Vogelringstation Schiermonnikoog. Verslag activiteiten 2016 voor CCWO

Transcriptie

1 Vogelringstation Schiermonnikoog Verslag activitei 206 voor CCWO

2 Verslag veldwerk 206 Inleiding In 206 zijn de activitei van het Vogelringstation Schiermonnikoog in de onderzoeksopzet voortgezet:. Tussen eind juli en eind november is voor de langlopende monitoring van de najaarstrek op de ringbaan in het Groene Glop vrijwel dagelijks gevangen. 2. In het voorjaar is in het kader van het Constant Effort Site (CES) project van het Vogeltrekstation gevangen op de ringbaan in het Groene Glop om meer inzicht te krijgen in de lokale broedvogelpopulatie. Gekoppeld hieraan zijn de broedvogels van de ringbaan gekarteerd. Voorjaarsonderzoek Sinds 2005 worden ook in het voorjaar vogels gevangen in het Groene Glop. Het doel van deze vangs is om meer te we te komen over de lokale broedvogels: hoe plaatstrouw zijn deze vogels en tot hoelang verblijven ze in het najaar in het Groene Glop. Aanvullend kunnen deze gegevens op de lange duur inzicht geven over jaarlijkse fluctuaties in overleving en broedsucces. Er wordt sinds 202 gewerkt volgens het CES-protocol van het Vogeltrekstation waarbij getracht wordt om met een regelmatige tussenpoos van -2 weken te vangen. Om de broedvogels en hun jongen te ontzien wordt maar gedurende een beperkt deel van de dag gevangen en wordt de vanginspanning over het gebied verspreid zodat per periode niet vaker dan twee keer op dezelfde plek wordt gevangen. Naast het vangen van vogels wordt ook een broedvogelkartering uitgevoerd. Ook in 206 is het Groene Glop door de vogelringers op broedvogels geïnventariseerd tijdens de CES-periodes. Een overzicht van deze inventarisaties gedurende de afgelopen twaalf jaar is weergegeven in tabel. In totaal zijn in territoria vastgesteld, een gemiddeld aantal in de reeks van tellingen. Met name standvogels en korte afstandstrekkers, zoals Winterkoning, Roodborst, Merel, Koolmees en Vink hadden een redelijk goed jaar, vermoedelijk door goede overleving in de voorafgaande zachte winters. Daarnaast deden enkele Afrika-trekkers het ook heel aardig, zoals de Fitis en Spotvogel. Het jaarlijkse onderhoud dat gepleegd wordt m.b.t. vogels van riet en/of struweel lijkt voor die soor gunstig. Zo worden jaarlijks Blauwbors vastgesteld en blijft het aandeel Kleine Karekiet gelijk. Dit jaar werd de Rietzanger niet vastgesteld als broedvogel, wel de Rietgors. De Waterral is de laatste twee jaar aanwezig als broedvogel in het natte rietland. In 206 met twee paar. Ook Fitis, Tuinfluiter en de kritische Spotvogel houden van dit habitattype en komen jaarlijks in hoog aandeel voor. De hoge dichtheid van Houtsnip, Gekraagde Roodstaart en Grauwe Vliegenvanger zijn tevens karakteristiek voor de ringbaan. Zij komen voor in het natte elzenbroekbos. De uitkoms van deze kartering zijn onderdeel van de Sovon-inventarisatie en worden toegevoegd aan NDB van NM. Tabel. Territoria van broedvogels in het Groene Glop over de jaren Soort Havik Wilde Eend Fazant Waterral Houtsnip Houtduif Koekoek 0 Grote Bonte Specht Boompieper Graspieper Witte Kwikstaart Winterkoning Heggenmus Roodborst Gekraagde Roodstaart Blauwborst Merel Zanglijster Rietzanger Sprinkhaanzanger

3 Soort Bosrietzanger Kleine Karekiet Spotvogel Braamsluiper Grasmus Tuinfluiter Zwartkop Fluiter Tjiftjaf Fitis Grauwe Vliegenvanger Staartmees Pimpelmees Koolmees Wielewaal Boomkruiper Vink Groenling Kneu Putter Sijs Kleine Barmsijs Appelvink Rietgors Aantal territoria Najaarsvangs Groene Glop Het onderzoek in het najaar in het Groene Glop maakt deel uit van een langjarig monitoringonderzoek. In 206 zijn in totaal vogels gevangen. Hiervan zijn er geringd, betreffen eigen ringcontroles, 8 zijn controles van elders in Nederland geringde vogels en zijn controles van builandse ringen. Op 25 juli is begonnen met het opbouwen van de vangbaan en vanaf 27 juli is vrijwel dagelijks gevangen. De eerste vogel was een terugvangst van een juveniele Merel. Een Waterral was de laatste vangst van 206. Een overzicht van de ringvangs in het Groene Glop staat in appendix. Opvallend was het grote aantal Tjiftjaffen dat dit seizoen werd gevangen. De teller bleef uiteindelijk stilstaan op 925 stuks. De eerste vangst van een Siberische Braamsluiper was bijzonder. Een dna-monster is ter controle opgestuurd naar Leiden ter verificatie. De uitslag was dat het inderdaad om een Siberische Braamsluiper ging. Samenwerking andere onderzoekers Voor de WUR zijn ook dit jaar weer teken afgenomen van vogels in het kader van onderzoek naar de verspreiding van de ziekte van Lyme. Voor de EUR zijn voor een onderzoek aan zoönozen monsters afgenomen van een aantal adulte transsahara trekkende vogels. Educatie In het afgelopen jaar zijn in samenwerking met het Bezoekerscentrum tijdens de najaarstrek iedere zondag- en woensdagmiddag excursies gegeven. In het Groene Glop is voorlichting gegeven aan belangstellende toeris, de scholen op Schiermonnikoog zelf, leden van jeugdbonden en vogelwerkgroepen en andere passan over de vogeltrek en het belang van Schiermonnikoog voor de trekvogels (tabel 2). Dit jaar zijn we ook weer gastheer geweest voor een certificeringbijeenkomst van het Vogeltrekstation

4 Tabel 2. Aantal excursiedeelnemers in het Groene Glop in de jaren via bezoekerscentrum volwassenen kinderen overige groepen onbekend onbekend Vooruitblik op seizoen 207 Het Wetterskip Fryslân heeft begin 206 waterstaatkundige werkzaamheden uitgevoerd in het vangterrein met als doel gebiedseigen water langer op het eiland te la verblijven. Een gevolg hiervan is dat de waterstand in het vangterrein waarschijnlijk hoger zal worden. Het beeld over 206 is dat het water in de glopsloot inderdaad gemiddeld hoger heeft gestaan dan voorgaande jaren. Of dit structureel zal worden zal de tijd leren. Daarnaast is aan de Noordoost- en Oostzijde van de vangbaan al het bos gekapt. Hierdoor zijn de meest oostelijke netsecties, die in en langs het riet staan, geëxponeerd komen te staan. Vanwege de veranderingen in en rond het vangterrein heeft een evaluatie plaatsgevonden van de huidige netopstelling. Verleden jaar is geconcludeerd dat een slagnetopstelling naast de mistnet geen optie is. Het vogelringstation gebruikt voor het zangvogelonderzoek geen lokgeluid of lokkers. Wanneer gebruik gemaakt wordt van een slagnet zijn lokker of lokgeluid noodzakelijk. Geluid interfereert met de rest van de opstelling waardoor dit niet mogelijk is. Verder is geconcludeerd dat de huidige voorjaar CES-opstelling voldoet en deze blijft dan ook onveranderd gehandhaafd. In de najaarsopstelling willen we sectie (sectie 6) omvormen van de huidige combinatie van fijn- en grofmazige mistnet naar een zogenaamde Helgolandval. In de begin jaren van het onderzoek werden in deze sectie de meeste lijsters gevangen. De plek waar de lijsters nu invallen ligt wat meer naar het oos. Met een Helgolandval kan dat worden ondervangen. Met de terreinbeheerder zijn we inmiddels in gesprek hoe dit valt in te passen met behoud van de landschappelijk waardevolle Eiken die dit deel van terrein omzomen. Verder is het opvallend dat vanaf half november Merels op het eiland aankomen die een grijze borsttekening hebben. De borsttekening zorgt ervoor dat we niet meer zeker we of het een man of vrouw betreft. Tevens we we niet waar deze Merels vandaan komen en of deze gedurende de winter in de buurt rondzwerven. We willen bij het VT een projectplan indienen om hier meer inzicht in te krijgen. Omdat we jaarrond een beter beeld van de vogelstand van het glop willen hebben is het plan om gedurende de wintermaanden en het vroege voorjaar, voorafgaand aan het broedseizoen, tot 2 maal per maand met de CESopstelling een vangst te doen. Zodoende krijgen we een beeld van de vogels die jaarrond verblijven en de trekvogels die alleen in de winter aanwezig zijn. Onze activitei zijn te volgen in het dagelijks bijgehouden logboek op

5 Appendix. Overzicht van alle nieuw-geringde vogels in het Groene Glop Soort Appelvink 0 Baardman 5 barmsijs sp Beflijster Bladkoning Blauwborst Blauwstaart Blauwe Kiekendief Boerenzwaluw Bokje 2 Bonte Vliegenvanger Boomkruiper Boompieper Bosgors Bosrietzanger Braamsluiper Bruine Boszanger Buidelmees 3 2 Buizerd Draaihals Dwerggors 2 Ekster 2 Fazant Fitis Fluiter Gaai Geelgors Gekraagde Roodstaart Gele Kwikstaart Goudhaan Goudplevier Grasmus Graspieper Grauwe Fitis Grauwe Vliegenvanger Groenling Grote Barmsijs Grote Bonte Specht Grote Gele 4 Kwikstaart Grote Goudvink 3 2

6 Soort Grote Lijster 2 Havik Heggenmus Houtduif Houtsnip Huismus Huiszwaluw IJsvogel Kauw Keep Kerkuil Klapekster Kleine Alk Kleine Barmsijs Kleine Bonte Specht Kleine Karekiet Kleine Mantelmeeuw Kleine 2 Vliegenvanger Kneu Koekoek Koolmees Koperwiek Kramsvogel Kruisbek Merel Nachtegaal Noordse Nachtegaal Oeverzwaluw Paapje Pallas' Boszanger Pimpelmees Porseleinhoen Putter Raddes Boszanger Ransuil Rietgors Rietzanger Ringmus Roerdomp Roodborst Roodborsttapuit 2 2 Roodmus 2 Siberische Boompieper

7 Soort Siberische Braamsluiper Sijs Sperwer Sperwergrasmus 3 Spotvogel Spreeuw Sprinkhaanzanger Staartmees Taigaboomkruiper Tapuit 2 6 Tjiftjaf Tjiftjaf spp 3 2 abietinus Tjiftjaf spp tristis Torenvalk Tuinfluiter Turkse Tortel Velduil Vink Vuurgoudhaan Waterhoen Waterral Watersnip 2 3 Wielewaal Wilde Eend Winterkoning Wintertaling 2 Witgat Witkopstaartmees 5 Witsterblauwborst Witstuitbarmsijs Witte Kwikstaart Zanglijster Zilvermeeuw 2 Zwarte Kraai 2 Zwarte Mees Zwarte Roodstaart Zwartkop totaal aantal (s)sp Voor een totaaloverzicht van de vangs van VRS Schiermonnikoog in het Glop van 99 tot en met 206, zie