PROGRAMMA osseointegratie. Instituut voor

Transcriptie

1 PROGRAMMA 2019 Instituut voor osseointegratie KU Leuven Kapucijnenvoer 7 Bus BE-3000 Leuven Instituut voor Osseointegratie KU Leuven Kapucijnenvoer 7 Bus 7001 BE-3000 Leuven Tel. 016/ (ma-, di-, do- & vr- namiddag) anja.peeters@uzleuven.be voor meer info: scan met je smartphone of ga naar

2 Inhoud Introductie p. 3 Uitscheurbaar programma 2019 p. 5 Overzicht lesgevers p. 7-8 Programma-overzicht 2019 p. 9 Dagsessies Opleidingscycli p. 10 Namiddagsessies p Avondsessies p Registratieformulier p. 29 Met dank aan de sponsors: 2

3 Instituut voor osseointegratie KU Leuven Kapucijnenvoer 7 Bus BE-3000 Leuven Geachte Collega, U vindt hierbij het programma-aanbod 2019 van het Instituut voor Osseointegratie, dat al aan zijn 21e jaargang toe is. Het Instituut voor Osseointegratie biedt nascholing aan tandartsen in het domein van implantaatgedragen tandvervanging. U kan een keuze maken uit 3 verschillende modules: De opleidingscycli zijn bedoeld voor tandartsen met geen of weinig voorkennis in het implantaatgebeuren. In 2 afzonderlijke lesdagen wordt de restauratieve/prothetische behandeling met behulp van orale implantaten voor zowel de volledige als de partieel edentate patiënt toegelicht. De namiddagsessies vereisen enige voorkennis in het domein van orale implantaten en behandelen in het eerste deel een specifiek thema, zoals aangegeven door de titel (1.5u). In het tweede deel wordt hierop verder gebouwd en komt ook behandelingsplanning en uitvoering aan bod (1.5u). De deelnemers worden aangemoedigd om zelf patiëntencasussen mee te brengen ter bespreking. De workshops gaan door op donderdagnamiddag van 14u00 tot 17u30. De avondsessies vereisen geen bijzondere voorkennis. Het gaat over de stap-voor-stap procedures bij de vervaardiging van implantaatgedragen voorzieningen. De klemtoon ligt hierbij op de praktische aanpak. Deze cursus gaat door op donderdagavond van 20u00 tot 21u30 en wordt afgesloten met een drankje en een hapje. De bijscholingsactiviteiten vinden plaats op verschillende locaties in Vlaanderen zodat de opleidingen toegankelijk zijn voor tandartsen uit alle Vlaamse provincies. Dit zijn Brugge en Kortrijk voor West-Vlaanderen; Sint-Niklaas en Aalst voor Oost-Vlaanderen; Leuven voor Vlaams-Brabant; Antwerpen, Herentals en Mechelen voor Antwerpen; en Hasselt voor Limburg. We hopen dat het opleidingsaanbod aan uw verwachtingen tegemoet komt en hopen u te mogen verwelkomen op één of meerdere activiteiten in Met vriendelijke groeten, Prof. Joke Duyck en Prof. Katleen Vandamme Bijlage : uitscheurbaar programma-overzicht

4

5 Uitscheurbaar programma-overzicht 2019 I. OPLEIDINGSCYCLI - DAGSESSIE (op donderdag van 9u00-17u00) DATUM LOCATIE CURSUS LESGEVER PAG & Leuven Opleidingscyclus Vlaams-Brabant David Norré & Brugge Opleidingscyclus West-Vlaanderen Frederik Ardenois 10 II. NAMIDDAGSESSIE (op donderdag van 14u00-17u30) DATUM LOCATIE CURSUS LESGEVER PAG Brugge Peri-implantitis: Vermijden als beste therapie. Hoe aan te pakken? Walter Van Breda Nele Van Assche Antwerpen Implantaten in de esthetische zone Paule Peeters Leuven Is verschroeven nu altijd mogelijk? Dominik Muylaert Sint-Niklaas De diagnostische opwas in zijn verschillende vormen en toepassingen Justine Colle Hasselt Schroeven en cementeren en implantaten Ann Philippe Aalst Leuven Leuven Complicaties: beter voorkomen, dan genezen Prothetiek bij onmiddellijke belasting: 15 jaar ervaring en nieuwe evolutie Peri-implantitis: Vermijden als beste therapie. Hoe aan te pakken? Ellen Cloet 16 Prof. Lieven Barbier 17 Walter Van Breda Nele van Assche Sint-Niklaas Implantaten in de esthetische zone Paule Peeters Hasselt Vast of uitneembaar: een bewuste keuze! Walter Van Breda Antwerpen Is verschroeven nu altijd mogelijk? Dominik Muylaert Kortrijk Mechelen Materiaalkeuze voor kroon- & brugwerk op implantaten Tot op het bot: biomechanische en biologische parameters in implantaattherapie Ann Philippe 19 Prof. Katleen Vandamme Brugge Occlusie & articulatie: een update! Walter Van Breda III. AVONDSESSIE (op donderdag van 20u00-21u30) DATUM LOCATIE CURSUS LESGEVER PAG Herentals Digitale uitneembare prothese Prof. Joke Duyck Kortrijk Communicatie tandarts-chirurg-dentaal technicus Walter Van Breda Hasselt Solitaire tandvervanging: stand van zaken Paule Peeters Hasselt Patiënttevredenheid bij implantaatbehandelingen: een update! Ellen Cloet Aalst Agenesie: en wat nu? Prof. Lieven Barbier Leuven Restauraties op korte implantaten Ann Philippe 27 5

6

7 Medewerkers van het Instituut voor Osseointegratie KU Leuven Dhr. Frederik Ardenois Tandarts KU Leuven (1998), specialist in de Prothetische Tandheelkunde (2001), instructor op de afdeling Prothetische Tandheelkunde KU Leuven ( ), lesgever voor het Instituut voor Osseointegratie, KU Leuven (sinds 2001). Werkzaam in eigen praktijk te Kortrijk. Prof. Dr. Lieven Barbier Licentiaat in de Tandheelkunde KU Leuven (1989), Specialist in de Prothetische Tandheelkunde (1993), doctor in de Medische Wetenschappen (1995), deeltijds wetenschappelijk medewerker aan de afdeling Prothetische Tandheelkunde KU Leuven ( ). Momenteel medeverantwoordelijk voor de opleiding in de Prothetische Tandheelkunde in het Stagecentrum Tandheelkunde van het AZ St-Jan Brugge. Daarnaast werkzaam in eigen praktijk te Brugge. Voorzitter PUC West-Vlaanderen en Ondervoorzitter LUTV. Gewezen voorzitter van de VAPR (Vereniging Assistenten Prothetische en Restauratieve Tandheelkunde KU Leuven). Lesgever voor het Instituut voor Osseointegratie, KU Leuven (sinds 2001). Gastdocent aan de KU Leuven sinds Mevr. Ellen Cloet Tandarts KU Leuven (2011), specialist in de Prothetische Tandheelkunde (2014), instructor afdeling Prothetische Tandheelkunde KU Leuven (sinds 2014), lesgever voor het Instituut voor Osseointegratie (sinds 2019). Werkzaam in praktijk in Keerbergen en Sint-Katelijne-Waver. Mevr. Justine Colle Tandarts UGent (2011), specialist in de Restauratieve Tandheelkunde KU Leuven (2014), staflid Stagecentrum Tandheelkunde van het AZ St-Jan Brugge. Bestuurslid PUC West- Vlaanderen. Lesgever voor het Instituut voor Osseointegratie, KU Leuven (sinds 2015). Werkzaam in privé-praktijk in Kruishoutem. Dhr. Dominik Muylaert Tandarts KU Leuven (2005), specialist in de Restauratieve Tandheelkunde (2008), instructor op de afdeling Prothetische Tandheelkunde KU Leuven ( ). Specialist Orale Implantologie UGent (2013). Lesgever voor het Instituut voor Osseointegratie (sinds 2008). Werkzaam in eigen praktijk te Kortenberg. Dhr. David Norré Tandarts KU Leuven (2001), specialist in de Restauratieve Tandheelkunde KU Leuven (2005), specialist Orale Implantologie aan de Universiteit van Luik (2008), deeltijds wetenschappelijk medewerker aan de afdeling Prothetische Tandheelkunde ( ) en deeltijds Instructor KU Leuven ( ), lesgever voor het Instituut voor Osseointegratie (sinds 2006). Werkzaam in eigen praktijk te Overijse. 7

8 Medewerkers van het Instituut voor Osseointegratie KU Leuven Mevr. Paule Peeters Licentiaat in de Tandheelkunde KU Leuven (1994), specialist in de Prothetische Tandheelkunde (1997), instructor Prothetische Tandheelkunde KU Leuven ( ), specialist Orale Implantologie Universiteit van Luik (2008), lesgever voor het Instituut voor Osseointegratie, KU Leuven (sinds 1999). Werkzaam in eigen praktijk te Antwerpen Linkeroever. Mevr. Ann Philippe Licentiaat in de Tandheelkunde KU Leuven (1990), specialist Prothetische Tandheelkunde (1994), instructor op de afdeling Prothetische Tandheelkunde KU Leuven (sinds 1994), lesgever voor het Instituut voor Osseointegratie, KU Leuven (sinds 1995). Werkzaam in eigen praktijk in Sint-Niklaas. Dr. Nele Van Assche Tandarts KULeuven (2002), specialist in de Parodontologie (2005), doctor in de medische wetenschappen (2011). Haar doctoraatsthesis behandelde een aantal aspecten die implantaatbehandelingen vereenvoudigen, o.a. geleide implantaatplaatsing, het gebruik van ruwe implantaatoppervlakken, korte implantaten. (Co)auteur in internationale tijdschriften. Actief lid van de Belgische vereniging voor parodontologie, Osteology Foundation, European Association of Osseointegration (EAO). Werkzaam in eigen praktijk in Geel. Dhr. Walter Van Breda Licentiaat in de Tandheelkunde KU Leuven (1984), specialist Prothetische Tandheelkunde (1989), instructor op de afdeling Prothetische Tandheelkunde KU Leuven ( ). Verdere bekwaming in het optimaliseren van esthetiek bij prothetisch herstel. Lesgever voor het Instituut voor Osseointegratie (sinds 1999). Werkzaam in Antwerpen in multidisciplinaire praktijk. Mevr. Anja Peeters Staat in voor het secretariaat voor het Instituut voor Osseointegratie (sinds 1999). Prof. Dr. Joke Duyck Tandarts (1995), specialist in de Prothetische Tandheelkunde (2000), doctor in de Medische Wetenschappen (2000), KU Leuven. Staflid departement Mondgezondheidswetenschappen (sinds 2007) KU Leuven. Bestuurslid Implantology Research Group ( ) en Prosthodontics Group (sinds 2014) van het IADR (International Association for Dental Research). Associate editor van The International Journal of Oral & Maxillofacial Implants en International Journal of Prosthodontics. Mede-coördinator van het Instituut voor Osseointegratie (sinds 2015). Prof. Dr. Katleen Vandamme Tandarts (1996), specialist in de Prothetische Tandheelkunde (2002), doctor in de Medische Wetenschappen (2007), KU Leuven. Instructor afdeling Prothetische Tandheelkunde KU Leuven ( ). Staflid departement Mondgezondheidswetenschappen (sinds 2013) KU Leuven. Bestuurslid Implantology Research Group (sinds 2014) van het IADR (International Association for Dental Research). Lesopdrachten in de Prothetische en Restauratieve Tandheelkunde en in Wetenschappelijke Vorming. Mede-coördinator van het Instituut voor Osseointegratie (sinds 2015). 8

9 Programma-overzicht 2019 I. OPLEIDINGSCYCLI - DAGSESSIE (op donderdag van 9u00-17u00) DATUM LOCATIE CURSUS LESGEVER PAG & Leuven Opleidingscyclus Vlaams-Brabant David Norré & Brugge Opleidingscyclus West-Vlaanderen Frederik Ardenois 10 II. NAMIDDAGSESSIE (op donderdag van 14u00-17u30) DATUM LOCATIE CURSUS LESGEVER PAG Brugge Peri-implantitis: Vermijden als beste therapie. Hoe aan te pakken? Walter Van Breda Nele Van Assche Antwerpen Implantaten in de esthetische zone Paule Peeters Leuven Is verschroeven nu altijd mogelijk? Dominik Muylaert Sint-Niklaas De diagnostische opwas in zijn verschillende vormen en toepassingen Justine Colle Hasselt Schroeven en cementeren en implantaten Ann Philippe Aalst Leuven Leuven Complicaties: beter voorkomen, dan genezen Prothetiek bij onmiddellijke belasting: 15 jaar ervaring en nieuwe evolutie Peri-implantitis: Vermijden als beste therapie. Hoe aan te pakken? Ellen Cloet 16 Prof. Lieven Barbier 17 Walter Van Breda Nele van Assche Sint-Niklaas Implantaten in de esthetische zone Paule Peeters Hasselt Vast of uitneembaar: een bewuste keuze! Walter Van Breda Antwerpen Is verschroeven nu altijd mogelijk? Dominik Muylaert Kortrijk Mechelen Materiaalkeuze voor kroon- & brugwerk op implantaten Tot op het bot: biomechanische en biologische parameters in implantaattherapie Ann Philippe 19 Prof. Katleen Vandamme Brugge Occlusie & articulatie: een update! Walter Van Breda III. AVONDSESSIE (op donderdag van 20u00-21u30) DATUM LOCATIE CURSUS LESGEVER PAG Herentals Digitale uitneembare prothese Prof. Joke Duyck Kortrijk Communicatie tandarts-chirurg-dentaal technicus Walter Van Breda Hasselt Solitaire tandvervanging: stand van zaken Paule Peeters Hasselt Patiënttevredenheid bij implantaatbehandelingen: een update! Ellen Cloet Aalst Agenesie: en wat nu? Prof. Lieven Barbier Leuven Restauraties op korte implantaten Ann Philippe 27 9

10 I. Opleidingscycli 2019 Deze interactieve praktijkgerichte cursus geeft u een overzicht van de mogelijke prothetische implantaatbehandelingen. Stap voor stap worden de verschillende fases doorlopen en met klinische casussen toegelicht. Nieuwe ontwikkelingen komen aan bod. De eerste dag wordt de volledig edentate patiënt toegelicht, de tweede dag de partieel edentate patiënt + hands-on training. Lesgever voorjaar: David Norré Lesgever najaar: Frederik Ardenois Data & locaties Leuven Dag 1 Leuven Dag 2 Brugge Dag 1 Brugge Dag 2 Duur: 9u00-17u00 telkens op een donderdag van 9u00-17u00 DAG 1: De volledig edentate kaak 08u30-09u00 09u00-10u00 Onthaal & welkomstkoffie Wat is osseointegratie? Behandelingsplanning Patiëntenselectie Chirurgische richtplaat Overkappingsprothese Geen 325 EUR/2 dagen of 195 EUR/1 dag koffiepauzes 3-gangen lunch 10u00-10u30 10u30-10u50 10u50-12u20 12u20-13u40 13u40-15u10 15u10-15u30 15u30-17u00 Chirurgische aspecten van implantaatbehandelingen Koffiepauze De vaste volledige brug Lunch Immediate belasting: waar, wanneer en hoe? Koffiepauze Casusbespreking en behandelingsplanning 40 AE in deelgebied 7/dag 1 30 AE in deelgebied 7/dag 2 DAG 2: De partieel edentate kaak 08u30-09u00 Onthaal & welkomstkoffie 09u00-10u30 Solitaire tandvervanging: een uitdaging! Temporiseren 10 10u30-10u50 10u50-12u20 12u20-13u40 13u40-15u10 15u10-15u30 15u30-17u00 Koffiepauze De partiële brug Lunch Biomechanica Connecteren al dan niet? Koffiepauze Hands-on training (geen accreditering)

11 II. NAMIDDAGSESSIES 2019 Namiddagsessies 1 & 8 Peri-implantitis: Vermijden als beste therapie en hoe aan te pakken? Wat kan de chirurg alvast doen? Wat kan de tandarts alvast doen? Wat kan het labo alvast doen? Peri-implantitis: Vermijden als beste therapie. Hoe aan te pakken? 13u30-14u00 Welkomstkoffie & registratie 14u00-15u30 Deel 1: Theoretische uiteenzetting Walter Van Breda 15u30-16u00 Koffiepauze 16u00-17u30 Deel 2: Theoretische uiteenzetting Dr. Nele Van Assche Osseointegratie is wereldwijd een geweldig succes. Hoge overlevingspercentages kunnen aangetoond worden. Vele patiënten genieten dan ook van deze fantastische behandeling. Peri-implantitis kan leiden tot zowel esthetische als functionele problemen. Het is daarom zeer belangrijk om periimplantitis te voorkomen of in een zeer vroeg stadium te diagnosticeren. Een welbepaalde specifieke behandeling van peri-implantitis met voorspelbare en veelbelovende resultaten is nog niet bekend. Chirurgisch ingrijpen lijkt tot op heden de beste behandeling. Peri-implantitis is een onaangename situatie waarbij alle partijen (zowel patiënt, tandarts, labo als chirurg) ongemakken ervaren. Uitgesproken botafbraak kan zelfs leiden tot verlies van de rehabilitatie, met verminderde kans op een succesvolle nieuwe behandeling. Zowel patiënt, chirurg, tandarts als tandtechnisch labo hebben hun verantwoordelijkheden om het implantaat de beste overlevingskansen te geven. Dit gedurende het hele traject, van bij de start van de behandeling als tijdens de nazorg. Deze duopresentatie zal de belangrijkste praktische aspecten en onderzoeken hierover toelichten, in het bijzonder vanuit prothetisch en chirurgisch oogpunt. We geven alvast graag ervaringen en tips door: minder nazorg door meer voorzorg zal de boodschap zijn. Lesgevers: Walter Van Breda & Dr. Nele Van Assche Data & locaties: Brugge Leuven Duur: 14u00-17u EUR koffiepauzes 10 AE in deelgebied 7 10 AE in deelgebied 6 11

12 II. NAMIDDAGSESSIES 2019 Namiddagsessies 2 & 9 Implantaten in de esthetische zone Lesgever: Paule Peeters Data & locaties: Antwerpen Sint-Niklaas Duur: 14u00-17u EUR koffiepauzes 20 AE in deelgebied 7 13u30-14u00 Welkomstkoffie & registratie 14u00-15u30 Theoretische uiteenzetting Implantaten in de esthetische zone Bij verlies van tanden in de frontregio zijn verschillende oplossingen voor éénzelfde situatie mogelijk. Afhankelijk van het aantal verloren gegane tanden, de locatie, lachlijn, anatomie, situatie van de restdentitie, etc. in combinatie met de wensen en mogelijkheden van de patiënt, kiezen we voor een bepaalde strategie. Multidisciplinair overleg is dikwijls noodzakelijk. Echter de juiste indicatie stellen en op voorhand een optimaal esthetisch eindresultaat voorspellen, is niet altijd evident. De prothetiek dicteert de chirurgie. Wat kan de strategie zijn bij solitaire of meerdere tandvervanging? Wanneer plaatsen we de implantaten? Immediate of uitgestelde belasting? Hebben we te maken met een dik of een dun biotype? Hoe doen we aan kampreservatie? Bot en zachte weefsels moeten soms opgebouwd worden om de implantaten prothetisch correct te kunnen plaatsen. Wat zijn de mogelijkheden? Wanneer gaan we over op tijdelijke restauraties en wanneer wenden we de definitieve restauratie aan? De tijdelijke restauratie op het implantaat geeft de mogelijkheid de weke weefsels goed te begeleiden tot de juiste vorm. Aan de hand van klinische casussen illustreren we stap voor stap hoe een goed resultaat te bekomen. Verschillende ontwerpen en materiaalkeuze die het esthetisch resultaat beïnvloeden, komen aan bod. De restauratie verschroeven of cementeren en hoe we dit aanpakken wordt verder uitgediept. 15u30-16u00 Koffiepauze 16u00-17u30 Casusbespreking: behandelingsplannen In het tweede deel zullen aan de hand van klinische casussen de verschillende toepassingen interactief besproken worden. U kan uw eigen materiaal (Röntgenopnamen, modellen, klinische foto s,...) meebrengen, zowel over reeds behandelde als over nog te behandelen patiënten. In groep wordt dit dan besproken. 12

13 II. NAMIDDAGSESSIES 2019 Namiddagsessies 3 & 11 Is verschroeven nu altijd mogelijk? 13u30-14u00 Welkomstkoffie & registratie 14u00-15u30 Theoretische uiteenzetting Is verschroeven nu altijd mogelijk? Het verschroeven van prothetische suprastructuren heeft zijn voordelen maar ook heel wat nadelen. Vaak dient het werkstuk te worden vervaardigd in meerdere, meer complexe en tijdrovende zittijden. Het gewenst esthetisch en fonetisch resultaat bereiken (vooral in de bovenkaak) is niet eenvoudig, alsook de kostprijs onder controle houden. Toch, de eenvoud van herstel bij technisch falen maakt dat verschroeven bij veel tandartsen de voorkeur geniet. Door de razendsnelle ontwikkeling van CAD/CAM technieken is het mogelijk om op een eenvoudige manier solitaire- en brugstructuren te verschroeven. Het doel van deze voordracht is om u een inzicht te geven in de verschillende CAD/CAM mogelijkheden voor verschroeven en hoe deze eenvoudig te integreren zijn in de dagelijkse praktijk aan de hand van klinische cases: Wat is de ideale implantaat positie en angulatie? - Implantaat- of abutmentniveau? - Hoe afdrukken en met welke beperkingen rekening houden? - Materiaalkeuze en technische mogelijkheden? - Hoe het aantal zittijden reduceren? - Kostprijs? -... Lesgever: Dominik Muylaert Data & locaties: Leuven Antwerpen Duur: 14u00-17u EUR koffiepauzes 20 AE in deelgebied 7 15u30-16u00 Koffiepauze 16u00-17u30 Casusbespreking: behandelingsplannen U kan uw eigen materiaal (Röntgenopnamen, CBCT, klinische foto s, presentatie, ) meebrengen, zowel m.b.t. reeds behandelde als nog te behandelen patiënten. In groep wordt dit dan besproken. 13

14 II. NAMIDDAGSESSIES 2019 Namiddagsessie 4 De diagnostische opwas in zijn verschillende vormen en toepassingen Lesgever: Justine Colle Datum & locatie: Sint-Niklaas Duur: 14u00-17u EUR koffiepauzes 20 AE in deelgebied 7 13u30-14u00 Welkomstkoffie & registratie 14u00-15u30 Theoretische uitleg en bespreking van de toepassingen De voorbije jaren heeft men in de tandheelkunde meer aandacht besteed aan de voorspelbaarheid van het restoration-driven behandelplan. Een belangrijke rol in deze evolutie is weggelegd voor de diagnostische opwas. Van eenvoudige studiemodellen zijn we geëvolueerd naar een zeer gedetailleerde diagnostische opwas, al dan niet voorafgegaan door een Digital Smile Design. De opwas kan gebruikt worden als diagnostische hulp, als communicatie naar de patiënt, collega s en labo toe, tijdens de implantaatchirurgie (verschillende soorten richtplaten), de parodontale chirurgie (vb. gingivacorrecties) en als hulp bij tandpreparaties. Tijdens deze uiteenzetting zullen de verschillende toepassingsmogelijkheden aan bod komen, met bijzondere aandacht voor de esthetische basisprincipes en de digitale tandopstelling of Digital Smile Design. 15u30-16u00 Koffiepauze 16u00-17u30 Casusbespreking: behandelingsplannen In het tweede deel zullen aan de hand van klinische casussen de verschillende toepassingen interactief besproken worden. U kan uw eigen materiaal (Röntgenopnamen, modellen, klinische foto s,...) meebrengen, zowel over reeds behandelde als over nog te behandelen patiënten. In groep wordt dit dan besproken. 14

15 II. NAMIDDAGSESSIES 2019 Namiddagsessie 5 Schroeven en cementeren op implantaten 13u30-14u00 Welkomstkoffie & registratie 14u00-15u30 Theoretische uiteenzetting Schroeven en cementeren op implantaten Op de meeste implantaatsystemen werden aanvankelijk door middel van geprefabriceerde componenten verschroefde restauraties vervaardigd. Door de toenemende vraag naar technische vereenvoudiging en esthetiek, en de introductie van nieuwe componenten, werden op het einde van de jaren 1980 gecementeerde voorzieningen op implantaten gepromoot. Hiermee was het mogelijk om natuurgetrouwe restauraties te vervaardigen met afwezigheid van onesthetische schroefopeningen. De initiële euforie moest plaatsmaken voor het besef van een aantal nadelen. Zo is het vaak moeilijk of soms zelfs onmogelijk om deze restauraties te verwijderen. Daarnaast kan de aanwezigheid van cementresten aanleiding geven tot peri-implantitis. Hierdoor helt tegenwoordig de balans terug over naar de verschroefde restauraties. In deze bijdrage wordt ingegaan op de indicaties en contraindicaties van schroeven en cementeren. De mogelijkheden, materialen en procedures van beide technieken worden beschreven. Tips en trucs komen aan bod. Lesgever: Ann Philippe Datum & locatie: Hasselt Duur: 14u00-17u EUR koffiepauzes 20 AE in deelgebied 7 15u30-16u00 Koffiepauze 16u00-17u30 Casusbespreking: behandelingsplannen en uitvoering Reeds behandelde patiënten worden vanaf de eerste consultatie tot en met de opvolging en nazorg besproken met speciale aandacht voor het restauratieve concept van schroeven en cementeren. U kan uw eigen materiaal (Röntgenopnamen, CBCT, klinische foto s, presentatie, ) meebrengen, zowel m.b.t. reeds behandelde als nog te behandelen patiënten. In groep wordt dit dan besproken. 15

16 II. NAMIDDAGSESSIES 2019 Namiddagsessie 6 Complicaties: beter voorkomen dan genezen 13u30-14u00 Welkomstkoffie & registratie Lesgever: Ellen Cloet Datum & locatie: Aalst Duur: 14u00-17u EUR koffiepauzes 20 AE in deelgebied 7 14u00-15u30 Theoretische uiteenzetting Complicaties: beter voorkomen dan genezen 15u30-16u00 Koffiepauze Complicaties bij patiënten met orale implantaten komen jammergenoeg voor. In deze cursus wordt een onderscheid gemaakt tussen biologische en technische complicaties. De biologische complicaties omvatten peri-implantitis en het verlies. Loskomen en fractuur van een vaste of uitneembare constructie worden, samen met een teleurstellend esthetisch resultaat, besproken onder de technische complicaties. Vooreerst wordt de incidentie van mogelijke complicaties geschetst om nadien een preventieve strategie toe te lichten waarbij het belang van een juiste patiëntselectie en een goede planning benadrukt wordt. Levenslange nazorg en regelmatig preventief onderzoek zijn noodzakelijk om complicaties vroegtijdig te voorkomen of te ontdekken en behandelen. 16u00-17u30 Casusbespreking: behandelingsplannen U kan uw eigen materiaal (Röntgenopnamen, CBCT, klinische foto s, presentatie, ) meebrengen, zowel m.b.t. reeds behandelde als nog te behandelen patiënten. In groep wordt dit dan besproken. 16

17 II. NAMIDDAGSESSIES 2019 Namiddagsessie 7 Prothetiek bij onmiddellijke belasting: 15 jaar ervaring en nieuwe evolutie 13u30-14u00 Welkomstkoffie & registratie 14u00-15u30 15 jaar ervaring met onmiddellijke belasting In het AZ Sint-Jan te Brugge hebben we inmiddels 15 jaar ervaring met het onmiddellijk implanteren na extractie en vervolgens onmiddellijk occlusaal belasten van deze implantaten in het kader van een volledige - of ruime partiële rehabilitatie in de boven- en/of onderkaak. Solitaire restauraties komen in deze voordracht niet aan bod. In de voorbije periode hebben we geleerd bij welke patiënten en onder welke omstandigheden een onmiddellijk implantatie- en onmiddellijk belastingsprotocol betrouwbaar en vooral voorspelbaar uitgevoerd kan worden. Aan de hand van de literatuur worden onze resultaten getoetst. Het protocol wordt ook wel van Vast naar Vast genoemd omdat de patiënt geen enkel ogenblik zonder vaste tanden hoeft door te maken. Er wordt uitvoerig ingegaan op het vervaardigen van de definitieve restauratie nadien en waarmee hierbij rekening moet gehouden worden. Verschillende afwegingen dienen gemaakt te worden bij het ontwerp hiervan zoals keuze van abutments, hoe een correct weefselvriendelijk design te bekomen, welk materiaal te verkiezen (metaal, Zirconia, ) en welke voor- en nadelen aan de verschillende brugtypes verbonden zijn. Er wordt ook ingegaan op hoe te anticiperen op biologische en technische complicaties, zoals breuk van de restauratie of verlies van een implantaat. Lesgever: Prof. Dr. Lieven Barbier Datum & locatie: Leuven Duur: 14u00-17u EUR koffiepauzes 20 AE in deelgebied 7 15u30-16u00 Koffiepauze Patiënten met extreem atrofische kaken kunnen eveneens met dit protocol gerehabiliteerd worden. Mits opbouw van de kaak met craniale botenten en het aanbrengen van tijdelijke implantaten kan aan de patiënt gedurende gans het behandeltraject een vast prothetisch herstel gegarandeerd worden. 16u00-17u30 15 jaar ervaring met onmiddellijke belasting (vervolg) 17

18 II. NAMIDDAGSESSIES 2019 Namiddagsessie 10 Vast of uitneembaar: een bewuste keuze! Lesgever: Walter Van Breda Datum & locatie: Hasselt Duur: 14u00-17u EUR koffiepauzes 20 AE in deelgebied 7 13u30-14u00 Welkomstkoffie & registratie 14u00-15u30 Theoretische uiteenzetting Vast of uitneembaar: een bewuste keuze! Bij het behandelen van edentate patiënten via implantaten moeten vele keuzes worden gemaakt. Kiezen tussen vast of uitneembaar herstel is niet alleen afhankelijk van de financiële draagkracht van de patiënt. Niet iedereen komt immers in aanmerking voor beide oplossingen. Vele factoren bepalen wat mogelijk is. Hoe een gemotiveerde keuze te kunnen maken zal worden duidelijk gemaakt via vele cases. Tevens wordt uitgelegd dat het belangrijk is de chirurg vooraf te informeren welke oplossing gewenst is om vervolgens een juiste implantaatkeuze te kunnen maken. Communiceren tussen alle partijen (patiënt, chirurg, labo) blijft onmisbaar om een voorspelbaar resultaat te bereiken. De op te lossen puzzel is telkens anders. Goed communiceren leidt tot gemakkelijkere prothetiek. Tijdens het voorstellen van de cases wordt tevens de materiaalkeuze belicht. Kunststof op titanium of toch maar porselein op zirconia en wat dan met de kans op chipping? 15u30-16u00 Koffiepauze 16u00-17u30 Casusbespreking en/of actueel implantaat thema De door de deelnemers aangebrachte klinische casussen/ vragen en/of het door de spreker voorgesteld actueel implantaat thema zullen worden besproken. 18

19 II. NAMIDDAGSESSIES 2019 Namiddagsessie 12 Materiaalkeuze voor kroon- & brugwerk op implantaten Lesgever: Ann Philippe 13u30-14u00 Welkomstkoffie & registratie 14u00-15u30 Theoretische uiteenzetting Materiaalkeuze voor kroon- & brugwerk op implantaten Implantaten zijn niet meer weg te denken in de prothetisch-restauratieve tandheelkunde. Waar aanvankelijk de klemtoon lag op een functioneel herstel, spelen ook technische, financiële en esthetische aspecten nu een belangrijke rol. De introductie van CAD-CAM heeft de verlorenwastechniek volledig verdrongen en heeft het scala van materialen voor abutments, stegen, basisstructuren en restauraties sterk uitgebreid. Titanium is het meest gebruikte materiaal in de implantologie, maar CoCr, keramische materialen en PEEK zijn aan een sterke opmars bezig. De biologische, technische en esthetische aspecten, de voor- en nadelen en de nazorg bij het aanwenden van deze materialen worden toegelicht. Datum & locatie: Kortrijk Duur: 14u00-17u EUR koffiepauzes 20 AE in deelgebied 7 15u30-16u00 Koffiepauze 16u00-17u30 Casusbespreking: behandelingsplannen en uitvoering Reeds behandelde patiënten worden vanaf de eerste consultatie tot en met de opvolging en nazorg besproken met speciale aandacht voor het restauratieve concept. U kan uw eigen materiaal (Röntgenopnamen, CBCT, klinische foto s, presentatie, ) meebrengen, zowel m.b.t. reeds behandelde als nog te behandelen patiënten. In groep wordt dit dan besproken. 19

20 II. NAMIDDAGSESSIES 2019 Namiddagsessie 13 Tot op het bot: biomechanische en biologische parameters in implantaattherapie 13u30-14u00 Welkomstkoffie & registratie 14u00-15u30 Deel 1 Biomechanische parameters Lesgever: Prof. Dr. Katleen Vandamme Datum & locatie: Mechelen Duur: 14u00-17u EUR koffiepauzes 20 AE in deelgebied 1 15u30-16u00 Koffiepauze Uit de dagelijkse praktijk is het duidelijk dat implantaten kunnen belast worden tijdens de genezingsfase. Er wordt niet langer aangenomen dat onmiddellijke belasting van een implantaat op zich de oorzaak is van fibreuze omkapseling ervan; een zekere gecreëerde spanning in het bot kan het proces zelf ten goede komen. In het 1ste deel van de lezing zullen we focussen op de weefselreacties die plaatsvinden bij het belasten van implantaten tijdens de inhelingsfase. Zijn deze reacties identiek aan de reacties bij laat belasten? Kan belasting inderdaad de botaanmaak stimuleren? Welke mechanisch factoren sturen de genezing? 16u00-17u30 Deel 2 Biologische parameters Gelijktijdig mag het botweefsel voor een succesvolle genezing zijn vitaliteit niet verloren hebben. Voorzichtigheid met het gebruik van tandheelkundige implantaten is daarom nog steeds geboden in klinische situaties waar de gastheer micro-omgeving gecompromitteerd is. Het betreft vaak patiënten die lijden aan een systemische ziekte. Eén van deze systemische ziekten is diabetes mellitus, met als meest voorkomende vorm type 2 (T2DM). Nieuwste inzichten geven immers aan dat T2DM rechtstreeks gekoppeld kan worden aan skelet-gerelateerde veranderingen. In het 2de deel van de voordracht zullen we trachten een antwoord te bieden op de volgende vragen: Wijzigt T2DM de botstructuur? En ook de botsamenstelling? Wat met de bot doorbloeding bij de T2DM patiënt? Welke implicatie heeft dit op botgenezing, en in het bijzonder op implantaat osseointegratie? 20

21 II. NAMIDDAGSESSIES 2019 Namiddagsessie 14 Occlusie & beetrelatie: een update! Lesgever: Walter Van Breda 13u30-14u00 Welkomstkoffie & registratie 14u00-15u30 Theoretische uiteenzetting Deel 1 Occlusie & beetrelatie: een update! Eind jaren 80 zijn de occlusieconcepten gedemistifieerd geworden. Langzamerhand dringt dit gegeven door in de algemene praktijk. Inderdaad, waar voorheen morfologische kenmerken centraal stonden, wordt heden functionaliteit het belangrijkste criterium. Ook implantaatgedragen restauraties maken van deze nieuwe inzichten gebruik. In deel 1 zal gezocht worden of er evidentie is voor bepaalde occlusieconcepten bij de diverse implantaatgedragen toepassingen (solitaire tandvervanging, partiële en volledige brug en overkappingsprothesen). Datum & locatie: Brugge Duur: 14u00-17u EUR koffiepauzes 20 AE in deelgebied 7 15u30-16u00 Verzorgde koffiepauze 16u00-17u30 Theoretische uiteenzetting Deel 2 Occlusie & beetrelatie: een update! In deel 2 zal aangetoond worden dat om een occlusaal goed functionerende constructie te bekomen een juiste beetrelatie noodzakelijk is. Hoe deze beetrelatiebepaling in de praktijk verloopt, zal via klinische voorbeelden voor de verschillende toepassingen worden belicht. Een volledige opdrachtbon met alle noodzakelijke informatie hoort eveneens bij een correcte beetrelatiebepaling. Deze zittijd correct uitvoeren zal bepalend zijn voor het vlot verlopen van het verdere werk en het aantal re-do s verminderen. 21

22 III. AVONDSESSIES 2019 Avondsessie 1 Digitale uitneembare prothese 19u30-20u00 Welkomstkoffie & registratie 20u00-21u30 Digitale uitneembare prothese Lesgever: Prof. Joke Duyck Datum & locatie: Herentals Duur: 20u00-21u30 90 EUR welkomstdrink receptie met hapjes De klinische en tandtechnische stappen voor het vervaardigen van een uitneembare prothese zijn al decennia vrijwel ongewijzigd gebleven. De digitalisering dringt eindelijk ook verandering op in het domein van de uitneembare prothese. Hoewel vooral de tandtechnische stappen gedigitaliseerd zijn, worden deze vaak gecombineerd met aangepaste klinische stappen. Joke Duyck licht in haar lezing verschillende CAD/CAM prothese concepten toe. Hierbij staat ze stil bij de praktische implicaties en legt ze de geclaimde vooren nadelen op de rooster. Ook de reeds gepubliceerde wetenschappelijke feiten worden gepresenteerd en toegelicht. Tot slot geeft deze lezing inkijk in welke evoluties we in de nabije toekomst nog verder mogen verwachten. 21u30-22u30 Receptie met hapjes 10 AE in deelgebied 7 22

23 III. AVONDSESSIES 2019 Avondsessie 2 Communicatie tandarts-chirurg-dentaal technicus 19u30-20u00 Welkomstkoffie & registratie 20u00-21u30 Communicatie tandarts-chirurg-dentaal technicus Het maken van een implantaatgedragen restauratie is een prothetische behandeling met een chirurgisch onderdeel. Vervangen wat verloren ging is het doel. De meeste tandartsen doen voor het plaatsen van de implantaten beroep op een stomatoloog of parodontoloog. Om na het plaatsen van de implantaten vast te stellen dat alles past in je prothetisch plan, dient er vooraf goed gecommuniceerd te worden. Problemen tijdens het verder verloop van de prothetiek zijn immers vaak te wijten aan te weinig overleg vooraf. Dat een brief: graag implantaatoplossing niet voldoet klinkt logisch. De realiteit toont echter dat ondanks de vele communicatietools waarover we vandaag beschikken er onvoldoende verteld wordt wat er verwacht wordt van de chirurg. Welke informatie de chirurg nodig heeft en welke communicatie jij van hen mag verwachten, wordt besproken. Moderne communicatietools komen aan bod. Beter communiceren voor een gemakkelijkere prothetiek zal de boodschap zijn. 21u30-22u30 Receptie met hapjes Lesgever: Walter Van Breda Datum & locatie: Kortrijk Duur: 20u00-21u30 90 EUR welkomstdrink receptie met hapjes 10 AE in deelgebied 2 23

24 III. AVONDSESSIES 2019 Avondsessie 3 Solitaire tandvervanging: stand van zaken Lesgever: Paule Peeters Datum & locatie: Hasselt Duur: 20u00-21u30 90 EUR welkomstdrink receptie met hapjes 10 AE in deelgebied u30-20u00 Welkomstkoffie & registratie 20u00-21u30 Solitaire tandvervanging: stand van zaken Bij verlies van een solitaire tand denken we snel aan implantaatvervanging. De oplossing die gekozen wordt in samenspraak met de patiënt is echter van vele factoren afhankelijk: anatomische situatie, restdentitie, vraag van de patiënt, financiële mogelijkheden, etc. De grijze zone wat te doen, geeft stof tot discussie. In de dorsale regio is tandvervanging niet altijd noodzakelijk, zolang een voldoende goed afgesteunde dentitie aanwezig is. In de esthetische zone is tandvervanging echter meer geïndiceerd. Naarmate de zichtbaarheid van de tanden en omliggende weefsels bij functioneren toeneemt, nemen ook de eisen toe om een zo natuurlijk mogelijke vervanging te voorzien. Hiervoor is echter niet enkel de tandvervanging belangrijk maar moeten ook de omliggende weefsels en de buurtanden onder de loupe worden genomen om een juiste indicatie te stellen. Bij patiënten met een hoge lachlijn wordt het kritisch. Is een solitair implantaat de beste optie of kiezen we voor een andere behandeling: orthodontie, klassiek brugwerk, adhesiefbrug? Snel de patiënt van een restauratie voorzien met immediate implantaat belasting kan een optie zijn. Maar op lange termijn een mooi resultaat beloven, doet ons bezinnen om toch voor een eerder voorzichtigere werkwijze te kiezen. Multidisciplinair overleg kan noodzakelijk zijn. Verschillende werkmethoden kunnen aangewend worden. Temporiseren is één van de belangrijke aspecten. Een tijdelijke restauratie op het implantaat geeft de mogelijkheid de weke weefsels goed te begeleiden tot de juiste vorm. De biologische breedte moet hierbij gerespecteerd worden en bepaalde regels nemen we hiervoor in acht. Aan de hand van klinische casussen illustreren we stap voor stap hoe een goed resultaat te bekomen. Verschillende ontwerpen en materiaalkeuzes komen aan bod. De restauratie verschroeven of cementeren en hoe we dit aanpakken, wordt verder uitgediept. 21u30-22u30 Receptie met hapjes

25 III. AVONDSESSIES 2019 Avondsessie 4 Patiënttevredenheid bij implantaatbehandelingen: een update 19u30-20u00 Welkomstkoffie & registratie 20u00-21u30 Patiënttevredenheid bij implantaatbehandelingen: een update Het hoofddoel van elke medische behandeling is een verbetering van de gezondheid van de patiënt. Specifiek voor de tandarts is dit het herstel en het optimaliseren van een verminderde orale gezondheid. Deze orale gezondheid omvat niet alleen de functionele factoren (kauwen, bijten, slikken en spreken) maar ook psychologische factoren (voorkomen en zelfrespect), sociale factoren (eten en spreken in het bijzijn van anderen) en algemeen comfort. In welke mate een implantaatbehandeling invloed heeft op de levenskwaliteit van de patiënt wordt gedocumenteerd aan de hand van het begrip oral health related quality of life (OHRQoL). De belangrijkste determinanten die de score beïnvloeden, zijn het aantal occluderende tandenparen en persoonlijkheidskenmerken en verwachtingen van de patiënt. Een implantaatbehandeling zal maar een positief effect hebben op de OHRQoL als de patiënt goed geïnformeerd is en bewust mee kiest voor het type behandeling. Er is voldoende evidentie dat de volledig edentate patiënt meer tevreden is met een overkappingsprothese dan met een conventionele prothese in de onderkaak. Voor de edentate bovenkaak is dit minder evident, een patiënt kiest hier voor een vaste of uitneembare implantaat gedragen prothese om specifieke individuele redenen. Voor de partieel edentate patiënt zijn er minder data beschikbaar; in het algemeen verkiest de patiënt daar eenvoudige boven complexe chirurgie (botgreffe). De timing van de implantaatplaatsing lijkt geen invloed te hebben op de patiënttevredenheid. Ook een economische evaluatie van de implantaat-gedragen prothesen in vergelijking met alternatieve behandelingen werd gedocumenteerd. Zo bijvoorbeeld kosten implantaat-gedragen kronen meer, maar resulteren in hogere overlevingspercentages in vergelijking met klassiek kroonen brugwerk. Deze bevindingen helpen ons de patiënt te begeleiden om de juiste behandelkeuze te maken. Lesgever: Ellen Cloet Datum & locatie: Hasselt Duur: 20u00-21u30 90 EUR welkomstdrink receptie met hapjes 10 AE in deelgebied 2 21u30-22u30 Receptie met hapjes 25

26 III. AVONDSESSIES 2019 Avondsessie 5 Agenesie: en wat nu? Lesgever: Prof. Dr. Lieven Barbier Datum & locatie: Aalst Duur: 20u00-21u30 90 EUR welkomstdrink receptie met hapjes 10 AE in deelgebied 7 19u30-20u00 Welkomstkoffie & registratie 20u00-21u30 Agenesie: en wat nu? Het feit dat bij circa 5 % van de blanke Europese bevolking ontbrekende definitieve tanden worden aangetroffen, impliceert dat elke tandarts hiermee geconfronteerd wordt. Zelfs als het gaat om slechts 1 of 2 tanden die ontbreken, zoals meestal het geval is, kunnen er grote effecten op het uiterlijk zijn waardoor een behandeling nodig wordt. Naarmate meer tanden ontbreken, komen daar ook functionele problemen bij. Hypodontie is erg vaak genetisch gerelateerd en kan geïsoleerd voorkomen, maar kan eveneens geassocieerd zijn met complexe syndromen, zoals ectodermale dysplasie. De behandelingsstrategie is er in eerste instantie op gericht om prothetisch herstel te vermijden. Maar in sommige gevallen, en zeker wanneer meerdere tanden ontbreken, is prothetisch herstel onvermijdelijk. In deze voordracht wordt een strategie voorgesteld die erop gericht is om tijdens de wisselfase en in het definitief gebit de tandeloze zones te elimineren of optimaal te dimensioneren binnen de tandbogen zodat restauratief herstel zo eenvoudig mogelijk wordt. Daarnaast wordt ook ingegaan op thema s zoals: het ideale tijdstip van implantatie bij deze patiënten, sluit of open je eerder het diasteem bij een ontbrekende laterale snijtand, hoe overbrug je de periode na de orthodontische behandeling tot aan de definitieve prothetische rehabilitatie, etc. Aan de hand van een aantal klinische voorbeelden worden verschillende behandelingsstrategieën voorgesteld. 21u30-22u30 Receptie met hapjes 26

27 III. AVONDSESSIES 2019 Avondsessie 6 Restauraties op korte implantaten Lesgever: Ann Philippe 19u30-20u00 Welkomstkoffie & registratie 20u00-21u30 Restauraties op korte implantaten Traditioneel worden implantaten met een lengte van 10 mm als betrouwbaar beschouwd, omdat er een voldoende groot oppervlak is om bot-implantaatcontact te realiseren. Bij sterk geresorbeerde kaken zien we een duidelijke toename van de verhouding kroon/implantaatlengte. Korte imlantaten worden recent in toenemende mate gebruikt. Implanteren in klinische situaties waarbij de verticale bothoogte beperkt is, is lastig omdat er nu eenmaal bot nodig is om het implantaat te plaatsen. Naast de posterieure regio in de maxilla vormt de geresorbeerde mandibula hier een bijzondere uitdaging. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat korte implantaten geschikt zijn voor toepassing in klinische situaties waarbij de verticale bothoogte beperkt is. Ingrepen zoals botaugmentatie, sinuslift, enz kunnen op deze manier vermeden worden. Korte implantaten lijken een interessant en simpel alternatief die de chirurgische complicaties, het aantal ingrepen, de kosten en de behandeltijd reduceren. Datum & locatie: Leuven Duur: 20u00-21u30 90 EUR welkomstdrink receptie met hapjes 10 AE in deelgebied 7 Vragen zijn: - Hoe kort is kort? - Wat zijn de lange termijn resultaten of ontbreken die nog? - Wat is het belang van de kroon/implantaat ratio? - Zijn korte implantaten van de bekende implantaatsystemen plots gelijkwaardig aan de langere implantaten? - Zijn er andere implantaatdesigns nodig om de resultaten met langere implantaten te kunnen evenaren? Deze topic zal een antwoord formuleren op al deze vragen in zoverre de evidentie hiervoor beschikbaar is. 21u30-22u30 Receptie met hapjes 27

28 Nota 28

29 Registratieformulier Terug te bezorgen aan: KU Leuven Instituut voor Osseointegratie, Kapucijnenvoer 7 Bus 7001 te 3000 Leuven tel. 016/ (ma-, di-, do- & vr- namiddag) of anja.peeters@uzleuven.be website: Deelnemer: Mevr. Dhr. Naam: Voornaam: Specialisatie: Adres: Tandarts Kaakchirurg Implantoloog Parodontoloog Praktijk / Ziekenhuis Privé Straat/Nr.:... Postcode:... Plaats:... Telefoon:... Gsm: Rizivnummer:... Ik verklaar me akkoord dat de contactgegevens die ik verstrek, gebruikt worden om mij te contacteren in de context van de opleidingen en voor alle nuttige opvolging ervan, en mij te informeren over interessante lezingen & evenementen gelinkt aan mijn vakgebied. Op elk moment kan ik mijn gegevens opvragen, wijzigen of laten schrappen cfr. de wet op de privacy. Datum:.../.../... Handtekening: Ik schrijf mij in voor de volgende cursus(sen): I. Opleidingscycli dagsessies Dag 1 Leuven Dag 2 Leuven Dag 1 Brugge Dag 2 Brugge II. Namiddagsessies Brugge Peri-implantitis: Vermijden als beste therapie. Hoe aan te pakken? Antwerpen Implantaten in de esthetische zone Leuven Is verschroeven nu altijd mogelijk? Sint-Niklaas De diagnostische opwas in zijn verschillende vormen en toepassingen Hasselt Schroeven en cementeren en implantaten Aalst Complicaties: beter voorkomen dan genezen Leuven Prothetiek bij onmiddellijke belasting: 15 jaar ervaring en nieuwe evolutie Leuven Peri-implantitis: Vermijden als beste therapie. Hoe aan te pakken? Sint-Niklaas Implantaten in de esthetische zone Hasselt Vast of uitneembaar: een bewuste keuze! Antwerpen Is verschroeven nu altijd mogelijk? Kortrijk Materiaalkeuze voor kroon- & brugwerk op implantaten Mechelen Tot op het bot: biomechanische en biologische parameters in implantaattherapie Brugge Occlusie & articulatie: een update! III. Avondsessies Herentals Digitale uitneembare prothese Kortrijk Communicatie tandarts-chirurgdentaal technicus Hasselt Solitaire tandvervanging: stand van zaken Hasselt Patiënttevredenheid bij implantaatbehandelingen: een update Aalst Agenesie, en wat nu? Leuven Restauraties op korte implantaten Nota: Na uw inschrijving ontvangt u een uitnodigingsbrief met de locatie en betalingsmodaliteiten. 29

30 30

31

32 v.u.: Joke Duyck en Katleen Vandamme, Kapucijnenvoer 7 Bus 7001, 3000 Leuven