Protocol Regionale Samenwerking Zoönosen en Voedselinfecties. NVWA, GGD, CIb, GD

Transcriptie

1 Protocol Regionale Samenwerking Zoönosen en Voedselinfecties NVWA, GGD, CIb, GD

2 Versiebeheer Versie Datum Status Wijzigingen maart 2011 Concept mei 2011 Concept Redactieslag door RvK; inleiding gewijzigd; tekst landelijke zoönosestructuur toegevoegd juni 2011 Concept Opmerkingen werkgroepvergadering d.d. 20 mei 2011 verwerkt juli 2011 Concept Commentaar meelezers en werkgroepbijeenkomst d.d. 5 juli 2011 verwerkt augustus 2011 Concept Indeling paragrafen; inhoudsopgave toegevoegd; aanpassingen in schematisch model samenwerking; tekstuele aanpassingen; beschrijving opvolging van bronopsporingverzoeken door nvwa verplaatst naar bijlage; aanvulling hoofdstuk communicatie; algemene opmaak 1 27 april 2012 Definitief 3.1 herschreven; bij 3.4 zin Voor de communicatie tussen de samenwerkende partijen wijst de GD een vast aanspreekpunt aan. ; 6 herschreven; nvwa gewijzigd in NVWA Samenstelling werkgroep Arco van der Spek, NVWA Olaf Stenvers, NVWA Sandra van Dam, GGD Nederland Jelle Doosje, GGD Nederland Joost Timmermans, GGD Nederland Ton Oomen, RIVM/CIb/LCI Corien Swaan, RIVM/CIb/LCI Ronald ter Schegget, GGD Brabant-Zuidoost Rob van Kessel, GGD Utrecht Paul Wever, GD Deventer

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Doelstelling Aanleiding Convenant Structuur van de infectieziektebestrijding Samenwerking bij meldingen en gegevensuitwisseling Gegevensuitwisseling Melding van verdenkingen en besmettingen door NVWA Maatregelen naar aanleiding van een melding Kennis en adviesfunctie van de GD Spoedeisende zaken Bronopsporingsverzoeken door GGD Bijzondere casuïstiek Ondersteuning reguliere samenwerking Regionaal veterinair consulent Samenwerking regionaal arts consulent en regionaal veterinair consulent Overleg Samenwerking bij evenementen met dieren Samenwerking bij publieksevenementen Samenwerking bij uitbraken van voedselinfecties Samenwerking bij regionale incidenten Communicatie...11 Bijlage 1. Begrippen en afkortingenlijst Bijlage 2. Opvolging van bronopsporingsverzoeken door NVWA Bijlage 3. Contactgegevens Bijlage 4. Standaard meldingsformulier voor GGD aan NVWA Bijlage 5. Zoönosestructuur... 17

4

5 Protocol Regionale Samenwerking Zoönosen en Voedselinfecties 1. Inleiding 1.1 Doelstelling Dit samenwerkingsprotocol geeft invulling aan de wens van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA), de Gemeenschappelijke Gezondheidsdiensten (GGD en), het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) en de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) om de samenwerking bij de regionale bestrijding en preventie van zoönosen te versterken en uit te bouwen. Uitbraken van voedselinfecties vallen ook onder de scope van dit document. Alhoewel uitbraken van voedselinfecties vaak geen zoönotische bron hebben en niet alle samenwerkingspartners in gelijke mate bij de bestrijding van voedselgerelateerde uitbraken betrokken zijn, kan worden gesteld dat de samenwerkingsverbanden en de communicatielijnen tussen de partijen evenals de informatiebehoefte van de betrokken partijen vergelijkbaar zijn. In dit protocol worden afspraken gemaakt die gericht zijn op optimale samenwerking tijdens de voorbereiding van en de uitvoering van de bestrijding van infectieziekten, waarbij het faciliteren van de gegevensuitwisseling en de ondersteuning van elkaars taken een rol spelen. Het protocol voorziet niet in een gedetailleerde beschrijving van allerhande situaties, maar brengt de intentie van de betrokken partijen tot uiting om elkaar op te zoeken, te informeren en samen te werken, met als doel de bestrijding van zoönosen en voedselinfecties in Nederland op een hoog niveau te brengen en te houden. Ter ondersteuning van deze processen worden regionale veterinaire consulenten benoemd (RVC ers) die samen met de regionale artsen-consulenten (RAC er) de backbone vormen in de regionale afstemming tussen de GGD en de NVWA. Tevens zal de GD structureel betrokken worden bij de regionale samenwerking. Hiermee wordt getracht de op landelijk niveau opererende dierziektebestrijding beter aan te laten sluiten bij de op gemeentelijk niveau opererende infectieziektebestrijding. De organisatie van de zoönosebestrijding in Nederland en de beschrijving van de taken en wettelijke verantwoordelijkheden van de betrokken partijen zijn niet opgenomen in dit document. In het Vademecum Zoönosen van het RIVM is dit opgenomen, evenals een beschrijving van bestaande samenwerkingsverbanden tussen de NVWA en de GD, de GD en het CIb en de GGD en, de RAC ers en het CIb. 1.2 Aanleiding Bij de bestrijding van dierziekten met risico s voor mensen zoals boviene tuberculose, brucellose, Q-koorts, rabiës, vogelpest, spongiforme encefalopathieën (TSE's) en psittacose zijn afstemming en samenwerking tussen de betrokken partijen ook op regionaal niveau uiterst belangrijk. Dat is duidelijk geworden tijdens de Q-koortsuitbraken in de jaren 2007, 2008 en 2009 waarbij bleek dat de samenwerking tussen de humane en de veterinaire kolom niet optimaal was. De verschillende diensten die betrokken waren bij de praktische bestrijding en risicoschatting ervoeren vooral het gebrek aan samenwerking op regionaal niveau als knelpunt. De noodzaak voor een verbeterde samenwerking heeft betrekking op de bestrijding, waarin GGD en en NVWA een leidende rol hebben, de uitwisseling van kennis over het vóórkomen van met name niet-meldingsplichtige infectieziekten bij dieren, waarover vooral de GD beschikt, de bestuurlijke samenwerking en het delen van kennis tussen de veterinaire en humane sector. De NVWA, GGD en, vertegenwoordigd door GGD Nederland en de regionale arts-consulenten infectieziektebestrijding (RAC ers), het CIb 1

6 en de GD hebben de handen ineen geslagen om de humaan-veterinaire samenwerking in de regio middels dit samenwerkingsprotocol duurzaam te versterken. De versterking van de regionale samenwerking vult de landelijke structuur voor de signalering en bestrijding van zoönosen aan. In de bijlage is het schema van de nieuwe landelijke structuur opgenomen. 1.3 Convenant De directies van NVWA en GGD Nederland ondertekenden op 10 november 2010 een convenant waarin zij de intentie uitspraken om de samenwerking tussen GGD'en en NVWA te versterken. Op 7 juni 2012 is dit convenant uitgebreid met de GD en het CIb. In het convenant spreken de vier partijen de intentie uit om zich ervoor in te spannen de samenwerking tussen hen op regionaal niveau te structureren en te versterken. Om dit doel te bereiken is dit samenwerkingsprotocol opgesteld waarin de structuren worden beschreven voor een gedegen relatieonderhoud en waarin reeds bestaande en nieuwe afspraken worden gebundeld. 2

7 Protocol Regionale Samenwerking Zoönosen en Voedselinfecties 2. Structuur van de infectieziektebestrijding In algemene zin komen de taken van de betrokken partijen op het gebied van zoönosebestrijding op het volgende neer: GGD en en NVWA zijn verantwoordelijk voor de bestrijding van infectieziekten en de voorbereiding hiervan, bij respectievelijk mens en dier, de GD bewaakt de diergezondheidssituatie en het CIb ondersteunt de GGD en en coördineert de infectieziektebestrijding in complexe situaties of bij regio-overstijgende problemen. Hieruit volgen verschillen in de focus van de samenwerking tussen de partijen onderling, waardoor elke relatie haar eigen doelstelling, invulling en legitimiteit kent. De relaties tussen de samenwerkingspartners worden in de onderstaande afbeelding schematisch weergegeven. De taken en verantwoordelijkheden van de regionaal veterinair consulent (RVC er), die als evenknie van de RAC er in de veterinaire kolom fungeert, worden in paragraaf 4.1 toegelicht. De RVC en RAC vormen geen zelfstandige entiteiten maar opereren onder de verantwoordelijkheid van respectievelijk het VWA Incident en Crisis Centrum (VIC) en CIb. De GGD neemt in het schema een centrale positie in omdat de focus van dit protocol ligt op de samenwerking in de regio en de ondersteuning van de GGD en. Voor een gedetailleerde beschrijving van de taken van de betrokken partijen wordt verwezen naar Vademecum Zoönosen van het RIVM. 3

8 3. Samenwerking bij meldingen en gegevensuitwisseling 3.1 Gegevensuitwisseling Uitwisseling van gegevens kan van groot belang zijn voor een adequate bestrijding en preventie van zoönosen. Alle partijen kunnen onderling gegevens delen binnen de wettelijke kaders van de privacywetgeving. Terwijl gegevens waarover CIb, GGD en en NVWA de beschikking hebben zich al binnen het publieke domein bevinden, geldt dat vaak niet voor gegevens waarover de GD beschikt. In verreweg de meeste situaties komen gegevens afkomstig van de GD echter ook beschikbaar voor de humane kolom. Dat gebeurt enerzijds via de veterinaire meldingsplicht, waar ook de GD aan onderhevig is (zie 3.2) en anderzijds, maar zonder privacygevoelige informatie, via de verslagen van het maandelijkse Signaleringsoverleg zoönosen (SO-Z), waar de GD in vertegenwoordigd is. GGD en kunnen zich abonneren op de verslagen van het SO-Z. In urgente gevallen kan gebruik gemaakt worden van de formele bevoegdheid van de NVWA om gegevens van private partijen te vorderen. Als het gaat om meldingsplichtige dierziekten vormt de Gezondheidsen welzijnswet voor dieren (GWWD) hiervoor het wettelijke kader. Bij niet-meldingplichtige dierziekten kan de NVWA, onder voorwaarde dat ze een gevaar voor de volksgezondheid vormen, op basis van haar staatstoezichtsfunctie zoals die in de Gezondheidswet is vastgelegd, gegevens vorderen. 3.2 Melding van verdenkingen en besmettingen door NVWA De NVWA is wettelijk verplicht de burgemeester schriftelijk op de hoogte te stellen van verdenkingen en bewezen besmettingen van meldingsplichtige besmettelijke dierziekten in zijn gemeente. Ook het intrekken van de verdacht- dan wel de besmetstatus van het veehouderijbedrijf wordt schriftelijk medegedeeld. Daarnaast zal de NVWA de GGD van de betreffende gemeente de verdacht-, besmet-, verdacht-af- en besmet-afbrieven in afschrift per toesturen. Indien de GGD hierover vragen heeft, kan de GGD de RVC er of het VIC benaderen. Bij Q-koorts zijn de afspraken zoals die in het Samenwerkingsprotocol Q-koorts zijn vastgelegd van toepassing. 3.3 Maatregelen naar aanleiding van een melding In het geval dat er naar aanleiding van het onderzoek van de NVWA een besmettelijke dierziekte wordt vastgesteld die onder de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren (GWWD) meldings- en bestrijdingsplichtig is, zal de NVWA overgaan tot het nemen van maatregelen. De burgemeester van de gemeente en de GGD worden hiervan op de hoogte gesteld. Voor zover er geen sprake is van een meldings- en bestrijdingsplichtige dierziekte, kunnen geen afdwingbare maatregelen worden genomen. In ieder geval zal de NVWA de houder van het dier/de dieren adviseren over maatregelen die kunnen helpen verdere verspreiding of ziektegevallen bij mensen te voorkomen. De GGD en de burgemeester worden schriftelijk geïnformeerd over de geadviseerde maatregelen, de reden van de maatregelen en de verwachte opbrengst ervan. De GGD neemt contact op met de NVWA om af te stemmen welke maatregelen in het kader van de volksgezondheid en publieksinformatie gewenst zijn. In de gevallen waarbij maatregelen op basis van vrijwilligheid niet 4

9 Protocol Regionale Samenwerking Zoönosen en Voedselinfecties volstaan, kan bekeken worden in hoeverre de Wet publieke gezondheid mogelijkheden biedt tot het nemen van maatregelen. De werkwijze staat nader beschreven in bijlage Kennis en adviesfunctie van de GD De GD beschikt over uitgebreide kennis over de diergezondheid uit vooral het nietmeldingsplichtige circuit en over de structuur van de veehouderijsector. Deze kennis kan van belang zijn voor GGD en in een uitbraaksituatie of voor de beoordeling van veterinaire risico s in de regio. Voor de communicatie tussen de samenwerkende partijen wijst de GD een vast aanspreekpunt aan. GGD en kunnen via het vaste aanspreekpunt van de GD kennis en advies vragen. Bij bronopsporingsonderzoeken kan de GD in voorkomende gevallen ook via de NVWA worden ingeschakeld. 3.5 Spoedeisende zaken In sommige situaties kan niet worden gewacht totdat de GGD schriftelijk over een bepaalde verdenking/besmetting wordt geïnformeerd, dit betreft meldingen waar de GGD met spoed bepaalde acties moet uitzetten of direct geïnformeerd moet zijn in verband met (risico op) maatschappelijk onrust. In deze situaties zal de NVWA de GGD in kwestie telefonisch van de situatie op de hoogte stellen. Ook kan de GGD contact opnemen met het VIC van de NVWA voor meer informatie of snellere berichtgeving als dat wenselijk is. Van spoed is in ieder geval sprake bij: blootstelling van personen aan potentieel rabide dieren (vleermuiscontacten inbegrepen); klinische verdenkingen van aviaire influenza in verband met influenzaprofylaxe voor ruimers; Q-koortsgerelateerde abortusstormen bij geiten- of schapenbedrijven (zie samenwerkingsprotocol Q-koorts); Q-koortsverdenkingen en -besmettingen op basis van tankmelkmonitoring (zie samenwerkingsprotocol Q-koorts); groot risico op of in geval van maatschappelijk onrust, politieke gevoeligheid of bestuurlijke onrust. Het is van belang dat ook de LCI van het RIVM spoedig op de hoogte wordt gesteld van: klinische verdenkingen van aviaire influenza; Q-koortsgerelateerde abortusstormen bij geiten of schapenbedrijven (zie samenwerkingsprotocol Q-koorts); Q-koortsverdenkingen en -besmettingen obv tankmelkmonitoring (zie samenwerkingsprotocol Q-koorts). 3.6 Bronopsporingsverzoeken door GGD Voor de bestrijding van zoönotische infecties bij de mens is kennis van de bron essentieel. De NVWA is bevoegd om op verzoek van de GGD een bronopsporingsonderzoek in te stellen. Een GGD kan daartoe telefonisch of middels een standaard meldingsformulier (bijlage 4) digitaal een melding doen bij het Klant Contact Centrum (KCC) van de NVWA. In spoedeisende gevallen kan de betreffende GGD overdag ook direct melding doen bij het VIC. Buiten kantoortijd is het VIC bereikbaar via het KCC. 5

10 3.7 Bijzondere casuïstiek Meldingen van GGD en kunnen zoönotische aandoeningen betreffen die zelden of nooit worden gezien of die anderszins bijzonder zijn. Dit zijn signalen waarvan het belangrijk is dat er ook regiooverstijgend over wordt gecommuniceerd. Het VIC is vertegenwoordigd in het wekelijkse Signaleringsoverleg (SO) van het RIVM en het SO-Z en zal na ruggespraak met de GGD deze signalen in het SO en/of SO-Z inbrengen. 6

11 Protocol Regionale Samenwerking Zoönosen en Voedselinfecties 4. Ondersteuning reguliere samenwerking 4.1 Regionaal veterinair consulent De samenwerking tussen NVWA, GGD en, GD en CIb wordt belemmerd door incongruente organisatiestructuren. GD, CIb en NVWA opereren op landelijk niveau, GGD en op regionaal niveau. GGD en en CIb hebben de afstand tussen individuele GGD en en het CIb al eerder onderkend en het Project Regionale ondersteuning infectieziektebestrijding gestart om de samenwerking tussen beide niveaus te versterken. In het Project Regionale ondersteuning infectieziektebestrijding maakt elke GGD onderdeel uit van één van de infectieziekteregio s. In elke infectieziekteregio vormt één regionale arts-consulent (RAC er) de verbindende schakel naar het CIb. Ter aanvulling op deze structuur wijst de NVWA voor elke infectieziekteregio dierenartsen aan als regionale veterinair consulent (RVC er). De RVC ers zijn toezichthoudende dierenartsen die naast hun consulentenfunctie reguliere taken bij de NVWA uitvoeren. Taken: vervult een liaisonfunctie tussen het VIC en de GGD en in zijn infectieziekteregio; legt verbindingen tussen de humane en de veterinaire sector en faciliteert de kennisdeling tussen de sectoren; fungeert als vraagbaak voor de GGD en in zijn regio voor inhoudelijke vragen over zoönosen en vragen over het beleid van de NVWA; signaleert knelpunten in de regionale samenwerking; voert (vooral complexere) bronopsporingsonderzoeken uit. RVC ers functioneren onder verantwoordelijkheid van het VIC, maar beschikken niet over het mandaat voor het bepalen van het zoönosebeleid in de regio, de ontwikkeling van richtlijnen, het opzetten van onderzoeks- en samenwerkingsprojecten en het opzetten van regionale bestrijdingsprogramma s. Deze taken vallen onder de verantwoordelijkheid van het VIC of de productmanager zoönosen van de NVWA. Het spreekt voor zich dat de RVC er in het kader van zijn/haar liaisonfunctie wel de taak heeft deze zaken bij de NVWA en de andere samenwerkingspartners onder de aandacht te brengen. GGD en richten bronopsporingsverzoeken aan het Klant Contact Centrum (KCC) van de NVWA, niet aan de RVC er, dit in verband met procesbewaking en centrale registratie van gegevens. 4.2 Samenwerking regionaal arts-consulent en regionaal veterinair consulent De RAC er en RVC er vormen de spil in de versterking van de regionale humaan veterinaire samenwerking. Deze samenwerking spitst zich vooral toe op de inhoudelijke samenwerking, kennisdeling en het verbeteren van de informatievoorziening. De voornaamste taak van de RAC RVC-koppels is ervoor te zorgen dat de samenwerking tussen de partijen die bij de bestrijding van zoönosen betrokken zijn in vredestijd op peil wordt gebracht en gehouden. De samenwerking tussen RAC er en RVC er bestrijkt ook aspecten van de preventie van zoönosen. RVC ers en RAC ers onderhouden een nauwe samenwerkingsrelatie in de infectieziekteregio. Ze hebben regelmatig contact en zoeken stemmen met elkaar af over kwesties van de humaan-veterinaire samenwerking in de regio. De RAC-RVC-koppels hebben één vast aanspreekpunt bij de GD en het CIb. RAC er en RVC er organiseren in hun infectieziekteregio regelmatig bijeenkomsten voor GGD-artsen en GGD- 7

12 verpleegkundigen en NVWA-dierenartsen. Voor deze bijeenkomsten kunnen ook andere partijen uitgenodigd worden. Taken: organiseren van regionale bijeenkomsten; vraagbaakfunctie voor vragen uit de dagelijkse praktijk; advisering bij vermoedelijke dierziekteuitbraken; faciliteren van een goede informatievoorziening tussen de samenwerkingspartners tijdens uitbraken van (zoönotische) dierziekten; signaleren van problemen in de samenwerking of informatievoorziening; (mee) organiseren van overleggen met samenwerkingspartners in uitbraaksituaties. 4.3 Overleg Tijdig en regulier contact vormt de basis voor een gestructureerde samenwerking. Het is daarom wenselijk dat er overleg wordt georganiseerd met de betrokken partijen in een regionaal overleg zoönosen, RO-Z. De bestaande overlegstructuur van de infectieziektebestrijding, het Provinciaal Overleg Infectieziekten (POI), is een geschikt platform voor het RO-Z om op aan te sluiten. Het initiatief voor de organisatie van het regionaal overleg ligt bij de RAC en RVC. Tijdens het RO-Z kunnen de betrokken partijen elkaar beter leren kennen, kan kennis worden uitgewisseld, bijvoorbeeld door het houden van inhoudelijke presentaties over zoönosen en voedselgerelateerde zaken, kunnen samenwerkingsafspraken worden gemaakt en casuïstiek worden besproken. Daarnaast is er een landelijk overleg van de RAC ers en RVC ers waarvoor ook de vertegenwoordiger van de GD en het LCI wordt uitgenodigd. Mogelijke deelnemers RO-Z: vertegenwoordiging van alle GGD en in de regio; vertegenwoordiging GD; vertegenwoordiger NVWA/Expertisecentrum voedselinfecties; vertegenwoordiger NVWA/VIC; regionaal arts-consulent; regionaal veterinair consulent; regionaal consulent medisch microbioloog; deskundigen op kennisgebieden, zoals arbo en veterinaire of levensmiddelenmicrobiologie. 4.4 Samenwerking bij evenementen met dieren GGD en hebben regelmatig te maken met evenementen waarbij publiek in contact komt met dieren. In sommige gevallen zijn hiervoor wettelijke kaders van toepassing (evenementen met schapen en geiten). In verreweg de meeste situaties is dat echter niet het geval. Voor zover er een adviserende taak voor de GGD is weggelegd, kan er voor het beoordelen van veterinaire risico s een beroep worden gedaan op de GD en de NVWA. 4.5 Samenwerking bij publieksevenementen P.M. 8

13 Protocol Regionale Samenwerking Zoönosen en Voedselinfecties 4.6 Samenwerking bij uitbraken van voedselinfecties P.M. 9

14 5. Samenwerking bij regionale incidenten Uitbraken van zoönotische infecties bij mens en dier en uitbraken van voedselinfecties kunnen het karakter van een incident of crisis hebben. Incidenten met een (mogelijke) regio-overschrijdende impact en crises zijn situaties waarbij de landelijke structuur voor de bewaking en beheersing van zoönosen leidend is. Ingeval van een regionaal incident of crisis is het, met het oog op de uit te voeren bestrijdingsmaatregelen, noodzakelijk dat de betrokken partijen bij elkaar komen indien de situatie dit vereist in een Regionaal Crisisoverleg Zoönosen (RCO-Z). De vergaderfrequentie hangt af van de ernst van de situatie en kan variëren tussen dagelijks en maandelijks. Deelnemers van het RCO-Z zijn in ieder geval de GGD en de NVWA. Afhankelijk van de situatie kunnen voor het RCO-Z vertegenwoordigers van de GD, GHOR, CIb, arbodeskundigen of andere deskundigen of partijen gevraagd worden om deel te nemen aan het overleg. 10

15 Protocol Regionale Samenwerking Zoönosen en Voedselinfecties 6. Communicatie In de communicatie zijn landelijke structuren leidend zodra dáár het voortouw ligt. De samenwerkende partijen informeren elkaar vóórdat naar het brede publiek wordt gecommuniceerd over zaken die de samenwerking raken c.q. voortvloeien uit de samenwerking. De communicatieafdelingen van de samenwerkende partijen stemmen daarbij af wie het initiatief neemt. 11

16 Bijlage 1. Begrippen- en afkortingenlijst BAO Bestuurlijk afstemmingsoverleg Bedrijven met een Dierhouderijen die bedrijf openstellen voor publieksactiviteiten publieksfunctie Besmet bedrijf Verdacht bedrijf waarbij bij een volgend tankmelkonderzoek het ambtelijk tankmelkmonster positief wordt getest CIb Centrum Infectieziektebestrijding Clusteranalyse Epidemiogische analyse van humane ziektegevallen Q-koorts Coxiella burnetii Veroorzaker van Q-koorts CVI Centraal Veterinair Instituut DR Dienst Regelingen DRZ Directie Regionale Zaken van het ministerie van EL&I EL&I Ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie EPI Afdeling Epidemiologie en Surveillance van het CIb GD Gezondheiddienst voor Dieren Geografisch cluster Aantal meldingen dat op basis van tijd en plaats opvallend is GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst GGD Nederland Koepelorganisatie van de GGD'en GWWD Gezondheids- en welzijnswet voor dieren Hobbyboeren Dierhouderij met minder dan 50 dieren Humaan geval Persoon met besmetting met Coxiella burnetii IZB infectieziektebestrijding KCC Klant Contact Centrum van de NVWA LCI Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding LZO Laboratorium voor Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie van het CIb NVWA Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit, inspectiedienst van EL&I, ontstaan uit fusie VWA, Algemene Inspectiedienst en Plantenziektekundige Dienst OIE Wereldorganisatie voor diergezondheid OMT Outbreak Management Team POI Provinciaal Overleg Infectieziekten Q-koorts Ziekte veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetii RAC er Regionaal arts-consulent RCO-Z Regionaal Crisisoverleg Zoönosen RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RVC er Regionaal veterinair consulent SO-Z Signaleringsoverleg zoönosen UBN database Database van EL&I met alle dierhouderijen in Nederland Verdacht bedrijf Bedrijf waarbij het eerste monsteronderzoek door de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) PCR positief is en hetzelfde monster bij confirmatieonderzoek positief is bevonden door het CVI VIC VWA Incident en Crisis Centrum WPG Wet publieke gezondheid 12

17 Protocol Regionale Samenwerking Zoönosen en Voedselinfecties Bijlage 2. Opvolging van bronopsporingsverzoeken door NVWA De GGD meldt een enkel humaan ziektegeval of cluster van patiënten bij het KCC van de NVWA. Het KCC stuurt de melding door naar het VIC. Het VIC neemt telefonisch contact op met de GGD over de melding en geeft het klacht(casus)nummer door aan de GGD. Afhankelijk van de melding stelt het VIC een instructie op voor de regionale dierziekte- /zoönosedeskundige van de NVWA die de werkwijze beschrijft die in de betreffende regio uitgevoerd moet worden. Indien een melding te weinig aanknopingspunten voor het instellen van een onderzoek biedt, neemt het VIC contact op met de GDD. Indien daarbij geen aanvullende gegevens worden verkregen die een onderzoek alsnog mogelijk maken, wordt de melding niet in behandeling genomen. De GGD wordt hierover telefonisch en schriftelijk geïnformeerd. Het VIC geeft de melding telefonisch en de instructie per door aan de regionale dierziekte-/zoönosedeskundige van de NVWA. De dierziekte-/zoönosedeskundige neemt binnen 2 werkdagen na binnenkomst van de melding contact op met de GGD die de melding heeft gedaan om details van het onderzoek te bespreken en eventueel noodzakelijke gemeenschappelijke locatiebezoeken te plannen. De dierziekte-/zoönosedeskundige stelt een onderzoek in en neemt indien nodig ook monsters. De monsters worden onderzocht door het Centraal Veterinair Instituut (CVI) in Lelystad. De bevindingen van het onderzoek worden schriftelijk teruggekoppeld aan het VIC. Het VIC geeft de bevindingen door aan de GGD. De duur van het onderzoek is mede afhankelijk van de duur van eventueel monsteronderzoek. Het VIC stelt de GGD op de hoogte van vertragingen. De streeftijd voor de afhandeling van een niet-spoedeisende melding is twee weken. Het VIC stelt een schriftelijk verslag van de meldingafhandeling op en communiceert dit met de GGD. 13

18 Bijlage 3. Contactgegevens NEDERLANDSE VOEDSEL- EN WARENAUTORITEIT Hoofdkantoor NVWA Bezoekadres Catharijnesingel GG Utrecht Postadres Postbus AA Utrecht Telefoon: (088) Website: Meldkamer: Meldpunt dierziekten Telefoon: (24 uur/dag) Bereikbaarheid NVWA De meldkamer van de NVWA en het meldpunt dierziekten zijn 24 uur per dag gedurende 7 dagen van de week bereikbaar. Buiten kantooruren Meldingen die buiten kantooruren binnenkomen worden aan de piketdienst van het VIC doorgegeven. Afhankelijk van het spoedeisende karakter van de melding zet de dienstdoende medewerker de melding direct of de volgende werkdag door naar de regionale contactpersoon. GGD NEDERLAND Bezoekadres Adriaen van Ostadelaan AM Utrecht Postadres Postbus AH Utrecht Telefoon: Fax: info@ggd.nl Website: 14

19 Protocol Regionale Samenwerking Zoönosen en Voedselinfecties GGD EN Uitgebreide informatie over de GGD en met adressen en telefoonnummers is te vinden op RIVM Bezoekadres Antonie van Leeuwenhoeklaan MA Bilthoven Postadres Postbus BA Bilthoven Telefoon: (030) Fax: (030) info@rivm.nl Website: 15

20 Bijlage 4. Standaard meldingsformulier voor GGD aan NVWA Meldingsformulier GGD aan NVWA Mail dit formulier aan Dag: Datum: Tijdstip melding: Soort melding GGD dossiernummer Voedselinfectie Zoönose Anders, te weten Nieuwe melding NVWA klachtnummer Lopende melding Gegevens casushouder GGD Naam: Functie : arts infectieziektebestrijding GGD sociaal verpleegkundige GGD anders, te weten: Telefoonnummer: Faxnummer: Toelichting melding Beschrijving probleem Verwekker/werkhypothese Aantal zieken + volledige postcode woonadres van alle patiënten Datum eerste ziektedag(en) Datum blootstelling aan bron Plaats Actie ondernomen door GGD Gegevens verdacht bedrijf: Naam Adres Telefoon Contactpersoon Opmerkingen Verzoek actie NVWA Klachtnummer verstrekken en document retourneren aan GGD Telefonisch contact casushouder NVWA met casushouder GGD Opstarten onderzoek NVWA Anders, te weten Verzoek terugrapportage Geen Invullen door NVWA: De melding van GGD is door de NVWA ontvangen op: De bevestiging van ontvangst van deze melding met het NVWA klachtnummer kunt u retourneren aan: Met een CC aan: Datum / / om uur 16

21 Protocol Regionale Samenwerking Zoönosen en Voedselinfecties Bijlage 5. Zoönosestructuur Zie uitklapblad. 17