JAARVERSLAG 2017 VERSLAG VOGEL RINGONDERZOEK OP SBB-TERREIN MARSWÂL IN DE GEMEENTE DE FRYSKE MARREN

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2017 VERSLAG VOGEL RINGONDERZOEK OP SBB-TERREIN MARSWÂL IN DE GEMEENTE DE FRYSKE MARREN Foto Mark Gottenbos. Hebben zwartkoppen hun overwintergebied verplaatst naar Engeland? Onderzoek met geolocators in ons land moeten daar een antwoord op geven. Dit overzicht is samengesteld voor Staatsbosbeheer, SOVON en het Vogeltrekstation Wageningen. Het bevat een verantwoording van de activiteiten in het veld en kan gebruikt worden voor de beheersverslaglegging van deze gebieden. Derden die gebruik willen maken van de in dit verslag verzamelde gegevens moeten tevens schriftelijk toestemming vragen aan de ringer. Ringnummers en ringgegevens mogen tevens niet zonder toestemming van ringer en het Vogeltrekstation Wageningen gebruikt worden. Een verzoek kan men richten tot; of kijk voor een contactadres of tel. nummer op de Website Het Copyright van de fotos in dit verslag berust bij de fotografen.

2 JAARVERSLAG Voorwoord. In 2017 werden er aan de Noordoever van het Tjeukemeer in het Staatbosbeheer gebied Marswâl 50 soorten geringd met totaal maar liefst 2411 vogels, waaronder weer enkele bijzondere vangsten. Vier nieuwe soorten van een ring voorzien in de Marswâl sinds 1985 is toch wel uniek. Spectaculair was de vangst van een nog jonge grauwe klauwier op 5 augustus. In dezelfde maand werd op 23 augustus ook al een boomklever gevangen. September deed er ook niet voor onder, op 20 september 1 kerkuil en 23 september zelfs een velduil, beide nieuwe baansoorten! Het ringjaar was eigenlijk nog maar nauwelijks begonnen toen ik werd opgeroepen voor een openhartoperatie in het MCL te Leeuwarden. Dat zou dus een flinke onderbreking van het bestaande CES-program zijn omdat er dan niet gevangen kon worden. Gelukkig waren Willem en Wender Bil van de Ringgroep Menork bereid om samen met Jan Stegeman de eerste twee CES dagen voor hun rekening te nemen. Hulde daarvoor! Op 6 mei kon ik samen met Jan Stegeman en Siep van der Veen voor het eerst weer na de hartoperatie de 3 e CES dag voltooien. Het vangjaar verliep heel succesvol met opvallend veel dagen met meer dan 100 vogels (100+ dagen). Op 4 september werden er maar liefst 306 vogels gevangen waaronder 91 zwartkoppen, 87 spreeuwen, 36 kleine karekieten, 18 tjiftjaffen en 17 rietzangers. Vooral de spreeuwen die in de rietzoom sliepen zorgden voor een hectische morgen, volledige netbaan plat!. Negen buitenlandse ringen werden in 2017 op de ringplek Rohel Tjeukemeer aangetroffen. Daarbij viel een rietzanger met een Noorse en een kleine karekiet met een Engelse pootring op. Verder 3 kleine karekieten, twee rietzangers, 1 heggenmus en 1 ringmus alle met Belgische pootring. Bij de eigen terugvangsten op de ringplek viel een braamsluiper uit 2012 en een tjiftjaf uit 2013 op. In totaal werd er 64 vogels uit voorgaande jaren teruggevangen waaronder 8 kleine karekieten,6 rietgors, 6 rietzanger, 6 staartmees, 5 heggenmussen, 5 tjiftjaf, 4 zwartkoppen en 3 tuinfluiters. Jammer dat we er van de zeven zwartkoppen met geolocator die in 2016 aangebracht zijn en geringd aan het Tjeukemeer er geen enkele terug van hebben kunnen vangen in De soort werd echter wel veel gevangen en staat dan ook op nummer 1 van de top10 lijst. Het jaar 2017 sluit ik af met een recordaantal geringde vogels van 2411 iets wat ik vooraf niet voor mogelijk had gehouden. VOGEL RING ONDERZOEK JAN DE JONG JOURE RINGER 403/C09 VOGELTREKSTATION WAGENINGEN. ADRES RINGER: E.A. BORGERSTRAAT NG JOURE FRIESLAND NEDERLAND ; J.D.JONGRINGER403@HOME.NL TEL VRIJWILLIGER STAATSBOSBEHEER Wens jullie allen een succesvol en gezond 2018 toe en veel leesplezier met dit verslag. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 2

3 2. INHOUD. 1. Voorwoord 2 2. Inhoud en de top10 van geringde vogels op Marswâl 3 3. Dagverslagen Jaarstaat 2017 vangsten Rohel Tjeukemeer Ontvangen terugmeldingen in Dankwoord. 102 Foto Google Plattegrond van de ringplek Rohel Tjeukemeer op SBB-terrein Marswâl met aanduiding van de netbanen in gemeente De Fryske Marren in provincie Friesland. Top 10 geringde vogels SBB-terrein Marswâl Periode Soort Aantal Soort Aantal 1 Kleine karekiet Zwartkop Fitis Kleine karekiet Rietzanger Spreeuw Tjiftjaf Tjiftjaf Zwartkop Rietzanger Rietgors Fitis Pimpelmees Pimpelmees Roodborst Koolmees Koolmees Tuinfluiter Winterkoning Koperwiek 84 Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 3

4 3.DAGVERSLAGEN Met de dagverslagen in 2017 geef ik tevens een verantwoording van wat er zoal op het SBB-terrein Marswâl is geringd, waargenomen en aan onderhoud van de ringbaan is gedaan. Daarbij wordt ook gekeken naar vlinders, planten en insecten. Soms zitten daar bijzonderheden tussen en worden deze getoond en aan deskundigen gemeld. Tussentijds krijgt SBB steeds een overzicht na elke ringvangst van wat er zoal is gesignaleerd. 10 maart Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 8:15-10:00 uur. Weer: vrij zacht voorjaarsweer met zon. Temperatuur rond de 6 graden. Weinig of geen wind. Onderhoud; plastic en afval in rietzoom op ringplek verwijderd. Later aanspoelsel voor schuif verwijderd. Foto Jan de Jong, Joure. 10 maart Plastic en afval uit rietzoom verwijderd op de ringplek Rohel Tjeukemeer. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Rietgors Zeker vier aanwezig in bosjes bij slootje Merel Bij ringplek 1 mannetje in bosje Buizerd Ten oosten van slootje 2 cirkelend boven bos Wulp Zeker 3 groepen richting NO overvliegend en roepend Wilde eend Zeker 3 paar langs oever op Tjeukemeer Zwarte kraai Roepend overvliegend bij slootje Meerkoet In het kanaal bij witte bruggetje 1 paar aanwezig. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 4

5 Opmerkingen: Bij de loopplank over het slootje het afval voor de schuif vandaan gehaald. Op enkele plekken langs de oever komen wilgenknoppen al uit. Op oeverland staat nog flink wat water. Nog weinig vogels ge zien. 13 maart Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 1 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen Aanwezig van 6:50 uur tot 10:20 uur (3 uur en 30 minuten). Vangtijd; van 7:20 uur tot 9:40 uur (2 uur 20 minuten). Netopstelling: B9-C9-B14-B15-B15a. (zie hieronder voor de netbanen). 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed geen grondmist. Vegetatie en terrein: op oeverland staat nog zeker 20 cm water, schuif staat open bij slootje. Verder op ringplek onderhoud aan bosje tussen net C6 en C5. Vangsten: vielen vanmorgen mee, vooral de 1 e twee tjiftjaffen en de waterral waren een verrassing. 2.Weersomstandigheden. Wind: 0-1B W. vanmorgen vrijwel windstil weer. Temperatuur: 3-4 C, in de schaduw van bosjes op enkele plekken ijsvorming en rijp op gras in ochtend. Bewolking: 4/8 tot 6/8 met regelmatig veel zon. Zonsopkomst: 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Koolmees met teek bij het oog Merel vrouw Rietgors 2 2 Twee man Roodborst Twee 2 e kj Tjiftjaf 2 2 Waterral 1 1 In net B14 Winterkoning 1 1 In net C9 Totaal 7 soorten maart 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 5

6 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Van de volwassen waterral konden we het geslacht aan de hand van de biometrie niet met zekerheid bepalen omdat de maten in het overlap gebied vielen. Vleugel = mm. Gewicht = gram. Loopbeen= mm. Snavellengte van topje tot bevedering= 40,64 mm. Snavel + koplengte = 70,92 mm. Zie voor meer detail in de nieuwe BTO Guide; Identification of European Non-Passerines van Jeff Baker BTO Guide (2016) pp Foto Jan de Jong, Joure 13 maart Jan Stegeman ontdekte net op tijd een waterral die dreigde te ontsnappen uit net B14. Vanmorgen veertien vogels gevangen na het opzetten van enkele netten in de omgeving van het slootje. Twee rietgorzen, beide mannetjes, droegen vanmorgen al een pootring en waren in 2015 als eerste jaars geringd op de ringplek op 25 juni en de andere op 1 oktober. Een tweede jaars roodborst met ring werd terug gevangen in net C9 en was op 22 oktober 2016 als eerste jaars op de ringplek geringd. Vier kleine slagpen dekveren (KSD) waren aan de binnenzijde al geruid en nieuw, raadpleeg hiervoor de Identification Guide to Birds in the hand (2016) van Laurent Demongin pp Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 6

7 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Blauwe reiger x 1 overvliegend Grutto al roepend overvliegend Tureluur x 1 al roepend overvliegend Holenduif overvliegend naar oost. Smient >6 Zeker 6 roepend voor de rietzoom op Tjeukemeer Krakeend >3 Zeker 3 op Tjeukemeer bij slootje. Kievit kleine groepjes (4-3) overvliegend naar noordwest Matkop in wilgen langs looppad naar netbaan C7 Koolmees Zeker een 6-tal aanwezig op ringplek. Rietgors Zeker 4 aanwezig op ringplek, twee ervan gevangen. Merel paartje aanwezig op ringplek, 1 vrouw gevangen Wulp >3 Zeker drie al roepend overvliegend naar NNO. Aalscholver Groepje van vier vanuit NNO over Tjeukemeer vliegend Buizerd Zeker twee op de ringplek gezien Wilde eend >4 Diverse vogels op het Tjeukemeer en 1 paartje bij witte bruggetje Kokmeeuw >200 Enkele overvliegend boven ringplek, wel grote groepen aanwezig op de landerijen in de Miekeveene, terplekke veel gier uitgereden Fuut Een paartje voor de rietzoom op ringplek Scholekster al roepend overvliegend Spreeuw >3 Af en toe enkele overvliegend boven ringplek Meerkoet paar bij witte bruggetje en 1 vogel voor de rietzoom. 22 maart SBB-terrein Marswâl. 1 e telling Marswâl Plot7074 SOVON Teller: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 6:00 uur tot 9:00 uur (3 uur). Telgebied: van SBB-hek bij Oldeouwer tot Vierhuis. Aantallen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Buizerd In de omgeving zit een nest Fuut Waarvan 2 paar Gaai aanwezig Goudvink aanwezig Graspieper Niet territoriaal Grauwe gans aanwezig Groenling aanwezig Grote bonte specht aanwezig Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 7

8 Houtduif aanwezig Koolmees aanwezig Krakeend mannetje Meerkoet Waarvan 1 paar Merel aanwezig Nijlgans aanwezig Pimpelmees aanwezig Rietgors aanwezig Roodborst aanwezig Tjiftjaf aanwezig Wilde eend paar Winterkoning aanwezig Zanglijster aanwezig Zwarte kraai paar Blauwe reiger aanwezig als niet broedvogel Grutto aanwezig als niet broedvogel Tureluur aanwezig als niet broedvogel Kievit aanwezig als niet broedvogel Aalscholver aanwezig als niet broedvogel Kolgans aanwezig als niet broedvogel Kokmeeuw veel aanwezig als niet broedvogel Ree aanwezig Jan Stegeman voerde vandaag een broedvogel telling uit voor het SOVON en daarbij viel op dat er toch al aardig wat rietgorsen, winterkoningen en tjiftjaffen in het terrein tussen Oldeouwer en Vierhuis aanwezig zijn. Veel tjiftjaffen zijn uiteraard nog op doortrek doch het geeft wel aan dat er al enige verplaatsing is langs de noordoever van het Tjeukemeer. Van de wilde eend waren er maar weinig aanwezig nog, doch de merel was met 5 vogels al aardig vertegenwoordigd. 24 maart Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 2 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 6:10 uur tot 10:30 uur (4 uur en 20 minuten). Vangtijd; van 6:30 uur tot 9:50 uur (3 uur 20 minuten). Netopstelling: B9-C9-B14-B15-B15a. Geluid: bij net B14-B15 eerst rietgors, na 8:00 uur tjiftjaf. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed geen grondmist. Vegetatie en terrein: op oeverland 10 cm water, schuif staat open bij slootje. Vangsten: vielen vanmorgen mee, vooral de tjiftjaffen reageerden goed op geluid. Rietgors reageerde niet op geluid. Op enkele plekken op de ringplek waren duidelijk klauwplekken aanwezig van reeen. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2-4B uit O. Temperatuur: 2-9 C, in de schaduw van bosjes op enkele plekken rijp op gras in ochtend. Bewolking: 3/8 met veel zon. Zonsopkomst: 06:33 uur. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 8

9 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Heggenmus 1 1 Als 1kj geringd op Koolmees Matkop 1 1 Merel 1 1 Vrouw na2kj, man ontsnapte Pimpelmees 2 2 Roodborst Alle 2kj Tjiftjaf 9 9 Winterkoning 1 1 Geringd op als 1kj Totaal 8 soorten maart 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Met de schrale oostenwind was het toch nog vrij koud vanmorgen. Weinig zang van vogels gehoord. Tjiftjaf 1 keer bij aankomst zingend en de rietgors zingend op diverse plekken op de ringplek. Netbaan B15 ving veel aanwakkerende wind vanmorgen en daardoor vielen de vangsten voor dat net sterk tegen. Tjiftjaf vanmorgen qua aantal al goed vertegenwoordigd. Rietgors viel vanmorgen tegen, ondanks geluid afgedraaid toch geen vangsten. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Holenduif x twee overvliegend naar oost langs oever. Rietgors Zeker vier aanwezig op de ringplek. Merel paar aanwezig op ringplek. Man ontsnapt uit net B14. Meerkoet paar voor rietzoom bij netbaan B14. Blauwe reiger keer 1 overvliegend naar O. Bruine kiekendief man overvliegend naar Noordoost. Zwarte kraai Overvliegend naar Oost. Scholekster Twee hoog overvliegend naar NNO. Grutto Twee overvliegend naar Oost. Kokmeeuw <250 Bij aankomst < 250 opvliegend van Tjeukemeer en overvliegend naar noordoostelijke richting. Bij vertrek een 50-tal achter mestinjector in de Miekeveene, voedsel zoekend op geïnjecteerd grasland. Wilde eend Vier overvliegend en 1 paar in kanaal bij witte bruggetje. Fuut paar voor de rietzoom zwemmend. Grauwe gans <125 Enkele paren overvliegend en meerdere groepen hoog over naar NO Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 9

10 Tureluur Vanmorgen zeker 3 x gehoord,overvliegend. Bruine kikker Op looppad eerste twee hopen kikkerdril aangetroffen. Kievit overvliegend naar NO. Aalscholver x 1 en 1 x 2 overvliegend. Staartmees Zeker twee op ringplek bij netbaan C6 Wist U dat: Winterkoningen ook verre afstanden kunnen afleggen? Een op 23 oktober 2016 volgroeide winterkoning die aan de Groene dijk te Sneek is geringd met ring Arnhem AHB door vogelringer Johannes Ruurd Fokkens uit Sybrandaburen. De vogel is op 28 maart 2017 vers dood gevonden te Gennem Landet, Anholt in Denemarken. Afstand; 555 km. Tijd 156 dagen. Richting; 40 graden. Dit is een van de weinig vogels die vanuit Nederland in het buitenland zijn gevonden. Foto Rob Dekker. Een mannetje Bruine kiekendief vloog laag over boven het rietveld aan de noordoever van het Tjeukemeer. 29 maart Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 3 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Joure. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 5:50 uur tot 9:15 uur (3 uur en 25 minuten). Vangtijd; van 6:20 uur tot 8:45 uur (2 uur 25 minuten). Netopstelling: B9-C9-B14a-B15-B10-B7. Geluid: bij net C9-B9 tot 8:30 uur geluid tjiftjaf. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 10

11 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: na aankomst eerst droog daarna lichte motregen. Vegetatie en terrein: op oeverland 10 cm water, schuif staat open bij slootje. Vangsten: weinig beweging door harde wind en toenemende motregen. Vroegtijdig gestopt. Veel netbanen met trilling in de netten door ZW-wind. 2.Weersomstandigheden. Wind: 4-5 uit ZW, na 07:00 uur toenemend tot 5B. Temperatuur: C. Bewolking: 8/8, zon vanmorgen niet gezien. Zonsopkomst: 07:22 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Tjiftjaf terug van Fitis e dit jaar Rietgors 1 1 Vrouw Roodborst terug van Totaal 4 soorten maart 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen duidelijk veel wind uit ZW, bij het opzetten van de netten lichte motregen, deze hield aan gedurende de morgen. Eerder gestopt, weinig vliegbeweging langs de oever. De 1 e fitis is vroeg dit jaar. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver >45 Groep vanuit ZW overvliegend, later nog 1 overvliegend Rietgors Zeker 3 op ringplek gezien Scholekster Drie (2-1) overvliegend en roepend Meerkoet Twee gehoord in rietzoom, bij netbaan C6-B6 en bij B14 Tjiftjaf Zeker 4 aanwezig, vrijwel niet gehoord op ringplek Winterkoning Bij ringplek even gehoord. Kokmeeuw >20 Overvliegend naar N, komend vanaf Tjeukemeer Zanglijster Vanmorgen zingend bij netbaan B7, gevangen in net B14a doch ontsnapte uit de hand. Wilde eend Diverse overvliegend boven ringplek. Tureluur Bij aankomst 1 roepend overvliegend in donker. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 11

12 4 april SBB-terrein Marswâl. 2 e telling Marswâl Plot7074 SOVON Teller: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 6:30 uur tot 9:30 uur (3 uur). Telgebied: van SBB-hek bij Oldeouwer tot Vierhuis. Aantallen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Witsterblauwborst territoria net buiten plot Buizerd aanwezig Fitis aanwezig Fuut aanwezig Gaai aanwezig Graspieper aanwezig Grauwe gans aanwezig Grote bonte specht aanwezig Houtduif aanwezig Koolmees aanwezig Krakeend aanwezig Kuifeend aanwezig Meerkoet aanwezig Merel aanwezig Rietgors aanwezig Roodborst aanwezig Tjiftjaf aanwezig Waterral aanwezig Wilde eend aanwezig Winterkoning aanwezig Zanglijster aanwezig Zwarte kraai aanwezig Zwartkop aanwezig Ree aanwezig 14 april Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 1 e CES dag 4 e vangdag Op 3 april moest ik als vaste ringer op ringplek Rohel een openhartoperatie ondergaan in het MCL in Leeuwarden. Daardoor dreigde de lange reeks van jaren (vanaf 1994) van CES-onderzoek aan het Tjeukemeer onderbroken te worden. Gelukkig werd de Ringgroep Menork bereidt gevonden om samen met Jan Stegeman (assistent Rohel Tjeukemeer) de eerste 2 CES-rondes te gaan verzorgen. Hun inzet en bijdrage zorgt ervoor dan de reeks van vangdagen gecontinueerd wordt. Ik ben hun hier zeer erkentelijk voor! Kijk voor meer info op Hieronder een verslag op basis van gegevens van Wender Bil, Willem Bil en Jan Stegeman. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 12

13 Ringers: Wender Bil (L93) /Willem Bil (441) van Ringgroep Menork. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 5:00 uur tot 11:00 uur (6 uur). Vangtijd; van 5:15 uur tot 10:40 uur (5 uur 25 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9. Geluid: geen Willem Bil (ringroep Menork) 14 april Wender Bil van Ringgroep Menork (onder parasol) en vaste hulp Tjeukemeer Jan Stegeman actief op de vaste ringplek in rietkraag aan het Tjeukemeer. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed, geen mist. Vegetatie en terrein: op de looppaden nog iets water. Vangsten: door W-wind minder vangsten in net C1. Ondanks het koude en gure weer toch nog veel vogels gevangen. Vooral na zonsopkomst meer vangsten, na 8:45 uur werd het rustiger. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2-3B uit W. Temperatuur: 4 C, later in de morgen kwam ook de zon er nog even door. Bewolking: 4/8 >8/8, wisselend. Zonsopkomst: 06:45 uur. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 13

14 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Fitis x man, 3 x vrouw Merel 1 1 Met 2 teken Rietgors 1 1 Man met vleugel van 82,0 mm Rietzanger 2 2 Beide man Tjiftjaf x vrouw, 3 x man Winterkoning Zanglijster met 4 teken bij snavel Zwartkop x man. Vetscore 2 x1, 1 x2, 2 x 0 Totaal 8 soorten april 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Willem Bil (ringroep Menork) 14 april Wender Bil (ringer L93) en Jan Stegeman halen vogels uit het mistnet bij CES-opstelling C1. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 14

15 Een zanglijster liet zich na bijna 4 jaar weer op de ringplek zien. De vogel bevond zich al in zijn 5 e kalenderjaar en liet zich na zoveel tijd toch nog even controleren. In 2014 en 2016 werd deze niet teruggevangen. Zanglijster Arnhem L o 2kj Rohel Tjeukemeer, Nederland Rohel Tjeukemeer, Nederland Rohel Tjeukemeer, Nederland Rohel Tjeukemeer, Nederland Rohel Tjeukemeer, Nederland. Afstand; 0 km. Tijd; 1459 dagen. Terug gevangen als man na 1kj op ringplek Rohel Tjeukemeer. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver overvliegend Bruine kiekendief Man laag overvliegend bij ringplek Fitis div. zingend Gele kwikstaart overvliegend Grutto roepend Havik Overvliegend 1 vrouw Scholekster roepend Tureluur roepend Winterkoning zingend Witsterblauwborst zingend Wulp roepend Zanglijster zingend 19 april SBB-terrein Marswâl. 3 e telling Marswâl Plot7074 SOVON Teller: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 5:50 uur tot 9:10 uur (3 uur en 20 minuten). Telgebied: van SBB-hek bij Oldeouwer tot Vierhuis. Aantallen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Witsterblauwborst aanwezig Braamsluiper aanwezig Buizerd aanwezig Fitis aanwezig Fuut aanwezig Gaai aanwezig Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 15

16 Grauwe gans aanwezig Groenling aanwezig Heggenmus aanwezig Houtduif aanwezig Koolmees aanwezig Krakeend aanwezig Kuifeend aanwezig Meerkoet aanwezig Merel aanwezig Rietgors aanwezig Rietzanger aanwezig Roodborst aanwezig Tjiftjaf aanwezig Tuinfluiter aanwezig Wilde eend aanwezig Winterkoning aanwezig Zanglijster aanwezig Zwartkop aanwezig Haas aanwezig Ree aanwezig Veel fitis en tjiftjaf nog op de doortrek. 27 april Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 2 e CES dag 5 e vangdag Ringers: Wender Bil (L93) /Willem Bil (441) van Ringgroep Menork. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 4:30 uur tot 11:00 uur (6 uur en 30 minuten). Vangtijd; van 4:45 uur tot 10:40 uur (5 uur 55 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9. Geluid: geen 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed, geen mist. Vegetatie en terrein: op de looppaden nog iets water. Vangsten: de vangsten liepen na 8:45 uur flink terug. In eerste uren helder en koud, tussen 07:00 en 07:30 uur de meeste vangsten,net in de periode dat het flink afkoelde. Eerste tuinfluiters en zelfs al een grasmus. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2-4B uit NW, Temperatuur: 3 C, later in de morgen kwam ook de zon er nog even door. Bewolking: 2/8, om 10:00 uur toenemende bewolking, daarna regenbuitje en toenemende wind. Zonsopkomst: 06:17 uur. WIST U DAT : Op 6 en 7 januari 1968 ik al langs de noordoever van het Tjeukemeer aan het vogelen was tussen Vierhuis en tot Oldeouwer. Daarbij werden o.a. waargenomen; 1 roerdomp, wilde eenden, 7 grote zaagbekken, 29 meerkoeten, veel nonnetjes (1 x 13 vrouw, 1 x 39 vrouw en 1 x 27 man), 1 fazant (de fazant kwam er toen nog voor), 89 brandganzen, 69 kolganzen en een 7-tal voedsel zoekende blauwe reigers. Op 28 januari 1968 waren er zeker 1500 smienten en 500 wilde eenden respectabele aantallen die je nu maar weinig meer ziet op die plek. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 16

17 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Braamsluiper x vetscore 2, gewicht 13,2 gram Fitis Grasmus ,6 gram. Vetscore 2. man Merel Rietzanger Sprinkhaanzanger 1 1 Man 12,9 gram Tjiftjaf Tuinfluiter 3 3 Winterkoning ,8 gram Witsterblauwborst 1 1 Geringd op als m 2kj Zwartkop man, 3 vrouw Totaal 11 soorten april 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Een oude bekende liet zich vanmorgen ook even zien en horen! Willem Bil (ringroep Menork) 27 april Witsterblauwborst met ring NLA. AU in netbaan C2 terug gevangen op ringplek. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 17

18 Willem Bil (ringroep Menork) 27 april Grasmus met links vervangingsrui van de buitenste staartpennen. Witsterblauwborst Arnhem AU o 2kj Rohel Tjeukemeer, Nederland Rohel Tjeukemeer, Nederland Rohel Tjeukemeer, Nederland Rohel Tjeukemeer, Nederland. Afstand; 0 km. Tijd; 1103 dagen. Terug gevangen als man na 2kj op ringplek Rohel Tjeukemeer. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver overvliegend Blauwe reiger overvliegend Braamsluiper zingend Casarca? Overvliegend Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 18

19 Fitis div zingend Gele kwikstaart overvliegend Grutto overvliegend Kneu overvliegend Kokmeeuw div overvliegend Lepelaar overvliegend Rietgors zingend Rietzanger div zingend Roerdomp Bij netbaan C5 1 gezien Scholekster overvliegend Watersnip baltsend Winterkoning zingend Witsterblauwborst zingend Zwarte kraai overvliegend Zwartkop div zingend Gierzwaluw overvliegend 04 mei SBB-terrein Marswâl. 4 e telling Marswâl Plot7074 SOVON Teller: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 5:34 uur tot 8:52 uur (3 uur en 18 minuten). Telgebied: van SBB-hek bij Oldeouwer tot Vierhuis. Aantallen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Plm. 20 overvliegend Blauwe reiger Niet territoriaal Boerenzwaluw div overvliegend Boompieper Bosrietzanger Braamsluiper Bruine kiekendief Waarschijnlijk nestelend in petgat ten oosten van kanaal Buizerd In de buurt van nest in het bos Fitis Fuut paar en 2 losse Gaai Grasmus Graspieper Niet territoriaal Grauwe gans aanwezig, maar diverse overvliegend Grote zilverreiger overvliegend Grutto overvliegend Haas aanwezig Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 19

20 Houtduif Huiszwaluw div overvliegend Kievit Baltsend boven oeverland Kleine karekiet Koekoek e dit jaar Kokmeeuw veel overvliegend Koolmees Krakeend paar Meerkoet paar en 3 x 1 Merel Nachtegaal Bij het bos Ree aanwezig Rietgors Rietzanger Scholekster Niet territoriaal Spreeuw groep overvliegend Staartmees paar Tjiftjaf Tuinfluiter Tureluur overvliegend Visdief overvliegend Wilde eend man en 2 paar Winterkoning Witsterblauwborst Zanglijster Zwartkop mei Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 3 e CES dag 6 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistenten: Jan Stegeman Heerenveen en Siep van der Veen. Aanwezig van 4:15 uur tot 10:40 uur (6 uur en 25 minuten). Vangtijd; van 4:30 uur tot 10:10 uur (5 uur 40 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7 en B9. Geluid: geen. Vanmorgen is ringer Jan de Jong voor het eerst na de openhartoperatie (3 april 2017 MCL Leeuwarden) weer aanwezig op de ringplek om de 3 e CES-periode te draaien. Actie verliep vlekkeloos, alleen het weer kon beter. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed, geen mist. Vegetatie en terrein: Op het looppad naar ringplek staat nog zeker 5 cm water, Veenpluis al volop in bloei. Het jonge riet is zeker al een 60 a 70 cm boven de waterspiegel in rietzoom. Na 09:00 uur veel wandelaars op de polderdijk. Kennelijk was er een route uitgezet want de stempelpost lag vlak voor het witte bruggetje. Vangsten: de vangsten vielen door het koude en gure weer toch tegen. In netten B7, C8, B6, C2 en C1 veel trilling door de pal oostelijke wind, daardoor waren de netten steeds goed zichtbaar voor de vogels. Vooral de fitis liet het afweten en liet zich niet vangen vanmorgen. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2 >4B uit O, Temperatuur: 4 > 8 C, door de oostenwind voelde het kouder aan. Bewolking: 8/8, na 9:00 uur af toe de zon even gezien. Zonsopkomst: 06:00 uur. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 20

21 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Boerenzwaluw 1 1 Man in net B6 in rietzoom Bonte vliegenvanger 1 1 Vrouw in netbaan B1 Braamsluiper met erg gesleten vleugel/staart Gekraagde roodstaart 1 1 Man met vetscore 3 Huismus 1 1 Vrouw met broedvlek Kleine karekiet e weer dit jaar Merel 1 1 Met witte vlek op keel en kruin Rietgors man en 1 vrouw Rietzanger Veel eigen terug Roodborst 1 1 2kj met vetscore 3 Tjiftjaf Tuinfluiter 4 4 Winterkoning 1 1 Zwartkop x man Totaal 14 soorten mei 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen ondanks het koude en gure weer toch doortrek met soorten als gekraagde roodstaart, bonte vliegenvanger, braamsluiper en tuinfluiter. Bij aankomst zingende rietzangers in de rietzoom. Vooral in de netten waar veel wind op stond werd weinig gevangen. Foto Jan de Jong 6 mei Een fraai gekleurd mannetje gekraagde roodstaart met vetscore 3 liet zich al voor 06:00 uur vangen in netopstelling C3 aan het Tjeukemeer. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 21

22 Foto Jan de Jong 6 mei Een miskleur mannetje Merel protesteerde luid in mistnetopstelling C7 aan het Tjeukemeer. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Bont zandoogje Zeker 3 gezien bij netbanen C7 en B7 Braamsluiper Zeker 2 zingend Fitis Zingend bij net B7 Fuut vogels gehoord voor de rietzoom Grauwe gans >100 Grote groep opvliegend van grasland aan noordzijde van het kanaal richting Vierhuis. Ook af en toe enkele overvliegend langs oever. Houtduif Laag overvliegend naar oost Kievit Iets ten westen van netbaan C1 1 in baltsvlucht! Klein geaderd witje Bij netbaan C7 vloog 1 rond. Koekoek Regelmatig roepend richting Vierhuis Kokmeeuw div Af en toe enkele overvliegend Krakeend gehoord bij netbaan B1. Meerkoet Op 2 plekken voor de rietzoom 1 roepend (bij C1 en bij C6). Rietzanger Zeker 4 zingend in rietzoom op ringplek Roerdomp Roepend richting Vierhuis, w.s. in petgat bij Vierhuis Scholekster al roepend overvliegend Sperwer overvliegend bij witte bruggetje. Spreeuw div Af en toe enkele overvliegend. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 22

23 Tjiftjaf In de vroege ochtend 1 schuchter horen zingen. Tuinfluiter Zeker 2 zingend Tureluur roepend overvliegend Visdief x 1 overvliegend langs roetzoom, roepend. Wilde eend Zeker 3 x 2 vogels overvliegend. Zwartkop Zeker 2 zingend op ringplek 15 mei Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 4 e CES dag 7 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 4:00 uur tot 10:10 uur (6 uur en 10 minuten). Vangtijd; van 4:20 uur tot 10:00 uur (5 uur 40 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7 en B9. Bijvangst buiten CES met B15(18m) en B14 (10m) over slootje met alleen geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed, geen mist. Vegetatie en terrein: Op het looppad naar ringplek staat nog steeds flink wat water. Vanmorgen vegetatie nat van de dauw. Vangsten: vooral veel kleine karekieten, zwartkoppen reageerden vrijwel niet op geluid. Na 9.20 uur weinig beweging meer in bosjes en de rietzoom. Meeste vangsten vooral vlak na zonsopkomst. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2 >3B uit Z. Temperatuur: 8 > 18 C. Bewolking: 4/8, met regelmatig zon Zonsopkomst: 05:45 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Boerenzwaluw 1 1 Bosrietzanger 1 1 Man met vleugel van 72,5 mm Braamsluiper Fitis Alle drie mannetjes Grasmus Heggenmus 1 1 man Kleine karekiet met Brussels ring Koolmees 1 1 man Merel 2 2 Pimpelmees 1 1 Vrouw met broedvlek Rietgors 1 1 man Rietzanger met Brussels ring Tjiftjaf x man 1 x vrouw Tuinfluiter Winterkoning Zwartkop man 2 vrouw Totaal 16 soorten mei 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 23

24 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen opmerkelijk veel dansmuggen. Overal zaten ze in bosjes, riet en vegetatie, miljoenen waren er! Soms zag je grote delen van het net bedekt met deze mugjes. Door de meer zuidelijke wind waren veel netten ook zichtbaarder door de zijtrilling (B6, C1, C8, C9, B7, C5, C3-C4). Zwartkoppen vangen met geluid viel dik tegen buiten het CES gebied. Foto Jan de Jong, Joure 15 mei De vangnetten aan het Tjeukemeer zaten vanmorgen tjokvol met gevleugelde vrienden, allemaal dansmuggen. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver keer 1 overvliegend Bont zandoogje In totaal 4 op ringplek Blauwborst x gehoord bij het slootje. Blauwe reiger keer 1 vogel overvliegend naar W Boerenzwaluw Jagend op insecten boven rietzoom Dagpauwoog gezien op ringplek Fitis Vanmorgen 1 zingend op ringplek Fuut paar in omgeving van netbaan C1 Grauwe gans Groepje van 6 overvliegend. Grutto Regelmatig 1 roepend gehoord Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 24

25 Hooibeestje gezien t.h.v. net baan C3 Kievit div Af en toe al enkele overvliegend en wegtrekkend naar ZO Klein geaderd witje Totaal 3 op ringplek Kl. mantelmeeuw Zeker en 6-tal (adult en juv.) overvliegend Koekoek Diverse keren al roepend overvliegend boven ringplek Kokmeeuw div Af en toe enkele overvliegend Meerkoet paar voor de rietzoom Scholekster keer 1 overvliegend Viervlek libellen bij het slootje gezien. Visdief keer 1 overvliegend langs rietzoom Wilde eend Bij slootje 1 vrouw wegvluchtend in rietzoom Foto Jan de Jong, Joure 15 mei Boven de bosjes langs de noordoever van het Tjeukemeer op het SBB-terrein Marswâl waren enorm veel dansmuggen, na aanraking van enkele takken kwamen er wolken omhoog. Nooit eerder zag ik zoveel bij elkaar! Ook bij Stavoren aan de IJsselmeerkust waren ze volop deze week. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 25

26 17 mei SBB-terrein Marswâl. 5 e telling Marswâl Plot7074 SOVON Teller: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 5:12 uur tot 8:39 uur (3 uur en 27 minuten). Telgebied: van SBB hek bij Oldeouwer tot Vierhuis. Opmerking; nog veel dansmuggen aanwezig, wel wat minder dan op 15 mei. Aantallen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Fitis aanwezig Fuut paar en 2 losse Gaai aanwezig Grasmus aanwezig Grauwe gans waargenomen. Op het Tjeukemeer nog enkele tientallen Grote zilverreiger voedsel zoekend en 1 overvliegend Haas aanwezig Houtduif paar aanwezig Kievit overvliegend Kleine karekiet aanwezig Koekoek aanwezig Kokmeeuw overvliegend en 50 op het Tjeukemeer Koolmees aanwezig Krakeend paar en 3 los. Verder circa 10 op het Tjeukemeer Lepelaar voedsel zoekend Meerkoet waargenomen Merel aanwezig Nachtegaal aanwezig Nijlgans paar aanwezig Ree aanwezig Rietgors aanwezig Rietzanger aanwezig Scholekster overvliegend Smient zwemmend op Tjeukemeer Sprinkhaanzanger aanwezig Tjiftjaf aanwezig Tuinfluiter aanwezig Tureluur Drie overvliegend Visdief overvliegend Watersnip niet territoriaal Waterral gehoord Wilde eend waargenomen en enkele op het Tjeukemeer Winterkoning aanwezig Wintertaling zwommen op het Tjeukemeer Zanglijster aanwezig Zwartkop aanwezig Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 26

27 26 mei Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 5 e CES dag 8 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen Aanwezig van 4:15 uur tot 10:15 uur (6 uur). Vangtijd; van 4:30 uur tot 10:00 uur (5 uur 30 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7 en B9. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed, alleen bij aankomst iets grondmist, doch zodra de zon meer macht kreeg was deze ook snel verdwenen. Vegetatie en terrein: Het looppad naar de ringplek was vrijwel droog. Nog vrij veel insecten in bosjes aanwezig. Tussen netbaan C6 en C3-C4 op en langs looppad diverse beginnende boompjes van de eik verwijderd. De eikel zal nog aan de wortels vast! Vegetatie in netbanen waren al weer vrij hoog, voor half juni zal er weer gemaaid moeten worden met de handzeis. 2.Weersomstandigheden. Wind: 0 >2B uit ONO, Temperatuur: 11 > 22 C, Bewolking: 2/8 > 1/8, met veel zon. Zonsopkomst: 05:30 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Braamsluiper eigen terug van Fitis 1 1 Grasmus Heggenmus 1 1 Met Brussels ring! Huismus e 1kj vangsten dit jaar Kleine karekiet met London ring! Merel Rietzanger Roodborst 1 1 Spotvogel e dit jaar Staartmees 1 1 Tjiftjaf Tuinfluiter Vele met broedvlek Winterkoning 1 1 Witsterblauwborst Beide man Zanglijster e 1kj dit jaar Zwartkop 2 2 Totaal 17 soorten mei 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 27

28 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen bij het opzetten van de netten bleek dat er nog veel dode dansmuggen waren achtergebleven in de netten ondanks dat we ze vorige week flink hadden uitgeschut. Daardoor bleven netten wat haken en moesten de dode dansmuggen met de hand worden verwijderd. Vanmorgen meer vlinders aanwezig dan andere vangdagen op de ringplek. Op enkele plekken al weer flink wat wilgenpluis, gelukkig waaide het niet al te hard zodat er maar weinig in de netten kwam. Na 7:30 uur werd het snel warmer. Rond 9.30 uur weinig beweging van vogels in bosjes en de rietzoom. Meeste vangsten vooral vlak na zonsopkomst. Foto Jan de Jong 26 mei Vanmorgen twee mannetjes Witsterblauwborst aanwezig op de ringplek Rohel Tjeukemeer. WIST U DAT: Op 5 juni 1972 na uur samen met vogelringer H.T. van der Meulen uit Joure op stap om torenvalk en ransuil jongen te ringen in de gemeente Haskerland. Daarbij werden aan het Tjeukemeer tussen de Kerkweg en Vierhuis drie jonge ransuilen geringd. In het riet werd de roerdomp gehoord en bij het tweede slootje viel een bruine kiekendief neer in de rietoever. In het Oosterschar bij Sint Johannesga ringden we een nest met vijf jonge torenvalken en aan de Scharweg. In Rotstergaast aan de Schoterweg in een torenvalkkast zaten zelfs 6 jongen. En bij het kerkhofje in Rotstergaast zagen we ook nog een span boomvalken. Ook toen waren er dus wel torenvalken en boomvalken te zien in de gemeente. Zelfs een vrouwtje havik was op 4 juni 1972 aan de Kerkweg te Rotsterhaule te zien. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 28

29 Foto Jan de Jong 26 mei De Wateraardbei (Potentilla palustris) bloeiend komt op diverse plekken op het looppad en in het oeverland op de ringplek Rohel Tjeukemeer (terrein Marswâl van SBB) nog algemeen voor. Landelijk is de soort sterk afgenomen. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Atalanta Twee bij netbaan B7 Bont zandoogje Vier langs looppad gezien Blauwe reiger Twee keer 1 overvliegend langs oever Boerenzwaluw Twee keer 1 overvliegend. Fuut Bij netbaan C1 Grauwe gans div Enkele roepend gehoord op Tjeukemeer Hooibeestje Zeker drie aanwezig tussen C6 en C2 Kievit Twee keer 1 overvliegend Klein geaderd witje Aanwezig langs looppad. Koekoek Gehoord op ringplek, wijfje. Kokmeeuw >30 Diverse vogels langs oever foeragerend, ook in Miekeveene Landkaartje bij C3 en 1 bij B7 Meerkoet Twee roepend voor rietzoom op ringplek Oeverzwaluw Overvliegend boven ringplek Rietgors Mannetje aanwezig tussen net C5 en C6 op oeverland Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 29

30 Roerdomp Richting Vierhuis 1 gehoord door Jan Stegeman Scholekster overvliegend Sperwer Een overvliegend naar O door Jan Stegeman gezien. Wilde eend wijfje en zeker 6 vrij grote jongen bij net C6 29 mei SBB-terrein Marswâl. 6 e telling Marswâl Plot7074 SOVON Teller: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 4:43 uur tot 8:03 uur (3 uur en 20 minuten). Telgebied: van SBB-hek bij Oldeouwer tot Vierhuis. Opmerking; Riet al meer dan 1 meter hoog. Wateraardbei op veel plekken langs oever bloeiend. Aantallen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver overvliegend Blauwborst aanwezig Blauwe reiger overvliegend Boerenzwaluw Niet gezien vanmorgen Bosrietzanger aanwezig Braamsluiper aanwezig Bruine kiekendief overvliegend Buizerd Niet gezien langs oever Fitis aanwezig Grasmus aanwezig Grote bonte specht aanwezig Grutto overvliegend Haas aanwezig Kievit overvliegend Kleine karekiet aanwezig Koekoek aanwezig Kokmeeuw >20 Tientallen overvliegend Koolmees aanwezig Krakeend aanwezig Lepelaar overvliegend Meerkoet aanwezig Merel aanwezig Ree aanwezig Rietgors aanwezig Rietzanger aanwezig Scholekster aanwezig Slobeend overvliegend Spotvogel aanwezig Spreeuw aanwezig Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 30

31 Sprinkhaanzanger aanwezig Tjiftjaf aanwezig Tuinfluiter aanwezig Tureluur aanwezig Vink aanwezig Visdief Overvliegend waarvan 1 met voer. Wilde eend aanwezig Winterkoning aanwezig Zanglijster aanwezig Zilvermeeuw overvliegend Zwarte kraai aanwezig Zwartkop aanwezig 1 juni Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 06:45-10:15 uur. Onderhoud; vangbanen en paden gemaaid van C1 t/m C6. Ringplek wat opgeknapt. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Koekoek Langs oever vliegend en roepend op ringplek Boerenzwaluw Voedsel zoekend langs polderdijk Aalscholver overvliegend Tuinfluiter Volop zingend Fitis Zingend tussen C6 en C7 Atalanta Bij netbaan C4 Hooibeestje Bij netbaan C3 Kleine karekiet Div Zingend in rietzoom. Koolmees Adulten met juv. Bij netbaan C5 Krakeend Bij netbaan C1 1 zwemmend op Tjeukemeer. Opmerkingen: Naast de vangbanen ook de ringplek bij C6 opgeknapt en de brandnetels verwijderd. WIST U DAT : Op 1 oktober 1972 werd er aan de Tjeukemeeroever in het SBB-terrein Marswâl trek gezien van de gaai (vroeger vlaamse gaai genoemd). Smorgens werden er groepjes van en 1 langstrekkend gezien. Eerder al die morgen waren er groepjes gaaien aan de Nieuweweg bij Rotsterhaule die overtrokken ( ). Een unicum want je ziet de laatste tiental jaren maar weinig trek van gaaien. Aan het Tjeukemeer toen ook al een kleine bonte specht die aan het voedsel zoeken was en een groepje van zeker zes baardmannetjes. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 31

32 Foto Jan de Jong, Joure 1 juni Looppad van netopstelling C2 naar C3 op de ringplek Marswâl gemaaid. 2 juni Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 06:45-10:00 uur. Onderhoud; vangbanen gemaaid C7, B7, C8, C9-B9, B10, B14, B14a, B15, B15a + looppaden tussen C6 en B9. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Koekoek roepend Boerenzwaluw Voedsel zoekend langs polderdijk Aalscholver overvliegend Tuinfluiter zingend Gaai Bij B14 naar O vliegend Atalanta Bij netbaan B7 Hooibeestje Twee tussen B9 en B14a langs looppad, rest bij C3-C4 Kleine karekiet Div Zingend in rietzoom. Gierzwaluw overvliegend Grauwe gans Laag overvliegend naar O bij B15 Witte kwikstaart Bij witte bruggetje Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 32

33 Rietzanger Zingend ten O van witte bruggetje bij de dam. Spotvogel Bijna gehele periode 1 zingend bij C7-C8 Kl. geaderd witje Bij C7 en B7 netbaan + looppad Winterkoning Zingend bij B7 en C9 Oeverlibel >3 Diverse op oeverland en bij bosjes. Grote beer Rups bij C9 baan Tjiftjaf Zingend bij B7. Opmerkingen: Alleen bij slootje voor de schuif moet nog aanspoelsel vandaan gehaald worden. Foto Jan de Jong, Joure De ringplek ligt nu mooi verscholen in het groen aan de noordoever van Tjeukemeer. 10 juni Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 6 e CES dag 9 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen Aanwezig van 4:05 uur tot 11:10 uur (7 uur 5 minuten). Vangtijd; van 4:35 uur tot 10:35 uur (6 uur). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7 en B9. En B14 en B15 met geluid zwartkop. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 33

34 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed. Vegetatie en terrein: Op het looppad naar de ringplek stond vanmorgen al weer flink wat water. De afgelopen week had het flink geregend. Overal langs het looppad weer diverse (meer dan 10!) beginnende boompjes van de eik verwijderd. Ringbanen liggen er mooi bij nadat ze op 1 en 2 juni gemaaid zijn. Vanmorgen veel vogels gevangen waaronder 88(bijna 60%) eerste jaars! Opvallend veel 1 kj koolmezen en ringmussen. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2>3>4B uit ZZW, wisselend van ZZW naar ZW Temperatuur: 12 > 20 C, Bewolking: 2/8 > 6/8 wisselend, met veel zon. Zonsopkomst: 05:19 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Bosrietzanger 2 2 Braamsluiper 2 2 Fitis Nog weinig 1kj Grasmus Heggenmus Kleine karekiet Koolmees Matkop Pimpelmees Rietgors Oude vogels lieten zich niet vangen Rietzanger Ringmus met Brussels ring! Roodborst Spotvogel 1 1 man Tjiftjaf Tuinfluiter net vlieg vlug jong Vink 1 1 man Winterkoning Witsterblauwborst 1 1 man Witte kwikstaart 1 1 man Zanglijster 2 2 Man en vrouw Zwartkop man,3 vrouw en 6 1kj Totaal 23 soorten juni 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 34

35 Foto Jan de Jong, Joure 10 juni De vroege glazenwasser liet zich vanmorgen op twee plekken (bij B7 en B15 net) op de ringplek Rohel Tjeukemeer in het SBB-terrein Marswâl zien. Deze soort zien we niet elk jaar, wel de bruine glazenwasser die ook een andere kleur ogen heeft en vaak wat later (vaak juli) voor het eerst gezien wordt. Foto Jan de Jong, Joure 10 juni Een volwassen vrouwtje Ringmus liet zich vanmorgen vangen op de ringplek Rohel Tjeukemeer op het SBB-terrein Marswâl. De vogel droeg een Belgische pootring en was in gezelschap van veel 1kj vogels waarvan we er toch nog 14 konden vangen. Nooit eerder vingen we een dergelijk groot aantal ringmussen aan het Tjeukemeer. Gezien de broedvlek (gerimpeld) van het vrouwtje zou je verwachten dat deze vogels uit de omgeving afkomstig zijn. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 35

36 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Atalanta Bij netbaan 6 en op ringplek Bont zandoogje Bij netbaan C7 en B7 Blauwe reiger opvliegend vlak naast netbaan C6, de andere overvliegend Boerenzwaluw Vogels foeragerend boven oeverland en polderdijk Gaai Bij netbaan C6 Kl. mantelmeeuw overvliegend adult Holenduif overvliegend naar W Winterkoning Zingend bij netbaan C5 en bij netbaan C7 Klein geaderd witje Bij netbaan C7 Koekoek roepend overvliegend Kokmeeuw div Nog in donker div overvliegend uit N naar Tjeukemeer. Bruine kiekendief Voedsel zoekend richting vierhuis Aalscholver en 1 overvliegend. Meerkoet Paar met zeker 6 jongen bij witte bruggetje. Rietgors mannetjes alarmerend op ringplek Spreeuw Zeker 18 ten westen van net C1 in boompjes Scholekster Nog in donker overvliegend naar Z! Sperwer Overvliegend naar Noord Gierzwaluw Zeker 3 voedsel zoekend boven ringplek. Vroege glazenwasser in netbaan B7 en 1 in baan B15 Oeverlibel Zeker 6 waargenomen waarvan 3 man Merel man bij netbaan B1 17 juni Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 7 e CES dag 10 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen Aanwezig van 4:00 uur tot 11:45 uur (7 uur 45 minuten). Vangtijd; van 4:20 uur tot 10:20 uur (6 uur). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7 en B9. En B14, B14a en B15 met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed. Vegetatie en terrein: Looppad naar ringplek staat nog steeds water op. Toename van kleine eikenboompjes lang looppad. Wederik al in bloei langs looppad. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2>3 uit WNW, Temperatuur: 12 > 20 C, Bewolking: 8/8. Geen zon gezien vanmorgen. Zonsopkomst: 05:19 uur. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 36

37 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Geen adult gezien vanmorgen Bosrietzanger 2 2 Braamsluiper Fitis Nog weinig 1kj. Goudvink 1 1 Man van 25 juni 2015 Grasmus 1 1 Grote bonte specht 1 1 Vrouw van Heggenmus Huismus Kleine karekiet Koolmees Alles 1kj Pimpelmees Putter 2 2 Man en vrouw Rietgors Rietzanger Nog geen 1kj./ 1 ad. met kalkpoten Ringmus Staartmees Zeker 2 families Tjiftjaf Tuinfluiter Winterkoning Nog weinig aanwezig Witte kwikstaart Zanglijster 2 2 Zwartkop Zeker 4 vrouw en 1 man adult Totaal 23 soorten juni 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels WIST U DAT; In 1974 werden er ook al zangvogels geringd aan de noordoever van het Tjeukemeer bij Rohel. Op 2 augustus 1974 ringde Klaas Koopman, Rotsterhaule savonds na uur met mistnetten een eerste jaars rietzanger bij Rohel. De vogel werd op 1 september 1974 teruggemeld uit Bellaria in Italie en bleek geschoten te zijn. Rond die jaren werd er nog veel vogels in het zuiden van Europa geschoten. Die avond toen ik er bij aanwezig was waren er ook 5 a 10 baardmannen in het riet aanwezig. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 37

38 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen na 9:00 uur toename van zwervende mezen (koolmees, pimpelmees, staartmees). Met 23 soorten weer een flink aantal. Nog geen 1kj van rietzanger, wel al nestvondst van kleine karekiet met 5 (!) ei in rietzoom. Foto Jan de Jong, Joure 17 juni Een goudvink man die we op 25 juni 2015 aan het Tjeukemeer ringden kwam even op bezoek. Foto Jan de Jong, Joure 17 juni Een putter man heeft toch een flinke spitse snavel met zijn rood/wit/zwarte kop. We vingen er 1 paar in netbaan B14. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 38

39 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Twee keer 1 overvliegend Atalanta Bij C6 een en bij net C2 een Blauwe reiger Twee keer 1 naar W overvliegend Boerenzwaluw Twee voedsel zoekend boven oeverland Bruine kiekendief Ten O van slootje een gezien. Buizerd rustend op paaltje langs weggetje. Gierzwaluw Slechts 1 voedsel zoekend vanmorgen Grauwe gans Groepje van vijf naar W overvliegend Holenduif Vier overvliegend naar O Huismus >8 Meer dan 8 aanwezig op ringplek, v.n. jonge vogels Kievit Overvliegend naar O Kl. mantelmeeuw Adult overvliegend Kleine karekiet Nest met 5 ei in rietzoom tussen net C2 en C3-C4. Verder vanmorgen veel zang in rietzoom. Knobbelzwaan Overvliegend naar Tjeukemeer vanuit O Koekoek Zeker 2 aanwezig vanmorgen Kokmeeuw enkele Vanmorgen enkele overvliegend. Meerkoet Roepend voor de rietzoom. Oud nest bij slootje in Tjeukemeer Roerdomp Een overvliegend vanuit O naar W vanmorgen. Scholekster Een al roepend naar O overvliegend Snoek Bij slootje in Tjeukemeer dode snoek van zeker 1 meter! Tuinfluiter Zeker 2 zingend op terrein Waterral gehoord op nat oeverland 23 juni Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 8 e CES dag 11 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen Aanwezig van 3:55 uur tot 10:40 uur (6 uur 45 minuten). Vangtijd; van 4:20 uur tot 10:15 uur (5 uur 55 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7 en B9. En B14, B14a en B15 met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed. Vegetatie en terrein: Het looppad naar de ringplek is nog maar op enkele plekken nat. Op de looppaden en in enkele vangbanen vanmorgen veel ontlasting van ganzen (grauwe gans?) aanwezig. Kennelijk komen ze op het malse gras af wat er na het maaien van de vangbanen begin juni is gegroeid. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2>3 uit W, Temperatuur: 15 > 21 C, Bewolking: 8/8 > 4/8 met af en toe zon. Zonsopkomst: 05:19 uur. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 39

40 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Boerenzwaluw Braamsluiper Fitis Grasmus Grote bonte specht Heggenmus 1 1 IJsvogel De eerste weer dit jaar Kleine karekiet Koolmees Matkop Nachtegaal Zelden vangst van 2 op 1 dag Pimpelmees Putter Rietgors Rietzanger De 1 e 1kj dit jaar Ringmus Roodborst Staartmees Nog steeds ongeringde Tjiftjaf terug van geringd 1kj. Tuinfluiter Winterkoning Witte kwikstaart De 3 e al dit jaar Zwartkop Totaal 24 soorten juni 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen veel vogels in de netten. Opvallend meer zingende kleine karekieten in de rietzoom vanmorgen. Aantal 1kj fitis neemt al iets toe vanmorgen, vooral nadat af en toe de zon er even doorkwam. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 40

41 Foto Jan de Jong, Joure 23 juni Een nog erg jonge nachtegaal, nog in het gevlekte kleed, zat vanmorgen vroeg bij het opzetten van de netten al in het meest oostelijke net B14 in het SBB-terrein Marswâl aan het Tjeukemeer te Rohel. Een tweede volgde kort erna in netbaan B1 aan de uiterste westkant van de netopstelling. Een van de ouden wel gehoord ten oosten van het slootje doch niet gevangen. Foto Jan de Jong, Joure 23 juni De eerste ijsvogel dit jaar gevangen en geringd aan het Tjeukemeer te Rohel. Hoeveel zouden er nog volgen dit jaar? Het broedseizoen was weer goed verlopen zodat de verwachtingen hoog zijn! Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 41

42 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver overvliegend en vier op Tjeukemeer vissend Atalanta Zeker 2 op ringplek gezien. Blauwe reiger Twee keer 1 overvliegend. Boerenzwaluw Vanmorgen vroeg 2 opvliegend uit rietzoom, later in de morgen nog een groepje van 6 voedsel zoekend bij bruggetje. Bruine kiekendief Vanmorgen vroeg 1 overvliegend naar O Gierzwaluw In totaal zeker 4 voedsel zoekend. Grote zilverreiger Opvliegend ten oosten van slootje. Grote bonte specht >2 1 overvliegend naar W, 1 naar oost en 1 gevangen. Kievit Overvliegend naar O Kl. mantelmeeuw volwassen overvliegend Kleine karekiet veel Bij aankomst veel zingende vogels in rietzoom Koekoek Gehoord ten oosten van ringplek Kokmeeuw enkele Enkele overvliegend boven ringplek. Lepelaar Overvliegend naar W. Meerkoet div Roepend in rietzoom, met enkele jonge vogels Merel Zeker 2 aanwezig, 1 ontsnapt uit netbaan B7 Nachtegaal Tijdens opzetten netten gehoord ten oosten van slootje Oeverlibel Vier juv. Aanwezig op ringplek Scholekster Twee keer 1 overvliegend/roepend Spreeuw Klein groepje naar O vliegend vanmorgen vroeg. Vroege glazenmaker in netbaan C5 Wilde eend Opvliegend uit slootje. Verder weinig aantekeningen kunnen maken van waarnemingen. 26 juni Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 12 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Aanwezig van 6:45 uur tot 10:30 uur (3 uur 45 minuten). Vangtijd; van 6:50 uur tot 10:15 uur (3 uur 25 minuten). Netopstelling: B14 (10 m) en B15 (18 m). 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed. Vegetatie en terrein: Er is vannacht zeker 15 mm regen gevallen in Joure. Ringpad nu met een laagje water van 5 cm. Riet en vegetatie bij aankomst kleddernat. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2B uit W, Temperatuur: 16 > 20 C, Bewolking: 3/8 met zon. Zonsopkomst: 05:20 uur. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 42

43 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Fitis Grasmus Grote bonte specht Luid schreeuwend in net B15 Heggenmus Huismus Kleine karekiet Koolmees Matkop Pimpelmees Rietgors Rietzanger 1 1 Tjiftjaf Tuinfluiter Winterkoning Witsterblauwborst terug van (m 2 kj) Zwartkop Totaal 17 soorten juni 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen de kleine karekieten nesten in de rietzoom gecontroleerd. Eerst even gewacht tot de vegetatie wat droger was. Vastgesteld tussen net C1 t/m B14; 1 x 3ei, 1 x 4 ei, 1x 5 ei en 3 nesten uitgewaaid/verzakt en leeg! Nog geen nestjongen dus! WIST U DAT: De grote karekiet in 1976 op 22 mei nog aan het Tjeukemeer bij de Uilesprong (monding Scharsterrijn) gehoord werd. Samen met Mathijs de Boer uit Rotstergaast heb ik tussen uur het oeverland tussen de eendenkooi en het Tjeukemeer bezocht. De vogel werd zingend vanaf een grote rietstengel op korte afstand enkele minuten waargenomen. Zwaar kenmerkend geluid en de grootte van de vogel was ook duidelijk te vergelijken met de talrijke aanwezige kleine karekieten. Vlakbij zong ook nog 1 snor op enkele meters afstand van de grote karekiet. In de rietzoom en wilgenstruiken langs het Tjeukemeer verder nog aanwezig; fitis, rietzanger, kleine karekiet, rietgors, waterhoen, meerkoet en een drietal koekoeken. Een groepje van zeker 15 a 20 kemphanen vloog wat rond boven de oeverlanden. Broedend op het oeverland aangetroffen kieviten, grutto (4 paar), visdief (2), kokmeeuw (2). In de monding van de Scharsterrijn zwom nog een tafeleend onrustig rond en bij de eendenkooi hoorden we nog een mannetje fazant. Ten oosten van de monding van de Scharsterrijn werd de 1 roerdomp gehoord. Zo maar een avondje in mei leverde een mooie ervaring op. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 43

44 Foto Jan de Jong, Joure 26 juni Nest met 5 eieren van de Kleine karekiet in de rietzoom op de ringplek Rohel Tjeukemeer. Foto Jan de Jong, Joure De jonge blauwborst ziet er in de eerste maand nog erg vlekkerig uit vooral de kop en de borsttekening wijken nogal wat af van een volwassen blauwborst! Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 44

45 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Overvliegend 2,1 en 1 Huismus Groepje van 6 bij netbaan B15 Bruine kiekendief Overvliegend naar O Gierzwaluw Voedsel zoekend boven ringplek Koolmees Zeker 8 bij B15 Koekoek Overvliegend naar W Meerkoet Bij netbaan C6 1 adult met 1 jong Foto archief Jan de Jong Meerkoeten broeden elk jaar aan de noordoever van het Tjeukemeer in de rietzoom. 6 juli Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 9 e CES dag 13 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen Aanwezig van 4:00 uur tot 11:00 uur (6 uur). Vangtijd; van 4:30 uur tot 10:30 uur (6 uur). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7 en B9. En B14, B14a en B15 met geluid zwartkop. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 45

46 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed. Vegetatie en terrein: oeverland nog nat. Looppad naar ringplek met zeker 10 cm water. Wederik volop bloeiend op ringplek langs looppaden. Het zou weer een zeer drukke ochtend worden met veel vogels. Opvallend is vanmorgen het grote aantal zwartkoppen. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2B uit Oost. Temperatuur: 12 > 21 C. Bewolking: 4/8 > 2/8, wisselend, met veel zon. Zonsopkomst: 05:27 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Boerenzwaluw Geen slapers in rietzoom Braamsluiper Fitis De 1kj komen nu los Gekraagde roodstaart Grasmus Nog weinig gevangen dit jaar Grote bonte specht Heggenmus IJsvogel In net B15 gevangen Kleine karekiet e 1kj dit jaar Koolmees Merel Nachtegaal Dit is de 3 e 1kj al dit jaar Pimpelmees Rietgors Rietzanger adult met kalkpoten Roodborst Spreeuw Uit groep slapend in rietzoom Sprinkhaanzanger e 1kj dit jaar Tjiftjaf Tuinfluiter Winterkoning Zanglijster Nog weinig gevangen dit jaar Zwartkop x man, 3 x vrouw en 35 x 1kj Totaal 23 soorten juli 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen weer een massavangst aan de noordoever van het Tjeukemeer. Veel eerste jaars vogels waaronder opvallend veel zwartkoppen. Vanmorgen de 1 e jonge vliegvlugge kleine karekiet gevangen en ook de eerste 1kj Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 46

47 sprinkhaanzanger. Mooi de gelijkenis van een 1kj nachtegaal en een 1 kj gekraagde roodstaart vast kunnen stellen. Beide zien er opvallend gevlekt uit. Hieronder de fotos. Foto Jan de Jong, Joure 6 juli 2017.Jonge (1kj) nachtegaal nummer drie dit jaar gevangen op ringplek Rohel Tjeukemeer. Foto Jan de Jong, Joure 6 juli Jonge 1kj gekraagde roodstaart gevangen in net B1 op ringplek Rohel Tjeukemeer. Let op de gelijkenis met een jonge nachtegaal (hierboven). De jonge nachtegaal is echter een flink stuk forser dan de gekraagde roodstaart en heeft vleeskleurige lange poten. De gekraagde roodstaart heeft donkerder kortere poten dan de nachtegaal en de staartkleur van de gekraagde roodstaart is veel helderder (oranjeachtig) van kleur. De toppen van de grote slagpennen zijn bij een gekraagde roodstaart meer crème kleurig omzoomd, bij de nachtegaal is dit niet zo. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 47

48 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Drie keer 1 overvliegend Atalanta Op ringplek gezien Blauwe reiger groepje van vier naar west vliegend Boerenzwaluw Groepje voedsel zoekend boven oeverland en vegetatie Gierzwaluw Zeker 2 overvliegend Grauwe gans >10 Groepje gehoord op Tjeukemeer in vroege ochtend Havik Overvliegend ten N van ringplek Huismus groepje van vijf bij netbaan C6 Kievit Af en toe 1 overvliegend Klein geaderd witje Vier verspreidt op ringplek gezien Koekoek keer gehoord langs oever Kokmeeuw >10 Regelmatig enkele overvliegend Lepelaar overvliegend Oeverlibel Zeker 4 op ringplek Putter Groepje van 3 in omgeving netbaan B1 Rietgors Zeker 2 mannetjes bij netbaan C1-C2 en op oeverland Spreeuw >250 Diverse groepen slapend in rietzoom op ringplek Visdief keer 1 overvliegend Helaas niet alle waarnemingen vast kunnen leggen i.v.m. de vele ringvangsten vanmorgen. Foto A.J. Laansma Visdieven worden regelmatig vissend langs de noordoever van het Tjeukemeer gezien. Ze broeden ook wel op de Tsjûkepolle in het Tjeukemeer. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 48

49 18 juli Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 10 e CES dag 14 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 3:40 uur tot 11:05 uur (7 uur 25 minuten). Vangtijd; van 4:15 uur tot 10:25 uur (6 uur 10 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7 en B9. En B14, B14a en B15 met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed. Vegetatie en terrein: Vegetatie kleddernat van de dauw. Nog veel water op oeverland. 2.Weersomstandigheden. Wind: 1>2B uit Oost, Temperatuur: 12 > 22 C, Bewolking: 2/8, met veel zon. Zonsopkomst: 05:40 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Spreeuw Slapers in het riet en bosjes Zanglijster Merel Zwartkop x man,1 x vr. en 18 x 1kj Winterkoning Tjiftjaf Kleine karekiet Nog weinig 1kj. London ring terug Tuinfluiter Rietzanger Sprinkhaanzanger Boerenzwaluw adult man en 2 1kj Spotvogel Fitis Adulten bijna door de rui heen. Rietgors Grasmus Grauwe vliegenvanger e dit jaar Roodborst Pimpelmees Weinig aanwezig Koolmees Grote bonte specht Totaal 20 soorten juli 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 49

50 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Bij aankomst op de ringplek vanmorgen was het stil op een enkele kleine karekiet na die wat schuchter zong. Vanmorgen heel veel spreeuwen al tijdens het opzetten van de netten gevangen, de vogels sliepen massaal in de rietzoom en de bosjes. Overal op de vangplek van netbaan C1 tot B15 waren spreeuwen in riet en bosjes aanwezig. Opvallend weinig volwassen zwartkoppen vanmorgen, de oude vogels blijven w.s. nog op locatie i.v.m. de te volbrengen slagpenrui. De 1kj rietzangers waren vanmorgen goed aanwezig, veel verplaatsing in de rietzoom de hele morgen. In verband met de massavangst helaas niet veel kunnen meten en wegen. Foto Johan van der Vegt. 18 juli Vanmorgen massaal spreeuwen aanwezig langs de gehele noordoever van het Tjeukemeer er werden een 70-tal gevangen op de vangplek Rohel Tjeukemeer. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Atalanta Aanwezig op ringplek Blauwe reiger overvliegend Boerenzwaluw Zeker een vijftal aanwezig voedsel zoekend. Ongetwijveld hebben er enkele in de rietzoom geslapen doch door de vele spreeuwen heb ik dit niet opgemerkt. Bont zandoogje Zeker 8 gezien op ringplek Gierzwaluw Drie keer 1 gezien Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 50

51 Grauwe gans enkele Enkele vogels overvliegend Keizerlibel Een in net B14, nog jong eksemplaar Klein geaderd witje Zeker 4 gezien Spreeuw >4000 Enorme groepen sliepen in de rietzoom en bosjes. Exacte aantal niet kunnen beoordelen omdat richting Vierhuis langs de oever en in de bosjes ook nog erg veel aanwezig waren. Op de ringplek zeker > 4000 aanwezig. Witte kwikstaart Bij netbaan C2 1 overvliegend Wulp Groepje van zeker 5 overvliegend naar ONO Helaas niet alle waarnemingen vast kunnen leggen i.v.m. de vele spreeuwen en de drukte vanmorgen. 21 juli Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. Onderhoud 15 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Aanwezig van 6:30 uur tot 10:30 uur (4 uur). Vangtijd; van 6:45 uur tot 10:15 uur (3 uur 30 minuten). Netopstelling: I.v.m. het maaien met twee netten gevangen: B14 (10m), en B15(18m) met geluid zwartkop. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed. Vegetatie en terrein: Nog veel water op oeverland. Vangbanen C6/B6, C5 en C3/C4 gemaaid. De rest van de vangbanen wordt op 22 juli gemaaid. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2>3B uit Zuid-Oost, Temperatuur: 15 > 25 C, Bewolking: niet genoteerd. Zonsopkomst: 05:44 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Baardman kj man Bosrietzanger 2 2 Fitis Grasmus IJsvogel kj vrouw in net B14 Kleine karekiet met Brussels ring Koolmees Rietgors Rietzanger Tjiftjaf Tuinfluiter Zwartkop x vrouw en 5 x 1kj Totaal 12 soorten juli 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 51

52 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Ondanks de 2 netten toch nog redelijk wat vogels, de baardman (1kj man) was toeval (er was er maar 1). Op 20 juli 2017 heb ik tussen 15:15 en 16:00 uur herstel uitgevoerd bij netbanen C5, B14a, B14 en B15. Daar zijn houten paaltjes ONDER WATER aangebracht met een metalen oogje. Dit oogje is ervoor om de ring van de schoorlijn (om net strak te zetten) aan te bevestigen. De paaltjes moeten beslist ONDER WATER omdat anders met het rietmaaien ze er last van kunnen ondervinden. Schoorlijnen schoten steeds los, dit is nu verholpen. Foto Jan de Jong, Joure 21 juli Baardman 1kj man liet zich vanmorgen vangen op ringplek Marswâl in net B14, zou er dan toch in de omgeving een broedgeval zijn geweest (petgat Vierhuis?). 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Atalanta Waargenomen Blauwe reiger overvliegend Boerenzwaluw Voedsel zoekend bij bosjes en boven rietzoom. Bont zandoogje Op ringplek gezien Havik Overvliegend, later in de ochtend 1 bij camping Oldeouwer gezien, w.s. dezelfde vogel. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 52

53 Landkaartje Twee op ringplek Spreeuw >100 In de ochtend diverse groepjes overvliegend naar O. Oeverlibel Op terrein drie gezien. Aalscholver Overvliegend. Na 10:30 uur op de terugweg op Kerkweg een haas voor tegen de auto. Het beest kwam plotseling uit het hoge gras en was niet meer te ontwijken. Haas dood, nummerbord eraf. Met touw het nummerbord weer bevestigd en later die morgen thuis hersteld en vastgezet. Haas aan de kant gelegd. Was wel even schrikken zo n klap, dacht eerst aan een lekke band, doch snel was wel duidelijk wat er gebeurd was. 22 juli Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 06:20-10:20 uur. Onderhoud; vangbanen maaien. Vanmorgen de vangbanen C2, C1/B1, C7/C8, B7, C9/B9, B14a, B15 en looppad tussen C2 en C3/C4. Wind zuid 2 >3 B. Temp: 17>25 gr. Bewolking wisselend 6/8 > 2/8. In eerste uren enkele spatten regen, daarna veel meer zon en minder bewolkt. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Havik Overvliegend naar W en belaagd door een drietal visdieven! Visdief Verjaagden een havik die overvloog. Landkaartje Twee vlinders op ringplek (B7 en bij C6) Oeverlibel Zeker zes verspreid over ringplek gezien Kleine vos Eentje bij het witte bruggetje Bont zandoogje Zeker vijg gezien vanmorgen op ringplek Gierzwaluw Drie voedsel zoekend boven oeverland. Boerenzwaluw Een overvliegend Blauwe reiger Een bij witte bruggetje bij aankomst Witte kwikstaart Drie op de weg bij witte bruggetje. Opmerkingen: Weinig aantekeningen gemaakt in verband met het maaien van de vele vangbanen. Tijdens het maaien vlogen er toch nog behoorlijk wat zangers over van struik naar struik! Vangbaan B14 en B15 moeten nog gemaaid worden en het looppad tussen C6 en C7-8, B14a B15a en tussen C9/B9 en het slootje. 26 juli Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 11 e CES dag 16 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen. Gast; Albertje Alkema-ten Hoeve uit Ouwsterhaule. Aanwezig van 3:30 uur tot 10:50 uur (7 uur 20 minuten). Vangtijd; van 4:10 uur tot 10:20 uur (6 uur 10 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7 en B9. En B14, B14a en B15 met geluid zwartkop. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 53

54 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed, geen grondmist. Vegetatie en terrein: Veel water op oeverland door regenval van afgelopen dagen. Vangplek: Bij aankomst rustig in rietzoom. Klein groepje boerenzwaluw slaapt in rietzoom (B14). 2.Weersomstandigheden. Wind: NNO 2>3B. Temperatuur: 12 > 21 C. Bewolking: 2/8 >6/8 wisselend, met zon. Zonsopkomst: 05:52 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Baardman Blauwborst Boerenzwaluw Boomkruiper e dit jaar Bosrietzanger kj met knalgele poten.! Braamsluiper Fitis Gaai Geringd op als na1kj Grasmus Grote bonte specht Geringde vogel van 6 juli 2017 IJsvogel Jong vrouwtje Kleine karekiet Al flink wat 1kj Koolmees Merel Pimpelmees Slechts 1 aanwezig Rietgors Rietzanger Snor e dit jaar Spotvogel vrouwtje en een 1kj Spreeuw kj vrouw in net C2 Sprinkhaanzanger 1 1 Tjiftjaf Tuinfluiter Winterkoning Nog opvallend weinig aanwezig Zwartkop Totaal 25 soorten juli 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen weer veel vogels in de netten. Eerste jaars kleine karekiet begint nu meer te komen, veel van deze vogels hebben echter de slagpennen nog niet volledig uitgegroeid. Bij de fitis al veel volwassen vogels die al door de slagpenrui heen zijn. Weinig mezen vanmorgen op de ringplek. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 54

55 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Atalanta Op ringplek 1 aanwezig Blauwe reiger overvliegend Boerenzwaluw Plm slapend in rietzoom bij B14. 2 slapers vliegen uit struiken en riet bij C6 en 8-tal later voedsel zoekend boven oeverland. Bont zandoogje langs looppad gezien Ree Om uur 1 wegvluchtend naar O langs oever. Grauwe gans >6 Groepje van 6 overvliegend. In de vroege ochtend gehoord op Tjeukemeer. Bruine kiekendief man en vrouw diverse keer in de ochtend gezien voedsel zoekend langs oeverland en boven landerijen in Miekeveene. Waterral Roepend bij netbaan C6 Spreeuw >400 Overvliegend naar oost, later ook nog kleine groepjes en enkelingen naar oost. Kievit Hoog overvliegend naar west. Bij C7 1 vogel geplukt (havik?). Wulp Overvliegend naar W Havik Boven landerijen van Miekeveene 1 overvliegend. Bruine glazenmaker in net C9, weer los Blauwe glazenmaker in net B14a, weer los. Visdief overvliegend boven Tjeukemeer Helaas niet alle waarnemingen vast kunnen leggen i.v.m. vele vangsten. Foto Jan de Jong, Joure 26 juli 2017.Vanmorgen 1 boomkruiper in netbaan C2 gevangen/geringd. Ringvangsten van de boomkruiper komen maar weinig voor aan het Tjeukemeer. In de periode 1985 t/m 2016 werden er totaal 36 geringd. Topjaren waren 2002 (3), 2003 (4), 2005(3) en 2014 (4). Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 55

56 Foto Jan de Jong, Joure. 26 juli Een Gaai vangen we op de ringplek Rohel Tjeukemeer (SBB-terrein Marswâl) zelden terug. In totaal zijn er in de periode geringd. Hoogste jaartotaal was drie in Vanmorgen zat de vogel tijdens het opruimen van de netten luid krijsend in netbaan B14a. De vogel was op 14 augustus 2016 als volwassen vogel geringd, toen zat ie in netbaan B1. Dit jaar stelde Jan Stegeman aan de noordoever van het Tjeukemeer tenminste twee broedterritoria vast, dat belooft dus nog wat de komende tijd. 28 juli Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; 06:30-10:10 uur. Onderhoud; vangbanen en looppaden maaien. Vanmorgen de vangbanen B14, B15a,looppad tussen C6 en C7/C8, looppad tussen C9/B9 en B14a en snoeien bij B14a en B14. Wind W 3 B. Temp: 16>20 gr. Bewolking wisselend. In eerste uren enkele spatten regen, daarna meer zon. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 56

57 Veldwaarnemingen. Soort datum aantal Opmerkingen Boerenzwaluw >32 3 vogels boven oeverland Tjeukemeer en na uur op weilanden in de Miekeveene meer dan 30 laag boven grasland op jacht naar insecten. De insecten werden door groepen spreeuwen opgejaagd die in het lange gras naar voedsel zochten. Bruine kiekendief man lang oever naar Oost. Gierzwaluw Voedsel zoekend boven oeverland. Grauwe gans Bij witte bruggetje 1 paar met 1 nog niet vliegvlug jong zwemmend in kanaal. Spreeuw >100 Af en toe kleine groepjes overvliegend naar O. In de Miekeveene grotere groepen(>200) voedsel zoekend in lange gras. Visdief Een vissend boven kanaal langs polderdijk en 1 boven Tjeukemeer Zilvermeeuw Overvliegend naar W. Opmerkingen: Weinig aantekeningen gemaakt vanmorgen. Bij netbaan C5 gezocht naar het opbergzakje van net C5. Teruggevonden in dichten struiken op 2 meter van netstok, mogelijk door marterachtige versleept? Foto Ad Maas Steenmarter versleept netzakje van de netopstelling omdat de geur van vogels erin aanwezig is? 5 augustus Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 12 e CES dag 17 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 3:30 uur tot 11:00 uur (7 uur 30 minuten). Vangtijd; van 4:00 uur tot 10:15 uur (6 uur 15 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7 en B9. En B14, B14a en B15 met geluid zwartkop. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 57

58 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed, geen grondmist. Vegetatie en terrein: Veel water op oeverland. Riet en vegetatie nog nat van de regen van gisteravond. Vangplek: Geen enkel geluid uit rietzoom bij aankomst. 2.Weersomstandigheden. Wind: ZW 3B draaiend naar W 1 B, Temperatuur: 14 > 21 C, Bewolking: 8/8 >6/8 wisselend, na 9:00 uur kwam de zon er pas goed door. Zonsopkomst: 06:07 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Baardman Blauwborst Bosrietzanger Braamsluiper Slechts 1 vanmorgen Fitis 4 4 Goudvink Grasmus Grauwe klauwier Nieuwe baansoort! Grote bonte specht Heggenmus IJsvogel kj man Kleine karekiet Koolmees Merel terug van 7 juli 2016 (1kj) Nachtegaal Pimpelmees Rietgors Rietzanger Spotvogel Spreeuw Staartmees 1 1 Eigen terug van 4 juni 2015 (1kj) Tjiftjaf Tuinfluiter Witsterblauwborst 1 1 Zwartkop adult vrouw, rest 1kj Totaal 25 soorten augustus 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 58

59 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Bij aankomst op de ringplek enkele regendruppels, doch na 4:15 uur was het droog. Het waaide in eerste uren (tot 8:30 uur) flink (3B) daardoor nogal wat trilling in netten B14, B6, C1, C3-4, C5, B7, C8. Daarna draaide de wind steeds meer naar W. Na 9.00 uur kwam de zon er ook beter door. Spreeuwen sliepen in riet tussen B6 en C5. Na 6:15 uur kwamen de kleine karekieten al snel in de netten, enkel met vetscore Busse 3 en zelfs 5 (14.0 gram). Opvallende afwezige was vanmorgen de winterkoning, niet gehoord of gezien. Verder vielen de aantallen van de zwartkop wat tegen (ondanks gebruik van geluid), veel lokale 1kj waren kennelijk al weg en er werd zelfs maar 1 na1kj (vrouw) gevangen die nog in de slagpenrui was met ruiscore 7 ( ). Topper van de morgen en tevens een nieuwe baansoort was wel de vangst van een 1kj grauwe klauwier. Jan Stegeman haalde de vogel uit netbaan C3 en moest flink opletten, de vogel kan met zijn haaksnaveltje flink uithalen. Foto Jan de Jong, Joure 5 augustus Jan Stegeman houdt de haaksnavel van de grauwe klauwier goed in de gaten. De vogel werd gevangen in netbaan C3. Ze kunnen flink bijten ook al zijn ze niet zo groot. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 59

60 Foto Jan de Jong, Joure 5 augustus Eerste kalenderjaar Grauwe klauwier gevangen en geringd op SBB-terrein Marswâl aan de noordoever van het Tjeukemeer. Let op het fijne haaksnaveltje. Kaartje grauwe klauwier overgenomen uit Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 60

61 Foto Bert Hooijer 5 juni Paar Grauwe klauwieren in Dwingelerveld - Holtsveenslenk Grauwe klauwier. De grauwe klauwier komt in Friesland maar weinig voor. Het is een schaarse broedvogel van voornamelijk zuidoost Friesland (zie SOVON-kaartje hierboven). De soort broedt van eind mei tot in juni in heesters en struiken en legt vijf a zes eieren die door het vrouwtje voornamelijk worden uitgebroed. Mannetje verzorgt deels voedering van broedend vrouwtje en neemt soms het broeden even over. Na veertien a zestien dagen komen de eieren uit en worden ze door beide ouders nog zeker twee weken gevoerd. Dit jaar was er een mogelijk broedgeval bij Oranjewoud en werden er in de omgeving van het Fochteloerveen diverse broedparen vastgesteld. De soort zit voor Friesland dus wat in de lift. In 1998 heeft er 1 paar gebroed op Ameland in de duinstreek, nadien niet weer. Door verruiging en verdroging van de duinstrook is er na 1977 langs de gehele Nederlandse kust een sterke afname geconstateerd. In de Broedvogelatlas van Nederland (2002) waren de grauwe klauwieren aan de Nederlandse kust dan ook vrijwel verdwenen, toen telde de Nederlandse populatie nog maar broedparen. De afname moet vooral worden toegeschreven aan de teloorgang van het insectenleven in die perioden. Insecten kunnen door de verruiging en verdroging van het terrein hun levenscyclus niet meer voltooien. Tijdens de SOVON-broedvogeltelling van zijn op enkele plekken langs de Nederlandse kust (van Texel tot Zuid-Holland) weer enkele broedgevallen bekend geworden. De Nederlandse broedpopulatie zit sinds 2015 weer wat in de lift ( paar), doch de grauwe klauwier is nog steeds een bedreigde Rode lijst soort in ons land. De wegtrek kan al begin juli aanvangen en gaat door tot diep in september. In oktober worden er nog enkelingen gezien. Grauwe klauwieren overwinteren ten zuiden van de Sahara, o.a. in de Kalahari woestijn in Botswana. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 61

62 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Groep van 8 landend op Tjeukemeer voor rietzoom Atalanta Op de ringplek gezien Blauwe reiger overvliegend Boerenzwaluw Na 9:00 uur groepje van 6 voedsel zoekend boven oeverland Gierzwaluw >9 Voedsel zoekend boven ringplek Grauwe gans >10 Enkele in eerste uren op Tjeukemeer voor rietzoom Havik Vogel kwam regelmatig even langs de ringplek. Hooibeestje Langs looppad van C3 naar C2 Keizerlibel eerste jaars uit net B15 bevrijd. Rood Weeskind zat in net C6, komt stellig uit de wilgenstruiken Spreeuw >100 Groep slapers in riet bij netbaan B6 Staartmees Plm. 5 Groepje naar O overvliegend, na 10:45 uur Visdief overvliegend Winterkoning Niet gehoord of gezien vanmorgen Zanglijster Zingend bij net C5, doch wist te ontkomen uit net Zilvermeeuw Drie vogels overvliegend naar NO. Foto Archief Jan de Jong Dotterbloemen komen op het oeverland aan het Tjeukemeer op SBB-terrein Marswâl op veel plaatsen voor. 14 augustus Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 18 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen. Aanwezig van 3:30 uur tot 11:00 uur (7 uur 30 minuten). Vangtijd; van 4:10 uur tot 10:15 uur (6 uur 05 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7, B9, B14, B14a en B15.geluid zwartkop bij B15/B14, C5. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 62

63 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed, geen grondmist. Vegetatie en terrein: Nog steeds veel water op oeverland. Vangplek: Spreeuwen slapen bij aankomst in rietzoom. 2.Weersomstandigheden. Wind: OZO variabel, eerst 2.5B na 8.15 uur 1 B en na 9.15 weer 2 B. Temperatuur: 141> 22 C, Bewolking: wisselend van 3/8 naar 5/8, daarna 3/8, na 7:00 uur veel zon. Zonsopkomst: 06:22 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Boerenzwaluw Bosrietzanger Slechts 1 vanmorgen Braamsluiper Fitis Gekraagde roodstaart Goudvink 1 1 Man in slagpenrui Grasmus Grote bonte specht Kleine karekiet Veel in rietzoom vanmorgen Matkop Pimpelmees Slechts een vanmorgen Rietgors Rietzanger met Brussels ring Snor Spotvogel Spreeuw terug van 18 juli 2017 Sprinkhaanzanger Tjiftjaf Tuinfluiter Zanglijster 1 1 Zwartkop Veel 1kj. Totaal 22 soorten augustus 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Drukke morgen met veel kleine karekieten en rietzangers. Grote groepen spreeuwen sliepen vanmorgen in de rietzoom en vertrokken via het Tjeukemeer en kwamen niet in bosjes en rietzoom terug. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 63

64 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Twee overvliegend Buizerd Overvliegend Spreeuw >3000 Meer dan 3000 sliepen in de rietzoom tussen B14 en C1 Boerenzwaluw Zeker een 15-tal voedsel zoekend Kleine mantelmeeuw volwassen overvliegend Grauwe gans >10 Diverse kleine groepjes overvliegend Kievit overvliegend Fuut gehoord voor de rietzoom Merel Vanmorgen niet gezien of gehoord Winterkoning Vanmorgen niet gezien of gehoord. Oeverlibel Zeker 3 Zeker drie gezien, mannetjes, op ringplek Hooibeestje Twee tussen net C3 en C2 langs looppad Mestkever In net B7 één. Vanmorgen weinig veldaantekeningen i.v.m. de vele vangsten. SPONSOREN GEVRAAGD VOOR HET ZANGVOGEL ONDERZOEK AAN HET TJEUKEMEER. Ik doe dit vrijwillig wetenschappelijk onderzoek aan zangvogels in de gemeente De Fryske Marren nu al vanaf 1985 en na 2017 hoop ik in goede gezondheid dit nog een flink aantal jaren te mogen volhouden Voor iedere 20 die ik ontvang koop ik een serie van 100 pootringetjes van 2.3 mm aan bij het Vogeltrekstation en als tegenprestatie ontvangen de sponsoren dan bericht als een van hun geringde zangvogels meer dan 15 km van de ringplek terug gemeld worden samen met het digitale eindverslag. Nieuwe sponsoren zijn nu vooral erg welkom daar de kosten van vrijwillig wetenschappelijk onderzoek oplopen. Vogelringen, netten, apparatuur, etc. moeten volledig door de onderzoeker zelf worden opgebracht, vaak vele duizenden euro s per jaar!. Bijdragen zijn welkom op rekening; NL76 RABO met vermelding sponsorbijdrage zangvogelonderzoek onderzoek De Fryske Marren. Alvast bedankt voor de bijdrage en U medewerking in deze. 23 augustus Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 19 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent: Jan Stegeman Heerenveen. Gasten: Jacob en Gerard Westerhuis uit Sint Anna Parochie (vanaf 6.45 uur). Aanwezig van 3:30 uur tot 10:45 uur (7 uur 15 minuten). Vangtijd; van 4:10 uur tot 10:20 uur (6 uur 10 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7, B9, B14, B14a en B15.geluid zwartkop bij B15/B14, C5. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed, geen grondmist. Vegetatie en terrein: Nog steeds veel water op oeverland. Vangplek: Meer dan Spreeuwen slapen bij aankomst in de rietzoom. De buitenste rietzoom lag zeker 1/3 plat met gebroken rietstengels. 2.Weersomstandigheden. Wind: ZZO 3B >2B draaiend naar ZO. Temperatuur: 14 > 22 C, Bewolking: 3/8 naar 5/8, daarna wisselend, na 7:00 uur veel zon. Zonsopkomst: 06:57 uur. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 64

65 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Boerenzwaluw 1 1 Vrouw met nog deels broedvlek Bonte vliegenvanger Boomklever 1 1 Nieuwe baansoort sinds 1985! Bosrietzanger Braamsluiper Fitis Gekraagde roodstaart kj man Grasmus Heggenmus 1 1 Kleine karekiet Nog 8 na1kj vogels, div. met vet Koolmees Matkop Pimpelmees Rietzanger x met Stavanger ring Roodborst Spreeuw Rietslapers.1 terug van 18 juli Tjiftjaf Tuinfluiter Hoog aantal voor deze ringplek Waterhoen Met de hand gepakt Winterkoning Zanglijster Zwartkop x 1kj man, 11 x 1kj vrouw Totaal 23 soorten augustus 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen weer erg veel vogels in de netten op de ringplek aan het Tjeukemeer. Het begon al heel vroeg vanmorgen bij het opzetten van de netten, het bleek dat er enorm veel spreeuwen in het riet zaten. Zelfs een geslapen waterhoen liet zich door mij gemakkelijk pakken. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 65

66 Foto Jan de Jong, Joure Eerste jaars Waterhoen zat te slapen in rietzoom en werd om uur met de hand gepakt op de ringplek aan het Tjeukemeer te Rohel. Foto Jan de Jong, Joure Volwassen Boomklever gevangen in netbaan B1 op de ringplek Rohel Tjeukemeer. Jan Stegeman haalde dit jaar al weer een nieuwe baansoort binnen. De boomklever kwam sinds 1985 niet voor op de ringlijst aan het Tjeukemeer. De soort laat zich echter op steeds meer plekken in de provincie Friesland zien als broedvogel en gaat steeds meer rondzwerven. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 66

67 Foto Jan de Jong, Joure De boomklever knijpt een oogje dicht en Jan Stegeman lacht. Weer een nieuwe baansoort dit jaar. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver overvliegend Boerenzwaluw >15 Om 9.30 uur tientallen jagend op insecten boven oeverland Bont zandoogje Langs looppaden gezien Gierzwaluw Jagend op insecten aan het Tjeukemeer Grauwe gans Groepje van zes overvliegend. In de vroege ochtend ook diverse roepend vanaf het Tjeukemeer. Huismus Plm.10 Groepje bij netbaan C5 in struiken Klein geaderd witje Langs looppaden. Lepelaar In de ochtend schemering overvliegend naar O. Merel Geen merel gezien of gehoord vanmorgen Spreeuw > Vogels slapen massaal in de rietzoom, ook richting Vierhuis en Oldeouwer veel groepen aanwezig. Vanmorgen heel weinig veldaantekeningen i.v.m. de vele vangsten. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 67

68 Foto Jan de Jong, Joure Jacob en Gerard Westerhuis uit Sint Anna Parochie waren al vroeg op pad en bezochten Ringplek Rohel. 25 augustus Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. Onderhoud 20 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Aanwezig van 6:30 uur tot 10:30 uur (4 uur). Vangtijd; van 7:00 uur tot 10:00 uur (3 uur). Netopstelling: I.v.m. onderhoud vangbanen met vijf netten gevangen: Netten in banen :C6-C5-C4-C2 en C1 met geluid zwartkop bij C5. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed. Vegetatie en terrein: Nog veel water op oeverland. Spreeuwen verlaten net de slaapplaats bij aankomst op de ringplek. Op de polderdijk is men na 8.30 uur begonnen met het maaien. 2.Weersomstandigheden. Wind: 2B uit W, na 8.30 uur 1B.Temperatuur: 13 > 20 C, Bewolking: 5/8, wisselend. Zonsopkomst: 06:40 uur. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 68

69 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Baardman 1 1 Vrouw na 1kj. Ruiscore 21 Bosrietzanger Met teek onder rechter oog Grasmus Heggenmus IJsvogel kj vrouw, 34.7 gram Kleine karekiet Pimpelmees Rietgors Beide 1 kj man. 1 x vleugel 84.5 mm Rietzanger Tjiftjaf Tuinfluiter Zwartkop Alle 4 man Totaal 12 soorten augustus 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Zwartkoppen reageerden maar weinig op het geluid. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Aalscholver Overvliegend naar ZW Boerenzwaluw Plm.10 Voedsel zoekend bij bosjes en boven rietzoom. Spreeuw > In de ochtend vertrekkend van slaapplek naar W Weinig aantekeningen gemaakt van waarnemingen. 28 augustus Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. Onderhoud 21 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Aanwezig van 5:45 uur tot 10:45 uur (5 uur). Vangtijd; van 6:10 uur tot 10:10 uur (4 uur). Netopstelling: I.v.m. onderhoud vangbanen met vijf netten gevangen: Netten in banen :B14-B14a-B15-B15a met geluid zwartkop bij B14-B Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: bij aankomst mistbanken to 7.45 a 8.00 uur Vegetatie en terrein: Vegetatie erg nat vanmorgen. 2.Weersomstandigheden. Wind: 1B uit Oost, draaiend naar West 1B.Temperatuur: 14 > 24 C, na 8.15 uur meer zon Bewolking: 2/8, eerst sluierbewolking. Zonsopkomst: 06:45 uur. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 69

70 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Bosrietzanger Braamsluiper Grasmus Kleine karekiet x NLA. Ring terug (1kj!) Pimpelmees Rietgors Rietzanger Nog flink aanwezig Roodborst Tjiftjaf Tuinfluiter Zwartkop man terug van Totaal 11 soorten augustus 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Zwartkoppen reageerden maar weinig op het geluid. Na uur weinig trek meer langs de oever. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Atalanta Op ringplek 1 gezien Boerenzwaluw Voedsel zoeken boven ringplek Boomvalk Overvliegend naar oost. Bruine kiekendief Vrouwtje bij slootje overvliegend. Buizerd Overvliegend Gierzwaluw Overvliegend naar oost. Grauwe gans Twee groepen (11-8) overvliegend vanuit oost. Grote bonte specht Bij netbaan C5 1 in struiken Havik Overvliegend naar oost. Holenduif Overvliegend naar oost. Koolmees Vijf overvliegend naar oost Pimpelmees Drie overvliegend naar oost. Spreeuw >1000 Veel overvliegende groepen vanuit oost Tapuit bij het witte bruggetje Waterral Vanmorgen 1 gehoord bij netbaan B14 Witte kwikstaart Drie op de polderdijk Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 70

71 Foto Jan de Jong, Joure 28 augustus Zwartkop mannetje met rui op kruin. Duidelijk is te zien dat de kopkap van deze eerste jaars man eerst bruin van kleur was, door de rui komen nu de zwarte veren van het mannetje er duidelijk door. Jonge mannetjes zijn dus in juli niet te onderscheiden van vrouwtjes als de kruinveren nog geen rui vertonen. Soms is aan de hand van de eerste ruiende kruinveren net te zien dat de zwarte kleur er doorkomt, je moet dan de bruine kruinveren even opzij duwen en inspecteren of de rui is begonnen. 29 augustus Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 23 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent; Jan Stegeman, Heerenveen. Aanwezig van 3:30 uur tot 11:00 uur (7uur 30 minuten). Vangtijd; van 4:15 uur tot 10:20 uur (6 uur 5 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1,B6,B7,B9,B14, B14a,B15a en B15.geluid zwartkop bij B15/B14 en bij netbaan C5. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed. Vegetatie en terrein: Vegetatie nog erg nat vanmorgen. Nog zeker 5cm water op oeverland. Spreeuwen nog op de slaapplaats bij aankomst op de ringplek. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 71

72 2.Weersomstandigheden. Wind: 1B uit W, later in de ochtend vrijwel windstil. Temperatuur: 14 > 24 C, veel zon vanmorgen, na 9.00 uur werd het snel warmer. Bewolking: 2/8. Zonsopkomst: 06:47 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Boerenzwaluw Bosrietzanger Braamsluiper Fitis Grasmus Kleine karekiet Koolmees Paapje Pimpelmees Rietgors Rietzanger Ringmus Roodborst Snor De 3 e dit jaar Spreeuw Sprinkhaanzanger Staartmees In netbaan B15a Tjiftjaf Tuinfluiter Waterral Winterkoning Slechts 1 vanmorgen Zwartkop Totaal 22 soorten augustus 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen veel zwartkoppen in de netten, de vogels reageerden goed op het geluid. Bij netbaan C1 is het zakje waarin het net wordt gedaan verdwenen. Waarschijnlijk in water gevallen en verdwenen. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 72

73 Foto Jan de Jong, Joure 29 augustus Vanmorgen zelfs twee paapjes in netbaan B15.Tussen 1985 en 2016 zijn er maar 6 gevangen op deze ringplek (1 x in1996/2007/2011/2015 en 2 x in 2006). Op de foto een mannetje na 1kj. Foto Jan de Jong, Joure 29 augustus Waterral zat boven in netbaan B14 bij het slootje. Let op de meer witte streep boven het oog en de nog lichte keelkleur. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 73

74 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Havik overvliegend naar oost Boerenzwaluw >10 Enkele tientallen na 8.30 uur voedsel zoeken boven oever. Spreeuw >2500 Enkele duizenden slapen nog in de rietzoom Holenduif Overvliegend naar oost Kievit enkele Enkele overvliegend naar oost Grauwe gans > 30 Enkele groepjes overvliegend, div. rustend en roepend op het Tjeukemeer in de eerste ochtenduren. Merel Niet gevangen of gezien op ringplek Weinig aantekeningen gemaakt van waarnemingen. Foto Jan de Jong, Joure 29 augustus 2017.De snor laat zich aan de Tjeukemeer oever maar weinig vangen. In totaal zijn er 68 in de periode geringd aan het Tjeukemeer (13 na 1kj en 55 1 e kalenderjaar). De vroegste was op 29 maart 2003 en de laatste op 27 september Dit jaar zijn er 3 geringd (26 juli,14 aug/en vandaag 1). Maand in periode N Totaal N Na1kj N 1kj Maart April Mei Juni Juli Augustus September Totaal Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 74

75 1 september Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; uur. Onderhoud; Vangbaan B9/C9 maaien en snoeien. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Boerenzwaluw >10 Zeker een 10-tal voedsel zoekend Tapuit Twee op de polderdijk Havik In vlucht naar oost. Grote bonte specht in vlucht naar Oost Roerdomp laag boven rietveld traag overvliegend naar West Aalscholver Overvliegend en landend op Tjeukemeer Pimpelmees Een groepje van vijf naar oost /in struiken/overvliegend Opmerkingen: Vegetatie erg nat vanmorgen. Weinig aantekeningen gemaakt. Het pad naar de ringplek is door de vele buien van afgelopen dagen erg nat, er staat minstens 10 cm water op. 2 september Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; uur (3.5 uur). Onderhoud; C7/C8, B7, B14a, B14, B15 vangbanen maaien en snoeien. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Tapuit Bij het witte bruggetje. Paapje Twee bij witte bruggetje en 1 bij netbaan B15 Waterral Roepend bij slootje Boerenzwaluw >100 Veel aanwezig voedsel zoekend op ringplek Opmerkingen: Vegetatie nog erg nat vanmorgen. Weinig aantekeningen gemaakt. 4 september Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 24 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent; Jan Stegeman, Heerenveen. Aanwezig van 3:25 uur tot 11:50 uur (8uur 25 minuten). Vangtijd; van 4:10 uur tot 10:30 uur (6 uur 20 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1, B6, B7, B9, B14, B14a, B15a en B15. Geluid zwartkop bij B15/B14 en bij netbaan C5. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 75

76 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed. Vegetatie en terrein: Spreeuwen nog op de slaapplaats bij aankomst op de ringplek. Riet en vegetatie vanmorgen eerst bij aankomst droog, na 7.30 uur nat, er kwamen lage mistbanken opzetten. 2.Weersomstandigheden. Wind: 1 a 2B uit ZO. Temperatuur: 13 > 24 C, veel zon vanmorgen, Bewolking: 2/8. Zonsopkomst: 06:57 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Blauwborst Boerenzwaluw Bonte vliegenvanger Braamsluiper Fitis Goudvink 1 1 Vrouw terug van 4 april 2016 Grasmus Grauwe vliegenvanger Kleine karekiet Koolmees Matkop Merel Na lange tijd weer in de netten. Pimpelmees Rietgors 1 1 Rietzanger Roodborst Snor Spreeuw Weer veel op slaapplek gevangen Tjiftjaf Tuinfluiter Winterkoning Zwartkop Sterk op geluid reagerend Totaal 22 soorten september 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen het dagrecord aantal gevangen vogels van de ringplek verbroken. Maar liefst 306 vogels kwamen in de netten. Veel spreeuwen (87) en zwartkoppen (91) en deze vormden al meer dan 58% van het totaal. Bij de zwartkop slecht 1 adulte vogel! In netbaan C8 kwam een wolk aan spreeuwen in de netten terecht, de netopstelling lag geheel plat. Ook in andere netbanen (B9, B6, C1, B14a, B7, C5) veel spreeuwen vanmorgen. Om 9.15 uur al begonnen met langzaam de netten op te ruimen i.v.m. de enorme aantallen. Wat een dag! Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 76

77 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Boerenzwaluw >15 Enkele tientallen voedsel zoekend Buizerd Langs kerkweg 1 licht gekleurde op hekpaal. Grote bonte specht Bij C5 1 gehoord Paardenbijter Een in netbaan C6 Spreeuw > Vele den sliepen in de rietzoom Waterral Een gehoord bij net B14. Watersnip Een overvliegend naar O Wilde eend Vier bij het witte bruggetje in kanaal Weinig aantekeningen gemaakt van waarnemingen i.v.m. de vele vangsten. 7 september Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; uur 3 uur). Onderhoud;C1 t/m C6 vangbanen maaien en snoeien. Veldwaarnemingen. Soort datum aantal Opmerkingen Koolmees Groepje van 5 naar W overvliegend bij C5 Boerenzwaluw >40 Vogels voedsel zoekend boven oeverland en bosjes. Buizerd Overvliegend naar O Aalscholver Overvliegend naar ZW Opmerkingen: Vegetatie nog nat. Weinig aantekeningen gemaakt. 18 september Onderhoud. Ringer: Jan de Jong. Aanwezig; uur (3 uur 15 minuten). Onderhoud; tussen C3/C4 en C2. Veldwaarnemingen. Soort datum aantal Opmerkingen Koolmees >8 Af en toe enkele overvliegend naar O Boerenzwaluw >15 Af en toe kleine groepjes boven rietveldje. Watersnip Overvliegend naar noord Spreeuw > Vogels komen uit het maisland in Miekeveene en vliegen hoog over richting oost. Kievit >15 Af en toe kleine groepjes overvliegend naar zuid-oost. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 77

78 Aalscholver Overvliegend. Pimpelmees vogels overvliegend. Sperwer Twee vrouwtjes langs oever gezien. 20 september Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 25 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Assistent; Jan Stegeman, Heerenveen. Aanwezig van 3:30 uur tot 11:15 uur (8uur 25 minuten). Vangtijd; van 4:05uur tot 10:40 uur (6 uur 20 minuten). Netopstelling: CES netten C1 t/m C9 + B1,B6,B7,B9,B14, B14a,B15a en B15. Geluid: zwartkop bij B15/B14 en bij netbaan C5. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: Goed, geen grondmist. Vegetatie en terrein: Nog erg nat van de vele regenbuien van de afgelopen week. Op het oeverland staat nog zeker een 20 cm water. De looppaden zijn nog erg nat, vooral tussen C6 en C7- C8.Loopplank bij slootje deels onder water. 2.Weersomstandigheden. Wind: W 3B bij aankomst, draaiend naar ZW 2B. Temperatuur: 10 > 18 C, met na 9.30 uur meer zon, Bewolking: wisselend 6/8 > 8/8. Zonsopkomst: 07:23 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Goudvink IJsvogel Jong mannetje Kerkuil Nieuwe baansoort sinds 1985 Kleine karekiet Koolmees Pimpelmees Vlak voor 9.00 uur veel in de netten Rietgors Rietzanger Roodborst Staartmees Tjiftjaf Weer veel 1kj. Tuinfluiter Zwartkop Totaal 13 soorten september 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 78

79 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen vroeg nog voor het licht werd bij netbaan C5 een uil gezien die tegen de bovenste netbaan vloog. De vogel bleef wat fladderen en wist daarna te ontkomen richting netbaan C6. In het donker kon niet goed gezien worden wat voor soort uil het was. In eerste instantie dacht ik aan een ransuil, want die hadden we hier vorig jaar ook wel eens gevangen in net C5. Snel naar netbaan C6 gelopen en ook daar was de uil tegen de 2 e netbaan van boven gevlogen en bleef al spartelend hangen. Na een snelle spurt door het water de vogel toch nog bij de poten kunnen pakken en toen zag ik dat het een kerkuil was. Weer een nieuwe baansoort (93 e )sinds 1985 erbij dit jaar. Dit is al de derde nieuwe baansoort dit jaar. Grauwe klauwier en boomklever waren nummer 91 en 92. Na het ringen van de kerkuil kwamen er in de eerste uren toen het licht werd enkele 10-tallen vogels in de netten. Pas druk werd het toen even voor 9.00 uur de netten vol stroomden met mezen (pimpelmees, staartmees en enkele koolmezen). Dat resulteerde weer in een aantal wat flink boven de 100 lag. Netten snel gesloten en opgeruimd om de vele vogels te kunnen verwerken. Foto Jan de Jong, Joure 20 september Vanmorgen vroeg een ongeringde kerkuil gevangen (nieuwe baansoort) op SBB terrein Marswâl in netbaan C6 op de ringplek Rohel Tjeukemeer. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 79

80 Foto Jan de Jong, Joure 20 september Kerkuil in leefnetje voor zangvogels, let op de fraaie hartvormige contouren van de koptekening. Vogel gezond weer losgelaten,vloog weg in richting Kwekerijgebied Rohel. Bij de flinke aantallen van de eerste jaars kleine karekieten was vanmorgen ook een opvallende vogel met groeibanden. De lichte banden vormden bij openen van de vleugel een streep. Dit jaar waren er opvallend veel kleine karekieten met groeibanden in de staart aan het Tjeukemeer. Foto Jan de Jong, Joure 20 september Eerste jaars kleine karekiet met groeibanden in grote en kleine slagpennen, grote en kleine slagpendekveren, alula en tertials. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 80

81 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Boerenzwaluw >15 Vooral na 9.00 uur zeker een 15-tal voedsel zoekend langs de oever en boven bosjes. Havik Een langs vliegend eksemplaar Aalscholver Zeker 9 overvliegend naar ZO Kievit >8 Zeker een 8-tal in kleine groepjes passerend ( ) Spreeuw >1000 Vogels hoog overvliegend naar oost in groepen Merel vogel ontkwam tot 3 x toe uit mistnet. Watersnip Overvliegend naar NW Bunzing Bij aankomst 1 op de weg bij witte bruggetje. Later in de morgen ontlasting gevonden op diverse plekken op de ringplek, mogelijk afkomstig van bunzing? Mestkever in net C5 en 1 in net B14a Fuut Dood eksemplaar bij netbaan B6. Dwergvleermuis Zeker 5 rondvliegend in duister bij C6, later 1 in net B14a welke we er gemakkelijk uit konden schudden. Winterkoning Gehoord op de ringplek bij C6 vangbaan. Tjiftjaf vogels dood in onderste baan van B15. Beide de kop eraf gebeten. Werk van bunzing? Grauwe gans >30 Diverse groepjes overvliegend , etc Foto Paul van Hoof De gewone dwergvleermuis is algemeen maar raak zelden bij ons in de mistnetten aan het Tjeukemeer. 23 september Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 26 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Aanwezig van 6:45 uur tot 10:30 uur (3 uur 45 minuten). Vangtijd; van 7:10 uur tot 10:10 uur (3 uur). Netopstelling: C1, C5, B6, B14a, B14, B15 en B15a Geluid: zwartkop bij B15/B Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: mist bij aankomst. Vegetatie en terrein: riet en gras nat van de mist. Nog veel water op terrein. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 81

82 2.Weersomstandigheden. Wind: Oost B, later windstil. Temperatuur: 8 > 17 C, na 9.00 uur trok de mist langzaam op, Bewolking: wisselend 3/8. Zonsopkomst: 07:28 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen IJsvogel kj vrouw Kleine karekiet Slechts 1 eigen terug van Koolmees Pimpelmees Rietgors Roodborst Tjiftjaf Velduil Nieuwe baansoort, in netbaan C5 Winterkoning Zanglijster Zwartkop Nog 1 vrouw n1kj met ruiscore 42. Totaal 11 soorten september 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Door de aanhoudende mist (bleef lang hangen) was er maar weinig beweging langs de oever. Riet en struiken waren kleddernat van de mist. Zwartkoppen reageerden wel op geluid. Verrassend was de vangst van een velduil in netbaan C5. Aan de hand van de kleine slagpennen(armpennen) en staartpennen kon geslacht en leeftijd vastgesteld worden. Foto Jan de Jong, Joure Van de velduil is op de binnenste drie kleine slagpennen ( KS of Secondary) duidelijk de drie strepen op de binnenvlag te zien. Volgens de Identification Guide to Birds on the Hand van Laurent Demongin (2016) is dit een vrouwtje. Mannetjes hebben geen strepen op de binnenvlag op deze pennen. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 82

83 Foto Jan de Jong, Joure De velduil werd in de onderste baan van het net C5 gevangen op de ringplek Rohel Tjeukemeer. Dit is een nieuwe baansoort, de 94 e sinds Dit is al de 4 e nieuwe baansoort die dit jaar gevangen wordt. In totaal zijn er nu 94 soorten gevangen op deze ringplek tussen 1985 en heden. Foto Jan de Jong, Joure De top van de middelste staartpen (T1) van de gevangen velduil heeft een duidelijke donkere V-vorm. Dit is een kenmerk van een eerste jaars. Volwassen vogels hebben deze V-vorm niet aan de top van staart. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 83

84 De velduil vloog op nog geen drie meter van me vandaan aan de zuidzijde van netbaan C5 het net in toen ik een zwartkop uit het net wilde bevrijden. Na een snelle actie had ik de uil bij de poten vast en stond even naar zijn prachtige koptekening te kijken. Een velduil warempel. Deze week had ik het nog met Jan Stegeman over de uilen gehad toen we een kerkuil vingen in de duisternis (20 sept.). Ik zei toen nog dat het vangen van een velduil wel vrijwel uitgesloten was op deze ringplek daar de soort op de ringplek erg zeldzaam is. En nu had ik er een in de handen! De velduil werd even tijdelijk in een leefnetje gedaan en van boven goed afgesloten. Direct heb ik de struiken en vegetatie in de omgeving van netbaan C5 en C3/C4 afgezocht of er nog meer velduilen zaten. Het zou zo maar kunnen dat velduilen op trek tijdens de mist hier met meerderen de nacht hadden doorgebracht. Geen andere uilen meer aanwezig. Wel opmerkelijk dat na de flinke regenperioden van afgelopen weken net op deze plek er uilen bij het net verschijnen (op 20 sept. een kerkuil en nu een velduil). Zouden deze uilen aangetrokken zijn door de muizen die terplekke een hogere en drogere schuilplek opzochten tegen de hoge waterstand? Al met al een fijne beleving van de vangst van een onmogelijk gewaande soort voor deze ringplek. Foto Jan de Jong, Joure De velduil heeft een prachtige opvallende ovale gezichtssluier met knalgele ogen. Op de donkere snavel zit aan de basis op de hoornhuid een klein wondje. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Boerenzwaluw Twee vogels voedsel zoekend Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 84

85 Gaai Naar noord overvliegend Sperwer Vrouwtje wilde aanval doen op pimpelmees in leefnetje Grauwe gans >20 Diverse vogels roepend in de mist van Tjeukemeer, langs de oever zeker een 20-tal gezien. Spreeuw >1000 Grote groepen overvliegend naar Oost. Niet geteld. Merel Niet gezien of gehoord vanmorgen. 27 september Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 26 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Aanwezig van 3:30 uur tot 10:55 uur (7 uur 25 minuten). Vangtijd; van 4:15 uur tot 10:15 uur (6 uur). Netopstelling: C1- C6, C9, B1, B6, B7, B9, B14, B14a, B15 en B15a Geluid: zwartkop bij B15/B14 en C5. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: iets mistig bij aankomst, na 6.30 uur hele morgen zware mist. Vegetatie en terrein: riet en gras nat van de mist. Nog steeds veel water op terrein. 2.Weersomstandigheden. Wind: Oost 2B > 1B, later wisselend. Temperatuur: 8 > 14 C, geen zon vanmorgen. Bewolking: wisselend 3/8. Zonsopkomst: 07:35 uur. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Baardman 1 1 Fitis Laatste 2 dit jaar? Kleine karekiet Merel Maar 1 vanmorgen Pimpelmees Rietgors Roodborst Vooral in eerste uren Spreeuw Tjiftjaf Tuinfluiter Kwamen op geluid van zwartkop af? Winterkoning Zanglijster Zwartkop Totaal 11 soorten september 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 85

86 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Door de toenemende mist in de ochtend was er veel minder beweging in de struiken waar te nemen. Wel diverse zangvogels aanwezig. Netten moeten steeds gecontroleerd worden om de waterdruppels te verwijderen en om te voorkomen dat vogels daardoor nat worden. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Boerenzwaluw Laag overvliegend bij slootje. Grote zilverreiger Overvliegend bij net B15a Roerdomp Opvliegend bij slootje op 3 m van net. Later in de morgen op oeverland bij net C2 gezien, vloog weg in richting oost. Spreeuw >2000 Weer veel in rietzoom slapend tussen netbaan C1-B14 Weinig aantekeningen gemaakt i.v.m. mist. 4 oktober Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 27 e vangdag Ringer: Jan de Jong. Aanwezig van 3:30 uur tot 10:20 uur (6 uur 50 minuten). Vangtijd; van 4:15 uur tot 10:15 uur (6 uur). Netopstelling: C1- C9, B1, B6, B7, B9, B14a, B15 en B15a Geluid: zwartkop bij B9/B7 en C5. 1. Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, geen mist Vegetatie en terrein: Veel water op terrein. Looppaden nat. Echter te veel wind vanmorgen. 2.Weersomstandigheden. Wind: WZW 3B > 4B >5B. Temperatuur: 9 > 13 C, geen zon vanmorgen. Bewolking:8/8 >7/8. Zonsopkomst: 07:47 uur. Te veel toenemende wind, daardoor netten met veel bolling en trilling. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Boerenzwaluw Laat eksemplaar voor ringplek Grote bonte specht Man 1kj in net B15 Kleine karekiet met vetscore 5 (14.9 gram) Pimpelmees Roodborst Tjiftjaf met vetscore 3 (8.0 gram) Winterkoning Zanglijster met GS5 geheel wit Zwartkop Totaal 9 soorten oktober 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 86

87 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen veel te veel wind, daardoor veel minder gevangen. In de eerste uren windkracht 3B, daarna snel toenemend naar 4B met windstoten van 5 B. Veel vogels met hogere vetscore. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Boerenzwaluw Maar 1 gezien vanmorgen Grote zilverreiger overvliegend naar W Aalscholver overvliegend en landend op Tjeukemeer. Later in de morgen 2 duikend in kanaal bij bruggetje Gaai In vlucht naar N Sperwer Vrouw jagend achter groepje spreeuwen Merel Man bij slootje gezien Kievit Groep van 22 overvliegend naar Z Watersnip Vijf overvliegend en landend op oeverland. Grauwe gans >50 Diverse kleine groepjes overvliegend. Spreeuw >300 Kleine groepjes overvliegend naar O Foto Jan de Jong, Joure Nog een erg late eerste jaars boerenzwaluw gevangen op de ringplek Rohel Tjeukemeer. Vogel was in goede conditie en woog nog 18.3 gram met een vetscore van 3. Aan de snavelbasis nog ¼ deel geel zichtbaar, mogelijk nog een vogel van laat (3 e?) legsel. De laatste vangstdata was 30 september Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 87

88 Foto Jan de Jong, Joure Eerste jaars zanglijster op ringplek Rohel Tjeukemeer gevangen met aan rechter vleugel een geheel witte veer! 14 oktober Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 28 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Jan Stegeman (Heerenveen). Aanwezig van 3:40 uur tot 10:50 uur (7 uur 10 minuten). Vangtijd; van 4:05 uur tot 10:05 uur (6 uur). Netopstelling: C1- C9, B1, B6, B7, B9, B14(10 m), B14a, B15 en B15a Geluid: koperwiek bij C5 en B Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, geen mist Vegetatie en terrein: Zeker 20 cm water op terrein. Looppaden nat. Weinig trek langs de oever vanmorgen, te veel ZW en ZZW-wind van 4 B. Later op de morgen schoten gehoord in de Miekeveene van jacht op, eenden/ganzen? 2.Weersomstandigheden. Wind: ZW 4B draaiend naar ZZW 4B. Temperatuur: 11 > 16 C, geen zon vanmorgen. Bewolking:8/8. Zonsopkomst: 08:05 uur. Te veel toenemende wind, daardoor netten met veel bolling en trilling. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 88

89 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Goudvink 1 1 man Heggenmus IJsvogel kj man, de 9 e al weer dit jaar Kleine karekiet Alle met vetscore 5. Koperwiek Met geluid gevangen Merel Nog steeds weinig merels Pimpelmees Rietgors Roodborst Weinig aanwezig vanmorgen Tjiftjaf Winterkoning Zwartkop Geen doortrek vanmorgen Totaal 12 soorten oktober 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen te veel wind. Koperwieken reageerden goed op het geluid, verder weinig doortrek. 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen IJsvogel Een 2 e vogel ontsnapte bij net C1, vloog onder net door. Watersnip Twee opvliegend van oeverland bij slootje Aalscholver >8 Zeker 8 overvliegend en landend op Tjeukemeer. Torenvalk Bij het slootje 1 gezien Wilde eend Twee overvliegend en landend in kanaal Spreeuw Geen spreeuwen in de rietzoom vanmorgen Grauwe gans tientallen Vanmorgen in donker vele tientallen gehoord op Tjeukemeer. Steenmarter Bij het opzetten van de netten oog in oog met de steenmarter bij netbaan C9. Het eksemplaar verdween in takkenbult. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 89

90 Foto Jan de Jong, Joure 14 oktober Koperwieken lieten zich vanmorgen goed met geluid vangen op Ringstation Rohel Tjeukemeer aan de noordoever van het Tjeukemeer. Foto Jan de Jong, Joure 14 oktober Een koperwiek had aan de buitenste staartpen (ST6) een duidelijke witte vlek op de binnenvlag. Dergelijke witte vlekken op de staartpen bij koperwieken kom ik weinig tegen. Soms hebben ook eerste jaars een meer crèmekleurig vlek op dest6 binnenvlag. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 90

91 7 november Rohel Tjeukemeer SBB-terrein Marswâl. 29 e vangdag Ringer: Jan de Jong, Jan Stegeman (Heerenveen). Aanwezig van 4:30 uur tot 11:30 uur (7 uur). Vangtijd; van 5:00 uur tot 10:30 uur (5 uur 30 min). Netopstelling: C1- C9, B1, B6, B7, B9, B14, B14a, B15 en B15a Geluid: koperwiek bij C5 en B Algemeen beeld vanmorgen. Zicht: goed, iets grondmist bij aankomst Vegetatie en terrein: Nog steeds veel water op oeverland. Later in de morgen diverse keren knallen van jachtgeweer gehoord in de omgeving, zowel op het Tjeukemeer als in de Miekeveene. 2.Weersomstandigheden. Wind: zó 1 a 2 B. Temperatuur: -1 > 9 C, na 8.15 kwam langzaam de zon erdoor vanmorgen. Bewolking: 2/8.Boven de lichte laaghangende flarden grondmist een heldere hemel. Zonsopkomst: 08:05 uur. Koud vanmorgen, veel ijsafzetting (rijp) op vegetatie en op de natte looppaden lag een klein laagje ijs. 3. Ringvangsten. Vogelsoort R T ET 1kj C N Opmerkingen Goudhaan Heggenmus 1 1 IJsvogel man en 1 vrouw Koolmees Weinig mezen Koperwiek Reageerden sterk op geluid Matkop Merel Pimpelmees Rietgors Roodborst Nog veel ongeringde vogels Spreeuw Slaper in rietzoom Tjiftjaf 1 1 Vuurgoudhaan Winterkoning Zanglijster Totaal 15 soorten november 2017 Rohel Tjeukemeer R = nieuw geringd. T = terug vangst eigen ring van voorgaande jaren. ET = eigen terug vangst van zelfde ringjaar. Dat geldt ook voor vogels die voor de 2 e keer in dit jaar worden terug gevangen. 1kj = het aantal gevangen eerste kalenderjaar vogels. C = controle vangst van andere ringer(s). N = totaal gevangen vogels 4. Opmerkingen bij ringvangsten. Vanmorgen flinke doortrek van koperwieken, vogels reageerden sterk op de 2 geluidsbronnen. Na 9:30 al met netten begonnen te sluiten. Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 91

92 5. Veldwaarnemingen. Soort Datum Aantal Opmerkingen Roerdomp Zat even vast in net C1 doch ontsnapte. Ekster Overvliegend bij slootje. Grote zilverreiger Overvliegend naar W. Waterral In vlucht bij slootje bij netbaan B14a Aalscholver Twee keer 1 vogel overvliegend. Watersnip Waargenomen bij slootje Grauwe gans tallen Af en toe kleine groepjes overvliegend Merel >5 Af en toe overvliegende merels. Kramsvogel Opvallend genoeg geen enkele gehoord of gezien Koperwiek >150 Diverse groepjes overvliegend, genoteerd etc. Ook een 70-tal gevangen in de mistnetten, 1 vogel was op de ringplek gepakt en gedood in l leefnet (marter?) Wilde eend tal Enkele groepjes langs de oever Foto Jan de Jong, Joure De waterral liet zich toch nog even zien bij het slootje op de ringplek. Hierbij nog een foto van 13 maart Rapport Ringer 403 Jan de Jong, Joure. Vrijwillig wetenschappelijk medewerker NIOO/KNAW/Wageningen 92