Art-NORM. V.Pellens S. Schreurs M. Stals B. Boeckx. donderdag 5 april 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Art-NORM. V.Pellens S. Schreurs M. Stals B. Boeckx. donderdag 5 april 2012"

Transcriptie

1 Art-NORM V.Pellens S. Schreurs M. Stals B. Boeckx donderdag 5 april

2 NuTeC NuTeC Nucleair Technologisch Centrum Onderzoeksgroep binnen de xios hogeschool Unieke opleiding nucleaire technologie NuTeC: 2 speerpunten: Ontwikkeling en toepassing van nucleaire meet technieken Milieu- en energetisch onderzoek Samenwerking met Lab4U; CMK en CIT cluster milieu 2

3 Cluster Milieu: Behandeling en valorisatie van rest stromen Brug naar bedrijven 3

4 NORM gerelateerd onderzoek NuTeC Naturally Occurring Radioactive Materials (NORM) Grondstoffen (ertsen, mineralen, olie- & gas derivaten, ) Hogere concentratie in industriële processen (vb fosfaatindustrie, metaalverwerkende industrie, ) afval (vb slib) sec. grondstoffen voor bouwmaterialen (vb vliegas, slakken, ) afgewerkte producten (keramische materialen, kaliumverbindingen ) 4

5 Huidige en voorbije projecten Speerpunt Ontwikkeling en toepassing van nucleaire meet technieken 6 EFRO projecten, 2 Megaports projecten Opsporing en preventie van radiologische contaminaties: Regionale projecten in afval-, medische en schrootsector (sinds 2004) Haven project in Antwerpen in samenwerking met douane Megaports ( , ) Vlaamse projecten in NORM sector: algemeen ( ) en specifiek voor de Bouwsector ( ) Internationaal project : prospecties en internationale conferentie (2011) 4e EAN-NORM workshop in Hasselt 5

6 Dienstverlening Radiologische studies voor verschillende sectoren (bouwsector, transport, afvalverwerkers, medische sector ) Opsporen, isoleren en karakteriseren van radioactieve materialen in afval of schroot (algemeen) Opleidingen voor uitvoeren interventies, stralingsbescherming en het werken met meetpoorten; ondersteuning erkende deskundige voor bedrijven Audits en kalibraties voor meetpoorten (Thermo) Verhuur Mobiele meetpoort (2 x 5l) Meetpoort voor vrachtwagens (2 x 25l + NBR) Calorimetrie 6

7 Apparatuur Continue radon monitor (PIPS + lucas cel) Contaminatie monitor: α, β en Osprey Mobiele meetpoort (2x5l) Calorimeter Neutronen monitor Inspector 1000 ( NaI en LaBr probe,) Meetpoort vrachtwagens, personenwagens (2x25l) BlowerDoor

8 Milieu en Energetisch onderzoek NuTeC / CMK verwerking en opwaarderen van organisch afval en nevenproducten Bv fytoremediatie, bierindustrie, graanindustrie, waterzuivering, bioplastics, verfindustrie perskoek, Zoeken naar beste valorisatiemogelijkheden Valorisatie via pyrolyse mogelijk? Energiebron Chemische feedstock 8

9 Team en Netwerk NuTeC team Stralingsdeskundigen Industrieel ingenieurs Post-doc medewerkers Netwerk Samenwerking met CMK Cluster Milieu Cleantech platform EAN-NORM netwerk 9

10 Problematiek van radioactiviteit in afval? Artificiële radiologische contaminaties Natuurlijke radioactieve materialen (NORM) afval Sortering Processing/recovery Verschillende fracties: Identificatie, Isolatie Reverse engineering: Validatie in nieuwe toepassingen vertrekkende van intrinsieke eigenschappen van materiaal materiaal Monitoring Identificatie sampling Isoleren Proces in kaart brengen: Materiaalstromen input output Toevoegstoffen (uit NORM industrie)? Welk proces volgen de radionucliden? Concentratie radionucliden? Productkarakterisatie: Identificatie Kwantificatie Finaliteit: Bouw,? Restfractie?

11 Oproep Agentschap Ondernemen NuTeC: Toegepast wetenschappelijk onderzoek Breed netwerk nationaal en internationaal Expertise sinds 2004 in afval, schroot, transport en NORM sectoren Monitoring Isolatie en identificatie van bronnen In situ methode Toekomst : Radiologische studie in materiaalbeheer 11

12 Problematiek van radioactiviteit in afval? Artificiële radiologische contaminaties Natuurlijke radioactieve materialen (NORM) afval Monitoring Identificatie sampling Isoleren Sortering Processing/recovery Verschillende fracties: Reverse engineering: Validatie in nieuwe toepassingen vertrekkende van intrinsieke eigenschappen van materiaal Voorstel aan Agentschap Ondernemen Radioactiviteitsscreening materiaal van afval in België => Radioactiviteit Identificatie, Isolatie in materiaalbeheer Samenwerking en testcases Proces in kaart brengen: Materiaalstromen input output Toevoegstoffen (uit NORM industrie)? Welk proces volgen de radionucliden? Concentratie radionucliden? Productkarakterisatie: Identificatie Kwantificatie Finaliteit: Bouw,? Restfractie?

13 Problematiek van radioactiviteit in afval? Artificiële radiologische contaminaties Natuurlijke radioactieve materialen (NORM) afval Monitoring Identificatie sampling Isoleren Art-NORM Het project is een eerste luik Het project omvat Samenwerking en begeleiding Opleiding inventarisering Het project wordt aangepast aan de wensen en praktische noden van de projectpartners Voorziene duur: 2 jaren

14 Contactgegevens NuTeC Nucleair Technologisch Centrum Wetenschapspark Diepenbeek Telefoon: (NuTeC Technologiecentrum) (coördinator) 14

NORM Natuurlijk en toch risicovol? Naturel mais dangereux?

NORM Natuurlijk en toch risicovol? Naturel mais dangereux? NORM Natuurlijk en toch risicovol? Naturel mais dangereux? Overleg Meetpoorten / Concertation Portiques 20/06/2014 Geert Biermans Dienst Toezicht op het Grondgebied & Natuurlijke Straling Service Surveillance

Nadere informatie

Opleiding Stralingsdeskundige SCK CEN/ XIOS-HL. Programma 2012

Opleiding Stralingsdeskundige SCK CEN/ XIOS-HL. Programma 2012 Opleiding Stralingsdeskundige SCK CEN/ XIOS-HL Programma 2012 Module omvang ECTS Wetenschappelijke basis 6 Kernfysica Stralingsfysica Radiochemie 11 u 15 u Nucleaire meettechniek en dosimetrie in de stralingsbescherming

Nadere informatie

KHLim. Katholieke Hogeschool Limburg

KHLim. Katholieke Hogeschool Limburg KHLim Katholieke Hogeschool Limburg KHLim 1995, fusie van 9 katholieke hogescholen 6 departementen Media en Design Academie (master) Gezondheidszorg Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Industriële Wetenschappen

Nadere informatie

Vernieuwde alumniwerking

Vernieuwde alumniwerking Vernieuwde alumniwerking Alumni en regio belangrijk in open campus model Meer (leuke) activiteiten organiseren Databank nog onvolledig Centrale databank met gegevens van > 10.000 alumni o o o o o o o o

Nadere informatie

Postgraduaat Stralingsdeskundige

Postgraduaat Stralingsdeskundige Postgraduaat Stralingsdeskundige UHasselt SEE en SCK CEN Overzicht omvang programma 2015-2016 Module Omvang ECTS Wetenschappelijke basis 6 Kernfysica Stralingsfysica Radiochemie 12 u 9 u 12 u Nucleaire

Nadere informatie

Opleiding Stralingsdeskundige UHasselt SCK CEN

Opleiding Stralingsdeskundige UHasselt SCK CEN Opleiding Stralingsdeskundige UHasselt SCK CEN Programma 2015-2016 Module Omvang ECTS Wetenschappelijke basis 6 Kernfysica Stralingsfysica Radiochemie 12 u 9 u 12 u Nucleaire meettechniek en dosimetrie

Nadere informatie

Postgraduaat Stralingsdeskundige UHasselt SCK CEN

Postgraduaat Stralingsdeskundige UHasselt SCK CEN Postgraduaat Stralingsdeskundige UHasselt SCK CEN Programma-inhoud 2014 (voorlopig) Module Omvang ECTS Wetenschappelijke basis 6 Kernfysica Stralingsfysica Radiochemie 11 u 15 u Nucleaire meettechniek

Nadere informatie

Postgraduaat Stralingsdeskundige UHasselt SEE SCK CEN

Postgraduaat Stralingsdeskundige UHasselt SEE SCK CEN Programma 2017-2018 Module Omvang ECTS Wetenschappelijke basis 6 Kernfysica Stralingsfysica Radiochemie 12 u 6 u 12 u Nucleaire meettechniek en dosimetrie in stralingsbescherming 6 Nucleaire meettechniek

Nadere informatie

Postgraduaat Stralingsdeskundige

Postgraduaat Stralingsdeskundige Postgraduaat Stralingsdeskundige UHasselt SEE en SCK CEN Overzicht omvang programma 2015-2016 Module Omvang ECTS Wetenschappelijke basis 6 Kernfysica Stralingsfysica Radiochemie 12 u 9 u 12 u Nucleaire

Nadere informatie

kunststofindustrie naar Geert Scheys

kunststofindustrie naar Geert Scheys Transitie van de kunststofindustrie naar duurzame ontwikkeling Geert Scheys FEDERPLAST.BE Producenten van kunststof- en rubberartikelen LEDEN Agoria & Essenscia 236 effectieve leden (producenten) 18 aangesloten

Nadere informatie

Postgraduaat Stralingsdeskundige UHasselt SEE SCK CEN

Postgraduaat Stralingsdeskundige UHasselt SEE SCK CEN Programma 2019 Module Omvang ECTS Wetenschappelijke basis 6 Kernfysica Stralingsfysica Radiochemie 12 u 12 u Nucleaire meettechniek en dosimetrie in stralingsbescherming 6 Nucleaire meettechniek Dosimetrie

Nadere informatie

Opleiding Stralingsdeskundige UHasselt SCK CEN

Opleiding Stralingsdeskundige UHasselt SCK CEN Opleiding Stralingsdeskundige UHasselt SCK CEN Programma 2017-2018 Module Omvang ECTS Wetenschappelijke basis 6 Kernfysica Stralingsfysica Radiochemie 12 u 6 u 12 u Nucleaire meettechniek en dosimetrie

Nadere informatie

ZeefGOUD Van Afvalstoffenverwerker naar Energiefabriek en Grondstoffenfabriek. Marco Kwak Projectontwikkeling

ZeefGOUD Van Afvalstoffenverwerker naar Energiefabriek en Grondstoffenfabriek. Marco Kwak Projectontwikkeling ZeefGOUD Van Afvalstoffenverwerker naar Energiefabriek en Grondstoffenfabriek Marco Kwak Projectontwikkeling Waterschappen en Attero: Gemeenschappelijk doel Grondstoffen en Nutriënten Energie GrondstoffenFabriek

Nadere informatie

Gijs Jansen (CEO Alucha)

Gijs Jansen (CEO Alucha) Gijs Jansen (CEO Alucha) December 2012 INDEX Alucha Technologie Toepassingen in de papierindustrie Drankenkartons Mixed plastics Papierslib Conclusies ALUCA istorie: Ons doel: Referentie installatie: Opgericht

Nadere informatie

Chemisch recyclen kunststof verpakkingen. Karen van de Stadt & Kees Kerstens

Chemisch recyclen kunststof verpakkingen. Karen van de Stadt & Kees Kerstens Chemisch recyclen kunststof verpakkingen Karen van de Stadt & Kees Kerstens Wat doen we vandaag Stand van zaken Chemisch recyclen voor kunststof verpakkingen Huidig systeem recyclen voor kunststof verpakkingen

Nadere informatie

Onderzoek en beleid binnenhuismilieu Vlaanderen E Goelen

Onderzoek en beleid binnenhuismilieu Vlaanderen E Goelen Onderzoek en beleid binnenhuismilieu Vlaanderen E Goelen Onderzoek Resultaten van 3 projecten Vergelijkingen met omgevingswaarden Beleid Wie doet wat in Vlaanderen Waar kan ik terecht met vragen Voorstel

Nadere informatie

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017 EWI-focus Biogebaseerde industrie in Vlaanderen 22 maart 2017 Sessie 1 Financiering van de bio-economie in Vlaanderen Nieuwe investeringen aantrekken Overheid & FIT: Vlaanderen als vestigingsplaats BBE

Nadere informatie

natuurlijke radioactiviteit Sytze Brandenburg sb/radsaf2003_2/1

natuurlijke radioactiviteit Sytze Brandenburg sb/radsaf2003_2/1 natuurlijke radioactiviteit Sytze Brandenburg sb/radsaf2003_2/1 primordiale radionucliden nucliden gevormd in sterren voor ontstaan zonnestelsel leeftijd heelal 15 x 10 9 jaar leeftijd zonnestelsel 4.5

Nadere informatie

Cursus Stralingsveiligheid Niveau M.A. Hofstee

Cursus Stralingsveiligheid Niveau M.A. Hofstee Cursus Stralingsveiligheid Niveau 3 2015-2016 M.A. Hofstee N 2 (0) = A 2 (0)/λ 2 = 24*2250/0.0115 = 4680k 100000 10000 1000 100 Decays in 1 hour fit one fit two total 0 50 100 150 200 days A(t) = λn(0)exp(-λt)

Nadere informatie

Praktische richtlijnen voor de patiënt

Praktische richtlijnen voor de patiënt Infobrochure Praktische richtlijnen voor de patiënt Verantwoordelijke arts: Dr. J. Verbeek Tel 011/826 212 Fax 011/826 213 mensen zorgen voor mensen Geachte heer, mevrouw, Welkom op de dienst nucleaire

Nadere informatie

Inleiding tot het debat

Inleiding tot het debat Inleiding tot het debat Hoe kan Vlaanderen zich best positioneren t.o.v. de sleuteltechnologieën van Horizon 2020 gelet op het eigen instrumentarium en de eigen innovatiestrategie die vervat is in het

Nadere informatie

UPDATE VEZELGRONDSTOFFEN ACTIVITEITEN SPYROS BOUSIOS

UPDATE VEZELGRONDSTOFFEN ACTIVITEITEN SPYROS BOUSIOS UPDATE VEZELGRONDSTOFFEN ACTIVITEITEN SPYROS BOUSIOS VG activiteiten Grondstofvoorziening Maximale verwaarding grondstoffen Efficiënte vezelbehandeling SHEET 2 GRONDSTOFVOORZIENING: HET BIO-FIB PROJECT

Nadere informatie

WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN

WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN ROADMAP 2017-2020 EN JAARPLAN 2018 MICHIEL ADRIAANSE VISIE EN IMPACT Visie: - Oudpapier blijft voornaamste grondstof voor PKI Nl - Hoeveelheid & samenstelling oudpapier verandert

Nadere informatie

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek Biotechniek Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek Life sciences

Nadere informatie

Workshop ICBR en CCR, Waterbescherming en scheepvaart

Workshop ICBR en CCR, Waterbescherming en scheepvaart Workshop ICBR en CCR, Waterbescherming en scheepvaart "Deel III, Welke stoffen verontreinigen de Rijn ing. L. Eibrink enior adviseur diffuse en communale bronnen Rijkswaterstaat RIZ Inhoud presentatie

Nadere informatie

Analyse & Support. Centraal Laboratorium. Bayer Antwerpen Comm.V

Analyse & Support. Centraal Laboratorium. Bayer Antwerpen Comm.V Analyse & Support Centraal Laboratorium Bayer Antwerpen Comm.V Centraal Laboratorium Bayer Antwerpen Comm.V Het Centraal Laboratorium omvat een volledig uitgerust analytisch labo en een labo voor productie-

Nadere informatie

1 Wet- en regelgeving niveau 5 new Mieke Blaauw

1 Wet- en regelgeving niveau 5 new Mieke Blaauw 1 Wet- en regelgeving niveau 5 new 2018 Mieke Blaauw 2 Wet- en regelgeving niveau 5 new 2018 7e druk (2013) 1. Atoombouw en verval 2. Radioactieve bronnen, röntgenapparatuur en neutronen 3. Wisselwerking

Nadere informatie

Basiskennis inzake radioactiviteit en basisprincipes van de stralingsbescherming

Basiskennis inzake radioactiviteit en basisprincipes van de stralingsbescherming Basiskennis inzake radioactiviteit en basisprincipes van de stralingsbescherming Nucleair?? Radioactiviteit?? Ioniserende straling!! Wat is dat? Basisprincipes Waar komen we radioactiviteit/ioniserende

Nadere informatie

LiCalab Innovatie in wonen & zorg

LiCalab Innovatie in wonen & zorg LiCalab Innovatie in wonen & zorg Inhoud Even voorstellen LiCalab: innovatie in wonen & zorg Concrete projecten THOMAS MORE Fusiehogeschool >17.000 studenten >1.800 medewerkers Regionale verankering Antwerpen,

Nadere informatie

CASE 4 Japanse duizendknoop: van invasief naar decoratief! Nathalie Devriendt (Pro Natura)

CASE 4 Japanse duizendknoop: van invasief naar decoratief! Nathalie Devriendt (Pro Natura) CASE 4 Japanse duizendknoop: van invasief naar decoratief! Nathalie Devriendt (Pro Natura) Japanse Duizendknoop: Van invasief naar decoratief Nathalie Devriendt 13 december 2018 Japanse duizendknoop J.

Nadere informatie

Greenbridge wetenschapspark incubator demonstrator

Greenbridge wetenschapspark incubator demonstrator Greenbridge wetenschapspark incubator demonstrator - faciliteert de ontwikkeling/optimalisatie van uw technologie - helpt uw energietechnologie succesvol in de markt zetten voor (startende) bedrijven:

Nadere informatie

Opleiding Stralingsdeskundigheid niveau 3. Kernenergiewetgeving deel 1

Opleiding Stralingsdeskundigheid niveau 3. Kernenergiewetgeving deel 1 Opleiding Stralingsdeskundigheid niveau 3 Kernenergiewetgeving deel 1 Inhoud presentatie (inter)nationaal kader Kernergiewetgeving Organisatie van stralingszorg ICRP 103 (2007) Internationaal kader ICRP

Nadere informatie

HAN en duurzame energie

HAN en duurzame energie Beroepsonderwijs tijdens de energie transitie HAN en duurzame energie Van buiten naar binnen. Tinus Hammink programma-manager SEECE Hogeschool van Arnhem en Nijmegen HBO en topsectoren; keuze van HAN 1.

Nadere informatie

Een gezonde werkplek!

Een gezonde werkplek! We werken er samen aan. 2 Effectiviteit van beheersmaatregelen Fransman et al. 2008 Annals of Occupational Hygiene 3 Wat gebeurt op gebied van interventiesstudies In 2011 bijna 20.000 wetenschappelijke

Nadere informatie

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015. Marc Rosiers Nicolas De Lange

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015. Marc Rosiers Nicolas De Lange Agri Investment Fund Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015 Marc Rosiers Nicolas De Lange Inhoudstafel 1. Agri Investment Fund 2. Actiedomeinen FromFarm tofood Smart Farming Sustainable Farming Biobased

Nadere informatie

Onderzoek + Dienstverlening + Opleiding

Onderzoek + Dienstverlening + Opleiding Departement Industriële Wetenschappen & Technologie Universitaire Campus, Agoralaan Gebouw B bus 3, 3590 Diepenbeek T 011.288 260 F 011.288 269 www.khlimquadri.be Onderzoek + Dienstverlening + Opleiding

Nadere informatie

FOOD PILOT: van idee tot product

FOOD PILOT: van idee tot product FOOD PILOT: van idee tot product Ir. Geert Van Royen Dr. ir. Karen Verstraete, Dr. Katleen Coudijzer 10 oktober 2012 Food Pilot Van idee tot product Partners Food Pilot Missie Food Pilot Voordelen piloottesten

Nadere informatie

Consumer Goods Consumptiegoederen Produits de Consommation. 20/10/2017 BVS / ABR Scientific meeting Jurgen Claes 1/17

Consumer Goods Consumptiegoederen Produits de Consommation. 20/10/2017 BVS / ABR Scientific meeting Jurgen Claes 1/17 Consumer Goods Consumptiegoederen Produits de Consommation 20/10/2017 BVS / ABR Scientific meeting Jurgen Claes 1/17 Inhoud Definitie Overzicht regelgevend kader Justificatiegroep/werkingsproces Stand

Nadere informatie

Circulaire Economie in de bouwsector. Veerle Labeeuw (Team Vlaams Materialenprogramma, OVAM) Jiska Verhulst (Directeur Plan C vzw) 15 maart 2016

Circulaire Economie in de bouwsector. Veerle Labeeuw (Team Vlaams Materialenprogramma, OVAM) Jiska Verhulst (Directeur Plan C vzw) 15 maart 2016 Circulaire Economie in de bouwsector Veerle Labeeuw (Team Vlaams Materialenprogramma, OVAM) Jiska Verhulst (Directeur Plan C vzw) 15 maart 2016 WIE? Sinds 2012 Historiek van afvalbeleid naar Kleine regio,

Nadere informatie

Green Gas Technology. Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar. Shared Succes

Green Gas Technology. Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar. Shared Succes Green Gas Technology Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar Shared Succes Imtech en Green Gas Technology Imtech is de technologie partner voor bedrijven die biogas willen opwaarderen naar aardgaskwaliteit.

Nadere informatie

Chemisch recyclen kunststof verpakkingen. Karen van de Stadt

Chemisch recyclen kunststof verpakkingen. Karen van de Stadt Chemisch recyclen kunststof verpakkingen Karen van de Stadt Wat doen we vandaag Stand van zaken Chemisch recyclen voor kunststof verpakkingen Huidig systeem recyclen voor kunststof verpakkingen Verschillende

Nadere informatie

Studienamiddag Steunpunt SuMMa. 23 maart 2016

Studienamiddag Steunpunt SuMMa. 23 maart 2016 Studienamiddag Steunpunt SuMMa 23 maart 2016 1972 1987 1992 2002 2005 2011 2013 2014 2015 Eurotop Milieu ministers VMP milieu economie EU politiek Hoe ontstaan? Voorstel 2011 Logische extensie op plan

Nadere informatie

Kennissessies KIDV Netwerklounge

Kennissessies KIDV Netwerklounge Welkom Kennissessies KIDV Netwerklounge 10.30 11.00 Chemische recycling van kunststof verpakkingen 11.00 11.30 Recyclebaarheid van kunststof verpakkingen, check het! 11.30 11.50 Recycleproces papier en

Nadere informatie

De veiligheid van de kerncentrale van Doel en de rol van het FANC

De veiligheid van de kerncentrale van Doel en de rol van het FANC De veiligheid van de kerncentrale van Doel en de rol van het FANC 14 oktober 2015 Jan Bens Directeur-generaal FANC 1. Over het FANC Overzicht 2. De kerncentrale van Doel 2.1. Doel 1/2: Long Term Operation

Nadere informatie

Potentieel van nieuwe vergistingstechnologie

Potentieel van nieuwe vergistingstechnologie Bioenergie in Overijssel Potentieel van nieuwe vergistingstechnologie Jan de Wit, Ralph Lindeboom en Willem Brus Bioenergiedag oost nederland 31-oktober-2013 Partners Saxion werkt aan een duurzame toekomst

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam College Duurzaam Bouwen 4. Tjerk Reijenga BEAR Architecten / hto.html

Hogeschool van Amsterdam College Duurzaam Bouwen 4. Tjerk Reijenga BEAR Architecten  / hto.html Hogeschool van Amsterdam College Duurzaam Bouwen 4 Tjerk Reijenga BEAR Architecten www.bear.nl / hto.html Planning Les 4: Water, Materialen, Bouwafval Les 5 en 6: Toepassing in stedebouw, gebouwontwerp,

Nadere informatie

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie

Nadere informatie

Zakendoen met België. Jurgen Moors, MA Adviseur Internationale Zaken/Euregio Centre of Excellence België

Zakendoen met België. Jurgen Moors, MA Adviseur Internationale Zaken/Euregio Centre of Excellence België Zakendoen met België Jurgen Moors, MA Adviseur Internationale Zaken/Euregio Centre of Excellence België Overzicht 1. Kamer van Koophandel 2. KvK: afdeling Internationale Zaken 3. België: kansen en ontwikkelingen

Nadere informatie

Ingekapselde of nietingekapselde. bronnen. bronnen Installatie kl. II 8 uur 8 uur 8 uur 8 uur Installatie kl. III 8 uur 8 uur - -

Ingekapselde of nietingekapselde. bronnen. bronnen Installatie kl. II 8 uur 8 uur 8 uur 8 uur Installatie kl. III 8 uur 8 uur - - Besluit van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle van XXX 2018 betreffende de opleidingsprogramma's van de verantwoordelijken voor de stralingsbescherming Gelet op het koninklijk besluit van

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen

Nadere informatie

OVERZICHT EURALCODES VAN TE ACCEPTEREN AFVALSTOFFEN METABEL B.V.

OVERZICHT EURALCODES VAN TE ACCEPTEREN AFVALSTOFFEN METABEL B.V. OVERZICHT EURALCODES VAN TE ACCEPTEREN AFVALSTOFFEN METABEL B.V. 02 AFVAL VAN LANDBOUW, TUINBOUW, AQUACULTUUR, BOSBOUW, JACHT EN VISSERIJ EN DE VOEDINGSBEREIDING EN -VERWERKING 02 01 afval van landbouw,

Nadere informatie

let s recycle cars Rik Debaere CEO Galloo

let s recycle cars Rik Debaere CEO Galloo let s recycle cars Rik Debaere CEO Galloo 1 Inhoud Galloo algemeen Activiteiten Locaties Kerncijfers Verwerking van Afgedankte voertuigen (AGV) Inleiding Invulling door Galloo Resultaten Toekomstperspectieven

Nadere informatie

Circulaire Economie Tilburg. Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau

Circulaire Economie Tilburg. Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau Circulaire Economie Tilburg Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau 28 november 2017 Aanleiding Aanpak circulaire economie Tilburg (december 2016): Voedsel: minder voedselverspilling Consumptiegoederen

Nadere informatie

TEXTIEL EN KUNSTSTOFFEN IN WEST VLAANDEREN

TEXTIEL EN KUNSTSTOFFEN IN WEST VLAANDEREN Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij West-Vlaanderen Koning Leopold III-laan 66, 8200 Brugge T 050 40 31 66 F 050 71 94 06 E info@pomwvl.be KBO nummer: 0881.702.779 _ www.pomwvl.be TEXTIEL EN KUNSTSTOFFEN

Nadere informatie

Productie van vezels voor isolatiematten eiwitten voor veevoer uit natuurgras mbv grasraffinage

Productie van vezels voor isolatiematten eiwitten voor veevoer uit natuurgras mbv grasraffinage Productie van vezels voor isolatiematten eiwitten voor veevoer uit natuurgras mbv grasraffinage ECO Grond stoffen BV Ir. Elma Schoenmaker- van der Bijl, directeur Eco Grondstoffen BV Raffinage en de nieuwe

Nadere informatie

REGELING VERWERKEN EN AFVOEREN VAN RADIOACTIEF AFVAL

REGELING VERWERKEN EN AFVOEREN VAN RADIOACTIEF AFVAL REGELING VERWERKEN EN AFVOEREN VAN RADIOACTIEF AFVAL Ingang: juni 2003 revisiedatum: mei 2010 Looptijd: tot 2015 Afdeling Veiligheid Gezondheid en Milieu 2010 Vastgesteld door het College van Bestuur 21

Nadere informatie

Werking clusterraad en organisatie van het onderzoek in technologieclusters. Guido Aerts & Wim Dewulf

Werking clusterraad en organisatie van het onderzoek in technologieclusters. Guido Aerts & Wim Dewulf 1 Werking clusterraad en organisatie van het onderzoek in technologieclusters Guido Aerts & Wim Dewulf Inhoud Het profiel van de onderzoeker-ontwikkelaar Technologieclusters Key performance indicators

Nadere informatie

Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming Continu veiliger

Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming Continu veiliger Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming Continu veiliger Continu veiliger De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) ziet er op toe dat de nucleaire veiligheid en

Nadere informatie

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 2/14/2017 1 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

Pesticidenanalyse: methodevertaling van bodem naar appel. Marina Vanhecke Lab 4 U

Pesticidenanalyse: methodevertaling van bodem naar appel. Marina Vanhecke Lab 4 U Pesticidenanalyse: methodevertaling van bodem naar appel Marina Vanhecke Lab 4 U Kerncijfers KHLim 6000 studenten en 700 personeelsleden 4 campussen 6 departementen 30 bacheloropleidingen + 11 masters

Nadere informatie

Persvoorstelling Medische Technologie Vlaanderen. 29 juni 2015

Persvoorstelling Medische Technologie Vlaanderen. 29 juni 2015 Persvoorstelling Medische Technologie Vlaanderen 29 juni 2015 Wat ging vooraf Europese richtlijn medisch hulpmiddel Een medisch hulpmiddel is elk instrument, toestel of apparaat, elke software of stof

Nadere informatie

Collegetour Noordkop. Op bezoek bij vier bedrijven: Enza Zaden, Nederlandse Aardolie Maatschappij, HGG en Hessing

Collegetour Noordkop. Op bezoek bij vier bedrijven: Enza Zaden, Nederlandse Aardolie Maatschappij, HGG en Hessing Collegetour Noordkop Op bezoek bij vier bedrijven: Enza Zaden, Nederlandse Aardolie Maatschappij, HGG en Hessing 13 maart 2019 www.itsacademy.nl/noordkop De vier colleges 1. KRIJG DE SMAAK TE PAKKEN 2.

Nadere informatie

INZAMELING VAN BEDRIJFSAFVAL DAT VERGELIJKBAAR IS MET HUISHOUDELIJK AFVAL

INZAMELING VAN BEDRIJFSAFVAL DAT VERGELIJKBAAR IS MET HUISHOUDELIJK AFVAL INZAMELING VAN BEDRIJFSAFVAL DAT VERGELIJKBAAR IS MET HUISHOUDELIJK AFVAL GRATIS Infolijn: 0800 90 441 Geachte ondernemer De gemeente waar u gevestigd bent, heeft beslist om over te schakelen op een DIFTAR-inzameling

Nadere informatie

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL

DIRECTE TOEGEVOEGDE WAARDE IN DE VLAAMSE HAVENS, HET LUIKSE HAVENCOMPLEX EN DE HAVEN VAN BRUSSEL 214-1-21 Het economische belang van de Belgische havens - flashraming 213 Om te voorzien in de behoefte aan snel beschikbare indicatoren over het verloop van de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid

Nadere informatie

RIVM Briefrapport E. Folkertsma M. van der Schaaf

RIVM Briefrapport E. Folkertsma M. van der Schaaf Processen met natuurlijke radioactiviteit in de niet-nucleaire industrie in Nederland geactualiseerde basisinformatie Onderzoek voor de implementatie van Richtlijn 2013/59/Euratom RIVM Briefrapport 2017-0042

Nadere informatie

Detectietechnieken voor opsporing van nucleair en ander radioactief materiaal

Detectietechnieken voor opsporing van nucleair en ander radioactief materiaal Detectietechnieken voor opsporing van nucleair en ander radioactief materiaal Aliki van Heek 24 maart 2014 Symposium Engineers for nuclear security KIVI-gebouw Den Haag Connectie met NSS Doelstelling NSS:

Nadere informatie

De (on)zichtbare waterbodem inzichtelijk gemaakt.

De (on)zichtbare waterbodem inzichtelijk gemaakt. De (on)zichtbare waterbodem inzichtelijk gemaakt. Brede informatie over het aanwezige sediment in de waterbodem biedt kansen voor nuttige toepassingen. Medusa Koos de Vries devries@medusa-online.com Tel:

Nadere informatie

Tien jaar onderzoek in de agro- voedingssector gesubsidieerd door de DWTC

Tien jaar onderzoek in de agro- voedingssector gesubsidieerd door de DWTC Tien jaar onderzoek in de agro- voedingssector gesubsidieerd door de DWTC 1 DWTC intitiatieven, periode 1990-2001 (i) Gezondheidsrisico s in verband met voeding (11 projecten) (ii)) Normalisatie in de

Nadere informatie

Isoleren en ventileren

Isoleren en ventileren Hoe Dubolimburg voor uw projecten een meerwaarde is DUBOLIMBURG Samenwerkingsinitiatief van Provincie Limburg Centrum Duurzaam Bouwen Bond Beter Leefmilieu met financiële steun van de Europese Unie (EFRO)

Nadere informatie

GEMEENTERAAD. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Subsidieovereenkomst in het kader van het EFRO-project IMPACT - Goedkeuring

GEMEENTERAAD. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Subsidieovereenkomst in het kader van het EFRO-project IMPACT - Goedkeuring GEMEENTERAAD Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 12 september 2017 Besluit nummer: 2017_GR_00800 Onderwerp: Subsidieovereenkomst in het kader van het EFRO-project IMPACT - Goedkeuring Beknopte samenvatting:

Nadere informatie

30.4.2004 NL Publicatieblad van de Europese Unie L 158/ 43 BEHEER AFVALSTOFFEN

30.4.2004 NL Publicatieblad van de Europese Unie L 158/ 43 BEHEER AFVALSTOFFEN 30.4.2004 NL Publicatieblad van de Europese Unie L 158/ 43 BEHEER AFVALSTOFFEN Deel 1 Verwijdering en nuttige toepassing overeenkomstig artikel 7, lid 2 BIJLAGE V De volgende verwijderings- en nuttige

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde havo

Examenprogramma scheikunde havo Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kennis

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN [2019/200712]

FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN [2019/200712] 21060 MONITEUR BELGE 28.02.2019 BELGISCH STAATSBLAD FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN [2019/200712] 31 JANUARI 2019. Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle. Technisch reglement van het Federaal

Nadere informatie

SMART INDUSTRY, FACTORIES & FINANCE. ARNOLD STOKKING, Algemeen Directeur Industrie

SMART INDUSTRY, FACTORIES & FINANCE. ARNOLD STOKKING, Algemeen Directeur Industrie SMART INDUSTRY, FACTORIES & FINANCE ARNOLD STOKKING, Algemeen Directeur Industrie groei LINEAIR VERSUS EXPONENTIËLE GROEI exponentieel disruptie lineair tijd 2 Tijd, in jaren INNOVATIE GAAT STEEDS SNELLER

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Duurzaam materiaalgebruik: problematiek en uitdagingen Liesbet TEMMERMAN cera a asbl Doelstellingen van de presentatie Stilstaan

Nadere informatie

Cleantech Markt Nederland 2008

Cleantech Markt Nederland 2008 Cleantech Markt Nederland 2008 Baken Adviesgroep November 2008 Laurens van Graafeiland 06 285 65 175 1 Definitie en drivers van cleantech 1.1. Inleiding Cleantech is een nieuwe markt. Sinds 2000 heeft

Nadere informatie

Presentatie De Vervuiler Betaalt

Presentatie De Vervuiler Betaalt Presentatie 04-06-2012 De Vervuiler Betaalt Scheepsafval Scheepsgebonden afval a. Bilgewater b. Afgewerkte olie c. Brandstofrestanten / Sludge d. Huisvuil e. KGA (poetslappen, oliefilters, emballage, etc.)

Nadere informatie

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren

Nadere informatie

Duurzaam onderhoud (vastgoed en infrastructuur) Benaderingswijze vanuit de verf en drukinkt industrie

Duurzaam onderhoud (vastgoed en infrastructuur) Benaderingswijze vanuit de verf en drukinkt industrie Duurzaam onderhoud (vastgoed en infrastructuur) Benaderingswijze vanuit de verf en drukinkt industrie Wat is duurzaam onderhoud? Van duurzaam onderhoud (vastgoed & infrastructuur) is sprake als alle schakels

Nadere informatie

Ervaring nieuwe maturiteitsaudit Het Facilitair Bedrijf

Ervaring nieuwe maturiteitsaudit Het Facilitair Bedrijf Ervaring nieuwe maturiteitsaudit Het Facilitair Bedrijf Annick Seghers Netwerk organisatiebeheersing 20 april 2017 Twee voor de prijs van één Twee rapporten want twee onderdelen in audit Audit (maturiteit)

Nadere informatie

Vinçotte. KUNT U uw reputatie. veilig en duurzaam. Bouwen aan reputatie. YoUr reputation is Mine.

Vinçotte. KUNT U uw reputatie. veilig en duurzaam. Bouwen aan reputatie. YoUr reputation is Mine. Vinçotte MILIEU en veiligheid KUNT U uw reputatie versterken door veilig en duurzaam te werken? Bouwen aan reputatie YoUr reputation is Mine. Kunt u uw winst doen stijgen door uw risico s te laten dalen?

Nadere informatie

Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs

Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs FEDERAAL WETENSCHAPSBELEID Wetenschapsstraat 8 B-1000 BRUSSEL Tel. 02 238 34 11 Fax 02 230 59 12 www.belspo.be Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs Projectformulier ten behoeve van

Nadere informatie

Vacature. Medewerker Acceptatie. 1. Kader (M/V)

Vacature. Medewerker Acceptatie. 1. Kader (M/V) 1. Kader De Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen (NIRAS) is belast met het beheer van radioactief afval in België. Dit beheer omvat in het bijzonder de inventaris, het

Nadere informatie

Wegwijs in EU-projectwerking 22 april, Brugge

Wegwijs in EU-projectwerking 22 april, Brugge Wegwijs in EU-projectwerking 22 april, Brugge Wegwijs in EU-projectwerking 22 april, Brugge Structuurfondsen 2014 2020, de sleutel tot succes Céline Van Den Abeele, projectmedewerker Interreg 2 Zeeën Bram

Nadere informatie

ADViES BbTREFFENDE. DE VERDER UiTGEWERKTE VOORSTELLEN VOOR HET IMPIJLSPROGRAMMA NIEUWE MATERIALEN VLAAMSE RAAD VOOR WETENSCHAPSBELEID

ADViES BbTREFFENDE. DE VERDER UiTGEWERKTE VOORSTELLEN VOOR HET IMPIJLSPROGRAMMA NIEUWE MATERIALEN VLAAMSE RAAD VOOR WETENSCHAPSBELEID VLAAMSE RAAD VOOR WETENSCHAPSBELEID ADViES BbTREFFENDE DE VERDER UiTGEWERKTE VOORSTELLEN VOOR HET IMPIJLSPROGRAMMA NIEUWE MATERIALEN VRWB R/ADV 24 18 juni 1991. Impulsprogramma Nieuwe Materialen, heeft

Nadere informatie

Geothermisch water afkoelen tot 10 C? Guus Willemsen IF Technology 15 oktober 2015

Geothermisch water afkoelen tot 10 C? Guus Willemsen IF Technology 15 oktober 2015 Geothermisch water afkoelen tot 10 C? Guus Willemsen IF Technology 15 oktober 2015 Situatie Nu 11 draaiende projecten in glastuinbouw Meestal afkoeling van 70 a 90 C tot ca 30 a 40 C Veel projecten ontgassen

Nadere informatie

CAMPUS DE NAYER SINT-KATELIJNE- WAVER

CAMPUS DE NAYER SINT-KATELIJNE- WAVER CAMPUS DE NAYER SINT-KATELIJNE- WAVER Locatie: Jan De laan 5, 2860 Sint-Katelijne-Waver Opleidingen: Autotechnologie Elektromechanica Elektronica-ICT Ontwerp- en Productietechnologie Met de bus door de

Nadere informatie

Van bouwsector naar woonsector

Van bouwsector naar woonsector Van bouwsector naar woonsector donderdag - 24 04 2014-12:23 Van bouwsector naar woonsector De bouw ondergaat vandaag een grote transformatie: naar een sector die inspeelt op de behoefte aan betaalbare

Nadere informatie

Statistisch verslag De Vlaamse Waterweg + W&Z Februari 2017

Statistisch verslag De Vlaamse Waterweg + W&Z Februari 2017 Algemeen omschrijving Statistisch verslag De Vlaamse Waterweg + W&Z Februari februari februari tonkilometer (tonkm) 332.379.614 327..14 +1,65% 757.171.937 658.7.244 +15,7% tonnage (ton) 5.59.538 5.285.87

Nadere informatie

Overzicht te accepteren euralcode s 1 / 9

Overzicht te accepteren euralcode s 1 / 9 Overzicht te accepteren euralcode s 1 / 9 Overzicht te accepteren euralcode s. euralcode en omschrijving Op- en verslag / verwerken 02 AFVAL VAN LANDBOUW, TUINBOUW, AQUACULTUUR, BOSBOUW, JACHT EN VISSERIJ

Nadere informatie

Universiteit Hasselt School of Expert Education Stralingsbescherming voor verpleegkundigen en paramedici Academiejaar

Universiteit Hasselt School of Expert Education Stralingsbescherming voor verpleegkundigen en paramedici Academiejaar Universiteit Hasselt School of Expert Education Stralingsbescherming voor verpleegkundigen en paramedici Academiejaar 2016-2017 PROGRAMMA Opleidingsonderdeel Omvang ECTS Fundamentele stralingsbescherming

Nadere informatie

Standaard informatie voor de aanvraag tot goedkeuring van een GEMEENSCHAPPELIJKE DIENST VOOR FYSISCHE CONTROLE

Standaard informatie voor de aanvraag tot goedkeuring van een GEMEENSCHAPPELIJKE DIENST VOOR FYSISCHE CONTROLE Standaard informatie voor de aanvraag tot goedkeuring van een GEMEENSCHAPPELIJKE DIENST VOOR FYSISCHE CONTROLE 0. Reglementaire basis Artikel 23.1.1 van het Koninklijk Besluit van 20 juli 2001 voor de

Nadere informatie

mei 2008 VGWM Gezondheid Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert!

mei 2008 VGWM Gezondheid Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert! mei 2008 VGWM A WAY OF LIVING Veiligheid Gezondheid Welzijn Milieu VGWM Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Voor werkzaamheden aan geopende installaties en systemen zijn,

Nadere informatie

Bio Energy to Overijssel

Bio Energy to Overijssel Bio Energy to Overijssel Wat is BE2.O? BE2.O is een gezamenlijk project van de provincie Overijssel, de Universiteit Twente en regionale bedrijven met als doel in Overijssel de toepassing van bio-energie

Nadere informatie

De meerwaarde van het Aanmoedigingsfonds VLOR 25/03/13

De meerwaarde van het Aanmoedigingsfonds VLOR 25/03/13 De meerwaarde van het Aanmoedigingsfonds VLOR 25/03/13 Coördinator Diversiteit en Studentenbegeleiding, Annelies Vogelaers Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde, Tilly Volckaerts Diversiteit

Nadere informatie

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen 9 Oktober 28 Laure Itard 1 november 28 1 Renovatie van een rijtjehuis gebouwd in de periode 1966-1976 1 november 28 2 1. Isolatie

Nadere informatie

Doorstart (?) symbioseplatform Symbiose-event Zemst 17/11/15

Doorstart (?) symbioseplatform Symbiose-event Zemst 17/11/15 Doorstart (?) symbioseplatform Symbiose-event Zemst 17/11/15 Meg Scheppers, dienst Beleidsinnovatie, OVAM Symbiose 3.0 binnen CE? Vlaamse Regering: Visie 2050: Vlaanderen circulair (CE): Grondstoffenschaarste

Nadere informatie

REGIONS FOR R4R RECYCLING. Janna Vandecruys OVAM 03/06/2014

REGIONS FOR R4R RECYCLING. Janna Vandecruys OVAM 03/06/2014 REGIONS FOR R4R RECYCLING Janna Vandecruys OVAM 03/06/2014 R4R = INTERREG IV C project Interregionale samenwerking binnen Europa Uitwisseling van ervaringen Doel: effectiviteit regionale beleid verbeteren

Nadere informatie

Het duurzaam materialenbeheer in de bouwsector in Vlaanderen

Het duurzaam materialenbeheer in de bouwsector in Vlaanderen Het duurzaam materialenbeheer in de bouwsector in Vlaanderen Beleidsmedewerker, afdeling Afvalstoffen- en Materialenbeheer, team bouw Uitvoeringsplan Bouw 2007-2013: Pionier in zijn soort, zowel naar vorm

Nadere informatie