Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Project reisdocumenten Nr. 18 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 's-gravenhage, 9 september 1993 In deze zesde voortgangsrapportage informeer ik u over de voortgang van het project Reisdocumenten. Achtereenvolgens besteed ik aandacht aan de aanbesteding, de financiële aspecten rond de invoering van de nieuwe documenten, decentrale personalisering, informatievoorziening en de voorgenomen planning van het project, dat over de gehele linie gekenmerkt wordt door een nauwe samenwerking metde VNG. Aanbesteding In mijn brief van 19 augustus jl. heb ik de keuze voor Joh. Enschedé Security Cards and Documents B.V. als leverancier van de nieuwe reisdo cumenten bekend gemaakt. De offerte van Joh. Enschedé bleek volgens het criterium «economisch meest voordelige aanbieding» het best te voldoen aan de in de Europese aankondiging en het projectprogramma gestelde eisen. Het accountantskantoor Deloitte & Touche heeft alle onderdelen van de selectieprocedure gevolgd; het heeft inmiddels gerap porteerd van oordeel te zijn dat de gunning van de opdracht met de noodzakelijke zorgvuldigheid en objectiviteit tot stand is gekomen. Tijdens de aanbestedingsprocedure is het met de leverancier te sluiten contract al in concept aan de offrerende bedrijven voorgelegd. Ook de Landsadvocaat is over de inhoud daarvan geraadpleegd. Ik verwacht het contract binnenkort te kunnen ondertekenen. Het doel van de aanbestedingsprocedure was een leverancier te selec teren die in staat wordt geacht om binnen de gestelde tijd nieuwe reisdo cumenten te ontwikkelen en te produceren die in vergelijking met de huidige documenten beter beveiligd zijn. De door Joh. Enschedé uitge brachte offerte rechtvaardigt mijn verwachting dat dit het geval zal zijn F ISSN Sdu Uitgeverij Plantijnstraat 's-gravenhage 1993

2 De nieuwe reisdocumenten bevatten een hoogwaardige combinatie van fysieke beveiligingskenmerken die in de huidige reisdocumenten niet voorkomt. De documenten voldoen aan de volgens internationale standaard voorgeschreven specificaties (ICAO 9303/2, ISO 7501). De houderpagina van het paspoort en de kaart zijn bijvoorbeeld voorzien van een machineleesbare strook. In deze machineleesbare strook worden houdergegevens en documentnummer vermeld. Hierdoor kunnen reizi gersstromen sneller worden afgehandeld en kunnen de reisdocumenten via machinelezers bij (grens)controle worden getoetst aan een informa tiebestand van gestolen en vermiste documenten. Ten behoeve van de invulling van de machineleesbare strook en omwille van de uniforme invulling van de documenten wordt het gebruik van een printer dwingend voorgeschreven; invullmg met behulp van een schrijfmachine of paspoortpen is dus niet meer mogelijk. Printer en andere hulpapparatuur worden meegeleverd; de kosten ervan zijn door Johan Enschedé verrekend in de geoffreerde documentenprijzen. In overleg met o.a. de VNG zullen voor 1 oktober a.s. de tot afgifte bevoegde instanties worden geïnformeerd over de gevolgen hiervan voor de praktijk van de personalisering. Omdat nog een lange weg is te gaan alvorens de nieuwe documenten per 1 januari 1995 kunnen worden ingevoerd, zijn binnen het project diverse waarborgen ingebouwd om risico's te minimaliseren. Zo zal een onafhankelijke instantie zowel op de proefdocumenten, als op de defini tieve documenten en het daarmee samenhangende produktieproces, contra-expertise uitvoeren. Het Bundeskriminalamt (BKA) heeft zich bereid verklaard om deze contra-expertises uit te voeren. Ook verleent TNO in voorkomende gevallen technisch-inhoudelijke ondersteuning. Financiële aspecten In mijn brief van 4 juni van dit jaar (TK , nr. 16) heb ik u de uitkomsten van de besluitvorming in de ministerraad over de budgettaire gevolgen van de invoering van de nieuwe reisdocumenten meegedeeld. De ministerraad heeft besloten om, met het oog op de in te voeren identificatieplicht, de prijs van de reis en identiteitskaart voor de burger in taeginsel te beperken tot de werkelijke kosten ervan, dat wil zeggen de produktiekosten van de documenten met een opslag voor de rijks en gemeentelijke «handlingskosten». De ministerraad besloot tevens dat de invoering van de nieuwe reis en identiteitskaart niet mag leiden tot derving van inkomsten voor het rijk. Als gevolg daarvan moeten de rijks leges op paspoorten worden verhoogd. Om de nadelige financiële gevolgen hiervan voor de burger te beperken besloot de ministerraad tevens om de geldigheidsduur van de nieuwe documenten te verlengen van vijf naar zes jaar. Uit het nadien uitgebrachte advies van de Gunningsadviescommissie is gebleken dat de in mijn brief geraamde verhoging van de rijksleges geringer kan zijn dan verwacht. De door Joh. Enschedé geoffreerde prijzen blijken namehjk, zonder dat het nagestreefde beveiligingsniveau geweld wordt aangedaan, geringer te zijn dan de aannames welke ten grondslag lagen aan de voorlopige legesberekening in bovengenoemde brief. Een verlenging van de geldigheidsduur is dan ook niet meer noodza kelijk, te meer daar deze extra problemen met zich brengt. Zo heeft verlenging van de geldigheidsduur met een jaar tot gevolg dat er gemiddeld minder reisdocumenten per jaar worden verkocht. Uitgaande

3 van een structureel gelijkblijvende opbrengst voor het rijk zouden dan de rijksleges per document extra moeten worden verhoogd. Dat leidt dan weer tot een vermindering van de afzet aan paspoorten als gevolg van het substitutie-effect tussen reis en identiteitskaart enerzijds en paspoort anderzijds, enz. Door de geldigheidsduur niet te verlengen van vijf naar zes jaar wordt bovendien voorkomen dat we uit de pas gaan lopen met de internationaal gangbare geldigheidsduur van vijf (soms tien) jaar. Inmiddels heb ik het NIPO opdracht gegeven om een aanvullend onderzoek te verrichten naar het substitutie-effect. Dat onderzoek is nodig omdat in het U bekende eerste NlPO-onderzoek geen rekening is gehouden met een eventuele verhoging van de paspoortprijs. Ook andere vooronderstellingen dienden te worden aangepast of aangevuld, zoals het onlangs bij de behandeling van de Wet op de Identificatieplicht door U aanvaarde amendement om het rijbewijs in meer situaties als wettelijk identiteitsbewijs aan te merken. De uitkomsten van dit NlPO-onderzoek, dat ik eerst wil afwachten alvorens U nader te informeren over definitieve prijzen, wordt betrokken bij de binnenkort in gang te zetten wijziging van het Besluit Paspoortgelden. Decentrale personalisering In eerdere rapportages (TK , nrs. 1 en 2) heb ik u meegedeeld ook in de nieuwe situatie uit te gaan van decentrale personalisering, tenzij daartegen uit een oogpunt van beveiliging onoverkomenlijke bezwaren bestaan. Ik heb laten onderzoeken of en zo ja welke zwakke(re) plekken er in de beveiliging van het afgifteproces zitten en welke maatregelen kunnen worden getroffen om deze te verbeteren. Het gaat daarbij om een combinatie van organisatorische maatregelen die, in samenhang met de beter beveiligde documenten en de toepassing van informatievoorziening en technologie, tot een voor decentrale personalisering hoger aanvaardbaar niveau van beveiliging leiden. Uit het uitgevoerde onderzoek is gebleken dat de verantwoordelijke autoriteiten zich goed bewust zijn van de mogelijke risico's die zij lopen. Zij hebben daarom al veel maatregelen getroffen om eventuele risico's te beperken. Veel organisaties zoeken nog naar verbeteringen en kunnen daarbij van elkaar het nodige opsteken. In overleg met de betrokken autoriteiten is daarom besloten om de uitvoeringsregelingen op een aantal punten aan te passen en aanvullende (model)procedures en adviezen voor te bereiden die een betere uitvoering van de voorschriften bevorderen. Door middel van instructies en voorlichting zullen de betrokken medewerkers op dit belangrijke aspect worden geattendeerd. In lijn met de Paspoortwet staat de eigen verantwoordelijkheid van de bevoegde autoriteiten, ook wat betreft de beveiliging, voorop. Vanuit deze benadering ligt de nadruk bij het toezicht vanuit Binnenlandse Zaken op het tot stand brengen van algemene regelgeving en het desge wenst adviseren en ondersteunen van individuele autoriteiten bij de inrichting van hun beveiligingsorganisatie. Het repressieve toezicht omvat in eerste instantie het reageren op signalen over een ontoerei kende beveiligingssituatie bij een autoriteit. In overleg met de betref fende autoriteit kan vervolgens worden gewerkt aan een verbetering van de situatie.

4 \/^i,,-. r. HP huidine voorschriften zijn de verstrekkende autoriteiten verplicht om maatregelen te treffen ter beveiliging van de onder hen berustende documenten, attributen en dergelijke. Ten behoeve van de fysieke beveiliging van de voorraad documenten bij de gemeenten heb ik de burgemeesters in een vertrouwelijke circulaire richtlijnen gegeven. Alle gemeenten moeten sinds 1 januari 1993 aan de richtlijnen voldoen. Aan de overige autoriteiten, waarvoor deze richtlijn nog niet geldt, worden overeenkomstige eisen gesteld. Ook de Gunningsadviescommissie heeft zich gebogen over de decen trale personalisering, in het bijzonder over mijn vraag of de in de offertes aangeboden mogelijkheden voor decentrale personalisering betere waarborgen bieden voor de beveiliging dan de huidige situatie. De bevin dingen van de Gunningsadviescommissie brengen mij tot de conclusie dat ook vanuit dit gezichtspunt de door Joh. Enschedé uitgebrachte offerte een meerwaarde oplevert ten opzichte van de huidige generatie reisdocumenten. Ik heb daarom besloten voor de looptijd van het met Joh. Enschedé af te sluiten contract het beginsel van decentrale perso nalisering onverkort te handhaven. Daarmee leg ik overigens geen defini tieve keuze vast voor de verdere toekomst. Serieuze benadering van de beveiligingsproblematiek vereist een voortdurend blijven volgen van de relevante ontwikkelingen teneinde te kunnen nagaan waar de kritische grens ligt waar een redelijkerwijs te garanderen optimale beveiligmg door middel van logistieke en beveiligingstechnische maatregelen bij decen trale personalisering nog mogelijk is. Informatievoorziening Onderzocht is welke bijdrage een goede informatievoorziening en technologie kunnen leveren aan de bestrijding van fraude met reisdocu menten. Hiertoe zijn onder andere de eisen en wensen van de betrokken instanties geïnventariseerd. Voor de ondersteuning van de controle en opsporingstaken bestaat in eerste instantie behoefte aan «negatieve» informatie, dat wil zeggen gegevens over reisdocumenten die zijn vermist, gestolen of waarvan anderszins registratie uit een oogpunt van fraudebestrijding gewenst is. De effectiviteit ervan wordt echter in belangrijke mate bepaald door de actualiteit, betrouwbaarheid en beschikbaarheid van deze gegevens. Nagegaan wordt op welke wijze en bij welke instantie de inrichting van een direct raadpleegbaar bestand met negatieve gegevens het meest efficiënt kan worden georganiseerd. Ik zal U te zijner tijd over de verdere uitwerking informeren. Planning van het project De beoogde invoeringsdatum van de nieuwe documenten en van de daarmee samenhangende procedures is 1 januari Voor de vier deelprojecten betekent dit dat vóór die datum alle noodzakelijke voorbe reidingen moeten zijn getroffen. Ik noem hierna de belangrijkste activi teiten. Ook vanwege de krappe doorlooptijden was het noodzakelijk een stevig draagvlak te creëren voor het overleg met alle betrokken instanties. Ik heb geconstateerd dat ook aan deze belangrijke voorwaarde is voldaan. Deelproject documenten Meteen na de gunning is Joh. Enschedè gestart met de ontwikkeling van de proefdocumenten. Wekelijks vinden voortgangsbesprekingen plaats tussen Joh. Enschedè, het projectbureau en de VNG. De proefdo cumenten worden nog dit najaar aan een functionele en een technische

5 toets onderworpen, gevolgd door een contra-expertise door het Bundes kriminalamt. Na de goedkeurïng van de proefdocumenten begint Johan Enschedé in het voorjaar van 1994 met de vervaardiging van de defini tieve documenten en de inrichting van de produktiestraat en het distribu tieproces. Na het gereedkomen van de definitieve documenten voert het Bundeskriminalamt opnieuw een contra-expertise uit, waarbij de documenten in samenhang met het produktieproces worden beoordeeld. In het najaar van 1994 wordt gestart met de massaproduktie van de nieuwe documenten. Deelproject regelgeving Gelet op de samenhang met de Wet op de identificatieplicht en de beoogde invoering ervan op 1 januari 1994, is het noodzakelijk dat ook de inmiddels aan u voorgelegde wijzigingen van de Paspoortwet (TK /R 1456) op dat moment zijn vastgesteld. Het is daarom gewenst de behandeling van de Paspoortwet nog in september af te ronden. In de eerste helft van 1994 worden wijzigingen in de uitvoeringsregelingen doorgevoerd. De wijzigingen vloeien grotendeels voort uit de hiervoor beschreven extra beveiligingsmaatregelen. Medio volgend jaar moet het Besluit Paspoortgelden zijn aangepast. Deelproject afgifte De voorstellen uit het programma van eisen afgifte worden voor een belangrijk deel verwerkt in de regelgeving. Voor zover dit niet gebeurt, worden ten behoeve van de verstrekkende autoriteiten (model)procedures en adviezen opgesteld. Deze dienen uiterlijk 1 juli 1994 gereed te zijn. Binnen het deelproject afgifte worden voorbereidingen getroffen voor het invoeringstraject. Daartoe wordt een draaiboek opgesteld. Belangrijke onderdelen daarvan zijn voorlichting, opleiding en instructie. Voorts worden testprocedures uitgewerkt om de ontworpen regelingen en procedures op hun toepasbaarheid te toetsen. Het draaiboek invoering wordt uiterlijk 1 juli 1994 vastgesteld, waarna de uitvoering ervan begint. Mede ten behoeve van de publieksvoorlichting wordt nu een communicatieplan opgesteld. Deelproject coördinatie en beheersorganisatie Dit najaar vindt besluitvorming plaats over de uitgangspunten en de eisen die gesteld moeten worden aan de informatievoorziening tussen de bij de produktie, de distributie en de afgifte betrokken organisaties, de administratieve organisatie rond deze processen en de coördinerende en beheersmatige taken die Binnenlandse Zaken in dit opzicht dient te vervullen. Na afronding van de besluitvorming wordt gestart met het ontwerpen en inrichten van de beoogde organisatiestructuren voor de coördinatie en het beheer. De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken, D. IJ. W. de Graaff-Nauta