5,7. Werkstuk door een scholier 3202 woorden 29 april keer beoordeeld. Geschiedenis INLEIDING

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "5,7. Werkstuk door een scholier 3202 woorden 29 april keer beoordeeld. Geschiedenis INLEIDING"

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3202 woorden 29 april ,7 222 keer beoordeeld Vak Geschiedenis INLEIDING Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat ik een boek heb gelezen van Thea Beckman met de titel "kruistocht in spijkerbroek". Het boek ging over een jongen die door een tijdmachine in de 10e eeuw terecht was gekomen en mee is gaan lopen met een kruistocht door Nederland. Hij nam de leiding met andere paters. Hij maakte veel door maar uiteindelijk had de pater gelogen tegen de weesjes die meeliepen. Ze werden verkocht aan Italië als slaaf. De jongen was een tijd later weer in zijn eigen 20e eeuw terechtgekomen. Ik ben ook een keer op Malta geweest en heb daar een museum over de kruistochten bezocht. Daar heeft hij ook gezien hoe de reis naar Jeruzalem verliep. Verder ben ik een keer naar Engeland geweest, naar Robin Hood land. Daar werd ook verteld over de kruistochten, over Koning Richard (Leeuwenhart). Het lijkt mij dus leuk om het werkstuk over de kruistochten te maken. Bij het voorbereiden van dit werkstuk ontdekte ik dat veel kruistochten waren begonnen in opdracht van de paus. Ik vroeg mij af of de kruistochten plaatsvonden omdat de paus dit wilde of omdat iemand gewoon de baas wilde zijn, dus op macht uit was. Ik heb daarom gekozen voor de volgende probleemstelling: probleemstelling KRUISTOCHTEN OPDRACHT VAN GOD OF MISBRUIK VAN MACHT. Vraag en deelvragen Om de probleemstelling te kunnen onderzoeken is het van belang hieruit de hoofd en de deelvragen af te leiden. Volgens het boekje ABC van een onderzoeksopzet (blz. 48 e.v.) kan een onderzoek niet anders geordend worden dan door op deze manier te werken. In de probleemstelling zitten de deelvragen. Door deze hiervan af te leiden is het mogelijk meer ordening aan te brengen in het onderzoek. Als ik de probleemstelling nader bestudeer dan is deze te splitsen in vier deelvragen, namelijk: 1. Hoe was het leven in de 10e tot de 13e eeuw? 2. Wat was de noodzaak van de kruistochten? Pagina 1 van 10

2 3. Welke verschillende kruistochten waren er? 4. Hoe denkt men nu over de kruistochten? Dit werkstuk heb ik als volgt opgebouwd: In hoofdstuk 1 ga ik beschrijven hoe het leven was in de 10e tot de 13e eeuw. Ik ga uitleggen hoe mensen leefden, wie de baas was etc. In het tweede hoofdstuk vertel ik iets over wat de aanleiding was om de kruistochten te beginnen. Het derde hoofdstuk gaat over de 8 verschillende kruistochten en de kinderkruistochten. In hoofdstuk 4 beschrijf ik de uitkomsten van het onderzoekje dat ik heb gedaan onder een aantal ouderen en leeftijdsgenoten. Bij de Conclusies geef ik aan wat mij is opgevallen en in dit hoofdstuk zal ik ook mijn eigen mening geven over de probleemstelling. Ik wens u veel plezier toe bij het lezen van dit werkstuk. Rick de Waal Bathmen, 27 maart HET LEVEN IN DE 10e TOT 13e EEUW De middeleeuwse boer werkte keihard om zijn familie in leven te houden. De dorpen bestonden uit een reeks hutten die kris kras door elkaar heen stonden, langs een zandweggetje. De hutten beschikten over één kamer en de daken waren met stro bedekt. Een boer bezat een stukje grond waarop hij groente verbouwde. Ook had men soms enkele kippen, één varken en een koe. Een boer moest gemiddeld drie dagen in de week op het land van de Leenheer werken (in de oogsttijd langer). Een Horige deed zijn hele leven niets anders dan ploegen met een houten ploeg voortgetrokken door ossen. Ook moest een horige boer maaien, hooien, wieden, dorsen, oogsten, de haag en greppels onderhouden en de kar met spullen vervoeren. In de middeleeuwen leefden de mensen maar half zo lang als nu en vele kinderen haalden de leeftijd van twee jaar nog niet eens. De handarbeiders, zoals: timmerlui, smeden, schilders en glazenmakers, werken net als een horige voor de Leenheer. Zij werden betaald in natura en soms met geld. De specialisten werden zeer gewaardeerd en zij reisden rond om op allerlei plaatsen kerken, burchten, kastelen en zelfs burgerhuizen te bouwen, omdat de bevolking toen erg groeide. Ook liepen er geestelijken en Edelen rond. Die Edelen waren erg rijk, ze woonden veilig in hun kloosters en kastelen. Als de Edelen geen oorlog voerden dan gingen ze jagen en ze luisterden naar muziek van rondtrekkende zangers. 2. DE NOODZAAK VAN DE KRUISTOCHTEN Tussen 600 en 700 was er in Arabië een nieuwe godsdienst ontstaan. De profeet Mohammed had de Islam Pagina 2 van 10

3 gesticht. De Islam breidde zich snel uit over de landen in het zuiden en oosten van de Middellandse Zee. Toch leverde dat voor de Christenen in het begin geen probleem op. De Arabieren behandelden hen niet als vijanden, ze zorgden voor onderdak en voedsel. Dat veranderde toen de Seldsjoeken ( uit Turkije) de baas werden in Palestina. Het waren fanatieke mohammedanen, die niets van de Christenen wilden weten. Zij overvielen de pelgrims en bestalen hen. Veel pelgrims werden gevangen genomen, ze werden gemarteld of gedood. De Christenen verlangden vurig naar het bevrijden van Jeruzalem, maar er waren meer redenen om Jeruzalem te bevrijden van de Turken. Die redenen waren o.a.: De paus zei dat God beloofde de deelnemers, die meegingen om Jeruzalem te bevrijden, al hun zonden werden vergeven; Ze hoefden geen belasting meer te betalen. In die tijd had je veel slaven die meegingen om de reden dat ze vrije mensen werden al ze meegingen; Ridders en Edelen wilden in die tijd graag de strijd winnen en een eer behalen. In het einde van de 11e eeuw kreeg het westerse Christendom de kans een overtuiging en een militaire macht te behalen, de kerk hielp ook mee en stond achter de Ridders, het volk en de vele pelgrims. Ook vertelde de paus over de kruistochten in Italië en Frankrijk. Hij schreef ook brieven aan Vorsten en Edelen. Tegelijkertijd trokken de priesters en monniken mee om mensen onderweg over de kruistochten te vertellen en ze probeerden de burgers over te halen om mee te trekken naar het heilige land 'Jeruzalem'. 3. DE VERSCHILLENDE KRUISTOCHTEN Toen de berichten dat pelgrims overvallen, bestolen, gevangengenomen, gemarteld en gedood werden door Seldsjoeken,het westen bereikten ontstond er veel woede. Er moest iets aan gedaan worden. Het heilige land moest bevrijd worden. In 1095 riep de paus, het hoofd van de kerk bijeen. Hij vertelde over het lijden van de Christelijke pelgrims. Hij smeekte de menigte om Jeruzalem te gaan bevrijden. Hij sloot met woorden "God wil het". En de kruistochten waren een feit. Er zijn 8 kruistochten geweest en een kinderkruistocht. De route van de kruistochten was steeds verschillend, zoals te zien is op het plaatje op het plaatje op de volgende bladzijde. 1e kruistocht Op een junimorgen in 1099 kwamen er in de verte torens van Jeruzalem op. De heilige stad was bereikt. Een groot gejuich steeg op. Het leger ging op hun knieën en kuste de grond waar Christus had gelopen. Jeruzalem was een stad met dikke muren en sterke torens. In de gloeiende hitte moest de stad belegerd worden. Maar de turken verdedigden zich taai. Uiteindelijk kon Jeruzalem met behulp van houten stormtorens worden ingenomen. Nu gebeurde er iets vreselijks. De Christelijke pelgrims gedroegen zich even slecht als hun vijanden. Er Pagina 3 van 10

4 werd een enorm bloedbad aangericht. Niemand werd gespaard geen vrouw en zelfs geen kind. De kruisvaarders hadden hun doel bereikt. De heilige stad was bevrijd voor het geloof. De legeraanvoerder Godfried van Bouillon zou koning mogen worden van het koninkrijk. Maar Godfried weigerde dat. Hij wilde geen kroon dragen waar Jezus een doornkroon had gedragen. Godfried stierf al na een jaar, zijn broer volgde hem op. Die wilde wel koning worden. Na de verovering van Jeruzalem gingen de meeste kruisvaarders terug naar huis. De ridders die achterbleven moesten de stad verdedigen tegen nieuwe aanvallen, want de Turken bleven doorgaan met aanvallen op de stad. De verdedigers konden het niet volhouden. Er zou een tweede kruistocht moeten komen om de moslims voorgoed te verslaan. 2e kruistocht De man die zich daarvoor inzette was Bernardus van Clairvaix. Hij was een geweldig spreker. Overal waar hij kwam zette hij de mensen in vuur en vlam. Zelfs de koning van Frankrijk en de keizer van Duitsland deden met de kruistocht mee. Hun legers verloren veel mensen in de strijd tegen de Turken. Toch lukte het hun Jeruzalem te bereiken, maar ze waren totaal uitgeput. De moslims waren niet te verslaan. Met een handjevol kwamen de vorsen terug. De tweede kruistocht was totaal mislukt. 3e kruistocht Ongeveer 40 jaar later kwam er in Egypte een nieuwe sultan aan de macht. Dat was Saladin een uitstekend legeraanvoerder. Hij vond dat de Christenen uit Jeruzalem weg moesten en kondigde de oorlog af. De moslims kwamen Palestina binnen. Ze versloegen het Christenleger, dat zich verdedigde tot de laatste man. De heilige stad werd ingenomen en de koning werd gevangen genomen. De kerken werden moskeeën, kruisen en kerkklokken werden stuk geslagen. De val van Jeruzalem veroorzaakte in het westen grote woede. Opnieuw waren de Christelijken in het heilige land in gevaar. De drie machtigste vorsten van het westen spanden zich in voor een nieuwe kruistocht. Het waren koning Richard Leeuwenhart van Engeland, keizer Frederik Barbarossa van Duitsland en koning Filips II Augustus van Frankrijk. Uit alle landen van Europa stroomden kruisvaarders toe. Met een leger van man trok Barbarossa op. Heel bekwaam leidde de keizer het leger tot de Zuidkust van Klein-Azië. Tot plotseling door het hele kamp gezegd werd dat de keizer dood was. Hij was verdronken in een rivier toen hij zich wou opfrissen. Maar de tocht ging door. Intussen hadden de Franse en de Engelse legers een andere weg gekozen. Die gingen over zee rechtstreeks naar het heilige land. Ze waren geland bij Akka in Palestina. De Duitse kruisvaarders sloten zich bij hen aan. Akka werd na hevige gevechten ingenomen maar Jeruzalem werd niet veroverd. Want er was een strijd om Pagina 4 van 10

5 de macht ontstaan tussen de Christelijke aanvoerders. Richard Leeuwenhart won die strijd. De Franse koning ging met het grootste deel van zijn leger terug naar huis. Richard ging door met de oorlog tegen Saladin. Maar veel hielp het niet. De sultan beloofde dat de Christen drie jaar een stukje land mochten behouden. En dat ze op bedevaart naar het heilige graf mochten gaan, maar wel ongewapende groepjes. Richard Leeuwenhard ging na veel avonturen terug naar Engeland. Hij was daar 10 jaar niet geweest. 4e tot 8e kruistochten Na deze kruistochten werden er nog vier grote kruistochten gehouden. De bedoelingen waren niet altijd even eerlijk. Het ging niet meer zoals de eerste kruistocht. Velen gingen nu alleen mee om avonturen te beleven en nog meer uit hebzucht. De kruistochten werden rooftochten. Daarbij vielen Christen zelfs elkaar aan. Zo ontstond er tijdens zo'n tocht een strijd met de Christelijke keizer van Constantinopel. De stad werd veroverd, in stukken geslagen. Kerken en paleizen weden geplunderd. De kinderkruistochten Door deze gebeurtenissen wou niemand nog een nieuwe kruistocht. Tot in 1212 iets vreemds gebeurde. Een Franse herdersjongen slaagde erin een groot aantal kinderen bij elkaar te brengen. Zij zouden doen wat de volwassen niet gelukt was, het heilige land terug geven aan de christenen. Niemand kon hen tegenhouden. Zingend trok de enorme stoet kinderen door het land. Onderweg leefden ze van aalmoezen die goedhartige mensen hun gaven. Duizenden jongens en meisjes bereikten de havenstad Marseille. Daar boden twee kooplieden aan hen gratis naar het heilige land over te varen. Twee schepen stranden. Vijf andere voeren niet naar het heilige land, maar naar Egypte. Daar werden de kinderen als slaven verkocht. Ook vanuit Duitsland vertrok een kinderkruistocht. Die verliep al even slecht. De kinderen kwamen niet verder dan Zuid-Italië. Gelukkig hield de bisschop ze daar tegen. Hij verbood ze aan boord van de schepen naar Palestina te gaan. Op de terugreis gingen duizenden kinderen dood door honger en uitputting. 4. HOE DENKT MEN NU OVER DE KRUISTOCHTEN. Om meer te weten te komen hoe men nu over de kruistochten denkt, heb ik besloten een kort interview af te nemen. Ik heb twee oudere mensen en twee leeftijdsgenoten naar hun mening gevraagd, aan de hand van het interviewformulier, dat ik heb bijgevoegd. Opa Jaap Ik heb mijn Opa geïnterviewd. Mijn Opa heeft vroeger gestudeerd aan de Tropische landbouwschool en was zeer geïnteresseerd in Geschiedenis. Mijn Opa is Hervormd, gaat regelmatig naar de kerk en is ook heel lang ouderling geweest. Rudie van de Meulen De tweede persoon die ik heb geïnterviewd was Rudie van de Meulen. Rudie van de Meulen is actief in de Pagina 5 van 10

6 Hervormde kerk. Zij leidt de Jeugdkerk waar ik vaak heen ga. Rudie van de Meulen volgt een cursus in Zwolle om zelf ook kerkdiensten te mogen houden. Kevin Kevin zit bij mij in de klas. Meestal fietsen we samen naar school. Hij woont namelijk in Colmschate waar ik vanuit Bathmen langs kom. Kevin is niet gelovig en gaat ook niet naar de kerk. Sander Sander zit ook bij mij in de klas. Vorig jaar heeft hij ook al bij mij in de klas gezeten en hij komt net als mij van de HAVO af. Hij is niet gelovig en gaat ook niet naar de kerk. Verslag interviews Vraag 1 Is er volgens u sprake van misbruik van macht of een opdracht van God? Antwoorden: Opa Jaap Het was volgens hem geen opdracht van God. De christelijke pelgrims wilden het heilige land toegankelijk maken voor de christenen. Later begon het meer op misbruik te lijken want toen werden er rooftochten gehouden. Rudie van de Meulen Volgens haar is het ook misbruik van macht. De mensen wisten niet wat goed was. Kevin Volgens Kevin is het machtsmisbruik, omdat God zoiets nooit zou zeggen. Sander Sander denkt ook dat het machtsmisbruik is omdat de paus toen veel macht had omdat heel veel mensen in God geloofden. Vraag 2 Als u toen geleefd zou hebben, zou u de Paus dan geloofd hebben? Antwoorden: Opa Jaap Hij had in die tijd de paus wel geloofd, omdat er alleen het christendom was in het westen. De kerk en de paus had het hoogste gezag. De mensen wisten toen niet beter en namen alles aan wat de paus zei. Nu zou ik hem niet meer geloven, omdat de paus nu niet zoveel gezag meer heeft en de mensen denken nu veel meer zelf. Pagina 6 van 10

7 Rudie van de Meulen Rudie had de paus toen wel geloofd. De paus was hartstikke machtig. Hij kon er zogenaamd voor zorgen dat je in de hemel kwam. Het lag er ook aan wat je toen was. Als je een rijk iemand was had je misschien wel kunnen weigeren, of je deed juist mee om nog meer geld te verdienen. Nu zou ik hem niet geloven. Je mag nu zelf weten wat je doet. Kevin In die tijd had ik hem misschien wel geloofd, omdat in die tijd iedereen gelovig was. Nu zou ik hem niet geloven. Sander Toen wel. De paus had een grote invloed. Nu niet meer, want ik ben niet gelovig. Vraag 3 Vindt u dit christelijk? Antwoorden: Opa Jaap: Het was niet christelijk wat ze in Jeruzalem deden. Toen waren de mensen er van overtuigd dat het goed was omdat de paus dat zei. Nu weet men dat het achteraf niet christelijk was. Rudie van de Meulen Ze vindt het niet christelijk. Het is gewoon oorlog net als destijds in Kosovo of nu in Afganistan. Het draaide gewoon om de macht. Kevin Nee, want volgens de christenen mag je niemand doden en moet je je naaste lief hebben. Sander Sander vindt dit niet christelijk omdat dit tegen strijdig is aan hun geloof. Vraag 4 Denkt u dat dit nu nog steeds kan gebeuren? Antwoorden: Opa Jaap: Waarschijnlijk wordt er geen nieuwe kruistocht gehouden. Pagina 7 van 10

8 Oorlog kan wel, kijk maar naar Sadam Hussein in Irak. Daar hebben de mensen zich ook laten omhalen door een dictator. Net als de paus vroeger. Rudie van de Meulen Een kruistocht kan misschien op een andere manier gebeuren. De kerk is niet meer zo machtig. Uit de politiek kan het wel. Politiek en de kerk lagen toen dicht bij elkaar, nu is het meer gesplitst. Kevin Nee, nu zal dat niet meer zo snel gebeuren, omdat er tegenwoordig allerlei afspraken zijn onder landen. Oorlog zou wel kunnen. Sander Sander denkt ook dat er geen kruistocht meer zal plaats vinden, want de paus heeft bijna geen invloed meer. CONCLUSIES Als ik nu alles op een rij zet over wat ik heb gelezen en wat mensen hebben verteld, kom ik tot de volgende conclusies: De mensen die ik geïnterviewd heb zijn allemaal van mening dat het geen opdracht God was, maar misbruik van macht door de Paus; De meeste mensen zeggen dat ze het moeilijk vinden om met zekerheid iets te zeggen over de mensen die toen leefden. Het is lang geleden gebeurd en daarom hebben ze ook verschillende meningen; De mensen die ik heb geïnterviewd denken allemaal dat ze mogelijk wel deel hadden genomen onder de invloed van de Paus. De Paus of de kerk had vroeger veel macht. De kruistochten waren eigenlijk overbodig omdat het 'beloofde land' nog steeds voor een groot deel mohammedaans is en het eigenlijk om dezelfde God gaat alleen het geloof is iets anders. Naast deze conclusies heb ik zelf ook een mening over de probleemstelling. Deze is: Mijn mening Volgens mij is er sprake van misbruik van macht. Er zijn veel mensen omgekomen bij de kruistochten en ik denk dat God dat niet zou willen. De mensen in die tijd wisten niet beter en ik denk dat ze de Paus geloofden omdat die de belangrijkste persoon van de kerk was. Ik denk dat toen de Paus vertelde wat goed was en wat slecht en mensen dit geloofden. Veel mensen deden ook mee omdat je zonden dan zouden worden vergeven. Ik denk dat de laatste vier kruistochten niets meer met God te maken hadden, want hieraan deden alleen maar mensen mee die geld wilden hebben. NAWOORD Pagina 8 van 10

9 Ik vond het leuk om aan dit werkstuk te werken. Omdat ik in de maand december en januari geen Geschiedenis had, ben ik pas laat begonnen aan dit werkstuk. Het was lastig om zo snel een onderwerp te verzinnen. Toen ik dit onderwerp had bedacht ben ik naar de Bibliotheek gegaan en heb daar een stapel boeken gehaald. Bij het lezen van de verschillende boeken begon ik het steeds leuker te vinden om aan dit werkstuk te werken. Tijdens het maken van het werkstuk heb ik diverse plaatjes gescand voor dit werkstuk. Als ik dan even niets te doen had dan ging ik deze verminken. Bijvoorbeeld koning Richard Leeuwenhard heb ik erg verpest. Ik wou hem eerst op mijn titelblad doen, maar ik heb toch maar de normale gedaan. Ik vond het ook leuk om een onderzoekje te doen over mijn werkstuk. Ik merkte dat als ik een vraag stelde aan mijn Opa hij gelijk allerlei verhalen over vroeger ging vertellen. Op die manier krijg je gelijk ook een indruk van hoe het leven in die tijd was. Nu het af is vind ik het werkstuk erg mooi geworden. Ik wil de mensen bedanken die geholpen hebben bij dit werkstuk, door mee te werken aan mijn onderzoek of tips te geven over het vormgeven van mijn werkstuk. Rick de Waal Bathmen, 27 maart MOEILIJKE WOORDEN: De profeet Boodschapper van God Seldsjoeken Mohammedaanse Krijgers woonachtig in Turkije. Pelgrims Bedevaartgangers Sultan Mohammedaanse vorst Aalmoezen Giften die aan armen werden gegeven Leenheer De heer die een stuk land in ruil gaf voor trouw en militaire steun. Horige Boeren die geen eigen grond hadden en in dienst van de Leenheer waren. Natura Als mensen elkaar met goederen en diensten 'betalen'. LITERATUURLIJST VOORST VAN BEEST, C.W. van, De KRUISTOCHTEN, 1e druk, Fibula-Van Dishoeck, Bussen, Pagina 9 van 10

10 NAAIJKENS, Jan, DE KRUISTOCHTEN, (Informatiereeks) 1e druk, De Ruiter, Gorinchem, DAY, Malcolm, TEN STRIJDE; het verhaal van kastelen en forten door de eeuwen heen, 1e druk, De Lantaarn, Amsterdam, LEWIN, B. Ralph, DE KRUISTOCHTEN (het hoe en waarom boek), 4e druk, Mortelmans, Antwerpen, Beckman, Thea, KRUISTOCHT IN SPIJKERBROEK, 53e druk, Lemniscaat, Rotterdam, Gilbert, J, DE RIDDERS IN DE TIJD VAN DE KRUISTOCHTEN', 1e druk, van Holkema & Warendorf, Bussem. Moerland, Bram, MACHT OF VRIJHEID, Encharta '98, Encyclopedie Winkler Prins Editie (op CD-rom) Grote Winkler Prins Encyclopedie, "DE WERELD VAN DE ISLAM EN "KRUISTOCHTEN", Historioscoop deel 13 en trefwoord 'kruistochten'. 8e druk, Elsevier, Amsterdam, KUYPERS, G. ABC VAN EEN ONDERZOEKSOPZET, Dick Coutinho, Muiderberg, Pagina 10 van 10

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten?

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Rond 1080 bedreigen de minder tolerante Seldjoeken Constantinopel. Het werd voor christelijke pelgrims steeds moeilijker

Nadere informatie

6,4. Werkstuk door N woorden 24 februari keer beoordeeld. Geschiedenis

6,4. Werkstuk door N woorden 24 februari keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door N. 1928 woorden 24 februari 2012 6,4 61 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord: Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat: ik meer wilde weten hoe de kruistochten zijn ontstaan. De hoofdstukken

Nadere informatie

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten prehistorie 42 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Steden en Staten De kruistochten In de woonkamer van familie Vos hangt een klok met Romeinse cijfers. Jos en Mirthe willen graag

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Juul Lelieveld, Frederike Pals, Jacques van der Pijl Controle historische

Nadere informatie

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd

3. Door de kruistochten werden de wegen naar het Oosten weer bekend en werd Samenvatting door M. 1059 woorden 9 december 2013 6 13 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 3.2 Waardoor de handel herleeft in de hoge middeleeuwen 1. Handelaren gingen zicht weer organiseren en gingen samenwerken

Nadere informatie

2

2 1 2 3 4 5 6 Mt 16,21 7 8 9 10 Ze spraken met elkaar over alles wat er gebeurd was. 15 Terwijl ze zo liepen te praten, kwam er iemand bij hen lopen. Het was Jezus, 16 maar de leerlingen herkenden hem niet.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

Spreekbeurt Levensbeschouwing Islam

Spreekbeurt Levensbeschouwing Islam Spreekbeurt Levensbeschouwing Islam Spreekbeurt door een scholier 1817 woorden 6 juni 2007 6,5 164 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 1. Inleiding Ik doe mijn eindpresentatie over de Islam. Eerst wilde

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze

Nadere informatie

Kruistocht in Spijkerboek opdracht

Kruistocht in Spijkerboek opdracht Kruistocht in Spijkerboek opdracht In het boek Kruistocht in Spijkerbroek van Thea Beckman gaat het over Dolf Wega. Hij komt via een tijdmachine in de Middeleeuwen. Jullie gaan hem helpen om op een aantal

Nadere informatie

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12. Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.

Nadere informatie

3. Waarom zijn er zoveel mensen in het huis? 4. Wat wil Mohammed doen?

3. Waarom zijn er zoveel mensen in het huis? 4. Wat wil Mohammed doen? Lees het verhaal over de profeet Mohammed. Dit is het huis van Mohammed. Hij leefde rond het jaar 600. Mohammed woonde in Mekka. Mohammed was een profeet. Een profeet is een wijze man. Het is druk in het

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Kastelen De eerste kastelen De eerste kastelen werden tussen 800 en 1000 na Christus gebouwd. In die tijd maakten de Noormannen de kusten van Europa onveilig: ze plunderden dorpen en boerderijen. De mensen

Nadere informatie

Een nieuwe manier van bouwen

Een nieuwe manier van bouwen Steden en staten LES 3 DE MACHT VAN DE KERK In s-hertogenbosch bouwt men een kathedraal. Daar ga ik mijn stenen verkopen aan de bouwmeester. JE LEERT wat er zo bijzonder is aan een kathedraal; wat een

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken

Nadere informatie

Info plus Het leenstelsel

Info plus Het leenstelsel Project Middeleeuwen F- verrijking week 1 Info plus Het leenstelsel Inleiding De Middeleeuwen betekent letterlijk de tussentijd. Deze naam is pas later aan deze periode in de geschiedenis gegeven. De naam

Nadere informatie

Verspreiding christendom vmbo12

Verspreiding christendom vmbo12 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 12 july 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/62161 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Het Frankische rijk. Bedreigd door de islam. Monniken en Ridders

Het Frankische rijk. Bedreigd door de islam. Monniken en Ridders prehistorie 32 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Monniken en Ridders Het Frankische rijk Jos staat in een hoek van de kringloopwinkel in een grote doos te grabbelen. Hij rommelt

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Kruistochten

Werkstuk Geschiedenis Kruistochten Werkstuk Geschiedenis Kruistochten Werkstuk door een scholier 1571 woorden 15 mei 2003 4,7 85 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Veel van onze gebruiken zijn eigenlijk niet echt van ons. Veel gebruiken komen

Nadere informatie

Kerk en staat hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Kerk en staat hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62235 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

De Romeinen. Wie waren de Romeinen?

De Romeinen. Wie waren de Romeinen? De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als

Nadere informatie

Spreekbeurt en werkstuk over. Ridders. Door: Oscar Zuethoff

Spreekbeurt en werkstuk over. Ridders. Door: Oscar Zuethoff Spreekbeurt en werkstuk over Ridders Door: Oscar Zuethoff Mei 2007 Inleiding Waarom houd ik een spreekbeurt over de ridders en de riddertijd? Toen ik klein was wilde ik altijd al een ridder zijn. Ik vind

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk door een scholier 1820 woorden 26 januari 2005 4,5 1 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Leed van boeddhist is diep én anders Hoe denken de Boeddhisten

Nadere informatie

2 Petrus 1. Begin van de brief

2 Petrus 1. Begin van de brief 2 Petrus 1 Begin van de brief Petrus groet alle christenen 1 Dit is een brief van Simon Petrus, een dienaar en apostel van Jezus Christus. Aan alle mensen die zijn gaan geloven. Jullie geloof is net zo

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw

Tijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw 3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof

Nadere informatie

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom De zeven deugden bestaan al heel lang. Al sinds het begin van de mensheid. Adam zat alleen in het hemelse rijk. Hij verveelde zich

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw

Tijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw 3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof

Nadere informatie

Verspreiding christendom vmbo12

Verspreiding christendom vmbo12 banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 19 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62161 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Kruistocht in spijkerbroek door Thea Beckman

Boekverslag Nederlands Kruistocht in spijkerbroek door Thea Beckman Boekverslag Nederlands Kruistocht in spijkerbroek door Thea Beckman Boekverslag door een scholier 2090 woorden 18 mei 2006 5,7 83 keer beoordeeld Auteur Genre Thea Beckman Jeugdboek, Geschiedenis Eerste

Nadere informatie

Paragraaf 1 t/m 13 6/7 en 11 minder belangrijk. Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen

Paragraaf 1 t/m 13 6/7 en 11 minder belangrijk. Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen Paragraaf 1 t/m 13 6/7 en 11 minder belangrijk Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen 1. De verbreiding van het christendom in Europa 481: Clovis werd koning van één vd Frankische stammen, hij liet de Franken christenen

Nadere informatie

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Werkbladen Voortgezet onderwijs. Naam leerling: Werkbladen Voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film Jerusalem. Een film die gaat over Jeruzalem, een van de oudste steden ter wereld. Ontdek waarom

Nadere informatie

Karel de Grote en het feodale stelsel. Rilana Kuiters. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Karel de Grote en het feodale stelsel. Rilana Kuiters. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Rilana Kuiters Laatst gewijzigd 09 May 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/73905 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Het Christendom in Rome

Het Christendom in Rome Het Christendom in Rome Paragraaf 1: De weg van het Christendom naar Rome Het Christendom is ontstaan doordat men ging geloven dat jezus uit de dood opstond en de zoons van god was. De laatste woorden

Nadere informatie

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN

JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Bijbel voor Kinderen presenteert JEREMIA, DE MAN VAN TRANEN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door:

Nadere informatie

Abdul Fatah al-sisi 90% is moslim, 10% is christen

Abdul Fatah al-sisi 90% is moslim, 10% is christen Hoofdstad: Regeringsleider: Godsdienst: Taal: Caïro Abdul Fatah al-sisi 90% is moslim, 10% is christen Arabisch Egypte in de Bijbel Egypte wordt heel vaak genoemd in de Bijbel. Abraham en de zonen van

Nadere informatie

Middeleeuwen. door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013

Middeleeuwen. door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013 Middeleeuwen door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013 Inhoud blz 1. Voorpagina blz 2. Inhoud blz 7. Sint Willibrord blz 8. De Landheer blz 3. De Middeleeuwen blz 9. Munten blz 4. Carcassonne blz 10.

Nadere informatie

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam: Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden

Nadere informatie

TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS. 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers

TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS. 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers Monniken en Ridders Het Frankische rijk TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS 400 500 700 600 800 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers 1000 500 732: Karel de Grote overlijdt en wordt begraven te

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

De middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6.

De middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6. De middeleeuwen. Isabel Vogelezang 10 jaar OBS De Vogelenzang Leonardo Middenbouw Groep 6. Inhoud 1.De pest 6. Het kasteel 2. Waarom middeleeuwen? 7.Straffen 3.Belegeringswapens 8.Karel de Grote 4. Kinderen

Nadere informatie

23 Spurgeons eerste gemeente Volmaakte mensen Hebben engelen zakken? Bidden en werken Een zacht antwoord Mevrouw

23 Spurgeons eerste gemeente Volmaakte mensen Hebben engelen zakken? Bidden en werken Een zacht antwoord Mevrouw Inhoud Eerst dit 7 1 De duivel wil niet dat je bidt 9 2 Wat gebeurt er in de kerk? 12 3 Alle beetjes helpen 14 4 God geeft ons wat we nodig hebben als wij op 17 Hem vertrouwen 5 Vliegen vangen! 20 6 Lees

Nadere informatie

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Eén van de bekendste koningen uit de Middeleeuwen is Karel de Grote. Hij leeft zo'n 1300 jaar geleden, waar hij koning is van het Frankische rijk. Dat rijk

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

Geschiedenis hoofdstuk 3

Geschiedenis hoofdstuk 3 Geschiedenis hoofdstuk 3 Romeinse rijk 500 v Christus 500 na Christus Rome de eeuwige stad : deze stad bestaat al eeuwenlang. De tijdlijn Het Romeinse rijk begint 500v Chr. En eindigt 500 na Christus.

Nadere informatie

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief 1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de

Nadere informatie

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De middeleeuwen

Samenvatting Geschiedenis De middeleeuwen Samenvatting Geschiedenis De middeleeuwen Samenvatting door een scholier 2856 woorden 29 juni 2011 4,8 57 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden { Geschiedenis } { De Middeleeuwen }

Nadere informatie

In het oude Rome De stad Rome

In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome is héél oud. De stad bestaat al meer dan tweeduizend jaar. Rome was de hoofdstad van het grote Romeinse rijk. De mensen die naar Rome kwamen,

Nadere informatie

De Bijbel open op 3 augustus 2013; herhaling van 18 oktober 2008

De Bijbel open op 3 augustus 2013; herhaling van 18 oktober 2008 De Bijbel open op 3 augustus 2013; herhaling van 18 oktober 2008 Van een van de luisteraars ontving ik een vraag: wat betekent toch die uitdrukking in Openbaring 3: Zie, Ik heb een geopende deur voor u

Nadere informatie

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk). Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest

Nadere informatie

TIJDLIJN VAN DE MIDDELEEUWEN TIJDLIJN

TIJDLIJN VAN DE MIDDELEEUWEN TIJDLIJN e-book Deze serie bestaat uit... 978-94-6175-209-3 (HB) 978-94-6175-153-9 (HB) 978-94-6175-963-4 (e-book) 978-94-6175-967-2 (e-book) 978-94-6175-210-9 (HB) 978-94-6175-155-3 (HB) 978-94-6175-154-6 (HB)

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis De Romeinen Samenvatting Geschiedenis De Romeinen Samenvatting door Esmee 1641 woorden 18 februari 217 6,5 68 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 2 De verovering van

Nadere informatie

Naam: FLORIS DE VIJFDE

Naam: FLORIS DE VIJFDE Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen

Nadere informatie

Kastelen in Nederland

Kastelen in Nederland Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1669 woorden 17 januari 2005 5,6 10 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 3: de Franse Revolutie. Paragraaf 1: het oude Koninkrijk.

Nadere informatie

Kruistochten -> In de late middeleeuwen word religie zo belangrijk dat er steeds meer kerken en gelovigen komen. (religie = het geloof)

Kruistochten -> In de late middeleeuwen word religie zo belangrijk dat er steeds meer kerken en gelovigen komen. (religie = het geloof) Samenvatting door N. 1262 woorden 24 maart 2014 7.2 7 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Kruistochten -> In de late middeleeuwen word religie zo belangrijk dat er steeds

Nadere informatie

De Bijbel open (07-12)

De Bijbel open (07-12) 1 De Bijbel open 2013 48 (07-12) Stel je voor, bovenop een kerktoren zie je een zwaard, geen haan of een kruis, maar een zwaard. Dat zouden we wel vreemd vinden. Want wat heeft de kerk en het christelijk

Nadere informatie

IN GESPREK MET Oude Testament

IN GESPREK MET Oude Testament IN GESPREK MET Oude Testament Ontdekkingsreis 1: God maakt de wereld Gods belofte aan Noach Caroline heeft samen met haar vriend Harry dit bijbelverhaal gelezen. Caroline is 11 jaar en woont in Duitsland.

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

Mensen en Regels. Hoofdstuk 1B5

Mensen en Regels. Hoofdstuk 1B5 Mensen en Regels Hoofdstuk 1B5 Cursus 5.1 Doen wat gezegd wordt Wat leer je in cursus 5.1? hoe ons land bestuurd wordt en door wie welke drie bestuurslagen er zijn hoe democratie werkt hoe wetten gemaakt

Nadere informatie

BIJBELLEESROOSTER VOOR GEZINNEN met kinderen in de basisschoolleeftijd

BIJBELLEESROOSTER VOOR GEZINNEN met kinderen in de basisschoolleeftijd BIJBELLEESROOSTER VOOR GEZINNEN met kinderen in de basisschoolleeftijd DAG 1: God is Koning Lees Psalm 24 Is koning Willem-Alexander belangrijk? Voor Nederland wel. Maar als je naar heel de wereld kijkt,

Nadere informatie

leerwerkboek leerwerkboek Naam ISBN 978-90-01-84110-2

leerwerkboek leerwerkboek Naam ISBN 978-90-01-84110-2 leerwerkboek 5 leerwerkboek 5 ISBN 978-90-01-84110-2 Naam 9 789001 841102 255534 Wijzer Geschiedenis 5 LWB.indd 1 25-09-14 22:13 Wijzer! Geschiedenis Groep 5 Auteurs Marja Baeten Bo Buijs Celeste Snoek

Nadere informatie

De Middeleeuwen het leven in de middeleeuwen

De Middeleeuwen het leven in de middeleeuwen De Middeleeuwen het leven in de middeleeuwen Na de val van het Romeinse rijk begonnen de Middeleeuwen. Ze noemde deze periode de Middeleeuwen, omdat het de periode was van 1000 jaren tussen het beschaafde

Nadere informatie

Kaart op het einde van het Romeinse Rijk

Kaart op het einde van het Romeinse Rijk Kaart op het einde van het Romeinse Rijk 1 Belangrijk in deze periode Door onvruchtbare gronden en een sterk groeiende bevolking moeten de Germanen vanuit Midden- Europa op zoek naar een nieuw woongebied.

Nadere informatie

JESAJA ZIET IN DE TOEKOMST

JESAJA ZIET IN DE TOEKOMST Bijbel voor Kinderen presenteert JESAJA ZIET IN DE TOEKOMST Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door:

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Hoofdstuk 3 - vragen en antwoorden

Verslag Geschiedenis Hoofdstuk 3 - vragen en antwoorden Verslag Geschiedenis Hoofdstuk 3 - vragen en a Verslag door een scholier 2804 woorden 3 mei 2012 5,6 13 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden P1: De verspreiding van het christendom

Nadere informatie

Holland 1000 jaar geleden. Meer weten? Klik hier

Holland 1000 jaar geleden. Meer weten? Klik hier Holland 1000 jaar geleden Meer weten? Klik hier de plaat Holland 1000 jaar geleden INHOUD Waar kijken we naar? Abdij van Egmond Huldtoneel Kerkje van Velsen Ridders over de Heerenweg Haarlem Rijnsburg

Nadere informatie

Wie trok Juda binnen en welke stad werd bedreigd door de inval van vijandelijke troepen?

Wie trok Juda binnen en welke stad werd bedreigd door de inval van vijandelijke troepen? Sanherib belegert Jeruzalem. Wie trok Juda binnen en welke stad werd bedreigd door de inval van vijandelijke troepen? 2 Kronieken 32:1-2, eerste deel 1 Na deze gebeurtenissen en deze blijk van trouw kwam

Nadere informatie

Verhalen uit. Oost-Europa. naverteld door Sandra van der Stege

Verhalen uit. Oost-Europa. naverteld door Sandra van der Stege Verhalen uit Oost-Europa naverteld door Sandra van der Stege 8 De draak van Krakau Een verhaal uit Polen De draak van Krakau is een volksverhaal uit Polen. In het Pools heet het Smok Wawelski. Het verhaal

Nadere informatie

Antwoorden Geschiedenis Standensamenleving 1789 Frankrijk

Antwoorden Geschiedenis Standensamenleving 1789 Frankrijk Antwoorden Geschiedenis Standensamenleving 1789 Frankrijk Antwoorden door een scholier 927 woorden 22 april 2005 5,5 118 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Gechiedenis, par. 1 Vraag 1: Wat voor samenleving

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

De opkomst van het christendom

De opkomst van het christendom De opkomst van het christendom Goden in het Romeinse Rijk Net als de Egyptenaren, Grieken en Germanen geloofden de Romeinen in veel goden. Apollo De belangrijkste waren de staatsgoden zoals Jupiter en

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

Preek over Markus 8: Broeders, zusters, jong en oud,

Preek over Markus 8: Broeders, zusters, jong en oud, Preek over Markus 8: 27-33 Broeders, zusters, jong en oud, Vandaag gaat het over de belangrijkste vraag die een mens zich maar kan stellen. Het is de vraag die Jezus hier stelt aan zijn vrienden en die

Nadere informatie

5,4. Praktische-opdracht door een scholier 4637 woorden 10 januari keer beoordeeld. Geschiedenis INLEIDING

5,4. Praktische-opdracht door een scholier 4637 woorden 10 januari keer beoordeeld. Geschiedenis INLEIDING Praktische-opdracht door een scholier 4637 woorden 10 januari 2003 5,4 97 keer beoordeeld Vak Geschiedenis INLEIDING Dit is mijn Praktische opdracht voor Geschiedenis over als 1ste de Pelgrimstochten en

Nadere informatie

GG - Godsdienst en Steden-Nieuw

GG - Godsdienst en Steden-Nieuw Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Kristel Brekelmans 11 January 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/70270 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon?

Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon? David door koning Achis weggestuurd en God geeft David een tik op de vingers. Bij wie waren David en zijn mannen toen de oorlog tussen de Filistijnen en Israël begon? 1 Samuel 29:2 2 De stadsvorsten van

Nadere informatie

Filippenzen 1. Begin van de brief

Filippenzen 1. Begin van de brief Filippenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Filippi 1 Dit is een brief van Paulus, aan alle mensen in de stad Filippi die dankzij Jezus Christus bij God horen. De brief is ook voor de

Nadere informatie

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.

Nadere informatie

Even herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag

Even herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag Even herhalen Prehistorie Oudheid De ontdekking van het vuur bood enkele voordelen. Zo konden de eerste mensen roosteren, hadden ze en en bood het hun ook vlees warmte licht bescherming Athene stond bekend

Nadere informatie

Naam: En jij..? Esther durft! Kinderdienst 3 februari 2019 CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERK NIEUWE PEKELA

Naam: En jij..? Esther durft! Kinderdienst 3 februari 2019 CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERK NIEUWE PEKELA 3-2-2019 Esther durft! En jij..? Naam: Kinderdienst 3 februari 2019 CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE KERK NIEUWE PEKELA www.cgkpekela.nl www.facebook.com/cgkpekela www.freebibleimages.org 1 Koning Ahasveros

Nadere informatie

Het christendom. : *nog een hoofdstad *de christenen werden belangrijker in Europa *het kloosterleven *begrippen

Het christendom. : *nog een hoofdstad *de christenen werden belangrijker in Europa *het kloosterleven *begrippen Het christendom : *nog een hoofdstad *de christenen werden belangrijker in Europa *het kloosterleven *begrippen Les 1 nog een hoofdstad Romeinen Na de Romeinse tijd brak een andere tijd. Het was een onrustige

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

Naam: KASTELEN. Vraag 1a. Waarvoor moeten we onze huizen tegenwoordig beschermen? ... pagina 1 van 6

Naam: KASTELEN. Vraag 1a. Waarvoor moeten we onze huizen tegenwoordig beschermen? ... pagina 1 van 6 Naam: KASTELEN Heb jij je wel eens afgevraagd hoe je jouw huis zou verdedigen als anderen het probeerden te veroveren? Nou, vroeger dachten de mensen daarr dus echt wel over na. Ze bouwden hun huis zelfs

Nadere informatie

Galaten 1. Begin van de brief

Galaten 1. Begin van de brief Galaten 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Galatië 1-3 Dit is een brief van Paulus aan de christenen in de provincie Galatië. Allereerst dit: Ik ben niet door mensen aangesteld als apostel,

Nadere informatie

Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon

Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis De Grieken

Verslag Geschiedenis De Grieken Verslag Geschiedenis De Grieken Verslag door een scholier 902 woorden 3 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Grieken Annabel van der Geer H1B Voorwoord Ik ga vertellen over de cultuur, politiek

Nadere informatie

Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom

Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom Monnikenwerk Dit is Jorik, hij is arm Zijn vader werkt op het land Dat land is van de monniken Jorik wil een appel pakken uit de boom Hij valt en breekt een

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5)

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting door een scholier 1178 woorden 19 november 2017 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis Samenvatting H1 Het Spaanse wereldrijk

Nadere informatie