7 succesfactoren voor duurzaam ondernemen
|
|
- Leopold de Graaf
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ZAKENDOEN IN DE GROENE ECONOMIE 7 succesfactoren voor duurzaam ondernemen Marga Hoek Naar verwachting groeit de wereldbevolking tot circa 9 miljard mensen in Hierdoor zal, ook als het huidige welvaartspeil afneemt, de vraag naar grondstoffen en energie enorm groeien. Maar landbouwgronden en fossiele energiebronnen zijn eindig en veel essentiële grondstoffen zijn nu al schaars. Ons lineaire economische systeem de rechte weg van take, make en waste is in zijn huidige vorm dan ook niet houdbaar. Maar er is een oplossing: het roer snel omgooien en inzetten op een groene, circulaire economie. Hoe ziet ondernemen in die nieuwe economie eruit? Welke nieuwe spelregels gelden en hoe kunnen ondernemingen daar hun voordeel mee doen, bij het bouwen van hun businesscase? We beschrijven hier zeven succesfactoren voor duurzaam ondernemen. Lokaal waar het kan, mondiaal waar het moet De groene, circulaire economie De Groene Economie is per definitie een circulaire economie en koppelt winstgevendheid aan ecologische en sociale houdbaarheid. In een circulaire economie worden producten die hun functie hebben verloren steeds opnieuw gebruikt als grondstof voor hetzelfde of een ander product. Grondstoffen rouleren waar mogelijk oneindig en vinden steeds weer hoogwaardige toepassingen in andere producten. Dat heeft drie consequenties: 1. Afval = grondstof voor nieuwe toepassingen. 2. Energie = hernieuwbaar (elke economische activiteit moet mogelijk zijn met energie uit hernieuwbare bronnen, zoals windmolens, zonne-energie, energie uit afvalwater enz.). 3. Marktprijzen van grondstoffen en energie zijn gelijk aan de reële kostprijzen (om aan te zetten tot rationeel en zuinig gebruik van schaarse bronnen). Deze omschakeling naar een circulaire economie heeft verschillende voordelen, zo blijkt uit diverse onderzoeksrapporten: zo leidt het tot een robuustere economie met een hoger innovatieniveau, meer kapitaalproductiviteit en meer werkgelegenheid. Zeven succesfactoren Ondernemen in de Groene Economie draait net als nu om resultaten, continuïteit, rendement, concurrentievoordeel en groeimogelijkheden. Maar dan totaal anders ingevuld en gefinancierd, bijvoorbeeld door andere samenwerkingsvormen, door anders te produceren, andere verdienmodellen of andere financieringsconstructies. Kort gezegd, valt succesvol ondernemen in de Groene Economie samen met het integraal en vanzelfsprekend toepassen van zeven nieuwe succesfactoren. Deze worden hier eerst kort verwoord vanuit de visie van de ondernemer. Als ondernemer baseer ik mijn businesscase op kansen die het industriële ecosysteem biedt; 2... kies ik voor lokaal waar het kan, mondiaal waar het moet; 3... ontwerp en produceer ik met de levenscyclus én recycling in gedachten; 4... innoveer ik sneller en efficiënter door collectief te innoveren; 5... bouw ik mijn businesscase zoveel mogelijk op basis van (een mix aan) dienstverlening, in plaats van bezit; 6... realiseer ik mijn businesscase door deze zo nodig te verlengen en te verbreden ; 7... financier ik mijn businesscase meerlagig. 30 MANAGEMENT EXECUTIVE NOVEMBER/DECEMBER
2 7 succesfactoren voor duurzaam ondernemen We zullen deze succesfactoren hier nader toelichten. Succesfactor 1 Op zoek naar partners binnen het industriële ecosysteem De basis van circulair denken is eenvoudig: afval is grondstof. Ondernemers in de Groene Economie maken slim gebruik van de sociale, industriële en economische omgeving waarbinnen zij opereren. In plaats van reststromen als afval te lozen, verbranden of storten, zoeken ze naar mogelijkheden om die reststromen economisch te herwaarderen. De Groene Economie is daarmee, veel meer dan nu, een geheel van samenhangende deelsystemen waarin ondernemingen bewuste keuzes maken om tot een optimale businesscase te komen. Dat denken wordt ook wel organisatie-ecologie genoemd. Zo zijn er complexe, industrieel-organisatorische ecosystemen waarin ondernemingen elkaar helpen om restproducten nuttig en economisch rendabel in te zetten. Bijvoorbeeld door (rest)stromen zoals afvalwater, warmte of biogas uit te wisselen binnen gesloten kringloopsystemen, zonder ze af te wentelen op andere gebieden. Ze steunen elkaar dus bewust om duurzaam te zijn, in de keten en het netwerk. Dat heeft economische voordelen (verkopen van afval), organisatorische voordelen (duurzaamheid zit in eigen bedrijf, gehele keten én netwerk) en schaalvoordelen (samen organiseren). Een voorbeeld: Een woonwijk die volledig wordt verwarmd met restwarmte uit naastgelegen tuinbouwkassen. Succesfactor 2 Ontwikkeling en productie: lokaal waar mogelijk, mondiaal waar nodig De meeste huidige businessmodellen zijn gebaseerd op schaalvoordelen. Immers, de ogenschijnlijk oneindige aanvoer van primaire grondstoffen en goedkope brandstoffen maakt mondiale outsourcing mogelijk. In de Groene Economie hebben deze businessmodellen afgedaan: ze zijn eenvoudigweg niet duurzaam. Grondstoffen zijn niet oneindig en energie is niet (bijna) gratis. Ondernemers kiezen in dat perspectief zoveel mogelijk voor lokale productieprocessen, dichtbij de afnemer en de bron als dat aan de orde is. Daardoor kunnen ze optimaal inspelen op lokale verschillen in behoeften en betere mogelijkheden voor recycling en hergebruik creeren. Door te lokaliseren realiseren ze bewust ecologische en economische voordelen: minder transport, minder afval. En als mondiale schaalgrootte noodzakelijk is, bijvoorbeeld vanwege hoge ontwikkelingskosten of risicobeheersing, geldt: lokaal waar het kan, mondiaal waar het moet. Een voorbeeld van het lokaal sluiten van de kringloop zonder kwaliteitsverlies, is Van Houtum. De papierproducent vond een lokale partner die op basis van overtollige inktresten hoogwaardig verpakkingsmateriaal wist te ontwikkelen, tegen beduidend lagere (energie)kosten. Een goed voorbeeld van internationale ontwikkeling en productie, gecombineerd met lokale inzet en meerwaarde, is de ontwikkeling en productie van zonnepanelen. Succesfactor 3 Ontwerpen en produceren met de levenscyclus én recycling in gedachten Ondernemers in de Groene Economie gaan bij het ontwerpen van hun bedrijfsprocessen uit van het opnieuw inzetten van afgedankte eindproducten in het productieproces. Alle biologische en technische componenten van welk product ook moeten geschikt zijn voor hoogwaardige recycling, om daarna opnieuw ingezet te kunnen worden. Het ontwerpen van producten gebeurt dus met de levenscyclus én recycling in gedachten, oftewel, ontwerpen met het oog op hoogwaardige afbraak. Een bureaustoel is bijvoorbeeld zo ontworpen dat het frame (staal), de zitting (kunststof) en bekleding (katoen) snel en efficiënt gescheiden kunnen worden om in een andere vorm opnieuw dienst te kunnen doen. Grondstoffen rouleren waar mogelijk oneindig Daarbij wordt gewerkt volgens de richtlijnen van de Trias Materia: 1. Voorkom onnodig materiaalgebruik, door benutting, optimalisatie, levensduur, flexibiliteit en dematerialisatie. Een voorbeeld van dematerialisatie is de iphone: telefoon, fototoestel, walkman, navigatie, computer enzovoort gecombineerd in één klein, licht apparaat. 2. Gebruik duurzame en biologische materialen. 3. Gebruik technische materialen verstandig (scheidbaarheid, recyclebaarheid). Ontwerpen met het oog op hoogwaardige afbraak heeft enkele indirecte voordelen. Bedrijven krijgen beter te managen productketens, worden minder gevoelig voor prijsschommelingen van grondstoffen, stoten minder schadelijke stoffen uit en kunnen dankzij het modulaire ontwerp producten sneller upgraden en zo inspelen op veranderende marktbehoeften. Door samenwerking met consumenten (als klant, medeontwerper, aandeelhouder) ontstaan betere, langdurigere relaties met klanten. Een voorbeeld: Desso heeft de Cradle to Cradle -ontwerpfilosofie (afval is voedsel ) omarmd en gebruikt materialen die makkelijk scheidbaar en herbruikbaar zijn. Zo ontwikkelde het bedrijf een volledig recyclebare backing voor tapijttegels. Succesfactor 4 Collectief innoveren in de Groene Economie Door het circulaire karakter van de Groene Economie zijn ondernemingen niet alleen sterk afhankelijk van elkaar voor hun grondstoffenvoorziening. Ze staan ook voor nieuwe uitdagingen om eindeloos (circulair) hergebruik technisch en organisatorisch te realiseren. Daarmee is de incentive om in collectief verband te innoveren op product-, service- en procesniveau veel sterker. Samenwer- MANAGEMENT EXECUTIVE NOVEMBER/DECEMBER
3 CROWD SOURCING ALS INSPIRATIEBRON Nieuw boek over businessmodellen in duurzaamheid product, dienst en eigendom herzien. Het verband tussen het produceren, gebruiken en afdanken van een product moet duurzamer worden. Als leveranciers eigenaar blijven van de grondstoffen van hun product, zal de prikkel tot hergebruik veel groter zijn door de toenemende schaarste. Er zullen ook leveranciers zijn die energie bij hun producten gaan leveren. Dit heeft een grote impact op de verhoudingen tussen klanten en aanbieders en de positie van energiebedrijven. Niet alleen praktisch, maar ook juridisch en financieringstechnisch. Er zullen nieuwe energievormen en verdienmodellen ontstaan. Straks kopen we geen lamp, maar leasen we een x-aantal lichturen. We kunnen alleen overleven door deze ontwikkelingen te omarmen en ze te versnellen zodat we aan het stuur blijven zitten. Door kennis te delen, vinden we sneller de oplossing. Samenwerking in innovatie is absoluut noodzakelijk. Marga Hoek, directeur van De Groene Zaak, werkt aan een nieuw boek over businessmodellen in duurzaamheid. Het boek (met als titel Zakendoen in de Groene Economie) over zakendoen in de economie van morgen, verschijnt in mei 2013 bij Kluwer. Over de economie van morgen, de nieuwe economie, zegt Marga Hoek: Grondstoffen en energie worden schaars, relaties en communicatie veranderen. Multinationals zullen moeten leren omgaan met verdere decentralisering. De huidige businessmodellen werken daardoor straks niet meer. Daarom moeten we nu al nadenken over nieuwe manieren van relaties onderhouden, zaken doen en de begrippen Inbreng van de crowd Hoek heeft haar nieuwe boek opgezet in nauwe samenwerking met Kluwer en Enviu, een bedrijf dat crowd sourcing faciliteert en begeleidt. Want geheel in lijn met de nieuwe economie gebruikte ze de mogelijkheden van internet en sociale media om via crowd sourcing een open netwerk te creëren, als ondersteuning bij het schrijven van het boek. Op de website kon iedereen die betrokken is bij het onderwerp duurzame economie bijdragen, ideeën en cases plaatsen, op basis van zeven thema s. Hoek werkt deze thema s op grond van haar eigen visie, kennis en ervaring nu verder uit, ondersteund met de vele praktijkvoorbeelden en cases die inmiddels zijn aangereikt vanuit de crowd. Als het eindresultaat in het voorjaar verschijnt, heeft elk hoofdstuk in het boek vier conceptfasen doorlopen: eigen research en visie; vragen aan de crowd op basis van ingediende voorbeelden, vragen en cases; aanvullende research; en een uitgebreide review door Het Groene Brein en De Groene Zaak. Hoek beseft dat het boek inhoudelijk eigenlijk nooit helemaal af zal zijn. Dat geeft ook niet, want de ontwikkelingen gaan nu eenmaal altijd door. Er komt nog een internationale versie en er komt een online community. Doel is om een brede maatschappelijke discussie aan te zwengelen. Ook de gouden driehoek van politiek, bedrijfsleven en wetenschap moet zichzelf innoveren. Dit project bood hiertoe een uitgelezen kans. Want om onze basis te vernieuwen, moeten we op zoek naar een nieuw referentiekader. Dit boek wil hiervoor een opmaat zijn. 32 MANAGEMENT EXECUTIVE NOVEMBER/DECEMBER
4 7 succesfactoren voor duurzaam ondernemen ken draait niet langer om klassieke allianties, maar om samen zoeken naar schaalvoordeel, bijvoorbeeld in verduurzaming van processen en producten, energieopwekking of reststroomverwerking. Het organiseren tussen organisaties wordt daardoor belangrijker en levert concurrentievoordeel op. Eigen R&D-afdelingen verliezen aan betekenis. In de Groene Economie gaat het minder om bezit van kennis, maar veel meer om toegankelijkheid ervan; het beschikbaar en bruikbaar maken van kennis voor het netwerk, het geheel. Delen wordt vermenigvuldigen: door kennis ter beschikking te stellen, ontstaat een nieuwe businesscase. Dit leidt tot andere vormen van innovatie. Gevestigde ondernemingen investeren grootschalig in (startende) innovators die veel sneller en marktgerichter tot nieuwe ontwikkelingen kunnen komen. En door de financiële slagkracht van de moederorganisatie kunnen deze ontwikkelingen vervolgens sneller worden opgeschaald. Dit collectief innoveren staat of valt met wederzijds vertrouwen. Een voorbeeld is ingenieursbureau Deerns, dat regelmatig werkt met onafhankelijke jonge ondernemers binnen de muren van de eigen organisatie. In ruil voor hun vaak verfrissende inbreng in projecten, ondersteunt Deerns hen bij het opzetten van hun eigen onderneming en profiteren zij van de aanwezige infrastructuur en materie- of marktkennis. Soms leidt dit zelfs tot een integratie van ideeën en diensten van beide partijen. Succesfactor 5 Van product naar dienst In de circulaire economie ontstaat waardecreatie door het aanbieden van een functie aan de markt (bedrijven of consumenten), in plaats van door het overdragen van eigendom. Die functie kan bijvoorbeeld gemak en comfort zijn, in de vorm van warmte, vervoer, licht of communicatie. De consument koopt geen auto, maar vervoer of vrijheidsbeleving. Geen lamp, maar lich- Geen wasmachine, maar schone was. Consumenten consumeren op basis van de prestatie van producten, niet het bezit ervan. Deze performance-based consumption biedt voor ondernemingen aanzienlijke voordelen: een stabiele inkomstenstroom, die voortdurende innovatie en tussentijdse (gedeeltelijke) upgrading van producten mogelijk maakt; producten, van klein tot groot, gaan fungeren als grondstofbanken, waarin waardevolle grondstoffen tijdelijk zijn opgeslagen. De verwerkte grondstoffen kunnen naderhand weer worden hergebruikt voor nieuwe generaties producten. Groene Economie-producenten zijn dus nog maar beperkt afhankelijk van de grondstoffenmarkt, wat bijdraagt aan duurzame economische zekerheid. Voor consumenten zijn voordelen onder meer: geen zorgen over (milieu)correcte afdanking, geen grote financiële investeringen, maar het gebruiksrecht van een goed, actueel product, tegen vaste kosten. Een voorbeeld: In appartementencomplex de Havenbaron in Rotterdam zijn energieleidingen en -installaties kadastraal afgesplitst. Ze blijven in handen van de energieleverancier. Woningeigenaren hoeven daardoor niet te investeren in energetische renovaties; deze worden centraal en flexibel geïnitieerd en gefinancierd door een zakelijke partij. Succesfactor 6 Lengte maal breedte: iedere businesscase is maatwerk In de Groene Economie stellen ondernemingen hun businesscases altijd samen op basis van maatwerk. Ze verbinden inhoud aan meerdere inkomensstromen en meerdere partijen en zoeken naar mogelijkheden voor economische kruisbestuiving daartussen. Door meerdere partijen binnen, maar juist ook buiten de eigen sector aan boord te halen, genereren ze nieuwe geldstromen (het verbreden van de businesscase). Naast sectoroverstijgende dwarsverbanden hanteren ze een ruimere tijdshorizon om een positieve businesscase uit te werken ( verlengen van de businesscase). Zo realiseren ze maximale innovatie, langetermijnwaardecreatie én een positief rendement voor aanbieders en afnemers. Die aanpak verschilt wezenlijk van de businesscase in de huidige economie. Immers, bij toepassing van de gebruikelijke rendementseisen (terugverdientijd, ROI, netto contante waarde, interne rentevoet) en financieringsstructuren zijn duurzame projecten vaak moeilijk of niet financierbaar. Een voorbeeld van een duurzame (positieve) businesscase op maat is Strukton in Rotterdam. De gemeente wilde negen zwembaden in de stad verduurzamen. Strukton richtte daarvoor een juridisch zelfstandige entiteit op, Energie Service Company, waarmee de gemeente prestatieafspraken voor de besparingen heeft gemaakt (= verbreding). Daarnaast stelde de gemeente voor 10 jaar het budget voor beheer en onderhoud van de negen zwembaden ter beschikking aan ESCo (= verlenging). Dit leidde tot een sluitende businesscase: een gegarandeerde energiekostenbesparing van 34 procent, 15 procent reductie op het onderhoudsbudget en een structurele verbetering van het binnenklimaat van de zwembaden. Succesfactor 7 Meerlagig financieren In de Groene Economie krijgt geld zijn originele functie terug: langetermijnwaardecreatie mogelijk maken. Geld is weer een waarderingsmiddel en instrument voor wederkerigheid in een gemeenschap. Anders gezegd, bij financieringsaanvragen staat het gemeenschappelijke doel weer centraal. Niet de vraag: Wat kan ik met deze deal verdienen? is leidend, maar: Wat maak ik met de financiering mede mogelijk? De rol van financiële dienstverleners is kleiner dan in de oude economie, omdat duurzame ondernemers het aantrekken van vreemd vermogen zoveel mogelijk proberen te vermijden. Ze maken businesscases sluitend door de financieringskosten te minimaliseren en meerlagig inkomensstromen aan te boren: MANAGEMENT EXECUTIVE NOVEMBER/DECEMBER
5 1. Ze proberen de projecthaalbaarheid te vergroten door (afzet)zekerheden te vergroten, bijvoorbeeld door langjarige afzetgaranties, risicoafdekking, langjarige dienstenuitwisseling ( ruilen ), enzovoort. 2. Ze trekken het dan benodigde geld zoveel mogelijk aan van direct betrokken participanten, die een langetermijnbelang in de businesscase hebben (bijv. crowd funding), bereid zijn om risicodragend te investeren en zowel duurzaamheid als financieel rendement belangrijk vinden. 3. Ze trekken als laatste regulier vreemd vermogen aan (wat dankzij voorgaande stappen goedkoper kan, omdat het risicoprofiel lager is). Ook de overheid kan een rol spelen in de meerlagige financiering van duurzame businesscases, met garantstellingen en het inbrengen van (deel)budgetten, waardoor de financieringsbehoefte afneemt en de markt tegen een lagere rente en risico kan instappen. Een voorbeeld dat crowd funding werkt, is ideeënmakelaar Enviu. De onderneming wist 372 internationale investeerders te binden en bracht euro bijeen als aanvullende financieringsbron voor investeringen in duurzame start-ups. Nieuw spel, nieuwe regels In de Groene Economie brengen bedrijven een gezond financieel rendement in balans met ecologisch en sociaal maatschappelijk verantwoord handelen. Ze spelen een nieuw spel met nieuwe spelregels. Dat vereist veel ondernemerschap. Maar om het nieuwe spel te spelen is ook een overheid nodig, die volledig De vraag Wat kan ik met deze deal verdienen? is niet langer leidend stuurt op duurzaamheid en zorgt voor de juiste randvoorwaarden. Denk aan (het wegnemen van belemmerende) wet- en regelgeving, een voortrekkersrol in inkoop van duurzame oplossingen, een groen fiscaal stelsel, het creeren van een stabiel, gunstig investeringsklimaat voor duurzame investeringen, een minimale CO 2 -prijs, een grondstoffenpaspoort, enzovoort. Want alleen met elkaar ondernemers, betrokken consumenten en overheid kunnen we werken aan een Groene Economie. De bron van dit artikel is het boek Zakendoen in de groene economie - De 7 succesfactoren voor duurzaam ondernemen (2012), dat Marga Hoek schreef met coauteur professor Jan Jonker. 34 MANAGEMENT EXECUTIVE NOVEMBER/DECEMBER
Alles van waarde beschermen en behouden
Alles van waarde beschermen en behouden Rond 2050 wonen er zo n 9 miljard mensen op onze aarde. De vraag naar water, mais, olie en metaal zal dan ook drastisch toenemen. Onze aarde is niet onuitputtelijk,
Nadere informatieEnergie van ons allemaal
VNO-NCW Themabijeenkomst Energietransitie Michael Fraats Trianel Energie B.V. 28 November 2011 1 Energie van ons allemaal 30-11-2011 2 Energie van ons allemaal is de essentie van Trianel Energie: Gericht
Nadere informatieTOOLKIT VOOR DE ONTDEKKINGSTOCHT NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING
TOOLKIT VOOR DE ONTDEKKINGSTOCHT NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING Een Toolkit met de waarom, wat en hoe aanpak voor slim, sociaal en duurzaam organiseren Met de toolkit kunnen organisaties hun missie opnieuw
Nadere informatieDuik eens in uw afval en ontdek de grond stoffen van de toekomst
Duik eens in uw afval en ontdek de grond stoffen van de toekomst Bedrijfsafval: een waardevolle grondstof Onze natuurlijke bronnen worden schaarser en duurder. Gelukkig groeit het besef dat we zuiniger
Nadere informatieVan een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur
Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Aanpak van het USI Vraaggericht expertise mobiliseren om kennis te valoriseren ( integrating
Nadere informatieCirculaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen
Circulaire Economie en Duurzaamheid In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen Componenten van Duurzaamheid LANG- DUURIG- HEID GEZONDE LEEF- OMGEVING MILIEU
Nadere informatieDuurzame Ontwikkeling
Duurzame Ontwikkeling Korte toelichting op het begrip Praktische invulling - in bedrijven - technologie Invulling in het onderwijs J. Venselaar 17 november Duurzame ontwikkeling in het onderwijs 1 Duurzaam..
Nadere informatieManifest Circulair Onderwijs
Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed
Nadere informatieAlles van waarde beschermen en behouden
Alles van waarde beschermen en behouden Rond 2050 wonen er zo n 9 miljard mensen op onze aarde. De vraag naar water, mais, olie en metaal zal dan ook drastisch toenemen. Onze aarde is niet onuitputtelijk,
Nadere informatieStartbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering
Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering Amsterdam, 26 januari 2016 1 Inhoud Introductie 3 Zij waren er bij! 4 Circulaire economie 5 Waarom circulair? 6 Nederland Circulair! 7
Nadere informatieSILVER. Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop. www.armstrong.nl/plafonds www.armstrong-plafonds.be
SILVER Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop www.armstrong.nl/plafonds www.armstrong-plafonds.be Cradle to Cradle - de ingeslagen weg Cradle to Cradle is een innovatief concept waarbij productieprocessen
Nadere informatieSamen vooruit. in de circulaire economie. CIRCLES inspireert en ondersteunt u met tools en praktische kennis. Re-creating (y)our environment
Samen vooruit in de circulaire economie Re-creating (y)our environment CIRCLES inspireert en ondersteunt u met tools en praktische kennis Circulaire economie wat moet ik ermee? Circulaire economie: u hoort
Nadere informatieManifest Circulair Onderwijs
Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed
Nadere informatieStartbijeenkomst keten innovatieprogramma. Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur
Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur Utrecht, 21 oktober 2015 Inhoud Introductie 3 Zij waren er bij! 4 Circulaire economie 5 RACE programma 6 Sectoranalyse
Nadere informatieLeveranciersdag categorie management bedrijfskleding. MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD Ondernemen RIJK. Hanneke op den Brouw 23 april 2015
Leveranciersdag categorie management bedrijfskleding MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD Ondernemen RIJK Hanneke op den Brouw 23 april 2015 Wensbeeld bedrijfskleding Rijk Design Duurzaam materiaal Circulaire keten
Nadere informatie5 TIPS OM CIRCULAIR TE ONDERNEMEN. Whitepaper
5 TIPS OM CIRCULAIR TE ONDERNEMEN Whitepaper Een duurzame toekomst wacht je niet af, die maak je! In 2025 willen we bij HAVEP dat 90% van de werkkleding die we produceren circulair is. We zetten ons daarom
Nadere informatieDuurzaamheid, Energie en Milieu
Duurzaamheid, Energie en Milieu In de uitvoeringsagenda duurzaamheid van de gemeente staat: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van huidige generaties zonder de mogelijkheden
Nadere informatieGroene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming
Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business
Nadere informatieAb Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO
Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO Esther Loozen Atze Boerstra (Stanley Kurvers) NvvA Symposium 2010 1 Programma Introductie door Esther Loozen Korte inleiding over duurzaamheid+ MVO door Atze
Nadere informatiePLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg
PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg MKB-bedrijven worden geconfronteerd met nieuw beleid met betrekking tot producentenverantwoordelijkheid,
Nadere informatieKansen en uitdagingen Circulair inkopen
Kansen en uitdagingen Circulair inkopen Innovatiegericht inkopen voor de openbare ruimte 12 november 2015 Take Padding, PIANOo Evert Schut, Rijkswaterstaat Van afval als zorg Naar grondstof als kans De
Nadere informatieWinst met Waarde. In 3 stappen de unieke waarde van je bedrijf vergroten
Winst met Waarde In 3 stappen de unieke waarde van je bedrijf vergroten Erwin Meijboom Je hebt de stap genomen om deze e-paper te downloaden! Ben je startend ondernemer, wil je je startup gaan ontwikkelen,
Nadere informatieBeleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu
Beleggen in de toekomst de kansen van beleggen in klimaat en milieu Angst voor de gevolgen? Stijging van de zeespiegel Hollandse Delta, 6 miljoen Randstedelingen op de vlucht. Bedreiging van het Eco-systeem
Nadere informatieRotie: Cleaning & Services Amsterdam: Tankstorage Amsterdam: Orgaworld: Biodiesel Amsterdam:
Rotie maakt onderdeel uit van de Simadan Groep. De Simadan Groep is een wereldwijd uniek industrieel ecosysteem waarin bij het verwerken van organische reststromen en frituurvet geen bruikbare energie
Nadere informatieCirculair Inkopen Van theoretisch kader naar pragmatische uitwerking. Pieter van den Herik & Menno van der Valk Alkmaar:
Circulair Inkopen Van theoretisch kader naar pragmatische uitwerking Pieter van den Herik & Menno van der Valk Alkmaar: 8-9-2016 Circulair inkopen Alkmaar 8 september 2016 Pieter van den Herik - MVO Nederland
Nadere informatieWijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord
Nadere informatieCirculair Inkopen Utrecht op weg naar duurzame markttransformatie
Circulair Inkopen Utrecht op weg naar duurzame markttransformatie Opdrachtgevers: - Provincie Utrecht - Gemeente Utrecht - Gemeente Amersfoort Middag/avond over biobased aanbesteden Centre of Expertise
Nadere informatieDe waarde van biomassa
De waarde van biomassa Betaalbaar beheer en onderhoud 1 oktober2015 Mireille Götz Programmamanager Omdat wij niet denken aan onze toekomstige generaties, zullen zij ons nooit vergeten Biobased Economy
Nadere informatieMevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren,
Vrijdag 10 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Comité van de Regio s Resource Efficient Europa Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau,
Nadere informatieUW BEDRIJF FINANCIEREN
UW BEDRIJF FINANCIEREN BEDRIJFSFINANCIERING Zonder financiering kan een onderneming niet bestaan. Of het nu gaat om de omvang van het eigen vermogen of de ontwikkeling van uw werkkapitaal: de wijze waarop
Nadere informatieSchoonschip is de meest duurzame drijvende woonwijk van Europa, bestaande uit 46 drijvende huishoudens die een nieuwe standaard definieert voor
Schoonschip is de meest duurzame drijvende woonwijk van Europa, bestaande uit 46 drijvende huishoudens die een nieuwe standaard definieert voor duurzame stedelijke ontwikkeling in Amsterdam. HET PROJECT
Nadere informatieSILVER. Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop.
SILVER Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop www.armstrong-plafonds.nl www.armstrongplafonds.be Cradle to Cradle - de ingeslagen weg Cradle to Cradle is een innovatief concept waarbij productieprocessen
Nadere informatieCirculaire Economie en buitenruimte. Innovatie gericht circulair inkopen. Erick Wuestman Stichting Circulaire Economie
Circulaire Economie en buitenruimte Innovatie gericht circulair inkopen Erick Wuestman Stichting Circulaire Economie Adviseren Begeleiden Ontwikkelen Verbinden Ondernemingen Onderwijs Onderzoek Overheid
Nadere informatieDuurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013
Duurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013 Introductie van het bedrijf Uitvinder van de Heuga tapijttegel Omzet $ 1 miljard 3500 medewerkers
Nadere informatieNaar een duurzaam Hyperion. Bouwen als een. Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen van de boom
Bouwen als een boom Materialen en Energie Stadskantoor in Venlo gebouwd volgens Cradle to Cradle principes Wortels zijn de fundering Wortels halen water uit de grond om dit te transporteren door de aderen
Nadere informatie1 VERPAKKEN IN EEN CIRCULAIRE Copyright 2017 ECONOMIE KIDV door de VNV en het KIDV
1 VERPAKKEN IN EEN CIRCULAIRE Copyright 2017 ECONOMIE KIDV door de VNV en het KIDV 13 maart 2017 platform voor experts professionalisering van het verpakkingsvak profiel versterken binnen het bedrijfsleven
Nadere informatieVoorproefje Cosun MVO-verslag 2011
Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011 1 Dit is een voorproefje in druk van het digitale Cosun MVO-verslag over 2011. Wilt u meer gegevens raadplegen over wat wij zoal ondernemen met het oog op onze maatschappelijke
Nadere informatieDuurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen
Duurzaamheid De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid Duurzaamheid is één van de belangrijke aandachtspunten van het bedrijfsleven. Deze brochure is een initiatief van EMPAC, de organisatie van de
Nadere informatieCradle to Cradle - duurzaamheid staat voorop SILVER. Plafond&Wand SYSTEMEN.
Plafond&Wand SYSTEMEN Samen van idee tot werkelijkheid SILVER Cradle to Cradle - duurzaamheid staat voorop www.armstrong.nl/plafonds www.armstrong-plafonds.be Cradle to Cradle - de ingeslagen weg Cradle
Nadere informatieContext en opgave CE community. Voor welke opgaven staan SmartwayZ.NL en InnovA58?
Context en opgave CE community Voor welke opgaven staan SmartwayZ.NL en InnovA58? Beleid duurzame leefomgeving Parijs waarmaken -20% CO2 in 2020 Energieneutraal 2030 Klimaatneutraal en Klimaatbestendig
Nadere informatieCirculaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel
Circulaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel Niveaus van circulariteit (10 R s) 1. Refuse: weigeren/voorkomen gebruik 2. Reduce: gebruik
Nadere informatieSlim. Zakelijk. Dynamisch. Maasterras Drechtsteden. Kansen voor Duurzaamheid
Slim Maasterras Drechtsteden Zakelijk Kansen voor Duurzaamheid Dynamisch Voorbeeld van hoogwaardig functioneel groen in stedelijke context Boston Children s Museum Plaza, Boston Michael van Valkenburg
Nadere informatieBetekenis van circulaire economie voor de grondketen
Betekenis van circulaire economie voor de grondketen Bodembreed 13 november 2018 Mark in t Veld (Tauw) Jeroen Nagel (RWS) RWS Duurzame Leefomgeving 2 Rijkswaterstaat Circulaire Economie GWW & RWS RWS is
Nadere informatieHoe festivals de overstap kunnen maken naar een (meer) circulaire drankverpakking. Gumbeer. Marc Breugem & Kayleigh de Ruiter
Hoe festivals de overstap kunnen maken naar een (meer) circulaire drankverpakking Gumbeer Marc Breugem & Kayleigh de Ruiter Leeswijzer Dit document beschrijft hoe festivals de overstap kunnen maken naar
Nadere informatieDe ONBEKENDE KANT van PLASTIC. Waarom worden zoveel. producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt?
De ONBEKENDE KANT van PLASTIC Waarom worden zoveel producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt? PLASTIC IS WAARDEVOL Tijdens de productie en gebruik EEN
Nadere informatiePrestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen
Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen 6 december 2011 Albert Hulshoff Ede 22 maart 2012 Prestatiecontracten - Prestatiecontracten - ESCo-eigenschappen
Nadere informatieSmart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek
KvK Ondernemerspanel onderzoek Smart Industry Algemene gegevens: Start- en einddatum onderzoek: 02-07-2014 tot 22-07-2014 Aantal deelnemende ondernemers: 484 (doelgroep mkb-topsectoren) In dit document
Nadere informatieCirculaire woning- en utiliteitsbouw
Transitieagenda Circulaire woning- en utiliteitsbouw Overijssel Pioneering Café 6 november 2018 Jan Straatman, Balance & Result Jan Straatman j.straatman@balance-result.nl; 06-27014879 www.balance-result.nl
Nadere informatieSamenvatting. economy.
Samenvatting 6 SAMENVATTING Samenvatting Door toenemende technologische kennis en innovatie is het steeds beter mogelijk om de verschillende bestanddelen van planten, bomen, gewassen en dierlijke reststromen
Nadere informatieEnergy Service Company: een kans voor u?
1 Energy Service Company: een kans voor u? Stand van zaken provinciale pilot & Kansen voor de installatiebranche Hans van der Heide Pilot provincie Friesland (1) Doel: Ervaring opdoen met het opzetten
Nadere informatieProgramma Circulaire Economie
Programma Circulaire Economie Opening voorzitter Circulaire economie Wat is dat? Kringloop goederen; zo hoort het Pauze Hoe werkt HVC Discussie Afsluiting Schrijf in voor 4 juni. Bezoek bedrijven Samen
Nadere informatieDuurzaamheid als drager voor gebiedsontwikkeling. Drs. ing. Bert Krikke Projectdirecteur
Duurzaamheid als drager voor gebiedsontwikkeling Drs. ing. Bert Krikke Projectdirecteur Inhoud presentatie 0. Hoe omgaan met ambities 1. Wat is het Ecomunitypark 2. Voor wie is het park 3. Van samenwerking
Nadere informatieDE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017
DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische
Nadere informatieGrootschalige verduurzaming door creatieve coalities
Grootschalige verduurzaming door creatieve coalities André de Groot gemeente Rotterdam, programma Versnelling010 27 januari 2015 Opbouw stedelijk programma Duurzaam Groene, gezonde en veerkrachtige stad
Nadere informatieENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019
ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:
Nadere informatieGrootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven. Marc Kok, directeur Energie Service Noord West
Grootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven Marc Kok, directeur Energie Service Noord West Trends:: Stijgende prijzen? foto: epa Duitse zon drukt dagprijs Nederlandse stroom 31-01-2012
Nadere informatieDe toekomst van. de sloop- en afval keten
De toekomst van de sloop- en afval keten René Plaggenburg Directeur sloop en reststoffencentra Dusseldorp Wie is Dusseldorp? Ontstaan in 1949 2003: drie business units Dusseldorp Groep Inzameling en Recycling
Nadere informatieMasterclass reeks Circulair Ontwerpen & Bouwen voor Architecten
Masterclass reeks Circulair Ontwerpen & Bouwen voor Architecten ALGEMENE DOELSTELLINGEN Na het volgen van deze masterclass reeks: Kan ik de waarde onderschrijven van de circulaire economie Ken ik de definitie
Nadere informatieHet grondstofpaspoort
Het grondstofpaspoort Samen werken aan een circulaire economie Alliander & Duurzaam ondernemen In de transitie naar een duurzame samenleving is het van belang om samen te zoeken naar houdbare oplossingen,
Nadere informatieStrategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid
Strategische visie Biomassa 2030 drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid Waarom deze visie? De uitdaging 2 Naar een circulaire en biobased economie 3 Visie Biomassa 2030 Kernvraag:
Nadere informatie#Welkom op de Wal. #Duurzaam denken en doen PLATFORM VOOR WONEN SPECIAL DUURZAAMHEID
W SPECIAL DUURZAAMHEID PLATFORM VOOR WONEN UITGAVE VOOR SAMENWERKINGSPARTNERS VAN WOONBEDRIJF VOORJAAR 2017 WPLATFORM.NL #Duurzaam denken en doen #Welkom op de Wal DUURZAAM DENKEN EN DOEN Ambitie, uitgangspunt
Nadere informatieSBIR Verduurzamen voedselproductie
SBIR Verduurzamen voedselproductie Informatiebijeenkomst 16 juli 2014 Alexia Michel, Ministerie EZ Topsector Agri&Food en Tuinbouw&Uitgangmaterialen Achtergrond Initiatief: topsector Agri&Food en ministerie
Nadere informatieCirculaire economie en de bouw & vastgoed sector
Circulaire economie en de bouw & vastgoed sector Cradle2Cradle Café Geert Dirkse & Irene Samwel 12 april 2018 Irene Samwel Den Haag 6 april 2017 2 2 Circulariteit in de praktijk 1 Circulaire economie:
Nadere informatieB-85 Green Deal verduurzamen dierenbeschermingcentra
B-85 Green Deal verduurzamen dierenbeschermingcentra Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu,
Nadere informatieG4 steden zetten in op een circulaire economie: Steden zijn de motor van de transitie. Uitdaging. Nederland circulaire hotspot.
G4 steden zetten in op een circulaire economie: Steden zijn de motor van de transitie. Uitdaging Grondstoffen dreigen schaars te worden door een groeiende bevolking en toenemende welvaart in de wereld.
Nadere informatieSynergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie
Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Doelstelling thema bijeenkomst: Inzicht in ontwikkelingen bij overheid, industrie en agrarische sector Inzicht in kansen voor synergie
Nadere informatieCASUS: KERAMIEK, BITUMEN, ISOLATIE, GIPS
CASUS: KERAMIEK, BITUMEN, ISOLATIE, GIPS Scheiden vervuilende fracties Bouw en sloop Maar 10 van de totale volume behelst de meest vervuilende stromen zoals: Keramiek, Bitumen, Isolatie, C-Hout en E-waste,
Nadere informatieDe onstuimige groei van as-a-service
6 december 2018 Sector Advisory De onstuimige groei van as-a-service Steven Peters Sector Banker Technologie, Media en Telecom Strategische dialoog, publicaties, presentaties 2 In 30 minuten 1 Rugwind
Nadere informatieDuurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt
Duurzame Industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieSymposium Groene ICT en duurzaamheid januari 2014
Missie Visie ICT groeit, ongecontroleerd, in een ijzingwekkend tempo. In hetzelfde tempo groeit onze afhankelijkheid, ongecontroleerd. Dit levert een enorm spanningsveld waarvan weinig mensen zich bewust
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Vóór dat u beleid ontwikkelt is het van belang om de vraag: Waaròm zou ik MVO beleid ontwikkelen? te beantwoorden. Het antwoord op deze vraag bepaalt hóe u het MVO
Nadere informatieSociaal ondernemen: een alternatief voor onze roofbouw-economie FTM
1 van 7 08-05-17 11:08 ftm.nl Sociaal ondernemen: een alternatief voor onze roofbouw-economie FTM Nadine Maarhuis 9-11 minuten In ons huidige economische systeem staat het creëren van waarde voor mens
Nadere informatieUITVRAAG CIRCULAIR BOUWEN ICM MASTERCLASS 2017
UITVRAAG CIRCULAIR BOUWEN ICM MASTERCLASS 2017 DEMONTABEL BOUWEN Menno vd Veen, manager Duurzaamheid en Circulair Bouwen zijn belangrijke thema's bij woningcorporatie De Woonplaats. Wij zijn daarom ook
Nadere informatieRecycling is niet iets wat we erbij doen. Het is waar we ons op baseren
Recycling is niet iets wat we erbij doen Het is waar we ons op baseren Recycling het zit in ons DNA Tegenwoordig heeft iedereen het over afval als hulpbron. Maar bij DS Smith Recycling is het dat ook echt.
Nadere informatieRijkswaterstaat circulair
Rijkswaterstaat circulair ir. Bon Uijting Adviseur CE in de GWW Rijkswaterstaat WVL 16-01-2019 Wat is de ambitie van RWS? Bestuur RWS: RWS werkt circulair in 2030 Rijksbrede programma: 50% minder primaire
Nadere informatieInnovatieagenda Melkveehouderij
Innovatieagenda Melkveehouderij stappen naar een nieuwe melkweg samen met ketenpartijen in de melkveehouderij INLEIDING NL 20 Waarom een innovatieagenda? Innovatie is een belangrijke voorwaarde voor de
Nadere informatieRecycling is niet iets wat we erbij doen. Het is waar we ons op baseren
Recycling is niet iets wat we erbij doen Het is waar we ons op baseren Recycling het zit in ons DNA We beheren meer dan 5 miljoen ton aan recyclebaar materiaal en Tegenwoordig heeft iedereen het over afval
Nadere informatieCirculaire Economie. Keten innovatie als sleutel voor best practices. IJmuiden 8 december 2016 Pieter van den Herik - MVO Nederland
Circulaire Economie Keten innovatie als sleutel voor best practices IJmuiden 8 december 2016 Pieter van den Herik - MVO Nederland Kennis- en netwerkinstelling met meer dan 70 aangesloten brancheorganisaties
Nadere informatieGreen Deal Concreet 1.0
Green Deal Concreet 1.0 Een groep vooraanstaande bedrijven en brancheorganisaties in de betonketen hebben in 2011 samen met MVO Nederland het MVO Netwerk Beton opgericht. Op 4 oktober 2011 heeft het MVO
Nadere informatieAfdeling Inkoop Januari 2017
Maatschappelijk Verantwoord Inkopen MVI-beleid in de praktijk Afdeling Inkoop Januari 2017 MVI-beleid Doel Waarom MVI-beleid? Als netbeheerder willen wij in de transitie naar een duurzame samenleving onze
Nadere informatieHet Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten
Het Energiebeleid van komende jaren dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Opbouw Ambities en hoofdlijnen Ontwikkelingen in het energieveld Keuzes van het kabinet Ambitie Regeerakkoord: 1. Minder
Nadere informatieEEN DUIM VOOR DELEN. ik deel INFOFICHE. daar wordt iedereen beter van
daar wordt iedereen beter van EEN DUIM VOOR DELEN INFOFICHE 1 1.1 DEFINITIE Delen is een vorm van consuminderen (minder verbruiken) en consumanderen (anders verbruiken). Bij delen ligt het accent op gebruiken
Nadere informatieDe toegevoegde waarde van een duurzame werkplek
De toegevoegde waarde van een duurzame werkplek Zó maakt u automatisering onderdeel van uw duurzaamheids-doelstelling Dat duurzaamheid een belangrijke kernwaarde is binnen het bedrijfsleven spreekt voor
Nadere informatieFinanciering verduurzaming bedrijventerreinen GebiedsESCo, hoe pak je dat aan? 12 juni 2014
#gebiedsesco Financiering verduurzaming bedrijventerreinen GebiedsESCo, hoe pak je dat aan? 12 juni 2014 #gebiedsesco Programma Gijs Schuurhuis (De Urbanisator Plaspoelpolder) Welkomstwoord Hans Korbee
Nadere informatieOntbijtbijeenkomst De Maatschappij. Hartelijk welkom
Ontbijtbijeenkomst De Maatschappij Hartelijk welkom Even voorstellen Rabobank Breda Samen sterker Duurzaam nieuw hoofdkantoor Rabobank Breda 1509142 Duurzaam nieuw hoofdkantoor: film MKB-visie Alexander
Nadere informatieDe toekomst is dichterbij dan je denkt
Duurzaamheid begint bij jezelf Wij stellen ambitieuze doelen voor een duurzame toekomst. Wij streven ernaar om een zo duurzaam mogelijk assortiment aan te kunnen bieden. Wij geloven in een productieketen
Nadere informatieWat is jouw grootste uitdaging als ondernemer?
Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? De Week van de Ondernemer doet het gehele jaar onderzoek naar de belangrijkste uitdagingen van ondernemers. We presenteren hierbij de belangrijkste uitkomsten.
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL 18/01/2018 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatieSamen halen we alles eruit
Waarom kennisinstellingen kiezen voor innoveren met afval en de laatste ontwikkelingen inzameling & reiniging Samen halen we alles eruit Nico Spaansen NVRD Noord 3 november 2016 Transitie in de markt Van
Nadere informatieBelemmeringen voor een circulaire economie
Belemmeringen voor een circulaire economie In zijn advies Circulaire economie: de wens naar uitvoering heeft de Rli de belemmeringen nauwkeurig in kaart gebracht en in vijf categorieën samengevat; het
Nadere informatieWat zijn voor Nederland de argumenten voor en tegen CO2-afvang en -opslag (CCS*)?
Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE 06/12/2017 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is
Nadere informatieSANITAIR PAPIER > SATINO > VAN HOUTUM
SANITAIR PAPIER > SATINO > VAN HOUTUM PAPIER > PAPIER > PAPIER > PAPIER > PAPIER > PAPIER Wie aan duurzaamheid denkt, denkt misschien niet direct aan papieren handdoekjes en toiletpapier. In breder perspecfief
Nadere informatieLicht als dienst: LAAS, Pay per lux, Philips Lighting Capital en circulaire verlichting.
Licht als dienst: LAAS, Pay per lux, Philips Lighting Capital en circulaire verlichting. Jody Paulus Key Accountmanager Philips Lighting Belux 14-02-2017 1 De klant Ik ben niet geïnteresseerd in het product
Nadere informatie1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening
1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,
Nadere informatieWorkshop C-Bèta 23 mei 2019
A new vision of value Workshop C-Bèta 23 mei 2019 Michiel Huijgen Senior consultant Sustainability Michiel heeft de KPMG True Value methodologie o.a. toegepast voor NS, Prorail, het Havenbedrijf Rotterdam,
Nadere informatieWie weet wat Avri doet?
Opdracht 1 Welkom Wie weet wat Avri doet? Opdracht 1 antwoord Welkom Wie weet wat Avri doet? In Rivierenland zamelt Avri afval in. Opdracht 2 Woordweb Als je het woord afval hoort, waar denk je dan aan?
Nadere informatieWat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*?
Samenvatting van de bevindingen van de Nationale DenkTank 2012 boer Consument Wat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*? verwerker *De voorstellen van de denktank voor
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatie