TNAV Vlaams Netwerk Watertechnologie. Jaarverslag 2016

Transcriptie

1 TNAV Vlaams Netwerk Watertechnologie Jaarverslag 2016

2

3 Inhoud TNAV JAARVERSLAG 2016 Voorwoord 5 Uitvoerend team 5 Projecten Blauwe Cirkel 6 IntelSens 7 3 Activiteiten Bedrijfsbezoeken 8 Workshop TNAV-VMx en Aquarama-beurs 9 Academy Meets Industry 10 BMG 11

4 Voorwoord 4 De kracht van samenwerking is meer dan ooit de rode draad doorheen de werking van het Vlaams Netwerk Watertechnologie. Dat werd in 2016 nog maar eens duidelijk was onder meer het jaar waarin het Blauwe Cirkel-project definitief werd afgerond. De belangrijkste doelstelling van dit vierjarige initiatief was om hergebruik van water te stimuleren en de winning van grondstoffen uit waterstromen te optimaliseren. Dat resulteerde in een zevental pilootproeven, waarbij vooral interne recyclage binnen de muren van een bedrijf de meeste mogelijkheden biedt, gezien de complexiteit van het wetgevende kader. Onder meer het herwinnen van natriumchloride en het opnieuw inzetten van deze grondstof voor ontharding, was een belangrijke meerwaarde. Onder andere Cargill, Ecover, Monks International en Induss plukten de vruchten van pilootproeven. De komende maanden zullen diverse bedrijven dan ook bekijken of de resultaten van De Blauwe Cirkel tot effectieve investeringen kunnen leiden. Medio 2016 werd De Blauwe Cirkel (voorlopig) afgesloten met een mooi slotevenement voor alle stakeholders. Intussen staat met IntelSens al een nieuw veelbelovend project volop in de steigers. Om dit initiatief vorm te geven, trokken we twee projectingenieurs aan. IntelSens spitst zich sinds oktober 2016 toe op het gebruik van sensoren bij industriële waterzuivering. Bedoeling is onder meer om te streven naar de optimalisering van de beluchting, een lager energieverbruik en een betere dosering van chemicaliën. Door de organisatie van workshops wil IntelSens eindgebruikers de voordelen van het gebruik van intelligente sensoren aantonen. De bio-ingenieurs zullen vervolgens ook langsgaan bij ondernemingen voor het uitvoeren van mini-audits, op basis waarvan ze een advies zullen formuleren. Het hoofddoel van dit tweejarige project is om bestaande kennis over sensoren nadrukkelijk toe te passen op watertechnologie. IntelSens wordt dan ook een van de absolute speerpunten van het werkjaar Onder meer in functie van IntelSens werd ook de personeelsbezetting van TNAV aangepast. Na het vertrek van een van onze vaste krachten zullen de twee projectingenieurs die hun schouders onder IntelSens zetten, ook administratief werk verrichten. Uitvoerend team Vorig jaar vielen er enkele wijzigingen te noteren in het uitvoerende team. Sinds het einde van het project De Blauwe Cirkel in juni 2016 neemt John Buffel het communicatieluik van TNAV voor zijn rekening. Marc Feyaerts, Riet Cornelissen en Tim Van Dyck trapten op hun beurt in september het gloednieuwe project IntelSens af. Paul Ockier General manager Marc Feyaerts Projectleider IntelSens

5 Na het 14e werkjaar vonden we het tijd om ook de werking van TNAV eens grondig onder de loep te nemen. Om te bekijken hoe het verder kan of moet, stelden we een consultant aan. Na een bevraging van onze leden en een brainstormsessie leidde dit tot drie belangrijke kernpunten. Eerst en vooral blijft de link tussen business en research prioritair in onze opdracht. Dit willen we onder meer bereiken met innovatieprojecten en door het evenement Academia Meets Industry op een andere manier in te vullen. Dit jaar werd het evenement gekoppeld aan een workshop rond micropolluenten. Een tweede aandachtspunt uit de analyse is het versterken van de samenwerking tussen bedrijven. Op die manier willen we toegroeien naar een bredere ledenbasis, nadrukkelijker buitenlandse markten betreden en werken naar consortia. Tertio willen we ook werk maken van een sterke positionering en branding van TNAV, om nog meer naambekendheid te genereren en nog relevanter te worden in de markt. Partnerships met andere organisaties blijven cruciaal voor onze organisatie. De tandem met FCO Media peddelt in 2017 lustig verder om tot een succesvolle organisatie van de Aquarama Trade Fair en TNAV Workshop te komen. Voor die workshop slaan we opnieuw de handen in elkaar met VMx, de vereniging van milieuprofessionals waarmee we ook samenwerken op het vlak van opleiding. Daarnaast blijven we nauw verbonden met de Belgische Membraangroep (BMG) en halen we de banden aan met Envaqua, onze sterke zusterorganisatie in Nederland. Last but not least kijken we ook in 2017 opnieuw uit naar de geplande bedrijfsbezoeken, die al jarenlang een populaire activiteit blijven. Graag staan we op 21 februari, tijdens de jaarlijkse ledenreceptie met aansluitend buffet, samen met u even stil bij de huidige en toekomstige werking van TNAV. Het TNAV-team 5 Tim Van Dyck Projectingenieur IntelSens Riet Cornelissen Projectingenieur IntelSens John Buffel Verantwoordelijke Communicatie Leden In 2016 telde TNAV in totaal 95 leden, een lichte groei ten opzichte van Zo mochten we Bosaq, Netzch Pump Bellux, Carmeuze en InOpSys als nieuwe geassocieerde leden verwelkomen. Vzw TNAV blijft op die manier een sterk merk, dat alle verschillende afdelingen van de Vlaamse watermarkt verenigt.

6 Projecten Op de foto s hierboven kon u al enkele nieuwe gezichten bespeuren. Zoals u allicht weet, heeft dit veel te maken met de projectwissel van Het veelzijdige VIS-traject De Blauwe Cirkel liep in de zomer teneinde. Na een groots slotcongres en de zomerrust stond al meteen een nieuw TNAV-project in de steigers: IntelSens. Hieronder blikken we kort terug op de belangrijkste resultaten van De Blauwe Cirkel en lichten we het nieuwe InstelSens-project toe. 6 Blauwe Cirkel Eind juni was het eindelijk zover: alle labo-onderzoeken en piloottesten van het Blauwe Cirkel-project waren afgerond. Daarmee zat het project er echter nog niet helemaal op. Minstens even belangrijk was het immers om het project met zijn laatste ontwikkelingen en resultaten aan het publiek voor te stellen. Tijd voor een slotcongres in stijl dus. Een 100-tal professionelen uit de industrie en kenniscentra verzamelden zich hiervoor op 30 juni in de gebouwen van Fedustria in Sint-Denijs-Westrem. De resultaten van het Blauwe Cirkel-project zijn legio. De belangrijkste verwezenlijking is echter het verhoogde lokale hergebruik van water en zouten en een efficiëntere wateropbrengst zonder toevoeging van chemicaliën. Dit kon het onderzoeksteam bewijzen met pilootopstellingen bij Ecover, Induss, Cargill en Monks International. De op die manier verzamelde kennis en ervaringen worden nu overgenomen en verder getest bij andere bedrijven. Een korte bloemlezing uit de resultaten van het project: Bij Ecover kan tot 84% van het regeneraat van een ionenwisselaar opnieuw ingezet worden door NF- en MD-behandeling. Dit zorgt voor een besparing van 70% in het zoutgebruik. Door behandelingen met ofwel actieve kool ofwel UV kan bij Monks International 90% van de organische belasting uit het afvalwater verwijderd worden, zodat 100% van het water en het natriumsulfaat hergebruikt kunnen worden. Bij Cargill kan door ED tot 85% natriumsulfaat gerecupereerd worden. Als een deel van die stroom opnieuw wordt ingezet als initieel concentraat, kan bovendien tot 33% van het water hergebruikt worden. Een verhoogde waterproductie via RO van 75% naar 85% resulteert bij Induss in een waterbesparing van 12%. Deze besparing kan zelfs oplopen tot 20% als het RO-concentraat opnieuw ingezet wordt voor de regeneratie van de IEX.

7 IntelSens Op 1 oktober 2016 zetten onze drie nieuwe medewerkers het gloednieuwe project IntelSens in de startblokken. Dit innovatietraject voor innovatievolgers heeft als doel online sensoren in industriële biologische waterzuiveringsinstallaties te integreren. De operationele kosten van het energie- en chemicaliëngebruik kunnen zo met 10 tot 25% gereduceerd worden. Op een schaal van 100 bedrijven wordt de energiereductie op jaarbasis geschat op MWh. IntelSens biedt bedrijven de kans om kosteloos hun bestaande zuiveringsinstallaties door te lichten op het vlak van sturing en automatisatie. Daarna ontvangen ze advies voor een optimale werking door het slim aanwenden van online sensoren, vooral inzake beluchtingssturing. Het projectteam voerde daartoe allereerst in samenwerking met sensorleveranciers en waterzuiveringsexperts een marktstudie uit om duidelijk beeld te krijgen van wat de markt te bieden heeft op dit vlak. Vervolgens werd in samenspraak een demonstratiemodel ontwikkeld dat het gunstige effect van sturing op het energieverbruik en de stabiliteit kan aantonen door middel van een simulatie. Dit voorbereidende werk zal in het voorjaar van 2017 leiden tot workshops die op een interactieve manier aan geïnteresseerde bedrijven het belang van sensoren voor een efficiëntere werking van de waterzuivering illustreren. Lang niet alle bedrijven hoeven echter door op een actieve manier voor het project warm gemaakt te worden: een handvol bedrijven vroeg al een doorlichting aan nog lang voor deze workshops in mei van start zullen gaan. 7

8 Activiteiten 8 Bedrijfsbezoeken Ook in 2016 trok TNAV opnieuw haar leden mee achter bedrijfsmuren waar ze anders zelden komen. Op 26 april kozen we er allereerst voor onze leden mee te nemen richting Westhoek, naar de New Energy-biogasinstallatie van Waterleau in Ieper. Deze installatie verwerkt jaarlijks ton organisch-biologische afvalstoffen en mest tot biogas, opgewerkt digestaat en gezuiverd water. Na de zomer gingen we op 4 oktober boven op een gipsberg in Zelzate langs bij het grootste aaneensluitende park voor zonne-energie in de Benelux: Terranova. De link met watertechnologie zit hem erin dat TNAV-lid Purazur het voormalige gipsstort op de heuvel neutraliseerde vooraleer die bekleed werd met klei-afdichting en duizenden zonnepanelen. Een kudde schapen zet zich er in om het gras op en rondom de zonneheuvel kort te houden en de coöperatieve vennootschap Zonneberg wil via aandeelhouderschap in het project buurtbewoners de kans geven iets terug te krijgen in compensatie voor de historische milieudreiging die hier lang schuilging. Zoals altijd beëindigden we beide activiteiten met een levendige receptie met streekhapjes en -drankjes. Project Terranova in Zelzate New Energy-biogasinstallatie van Waterleau in Ieper

9 Workshop TNAV-VMx en Aquarama-beurs Op 12 oktober was u allicht onder hetzelfde dak van de Brabanthallen te bespeuren om opnieuw het beste van uzelf te bieden op hét netwerkevent van de Vlaamse watertechnologiemarkt. De workshop stond dit jaar voor ons en al wie het wou horen in het teken van duurzaam waterbeheer in de industrie en, hoe kan het ook anders in dit kader, ons nieuwe project IntelSens. Tijdens de workshop, die we dankzij een goeie samenwerking met VMx konden ontplooien, kwamen naar goeie gewoonte academische en industriële sprekers uit binnen- en buitenland naar voren. Ze lieten hun licht schijnen op de toekomst van waterbeheer, in uiteenzettingen doorspekt met voorbeelden uit onderzoek en praktijk. Onze stand op de beursvloer stond bijna volledig in het teken van IntelSens. We konden hier op veel aandacht rekenen, ook tijdens de broodjeslunch na afloop van de workshop. 9

10 Activiteiten 10 Academy Meets Industry Onze activiteiten van 2016 werden afgesloten op 6 december met Academia Meets Industry. Dit jaar kozen we ervoor om de brug tussen de academische en zakelijke wereld verder uit te bouwen. De prijsuitreiking van de watertechnologieprijs werd voorafgegaan door een veelzijdige workshop over micropolluenten. Een panel van vier experten belichtte elk vanuit zijn achtergrond dit onderwerp in het Vlaamse landschap. Zo brak Jos Boonen van De Watergroep het ijs met een visie vanuit de drinkwatersector, waarna Greet De Gueldre van Aquafin het verhaal aanvulde vanuit de afvalwaterwaterzuiveringssector. Vervolgens stelden Peter Cauwenberg (VITO) en Arne Verliefde (UGent) mogelijke zuiveringstechnieken voor en diepten ze technische en economische aspecten uit. Hierna volgde een open debat met de aanwezigen over vragen zoals de focus van deze problematiek, de wettelijke omkadering en hoe hier in het buitenland mee wordt omgegaan. Het volledige verslag van deze workshop vindt u op de TNAV-website. Aansluitend op deze workshop waren er presentaties over actuele grootschalige interregionale innovatietrajecten, zoals Improved en DOC2C s. Tot slot konden de drie finalisten van Academy meet Industry het toneel nemen. In een korte presentatie stelden ze hun scriptie voor aan de aanwezigen: Giliam Agten: Fundamentele kennis van struvietkristallisatie toepassen op een urinebehandelende pilootinstallatie; Jeffrey Paulo Perez: UiO-66-(SH)2 as a stable adsorbent for removing mercury from water; Rick Segers: Biochar als adsorbens voor de verwijdering van organische polluenten. Vanwege de grote nood aan grondstoffenhergebruik en de brede en onmiddellijke toepasbaarheid van het onderzoek van Giliam Agten, kaapte hij de hoofprijs weg. Jeffrey Paulo Perez kreeg een eervolle tweede plaats en Rick Segers een mooie derde plaats. De voorzitter overhandigde aan elk van de drie finalisten een prijs onder de vorm van een grote cheque.

11 BMG Ook de Belgische Membraangroep, waarvan TNAV het beheer waarneemt, zat niet stil dit jaar. De groep bracht zijn leden twee keer samen voor een inhoudelijke namiddag met aansluitend bedrijfsbezoek en een receptie. Op 14 april ging het activiteitenjaar van start met een themanamiddag bij Tereos-Syral in Aalst. Membraan-fouling stond hierbij centraal. In dat kader bracht de groep aanwezigen een bezoek aan de demiwaterinstallatie van de graanverwerker. Op donderdag 25 november vond de themadag anaerobe membraanbioreactoren plaats in het majestueuze Thermotechnisch Instituut in Leuven. Deze dag bestond uit zowel een academisch als een industrieel gedeelte. Tussenin werden de state of the art laboratoria van het COK (Centrum voor oppervlaktechemie en katalyse) en CIT (Chemische Ingenieurstechnieken) van KU Leuven bezocht. Tijdens het academische gedeelte werd onderzoek heet van de naald betreffende membraanreactoren voorgesteld, terwijl in het industriële gedeelte praktijkgevallen naar voren gebracht werden. Op die manier werd de dag een knappe mix tussen onderzoek en industrie voor de talrijke aanwezigen. Naast vele BMG- en TNAV-leden was er onder hen ook een delegatie aanwezig van de NMG (Nederlandse Membraangroep). 11

12 vzw TNAV Salesianenlaan Hoboken BE (technologie en lidmaatschap) (communicatie) (Intelsens) Paul Ockier: John Buffel: