Generiek framework voor administratieve toepassingen in een webgeörienteerde omgeving

Transcriptie

1 Generiek framework voor administratieve toepassingen in een webgeörienteerde omgeving Henk van de Ridder Stand van zaken 3 november 2007

2 Inhoud Aanleiding Design Patterns XML en Webservices Keuze administratief framework Keuze technisch framework Hoe nu verder 3 nov 07 HvdR 2

3 Bedrijfsomgeving Administratieve applicaties Dienstverlenend medew. Financieel systeem Samengestelde producten XML/Service Web Klant Interne Gebruikers Te specifiek voor ERP GUI Info Applicaties voor het Primaire bedrijfsproces XML/Service Technische Systemen Service Brief Web Brief Service Leverancier 3 nov 07 HvdR 3

4 Flexibiliteit Design for Change Parnas 78 Verandering in bedrijf Nieuwe producten Nieuwe werkprocessen Nieuwe regels Flexibiliteit in de applicatie Gegevensstructuur Functionaliteit (User)interface Workflow 3 nov 07 HvdR 4

5 Oplossingsgebied Software design Oplossing Hergebruik 3GL: Functie bibliotheken 4GL: Generatoren / Parametriseren Oplossing Patterns en Practices Herhaalbare standaard oplossingen Oplossing Generiek programmeren?? 5 GL?? functie die identiek werkt op alle datatypen De uitzondering programmeren Adaptief: gericht op verandering 3 nov 07 HvdR 5

6 Aanpak Capita Selecta: [Design] Patterns Wat is de basis voor het framework? Capita Selecta: XML en Webservices Wat moet er hiervan in het framework komen? Literatuurstudie: administratieve software, ERP systemen Workflow, O/R mapping, User Interfaces Patterns, Practices, Frameworks Ontwerpen en Bouwen Prototype / voorbeeld applicatie 3 nov 07 HvdR 6

7 Capita selecta 1 Design Patterns Literatuur o.a.: - Design patterns (Gamma, etc) - Patterns of enterprise applications (Fowler) - Tutorials en manuals van.net / J2EE / Ruby on rails 3 nov 07 HvdR 7

8 Design Patterns volgens GoF 1994: 23 design patterns Creational: hoe aanmaken objecten Structural: samenstelling van classes Behavioral: interactie en taakverdeling Voor objectgeörienteerde software Basisgedachten Design to Interfaces Favor composition over inheritance Find what varies and encapsulate it 3 nov 07 HvdR 8

9 Patterns volgens Fowler 2002: 51 Enterprise Patterns Layer enterprise application Organize domain logic Tie object to relatonal database Web based presentation Voor enterprise applications (ERP..) Gebaseerd op praktijk in.net (microsoft ontwikkelomgeving) J2EE (java enterprise ontwikkelingen) 3 nov 07 HvdR 9

10 Microsoft.NET Structuur Basis: CLR (taalonafh.) XML (XSD, SOAP) ADO.NET ASP.NET Lagen en Patterns: Client (MVC, Intern.) Business (Façade, Event) Data (Adapter) Systeemservices 3 nov 07 HvdR 10

11 J2EE GoF Patterns - Composite - Adapter - Façade - Builder - Factory - Strategy - Decorator - Template - Interator 3 nov 07 HvdR 11

12 Ruby On Rails Structuur Basis KIS(S) Keep it Simple (S ) Less software Convention over configur. DRY Don t Repeat Yourself Single definition (DataBase) Scaffolding - CRUD Oplossing View Controller Model Object Relational Mapping 3 nov 07 HvdR 12

13 Conclusies Patterns&Practices MVC 3-Tier Façade, Adapter,... Design for Change.NET??? J2EE??? RubyOnRails??? Te onderzoeken J2EE Spring, Hibernate, Struts Aspect Oriented programming Object Relational Mapping Ingewikkeld XML of niet 3 nov 07 HvdR 13

14 Capita selecta 2 XML en Webservices Literatuur: - Service Oriented architecture (Erl) - Manuals/Tutorials Microsoft 3 nov 07 HvdR 14

15 Webservices Basis oplossing Processen: - Administratieve handelingen - Workflow Servicebus: - Adapter, Façade - Berichtenuitwisseling Services: - (Bestaande) applicaties - Functies en Data 3 nov 07 HvdR 15

16 Webservices standaards / protocollen BPEL electronic business framework Workflow-definitie: welke services wanneer aanroepen WSDL service description Service-definitie: met welke functies, parameters en resultaatwaarde de service aangeroepen kan worden SOAP standard protocol Service-aanroep: de verpakking waarmee een functie van een service aangeroepen kan worden. Service: Parameter en/of resultaat Meestal een compleet formulier in XML formaat, gedefinieerd met behulp van een XSD: XML - Schema XML XSD Basisformaat 3 nov 07 HvdR 16

17 Concusie: plaats van Webservices in het afstudeerframework Alleen voor koppelingen met andere interne en externe applicaties Leverancier-rol: invoerformulieren beschikbaar als service (in WSDL) Klant-rol: uitvoerformulieren genereren op basis van service-definitie (in WSDL) Administratie-rol: belastingaangiften, accountant-informatie, CPB-enquetes, nog te onderzoeken 3 nov 07 HvdR 17

18 Afstudeerwerk Literatuurstudies Literatuur - Wetenschappelijke publicaties - Model driven design (Hruby) - Handleidingen / manuals van software pakketten 3 nov 07 HvdR 18

19 Literatuur studie 1 administratieve systemen Te bepalen wat is er generiek in bestaande oplossingen wat zijn practices, werkwijzen wat zijn eisen: administratieve organisatie Onderscheid Niet-functioneel: Security, Logging, Menu, Printing, handleiding Functioneel: Invoer Verwerking Uitvoer Gegevens en Proces 3 nov 07 HvdR 19

20 Administratieve basis REA structuur model partij Contract McCarty 1982 Geerts 2000 Hruby 2004 Vandenbossche Verdaasdonk Group Clausule particip. Toezegging reservering fullfillment Agent particip. Event mutatie Resource Type Schedule Rules Linkage Responsibility verantw. dualiteit samenhang Custody 3 nov 07 HvdR 20

21 REA Structuur = vast Hruby Definitie van generieke oplossingen die d.m.v. configuratie toegewezen worden op onderdelen van het basismodel (Aspect Oriented Programming) Gedrag = Aspecten = variabel 3 nov 07 HvdR 21

22 Administratieve systemen architectuur TU-Twente Archimate 3 nov 07 HvdR 22

23 Administratieve systemen basisfuncties Administratieve software Menu, autorisatie, data-controle Workflow, taak-interactieschermen, geagendeerde (long-tem) processen GUI: n-records lijst / 1-record CRUD Zoeken, (management-)rapportage Externe koppelingen: webservices, EDI Output: brief, , etc.?? XML?? 3 nov 07 HvdR 23

24 Literatuurstudie 2 Software engineering technieken Model Driven Development Het model levert de code Generatoren, Metaprogramming Aspect, Subject Oriented Programming Functioneel / Verwerking / Security Domain Driven Development Het domein bepaalt het applicatiekader Configuration Driven Development Ontwikkelen = configureren (ERP implementeren = parameteriseren) 3 nov 07 HvdR 24

25 Model Driven Development CIM --- PIM --- PSM handmatig CIM PIM Computer independent model Platform independent model In tekstvorm Eisen / wensen Bedrijf / structuur UML: statisch, dynamisc OCL: constraints ASL: semantiek / actions Extra info tool Veel onderzoek naar deze tools PSM Platform Specific model Programma Code Interfaces Configuratiebestanden 3 nov 07 HvdR 25

26 Literatuurstudie 3 Bestaande frameworks.net / J2EE (n)hibernate (ORM), Struts (MVC) Apache: Cocoon, Velocity, Spring, Eclipse: Modelling, Open architecture, PHP MVC-based: Radicore, RubyOnRails implem.: Symfony, ModelDriven: Metal, 3 nov 07 HvdR 26

27 Bestaande Frameworks oude tegenstelling data vs proces Bestaande frameworks veelal datagericht Nadelen: omslachtig gegevensbeheer geen procesondersteuning Structuur -Business Object -Gegevensgericht -Datamodel -Entiteit -Statisch Gedrag -Functionaliteit -Procesgericht -Workflow -Aspect -Dynamisch 3 nov 07 HvdR 27

28 Selectie basis framework Moderne ontwikkelomgevingen Microsoft.NET omgeving => wizards/generatoren Java / J2EE applicatieservers => complexiteit Ruby-on-Rails => bruikbaar Essentiele Patterns MVC (Model View Controller) => Web GUI Fowler ORM (Object Relation Mapping) => Relationele database Overige eisen Programmeertaal: PHP Open-source resp. Open-for-change Mature (volwassen en professioneel) 3 nov 07 HvdR 28

29 Selectie PHP basis framework Meer dan 40 frameworks beschikbaar Short list: Zend framework (van de makers van PHP) Radicore (Workflow, XML/XSLT) CakePHP (Ruby on Rails in PHP) Symfony (Ruby on Rails ++ in PHP) Keuze voor: Symfony mature (9 jaar, uitstekende documentatie) Veel basis functionaliteit MIT-licentie => dus commercieel inzetbaar 3 nov 07 HvdR 29

30 Symfony Web PHP Framework Fowler Basis MVC (GUI en Batch) en ORM PHP5, Object geörienteerd Professioneel Internationalisatie en localisatie Database onafhankelijk Instelbare caching (productie omgeving) Gebruikersvriendelijk GUI en Ajax interfaces Ontwikkelaar- vriendelijk Omgevingen (Ontwikkeling, Test, Productie) Code management (via Subversion) Uitbreidbaar (op diverse niveuaus) 490 pag s 3 nov 07 HvdR 30

31 Controller Routing (URL) Filters Security Sessiebeheer Project Applicatie Module Actie View Functies Form beheer Valisaties Javascript + Ajax ORM Model Data-schema geen directe SQL Internationalizat. Generators Scafffolding => basis Administration => module 3 nov 07 HvdR 31

32 Afstudeerwerk Hoe nu verder 3 nov 07 HvdR 32

33 REA afbeelden op Symfony REA-structuur model Herkenning Resource, Event, Agent Basisfunctionaliteiten, bijv. dualiteit => openstaand Gedrags-aspecten Aspecten: data-elementen en functionaliteit afbeelden op Resources, Events en Agents Workflow Activity-based (zie radicore framework) Standaardfunctionaliteiten: menu-systeem (inclusief authorisatie) output-systeem(pdf, printing, mail-merge) Koppelingen Web- / SOA-services (WSDL, etc) Hruby Van der Aalst 3 nov 07 HvdR 33

34 REA model maken Het analyseren van het administratieve proces van het dienstverlenende bedrijf Het bepalen van de REA-entiteiten en REA-aspecten nodig voor dit administratieve proces 3 nov 07 HvdR 34

35 Symfony aanpassen Programmeren van extra modelleringsmogelijkheden binnen of boven het Symfony model Programmeren van de standaard REA functionaliteiten (bijv dualiteit) Programmeren van de voor het administratieve proces relevante aspectfunctionaliteit 3 nov 07 HvdR 35

36 En natuurlijk Eindverslag met de hoofdstukken: Opdrachtbeschrijving Keuze administratieve basis (REA) Keuze basis framework Ontwerp administratief model Ontwerp/aanpassing in het framework Conclusies 3 nov 07 HvdR 36