Nawoord. Fouten door angst voor fouten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nawoord. Fouten door angst voor fouten"

Transcriptie

1 Nawoord Fouten door angst voor fouten We zijn aan het einde van de reis door dit boek gekomen. Het was eigenlijk ook een tocht door de geheimen van de menselijke geest. We realiseren ons: angst voor fouten brengt fouten voort! Dat verwoordde Marleen treffend, toen ze met een zucht van verlichting het CBR verliet: Eindelijk geslaagd, ja, na zes keer. Ik moest de theorie overdoen omdat die verlopen was! En hoe kwam dat? Niet omdat ik niet kon rijden: ik doe dat als de beste, zegt de man van de rijschool. Alleen omdat ik bang ben fouten te maken, fouten op het examen dan. In de rijles ben ik helemaal niet bang om fouten te maken. En dus maak ik er ook bijna nooit één. Maar op het examen... Gek eigenlijk: als ik mezelf niet zo druk had gemaakt met je mag geen fouten maken!, was ik drie jaar eerder geslaagd en had ik me een hoop ellende bespaard. Onze maatschappij is doordrongen van het verbod op mislukken: Waar een wil is is een weg! Kan niet ligt op het kerkhof en wil niet ligt ernaast! De ongeschreven wet iets niet kunnen kan niet legt heel wat mensen een zo grote druk op de schouders dat ze fouten gaan maken uit angst om fouten te maken. 139

2 We moeten nu gaan leren leven met de zekerheid dat niet lukken mag! Fouten maken is niet verdacht. Dagelijks ben je in situaties waarin dingen niet vanzelf gaan, moeilijk zijn of zelfs mislukken. We willen niet zeggen dat rijexaminatoren fouten moeten toelaten; veiligheid in het verkeer gaat vóór alles. We spreken meer over een bepaalde houding die examenkandidaten tot fouten brengt die ze niet zouden maken als ze wat meer ontspannen tegen fouten zouden aankijken. Rijles is niet alleen klaar maken voor rijvaardigheid en verkeersvaardigheid op de weg en voor het examen. Het is ook voorbereiden op het relativeren van de angst om op het examen fouten te maken. We hopen dat dit boek daaraan mag bijdragen: vermindering van de angst voor fouten en daardoor vermindering van fouten. De energie die verloren gaat door rijexamenangst kan dan gericht worden op geconcentreerd, ontspannen en veilig rijden. 140

3 Literatuur Dit boek is een toepassing van onze publicaties over faalangst en examenvrees: Nieuwenbroek, A., & Ruigrok, J. (1999). Omgaan met prestatieangst. s-hertogenbosch: KPC Groep. Nieuwenbroek, A., Gieles, P., & Vries, J. de (1993). Examenvrees (bedoeld voor leraren voortgezet onderwijs). Houten: EPN. Nieuwenbroek, A., Gieles, P., & Vries, J. de (1993). Examenvrees, doe er wat aan! (bedoeld voor eindexamenkandidaten voortgezet onderwijs). Nijmegen: Berkhout/Lisse: Swets & Zeitlinger. Nieuwenbroek, A., Reinalda, S., & Vries, J. de (1998). Handboek faalangsttraining (bedoeld voor faalangsttrainers in het onderwijs). s-hertogenbosch: KPC Groep. Ros, A., & Visser, J. (1995). Rijexamenangst, onderzoeksverslag, intern verslag KPC. We ontleenden gegevens over het rijexamen aan: Gesprekken op het CBR Den Bosch, met Maura, medewerkster theorieexamen, en met René Fens, examinator praktijkexamens, en met talrijke examenkandidaten. Gegevens van het CBR, regio Zuid te Eindhoven. 141

4 Folders van het CBR, zoals Met het CBR de weg op (CBR, 2001), De tussentijdse toets (CBR, 2003), Aanhangwagens en caravans trekken (CBR, z.j.). 142

5 Over de auteurs Drs. Ard Nieuwenbroek is sociaal pedagoog en werkt als trainer/therapeut bij Ortho Consult in Esch. Drs. Piet Gieles is onder meer bekend als auteur en eindredacteur van boeken over leerlingbegeleiding in het voortgezet onderwijs. 143

6 Raad van advies Dr. Martin Appelo Gezondheidszorgpsycholoog, hoofd wetenschappelijk onderzoek GGz Groningen. Drs. Ron van Deth Psycholoog en publicist, onder andere verbonden aan het Europees Instituut voor Educatie in Staverden. Drs. Annette Heffels Psycholoog en psychotherapeut, columnist en auteur van vele boeken op het gebied van de psychologie. Drs. Joke Kragten Gezondheidszorgpsycholoog, als therapeut werkzaam bij Altrecht, divisie stad Utrecht. Prof.dr. Walter Vandereycken Hoogleraar psychiatrie aan de Katholieke Universiteit Leuven en hoofd van de afdeling directieve therapie in de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen te Tienen, België. Drs. Jean-Pierre van de Ven Psycholoog en psychotherapeut, manager new products bij Interapy en zelfstandig gevestigd in de Psychologische Praktijk Amsterdam. 145

7 Reeds verschenen titels 1. Joke Kragten, Leven met een manisch-depressieve stoornis, ISBN Fred Sterk en Sjoerd Swaen, Leven met een paniekstoornis, ISBN Fred Sterk en Sjoerd Swaen, Leven met een dwangstoornis, ISBN Ed Berretty, Leven met een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis, ISBN x 5. Joke Kragten, Leven met een sociale fobie, ISBN Jac Hoevenaars, Leven met een fobie, ISBN Ybe Meesters, Leven met een winterdepressie, ISBN Ed Berretty en Kees Korrelboom, Leven met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis, ISBN x 9. Sjef Peeters en Karel Klumpers, Leven met assertiviteitsproblemen, ISBN Jenny Palm, Leven na een beroerte, ISBN Joke Kragten, Leven met een depressieve stoornis, ISBN

8 12. Fred Sterk en Sjoerd Swaen, Leven met een piekerstoornis, ISBN x 13. Alexandra de Bruijn-Kofman, Leven met chronische pijn, ISBN Martin Appelo, Leven met een psychotische stoornis, ISBN Ard Nieuwenbroek en Piet Gieles, Omgaan met rijexamenangst, ISBN

O v e r d e a u t e u r s

O v e r d e a u t e u r s Nawoord Nog jarenlang doorkwakkelen met hoogtevrees is meestal niet nodig. Met wat tijd, motivatie en begeleiding is je hoogtevrees onder controle te krijgen. Je zou eventueel gebruik kunnen maken van

Nadere informatie

De volgende test werd ontwikkeld door de Wereldgezondheidsorganisatie.

De volgende test werd ontwikkeld door de Wereldgezondheidsorganisatie. Zelftest De volgende test werd ontwikkeld door de Wereldgezondheidsorganisatie. Met een glas wordt steeds een standaard hoeveelheid alcohol bedoeld: een bierglas voor een biertje, een wijnglas voor een

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r

O v e r d e a u t e u r Over de auteur Joke Kragten (1955) is klinisch psycholoog en taal- en literatuurwetenschapper. Zij is werkzaam in de ambulante geestelijke gezondheidszorg bij Altrecht, divisie stad Utrecht. Sinds 2000

Nadere informatie

Over de auteurs. Meer informatie: www.sterk-swaen.nl

Over de auteurs. Meer informatie: www.sterk-swaen.nl Over de auteurs Fred Sterk, psycholoog-psychotherapeut, is werkzaam in eigen praktijk voor prychotherapie en coaching te Den Haag. Sinds 1997 publiceert hij psychologische zelfhulpboeken en geeft hij in

Nadere informatie

Over de auteurs. Meer informatie:

Over de auteurs. Meer informatie: Over de auteurs Fred Sterk, psycholoog-psychotherapeut, is werkzaam bij CAP Den Haag, centrum voor arbeid en psyche. Sinds 1997 publiceert hij psychologische zelfhulpboeken bij Kosmos Z&K Uitgevers (Lifetime)

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r s

O v e r d e a u t e u r s Over de auteurs Arnold van Emmerik, psycholoog, is als universitair docent verbonden aan de Universiteit Leiden, Faculteit Sociale Wetenschappen, sectie Klinische en Gezondheidspsychologie. Daarnaast is

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r s

O v e r d e a u t e u r s Over de auteurs Sjef Peeters (1950) is psycholoog-psychotherapeut. Hij is werkzaam bij Parnassia, Psycho-Medisch Centrum in Den Haag, op de afdeling Angststoornissen. Hij heeft jarenlang assertiviteitstrainingen

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r s

O v e r d e a u t e u r s Over de auteurs Bart Verkuil, psycholoog, is als promovendus verbonden aan de Universiteit Leiden, faculteit Sociale Wetenschappen, sectie Klinische, Gezondheids- en Neuropsychologie. Zijn promotieonderzoek

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r

O v e r d e a u t e u r Over de auteur Jaap Spaans (1954) is klinisch psycholoog/psychotherapeut en supervisor. Hij studeerde klinische psychologie aan de Rijksuniversiteit Leiden. Daarna specialiseerde hij zich in de psychotherapie

Nadere informatie

Adressen en literatuur

Adressen en literatuur Nawoord Het zal een hele klus zijn om over je angst heen te stappen. Maar als je zelf écht gemotiveerd bent, dan zal het je vroeger of later lukken om weer zonder spanning de auto in te stappen. Het duurt

Nadere informatie

O v e r d e a u t e u r

O v e r d e a u t e u r Over de auteur Alexandra de Bruijn-Kofman is klinisch psycholoog/gz-psycholoog. Aan de Universiteit Limburg deed zij vele jaren onderzoek naar de gedragstherapeutische behandeling van hoofdpijn, en vervolgens

Nadere informatie

Register. concentratie- en geheugenproblemen

Register. concentratie- en geheugenproblemen Register aanbevelingen 43 acceptatie van de diagnose 106 afgenomen draagkracht 117 alcohol- of druggebruik 24 alternatieve medicatie 99 andere psychiatrische klachten 23 angststoornis 35, 54 anticonceptie

Nadere informatie

7 Adressen, internet en literatuur

7 Adressen, internet en literatuur 7 Adressen, internet en literatuur Verenigingen en organisaties Specifiek met betrekking tot psychotische stoornissen Bij Ypsilon en Anoiksis is alle relevante informatie over psychotische stoornissen

Nadere informatie

ADHD (attention-deficit hyperactivity disorder) Ontwikkelingsstoornis waarbij hyperactiviteit,

ADHD (attention-deficit hyperactivity disorder) Ontwikkelingsstoornis waarbij hyperactiviteit, Woordenlijst ADHD (attention-deficit hyperactivity disorder) Ontwikkelingsstoornis waarbij hyperactiviteit, inpulsiviteit en concentratieproblemen bestaan. anamnese Specifieke ziekte- en levensgeschiedenis

Nadere informatie

Harvey, J.R. (1998). Total relaxation. New York: New York. Kodansha America. (Nederlandse vertaling: Ontspannen kun je leren. Vianen: The House of

Harvey, J.R. (1998). Total relaxation. New York: New York. Kodansha America. (Nederlandse vertaling: Ontspannen kun je leren. Vianen: The House of Literatuur Achterhuis, H. (2003). Werelden van tijd. Rotterdam: Stichting Maand van de Filosofie en Hans Achterhuis. Adviesraad voor de Volksgezondheid en Zorg (2002). Gezondheid en gedrag. Zoetermeer:

Nadere informatie

Woordenlijst ADD. Het onoplettende type van ADHD (aandachtstekortstoornis. ADHD Aandachtsproblemen

Woordenlijst ADD. Het onoplettende type van ADHD (aandachtstekortstoornis. ADHD Aandachtsproblemen Woordenlijst ADD ADHD Aandachtsproblemen Atomoxetine CIZ Coaching Cognitieve gedragstherapie Comorbiditeit Concerta Copingmechanisme Dexamfetamine Het onoplettende type van ADHD (aandachtstekortstoornis

Nadere informatie

Leven met een winterdepressie

Leven met een winterdepressie Leven met een winterdepressie Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

Omgaan met rijexamenangst

Omgaan met rijexamenangst Omgaan met rijexamenangst Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe

Nadere informatie

In welke mate voel je je over het algemeen: Een beetje (2)

In welke mate voel je je over het algemeen: Een beetje (2) Bijlagen 137 1 Vragenlijst In welke mate voel je je over het algemeen: Nauwelijks of helemaal niet (1) Een beetje (2) Gemiddeld (3) Nogal (4) In sterke mate (5) Overstuur Van streek Schuldig Angstig Vijandig

Nadere informatie

EFFICIËNT. VakkENNIs 59,- BSL PSYCHOLOGIE. Inhoudsoverzicht bsl Psychologie Totaal abonnement. alle bouwstenen voor u op een rij.

EFFICIËNT. VakkENNIs 59,- BSL PSYCHOLOGIE. Inhoudsoverzicht bsl Psychologie Totaal abonnement. alle bouwstenen voor u op een rij. 2 E-learning online + archief 2 WebTV Abonnement > 60 3.000,- 59,- aan waarde voor maar: 18 tijdschriften Slechts 12,50 EFFICIËNT bouwen aan uw VakkENNIs Inhoudsoverzicht bsl Psychologie Totaal abonnement.

Nadere informatie

Leven met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis

Leven met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis Leven met een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook

Nadere informatie

ADHD (attention-deficit hyperactivity disorder) Ontwikkelingsstoornis waarbij hyperactiviteit,

ADHD (attention-deficit hyperactivity disorder) Ontwikkelingsstoornis waarbij hyperactiviteit, Woordenlijst ADHD (attention-deficit hyperactivity disorder) Ontwikkelingsstoornis waarbij hyperactiviteit, impulsiviteit en concentratieproblemen bestaan. anamnese Specifieke ziekte- en levensgeschiedenis

Nadere informatie

Leven met een paniekstoornis

Leven met een paniekstoornis Leven met een paniekstoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

Gladwell, M. (2005). Blink. The power of thinking without thinking. New York: Back Bay Books. Gottman, J.M. (1998). Psychology and the study of

Gladwell, M. (2005). Blink. The power of thinking without thinking. New York: Back Bay Books. Gottman, J.M. (1998). Psychology and the study of Literatuur APA (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, fourth edition, text revision, DSM-IV-TR. Washington DC: American Psychiatric Association. Barelds, D.P.H., Luteijn, F., &

Nadere informatie

Adressen en literatuur

Adressen en literatuur Adressen en literatuur Behandeling In eetstoornissen gespecialiseerde behandelcentra In elke provincie van Nederland heeft minstens één instelling zich gespecialiseerd in de behandeling van eetstoornissen.

Nadere informatie

Leven met een fobie. Jac Hoevenaars

Leven met een fobie. Jac Hoevenaars Leven met een fobie Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe men met

Nadere informatie

Adressen. Slaapklinieken in Nederland

Adressen. Slaapklinieken in Nederland Adressen Slaapklinieken in Nederland Centrum voor Slaap- en Waakstoornissen/Praktijk voor Behandeling van Slaapstoornissen Medisch Centrum Haaglanden Locatie Westeinde ziekenhuis Postadres: Postbus 432

Nadere informatie

Greenberger, D., & Padesky, C. (1999). Je gevoel de baas. Lisse: Swets en Zeitlinger. Hauner, D., & Hauner, H. (2001). Wirksame Hilfe bei Adipositas.

Greenberger, D., & Padesky, C. (1999). Je gevoel de baas. Lisse: Swets en Zeitlinger. Hauner, D., & Hauner, H. (2001). Wirksame Hilfe bei Adipositas. Literatuur Albers, S. (2003). Eating mindfully. How to end mindless eating & enjoy a balanced relationship with food. Oakland: New Harbinger Publications. American Psychiatric Association (2001). Diagnostische

Nadere informatie

Leven met een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis

Leven met een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis Leven met een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook

Nadere informatie

Leven met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis

Leven met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis Leven met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook

Nadere informatie

Leven met assertiviteitsproblemen

Leven met assertiviteitsproblemen Leven met assertiviteitsproblemen Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

Dijk, C. (2006) Bloosangst en de betekenis van de blos. De Psycholoog, 41, Dijk, C. & Jong, P.J. de (2009). Fear of blushing: No

Dijk, C. (2006) Bloosangst en de betekenis van de blos. De Psycholoog, 41, Dijk, C. & Jong, P.J. de (2009). Fear of blushing: No Literatuur Bögels, S.M. (2006). Task concentration training versus applied relaxation, in combination with cognitive therapy, for social phobia patients with fear of blushing, trembling, and sweating.

Nadere informatie

Leven met een piekerstoornis

Leven met een piekerstoornis Leven met een piekerstoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

Vier keer gezakt... dan een onderzoek rijvaardigheid

Vier keer gezakt... dan een onderzoek rijvaardigheid Vier keer gezakt... dan een onderzoek rijvaardigheid Niet iedereen slaagt in één keer voor het rijexamen. Sterker nog, ruim de helft van de kandidaten heeft één of meer herkansingen nodig om het examen

Nadere informatie

Leven met een psychotische stoornis

Leven met een psychotische stoornis Leven met een psychotische stoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de

Nadere informatie

7 Adressen. Patiëntenverenigingen

7 Adressen. Patiëntenverenigingen 7 Adressen Patiëntenverenigingen Nationale Vereniging voor Fibromyalgiepatiënten (FES) Postbus 58066 1040 HB Amsterdam tel.: 020-589 64 80 (algemeen)/0597-61 81 63 (sociaal/juridisch) fax: 020-618 26 53/0597-61

Nadere informatie

Leven met een dwangstoornis

Leven met een dwangstoornis Leven met een dwangstoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe

Nadere informatie

Leven met angst voor ernstige ziektes

Leven met angst voor ernstige ziektes Leven met angst voor ernstige ziektes Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op

Nadere informatie

Van je nachtmerries af

Van je nachtmerries af Van je nachtmerries af 2 van je nachtmerries af Dit boek, Van je nachtmerries af, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor

Nadere informatie

Psychosociale problemen

Psychosociale problemen Psychosociale problemen Reeks Kinderen en Adolescenten. Problemen en risicosituaties Psychosociale problemen is het tweede deel van de tiendelige reeks Kinderen en Adolescenten - Problemen en risicosituaties.

Nadere informatie

Minder angstig in sociale situaties

Minder angstig in sociale situaties Minder angstig in sociale situaties Dit boek, Minder angstig in sociale situaties, Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in

Nadere informatie

Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries

Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries Dit boek, Imaginatie- en rescriptingtherapie voor nachtmerries, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Bij deze titel is tevens een werkboek

Nadere informatie

Omgaan met studiefaalangst

Omgaan met studiefaalangst Omgaan met studiefaalangst Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe

Nadere informatie

Omgaan met hoogtevrees

Omgaan met hoogtevrees Omgaan met hoogtevrees Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe men

Nadere informatie

7 Bronnen. Gebruikte literatuur

7 Bronnen. Gebruikte literatuur 7 Bronnen Gebruikte literatuur APA (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, fourth edition, text revision, DSM-IV-TR. Washington DC: American Psychiatric Association. Appelo, M. (1999).

Nadere informatie

Examen doen voor de brommobiel

Examen doen voor de brommobiel Examen doen voor de brommobiel Informatie over het theorie- en het praktijkexamen Voor het rijbewijs voor de brommobiel moet u slagen voor een theorie- en een praktijkexamen. Deze examens zijn ingevoerd

Nadere informatie

Het rijbewijs voor motor en motorscooter

Het rijbewijs voor motor en motorscooter Het rijbewijs voor motor en motorscooter Motorrijden is populair bij jong en oud. Als motorrijder ben je wel relatief kwetsbaar. Daarom is er in Europa een strenge wetgeving voor het motorrijbewijs van

Nadere informatie

Leven met een sociale fobie

Leven met een sociale fobie Leven met een sociale fobie Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe

Nadere informatie

Examen doen voor de brommobiel

Examen doen voor de brommobiel Examen doen voor de brommobiel Informatie over het theorie- en het praktijkexamen Voor het rijbewijs voor de brommobiel moet u slagen voor een theorie- en een praktijkexamen. Deze examens zijn ingevoerd

Nadere informatie

PSYCHIATRIE & PSYCHOLOGIE. Educatieve therapie voor patiënten met pijn

PSYCHIATRIE & PSYCHOLOGIE. Educatieve therapie voor patiënten met pijn PSYCHIATRIE & PSYCHOLOGIE Educatieve therapie voor patiënten met pijn Educatieve therapie voor patiënten met pijn U bent onder behandeling vanwege chronische pijn. Uw arts heeft u geadviseerd om de educatieve

Nadere informatie

proef Het vernieuwde theorie-examen voor de auto Per 1 maart 2009 bevat het theorie-examen voor de auto naast de onderdelen verkeersregels en

proef Het vernieuwde theorie-examen voor de auto Per 1 maart 2009 bevat het theorie-examen voor de auto naast de onderdelen verkeersregels en proef Het vernieuwde theorie-examen voor de auto Per 1 maart 2009 bevat het theorie-examen voor de auto naast de onderdelen verkeersregels en verkeersinzicht ook een onderdeel gevaarherkenning. CBR - Het

Nadere informatie

Nico bleef altijd rustig, legde dingen goed en duidelijk uit en nam de tijd, net zolang tot je het begreep.

Nico bleef altijd rustig, legde dingen goed en duidelijk uit en nam de tijd, net zolang tot je het begreep. Review van Denice: Beste Nico, Voordat ik bij Nico kwam lessen, zat ik bij een andere rijschool. Bij deze rijschool lukte het maar niet om verbetering te krijgen in mijn rijden. Dit was frustrerend en

Nadere informatie

Coachende gespreksvoering

Coachende gespreksvoering Over de auteurs Drs. Wouter Backx (1947) studeerde Theoretische en Klinische Psychologie in Leiden. Hij liep een jaar stage bij Albert Ellis,de grondlegger van de RET in New York. Hij is gezondheidszorgpsycholoog

Nadere informatie

Niet meer depressief

Niet meer depressief Niet meer depressief Dit boek, Niet meer depressief; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de

Nadere informatie

PRAKTIJKEXAMEN. Hoe kom je op de site van het CBR? Ga op het internet naar de site :

PRAKTIJKEXAMEN. Hoe kom je op de site van het CBR? Ga op het internet naar de site : PRAKTIJKEXAMEN Om praktijkexamen te kunnen doen moet je eerst je theorie-examen gehaald hebben. Dan bespreken we welk examen je wilt doen. Je machtigt de rijschool bij het CBR. Indien je 17 bent zijn er

Nadere informatie

13-11-2014. Poster. Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: In duo s: 1. Persoonlijke belemmeringen

13-11-2014. Poster. Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: In duo s: 1. Persoonlijke belemmeringen Poster Jacomijn Hofstra Onderzoeker lectoraat Rehabilitatie en docent Toegepaste Psychologie, Hanzehogeschool Groningen In duo s: Belemmeringen in drie categorieën te verdelen: Wat hindert jongvolwassenen

Nadere informatie

Examen doen voor de brommobiel

Examen doen voor de brommobiel Examen doen voor de brommobiel Informatie over het theorie- en het praktijkexamen Vanaf 1 maart 2010 moet u voor het halen van rijbewijs voor de brommobiel een theorie- en een praktijkexamen afleggen.

Nadere informatie

In de psychiatrische kliniek. Anekdotes uit de GGz

In de psychiatrische kliniek. Anekdotes uit de GGz In de psychiatrische kliniek Anekdotes uit de GGz Eerste druk, 2013 2013 Floris Bijlsma Corrector: Clara Wever Fotograaf cover: auteur Fotograaf auteursportret: Marcella te Nuijl isbn: 9789048431373 nur:

Nadere informatie

Voormeting kandidaat

Voormeting kandidaat K1 Voormeting kandidaat Beste kandidaat, Het CBR is aan het onderzoeken of het nieuwe faalangstexamen voldoet aan de verwachtingen en aan de eisen van de minister van Verkeer en Waterstaat. Dit onderzoek

Nadere informatie

faalangst in het onderwijs

faalangst in het onderwijs 1 faalangst in het onderwijs Artikel uit, tijdschrift voor Jeugdgezondheidszorg, maart 2000, door Jan. Ruigrok, j.ruigrok@rigardus.nl casus Fred heeft op de basisschool havo/vwo-advies gekregen en zit

Nadere informatie

Omgaan met een seksueel probleem

Omgaan met een seksueel probleem Omgaan met een seksueel probleem Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

Leven met een borderline persoonlijkheidsstoornis

Leven met een borderline persoonlijkheidsstoornis Leven met een borderline persoonlijkheidsstoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook

Nadere informatie

Nico bleef altijd rustig, legde dingen goed en duidelijk uit en nam de tijd, net zolang tot je het begreep.

Nico bleef altijd rustig, legde dingen goed en duidelijk uit en nam de tijd, net zolang tot je het begreep. Review van Maasje: Mijn naam is Maasje, ik ben 18 jaar en ik woon in Odijk. Ik heb in totaal 8 maanden les gehad van Nico, hier zat wel zomervakantie tussen dus wij hebben een aantal weken geen les gehad,

Nadere informatie

Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ.

Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Stop met piekeren Dit boek, Stop met piekeren; Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de GGZ geven

Nadere informatie

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen 11 1Help: faalangst! Karel heeft moeite met leren. Dat zal wel faalangst zijn! zegt iemand. Een gemakkelijk excuus, want Karel is wel erg snel klaar met zijn huiswerk. Ellen, die ook moeite heeft met leren,

Nadere informatie

Angststoornissen. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst

Angststoornissen. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst ggz voor doven & slechthorenden Angststoornissen Als angst en paniek invloed hebben op het dagelijks leven Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst Herkent u dit? Iedereen

Nadere informatie

Leven met een manisch-depressieve stoornis

Leven met een manisch-depressieve stoornis Leven met een manisch-depressieve stoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord

Nadere informatie

Postmaster opleiding psychosociale oncologie

Postmaster opleiding psychosociale oncologie Postmaster opleiding psychosociale oncologie mensenkennis Door de rollenspellen kon ik een betere verbinding maken tussen de theorie en de praktijk. Psychosociale oncologie Professionals die met oncologiepatiënten

Nadere informatie

Vandereyken, W., Hoogduin, C.A.L., & Emmelkamp, P.M.G. (2008). Handboek psychopathologie deel 1 basisbegrippen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Vandereyken, W., Hoogduin, C.A.L., & Emmelkamp, P.M.G. (2008). Handboek psychopathologie deel 1 basisbegrippen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Onderzoek De werkzaamheid van mindfulness based cognitieve therapie versus cognitieve gedragstherapie bij adolescenten en jongvolwassenen met zelfbeschadigend of suicidaal gedrag Dit onderzoek is een samenwerking

Nadere informatie

Autorijden na ziekte of met een handicap

Autorijden na ziekte of met een handicap Autorijden na ziekte of met een handicap 1 Inhoud Inleiding 3 Is mijn rijbewijs nog geldig? 4 Rijvaardigheid 4 Eigen verklaring 4 Verandering gezondheid 4 Wie beslist of ik weer mag autorijden? 5 Wat is

Nadere informatie

Examen doen voor de brommobiel

Examen doen voor de brommobiel Examen doen voor de brommobiel Informatie over het theorie- en het praktijkexamen Vanaf 1 maart 2010 moet u voor het halen van het rijbewijs voor de brommobiel een theorie- en een praktijkexamen afleggen.

Nadere informatie

Je rijbewijs halen, ook als je autisme of ADHD, hebt. Het Kan!

Je rijbewijs halen, ook als je autisme of ADHD, hebt. Het Kan! Uitgebreid Artikel Rijles, autisme, adhd Je rijbewijs halen, ook als je autisme of ADHD, hebt. Het Kan! Inleiding Tegenwoordig kun je al starten met lessen als je 16,5 jaar bent. Iedere jongere wil wel

Nadere informatie

Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand?

Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5. Voorwoord 9. 1 Wat is er met me aan de hand? Omgaan met stress en Burn-out xpr:omgaan met stress en Burn-out xpr 30-10-07 09:43 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 9 1 Wat is er met me aan de hand? 11 Gezonde en ongezonde vormen van stress 11 Kenmerken van

Nadere informatie

Rijangst en angststoornissen

Rijangst en angststoornissen 1 Rijangst Veel mensen zijn bang wanneer ze in de auto zitten. De mate van de angst varieert sterk. Soms treedt de angst alleen maar op in zeer specifieke situaties, situaties die zich bijna nooit voordoen.

Nadere informatie

Cognitieve therapie bij sociale angst

Cognitieve therapie bij sociale angst Cognitieve therapie bij sociale angst Dit boek, Cognitieve therapie bij sociale angst, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Bij deze titel is tevens het werkboek voor cliënten te bestellen:

Nadere informatie

Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch

Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch werker Volwassenen en ouderen mensenkennis Van onze klinisch psycholoog heb ik een groep cliënten overgenomen, bij wie ik de instrumenten uit de opleiding

Nadere informatie

Mediatietherapie met ouders

Mediatietherapie met ouders Mediatietherapie met ouders Praktijkreeks Gedragstherapie De Praktijkreeks Gedragstherapie is een reeks afzonderlijke boekjes waarin telkens een thema aan de orde komt. Dat kan zijn de gedragstherapeutische

Nadere informatie

Examen doen voor het bromfietsrijbewijs Informatie over het theorie- en het praktijkexamen

Examen doen voor het bromfietsrijbewijs Informatie over het theorie- en het praktijkexamen Examen doen voor het bromfietsrijbewijs Informatie over het theorie- en het praktijkexamen www.cbr.nl Voor het verkrijgen van het bromfietsrijbewijs officieel het rijbewijs AM moet je vanaf 1 maart 2010

Nadere informatie

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud

Nadere informatie

Omgaan met lichamelijke klachten

Omgaan met lichamelijke klachten Omgaan met lichamelijke klachten Dit Werkboek omgaan met lichamelijke klachten is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks Protocollen voor de

Nadere informatie

Leven met een trauma

Leven met een trauma Leven met een trauma Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe men

Nadere informatie

RET Gezond verstand als therapie

RET Gezond verstand als therapie RET Gezond verstand als therapie De Psychologische Bibliotheek geeft een helder antwoord op allerlei vragen op het gebied van de psychologie en is gericht op de patiënt en zijn omgeving. Ook professionals

Nadere informatie

Examen doen voor het bromfietsrijbewijs. Informatie over het theorie- en het praktijkexamen

Examen doen voor het bromfietsrijbewijs. Informatie over het theorie- en het praktijkexamen Examen doen voor het bromfietsrijbewijs Informatie over het theorie- en het praktijkexamen Voor het bromfietsrijbewijs moet u theorie-examen en praktijkexamen doen. test of u beschikt over voldoende verkeersinzicht

Nadere informatie

ANGST, DWANG EN TICSTOORNISSEN BIJ KINDEREN

ANGST, DWANG EN TICSTOORNISSEN BIJ KINDEREN ANGST, DWANG EN TICSTOORNISSEN BIJ KINDEREN 10 maart 2015 CONGRES Regardz WTC Arnhem Angst, dwang en ticstoornissen Angst, dwang en tics komen bij meer dan 10% van alle kinderen en adolescenten voor. Maar

Nadere informatie

Ten geleide 1. 2 Algemene aspecten van cognitieve therapie 31

Ten geleide 1. 2 Algemene aspecten van cognitieve therapie 31 Inhoud Ten geleide 1 1 Cognitieve verwerking en psychopathologie: theorie en onderzoek 3 Filip Raes, Merel Kindt, Arnoud Arntz 1.1 Inleiding 3 1.2 Cognitieve psychologie 4 1.3 Cognitieve theorie van psychopathologie:

Nadere informatie

Examen doen voor het bromfietsrijbewijs

Examen doen voor het bromfietsrijbewijs Examen doen voor het bromfietsrijbewijs Informatie over het theorie- en het praktijkexamen Voor het verkrijgen van het bromfietsrijbewijs officieel het rijbewijs AM moet je vanaf 1 maart 2010 zowel een

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie Cognitieve gedragstherapie Een succesvolle psychotherapie voor diverse emotionele stoornissen en problemen Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Wat is Cognitieve Gedragstherapie? Cognitieve gedragstherapie

Nadere informatie

Hulswitweg47G BG Haarlem Tel: Whatsapp: Web:rijschool023.nl

Hulswitweg47G BG Haarlem Tel: Whatsapp: Web:rijschool023.nl Hulswitweg47G 054 2031BG Haarlem Tel:023-7854052 Whatsapp:06-23236393 Email:info@rij023.nl Web:rijschool023.nl Page1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Welkom bij Rijschool 023... 2 Introductie autorijbewijs

Nadere informatie

Neem de regie over je depressie

Neem de regie over je depressie Neem de regie over je depressie Dit boek, Neem de regie over je depressie. Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in de reeks

Nadere informatie

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?

Nadere informatie

1Wat is examenvrees eigenlijk?

1Wat is examenvrees eigenlijk? 8 1Wat is examenvrees eigenlijk? Lars is bang voor spinnen. Toen hij de foto op dit werkboek zag, kreeg hij kippenvel en ging hij anders ademhalen. Toen we Lars vroegen of de spin hem kon bijten, riep

Nadere informatie

Relatie tussen Mindfulness, veranderen en leren.

Relatie tussen Mindfulness, veranderen en leren. Relatie tussen Mindfulness, veranderen en leren. Inez Dirkzwager I.Dirkzwager@vumc.nl VUmc Amstel Academie http://www.vumc.nl/afdelingen/amstelacademie/ http://www.vumc.nl/afdelingen/amstelacademie/expertisecentrum/

Nadere informatie

Leven met chronische pijn

Leven met chronische pijn Leven met chronische pijn Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag hoe

Nadere informatie

Slaapproblemen? Gezonde slaap

Slaapproblemen? Gezonde slaap Dit is een folder van www.orthoconsult.nl geschreven door dhr. drs. Ard Nieuwenbroek, trainer/ therapeut bij Ortho Consult. Deze folder is op een aantal punten aangepast en aangevuld door de stressbegeleiders

Nadere informatie

7 Adressen en literatuur

7 Adressen en literatuur 7 Adressen en literatuur Specifiek voor mensen met angststoornissen Angst, Dwang en Fobie Stichting Postbus 209 3970 AE Driebergen (bezoekadres: Hoofdstraat 122, Driebergen) tel: 0900 2008711 (55ct. p/m)

Nadere informatie

Voor kinderen die graag willen leren hoe ze op een posi eve manier kunnen omgaan met las ge of vervelende situa es en gebeurtenissen!

Voor kinderen die graag willen leren hoe ze op een posi eve manier kunnen omgaan met las ge of vervelende situa es en gebeurtenissen! Voor kinderen die graag willen leren hoe ze op een posi eve manier kunnen omgaan met las ge of vervelende situa es en gebeurtenissen! Irene Dekker Werkboek ik RET het zelf! www.praktijkliberi.nl info@praktijkliberi.nl

Nadere informatie

UMC St Radboud. Mindfulness voor vrouwen met borstkanker

UMC St Radboud. Mindfulness voor vrouwen met borstkanker UMC St Radboud Mindfulness voor vrouwen met borstkanker Patiënteninformatie De diagnose borstkanker is ingrijpend en roept vaak veel emoties en reacties op, niet alleen bij uzelf maar ook bij uw naasten.

Nadere informatie

CONGRES 6 NOVEMBER 2014

CONGRES 6 NOVEMBER 2014 Prikkelverwerking CONGRES Prikkelverwerkingsstoornissen bij kinderen en adolescenten met ASS, ADHD, ODD, CD, OCD, angst en hoogbegaafdheid Postillion Bunnik Utrecht 6 NOVEMBER 2014 prof.dr. Pieter Duker

Nadere informatie

Post-hbo opleiding seksuologie

Post-hbo opleiding seksuologie Post-hbo opleiding seksuologie mensenkennis Plezierige overdracht, de docent spreekt uit ervaring en brengt veiligheid en openheid in de groep door haar respectvolle wijze van benaderen. Top! Post-hbo

Nadere informatie

Rapport. Rapport betreffende een klacht over het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen te Rijswijk. Datum: 25 oktober 2013. Rapportnummer: 2013/156

Rapport. Rapport betreffende een klacht over het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen te Rijswijk. Datum: 25 oktober 2013. Rapportnummer: 2013/156 Rapport Rapport betreffende een klacht over het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen te Rijswijk. Datum: 25 oktober 2013 Rapportnummer: 2013/156 2 Klacht Verzoeker klaagt erover dat het CBR zijn partner

Nadere informatie