COMMISSIE STAAL IS AAN HET WERK

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "COMMISSIE STAAL IS AAN HET WERK"

Transcriptie

1 Nummer 18 4 mei 2006 Uitgave Directie Voorlichting Ministerie van Defensie Pagina 2 Veteranen uit Australië vierde bondgenoot Pagina 6-7 Legerkorps oefent oorlog van toekomst Pagina 6-7 Legerkorps oefent oorlog van toekomst Pagina 8 Wetenschap goede hulp voor Defensie Pagina 11 Hoedemakers grijpt titel bij mountainbike COMMISSIE STAAL IS AAN HET WERK DEN HAAG - De onderzoekscommissie Staal, die 29 maart officieel is ingesteld, is inmiddels aan de slag. Eerst voerde zij gesprekken met de vier operationele commandanten van de krijgsmachtdelen - vice-admiraal Jan Willem Kelder (KM) en de luitenant-generaals Peter van Uhm (KL), Hans de Jong (KLu), Minze Beuving (KMar) - en met de plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten, luitenant-generaal Hans Sonneveld. Lintjesregen bij Defensie DEN HAAG - Ook dit jaar heeft het Hare Majesteit de Koningin behaagd (oud-)medewerkers van Defensie koninklijk te onderscheiden op grond van verdiensten op Defensie- en maatschappelijk terrein. Minister Kamp speldde afgelopen vrijdag, 28 april, in het ministerie bij dertien van de in totaal 22 gedecoreerden de bij de onderscheiding behorende versierselen op. Dat deed hij in het bijzijn van onder anderen de Commandant der Strijdkrachten (CDS) generaal Berlijn, de (plaatsvervangend) commandanten van de operationele commando s, secretaris-generaal Annink en de Inspecteur- Generaal der Krijgsmacht, luitenant-generaal Van Baal. Voor de bewindsman overging tot het uitreiken van de versierselen, stond hij even stil bij het ongeluk in Djibouti waarbij twee matrozen van Hr.Ms. Amsterdam zijn verongelukt en een derde zwaar gewond werd. Om twee pilaren in de B-kantine waren zwarte rouwbanen geknoopt. Drie andere matrozen raakten licht gewond bij het ongeval, waarbij ook de taxichauffeur om het leven is gekomen. We zijn zwaar aangeslagen door het ongeluk en hebben ons afgevraagd of de uitreiking vandaag wel moest doorgaan, zei de bewindsman. Minister Kamp omschreef degenen die een onderscheiding kregen als een zeer select gezelschap. Dit jaar is aan 22 van de medewerkers een medaille toegekend. Dat betekent dat u iets heel bijzonders hebt gedaan. Foto: Léon Meijer-AVDD Lees verder op pagina 4-5 De Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK), luitenant-generaal Ad van Baal en de Commandant der Strijdkrachten (CDS), generaal Dick Berlijn, staan ook op dat lijstje. Zij hebben vandaag of morgen een onderhoud. De commissie komt nu elke week bijeen om de gang van zaken te bespreken en rond juni verwacht Staal een eerste tussenrapportage te geven. Zijn informatie krijgt hij uit alle hoeken en gaten van de defensieorganisatie. Dus niet uitsluitend via het speciale telefoonnummer ( ) van het meldpunt ongewenst gedrag. Het onderzoeksbureau is trouwens goed in staat de binnengekomen informatie te controleren en eventuele fake meldingen eruit te halen, zegt voorzitter Boele Staal. Mensen kunnen anoniem iets aangeven, maar ook bellen als ze alleen iets kwijt willen dat ze hebben gesignaleerd. Ik geef honderd procent garantie voor anonimiteit, dat gegevens, hoe gevoelig ze ook zijn, bij de commissie blijven. Verder valt via deze lijn hulp aan te vragen en als er de behoefte bestaat, kunnen we iemand doorverwijzen naar verschillende hulpverleners. Uiteindelijk kan iemand natuurlijk nog aangifte doen. Onderzoeksbureaus zullen in de nabije toekomst enquêteren, interviews afnemen en groepsgesprekken voeren met zowel soldaten als onderofficieren en officieren. De onderzoekers gaan daarvoor naar kazernes en schepen. Tien mensen beginnen met het onderzoek naar ongewenst gedrag, maar als dat aantal naar boven moet worden bijgesteld, dan doen we dat. De werkwijze klinkt gedegen, maar wat gebeurt er met het resultaat? De commissie doet onderzoek en verantwoordt zich over de aanpak. Het kabinet debatteert erover. Uiteindelijk bepalen de organisatie en het parlement wat ermee wordt gedaan. Lees verder op pagina 3 Verongelukte matrozen terug in Nederland EINDHOVEN - De lichamen van de twee 23-jarige matrozen die afgelopen donderdag, 28 april, in Djibouti bij een verkeersongeluk om het leven kwamen, zijn zaterdagavond in Nederland aangekomen. Even na uur landde een KDC-10 van de Koninklijke Luchtmacht op de vliegbasis Eindhoven met aan boord de stoffelijke overschotten, de drie matrozen die bij ongeluk gewond raakten en een delegatie van de bemanning. De gewonden werden na aankomst per ambulance naar het Centraal Militair Hospitaal in Utrecht gebracht voor een medische controle en vervolgens met hun verwanten herenigd. De lichamen van de twee overleden matrozen zijn met gepast militair ceremonieel aan de familie overgedragen. Bij de plechtigheid waren de commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Kelder, de Directeur Operaties, generaal-majoor Eikelboom en de voormalige commandant van Task Force 150, commandeur Ort, aanwezig. Foto: Hennie Keeris Staatssecretaris Van der Knaap onthult Mannamonument ROTTERDAM - Staatssecretaris Van der Knaap heeft vrijdag in Rotterdam een monument onthuld ter nagedachtenis aan Eerste operationele vlucht Apaches KANDAHAR - De Apache gevechtshelikopters van 1 NLD Air Task Force ISAF hebben afgelopen zaterdag, 29 april, hun eerste operationele vlucht vanaf Kandahar Airfield in Afghanistan gemaakt. De Apaches maken deel uit van de Deployment Task Force die de komst van de Task Force Unicorn (TFU) voorbereiden. De helikopters ondersteunen de ISAF-operatie voor Operatie Manna, de geallieerde voedseldroppings in de laatste oorlogsdagen in Als getogen Rotterdammer is twee jaar. De totale inzet van de Nederlandse luchtstrijdkrachten bestaat uit zes F-16 jachtvliegtuigen, zes Cougar transporthelikopters, een C-130 Hercules transportvliegtuig en zes Apache gevechtshelikopters. De luchtstrijdkrachten houden zich de komende periode vooral bezig met de beveiliging van de Nederlandse grondtroepen die het voor mij een grote eer om dit kunstwerk, dat staat voor hulp en bevrijding, te mogen onthullen, stelde de bewindsman. Een monument dat memoreert aan de Britse en Amerikaanse inspanningen om een volk in nood te redden. Een monument dat stilstaat bij een omvangrijke operatie, die de wanhopigen hoop gaf en op ons volk een diepe indruk heeft achter- Initiatiefnemer Henk Dijkxhoorn en staatssecretaris Cees van der Knaap onthullen het monument. Foto: Hennie Keeri zich in de provincie Uruzgan gaan ontplooien. Daarnaast hebben ze onder meer tot taak het uitvoeren van verkenningen, het begeleiden van konvooien en het creëren van rust en stabiliteit door Show of Force. Daarnaast wordt ook directe luchtsteun aan grondtroepen gegeven als dat nodig is en voorzien ze in een Quick Reaction Force, een snelle interventiemacht. gelaten, zei Van der Knaap. Het stalen monument is gemaakt door kunstenaarsgroep Observatorium en verbeeldt een stapel voedselpakketten in de buik van een vliegtuig. Het krijgt een plaatsje in het Paviljoen Observatorium op de geluidswal tussen Nieuw Terbregge en de rijksweg A20. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was dit poldergebied en daarom geschikt voor droppings. Nu staat er een vinexwijk. Lees verder op pagina 3

2 4 mei Pagina 2 INTERNE VACATURES DEFENSIE Voor recente vacatures kunt u terecht op de intranetsite van de dienstencentra Psychologisch Advies en Selectie en Medische Keuringen, te benaderen via het intranetportaal ( of op internet via Medewerkers die nog geen toegang tot intranet en ook geen internetverbinding hebben, kunnen een beroep doenop de personeelsdienstvan zijn of haar onderdeel. Clustercoördinator Financiële Arbeidsvoorwaarden, Den Haag, schaal 13; Senior Beleidsmedewerker Specifiek Personeelsbeleid, Den Haag, schaal 12; Senior Stafmedewerker Exploitatieplannen tevens Bureauhoofd Managementcontrol, Amersfoort, schaal 12; Senior Adviseur Verandermanagement, Den Haag, schaal 12; Coördinator Integrale Beveiliging CDC, Den Haag, schaal 11; Project / Systeemmanager, Den Haag, schaal 11; Adviseur Maintenance Engineering, Den Helder, schaal 11; Beleidsmedewerker Financial Control, Den Haag, schaal 11; Senior Stafmedewerker Bedrijfsplannen en Planintegratie, Amersfoort, schaal 11; Senior Medewerker Onderzoeken Interne Beheersing, Den Haag of Utrecht, schaal 11; Hoofd Afdeling Verwerving KPU-Bedrijf, Soesterberg, schaal 11; Adviseur Verandermanagement, Den Haag, schaal 11; Procesdeskundige, Den Haag, schaal 11; Communicatieadviseur, Den Haag, schaal 10; Projectmanager Kleine Bovenwatereenheden, Den Helder, schaal 10; Hoofd Algemene Dienst, Heerenveen, schaal 10; Bedrijfsarchitect Operationele Informatie Voorziening, Ede, schaal 10; Hoofd Bureau Configuratieen Applicatiebeheer, Ede, schaal 10; IV-Consultant, Den Haag, schaal 10; Senior ICT Beheerder Voice, Soesterberg, schaal 10; Manager Multi Projectplanning en Financiën Den Haag, schaal 9; 1e ICT Beheerder , Soesterberg, schaal 9; Senior Medewerker KAM, Utrecht, schaal 9; Servicepuntmedewerker, Doorn, schaal 9; Bureauhoofd Vorderen, Ontvangen en Betalen, Enschede, schaal 9; Bureauhoofd Handmatig Berekenen, Enschede, schaal 9; Medewerker Interne Controle, Utrecht, schaal 9; ICT Beheerder FNI, Soesterberg, schaal 8; ICT Beheerder 2X, Soesterberg, schaal 8; Secretaresse Directeur Defensie Materieel Organisatie, Den Haag, schaal 7; Senior Medewerker Helderheidsversterking Waarnemingssystemen, Den Helder, schaal 7; Medewerker Log / Doc, Den Haag, schaal 7; Coördinator DIV, Ede, schaal 6; Medewerker Advies en Assistentie 3X, Ede, schaal 6; Opzichter Technische Dienst, Den Helder, schaal 6; Managementassistent DOST, Den Helder, schaal 6; Senior Medewerker Programmaondersteuning, Den Haag, schaal 6; Cateringmanager B, Uddel, schaal 6; Administratief Medewerker, Soesterberg, schaal 5; Medewerker Serviceteam, Soesterberg, schaal 5; Administratief Medewerker Detachementen, Nieuw Milligen, schaal 5 KANSRIJK Kijk voor een actueel overzicht en voorwaarden op de websites van Kansrijk. Dus jij weet risico s goed in te schatten? De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB) zoekt ook voor 2006 persoonsbeveiligers. Ken jij het evenwicht tussen veiligheid en privacy? Kijk voor de eisen op de websites van Kansrijk. Voorlichting zelfstandig ondernemerschap Kansrijk organiseert op 28 juni weer een voorlichtingsbijeenkomst voor defensiemedewerkers die geïnteresseerd zijn in zelfstandig ondernemerschap. De bijeenkomst staat open voor medewerkers die behoren tot een knelpuntcategorie, herplaatsingskandidaat zijn of dat gaan worden. Tijdens de bijeenkomst komt onder meer het ondernemerschap aan de orde, de begeleiding vanuit Kansrijk en de consequenties voor de wachtgeldregeling. Interesse? Vrijblijvend oriënteren op een baan buiten Defensie? Doe dan eerst de loopbaanscan SBK Defensie! MELDPUNT ONGEWENST GEDRAG Rutgers Nisso Groep VIA INTERNET: TELEFOON: +31 (0) (GRATIS) BEREIKBAAR VAN UUR TOT UUR IN HET KORT TEVREDENHEIDSBETUIGING KANDAHAR AIRIELD - Tijdens het ochtendappel van de Deployment Task Force (DTF) van 25 april heeft commandant kolonel Henk Morsink een tevredenheidsbetuiging uitgereikt aan soldaat 1 Mandy Vermue. Op voordracht van de medische staf van het Role 3 Multinational Medical Unit (R3MMU) werd de soldaat op deze manier extra in het zonnetje gezet. Als soldaat schrijver/chauffeur heeft zij in de afgelopen vijf weken, waarin het R3MMU meer dan honderd operaties verrichtte met slechts twee operatietafels en elf verpleegbedden, zich meer en meer verpleegkundige kwaliteiten eigen gemaakt waardoor zij haar collega s op meer dan uitstekende wijze heeft bijgestaan. KMAR-VAANDEL BANDOENG BUREN (GLD) - Het marechausseemuseum is in het bezit gekomen van het vaandel Koninklijke Marechaussee Bandoeng KNIL. Mevrouw van de Berg, dochter van een marechaussee b.d., overhandigde het door haar op een veiling verworven doek aan de directeur van het museum, kolonel b.d. S.M. Klijnhout (re), en de toevallig aanwezige voorzitter van de Stichting Marechaussee Contact, brigadegeneraal b.d. Vlaming. Dit gebeurde 21 april. Van de Berg wist binnen de, door de directie aangegeven marges, met succes te bieden op het vaandel. De directeur toonde zich verheugd over de aankoop, die zo snel mogelijk zijn plaats in de expositie zal krijgen. Mevrouw van de Berg ontving als dank het meesterwerk van Van den Hoek, De koninklijke Marechaussee in de samenleving. THEMADAG ARTILLERIE-OFFICIEREN OLDEBROEK - Er wordt een themadag gehouden over (Inter)nationale Crisisbeheersing en de mogelijke deelname van de Artillerie. Deze is op woensdag 7 juni op de Legerplaats bij Oldebroek. Diverse inleiders, onder wie generaalmajoor der mariniers Patrick Cammaert, gaan in op genoemd thema. Voor deze dag worden alle beroepsofficieren en actieve reserve-officieren van de veld-, rijdende en luchtdoelartillerie uitgenodigd. Zij kunnen zich aanmelden via de uitnodiging in het VOA-blad Sinte Barbara of via een persoonlijke invitatie. Degenen die er geen hebben ontvangen, kunnen contact opnemen met kolonel b.d. Oldenziel of telefoon: ). INFORMATIEDAG CIMIC APELDOORN - Sectie 9 van de Staf Commando Landstrijdkrachten (CLAS) houdt woensdag 10 mei een CIMIC informatiedag. De onderwerpen zijn: de huidige CIMIC-werkzaamheden en ontwikkelingen PRT, Culturen in het Midden- Oosten, gender en er is een gastspreker van een NGO die op dit moment al actief is in Afghanistan. Naast de officiële GIMIC nevenfunctionarissen kunnen ook belangstellenden deelnemen. Opgeven voor 20 april bij de stafonderofficier operatiën /ondersteuning sectie G9 Staf Commando Landstrijdkrachten, telefoon: /* of via Internet: DP.Verspuij@mindef.nl. De ontvangst is op de Frank van Bijnenkazerne, Sportlaan 55 te Apeldoorn. Gebouw 107 kamer 0.26 (kelder) om uur. EXPOSITIE KAMP VUGHT VUGHT - Fotograaf Robin van der Bij exposeert sinds 28 april in het Nationaal Monument Kamp Vught (NMKV). Van hem zijn onder de titel Bedrukt landschap 64 foto s van landschappen te zien waarin sporen van de Tweede Wereldoorlog terugkomen. Hij bezocht zestig jaar na dato plaatsen in Polen, Frankrijk, Duitsland, België en Nederland. Met de tentoonstelling wil het NMKV op een onverwachte manier de Tweede Wereldoorlog en de hiermee verbonden thema s dichterbij brengen. De tentoonstelling is geopend door emeritus hoogleraar geschiedenis professor dr. Herman von der Dunk. De tentoonstelling duurt tot zondag 24 september. Van der Bij vertelt op zondag 7 mei over zijn foto s in het auditorium van NMKV. DEN HAAG - Defensiemedewerkers en hun familieleden krijgen dit jaar de primeur van de Landmachtdagen Voor hen staan de deuren van de Johannes Postkazerne in Havelte op vrijdag 12 mei wagenwijd open. Dat is een dag eerder dan voor de overige bezoekers. Voorafgaand aan de reguliere bezoekersdagen op zaterdag 13 en zondag 14 mei wordt op vrijdag 12 mei tevens een scholierendag gehouden, die met vierduizend leerlingen relatief rustig verloopt. Daardoor is deze dag een uitgelezen gelegenheid STRATEGISCHE LEIDERS BIJEEN DEN HAAG - Strategisch leidinggevenden uit de krijgsmacht, politie, brandweer en de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen buigen zich over verdergaande samenwerking op het terrein van nationale veiligheid. Ze doen dat verenigd in het leertraject Nationale Veiligheid en Dienend Leiderschap. De blik is daarbij vooral gericht op de rol die het concept van dienend leiderschap kan spelen. Hoewel het belang van procedures en werkafspraken binnen de samenwerking op het terrein van de nationale veiligheid wordt onderkend, is het leertraject breder opgezet. Vandaar dat het wederzijds kennismaken met elkanders organisaties, culturen en visies een belangrijk vertrekpunt vormt voor het leertraject. Op 12 maart werd op de Zwaluwenberg door generaal-majoor Ton van Osch het startsein gegeven voor het leertraject dat naar verwachting aan het einde van dit jaar moet resulteren in concrete acties die aan de opdrachtgevers van het leertraject worden gepresenteerd. Het leertraject is gezamenlijk ontwikkeld door vertegenwoordigers van Het Huis, onderdeel van het Nederlands Instituut voor Brandweer en Rampenbestrijding, de Nederlandse Defensie Academie en de School voor Politieleiderschap van de Politieacademie. LEERLINGEN HERKENBAAR ERMELO - Leerlingen van de Instroomopleidingen Koninklijke Landmacht (IOKL) zijn tegenwoordig herkenbaar aan de gele schuifpassanten op hun schouders (foto). Het gaat om scholieren die bij een van de vele Regionale Opleidingscentra in het land de MBO-opleiding Oriëntatiejaar KL of Vrede en Veiligheid volgen. Tijdens hun schooljaar doorlopen zij verschillende stages bij de landmacht, onder meer bij de schoolbataljons van het Opleidingscentrum Initiële Opleidingen (OCIO). Hierbij dragen de leerlingen het gevechtstenue. Om misverstanden te voorkomen en ze te onderscheiden van echte militairen, zijn voor hen de gele schuifpassanten ingevoerd. Er zijn ook Vrede en Veiligheid-leerlingen die bij de Koninklijke Marine stage lopen. Ook zij dragen de nieuwe herkenningstekens, maar dan natuurlijk op het blauwe pak. HERDENKING SLAG OM YPENBURG RIJSWIJK - Bij het monument ter herinnering aan de Slag om Ypenburg op het ILSY-plantsoen tegenover het Informatiecentrum Ypenburg wordt woensdag 10 mei de officiële herdenking van de slag gehouden. Het vliegveld Ypenburg was in mei 1940 het middelpunt van de strijd tegen de Duitse parachutisten. Het Instituut Defensie Leergangen heeft er weer voor gezorgd dat die strijd wordt herdacht met een officiële plechtigheid, bijgewoond door civiele en militaire autoriteiten. De herdenking is openbaar en begint om ca uur bij het monument. Er worden enkele toespraken gehouden. Als afsluiting van de ceremonie, om ongeveer uur, brengen twee Harvards van de Stichting Historische Vlucht Koninklijke Luchtmacht een eregroet door in formatie over te vliegen. MEDAILLE VOOR KAPITEIN SCHAARSBERGEN - Kapitein André Hoost, commandant van de Charliecompagnie 12 Infanteriebataljon Luchtmobiel, Regiment Van Heutsz, heeft de Amerikaanse Army Commendation Medal gekregen. Hoost ontving het eremetaal 28 april in Schaarsbergen van de Amerikaanse kolonel Gross. De landmachtkapitein kreeg de aanbevelingsonderscheiding voor zijn verdienstelijkheden in zijn vorige functie op het JOTRC in Fort Polk, Louisiana. Defensiemedewerkers staan centraal op speciale Landmachtdag voor defensiemedewerkers om hun familieleden een kijkje in de keuken van de landmacht te gunnen. Naast de scholieren zijn ook de decanen van scholen uitgenodigd. Het programma is op deze dag in grote lijnen hetzelfde als op de reguliere bezoekersdagen. Belangstellenden zijn op vrijdag 12 mei welkom tussen 09:00 uur en 16:00 uur. Om en uur kunnen de aanwezigen kijken naar gemechaniseerde demonstraties. Ook wordt er om een spectaculaire demo gehouden door 11 Foto: Rob Keeris Nederlandse strijdkrachten als Vierde bondgenoot DEN HAAG - Het aandeel van de Nederlanders in de strijd tegen Japan is onlangs door de Australische schrijver Doug Hurst te boek gesteld. The Fourth Ally werd vervolgens onder de titel De vierde bondgenoot gepresenteerd aan ongeveer 150 in Nederland wonende WO II veteranen, hun partners en Inspecteur der Veteranen, luitenant-generaal Ad van Baal (zie foto). Die aanbieding vond vorige week woensdag plaats in de tuin van de Australische ambassade in Den Haag. Van Baal blikte daar ook nog even terug op de plechtigheid van een dag eerder. Toen werd ter nagedachtenis aan de gevallenen van Australië en Nieuw-Zeeland een krans gelegd op de Commonwealth War Graves Section van de Westduin begraafplaats in Den Haag. De generaal keek echter ook naar het huidige tijdperk. Europa is alweer ruim zestig jaar vrij, maar wereldwijd is de oorlog niet voorbij. Uw troepen, zei hij doelend op Australische militairen, zullen samen met de onze en die van andere landen verder gaan met vredesoperaties om te proberen een betere wereld te creëren, zonder oorlog en terrorisme. Hoe anders is het verhaal van destijds. De vierde bondgenoot vertelt de geschiedenis van de Nederlandse strijdkrachten die in de Tweede Wereldoorlog, na door Japan te zijn verdreven uit het toenmalige Nederlands-Indië, vanuit bases in Australië ten strijde trokken. De Nederlanders voegden zich als vierde bondgenoot bij de Amerikaanse, Australische en Britse troepen. Het boek begint met een korte historie van Nederlands-Indië en van de agressieve expansiepolitiek van Japan, juist voor de oorlog, waarna de invasie en de evacuatie naar Australië volgen. Verder komt het Nederlandse aandeel in de strijd tegen Japan vanuit Australië aan de orde en vervolgens de terugkeer, na de oorlog, naar Nederlands-Indië. Hoe het was om in die tijd een Nederlands militair te zijn, kan de lezer ervaren door de heldere uiteenzetting vanuit menselijk gezichtspunt, persoonlijke herinneringen, anekdotes en foto s. De vierde bondgenoot is een 200 pagina s tellende paperback, voorzien van tachtig zwartwitfoto s, en wordt uitgegeven door Waanders in Zwolle. ISBN: Prijs: N 19,95 Luchtmobiele brigade (Air Assault). Verder zijn er gedurende de hele dag doorlopend kleinere demonstraties te bezoeken. Op diverse locaties op het terrein kunnen bezoekers gratis koffie, thee en limonade krijgen of genieten van een lekkere kop erwtensoep. Vanaf de stations Meppel en Steenwijk is er vervoer naar de kazerne. Wie met de auto komt, wordt naar parkeerplaatsen in de omgeving van de kazerne geleid. Daar vandaan rijden de hele dag pendelbussen naar de legerplaats.

3 4 mei Pagina 3 Vervolg van pagina 1 Apache omgeblazen SPECIAL FORCES TASK GROUP VERLAAT AFGHANISTAN KANDAHAR - Met het vertrek van het helikopterdetachement van de Special Forces Task Group (SFTG) is formeel een einde gekomen aan de missie van de SFTG die het afgelopen jaar heeft deelgenomen aan de Operation Enduring Freedom. De commandant van het helikopterdetachement, luitenant-kolonel Robert Adang, is vorige week woensdag, 26 april, met Gevechtscontact verkenningspatrouille Uruzgan DEN HAAG - Een verkenningspatrouille van de Deployment Task Force (DTF) is maandag 24 april betrokken geraakt bij een vuurgevecht in de provincie Uruzgan. De patrouille voerde een verkenningsopdracht uit ter voorbereiding op de ontplooiing van de Nederlandse eenheden toen zij vanuit een oord werd beschoten. Het vuur is hierop beantwoord. Bij het vuurgevecht dat daarop volgde zijn aan Nederlandse zijde geen gewonden gevallen. Of aan vijandzijde gewonden zijn gevallen is niet duidelijk, maar kan niet worden uitgesloten. Na het vuurcontact te hebben afgebroken heeft de patrouille zich teruggetrokken en de verkenningsopdracht voortgezet. De eenheid is veilig op de basis in Tarin Kowt teruggekeerd. KANDAHAR - Een Nederlandse Apache AH-64 gevechtshelikopter is zondagmorgen op Kandahar Airfield in Afghanistan beschadigd geraakt door een manoeuvre van een Iljushin-76 vrachtvliegtuig. Op het moment van het ongeval waren er geen mensen in de nabijheid van de helikopters. De door de NAVO gecharterde Iljushin was op weg naar de startbaan toen sw piloot wilde keren in de buurt van een aantal geparkeerde Nederlandse helikopters. Door de zogenoemde back thrust van de straalmotoren werd een van de toestellen omgeblazen en kwam op zijn kant te liggen. De omvang van de schade aan de Apache is nog niet duidelijk. Die wordt, samen met de toedracht, nader onderzocht. Foto: ISAF acht militairen en de laatste CH-47 Chinook transporthelikopter van Kandahar vliegveld naar huis vertrokken. De SFTG bestond uit Special Forces die hoofdzakelijk afkomstig waren van het Korps Commandotroepen van de landmacht, aangevuld met mariniers afkomstig uit de special forces-eenheden van het Korps Mariniers en drie Chinook helikopters afkomstig van de luchtmacht. Deze eenheid heeft gedurende een jaar deelgenomen aan de OEF-missie. Tijdens deze periode werd intensief geopereerd in het zuiden van de provincie Kandahar. Dit gebied, tot dan toe een blinde vlek in Afghanistan, is door deze eenheid nauwkeurig in kaart gebracht. Tevens is de bevolking voorbereid op de komst van de ISAF troepenmacht, medio dit jaar. Een enkele keer is de eenheid ook in actie moeten komen tegen vijandige of criminele elementen. Terugkijkend is deze missie, die onder buitengewoon moeilijke (klimatologische) omstandigheden heeft plaatsgevonden, een groot succes geweest. Voor deze missie is de Chinook transport helikopter speciaal geschikt gemaakt voor SF-operaties. De Chinook, afkomstig van 298 Squadron, heeft het afgelopen jaar in 1150 uur ruim 380 operationele missies gevlogen en is van grote waarde gebleken. De veelvuldige inzet heeft echter een zware wissel getrokken op mens en materieel van het squadron. Bij terugkomst, donderdagmorgen op de vliegbasis Soesterberg, startte voor 298 Squadron een jaar van rust, recuperatie, opleidingen en trainingen. OP ZOEK NAAR SEKSUELE INTIMIDATIE EN ONGEWENST GEDRAG De krijgsmacht moet de plek krijgen die ze verdient UTRECHT - Wie denkt dat het over seks gaat, komt bedrogen uit. Het woord is zelfs niet één keer gevallen. Waar het wel over gaat, is hoe de krijgsmacht haar imago als veilige organisatie behoudt. De commissie Staal, genoemd naar de Commissaris van de Koningin provincie Utrecht, mr. Boele Staal, doet op verzoek van staatssecretaris Cees van der Knaap, onderzoek naar seksuele intimidatie en ongewenst gedrag. Aanleiding zijn de vermeende onverkwikkelijke toestanden aan boord van Hr.Ms. Tjerk Hiddes, die eind maart ruime publiciteit kregen in diverse kranten en andere media. Niet alleen de marine wordt op de onderzoekstafel gelegd, ook de rest van de krijgsmacht komt aan de beurt. TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS FOTO: HENNIE KEERIS Mannamonument onthuld in Rotterdam ROTTERDAM - Manna betekent brood uit de hemel. Nederland had het in de laatste oorlogswinter zwaar te verduren. Veel mensen, vooral in de grote steden, leden honger. Prins Bernhard besloot daar iets aan te doen. Met de Britse operatie Manna en twee dagen later de Amerikaanse operatie Chowhound, kwam voor ruim drie miljoen Nederlanders in bezet gebied het voedsel letterlijk uit de hemel. Honderden bommenwerpers, maakten in totaal bijna 5500 vluchten, waarin elfduizend ton voedsel boven hongerend Nederland werd afgeworpen. Omgerekend waren dat maar liefst elf en een half miljoen maaltijden. Het was het begin van het eind van de honger. In Rotterdam was de nood het hoogst, daardoor kwam uiteindelijk ruim zesendertighonderd ton voedsel in deze stad terecht. Maar met alleen voedseldroppings was men er nog niet. Zo waren bijvoorbeeld in Terbregge alleen al bijna vierduizend man nodig om de voedselpakketten van de velden af te halen. Om de voedselpakketten in heel Nederland te kunnen droppen, moesten de vliegtuigen laag overvliegen. Prins Bernhard kreeg de Nazi s zo ver dat ze niet op deze vliegtuigen zouden schieten. Deze historische gebeurtenis laat zien dat militairen er niet alleen zijn om te vechten, maar dat zij er ook zijn om hulp te brengen waar dat anders niet mogelijk is. Om stabiliteit te brengen, opdat een land weer kan worden opgebouwd, aldus de staatssecretaris. Zo bezien is de stap van hier in Nieuw-Terbregge naar onze eigen militairen in Afghanistan niet groot. Net als onze Geallieerde vrienden in mei 45 zijn onze mannen en vrouwen in dit verre land op dit moment bezig met het bieden van hulp en het brengen van stabiliteit. Net als de piloten van zestig jaar geleden doen zij dat met gevaar voor eigen leven. Op een moment als vandaag waarbij we stilstaan bij de inspanningen van onze redders uit 45, wil ik ook aandacht vragen voor alle militairen die op dit moment in de wereld werken aan vrede en veiligheid. Initiatiefnemer Henk Dijkxhoorn is elf jaar bezig geweest voor een Mannamonument. Foto: Hennie Keeris Commissaris van de Koningin provincie Utrecht, mr. Boele Staal: Ik kan nu nog niet zien welke feiten boven tafel komen, of het om incidenten gaat of dat het hier het topje van een ijsberg betreft. Staal doet het onderzoek niet alleen. De commissie bestaat, naast zijn persoon, uit de Commissaris van de Koningin Noord-Holland, Harry Borghouts, en dr. Joan Meyer van het expertisecentrum forensische psychiatrie. Daarmee heeft het drietal zowel bestuurlijke kwaliteiten als expertise in huis. Twee gerenommeerde onderzoeksinstanties staan de commissie met raad en daad bij. Het ene bureau neemt het onderzoek naar feitelijk ongewenst gedrag voor zijn rekening, het andere concentreert zich op organisatorische aspecten. Alles dient uiteindelijk maar één doel: Defensie als werkgever een veilige, professionele organisatie te laten zijn. Op het pad daar naar toe ervaart Staal alle medewerking van de Defensietop. Het gaat daarbij niet alleen om medewerking, maar er is ook een enorme bereidheid om de organisatie waar nodig te willen verbeteren, vult Staal aan. Ik kan nu nog niet zien welke feiten boven tafel komen, of het om incidenten gaat of dat het hier het topje van een ijsberg betreft. Voorlopig onderzoeken we in welke mate sprake is van ongewenst gedrag en welke oorzaken daar aan ten grondslag liggen. Uiteindelijk moet dit leiden tot een rapport met een aanbeveling. We beginnen met de Tjerk Hiddes. De politiek wil alle feiten rond dit schip op tafel. Dus doen we naar ongewenst gedrag een empirisch onderzoek (op ervaringsgegevens gestoeld - red). VERDRIET Staal kijkt blanco, zonder enig vooroordeel, naar de situatie. Natuurlijk komen dit soort incidenten ook in andere organisaties voor. Elk incident is er één teveel, maar daarin kan het verwijt niet liggen. De crux is hoe je er als bedrijf mee omgaat. Van belang is vooral de vraag of er oorzaken liggen in de organisatie zelf. Het onderzoek richt zich dan ook op de organisatie en de cultuur, niet zo direct op personen. Volgens Staal is de geüniformeerde wereld, waartoe ook Defensie behoort, er een waar men goed wil presteren. De krijgsmacht verkeert in een bijzondere positie, is modern en staat midden in de maatschappij. Het is geen ingeslapen organisatie. Zo n situatie van wangedrag, die op de voet wordt gevolgd, doet natuurlijk verdriet. De leiding wil nu dat wangedrag boven tafel hebben om er vanaf te komen. Of er al iets op tafel ligt, kan Staal niet zeggen. Ik wil de onderzoekers voorlopig even alle ruimte geven om het uiteindelijke doel te bereiken: een gevoel van veiligheid in de organisatie. Zeker gezien het terechte streven dat de krijgsmacht meer vrouwen in de organisatie wil. Het onderzoek dient om aan te tonen óf er iets aan de hand is, en zo ja welke maatregelen dan genomen moeten worden. Daarom roept Staal iedereen die iets te melden heeft op het gebied van seksuele intimidatie en ongewenst gedrag, op dit te doen. Zo krijgt de krijgsmacht de plek die zij verdient. Nederlandse en Belgische F-16 s voor Jordanië DEN HAAG/AMMAN - Nederland en België hebben vorige week donderdag in Amman een intentieverklaring getekend voor de verkoop van een twintigtal F-16 s aan Jordanië. De onderhandelingen over de gezamenlijke verkoop van overtollige jachtvliegtuigen worden binnenkort gestart. Verwacht wordt dat de vliegtuigen in 2008 bij de Jordaanse luchtmacht instromen. De verklaring is in de Jordaanse hoofdstad Amman ondertekend door staatssecretaris Van der Knaap, prins Feisal Bin Al Hussein namens het Jordaanse Ministerie van Defensie en generaal Jacques de Winter namens het Belgische Ministerie van Landsverdediging. Nederland heeft acht F-16 s aangeboden die een midlife update hebben ondergaan: vijf eenzitters en drie tweezitters. In november 2005 heeft Jordanië al drie tweezitters voor trainingsdoeleinden aangeschaft. Een maand later kocht Chili achttien Nederlandse gevechtstoestellen. Met de verkoop van deze toestellen aan Jordanië, zijn alle 29 overtollig geworden jachtvliegtuigen afgestoten. Nederland beschikt nu nog over 108 F-16 s.

4 4 mei Pagina 4 ONDERSCHEIDEN VOOR VERDIENSTEN DEN HAAG - Minister Kamp heeft vrijdagmorgen op het ministerie van Defensie aan de volgende personen een onderscheiding uitgereikt: FOTO S: LÉON MEIJER-AVDD Luitenant-ter-Zee der Tweede Klasse oudste categorie b.d. Anthonius Hermanus Maria de Bok is benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. Hij is in zijn vrije tijd al zo n vijftien jaar als trainer, coach, scheidsrechter, jeugdcommissaris, bestuurder van de materieelcommissie en inspirator voor de jeugd betrokken bij voetbalclub Alliance 22. De Bok ziet en analyseert eventuele problemen en lost ze vervolgens ook op. Zo schreef hij het Handboek voor Begeleidingsofficieren bij de Sociaal Medische Dienst. aan het LCF project was de internationale samenwerking met Duitsland, Canada, Spanje en de Verenigde Staten van Amerika. U heeft deze samenwerking mede inhoud gegeven en tot wederzijds nut weten toe te passen. Hierbij heeft u de Nederlandse belangen altijd scherp voor ogen gehouden. Door uw vakmanschap en doortastende optreden zijn de vier LC fregatten voor de Koninklijke Marine geheel in overeenstemming met de planning opgeleverd. Een bijzondere prestatie en een voorbeeld voor veel andere overheidsprojectleiders. De marine kan weer jaren voort, aldus minister Kamp. Adjudant der onderofficieren (KL) Arend Brinkman kreeg de versierselen, behorend bij Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden opgespeld. De decorandus heeft samen met zijn collega s aangedrongen op een herbezinning van de positie van de onderofficieren van de Koninklijke Landmacht. Dat leidde uiteindelijk tot de Beleids- weest bij de Koninklijke Luchtmacht bij het Air Operations and Control Station (AOCS) Nieuw Milligen. Hij heeft diverse functies bekleed, zoals messbediende van de Onder Officiersmess, administrateur, 1ste medewerker boekhouding, kassier, medewerker interne dienst en uw laatste functie voor uw pensioen als agendeur van het Bureau management Control. In deze 35 jaar heeft Dibbet een uitstap gemaakt van veertien jaar naar Vliegbasis Deelen als kassier bij het Onderdeel Groep Lichte Vliegtuigen, waarna hij terugkeerde op het vertrouwde AOCS Nieuw Milligen. Voor het AOCS is hij al zestien jaar een drijvende kracht en motivator achter de de verzorging van het detachement van dit luchtmachtonderdeel en andere toegevoegde militairen van andere onderdelen tijdens de Nijmeegse Vierdaagse. Naast zijn dagelijks werk is Dibbet al veertig jaar actief als vrijwilliger in het verenigingsleven en betrokken bij het welzijn van de inwoners van zijn woonplaats Uddel en de omgeving. Hij heeft Voetbalvereniging Luitenant-kolonel arts drs. Felix Henri Jean Marie van Hootegem is tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden benoemd. Ruim 22 jaar vervult hij geneeskundige functies bij de Koninklijke Luchtmacht. Hij was eenmaal uitgezonden naar Bosnië en twee maal naar Irak. Kenmerkend aan de wijze waarop u uw functies vervult, is uw tomeloze inzet. Mensen die hierop rekenen, laat u niet in de steek. U bent zeven dagen in de week, 24 uur per dag beschikbaar. Volgens minister Kamp zijn de inzet en betrokkenheid van Van Hootegem tot voorbeeld voor andere mensen. Met uw bijzondere aandacht heeft u veel defensiemedewerkers geholpen en bent u tot troost geweest in moeilijke tijden. Voor collega s en patiënten. Een van degenen die u dankbaar was voor uw betrokkenheid was adjudant b.d. Jan Steenwinkel, voormalig Hoofd Inwendige Dienst van uw gezondheidscentrum. Een naaste collega die uw patiënt werd. Hij stierf deze ochtend precies een jaar geleden, na een ziekbed waarbij u De Bok kwam in dienst als ziekenverpleger en doorliep hij alle rangen. Na zijn benoeming tot officier werd hij begeleider bij de Sociaal Medische Dienst. Een zware functie waarmee hij militairen bijstond die door ziekte of verwonding werden geconfronteerd met een onderbreking in hun loopbaan of erger. Ton de Bok hielp ze terug naar hun oude baan of als dat niet meer mogelijk was naar een burgerbaan, aldus minister Kamp. Ook na uw functioneel leeftijdsontslag profiteert Defensie nog altijd van u. Door uw handboek, maar ook doordat u zich tot de dag van vandaag actief inzet voor de militaire gezondheidszorg. Als (parttime) eindredacteur voor het Nederlands Militair Geneeskundig Tijdschrift blijft u een spin in het web. Kapitein-ter-zee b.d. Arnoud Johannes Both is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden. Hij werkt sinds 1972 bij de Koninklijke Marine en in 1994 werd hij tewerk gesteld in de internationale materieelsamenwerking. Daar viel het de toenmalige staatssecretaris van Defensie al op, dat uw initiatieven en zelfstandige optreden bij het exportondersteuningsbeleid van bijzondere waarde was voor het Ministerie van Defensie. Both werd verantwoordelijk voor verschillende omvangrijke materieelprojecten bij de Directie Materieel van de Koninklijke Marine, zoals de modernisering van de Orion-vliegtuigen, het NH90-helikopterprogramma en de hydrografische opnemingsvaartuigen. In deze periode was hij het aanspreekpunt voor diverse internationale materieelsamenwerkingsprogramma s met onder meer Duitsland en Engeland. In 2000 werd Both projectleider van de bouw van vier Luchtverdedigingsen Commando Fregatten. Een belangrijke aspect visie Onderofficieren Koninklijke Landmacht en later was hij een stuwende kracht bij de daadwerkelijke implementatie van de Beleidsvisie. Bij een nieuwe rol voor de militair hoorde ook een nieuwe gedragscode, die in 1999 met zijn hulp tot stand kwam. Ook gaf hij bij andere krijgsmachtdelen impulsen aan de kwaliteitsontwikkeling binnen het onderofficierskorps. Door zijn internationale contacten zette Brinkman de Nederlandse onderofficier voorgoed op de kaart. Hoge officieren uit Oost-Europa en zelfs de Zuid-Afrikaanse bevelhebber van de landmacht kreeg u naar Nederland om te laten zien hoe goed wij onze onderofficieren opleiden, sprak minister Kamp. Tekenend vind ik dat u een dermate groot gewicht toekent aan uw voortrekkersrol binnen het korps onderofficieren, dat u de voorkeur gaf aan het aanblijven als adjudant boven een carrière als officier. Daarnaast nam Brinkman het initiatief om het KL raceteam op te richten. Namens het Korps onderofficieren mocht Brinkman op 28 april 2003 in zijn hoedanigheid als Landmachtadjudant de Prins Mauritsmedaille in ontvangst nemen. Militairen van uw kaliber moeten we koesteren, aldus de minister. Luitenant-kolonel Peter Cornelis Johannes van Bruggen is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden. Hij werkt al bijna dertig jaar bij de Dienst Gebouwen Werken en Terreinen van Defensie, die sinds 10 maart Dienst Vastgoed Defensie heet. Betrokkenheid, werklust, loyaliteit, flexibiliteit én kwaliteit zijn eigenschappen die uw collega s zijn op gevallen en die door hen erg worden gewaardeerd, omschreef de minister de decorandus. Daarnaast doet hij ook nog vrijwilligerswerk bij voetbalvereniging ACV in Assen en is hij de drijvende kracht achter de Vereniging van Vrienden van de Johan Willem Frisokapel. Van Bruggen is al ruim vijftien jaar secretaris van deze vereniging. Twee jaar geleden overhandigde hij aan staatssecretaris Van der Knaap handtekeningen namens het bestuur van de vereniging om de kapel voor de noordelijke provincies te behouden. Uw inspanningen hebben er mede voor gezorgd dat vorig jaar de Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso is ontstaan. Bij voetbalvereniging ACV in Assen is hij als vrijwilliger betrokken bij diverse elftallen is hij voorzitter van de supportersvereniging van ACV. Evert Dibbet is Lid in de Orde van Oranje-Nassau geworden. Hij is ruim 35 jaar in dienst ge- Prins Bernhard mede opgericht in 1964 en in dit clubverband functies van secretaris, activiteitenleider, jeugdleider, seniorenleider en voorzitter jeugdcommissie vervuld. Tevens heeft Dibbet mede zorg gedragen voor de oprichting van de plaatselijke volleybalvereniging UDEO. Mede door zijn initiatief en organisatietalent is de Stichting Sport en Cultuur Uddel opgezet, waarmee de dertien sportverenigingen gezamenlijk hun belangen behartigen. Ir. Jacques Engels is Ridder in de Orde van Oranje-Nassau geworden. Hij werkt sinds 1987 bij het Central Europe Pipeline Management Agency van de NAVO. Als coördinator Duitsland, Nederland en België heeft hij daar uitzonderlijke inzet getoond voor het ondergronds brandstoftransport in Nederland. Twee projecten die in samenwerking met Defensie en de NAVO zijn uitgevoerd, zijn de vervanging van de ondergrondse pijpleiding van Pernis naar Schiphol en de vervanging van de leiding van Pernis naar Antwerpen. U wordt door uw collega s een voorbeeld genoemd vanwege de uitzonderlijke wijze waarop u internationaal het pijpleidingsysteem in Nederland vertegenwoordigt. Bovendien wist u als Belg, wonende te Frankrijk, in dit gehele proces Franse weerstand te overwinnen en liet u ook de Belgische belangen niet prevaleren, vertelde minister Kamp. Niet alleen uw werkzaamheden hebben een internationale dimensie, dat geldt ook voor uw privé-leven. U heeft immers de Belgische nationaliteit en woont in Frankrijk. Het is dan ook bijzonder dat ik u een Nederlandse onderscheiding mag uitreiken. U bent de eerste buitenlander die deze onderscheiding hier op het ministerie ontvangt. hem intensief heeft begeleid. Het was zijn uitdrukkelijke wens dat u vandaag wordt onderscheiden voor uw bijzondere inzet. Eerste Luitenant der mariniers algemeen Luc Philippe Maria Leenders werd Ridder in de orde van Oranje-Nassau met de zwaarden vanwege zijn karaktervolle en voorbeeldige plichtsvervulling. Als jonge korporaal der mariniers onderscheidde u zich van uw omgeving door uw excellente vakmanschap, zelfstandigheid en serieuze wijze waarop u uw taak opvatte. Maar het ging u toen al vrij makkelijk af door uw natuurlijk overwicht en sympatieke voorkomen. U was een steunpilaar voor uw ondergeschikten en superieuren. Hij werkte in 1995 na de orkaan Luis in het Caraïbisch gebied wekenlang onder zware en moeilijke omstandigheden. Later was hij Onderofficier Operaties van het Nederlandse/Canadese bataljon tijdens de operatie UNMEE, de UN-missie in het grensgbied tussen Ethiopië en Eritrea. Hij viel op door zijn rustige en innemende manier van optreden. Als opvolgend peletonscommandant bij het tweede Nederlandse detachement in Irak november 2003 leidde en begeleidde hij Irakese recruten, die uiteindelijk deel zouden uitmaken van een nieuw op te richten Iraqi Civil Defense Corps. U heeft zich toen met volle overtuiging en op deskundige wijze ingezet om het gezamenlijke veiligheidsbelang voor Irak, Nederland en de coalitie te dienen. Luitenant-kolonel b.d. Edmond van Seters werd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden benoemd. Hij diende in vele functies bij het wapen van de Verbindingsdienst, waaron-

5 4 mei Pagina 5 BINNEN EN BUITEN DEFENSIE Onderscheidingen der functies bij internationale eenheden en een functie als liaison bij de Duitse school Verbindingsdienst. Daarnaast spande hij zich bovenmatig is een positieve nationale en internationale beeldvorming over de Nederlandse krijgsmacht. Zo heeft hij zich ingezet voor de internationale samenwerking op het gebied van de ontwikkeling van commandovoering, met als gevolg een uitstekend imago van Nederland op dit terrein. Mede gebaseerd op persoonlijke contacten heeft hij zich zeer verdienstelijk gemaakt voor het tot stand komen van contacten van Nederland met partners, zoals Duitsland, Tsjechië en Bulgarije op het gebied van Command and Control. Voor de Vereniging Officieren van het wapen Verbindingsdienst is hij hoofdredacteur van het vakblad Intercom geweest en nu eindredacteur. Tevens is hij inmiddels acht jaar betrokken bij de organisatie van de jaarlijkse Pegasus-wandeltocht, die wordt gehouden ter herdenking van de geallieerde vluchtoperatie van de Engelse para s in Sinds 2004 is hij voorzitter van het bestuur Militaire Airborne Taptoe en maakte hij deel uit van het dagelijks bestuur van de commissie 60 jaar Bevrijdingsoptocht van de Regio VVV Veluwe en Vallei die afgelopen april is gehouden. Kolonel Arie Teunis Vermeij is tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden benoemd. Minister Kamp omschreef hem als een militair in hart en nieren. In de loop der jaren heeft u zich onderscheiden als een buitengewoon kundig officier, die in staat is om belangrijke onderwerpen op de agenda te krijgen en er vervolgens in grote mate toe bijdraagt dat een en ander zijn beslag krijgt in organisatorisch en procedurele zin. Hij diende in Libanon in 1982 en in Bosnië in In zijn huidige functie als plaatsvervangend directeur Operaties bij de Koninklijke Landmacht levert hij een belangrijke bijdrage aan de invulling van de taken voor Nationale Operaties. In zijn woonplaats Gouda hield hij zich bezig met sociaal psychologische hulpverlening bij het Swanenburghshofje, en besteedt hij al enkele jaren vele uren per week als ouderling van de Hervormde Gemeente van de St. Janskerk in uw woonplaats. Hij is onder andere erelid van de Vereniging Oudstrijders Indië-bataljons, gardecoördinator van het regiment en voorzitter van de Vereniging Veteranen Vredesmissies Garderegiment Fuseliers Prinses Irene. Commandeur Klaas Visser is ook Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden geworden. Visser werkt sinds 1975 marine. Hij heeft volgens minister Kamp laten zien over een tomeloze inzet te beschikken, zowel bij de Onderzeedienst, de Defensiestaf als nu bij het Marinebedrijf. Zo heeft u zich ingespannen voor de introductie van de nieuwe trots van de Marine: de LC fregatten als ook het amfibisch transportschip. Daarnaast was u de drijvende kracht achter de invoering bij de Koninklijke Marine van het Veranderproces Defensie en de implementatie van het Beleid Bedrijfsvoering Defensie Tevens hebben onder meer uw inspanningen voor de Commissie Toekomst Decoraties Defensie en uw bijdrage aan het NIOD-rapport Srebrenica er toe geleid dat u in 2002 uit handen van mijn voorganger het Ereteken Voor Verdienste in goud heeft mogen ontvangen. Visser werkt sinds 2002 bij het Marinebedrijf in Den Helder. Naast zijn werkzaamheden bij de marine, is hij actief voor de Hervormde Kerkgemeenschap. Zo heeft hij in Julianadorp hard gewerkt aan de totstandkoming van een Gezamenlijke Hervormd- Gereformeerde Kerkenraad in het kader van het Samen Op Wegproces. Ook in Gouda is hij actief binnen de Hervormde Kerk. In tal van functies zet hij zich in voor het wel en wee van de kerk. Luitenant-ter-zee der tweede klasse van de technisch dienst Herbert Hendrik de Vries is benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden. Hij heeft de bemanning aan boord van vissersboot Ouddorp 1 ondersteund en geadviseerd nadat een explosief ontplofte en drie vissers daarbij om het leven kwamen. De Vries was, na de explosie, als één van de eersten aan boord om te helpen bij het forensisch onderzoek. Hij bezocht op eigen initiatief de nabestaanden van de slachtoffers hetgeen bijzonder gewaardeerd is door de visserijgemeenschap De Vries heeft als dossierhouder visserij-aangelegenheden binnen de duik- en demonteergroep, een groot scala van activiteiten ontplooid die bijdragen aan een verbeterde situatie rondom het markeren en ruimen van explosieven in de Noordzee. Zijn inspanningen op dit gebied hebben bijgedragen aan een verbeterd veiligheidsgevoel bij de visserijgemeenschap. De Vries is in 1973 opgekomen als matroos, opgeklommen en bevorderd tot officier in Nu is hij hoofd duikvaartuigen op de afdeling duik- en demonteerzaken bij de Koninklijke Marine. U doet dit op uiterst professionele wijze, waarbij uw enthousiaste, flexibele en tactvolle houding bijdragen aan een prettige werksfeer die door uw personeel zeer wordt gewaardeerd. Naast de reguliere werkzaamheden, vervult u ook een voortrekkersrol bij het organiseren van sociale activiteiten op het werk, zoals een familiedag voor alle werknemers. Daarnaast zet hij zich in als vrijwilliger voor de zwemsport in de Kop van Noord-Holland en de jeugdzwemsport in het bijzonder. Hij is al jarenlang actief zweminstructeur, met name op het gebied van reddend zwemmen, hij coacht een waterpoloteam en vervulde diverse bestuursfuncties bij de zwem- en waterpolovereniging Noordkop. Heel bijzonder is, dat u ook al ruim tien jaar duikdagen organiseert voor verstandelijk gehandicapten, waarmee u deze mensen een enorm genoegen doet. Kolonel-arts Willem Johan Wertheim is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden. Minister Kamp omschreef de decorandus als iemand die in een slechte situatie een kans ziet er iets goeds van te maken. Ik heb gehoord dat u ook bekend staat als Willem Baton, vanwege uw vele onderscheidingen. Wertheim heeft zich zowel in zijn militaire carrière als daarbuiten, ingezet voor een betere samenleving. In het bijzonder het lot van individuen als gevolg van een crisis of ramp trekt hij zich zeer aan. U bent iemand die dan niet kan toekijken, maar het liefst gelijk actie neemt. De gedecoreerde was in 1984 in Libanon, in 1992 in Saudië-Arabië, in 1993 in voormalig Joegoslavië en in 1994 in Rwanda. Hij ontwikkelde een model voor traumabehandeling aan het front. Inmiddels is deze een belangrijke standaard geworden in de Nederlandse militaire geneeskunde. In 1999 heeft hij kort na de aardbeving in Turkije, meegeholpen aan de opzet van een revalidatiecentrum in het getroffen gebied zelf. Slachtoffers konden daardoor zo snel mogelijk revalideren. Wertheim schrijft regelmatig voor het Nederlands Militair Geneeskundig Tijdschrift, houdt lezingen in binnen- en buitenland en heeft diverse malen voor verschillende media opgetreden. Met uw optredens en artikelen heeft u internationaal respect voor de Nederlandse militaire geneeskunde weten af te dwingen. De onderscheiden militair is revalidatiearts bij het Militair Revalidatiecentrum in Doorn en ook al sinds jaar en dag actief voor het Joodse Krijgsmacht Rabbinaat, waarbij hij onder andere gespreksgroepen leidt tussen militairen die op uitzending gaan en militairen die op uitzending zijn geweest. Ook zet hij zich al geruime tijd in voor het Nederlandse Auschwitz Comité en neemt hij als begeleidend arts deel aan reizen van oud-kampbewoners naar Auschwitz en Sobibor. ELDERS GEDECOREERD DEN HAAG - Niet alle gedecoreerden ontvingen hun koninklijke onderscheiding in de B-kantine van het Plein-Kalvermarktcomplex. Negen Defensiemedewerkers werd de versierselen opgespeld in hun woon- of verblijfplaats. Hoofdkrijgsmachtrabbijn J.J.P. Boosman, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Foto: Ruben Schipper op internet DEN HAAG - De dag van de Lintjesregen is een bijzonder moment om een koninklijke onderscheiding in ontvangst te mogen nemen. Aanvragen voor deze (en andere) onderscheidingen kunnen echter het hele jaar door worden ingediend. Om u bij het aanvragen van dienst te zijn, heeft de Sectie Onderscheidingen van Defensie zoveel mogelijk informatie over onderscheidingen in een online Handboek Onderscheidingen voor u gebundeld. Op intranet.mindef.nl/bs/organisatie/eenheden_directies/bsg/index.aspx vindt u verwijzingen naar wetten en Koninklijke en ministeriële besluiten, toelichtingen, richtlijnen, procedures en modellen van voordrachten en andere formulieren op het gebied van decoraties die voor defensie van belang zijn. Defensie in de breedste zin betekent hier niet alleen actief dienende militairen, maar ook burgers, reservisten, oud-dienstplichtigen, veteranen, eigenlijk allen die op één of andere wijze bij de krijgsmacht betrokken zijn of waren. De aanvraagformulieren voor bijvoorbeeld een Herinneringsmedaille Vredesoperaties kunnen hier worden gedownload, evenals het formulier voor het Ereteken voor Verdienste. Onder de rubriek veelgestelde vragen hopen wij eventuele onduidelijkheden alvast weg te nemen. Mocht er toch nog een vraag onbeantwoord blijven dan kunt u de Sectie Onderscheidingen bereiken door een bericht te sturen aan onderscheidingen@mindef.nl In mei zal het handboek ook via internet te raadplegen zijn, onder W.P. Boerop, Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Hoofdkrijgsmachtrabbijn J.J.P. Boosman, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau J. Braakman, Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Kapitein der mariniers F.A.C. Hellendoorn, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden. Adjudant der mariniers J.W.M. van Leth, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden. A.J.B. Martens, Lid in de Orde van Oranje-Nassau. J.P.G. van der Meer, Lid in de Orde van Oranje-Nassau. drs. G.E.C.J.M. van Oss, Lid in de Orde van Oranje- Nassau. Luitenant-ter-zee 2OC P.H. Verploegh, Lid in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden.

6 4 mei Pagina WILDFLECKEN - Het Duits-Nederlandse legerkorps bereidt zichzelf en drie divisies voor op de toekomst van militaire operaties: alle varianten tussen low- en high-intensity-operaties binnen zeer beperkte tijd- en ruimte-factoren. Als proeftuin fungeerde de oefening Joint Sword die deze week ten einde kwam. TEKST: ALPHONSO HENNINGER FOTO S: RINZE MOESKER Al aan het begin van dit millenium droeg een Amerikaanse generaal de visie uit dat in het eerste decenium de aard van militaire operaties drastisch zou veranderen. Hij heeft gelijk gekregen. Destijds sprak generaal van de US Marines Charles C. Krulak over zogenoemde 3-block operaties. Inmiddels hebben conflicten in de wereld de drie blokken overstegen en spreekt men al van cross spectrum operaties, de vierde dimensie of simpelweg future war. Tegen deze achtergrond gaf het Duits-Nederlandse legerkorps uit Münster uitvoering aan het plan Joint Sword. In deze oefening traint het legerkorps drie divisies in de uitvoering van operaties die het gehele missiespectrum doorkruisen. De Duitse Division Luftbewegliche Operationen (DLO) uit Veitshöchheim, de redelijk nieuwe Franse 4e Divisie uit Limoges en de Noorse 6e Divisie uit Haggelia, brachten allen een divisiestaf mee. Bovendien namen de Fransen 1 Logistieke Brigade mee uit Montlhéry. In totaal waren op het hoogtepunt van de oefening meer dan 3000 militairen bij oefening Joint Sword betrokken. Met drieblock operaties ging Krulak aanvankelijk uit van de bekende Amerikaanse stadsblokken. Zijn visie was dat militairen in eenzelfde stadsgebied met drie verschillende soorten operaties tegelijk bezig zouden kunnen zijn. In het ene blok bevecht men in een high-intensity strijd een conventionele opponent terwijl men om de hoek probeert om Oorlog van de toekomst twee bevolkingsgroepen uit elkaar te houden. Om de andere hoek tenslotte zijn militairen bezig om humanitaire hulp mogelijk te maken en te verlenen. Met het hele spectrum van highintensity (HIC) tot low-intensity (LIC) conflict als uitgangspunt werden de incidenten van de oefening zodanig ontworpen dat de oefendeelnemers het alle fasen moesten doorlopen. Eén en ander werd aan elkaar gelijmd met informatie uit de media en andere communicatieen informatiedisciplines om het vierde block vorm te geven. Van de divisies onder het legerkorps, hadden vooral de Duitsers het zwaar te verduren omdat de miljoenenstad Hamburg in hun Sector Centre lag. In Sector North kreeg de Noorse divisie te maken met diverse vluchtelingenstromen, etnisch geweld in vluchtelingenkampen, en een VN vredesmacht die, geconfronteerd met sabotage en geweld, gedwongen werd de gedemilitariseerde zone (DMZ) tussen Beachland en Amberland te verlaten. De Fransen in Sector South kregen aan het eind van de oefening te maken met een aanval van conventionele troepen uit Amberland. Zij zagen hun kans schoon om in het door tereur totaal gedestabiliseerde Beachland een gebied binnen de DMZ in te nemen, waar Amberland al jaren aanspraak op maakte. Na de formele toestemming van het regime in Amberland en van de VN, was het aan de divisiestaven om een gecoordineerde tegenaanval te plannen op de losgeslagen Amberlandse commandanten in de DMZ. Het succes van de tegenaanval markeerde niet 1 GNC LEIDT DRIE DIVISIES NAAR MIL het einde van de oefening. Daarna wachtte namelijk nog de taak de situatie te stabiliseren tot de VN weer waarnemers zou kunnen inzetten. Bovendien moest nog geinventariseerd worden in welke mate nog humanitaire hulp verleend moest worden. TESTKANS Voor de legerkorpsstaf was Joint Sword tevens een unieke gelegenheid om met divisiestaven nieuwe concepten te proberen. Zo is het legerkorps al langer bezig om, net als vele andere NAVO geledingen, de juiste procedures te ontwikkelen voor zogenaamde effects-based operations (EBO). De lange termijnplanning voor wat men uiteindelijk met een operatie wil bereiken staat hier centraal en vereist een nauwe coördinatie van alle beschikbare middelen die een NAVO macht tot haar beschikking heeft. Juist in een fourblock operations scenario is de afstemming van informatie en inlichtingen cruciaal voor het uitvoeren van information operations (info-ops). Primeur 77 G WILDFLECKEN - Luitenant-kolonel Hans Ruiter is de chefstaf van 77 (NLD) Genie Brigade. Twee jaar geleden is in Apeldoorn met de opzet van de brigadestaf begonnen, nadat Nederland zich gecommitteerd had om voor de legerkorpstroepen het geniedeel op zich te nemen. Ruiter: Dit is voor het eerst dat we op deze wijze met het legerkorps optreden. En omdat men al doende leert, heeft de brigadestaf nog tijdens

7 4 mei Pagina Brigadegeneraal Hans Hardenbol (links) en zijn staf nemen de ervaringen uit Joint Sword met 13 Mech- Brig mee naar Afghanistan. 2 Vanuit het Joint Operations Centre (JOC) speelt het legerkorpsniveau de lijn naarboven voor de divisiestaven. 3 De TITAAN VOIP is een essentieel bij een Command Post / Computer Assisted Exercise (CPX/ CAX). Zoals gebruikelijk bij een oefening van zo n formaat, worden de eerste paar dagen eerst gebruikt om even aan de systemen te wennen. 4 Verbindelaren hadden een enorme kluif aan de oefening. Zij waren al weken voor de oefening bezig om de lijntjes te leggen. Voor 820 TITAAN aansluitingen gebruikten zij 48 km glasvezelkabel en 36 km UTP- (netwerk) kabel. 5 Vanaf een jaar voor aanvang oefening waren planners van de deelnemende eenheden regelmatig over de vloer in Münster om mee te werken aan de voorbereiding van de ongeveer 800 incidenten 6 De spreuk van het legerkorps, communitate valemus (samen sterk), spreekt het belang uit om in cross spectrum operaties alle informatie zoveel mogelijk te coördineren om sterk te staan. 7 Het Duitse wachtpeloton van het bi-nationale 1 GNC Staff Support Bataljon bewaakt het CP-terrein en scheidt zo de players van de noplayers. 8 Een overzicht van de CP Main van 1 GNC dat voor deze oefening de spelleiding was. 9 Legerkorpscommandant luitenant-generaal Tony van Diepenbrugge (links) en overste Ingo Neuber, de Joint Sword architect, voor de opblaasbare infotenten op de legerkorps CP. 10 Buiten de 12 naties vertegenwoordigd in het korpshoofdkwartier in Münster, kon men hier en daar nog meer vreemde uniformen waarnemen: uit Luxemburg, Zwiterland, Polen en Finland. 11 De Duitse generaal-majoor Von Butler, commandant van de Division Luftbewegliche Operationen, maakt direct contact met vertegenwoordigers uit het vierde blok van future war: de media. Foto: Marco Trampe 12 Op 29 april traden de Nederlanders aan op de kazerne in Wildflecken om ter ere van Koninginnedag de vlag te hijsen. Foto: Marco Trampe 13 Personeel van het 1GNC Staff Support bataljon gunt zichzelf wat R&R in het zelf-gecreeerde buurland Coastland. De mensen van het bataljon waren al weken voor de oefening bezig met opbouwen. ITAIRE OPERATIES IN DE TOEKOMST op de Duitse laagvlakte Dat zegt ook brigadegeneraal Hans Hardenbol, commandant van 13 Gemechaniseerde Brigade uit Oirschot. Hij beseft dat het niet de makkelijkste taak is om in een oefening van deze omvang info-ops mee te plannen: Ik vind enie Brigade de oefening haar commandopost-concept aangepast: In het begin van de oefening hadden we onze ops in shelters ondergebracht, maar de onderlinge communicatie was zo niet optimaal. Nu zitten we allemaal samen in één tent, wat veel beter werkt. We hebben nu zowel input van de eenheden onder ons als van boven, van het legerkorps. In vredestijd is de 77e slechts een brigadestaf. het erg dapper van de leiding dat ze dat in het scenario opgenomen hebben. Overigens, je kan dat eigenlijk ook niet laten; je moet je toch voorbereiden op de toekomstige conflicten. In de zogenoemde midterm review viel het de generaal op dat de nadruk van de evaluatie op inlichtingen lag. Iedereen beseft dat, vooral om succesvol te zijn tegen rebellen, negentig procent van deze operaties afhangt van intelligence. Het is echter heel moeilijk om in zo n oefening een juist plaatje te scheppen. Het Duitse computersimulatiesysteem CORA geeft geen informatie over rebellen. CORA kan maar ten dele het inlichtingenplaatje maken: Het gebruik van technische middelen kan je nog wel een beetje nabootsen, maar wat je niet kunt nadoen is human intelligence, zegt Hardenbol en hij wijst erop dat de boots on the ground ook heel veel informatie geven. In het echt zouden er bij een operatie van deze omvang 65- tot 75-duizend mensen rondlopen. ORCHESTRATIE Generaal Hardenbol is voor de oefening chef LOCON (LOwer CONtrol) en heeft de taak om van alle responsecellen, die de onderliggende brigades en bataljons spelen, de verhaallijnen consistent te houden. Bovendien is een aanzienlijk deel van zijn eigen staf mee om een Nederlandse brigade te spelen die onder de Duitse divisie valt. De generaal heeft het er druk mee om de 23 cellen met in totaal zo n zeshonderd mensen een realistische en gecoördineerde response naar de divisies te laten geven. Vanuit verschillende invalshoeken bepaalt de generaal het spel. In principe heeft de organisatie plaats vanuit de eenheden op de grond, maar ook worden afgspraken gemaakt met civiele instanties zoals de host nation, gouvermentele en non-gouvermentele instellingen en de pers. In een daadwerkelijk inzet zouden eenheden namelijk in direct contact staan met deze instanties. Voor de oefening zijn zij allemaal vertegenwoordigd in de White Cell. Wat in de realiteit niet zo voorkomt, is overleg met de vijand. Wederom voor een consistent verhaal gebeurt dat in Joint Sword juist wel, met de mensen in de Grey Cell. Generaal Hardenbol: Het kost een dag of twee voordat alles goed loopt. De mensen moeten elkaar leren kennen. Er zijn links en rechts wel wat taalproblemen ondanks dat we allemaal Engels spreken. Info-ops bijvoorbeeld, daar verstaan de Fransen en de Noren verschillende dingen onder. BONUSTRAINING Voor 13 Mechbrig werpt het meedoen als responsecell ook zijn vruchten af. De komende anderhalf jaar gaat vrijwel de hele brigade naar Afghanistan. Generaal Hardenbol: Deze oefening stond voor ons al lang op de rol. Omdat we naar Afganistan gaan, stond ik aanvankelijk niet te springen om mee te doen; ik moet mijn mensen voorbereiden op de uitzending. Maar ik ben heel blij dat we toch meedoen omdat het scenario heel goed past bij dit soort operaties. Er wordt door mij persoonlijk, maar ook door mijn staf, ontzettend veel geleerd. Ik moet zeggen dat ik daar heel erg tevreden over ben. Ook het internationale karakter van de oefening beviel de generaal. Als brigadecommandant werk ik voornamelijk met Nederlanders, maar het is extra leerzaam om met buitenlanders te werken en zeker met Fransen. Hoewel we met hun in de NAVO zitten, oefenen we toch niet zoveel met ze. Hardenbol is onder de indruk van de professionaliteit van de Fransen en vooral hoe ze denken over effects-based operations. Ze kijken heel erg naar wat je doet en wat je ermee bereikt. Afgezien van het feit dat iedereen goed bezig is, is het heel leuk te horen hoe zij over bepaalde dingen denken. Het Joint Sword-scenario lijkt een gewaagd stuk, maar biedt heel wat leermomenten in het omgaan met de nieuwe, vierde dimensie in het slagveld: informatie. Bovendien kunnen sommige eenheden direct hun ervaringen toepassen op daadwerkelijke operaties in de nabije toekomst. Hoewel het legerkorps zelf trainer was en niet de getrainde, gaf Joint Sword een unieke gelegenheid om de eigen procedures te testen op drie divisiestaven. De oefening was een blik in de toekomst en heeft alle deelnemers op zijn minst alert gemaakt op de valkuilen van future war. De enige manier om nog beter geoefend te worden, is praktijkervaring opdoen in een daadwerkelijke missie.

8 4 mei Pagina 8 INNOVATIE FRAME GAME Problematiek Defensie succesvol gekoppeld aan wetenschappelijke kennis EGMOND AAN ZEE - Selecteer tachtig professionals vanuit Defensie, NIID, NLR, Thales en TNO, sluit ze drie dagen op in een hotel in Egmond aan Zee, geef ze de opdracht om innovatieve ideeën op het gebied van Defensie en Veiligheid te genereren en uit te werken, en beloon de beste ideeën met een projectbudget. Dat is in essentie de opzet van de Innovatie Frame Game. Wat de beloonde projecten hebben opgeleverd zal blijken op de terugkomdag in oktober. Maar dat het evenement hoe dan ook is geslaagd, staat als een paal boven water, zo vinden de deelnemers. TEKST EN FOTO S: PAUL VAN WEZENBERG De militair-in-het-veld zal niet altijd kennis hebben van de toegevoegde waarde die een slimme combinatie van bestaande technologieën hem te bieden heeft. Anderzijds kan de wetenschapper onmogelijk tot in detail op de hoogte zijn van de operationele praktijk van Defensie om de juiste ideeën te genereren. Soms is het daarom verstandig om eens extra de tijd te nemen om goed naar elkaar te luisteren en van gedachten te wisselen, zei gastheer kapitein ter zee Jan Wind bij de ontvangst van de deelnemers aan de Innovatie Frame Game. Wind is hoofd Kennistransfer bij Defensie Research & Development. Het is nuttig om elkaars creativiteit te gebruiken om met dezelfde kennis van organisatie en technologie eens anders naar problemen en oplossingen te kijken, vindt hij. Het realiseren van een ontwerp voor de bijeenkomst was in handen van drs. Harry Klootwijk, organisatieadviseur bij Ordina, een groot adviesbureau op het gebied van ICT en organisatievraagstukken. Tijdens het evenement had Klootwijk de rol van regisseur. Deelnemers aan de bijeenkomst Frame Game zijn enerzijds professionals vanuit de kennisinstituten NIID, NLR, Thales en TNO en anderzijds militairen die de opleiding Hogere Defensie Vorming volgen. Een aanvullend bindend en ontspannend element was de nieuwsbrief Windkracht die tweemaal per dag onder de deelnemers werd verspreid. Het driedaagse programma begon met een themamarkt. Twaalf thema-eigenaren hielden een grondig voorbereide elevator pitch van vier minuten. Op elk thema mochten zich zeven deelnemers inschrijven. De teams gingen vervolgens aan de slag met het genereren van ideeën binnen hun thema. Iedere sessie resulteerde in een top-7 van ideeën, die plenair werd toegelicht. Door de deelnemers met monopolygeld alle plannen op belang te laten selecteren, ontstond een Top-24 van ideeën. Een nieuwe inschrijving had daarna als doel in korte tijd en in teamverband twaalf eindpresentaties voor te bereiden. Je moet dan in vijf minuten aan een Commissie van Wijzen je verhaal kunnen verkopen, verklaarde regisseur Klootwijk. Juist op het moment dat de Duitse deelnemers. Jan Wind. deelnemers vermoeid dreigden te raken van de vele brainstormsessies en presentatierondes, stond een creativiteitsverhogende percussieworkshop op het programma. Als afdelinkjes doen wat ze moeten doen en je voegt het bij elkaar, dan krijg je een mooi resultaat, voorspelde instructeur Eric Embregts van Passion Products percussion. Zweetdruppelsgewijs droop het plezier bij de deelnemers van het voorhoofd. Weer helemaal fris, bereidden de teams de volgende dag opnieuw twaalf presentaties voor, ditmaal voorafgegaan door een zogenoemde carrouselronde die de deelnemers in staat stelt om kennis te maken met weer een andere wijze van brainstormen, een term die ooit door Freek de Jonge werd omschreven als Een sigaar roken met de ventilator op 10. Spel om de knikkers DEN HAAG - Het concept van de Innovatie Frame Game is niet nieuw. Shell organiseert al jaren de zogenaamde Game Changer. Ir. Marius Wulffers, businessdeveloper bij TNO Defensie en Veiligheid en bekend met het fenomeen, weet ook KTZE Jan Wind ervoor warm te maken. Wulffers: De Game Changer is een internationaal spel dat mensen vanuit de hele wereld bijeenhaalt. De operating companies zijn de gastheren en die leggen ook de thema s neer. De dingen die je nu hier ziet gebeuren zie je daar ook, zij het met speciale Shelleuro s. De Game Changer is goed voor een fors positief resultaat in de vorm van bijvoorbeeld besparingen, productieverhoging en procedureverbetering. COMMISSIE VAN WIJZEN De laatste middag arriveerde de zogenoemde Commissie van Wijzen. Deze deskundigen beoordeelden de presentaties op de mate van vernieuwing, mogelijkheden voor uitvoering en de behoefte die er aan bestaat. De commissie bestond uit generaal-majoor ir. Lex Besselink (DMO), kolonel Jan Blom (IDL), commandeur Matthieu Borsboom (CDS), commodore b.d. Andries Hummel (Thales), ir. Michel Peters (NLR), prof. dr. Peter Werkhoven (TNO) en kapitein ter zee Jan Wind (DR&D). In twee uur tijd passeerden 24 presentaties de revue. De hoofdprijs ging naar het team met de presentatie Advanced Urban Warfare Clearance Method. Het project dat door TNO zal worden getrokken betreft het op vernieuwende wijze markeren van doorzochte ruimtes. Nu gebeurt dat door middel van vlaggen, Symposium sluit MD-traject af schap, Simone Roos, ging in haar bijdrage in op wat nodig is om de ambtenaar als ondernemende medewerker te stimuleren. Zij gaf aan dat leidinggevenden bereid moeten zijn om hun medewerkers ruimte te geven en niet bang moeten zijn dat er fouten worden gemaakt. Zij pleitte er ook voor om de creativiteit en eigen verantwoordelijkheid van de ambtenaar niet te smoren in het voor-parafencircuit. Voorts ziet zij mobiliteit onder haar personeel als een uitstekend middel om de ambtenaar flexibeler en ondernemender te maken. De voormalig hoofdcommissaris van de Politie Amsterdam, Erik Nordholt, hield een prikke- Jaap Weerheim. legde drs. Gerald Poppinga van het NLR uit. Dat is enorm fraudegevoelig. De tegenstander die het in de gaten heeft, kan de boel volledig in het honderd laten lopen. Bovendien moeten de militairen stapels vlaggen meesjouwen. Het winnende idee vormt een uitstekend voorbeeld van de manier waarop de kennisinstituten vanuit bestaande technologie een operationeel probleem daadwerkelijk kunnen oplossen. Naast de hoofdprijs zijn nog vier prijzen uitgereikt. Het NLR bijvoorbeeld gaat een project uitvoeren op het gebied van micro-uav s. Besselink: Eens kijken wat swarming ons oplevert aan operationele capaciteit. Thales wordt de trekker van het project Van Luistervink naar Luisterlink! We hebben gezien wat we samen met de kennisinstituten kunnen doen om de zaak beter te maken voor de soldaat die naar gevaarlijke gebieden gaat, stelde generaal Besselink, die de prijzen uitreikte. Maar de generaal heeft ook oog voor de extra voordelen van de Innovatie Frame Game: In uw verdere loopbaan weet u dat dit soort kennisinstituten bestaat, en dat de kennis van deze instituten is te bundelen tot praktische projecten. DEN HAAG - Met de organisatie van het symposium De ondernemende ambtenaar is woensdag 19 april het eerste management-development traject (MD-traject) voor burgerambtenaren in de schalen bij de bestuursstaf afgesloten. Aan het traject deden 24 personen mee. Onder leiding van de dagvoorzitter, generaal-majoor b.d. Warlicht, gingen verschillende sprekers in op vragen als wat is een ondernemende ambtenaar?, hoe krijgen we de ambtenaar ondernemend? en hoe ondernemend mag een ambtenaar eigenlijk zijn?. De directeur-generaal Programma Andere Overheid, Lex van den Ham, besprak het veranderingsproces bij de Rijksoverheid. Dit proces is ingegeven door de hogere eisen die de burger stelt aan de overheid en de noodzaak om efficiënter en effectiever, maar voornamelijk klantvriendelijker op te treden. In dit kader signaleerde Van den Ham dat een ondernemende ambtenaar noodzakelijk is om de gewenste veranderingen te realiseren. De plaatsvervangend secretarisgeneraal van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenlend betoog over leidinggeven binnen de overheid. Hij ging daarbij ook in op mogelijke parallellen tussen het leiden van een politieorganisatie en leidinggeven bij Defensie. Het stimuleren van eigen verantwoordelijkheid en creativiteit staat of valt met de wijze waarop leiding wordt gegeven. Een onorthodoxe benadering waarbij het schoppen tegen heilige huisjes niet werd geschuwd, kenmerkte de wijze waarop Nordholt leiding heeft gegeven aan de Amsterdamse Politie. Het MD-traject dat in 2005/ 2006 voor het eerst is gehouden, wordt naar verwachting het aankomende jaar voortgezet. Voormalig hoodcommissaris Nordholt spreekt de aanwezigen toe.

9 4 mei Pagina 9 DEN HAAG - De activiteiten van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) concentreerden zich in 2005 op het versterken van de informatiepositie door zowel de nationale als internationale samenwerking te intensiveren. Een goede samenwerking is van essentieel belang bij de inzet van de Nederlandse krijgsmacht bij crisisbeheersingsoperaties. Dat staat in het jaarverslag van de MIVD dat vorige week uitkwam. Het document is de publieke verantwoording over de handelswijze in het afgelopen jaar. Op 28 april heeft minister Kamp van Defensie het jaarverslag formeel aan de Eerste en Tweede Kamer aangeboden. Het is de negende keer dat de inlichtingendienst een openbaar jaarverslag publiceert. De MIVD heeft een krachtige impuls gegeven aan de samenwerking met daarvoor in aanmerking komende (inter)nationale organisaties, waaronder de partnerdiensten. De Dienst heeft het afgelopen jaar samenwerkingsovereenkomsten gesloten met binnen- en buitenlandse inlichtingen- en opsporingsdiensten en met de Immigratie en Naturalisatiedienst. De komende jaren zal de inspanning van de MIVD vooral gericht worden op verder intensiveren van bestaande overeenkomsten. In 2005 was een groot deel van de inspanningen van de MIVD gericht op crisisbeheersingsoperaties, met name op de deelname van de Nederlandse krijgsmacht in Afghanistan. De MIVD heeft het afgelopen jaar bijgedragen aan de strijd tegen het internationale terrorisme, de bestrijding van spionage en het bevorderen van de veiligheid van de Nederlandse krijgsmacht. Ook heeft men zich het afgelopen jaar gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de ondersteuning aan de krijgsmacht, onder meer door de invoer van het National Intelligence Support Team (NIST) en het introduceren van een nieuwe analistenopleiding. Het NIST voorziet in een gecoördineerde en volledig geïntegreerde nationale inlichtingenondersteuning aan een commandant van een uitgezonden eenheid en draagt bij aan een betere informatievoorziening ten behoeve van het normbeeld over het inzetgebied. Het afgelopen jaar hebben de werkzaamheden van de MIVD in het teken gestaan van de strijd tegen het internationaal terrorisme. Ontwikkelingen op het gebied van proliferatie van massavernietigingswapens en militaire technologische ontwikkelingen hadden de aandacht van de dienst. De MIVD richtte zich eveneens op de dreiging tegen defensiebelangen van spionage, terroristische MIVD OVER 2005 IN NEGENDE JAARVERSLAG: Betere informatievoorziening door samenwerking groeperingen en links- en rechtsextreme groeperingen. ONDERZOEKEN De Inlichtingendienst voert veiligheidsonderzoeken uit naar (aspirant) vertrouwensfunctionarissen bij het Ministerie van Defensie. Alle militaire functies en tachtig procent van de burgerfuncties bij het Ministerie van Defensie zijn zogenoemde vertrouwensfuncties. In 2005 werd naar circa 7000 sollicitanten een veiligheidsonderzoek ingesteld. Voor 2006 wordt het totale aanbod aan veiligheidsonderzoeken geschat op circa De formatie van de MIVD bestaat per 1 januari 2006 uit 744 formatieplaatsen. In 2006 wordt de Dienst uitgebreid met 28 functies voor terrorismebestrijding. Het reorganisatieplan hiervoor is in 2005 uitgewerkt en was begin 2006 gereed voor besluitvorming. Binnen de MIVD zijn circa 200 militairen geplaatst op functies die voor uitzending in aanmerking kunnen komen. Jaarlijks worden circa 75 militairen uitgezonden. Het uitbrengen van een jaarverslag door de MIVD is voorgeschreven in de Wet Inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv). In het jaarverslag moet in ieder geval een overzicht staan van de aandachtsgebieden waarop de dienst zich het afgelopen jaar heeft gericht. Ook moet de dienst de aandachtsgebieden vermelden voor het lopende jaar. MILITAIR JURIDISCHE DIENST KRIJGSMACHT GOOIT DEUR OPEN DEN HAAG - Leges juraque serva. Latijn voor Bewaar de wetten en het recht. Het is de wapenspreuk van én de opdracht van de directeur Juridische Zaken aan de juristen van de Militair Juridische Dienst Krijgsmacht (MJDK). Die werd onlangs in Den Haag als onderdeel van de bestuurlijke vernieuwingen bij Defensie opgericht. De openingshandelingen kwamen voor rekening van de directeur Juridische Zaken van het ministerie van Defensie, dr. S.B. Ybema. Hij deed dat door de zogeheten aanwijzing secretarisgeneraal aan brigadegeneraal mr. R. in het Veld, hoofd van de MJDK, te overhandigen. Overigens maakt In t Veld in die hoedanigheid ook deel uit van de directie Juridische Zaken. Aansluitend hield prof. dr. T. Gill, hoogleraar Militair Recht aan de Universiteit van Amsterdam, een rede over de rol van de militair juridisch adviseur bij uitzendingen. De Militair Juridische Dienst Krijgsmacht vormt de paraplu waaronder alle militaire juristen vallen. De staf zorgt voor eenheid in de opleidingen en coördineert de plaatsingen van militair juristen. Ook organiseert de dienst seminars en draagt zorg voor andere vormen van education permanente. De MJDK rust op een aantal fundamenten, waarvan de Sectie Recht van de Faculteit Militaire Wetenschappen van de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) er één is. Deze verricht onderzoek en verzorgt juridisch onderwijs voor de leergangen van de academie. Tegen deze achtergrond zal de sectie een leerboek, getiteld Military Operational Law op masterniveau uitbrengen. Ook komt er een handboek Operationeel Recht voor commandanten en hun militair juridische adviseurs. Een andere peiler van de MJDK is de postacademische specialisatie Militair Recht aan de Universiteit van Amsterdam. Beide onderdelen dragen bij aan een verdere verbetering van het kennisniveau van militair juristen. Op die manier kunnen zij commandanten adequaat van advies dienen. Van links naar rechts directeur Juridische Zaken van Defensie Ybema, hoofd Sectie Militair Recht van de NLDA Gill, en hoofd MJDK brigadegeneraal In t Veld. Foto Peter Wiezoreck VOORUITBLIK In 2006 richt de inlichtingeninspanning onder meer op het ondersteunen van de krijgsmacht bij het uitvoeren van crisisbeheersingsoperaties in het kader van de International Stabilisation and Assistance Force en de Operation Enduring Freedom in Afghanistan. De blik is daarbij gericht op het ondersteunen van het Nederlandse Provincial Reconstruction Team (PRT) in de provincie Baghlan en de Nederlandse presentie in Kaboel en Kandahar. De Nederlandse betrokkenheid bij de door de NAVO geleide inzet in Afghanistan van een PRT in de provincie Uruzgan is reden de ontwikkelingen daar ook nauwgezet te volgen. De situatie op de Balkan volgt de MIVD in 2006 vanwege de Nederlandse bijdrage aan de crisisbeheersingsoperaties European Union Force in Bosnië-Herzegovina en Kosovo Force in Kosovo. In Afrika richt de inspanning van de MIVD zich op het Grote Merengebied, Soedan en de Hoorn van Afrika. In Indonesië houdt de dienst onder meer de situatie in Atjeh in de gaten, met het oog op de Aceh Monitoring Mission. Daarnaast krijgen het Midden-Oosten, Centraal-Azië en het Caraïbisch gebied evenals thema s als terrorismebestrijding, proliferatie van massavernietigingswapens en extremisme binnen de krijgsmacht ook in 2006 onverminderd de aandacht van de MIVD. Na lezing van het jaarverslag kunnen leden van de Tweede Kamer schriftelijke vragen stellen aan de regering. Als daar volgens de Tweede Kamer aanleiding toe is, kan daarna nog in een algemeen overleg of tijdens de begrotingsbehandeling met de minister over het jaarverslag worden gedebatteerd. Zowel het jaarverslag als de parlementaire behandeling daarvan zijn openbaar en voor iedereen toegankelijk. Het jaarverslag is op te vragen bij de MIVD en staat ook de website van de MIVD, De MIVD brengt ook een gerubriceerd jaarverslag uit. Dit wordt aangeboden aan de minister-president, de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten van de Tweede Kamer en de Commissie van Toezicht. Het gerubriceerde verslag wordt besproken in het mondeling overleg tussen de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten van de Tweede Kamer en de minister van Defensie. ASK laat heide gecontroleerd afbranden De heide wordt gecontroleerd in brand gestoken. OLDEBROEK - Dienst Vastgoed Defensie Directie Noord en de bedrijfsbrandweer van het Artillerieschietkamp Oldebroek hebben onlangs, als onderdeel van het beheer en behoud van de heidevelden op het Artillerie Schietkamp (ASK), een deel van de heide gecontroleerd laten afbranden. Het beheer voor heideterreinen bestaat normaliter uit plaggen, maaien en beweiden, maar om veiligheidsredenen is dit op het ASK niet mogelijk. Sinds tientallen jaren wordt de heide onderhouden door de vegetatie gecontroleerd af te branden. Dat kan alleen als de omstandigheden goed zijn. Dat betekent dat de heide kurkdroog moet zijn, de ondergrond nat of bevroren en het niet al te hard mag waaien. Als de weerverwachting gunstig is, wordt door de Bedrijfsbrandweer en Bureau Veiligheid van het ASK en Dienst Vastgoed Defensie Directie Noord een aanvalsplan gemaakt. Hierin wordt bepaald welke delen nat gehouden moeten worden en waar de brand aangestoken dient te worden om het gewenste effect te behalen. Als de strategie is uitgezet, worden de brandweerauto s met water gevuld en nemen de brandweerliedenplaats. De brandweerauto s worden op strategische plekken opgesteld. Ook dit jaar zijn met groot succes de gewenste stukken heide afgebrand zonder schade aan planten of dieren aan te richten. Het resultaat is een jonge heidevegetatie met bijzondere natuurwaarden, die minder brandgevaarlijk is in droge perioden, waardoor er minder risico is op heidebranden tijdens schietoefeningen.

10 4 mei Pagina 10 Ik denk altijd aan jou ZALTBOMMEL - Toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, werden honderdduizenden mannen naar het front gestuurd. Velen sneuvelden of raakten vermist. De meeste verbleven jaren achtereen in primitieve stellingen, vaak onder de meest barre omstandigheden. Talloze andere mannen raakten gewond en belandden in hospitalen. Ook vielen duizenden militairen in vijandelijke handen om vervolgens te worden afgevoerd naar krijgsgevangenkampen. Contact met het thuisfront hadden zij vrijwel alleen via pakjes, brieven en vooral prentbriefkaarten. Het boek Ik denk altijd aan jou biedt een overzicht van de vele soorten kaarten die tussen de militairen en het thuisfront werden verstuurd. Vooral die prentbriefkaarten waren onmisbaar om overeind te blijven. De wat beter opgeleide militairen schreven ook brieven, maar kaarten verzond en ontving iedereen. Vele miljoenen zijn er verstuurd. Het zijn oorlogsbeelden of foto s van kampen, maar ook nationalistische, krijgshaftige, scabreuze, spottende, sentimentele en romantische kaarten. De familie bewaarde ze thuis als een kostbare schat; het waren tekens van leven. Het boek is een bonte greep uit de talloze prentbriefkaarten die toen werden verzonden. Ik denk altijd aan jou pretendeert niet de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog in prentbriefkaarten te zijn. Het wil met behulp van die kaarten een indruk geven van het grote aantal aspecten van die vernietigende periode. Maar het bevat slechts een greep uit de vele duizenden exemplaren over dit onderwerp. Er moesten keuzes worden gemaakt en die zijn doorgaans arbitrair. Natuurlijk zijn er nog meer belangrijke operatieterreinen in het boek opgenomen evenals kapot geschoten steden. Het beeld van een beschoten en gebombardeerd Antwerpen verschilt in wezen echter niet van dat van Reims of Arras en een loopgraaf bij Verdun ziet er niet veel anders uit dan een in Picardië. Een compleet beeld is in klein bestek niet haalbaar. Belangrijker in deze uitgave is echter de aanwezigheid van de soldaat, aan welke kant hij ook vocht. Hij staat centraal, is er in alle situaties, onder alle omstandigheden. Met zijn angsten en NMK ZEILEN VAN START DEN HELDER - De Nationale Militaire Kampioenschappen zeilen worden op 12, 13 en 14 mei gehouden op het Amstelmeer bij Den Helder. De wedstrijd vormt een meetmoment voor de selectie die meedoet aan het EK zeilen voor militairen later dit jaar in Polen. Ook dit jaar staan de faciliteiten van Marine watersportvereniging in De Haukes tot de beschikking van zowel het publiek als de deelnemers aan het NMK. Er wordt gevaren met de Centaur. Veertien teams zullen dit jaar op het Amstelmeer strijden om de kampioenstitel. Er worden negen wedstrijden verspreid over drie dagen gevaren. zijn momenten van moed, met zijn ontberingen en voortdurend verlangen naar thuis. Daarvan getuigen al die prentbriefkaarten uit de periode , elk op eigen wijze. Deze oorlog was er een die bij Belgen, Fransen en Britten - ondanks de Tweede Wereldoorlog daarna - nog steeds bekend staat als De Groote Oorlog, La Grande Guerre en The Great War. De indeling van de prentbriefkaarten in het boek is vooral thematisch en enigszins chronologisch. De eerste kaarten slaan op de periode vóór augustus 1914, de laatste hebben betrekking op de tijd na de wapenstilstand van Als geheugensteun is een hoofdstuk opgenomen dat in het kort het verloop van de Eerste Wereldoorlog weergeeft. Ik denk altijd aan jou, prentbriefkaarten tussen front en thuisfront, , telt 216 pagina s. Het boek is van auteur Hans van Lith en bevat 264 illustraties. Het ligt voor 19,95 euro bij de erkende boekhandel of bij uitgeverij Aprilis in Zaltbommel. ISBN: Het waarschuwingssein voor de eerste rondgang wordt op vrijdag 12 mei gegeven, om uur. Zondag 14 mei wordt de negende en laatste race op het water gehouden. Aanmelden is nog mogelijk met minimaal drie en maximaal vijf personen. Inschrijven bij Dienst OS&O, Bureau lichamelijke opvoeding en sport. Voor meer informatie nu contact opnemen met: Ton van Baarlen ( ) of LTZSD Birgit Koster ( ). In de week voorafgaand aan het NMK zeilen, 8 tot en met 11 mei, is mogelijk te trainen voor het NMK. NIEUW MILLIGEN - Liefst twintig minuten na de finish van winnaar Berry Hoedemakers ploeterden er nog steeds de nodige coureurs over het parcours van het militair kampioenschap Mountainbike. Het symboliseerde de klasse en de kracht van de landmachtsergeant die de titel met inderdaad speels gemak veroverde. Zelf echter wenste hij dat beeld naderhand een tikje te nuanceren. Door alle klimmetjes in het parcours en de hoge temperatuur raakte ik gesloopt. In de laatste ronde kreeg ik zelfs last van kramp en moest doorstompen om de eindstreep te halen. Toch diende ook Hoedemakers het toe te geven: de krachtverschillen in de seniorencategorie waren groot. Zelf zette hij de toon door maar liefst drie minuten voor te blijven op de nummer twee en drie, respectievelijk luitenant-ter-zee Kampman en landmachtburger Gelens. SCHUURMAN EN HOEDEMAKERS PLOETEREN NAAR MOUNTAINBIKETITELS Ik heb van alle TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO S: RUBEN SCHIPPER Met zijn overwinning zadelde Hoedemakers, geplaatst bij 240 Dienstencompagnie in Garderen, zichzelf grappig genoeg met een klein probleem op. Althans, dat vond hij naderhand zelf. Ik heb drie keer achter elkaar gewonnen, wat voor de wedstrijd van volgend jaar extra druk op mij legt. Iedereen verwacht dat ik opnieuw win, terwijl dat allesbehalve vast staat. Maar het blijft altijd mooi om om een titel te strijden, aldus Hoedemakers, terwijl hij de felicitaties van Jos Bogaerts in ontvangst nam. Andersom had ook gemogen omdat Bogaerts zich even voor de finish van Hoedemakers tot winnaar in de categorie Veteranen 1 (vanaf 36 jaar) kroonde. Hoewel tevreden met deze prestatie, bewaart de bij het Munitiepark in Alphen (NB) geplaatste luchtmachtsergeant gemengde gevoelens aan het NMK. Dat kwam doordat hij niet zoals Hoedemakers in de seniorencategorie mocht uitkomen. Oorzaak was het nieuwe reglement en zijn (veteranen)leeftijd van 44 jaar. Bogaerts, lid van de militaire wielerploeg voor het militair wereldkampioenschap op de weg in juli in Breda: Ik had me ingesteld op een race tegen relatief jonge gasten en op strijd leveren. In plaats daarvan belandde ik in een wedstrijd waarin knokken niet per se nodig was. Ik hoefde slechts vol te houden. Anderzijds had ik geen grote problemen met die indeling in de veteranencategorie. Het was mijn eigen schuld. Ik heb verzuimd de reglementen te lezen. De veteranentitel schenkt

11 4 mei Pagina 11 DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de graag Dekaatje vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. afwezige renners gewonnen ook best voldoening, hoewel ik liever derde of vierde bij de senioren was geworden. Dat had nóg meer voldoening gegeven. TAMELIJK SOEPEL Evenals Bogaerts zal majoor Francis Schuurman met enige reserve op het in de bossen bij het Air Operations Center Nieuw Milligen gehouden NMK terugblikken. Ze behaalde weliswaar de vrouwentitel, maar de tegenstand was niet om over naar huis te schrijven. Deden er vorig jaar nog acht vrouwelijke coureurs mee, dit keer stokte de teller bij het teleurstellende aantal van vier. Naar de oorzaak van de klaarblijkelijk teruglopende interesse kan slechts Ploeteren in temperaturen van 40 tot 50 graden DEN HAAG - Soms schrik ik wel eens wakker en denk: als dit af is, wat gaan we dán doen. Kapitein Fred Gras van het Opleidings- en Trainingscentrum Manoeuvre in Amersfoort bereidt zich samen met wachtmeester 1 Franceso Wessels van het Schoolbataljon van 11 Luchtmobiele Brigade voor op de misschien grootste krachtproef uit zijn leven, de Crocodile Trophy in Australië. De tocht is in oktober. Hij gaat over maar liefst 1500 kilometer door de bush bush van het land van Crocodile Dundee en geldt als de zwaarste all terrain bike-race worden gegist. Te oordelen naar genoemde cijfers lijkt de populariteit van het mountainbiken voor vrouwen in althans de krijgsmacht te slinken. Maar het kan ook met de vele uitzendingen en oefeningen te maken hebben. De glimlachende Schuurman, werkzaam bij 301 Squadron op de vliegbasis Gilze Rijen, nam het allemaal op de koop toe. De zege, díe telde voor haar. Terugkijkend sprak ze van een tamelijk soepele race. Halverwege, na het afhaken van twee van haar concurrenten, pakte ze de kop om die niet meer prijs te geven. Schuurman: Ik verwachtte een overname van mijn concurrente Manon Beekman. Maar het liep anders. De afstand tussen haar en mij groeide alleen maar. Ik heb me niet ingehouden. Ik wilde een mooie tijd neerzetten en van de wedstrijd een soort training maken. Dat lukte prima. Bovendien: al is het deelnemersveld klein, je moet nog wel even zien te winnen. Eigenlijk heb ik vandaag van alle afwezigen gewonnen. LANDMACHTMILITAIREN OP MOUNTAINBIKETANDEM DOOR AUSTRALIË ter wereld. De ingrediënten: dertien dagen zwoegen door klamme tropische bossen, stoffige woestijnen, temperaturen van 40 tot 50 graden. Als klap op de vuurpijl koos het duo voor een onalledaags vervoermiddel als de mountainbiketandem. Daarmee maken ze het voor zichzelf megazwaar. Gras en Wessels schreven zich niet alleen ter meerdere eer en glorie van zichzelf voor de wedstrijd in, maar ook voor het goede doel. Dat is de Stichting Tandem van de voormalige paralympiër Jan Mulder die sport voor visuele gehandicapten ondersteunt. Geïnteresseerden kunnen elke honderd meter die Gras en Wessels rijden via de internetsite van het tweetal voor één euro kopen. Met de opbrengst hopen ze minimaal vijf nieuwe mountainbiketandems voor genoemde stichting aan te schaffen. Vandaar het motto waaronder ze aan de Crocodile Trophy meedoen: door het verkennen van onze grenzen, de grenzen van visuele gehandicapten vergroten. Hopelijk voor Schuurman loopt het volgend jaar wel storm: dan kan ze zien hoe het er met haar capaciteiten werkelijk voor staat. De kans op een hernieuwd NMK in de fraaie achtertuin van het AOC Nieuw Milligen is groot. De poort staat open, meldde plaatsvervangend commandant luitenant-kolonel Cees Pauw. UITSLAGEN Senioren: 1. sgt Hoedemakers (KL) ; 2. ltze20c Kampman ; 3. dhr. Gelens (KL) Veteranen 1: 1. sgt Bogaerts (KLu) ; 2. sgt 1 Wolf (KLu) ; kap Gras (KL) Veteranen 2: 1. dhr. Kingma (KM) ; 2. sgtldv De Braaij (KM) ; sm Bruijn (KLu) Dames: 1. maj Schuurman (KLu) ; 2. sgt 1 Beekman (KL) ; 3. sgt Schuurs (KL) VOLLEDIG VERTROUWEN De twee landmachtmilitairen vertrekken twee weken voor het startschot naar down under. Dat geeft hen de gelegenheid te acclimatiseren en zich op het avontuur voor te bereiden. Wessels: Het woord avonturiers dekt de lading wel. We zoeken steeds uitdagingen. Wessels en Gras trainen momenteel volop en kunnen op een flinke dosis ervaring in overlevingstochten bogen. Ze ontmoetsten elkaar tijdens de beklimming van de top van de Kilimanjaro, de hoogste berg van Afrika. Op zijn beurt bedwong Gras ooit de Mont Blanc en liep marathons. Eerder klommen beiden in Nepal en Zuid-Amerika. Ook op het gebied van mountainbiken weten ze van wanten. Getweeën deden ze vorig jaar mee aan de Cape Epic, een wedstrijd van duizend kilometer in Zuid-Afrika die hen tot het huidige waagstuk aanzette. Het is niet de eerste poging om met een tandem de Crocodile Trophy te volbrengen. In de twaalfjarige geschiedenis van het evenement gebeurde dat twee maal en evenzoveel keren liep het spaak. Gras: Een Belg die het eens probeerde zei: je moet gek zijn om dit te doen. Het is zwaar. Er zit geen centimeter asfalt in het parcours. Je moet elkaar volledig vertrouwen en op elkaar ingespeeld zijn. Als de één het zwaar heeft, vergaat het de ander ook zo. Je bent afhankelijk van elkaar. Het is de ultieme vorm van samenwerking. Meer informatie op (Bron: BORREMAN PAKT BRONS HORST - Drievoudig nationaal militair kampioen triatlon sergeant Bas Borreman is vorige week zondag als derde geëindigd tijdens het civiele Nederlands Kampioenschap duatlon. Tijdens de zogenoemde Powerman Holland in het Limburgse Horst voltooide Borreman de 15 kilometer hardlopen, 60 km fietsen en vervolgens weer 7,5 km hardlopen in Daarmee was de militair van OTCLOG/SKO slechts 44 seconden verwijderd van de nationale titel. Gelijktijdig met dit NK werd ook het EK afgewerkt. In dat grotere veld werd Borreman vijftiende. De volgende uitdaging voor de atleet is eind deze maand in Nieuwkoop, waar het NK halve triatlon wordt gehouden. WONINGEN Te koop: Oldenzaal, Umbrialaan 19, fraaie hoekwoning met ruime garage. Veel privacy, goede wandel- en fietsverbindingen naar centrum. Bjr. 1994, perceel 337 m2, Vr.pr ,- euro k.k. Zie nl/masters of bel Te koop: Zoetermeer, Meerzicht, Belvedèrebos 172, ruim 4-kamer app. op 4e etage. Vrij uitzicht op park, ruime parkeergel. berging op beg. grond, politieveilig keurmerk. Nabij winkelcentra, openbaar vervoer en goede uitvalswegen. Zonnig balkon op westen. Actieve VVE. Vr.pr ,- euro k.k. Inf of Te koop: Ermelo, vrijstaande, goed onderhouden recreatiewoning op rec.park. Tuin op zuiden met terras, vrijst. berging en schuurtje. Ind: badkmr m/douchecabine en toilet, gaskachel, woonkmr, slaapkmr en open keuken. Vr.pr: euro. Inl: of Te koop: Duiven, Vethstraat 24. Ruime hoekwoning, 5 min van A12, IKEA, MAKRA. Inhoud: 320m 2 perceel: 196m 2, Keuken met inbouwapp, parketvloer, grote tuin (ZO) met zonnescherm, 3 slaapkamers met sunscreens. Badkamer met aparte douche en bubbelbad. Bel: of kijk op Funda. RECREATIE Te huur: Texel, 2-3 pers. bungalow/app., met alle comfort, nabij natuurgeb. Tel Te huur: Zd-Frankrijk, 4 persoons bungalow op park Le Mattas in Méjannes le Clap, in de streek Gard. 2 slaapkmrs (1 met tweepers.bed en 1 met twee eenpers.bdden), oven, wasm.etc. Tennisbanen, jeu-de-boule baan, kinderspeelpl. en zwemb. op het park. Info tel: of rolande@quicknet.nl Te huur: Op camping Boomhiemke, Ameland, een 4/5persoons stacaravan, compleet ingericht. Aparte slaapkamers. Met zwembad. Nog vrij van 20 mei tot 22 juli en na 19 augustus. Tel Te koop: 3 à 4 pers. Tourcaravan bwjr Merk: Avento Type: H-350 Ledig gew: 560kg. Interieur: langskeuken met ruime voor- en achterzit. Div. extra s: SKK koppeling, inbouwkoelk., voortent, reservewiel, gasfles, div. soorten haringen, verwarming, elektr. waterpompje, portapotti, ingeb. autoradio. In prima technische staat. Prijs: 850,00 euro. Inl (na 18.00) of fjm.druiven@mindef.nl. Digi foto s op aanvraag. REÜNIE Reunie BRAVO compagnie DUTCHBAT III. Je maten willen met jou praten! Leest u deze oproep en maakt u geen deel uit van de eenheid, maar u kent wel iemand die tot deze eenheid behoord wilt u dan zo zorgzaam zijn hem of haar hierop te attenderen. Op 8 en 9 juli is er de reünie voor leden en partners van de B-cie Dutchbat III. Voor meer informatie en opgave: Telefoon: , of andre.dekker@veteranen.nl. Controleer in ieder geval je gegevens bij een van de bovenstaande contactpunten, zodat je de volgende keer ook persoonlijk benaderd kunt worden.

12 4 mei Pagina 12 HERINNERINGSMEDAILLE VOOR AFGHANISTANGANGERS VALKENBURG - De Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Jan Willem Kelder, heeft op marinevliegkamp Valkenburg de Herinneringsmedaille Vredesoperaties uitgereikt aan achthonderd militairen. Hij werd daarbij geassisteerd 25 Jaar geleden De Defensiekrant van 7 mei 1981 opende met de sombere vooruitzichten van de voorjaarsnota. Het ministerie diende ruim 100 miljoen gulden in te leveren vanwege de grote financiële problemen van het rijk. Het lieve sommetje van 101,6 miljoen maakte deel uit van een veel grotere bezuiniging die rijksbreed werd doorgevoerd. De kans bestond volgens de Defensiekrant dat dit bedrag nog groter zou worden, want in juni zou nog een tweede voorjaarsnota volgen met een actueler beeld van het verloop van zaken. Er moest nogeens 232 miljoen over de diverse ministeries worden verdeeld. De PvdA vond dat er uiterlijk een half jaar na de kabinetsformatie een nieuwe Defensienota moest uitkomen. Als de PvdA in het nieuwe kabinet kwam, wilde deze partij het programma in het eerste jaar uitvoeren. Hoofdlijnen van het beleid moesten sanering van het takenpakket van de krijgsmacht zijn en vermindering van de exploitatiekosten door vermindering van de parate sterkte. Daarnaast wilde de partij niet overgaan tot plaatsing van kruisraketten en Pershings II op Nederlandse bodem. Voorts toonde de partij zich tegenstander van de aanleg van de het oefenterrein in de Lauwersmeer. Met Denemarken en Duitsland moest overleg worden gevoerd over het militair gebruik van het Waddengebied. Op pagina 3 van de editie wordt gemeld dat het eerste F-16 squadron, 322 van de vliegbasis Leeuwarden, paraat was en aangeboden aan de NAVO. 323 zou de volgende eenheid zijn, maar had nog de tijd tot het voorjaar van 1982 om die status te bereiken. Het hart van de twaalf pagina s tellende krant was vrijgemaakt voor brigadegeneraal G. Berkhof - ook bekend onder de bijnaam Sjakie Plof - die uitgebreid verslag deed van een internationale conferentie in Groningen met als onderwerp Een kernoorlog in Europa. Wat Berkhof betreft was de conferentie een nogal eenzijdig en kwamen de geventileerde meningen vooral overeen met wat de vredesbewegingen in die periode verkondigden. Volgens hem hadden de inleiders een voorliefde voor scenario s waarbij een beeld werd gegeven van een welhaast kosmische ramp die de fantasie ver te boven gaat. Volgens Berkhof was werken met scenario s van weinig waarde. In scenario s wordt naar mijn mening ook teveel de nadruk gelegd op de militair-technische aspecten van bepaalde strategische situaties. Belangrijker ontwikkelingen in de operationele, economische en sociale dimensies van de strategie zoals die zich op de lange termijn zouden kunnen voordoen, worden over het hoofd gezien, stelde hij. Onlangs nog opende staatssecretaris Van der Knaap nog het vernieuwde Bronbeek. In mei 1981 echter werd er ook al gesproken over een opknapbeurt voor het tehuis voor oud-militairen. Staatssecretaris Van Lent wilde nog eens goed nadenken over een 22 miljoen gulden kostende verbouwing van het rusthuis. Het ging een opknapbeurt voor de commandantenwoning, het hoofdgebouw en om de bouw van een nieuwe vleugel met wooneenheden. De bewindsman zag geen heil in het plan van de CDA-fractie om ook andere bejaarden dan militairen in Bronbeek te laten wonen om zo andere financieringsbronnen aan de boren. NIEUWSBEELD door het LPF-Kamerlid Mat Herben. De militairen maakten van september vorig jaar tot begin januari deel uit van de Strategische Reserve van de NAVO en van het Provinciaal Reconstructie Team in Afghanistan. Het grootste gedeelte van het personeel was afkomstig van de Koninklijke Marine, aangevuld met militairen van de andere krijgsmachtdelen. Het PRT is nog tot en met september van dit jaar actief in Baghlan. De militairen die deel uit maakten van de Strategische Reserve (SRF) van de NAVO zijn van eind juli tot begin november 2005 in het noorden van Afghanistan uitgezonden geweest. Zij hebben in deze periode de Afghaanse autoriteiten ondersteund bij het handhaven van de veiligheid en stabiliteit rond de parlements- en provincieraadsverkiezingen. De kern werd geleverd door het Tweede Mariniersbataljon, aangevuld met specialistische eenheden van alle krijgsmachtdelen, en stond onder leiding van luitenant-kolonel der mariniers Richard Oppelaar. Het veldhospitaal is na afloop van de SRF missie nog een maand ingezet in Pakistan bij de humanitaire hulpverlening na de aardbeving. Defensie Evenementenkalender De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 5 mei: Bevrijdingsfeest in het Legermuseum, Delft 7 mei: Open Cockpitdagen in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 11 mei: Theatershow Queen in concert, Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Arnhem 12 mei: Theatershow Queen in concert, Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Valkenswaard 13 mei: Theatershow Queen in concert, Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Venray Admiraal Kelder (onder) werd bij de uitreiking van de medailles geassisteerd door Kamerlid Mat Herben. 13 en 14 mei: Landmachtdagen, Havelte (Darp) 15 mei: Concert van de Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso, Stadskanaal 19 en 20 mei: Internationale Taptoe met Fanfarekorps Koninklijke Landmacht Bereden Wapens, Heerlen 20 mei: Theatershow Queen in concert, Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Uden Voor meer informatie surf naar en klik via Actueel op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet Personeel van de Deployment Task Force (DTF, 44 Painfbat) onderzoekt voertuigen op Kandahar Airfield uit veiligheidsoverwegingen. Als lading hebben deze voertuigen onder meer containers, bestemd voor de Nederlanders. Soldaat 1 Ryan onderzoekt deze vrachtwagen op verboden waar. Foto: Gerben van Es-AVDD Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofdredactie: drs. Bert van Elk Eindredactie: Evert Brouwer Redactie: Jack Oosthoek, Monique van Rijen- Bos en André Twigt Foto s: Hennie Keeris (staffotograaf), AVDD e.a Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) , via het militaire net: 501, tst Fax (070) Defensiesite: defensiekrant@mindef.nl Bezoekadres: Kalvermarkt 38, 2511 CB Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde laten van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Oplage: Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel , waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: Tijl Offset, Zwolle ISSN:

WILLEM LODEWIJK V NASSAUKAZERNE, MATERIEEL LOGISTIEK PELETON (320) LOKAAL FACILITAIRE DIENST

WILLEM LODEWIJK V NASSAUKAZERNE, MATERIEEL LOGISTIEK PELETON (320) LOKAAL FACILITAIRE DIENST DE KAZERNES VAN NEDERLAND 2012. Hier vind u een lijst van landmachtkazernes in Nederland. In de lijst vind u de eenheden die er gelegerd zijn en de plaats waar de kazerne staat. JOHANNES POSTKAZERNE, HAVELTE.

Nadere informatie

ISAF III Deployment Task Force

ISAF III Deployment Task Force ISAF III Deployment Task Force C-DTF Kolonel Henk Morsink 1 Deployment Task Force Mission Statement Taken Eenheden en Middelen Planning Voorbereiding 2 Mission Statement Schep als Deployment Task Force

Nadere informatie

Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda.

Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda. Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Ridders Militaire Willems-Orde

Nadere informatie

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven.

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven. Toespraak van de minister van Defensie, E. van Middelkoop, bij de terugkeer van de laatste Task Force Uruzgan, Vliegbasis Eindhoven, 8 augustus 2010. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Commandant van

Nadere informatie

Koninklijke Hoogheid, dames en heren,

Koninklijke Hoogheid, dames en heren, Toespraak minister Eimert van Middelkoop voor de opening van het symposium Strategische samenwerking met het bedrijfsleven Sourcing, een kwestie van keuzes maken, Koninklijke Militaire Academie, Breda,

Nadere informatie

rust zetten. rust gezet) Commandant der Strijdkrachten.

rust zetten. rust gezet) Commandant der Strijdkrachten. 1 Toespraak van de komend Commandant der Strijdkrachten, generaal Middendorp, bij de aanvaarding van het commando over de Nederlandse krijgsmacht op 28 juni 2012 te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord

Nadere informatie

Nederlanders aan het woord

Nederlanders aan het woord Nederlanders aan het woord Veteranen en de Nederlandse Veteranendag 2014 Trends, Onderzoek en Statistiek (TOS) Directie Communicatie Documentnummer: TOS-14-066a Belangrijkste inzichten Nederlander hecht

Nadere informatie

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, Viering Bevrijdingsdag, 5 mei 2013, Ter Apel, gemeente Vlagtwedde.

Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, Viering Bevrijdingsdag, 5 mei 2013, Ter Apel, gemeente Vlagtwedde. Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, Viering Bevrijdingsdag, 5 mei 2013, Ter Apel, gemeente Vlagtwedde. Dames en heren, Het is een mooie gewoonte om een boom te planten om een ingrijpende

Nadere informatie

Reservist bij de Koninklijke Marechaussee. De leukste baan! naast je werk of studie

Reservist bij de Koninklijke Marechaussee. De leukste baan! naast je werk of studie Reservist bij de Koninklijke Marechaussee De leukste baan! naast je werk of studie Operationeel Centrum Mobiel toezicht veiligheid Grensbewaking Schiphol Beveiliging Koninklijk Huis Als het erop aankomt

Nadere informatie

gaat hier dus hand in hand met het levendig houden van de herinnering aan delen van de geschiedenis die steeds verder van ons af liggen.

gaat hier dus hand in hand met het levendig houden van de herinnering aan delen van de geschiedenis die steeds verder van ons af liggen. Toespraak staatssecretaris van Defensie, Jack de Vries voor de reünie Djocja, 17 december 2008, Koninklijk Militair Tehuis Oud Militairen en Museum Bronbeek Allereerst mijn hartelijke dank om voor u te

Nadere informatie

Het leger. Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom we een leger hebben.

Het leger. Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom we een leger hebben. Het leger Thema: Bestaat vrede? Samenleving Nederland De overheid Moeilijkheid; *** Tijd: *** Juf Yvonne Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom

Nadere informatie

hun familie, geachte aanwezigen,

hun familie, geachte aanwezigen, Toespraak van de minister van Defensie, J.S.J. Hillen, ter gelegenheid van de uitreiking van de eerste universitair erkende diploma s van de Nederlandse Defensie Academie op 26 maart 2012 te Den Helder.

Nadere informatie

Het medisch zorgsysteem van de Krijgsmacht. T.F.M. Dijkgraaf Luitenant Kolonel vliegerarts

Het medisch zorgsysteem van de Krijgsmacht. T.F.M. Dijkgraaf Luitenant Kolonel vliegerarts Het medisch zorgsysteem van de Krijgsmacht T.F.M. Dijkgraaf Luitenant Kolonel vliegerarts 1 Algemeen Militair Verpleegkundige 2 Mini CV Sedert 1986 werkzaam als militair arts Tot 1996 bij de Kon Landmacht

Nadere informatie

Geachte burgemeester, dames en heren, beste jongens en meisjes,

Geachte burgemeester, dames en heren, beste jongens en meisjes, Toespraak Gerdi Verbeet Onthulling vernieuwd monument Voorhout, 3 mei 2017 Geachte burgemeester, dames en heren, beste jongens en meisjes, Hartelijk dank dat u mij vandaag de gelegenheid geeft iets te

Nadere informatie

BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt

BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt Den Haag, 20. März 2013 Tel.: 0031 70-342.06.18 Fax: 0031 70-365.32.48 Toespraak ter gelegenheid van

Nadere informatie

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008 Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument 1945 1962, zaterdag 6 september 2008 Geachte veteranen, excellenties, dames en heren, Elke dag schreef ik een

Nadere informatie

Dames en heren, Veteranen van de Koninklijke Marechaussee,

Dames en heren, Veteranen van de Koninklijke Marechaussee, Dames en heren, Veteranen van de Koninklijke Marechaussee, In de ruim zeven maanden dat ik nu Inspecteur der Veteranen ben, heb ik in ieder geval één ding geleerd: Veteranen komen vooral naar een reünie

Nadere informatie

Een veteraan zei ooit tegen mij Als je er niet geweest bent, weet je ook niet wat het is, hoe het voelt. Hij heeft natuurlijk gelijk.

Een veteraan zei ooit tegen mij Als je er niet geweest bent, weet je ook niet wat het is, hoe het voelt. Hij heeft natuurlijk gelijk. Toespraak staatssecretaris Van der Knaap ter gelegenheid van de Opening van de veteranententoonstelling Veteranen. Ingezet in dienst van de vrede. Maandag 7 mei 2007, Stadskantoor Eindhoven. U weet ongetwijfeld

Nadere informatie

Datum 29 maart 2013 Onderwerp Uitnodiging herdenkingsplechtigheid Onderzeedienst. Geachte mevrouw, meneer,

Datum 29 maart 2013 Onderwerp Uitnodiging herdenkingsplechtigheid Onderzeedienst. Geachte mevrouw, meneer, Ministerie van Defensie www.marine.nl Contactpersoon KTZ M.R.P. Elsensohn MSc Groepsoudste Onderzeeboten Datum 29 maart 2013 Onderwerp Uitnodiging herdenkingsplechtigheid T +31 (0)22365 23 50 MDTN M +31

Nadere informatie

Vereniging van Oud-Medewerkers s-hertogenbosch Aan de leden van de Vereniging van Oud-Medewerkers datum 4 juli 2016 contactpersoon Corien Blankestein onderwerp Excursie Koninklijke Marine telefoon 088-5256197

Nadere informatie

Leren hoe om te gaan met de militairen van vandaag, die de veteraan van morgen is.

Leren hoe om te gaan met de militairen van vandaag, die de veteraan van morgen is. Toespraak van de minister van Defensie, E. van Middelkoop, op 7 september 2007 te Roermond ter gelegenheid van de jaarlijkse Nationale herdenking van de militairen van het Koninkrijk der Nederlanden die

Nadere informatie

DE VEVA OPLEIDING. Haal je MBO-Diploma en ontdek Defensie

DE VEVA OPLEIDING. Haal je MBO-Diploma en ontdek Defensie DE VEVA OPLEIDING Haal je MBO-Diploma en ontdek Defensie DE TIEN MEEST GES INFORMATIE VOOR OUDERS EN VERZORGERS 1 2 3 4 Is er ondanks de bezuinigingen bij Defensie een toekomst voor leerlingen Veiligheid

Nadere informatie

Nederlands uitgezonden personeel, Een bezoek aan een missiegebied is. grilliger dan pakweg een werkbezoek. aan een oefenende eenheid op de

Nederlands uitgezonden personeel, Een bezoek aan een missiegebied is. grilliger dan pakweg een werkbezoek. aan een oefenende eenheid op de Toespraak uitgesproken door de Minister van Defensie, E. van Middelkoop, bij gelegenheid van zijn Kerstbezoek aan Afghanistan, 24 december 2008 te Kaboel. Nederlands uitgezonden personeel, Een bezoek aan

Nadere informatie

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, uur

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, uur 1red18248 29-06-2007, NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, 22.50 uur MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE MINISTERRAAD, OVER HET ONDERZOEK NAAR EVENTUELE VERLENGING VAN DE MISSIE IN

Nadere informatie

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had

Nadere informatie

Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden juni 2018 editie

Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden juni 2018 editie Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden juni 2018 editie IN DEZE EDITIE: KLACHTENAFHANDELING HOOGVLIEGERDAG 75 JAAR 322 SQUADRON VERTREK STARFIGHTER KALENDER INTERESSANTE LINKS KLACHTENAFHANDELING We wijzen

Nadere informatie

Tekst herdenking Brabantse gesneuvelden: Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst

Tekst herdenking Brabantse gesneuvelden: Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst Tekst herdenking Brabantse gesneuvelden: Wie de ogen sluit voor het verleden, is blind voor de toekomst Dames en heren, allen hier aanwezig. Het is voor mij een grote eer hier als pas benoemde burgemeester

Nadere informatie

Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018

Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 NOTA VAN WIJZIGING Ontvangen Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: De begrotingsstaat van het Ministerie

Nadere informatie

Dank u wel kolonel Lambrichts, mevrouw Sybilla Dekker, Generaal, geachte aanwezigen,

Dank u wel kolonel Lambrichts, mevrouw Sybilla Dekker, Generaal, geachte aanwezigen, Spreekpunten staatssecretaris De Vries van Defensie ter gelegenheid van de eerste deeltijdopleiding Middelbare Defensie Vorming te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dank u wel kolonel Lambrichts,

Nadere informatie

Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie,

Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie, 1. Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie, Beste Veteranen, familieleden, vrienden en kennissen

Nadere informatie

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden

Nadere informatie

Minister IGK SG/PSG. CZSK Bestuursstaf

Minister IGK SG/PSG. CZSK Bestuursstaf BIJLAGE: ORGANOGRAMMEN Organogrammen vraag 98 Organogram Defensie Minister IGK SG/PSG ADD BSG DBO DCo DF&C DJZ CDS HDB HDFC HDBV HDP MIVD MLA CDC DMO CLSK CLAS Operationele Commando s CZSK Bestuursstaf

Nadere informatie

V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013. Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf

V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013. Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013 Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf Herdenking Dr. P.H. (Pieter) Kooijmans (1933-2013) Op 13 februari jongstleden

Nadere informatie

De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht

De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht Inhoud De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Defensie Directie Communicatie Vormgeving: Grafische

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1997 1998 25 600 X Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 1998 Nr. 55 BRIEF VAN

Nadere informatie

Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom.

Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom. Samenvatting toespraak 29 oktober 2015 Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom. Een speciaal woord

Nadere informatie

In de stilte van ons herdenken, sprak de herinnering.

In de stilte van ons herdenken, sprak de herinnering. Toespraak burgemeester K. Tigelaar ter gelegenheid van de dodenherdenking op vrijdag 4 mei 2012 Dames en heren, jongens en meisjes, In de stilte van ons herdenken, sprak de herinnering. Herinneringen aan

Nadere informatie

Majesteit, Ridders Militaire Willems-Orde, veteranen, aangetreden militairen, dames en heren,

Majesteit, Ridders Militaire Willems-Orde, veteranen, aangetreden militairen, dames en heren, Toespraak op de Nederlandse Veteranendag 2015 ter gelegenheid van de medaille-uitreiking op het Binnenhof, door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 27 juni 2015 te Den Haag. Let op: Alleen

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2016 258 Besluit van 2 juni 2016 inzake rangschikking, oprichtingsdata en genealogieën van eenheden van de Koninklijke Landmacht, heroprichting van

Nadere informatie

Koninklijke Hoogheid,

Koninklijke Hoogheid, Toespraak van de minister van Defensie, J.S.J. Hillen, ter gelegenheid van de medailleuitreiking op Veteranendag op 30 juni 2012 te Den Haag. LET OP: gesproken woord telt! Koninklijke Hoogheid, excellenties,

Nadere informatie

persbericht 1 COVM Grote Defensie-oefening Falcon Autumn in midden-, oost- en noord-nederland 1 vib. L.auvardsn [Nr. LWI/c s3/ Koninklijke Luchtmacht

persbericht 1 COVM Grote Defensie-oefening Falcon Autumn in midden-, oost- en noord-nederland 1 vib. L.auvardsn [Nr. LWI/c s3/ Koninklijke Luchtmacht 4S Koninklijke Luchtmacht COVM vib. L.auvardsn [Nr. LWI/c s3/ Datum 26juli208 Ministerie van Defensie Defensie Helikopter Commando Vliegbasis Gilze-Rijen persbericht wwwiuchtmacht.ni Contactpersoon Sectie

Nadere informatie

En vandaag herdenken wij de mensen die voor onze veiligheid de hoogste prijs betaalden.

En vandaag herdenken wij de mensen die voor onze veiligheid de hoogste prijs betaalden. Toespraak minister A. van der Steur, Tuin van Bezinning, 10 juni 2015, Warnsveld. Majesteit, Dames en heren, Vrijheid kan niet bestaan zonder veiligheid. En vandaag herdenken wij de mensen die voor onze

Nadere informatie

werken bij DEFENSIE MARINE Denk je aan de Marine, dan denk je aan schepen. Logisch, want die hebben we bij de Marine in alle soorten en maten. Van mijnenjagers tot onderzeeboten. Toch is de Marine meer

Nadere informatie

Saskia Reijnen Advies, training en procesbegeleiding

Saskia Reijnen Advies, training en procesbegeleiding Saskia Reijnen Advies, training en procesbegeleiding Missie en droom Mijn droom is om op professionele en vooral op creatieve wijze mijn expertise in te zetten, namelijk het faciliteren van organisatie,

Nadere informatie

Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden mei 2018 editie

Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden mei 2018 editie Nieuwsbrief Vliegbasis Leeuwarden mei 2018 editie IN DEZE EDITIE: ENQUÊTERESULTATEN KLACHTENAFHANDELING TERUGBLIK RELATIECONCERT DRONRYP HOOGVLIEGERDAG OP 16 JUNI 75 JAAR 322 SQUADRON WISSELING VAN DE

Nadere informatie

Voorbeelden van draaiboeken

Voorbeelden van draaiboeken Praktische tips 2 Voorbeelden van draaiboeken 3 Voorbeeld uitnodiging herdenking 4 Voorbeeld uitnodiging overdracht 5 Voorbeeld welkomstwoord 5 Voorbeeld slotwoord 6 Gedichten Voorbeelden van draaiboeken

Nadere informatie

Generaals, Dames en heren, bijzonders. Iets met een poging tot

Generaals, Dames en heren, bijzonders. Iets met een poging tot Generaals, Dames en heren, Wat geef je iemand die 340 jaar wordt? Mijn gewaardeerde voorganger Henk Kamp en zijn ambtelijke top zagen zich in aanloop naar het Korpslustrum van 2005 voor deze vraag gesteld.

Nadere informatie

Dag! kennismaken. Ik ben Eric.

Dag! kennismaken. Ik ben Eric. Vocabulaire Oefening 1 Woordweb Dag! Waar kom je vandaan? groeten Goedemorgen! de ontmoeting Hoe heet je? kennismaken Hoi! mensen Hallo! Ik ben Eric. nieuw Ik kom uit Engeland. Hallo, ik ben Mila. Ik ben

Nadere informatie

Koninklijke Hoogheden, Ridder. Militaire Willemsorde, Excellenties, gewonde Nederlandse Militairen, zorgverleners, dames en heren,

Koninklijke Hoogheden, Ridder. Militaire Willemsorde, Excellenties, gewonde Nederlandse Militairen, zorgverleners, dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten, Generaal Middendorp, ter gelegenheid van de musical Soldaat van Oranje bij het Vliegkamp Valkenburg op 30 augustus 2012. Let op: Alleen gesproken woord geldt!

Nadere informatie

Toespraak Gouverneur tijdens Phaffdag van het Regiment Limburgse Jagers op vrijdag 25 november 2011 in de Van Hornekazerne te Weert

Toespraak Gouverneur tijdens Phaffdag van het Regiment Limburgse Jagers op vrijdag 25 november 2011 in de Van Hornekazerne te Weert Toespraak Gouverneur tijdens Phaffdag van het Regiment Limburgse Jagers op vrijdag 25 november 2011 in de Van Hornekazerne te Weert Commandant, leden en veteranen van het Regiment Limburgse Jagers, Dames

Nadere informatie

Afghanistan. NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan

Afghanistan. NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan Afghanistan NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan KABUL - In het zuiden van Afghanistan is dinsdag een militair van de internationale vredesmacht ISAF gedood. Dat maakte een woordvoerder van de troepen

Nadere informatie

Waar het landschap een verhaal vertelt

Waar het landschap een verhaal vertelt Waar het landschap een verhaal vertelt Introductie Graafs KazemattenMuseum Het Graafs KazemattenMuseum is officieel geopend op 17 september 2011, exact 67 jaar nadat Amerikaanse parachutisten de nabij

Nadere informatie

Toespraak tijdens afsluitende bijeenkomst over 400 jaar handelsbetrekkingen Turkije-Nederland, 19 april in Arnhem

Toespraak tijdens afsluitende bijeenkomst over 400 jaar handelsbetrekkingen Turkije-Nederland, 19 april in Arnhem Toespraak tijdens afsluitende bijeenkomst over 400 jaar handelsbetrekkingen Turkije-Nederland, 19 april in Arnhem Dames en heren, Er wordt tegenwoordig veel gefeest in Nederland. We vieren 100 jaar Vredespaleis,

Nadere informatie

VCA Nieuwsbrief maart 2016

VCA Nieuwsbrief maart 2016 N a a m b e d r i j f VCA Nieuwsbrief maart 2016 Veteranen Cafe t Hookhoes, Grotestraat-zuid 129, Almelo www.veteranencafealmelo.nl vca@veteranen.nl Militaire Willems-Orde voor commandotroepen Contact

Nadere informatie

Beroepsmilitair. bij de. Koninklijke Landmacht

Beroepsmilitair. bij de. Koninklijke Landmacht Beroepsmilitair bij de Koninklijke Landmacht 1 Inleiding Duur van de voorlichting en inhoud Voorlichting beroepsmilitair Koninklijke Landmacht Aansluitend aan de voorlichting mogelijkheid tot: Solliciteren

Nadere informatie

Speech tijdens opening tentoonstelling Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950, Bronbeek.

Speech tijdens opening tentoonstelling Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950, Bronbeek. Speech tijdens opening tentoonstelling Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950, Bronbeek. 19 februari 2015 Goedemiddag, Ik ben heel blij met deze tentoonstelling. Als dochter van een oorlogsvrijwilliger

Nadere informatie

HDAB Aanvulling stand van zakenbrief Afghanistan: nazorg, counter insurgency opleiding en eigen vuur incident

HDAB Aanvulling stand van zakenbrief Afghanistan: nazorg, counter insurgency opleiding en eigen vuur incident Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Afschrift aan de Voorzitter van de Eerste

Nadere informatie

radio&tv station voor veteranen en door veteranen.

radio&tv station voor veteranen en door veteranen. Als DJ in Libanon (UNIFIL Detachement DUTCHBATT 83/03-83/10 Nederlandse Unifil Vereniging (NUV) T.a.v. Bestuur NUV Betreft: oprichting www.veteransradio.nl internet online veteranen radio&tv station voor

Nadere informatie

Over de Maas. Het oorlogsverhaal van de 15-jarige Harrie Bloemen. Harrie Bloemen

Over de Maas. Het oorlogsverhaal van de 15-jarige Harrie Bloemen. Harrie Bloemen Voor Fritz - 1 - - 2 - Over de Maas Het oorlogsverhaal van de 15-jarige Harrie Bloemen Harrie Bloemen - 3 - - 4 - Harrie bij de resten van een ontplofte nevelwerper raket, lente 1946 in de achtertuin -

Nadere informatie

NATIONALE HERDENKING NATIONALE VIERING

NATIONALE HERDENKING NATIONALE VIERING 4 en 5 mei NATIONALE HERDENKING OP 4 MEI EN OP 5 MEI Elk jaar herdenken we op 4 mei de gevallenen van de Tweede Wereldoorlog en vieren we op 5 mei de bevrijding. Er zijn steeds minder mensen in Nederland

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift

Nadere informatie

Vrede en vrijheid maken we samen.

Vrede en vrijheid maken we samen. Vrede en vrijheid maken we samen. Draagt u ook bij? Wageningen 5 mei. 5 mei 1945 Bevrijding! 4 mei, 23.00 uur Bevrijdingsvuurceremonie Op 5 mei 1945 werd Nederland bevrijd van de Duitse overheersing tijdens

Nadere informatie

Antwoorden op vragen van het lid Brinkman (PVV) en het lid Boekestijn (VVD) over de 5 mei herdenking in Wageningen

Antwoorden op vragen van het lid Brinkman (PVV) en het lid Boekestijn (VVD) over de 5 mei herdenking in Wageningen Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 23 oktober 2009 Ons kenmerk P/2009016754

Nadere informatie

Afscheid Landmachtadjudant

Afscheid Landmachtadjudant Landmacht 8 oktober 2014 Afscheid Landmachtadjudant Landmachtadjudant André Odenkirchen doet de laatste 4 jaar van zijn carrière af als roerig. Zo bloedde zijn hart bij het zien van de gestage afbreuk

Nadere informatie

Veldwerkverslag Homo-onderzoek Defensie 2006 [3]

Veldwerkverslag Homo-onderzoek Defensie 2006 [3] Veldwerkverslag Homo-onderzoek Defensie 2006 [3] INHOUD: 1. Inleiding In dit verslag wordt de respons en nonrespons besproken met betrekking tot het homoseksualiteitonderzoek. Dit onderzoek wordt in opdracht

Nadere informatie

Sectorwerkstuk Aardrijkskunde Luchtmacht

Sectorwerkstuk Aardrijkskunde Luchtmacht Sectorwerkstuk Aardrijkskunde Luchtmacht Sectorwerkstuk door een scholier 1275 woorden 9 februari 2007 5,9 66 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Welke opleiding moet je doen

Nadere informatie

Programma Expertmeeting 13 november 2015 Faculteit Militaire Wetenschappen NLDA Breda

Programma Expertmeeting 13 november 2015 Faculteit Militaire Wetenschappen NLDA Breda Programma Expertmeeting 13 november 2015 Faculteit Militaire Wetenschappen NLDA Breda 09.30 uur Ontvangst met koffie/thee 10.00-10.30 uur Woord van welkom door prof. dr. Rudolph decaan FMW NLDA Opening

Nadere informatie

Het is goed dat de geschiedenis van dit bijzondere kazernecomplex in dit boek is vastgelegd.

Het is goed dat de geschiedenis van dit bijzondere kazernecomplex in dit boek is vastgelegd. Toespraak Commandant der Strijdkrachten, luitenant-admiraal Rob Bauer Opening nieuwe locatie Nederlandse Instituut voor Militaire Historie Frederikkazerne, Den Haag 14 november 2018 The longer you can

Nadere informatie

SCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS

SCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS Dit onderzoek bestaat uit 40 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad. Meerkeuze antwoorden worden

Nadere informatie

Toespraak Gerdi Verbeet bij de Indiëherdenking 15 augustus 2014 in Den Haag

Toespraak Gerdi Verbeet bij de Indiëherdenking 15 augustus 2014 in Den Haag Toespraak Gerdi Verbeet bij de Indiëherdenking 15 augustus 2014 in Den Haag Elk jaar op de ochtend van 14 augustus is er een korte plechtigheid in de ontvangsthal van de oude Tweede Kamer. Een kleine groep

Nadere informatie

Peter Deege. Dick Bovekerk, 52 jaar

Peter Deege. Dick Bovekerk, 52 jaar Dick Bovekerk, 52 jaar Ruim 40 jaar woonachtig in Papendrecht. In 1982 begonnen bij de organisatie McDonald s, wat toen met 25 vestigingen een klein bedrijf was binnen Nederland, maar uitgegroeid tot een

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 33 763 Toekomst van de krijgsmacht Nr. 55 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 23 september 2014 De vaste commissie voor Defensie heeft een

Nadere informatie

HET LEGER. Waarom heeft. Nederland. Informatie voor scholieren. De Nederlandse krijgsmacht in het kort

HET LEGER. Waarom heeft. Nederland. Informatie voor scholieren. De Nederlandse krijgsmacht in het kort HET LEGER Uitgave: Ministerie van Defensie Directie Voorlichting en Communicatie April 2006 www.defensie.nl Informatie voor scholieren De Nederlandse krijgsmacht in het kort In deze folder vertel ik je

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 7636 3 mei 2011 Wijziging regeling commandanten 26 april 2011 Nr. BS/2011008944 Afdeling Personeelsbeleid en Rechtspositie

Nadere informatie

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam Leerlingen handout stadswandeling Amsterdam Groep 1: de Surp Hoki Armeens Apostolische kerk Adres: Kromboomsloot 22, Amsterdam Namen leerlingen: In deze handout staat alle informatie die je nodig hebt

Nadere informatie

4 mei 2014. Dodenherdenking. Wij zijn hier bijeen gekomen om doden te herdenken. Geschaard rondom het oorlogsmonument. Een monument ter herinnering.

4 mei 2014. Dodenherdenking. Wij zijn hier bijeen gekomen om doden te herdenken. Geschaard rondom het oorlogsmonument. Een monument ter herinnering. Hardinxveld-Giessendam, 4 mei 2014 Dodenherdenking Theo Boerman, loco-burgemeester 1: 4 mei 2014. Dodenherdenking. Wij zijn hier bijeen gekomen om doden te herdenken. Geschaard rondom het oorlogsmonument.

Nadere informatie

van de juiste contacten, is natuurlijk bij het VNO-NCW ongeëvenaard.

van de juiste contacten, is natuurlijk bij het VNO-NCW ongeëvenaard. Concept-inleiding staatssecretaris van Defensie, Henk van Hoof, ter gelegenheid van de presentatie van het Platform Defensie - Bedrijfsleven, Pulchristudio, Den Haag, 3 november 1999 Graag geef ik een

Nadere informatie

Medic Special Forces: de hogere kunst van het pleisterplakken

Medic Special Forces: de hogere kunst van het pleisterplakken Medic Special Forces: de hogere kunst van het pleisterplakken tekst: sgt. Derek de Vries Lees het volledige artikel in de FALCON Grizzly, this is Mike ready to copy nine-liner This is grizzly, ready to

Nadere informatie

Waarom, is dan de vraag, is het dat wel waard???? Het is 9 mei 1940, de oostflank van Europa staat in brand.

Waarom, is dan de vraag, is het dat wel waard???? Het is 9 mei 1940, de oostflank van Europa staat in brand. St Jozefkapel, 19 maart 2017 Beste mensen, Ik vind het heel erg fijn dat ik vandaag samen met jullie naar deze bijzondere plek mocht lopen. Als 3 jarige nam mijn vader me mee als hij hielp om deze plaats

Nadere informatie

Let op: Alleen gesproken woord geldt!

Let op: Alleen gesproken woord geldt! Spreekpunten staatssecretaris De Vries van Defensie ter opening van het congres Maak jezelf Zichtbaar op 11 maart 2010 te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, We leven in het

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Slachtoffers maken van hun leed geen show.

Slachtoffers maken van hun leed geen show. Slachtoffers maken van hun leed geen show. UITNODIGING UNIEKE DINNERSHOW TEN BATE VAN FONDS SLACHTOFFERHULP Het Twentse bedrijfsleven beleeft de Top in culinair en muzikaal genieten! Maar de opbrengst

Nadere informatie

Herdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal

Herdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Herdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Vandaag is het precies 70 jaar geleden dat ons land werd bevrijd. Generaties Nederlanders zijn opgegroeid in een

Nadere informatie

Samenvatting toespraak 2 november Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen,

Samenvatting toespraak 2 november Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Samenvatting toespraak 2 november 2017 Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 56 ste reünie van harte welkom. Een speciaal woord

Nadere informatie

Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat. 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag.

Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat. 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag. 21 21 HOOFDSTUK 2 Te laat! WOORDEN 1 Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 2 Ron,! De bus komt bijna! 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag. 4 We komen

Nadere informatie

Op dat moment (maart 1945) opereerde zijn eenheid van op Y-29, het Amerikaanse vliegveld te Zutendaal.

Op dat moment (maart 1945) opereerde zijn eenheid van op Y-29, het Amerikaanse vliegveld te Zutendaal. Tijdens de tweede wereldoorlog gebeurde het wel vaker dat militairen ingekwartierd werden bij burgers. Na de bevrijding in september 1944 was dit ook het geval met de geallieerde militairen. Een van hen

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

Vervoer gevaarlijke stoffen

Vervoer gevaarlijke stoffen Vervoer gevaarlijke stoffen binnen Defensie Edwin van de Ven Inhoud Defensie Uitzonderingspositie Defensie Voorbereidingen (Gereedstelling) We vertrekken. We doen ons werk. We gaan weer naar huis.. 2 Defensie

Nadere informatie

DE VEVA OPLEIDING ZEKERHEID VOOR DE TOEKOMST

DE VEVA OPLEIDING ZEKERHEID VOOR DE TOEKOMST ZEKERHEID VOOR DE TOEKOMST Defensie biedt prima doorgroeimogelijkheden. We worden wel het opleidingsinstituut van Nederland genoemd. Besluit je na een aantal jaren Defensie te verlaten, dan heb je in de

Nadere informatie

Toespraak van Anouchka van Miltenburg, Voorzitter van de Tweede Kamer, bij de bijeenkomst van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945, op 14 augustus 2015 in de Tweede Kamer We dachten dat we na de capitulatie

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. KB-0125-a-16-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. KB-0125-a-16-1-b Bijlage VMBO-KB 2016 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB KB-0125-a-16-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een Nederlandse munt (voor- en achterzijde): Op de munt links staat: Willem

Nadere informatie

Toespraak Gerdi Verbeet. Oranjecongres Nieuw-Vennep, 8 oktober Vrijheid en verbinding. Dames en heren,

Toespraak Gerdi Verbeet. Oranjecongres Nieuw-Vennep, 8 oktober Vrijheid en verbinding. Dames en heren, Toespraak Gerdi Verbeet Oranjecongres Nieuw-Vennep, 8 oktober 2016 Vrijheid en verbinding Dames en heren, Twee weken geleden vond de jaarlijkse herdenking plaats in het Oranjehotel te Scheveningen, waar

Nadere informatie

Toespraak Gerdi Verbeet Haarlem, 5 november Dames en heren,

Toespraak Gerdi Verbeet Haarlem, 5 november Dames en heren, Toespraak Gerdi Verbeet Haarlem, 5 november 2016 (alleen het gesproken woord geldt) Dames en heren, Welkom, wat goed u allen weer te zien. Allereerst veel dank aan de Commissaris, dat wij hier vandaag

Nadere informatie

Meer lezen? Kijk op www.decontreie.nl, en ga naar Archeologie > Nieuws

Meer lezen? Kijk op www.decontreie.nl, en ga naar Archeologie > Nieuws Uit de bodem van de Contreie Prehistorische graven Het archeologisch onderzoek in de Contreie is nog in volle gang. Ten oosten van de Herweg zijn de afgelopen weken vooral sporen gevonden van het prehistorisch

Nadere informatie

Voorbereidende les bij:

Voorbereidende les bij: Voorbereidende les bij: 1 U heeft een bezoek aan de tentoonstelling 24 uur met Willem in het Nationaal Archief gepland. Wij verheugen ons op uw komst, u bent van harte welkom! Om uw bezoek aan het Nationaal

Nadere informatie

Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden

Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een museum uit die tijd. Openluchtmuseum

Nadere informatie

Voorstelformulier voor een Koninklijke onderscheiding

Voorstelformulier voor een Koninklijke onderscheiding Voorstelformulier voor een Koninklijke onderscheiding Wie wilt u voordragen voor een lintje? Vul hier de gegevens in van degene die u wilt voordragen. Persoonsgegevens Voornamen (voluit): Tussenvoegsel(s):

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-12-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een beschrijving van een politieke stroming (rond 1870): Zij

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2018 237 Besluit van 20 juni 2018 tot wijziging van het Besluit Herinneringsmedaille Humanitaire hulpverlening bij Rampen in verband met een veranderde

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie