeders en de leken en de priesters: zij, wij vormen samen het Godsvolk dat tot heiligheid wordt geroepen, geroepen om het Koninkrijk van God te beleven, te verkondigen en te vestigen. Het gaat erom om te werken aan onze persoonlijke heiligheid en de heiligheid van de wereld, want deze twee zijn wezenlijk met mekaar verbonden. Horen we hier niet het gekende Ora et labora klinken, de samenvatting die de Heilige Benedictus gaf aan de levensvorm die hij ontwikkelde en die aan de basis lag van het westerse kloosterleven? Het is eigenlijk de roeping die we allen hebben meegekregen bij ons doopsel en dat we de genade van het doopsel noemen en waarbij we als christen geroepen worden ons leven te heiligen en daarmee de wereld te heiligen. Onze eigen heiligheid moet altijd vruchtbaar zijn naar de medemens toe, naar de omwereld toe. Het is de sociale en maatschappelijke dimensie van ons leven dat hier een religieuze invulling ontvangt: we zijn als mens geroepen onszelf en de wereld te heiligen. Om te zien wat die heiliging inhoudt, kunnen we in de leer gaan in hetzelfde conciliedocument dat een schitterende definitie geeft van de roeping van de leek. Het is een definitie waarin ook wij als religieuzen inspiratie kunnen vinden. De eigen roeping van de leken ligt hierin, dat zij het rijk van God zoeken juist door de tijdelijke aangelegenheden te behartigen en volgens de wil van God te regelen. Zij leven in de wereld, met name in alle mogelijke wereldlijke beroepen en werken, in de gewone levensomstandigheden van familie en maatschappij: hun bestaan zelf is daarvan als het ware doorweven. Dáár zijn zij door God geroepen, om door het vervullen van hun eigen opdracht, bezield met de geest van het evangelie, bij wijze van zuurdeeg als het ware van binnen uit tot de heiliging van de wereld bij te dragen (nr. 31). Wanneer we het laatste deel van deze definitie nemen en het plaatsen op het leven van zowel de broeders als de aangesloten leden, dan kunnen we daarmee een perfecte invulling geven van onze gemeenschappelijke roeping en zending: bezield met de geest van het evangelie, meer specifiek met 3

4 de geest van ons charisma, bijdragen tot de heiliging van de wereld, meer bepaald in het leven van hen die in hun menselijke waardigheid gekwetst zijn en dat bij wijze van zuurdeeg en als het ware van binnen uit. Om bezield te zijn met de geest van het evangelie, moeten we ons iedere dag opnieuw openstellen voor de boodschap van het Evangelie, voor het Woord van God dat op een heel persoonlijke wijze tot ons klinkt. Dat vraagt tijd voor gebed, voor lectio divina, het overwegen van de Schrift, het ontvangen van de sacramenten, heel speciaal het sacrament van de Eucharistie. Het is als het ware het inademen van Gods genade, het ons laten vervullen Gods liefde, om dan deze liefde in de wereld te kunnen uitademen. Broeders en aangesloten leden worden gevraagd mensen van gebed te zijn, en wanneer dit voor de broeders mooi omschreven is in de leefregel en gestalte krijgt in de dagelijkse gebedsmomenten, zullen de aangesloten leden moeten zien hoe zij bewust tijd kunnen reserveren voor gebed en bezinning. Aangesloten leden, die alleen de sociale dimensie zien van hun engagement en dit engagement beperken tot een extra inzet voor de medemens in nood, onthouden zich van wat essentieel is: het charisma dat ons alleen maar geschonken wordt doorheen gebed en dat onze actie zal bevruchten. Net zoals we van de religieuzen kunnen zeggen dat hun bestaan niet terug te brengen is tot het verrichten van sociale activiteiten, moeten we dit ook zeggen van de aangesloten leden. Het engagement, dat zichtbaar zal worden in de wereld, zal gevoed moeten worden door een spirituele onderbouw. Voor de aangesloten leden klinkt dan dat ze tijd moeten maken voor persoonlijk gebed, daartoe de ondersteuning mogen ontvangen vanuit de congregatie doorheen lectuur, gebedenboeken, vormingssessies en dgl. en ook ruimte moeten krijgen om deel te nemen aan het gemeenschapsgebed van de broeders. Het is aan de gemeenschappen om daarover te waken en zich daarvoor open te stellen. Hier klinkt ook de vraag hoe binnen de initiële en verdere vorming van de aangesloten leden, voldoend geestelijk voedsel kan worden gegeven. Een spiritueel leven moet op geregelde tijden gevoed 4

5 worden, en wanneer dit bij de religieuzen gebeurt door dagelijkse lectio divina en gebed, door geestelijke lectuur, door recollecties en retraites, moet dit ook op een aangepaste wijze vorm krijgen voor de aangesloten leden. We doen dan ook een oproep aan de verantwoordelijke broeders en aangesloten leden om daar, bij het uitwerken van het vormingsplan voor de Aangesloten leden, voldoende aandacht aan te geven. Eigenlijk zou men ieder jaar een duidelijke vormingskalender moeten opstellen, waarbij natuurlijk bepaalde vormingsmomenten gemeenschappelijk kunnen zijn voor broeders en aangesloten leden. Inspiratie kan worden gevonden in het vormingsplan van de congregatie waar wordt uitgegaan van een duidelijk stramien waarbij de verschillende dimensies van het geestelijke leven worden benaderd. Aangesloten leden vinden hun inspiratie ook in de concrete gemeenschappen van de congregatie. Daar moeten ze kunnen thuiskomen en hartelijke relaties ontwikkelen met de broeders en de broeders met hen. Deze relaties kunnen spontaan worden ontwikkeld, maar kunnen ook meer gestructureerd vorm krijgen, door samenkomsten te organiseren, door opdrachten binnen de gemeenschappen met de broeders te delen, door de zorg voor mekaar op te nemen. Binnen de congregatie zien we hier heel verschillende voorbeelden oplichten, heel plaatsgebonden en op maat van zowel de gemeenschap als de mogelijkheden en behoeften van de aangesloten leden. Er zijn gemeenschappen waar wekelijks de aangesloten leden langskomen voor een gebedsmoment en een moment van samenzijn, sommigen komen dagelijks meebidden en sommigen leven zelfs binnen de gemeenschap. Maar het belangrijkste is dat zowel de broeders als de aangesloten leden leren met mekaar een stuk levensweg af te leggen. Sommige broeders moeten echt leren de aangesloten leden als een groep binnen de congregatie te zien en te waarderen. Belangrijk is in dit licht dat in iedere regio gezocht wordt om aan de aangesloten leden een formele ruimte te geven binnen de structuur van de regio. We denken hierbij aan de inbreng in het bestuur, de participatie aan de 5

6 overleg- en kapittelmomenten, de ondersteuning van de apostolaatswerken, ook in de werking van Fracarita International en de lokale Fracarita kantoren. In regio s met een grotere groep aangesloten leden kan een eigen raad worden samengesteld met vertegenwoordigers van de regionale raad en aangesloten leden. Zeker noodzakelijk is de aanduiding van een broeder, bij voorkeur een regionaal raadslid, die de speciale opdracht ontvangt om de begeleiding van de aangesloten leden te behartigen. Deelname aan het gemeenschapsleven van de congregatie vraagt ook de nodige communicatie. We hebben reeds geformaliseerd dat de aangesloten leden de tijdschriften van de congregatie ontvangen en ook de omzendbrieven. Ook op regionaal vlak kan gekeken worden hoe een vlotte communicatie kan worden ontwikkeld. In landen waar communicatie omwille van afstand en lokale omstandigheden niet vlot verloopt, vraagt dit een bijzondere aandacht. Aangesloten leden vragen ook om de congregatie meer wereldwijd te leren kennen en ook mekaar over de grenzen heen te leren kennen. Ook hier kunnen specifieke initiatieven worden genomen. Een groep aangesloten leden vanuit België bijvoorbeeld plant om naar Rome te komen om er een retraite te volgen in het generalaat; andere organiseren een Triest-toer met bezoek aan de plaatsen waar Vader Triest heeft geleefd; nog anderen gaan tijdelijk inleven en meewerken bij de broeders in het Zuiden, enz. Dus ook hier past enerzijds creativiteit en anderzijds ondersteuning in de organisatie en de realisatie ervan. Vanuit het generalaat is het Br. Victor Hugo die de speciale opdracht heeft te zien hoe deze internationale uitwisseling en communicatie kan worden uitgewerkt en indien nodig verbeterd. Hij is diegene aan wie ook daaromtrent suggesties en vragen kunnen worden gesteld en die graag met zowel de broeders als de aangesloten leden nieuwe wegen van communicatie en uitwisseling zal zoeken. Aangesloten leden willen vanuit hun specifieke roeping ook een heel eigen bijdrage leveren in de zending van de Broeders van Liefde. Ze dragen bij tot de heiliging van de wereld, bezield met de geest van het evangelie, bij 6

7 wijze van zuurdeeg als het ware van binnen uit, om de termen van Lumen Gentium te herhalen. Dit is de persoonlijke zending die ieder aangesloten lid meekrijgt binnen zijn of haar engagement, en dit kan ook op een heel persoonlijke wijze worden ingevuld. Bij het beluisteren van onze aangesloten leden valt het op hoe de zorg voor concrete armen in eigen buurt, de zorg voor eenzame bejaarden en zieken, voor mensen met een handicap als een constante aanwezig is. Neen, het gaat hier niet om grootse projecten, maar daden van kleine goedheid, om een term van Levinas te gebruiken. En dit gebeurt zonder veel opzien en zonder veel lawaai, maar echt als zuurdeeg en van binnen uit. We kunnen alleen onze aangesloten leden aanmoedigen en feliciteren om de wijze dat ze charismatisch leven en werken op de plaats waar ze dagelijks aanwezig zijn: in hun gezin, op hun werk, in de concreter parochiegemeenschap, in hun eigen vriendenkring, enz. Maar daarnaast kunnen er ook specifieke opdrachten worden opgenomen binnen congregationeel verband. In regio s met duidelijke apostolische activiteiten is het aangewezen dat het bestuur van de regio samen met aangesloten leden uitkijkt hoe dit vorm kan krijgen. Ook kunnen aangesloten leden een specifieke zending krijgen, zowel in de eigen regio als binnen de congregatie wereldwijd. En er zijn ook aangesloten leden die reeds werkzaam zijn binnen de apostolaatswerken van de congregatie en er als aangesloten lid echt een voorbeeldfunctie gaan vervullen en er als levende heenwijzing zijn voor hun medewerkers hoe het charisma van de congregatie te vertalen in de concrete werksituatie. Heeft U opgemerkt dat we spontaan gekomen zijn tot een drieledige invulling van de roeping en zending van de aangesloten leden, zo sterk gelijklopend met de drieledige roeping en zending van de religieuze broeders: een leven van contemplatio-gebed, een leven van communio-gemeenschap, een leven van missio-zending. Daarmee zien we hoe dicht aangesloten leden staan bij de broeders, en tegelijk een heel eigen invulling geven aan hun roeping en zending. Iemand noemde het: broeders en aangesloten leden, ze 7

8 blijven op hun geëigende plaats maar vullen mekaar harmonisch aan. Het is naar deze harmonie dat we als congregatie moeten zoeken, en tegelijk openblijven voor nieuwe vormgevingen aan het aangesloten lidmaatschap en zelfs nieuwe vormen van associatie. We wensen dit laatste zeker niet van bovenaan op te leggen, maar vertrouwen erin dat de Heilige Geest ons ten gepaste tijde nieuwe vormen zal aanwijzen, net zoals ook de start van de Aangesloten leden zoals we deze nu kennen echt een beweging is geweest binnen de congregatie vanuit de inspiratie van de Heilige Geest! Beminde Medebroeders en beste Aangesloten leden, we mogen dankbaar zijn voor de voorbije 13 jaar dat we nu congregatie vormen met broeders en aangesloten leden. Het was vernieuwend, het was vruchtbaar, en vooral hoopvol naar de toekomst toe. Als congregatie zijn we vooral gelukkig en dankbaar dat we aan zovelen een geschikt kader kunnen bieden om hun verlangen naar meer diepgang in het leven gestalte te geven en concreet in te vullen. Laat de Heilige Geest maar waaien doorheen de congregatie en nog meer mensen inspireren om het charisma, dat ooit werd geschonken als een vrije gave aan Vader Triest, ook tot het hunne te maken. Broederlijk genegen in de Heer, Br. René Stockman Generale Overste Broeders van Liefde 8