sensis international Wereldwijd 26 projecten voor blinden en slechtzienden

Transcriptie

1 jaar sensis international 2008 Wereldwijd 26 projecten voor blinden en slechtzienden

2 Onze projecten ABC-eilanden en Suriname Project: Ondersteuning bij samenwerking. Samenwerkingspartners: Fundashon Arubano di Esnan Visualmente Incapacita (FAVI), Fundashon Kuido pa Bista i Oida (FKBO), Fundashon Pro Bista Curaçao (Pro Bista) en Nationale Stichting Blindenzorg Suriname (NSBS). De instellingen bieden zorg en onderwijs aan blinden en slechtzienden. Resultaat: Samenwerking onder de naam Mira Nos (Kijk Ons) tussen de vier instellingen en Sensis International. Dit houdt onder meer in: halfjaarlijks directeurenoverleg (waaraan vertegenwoordiger van Sensis International eens per jaar deelneemt), kennisuitwisseling, gezamenlijke acties en ondersteuning op gebied van low vision, volwassenenzorg en werkbegeleiding. In het voorjaar vond het directeurenoverleg plaats in Suriname, in het najaar in Nederland. Deze laatste stond in het teken van management - problematiek en van de beleidscyclus op Aruba en Curaçao. Kosten 2008: ,.

3 Voor woord Met de conferentie Grenzeloos leren vierden we in 2008 ons vijf - tienjarig bestaan. In meer dan vijftig landen hebben we in de loop van de tijd blinde en slechtziende mensen een toekomstperspectief kunnen geven. Immers, daar waar de mensen van Sensis International komen, is de zorg voor mensen met een handicap niet vanzelfsprekend. Bovendien ont breekt het er aan kennis en kunde om de begeleiders van blinden en slechtzienden bij te scholen. Al met al was ons jubileum een feestje waard. En een feestje was het, onze conferentie, die plaats had in een grote tent in de tuin van Sensis in Grave. In presentaties en workshops konden de gasten kennis - maken met grenze loos leren, ofwel Krrrren zeloos Lerèn, zoals iedereen al gauw zei, in navolging van de blinde jonge ren uit Ghana die speciaal voor onze confe rentie een jingle hadden gemaakt. Zoals gebruikelijk laten we u ook in dit jaarverslag weer zien wat we met elkaar tot stand hebben gebracht. We blikken terug en voor uit en laten drie mensen aan het woord over hun ervaringen met Sensis International. Ook krijgt u een impressie van de jubileum conferentie: de hoogte - punten uit de presentatie van een onderzoek rond onze projecten en een kennismaking met de workshops over leerstijlen. En natuurlijk leest u over onze nieuwe naam. Vanwege de fusie met twee andere Nederlandse instellingen heten we vanaf 2010 Koninklijke Visio. De Katholieke Stich - ting voor Blinden en Slecht zien den en de Stichting Vrienden van Sensis financieren de meeste pro jecten van Sensis Inter national. Na mens ons hele team en onze samen werkings - partners: hartelijk dank! Carina Poels Hoofd Sensis International Ethiopië 3 Argentinië Project: Scholing. Samenwerkingspartner: De Asociación Santafesina Nueva Cultura in Santa Fé is een regio - naal centrum dat zowel blinden en slechtzienden ondersteunt als organisaties die met blinden en slechtzienden werken. Resultaat: Een cursus van twee weken over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van low vision, multidisciplinair werken, systematisch werken en hulpmateriaal voor het kernteam (1 oogarts, 2 fysiotherapeuten en 2 orthopedagogen onder wie de directeur). Ook: financiering van cursus over vroegbegeleiding aan 9 organisaties in verschillende regio s van Argentinië. Kosten 2008: ,. Bosnië Project: Scholing. Samenwerkingspartner: School voor blinde en slechtziende kinde - ren en meervoudig gehandicapte kinderen in Sarajevo. Resultaat: Vijf medewerkers van de school brachten een kennis - makingsbezoek van een week aan Sensis. Zij bezochten onder andere de school in Breda en oriënteerden zich op visueel functieonderzoek. Het bezoek krijgt een vervolg in Bosnië. Thema s: begeleiding van meervoudig gehandicapten en visueel beperkte autisten. Kosten 2008: ,. Canada Project: Deelname aan conferen tie. Samenwerkingspartner: The 9th International Conference on Low

4 Sensis International: wereld wijd projecten Sensis International is een afdeling van Sensis, de organisatie voor zorg, onderwijs en diensten aan slechtziende en blinde mensen in Zuid-Nederland. Sensis stelt kinderen, jongeren en volwassenen met een visuele beperking in staat zo goed mogelijk deel te nemen aan het maat - schappelijk leven. Sensis International zet de bij Sensis aan - wezige kennis in om zorgverlening en onder wijs aan blinden en slechtzienden structureel te verbeteren in landen met weinig financiële middelen. Oost-Europa, Afrika en Midden- en Zuid-Amerika vormen het werkgebied. De samenwerking met buitenlandse organisaties geeft Sensis International vorm in projecten. Sensis-specialisten trainen buitenlandse collega s Het team van Sensis International bestaat uit een kleine vaste staf en een grotere groep gespecialiseerde medewerkers uit de Sensis-organisatie. Per project wisselt de teamsamenstelling. De vaste staf bestaat uit twee medewerkers en een secretaresse. De pool deskundigen waaruit Sensis International put bij projecten bestaat uit vijftien personen: specialisten die in workshops en cursussen kennis kunnen overdragen op het gebied van kinder- en jeugdzorg, onderwijs, volwassenenzorg en zorg voor meervoudig gehandicapten. Elke drie jaar wordt deze pool vernieuwd, zodat verschillende medewerkers van Sensis de kans krijgen in een buitenlands project te werken. Voor deze driejaarlijkse verversing worden sollicitatie- en selectie ronden georganiseerd. De specialisten van de pool, allen werkzaam bij een van de vestigingen van Sensis in Nederland, krijgen jaarlijks bijscholing voor hun buitenlandse activiteiten. Het totaal aantal uren dat de pool specialisten wordt ingezet voor internationale projecten is gelijk aan ruim twee fulltime formatieplaatsen. Specialisten van Sensis International maken gemiddeld twee buitenlandse reizen per jaar. 4 Argentinië Vision, Montreal, van 7 tot 11 juli Resultaat: Zinvolle informatie rond opvattingen over en hulp aan blinden en slechtzienden wereldwijd. Ook: contacten met Sight Savers in Tanzania en een organisatie voor blinden en slechtzienden in Peru. Kosten 2008: ,. Ethiopië Project: Scholing. Samenwerkingspartner: Lalibela, een Nederlandse stichting die zich in Lalibela inzet voor onderwijs aan arme kinderen. Veel blinde kinderen uit de wijde omgeving zoeken hulp bij de stichting. Resultaat: Cursus over oriëntatie en mobiliteit te Addis Abeba aan 26 medewerkers van verschillende organisaties en scholen voor blinden en slechtzienden in Ethiopië. Ook, voorafgaand aan cursus: presentatie van activiteiten door het Ethiopian Network of Visually Impaired and Blind People (ENOVIB) en onderzoek naar mogelijkheden van samenwerking tussen Sensis en ENOVIB. Kosten 2008: ,. Gambia Project: Coaching. Samenwerkingspartner: De Gam - bia Organisation of the Visually Impaired (GOVI) organiseert activiteiten (scholing en werk) voor blinden. Resultaat: Als vervolg op cursus rekenen voor blinden aan medewerkers van alle instanties voor blinden in Gambia, zouden

5 intermezzo Ik leerde wel vijfhonderd dingen Šahida Džihanović geeft Engels op de school voor blinden en slechtzienden in Sarajevo, Bosnië. Zij bezocht de school van Sensis in Breda. Bij de lessen moet je uitgaan van de ontwikkelingsleeftijd van een kind, en niet van de werkelijke leeftijd, zegt Šahida. Dat deed ik niet. Het is het belangrijkste wat ik in Breda heb opgestoken. Maar ze leerde meer, vertelt ze, wel vijfhonderd dingen. Bijvoorbeeld dat je moet accepteren dat er altijd kinderen zijn die nooit leren lezen, en dat je autistische kinderen niet moet storen tijdens de les. Ze kunnen het niet aan als een andere docent of een ouder even de klas instapt. Het is ook belangrijk dat docenten een zelfde aanpak hebben. Vraag vijf mensen hoe ze blinde kinderen leren hun handen te wassen en je hoort vijf verschillende manieren. Met collega s moet je daarover afspraken maken. We hebben er over gediscussieerd en inmiddels plannen gemaakt voor zeventien handelingen uit het dagelijks leven. Van de cursus in 2009 verwacht ik vooral dat die praktisch is. Ik wil dat de professionals van Sensis ons helpen bij onze leerlingen in onze situatie. En dat we dan als team verder kunnen, want niemand kan het alleen. << 5 2 deskundigen van Sensis scholen bezoeken die volgens de aan - geleerde methode met de reken - kist werken, om hen verder te coachen. Door omstandigheden is bezoek verplaatst naar Wel is de rekenkistmethode verder ontwikkeld. Kosten 2008: ,. Ghana Project: Scholing, materiaal en voorbereiding nieuw project. Samenwerkingspartner: The Ghana Society for the Blind (GSB) in Accra voert projecten uit voor de revalidatie en integratie van blinden en slechtzienden. Resultaat: Een tuinproject in Domine, in het Lawra District, het vijfde tuinproject inmiddels van de GSB. 35 blinden zijn getraind in oriëntatie en mobiliteit en het aanleggen en onderhouden van een moestuin, zodat zij zelf in hun onderhoud kunnen voorzien. Ook: voorbereiding van project rond low vision in Kosten 2008: ,. Hongarije Project 1: Financiële en inhoudelijke steun bij conferentie. Samenwerkingspartners: Vroegbegeleidingscentrum Spolecnost Pro Ranou Peci (Tsjechië), Bárczi faculteit voor speciaal onderwijs van de Universiteit van Budapest (Hongarije), revalidatie- en hoor - centrum Spermalie (België) en Sensis International organiseerden een conferentie over vroeg - begeleiding van 27 tot 30

6 intermezzo Gezinsondersteuners maken behandelplannen Onze mensen hebben praktische en theoretische kennis opgedaan, die we op elk centrum voor vroegbegeleiding van Los Pipitos kunnen inzetten, zegt Bosco Castillo Mena. Hij coördineert de oudergroepen van de 26 afdelingen voor meer - voudig gehandicapten van Los Pipitos in Nicaragua. Dat 27 gezinsondersteuners nu in staat zijn blinde en slechtziende kinderen te observeren en op basis daarvan behandelplannen te maken, vindt hij het belangrijkste resultaat van de training die profes - sio nals van Sensis in de zomer van 2008 gaven. De behandelplannen zijn er vooral op gericht om, met hulp van het eigen gezin en de directe omgeving, jonge, meervoudig gehandicapte kinderen praktische vaardigheden voor het dagelijks leven aan te leren. Daardoor kunnen we heel veel gezin - nen in Nicaragua helpen. Ik hoop dat onze gezins - ondersteuners de mogelijkheid krijgen meer vaar - dig heden te leren, zodat ze een groter aandeel kunnen hebben in de begeleiding van onze kin de - ren. Onderdeel van het project in Nicaragua was ook een training van drie professionals in het geven van basiscursussen in vroegbegeleiding. De curs us - sen hebben succes, ook omdat onze professionals meer zelfvertrouwen hebben gekregen. << 6 Zambia augustus 2008 in Budapest, als afsluiting van vijf jaar inter - nationale workshops rond vroegbegeleiding. Resultaat: In workshops, bazaars en lezingen wisselden 90 deel - nemers praktische kennis uit rond vroegbegeleiding. Vanuit Sensis namen 4 vroegbegeleiders deel. Sensis International sponsorde deelname en hotelkosten voor 25 deelnemers. De opzet van een vroegbegeleidingsnetwerk in de regio is door Sensis onderzocht en nog niet haalbaar gebleken. Kosten 2008: ,. Project 2: Materiaal. Samenwerkingspartner: De View Foundation is een nietgouverne mentele organisatie die in ver schillende regio s in Hongarije ambulante revalidatie - pro gramma s uitvoert voor volwassen blinden en slecht - zienden. Resultaat: Een cursus over verschillende aspecten van volwassenenrevalidatie moest naar 2009 worden verschoven vanwege onvoldoende capaciteit bij Sensis international. Kosten 2008: 1 280,. India Project 1: Materiaal. Samenwerkingspartner: Braille without Borders (BWB), een kleine internationale stichting, voert in samenwerking met lokale partners projecten uit voor blinden en slechtzienden. In Kerala in het zuiden van India zet BWB een internationaal trainingscentrum op waar blinden en slechtzienden

7 Samenwerkingspartners zijn altijd professionele organisaties Sensis ontplooit internationale activiteiten sinds midden jaren tachtig van de vorige eeuw. Al sinds een paar jaar is de vraag naar steun en samenwerking groter dan Sensis International kan bieden. Overigens komt niet zomaar elke organisatie in aanmerking voor een samenwerkingsproject. Sensis International hanteert strikte criteria. Zo moet onder meer de aanvragende en uitvoerende organisatie een rechtspersoon zijn, met een duidelijke contactpersoon, en moeten er garanties zijn dat het project structureel bijdraagt aan verbetering van de situatie van visueel gehandicapten in het betreffende land. Bovendien moet de organisatie in staat zijn zelfstandig de activiteiten voort te zetten na afloop van een project. Het effect van een door Sensis gegeven cursus kan vele malen worden overtroffen als de professionals van de partner organisatie in staat zijn de verwor - ven kennis over te dragen aan anderen. Dit vermogen is ook een belangrijk criterium bij de beslissing om al dan niet hulp te bieden. Sensis International onder steunt jaarlijks zo n dertig projecten. Gemiddeld hebben ze een looptijd van drie jaar. Alle steun is maatwerk Welke lokale vragen zijn er? Aan welke kennis is behoefte? En wat wil men in de praktijk doen met de steun van Sensis? Bij elk project van Sensis International zijn deze vragen de uitgangspunten. Alleen op basis hiervan kunnen we maatwerk leveren. Na een eerste kennismakingsgesprek onder zoeken we de haalbaarheid van een samen werkingsproject. Is er perspectief, dan bespreken we de mogelijkheden met onze specialisten en brengen we een bezoek aan de partnerorganisatie. Ter plekke maken de professionals kennis met wat we te bieden hebben, veelal in de vorm van work - shops. Is er overeenstemming, dan maken we een contract met daarin een projectplan met een heldere beschrijving van doelstelling, doel groep, begroting, activiteiten en looptijd. 7 uit ontwikkelingslanden worden opgeleid om in eigen land een organisatie voor blinden te leiden. Resultaat: Een opleiding van een jaar voor 29 deelnemers in met name management en fondsen - werving en revalidatie en onder - wijs voor blinden en slechtzienden. Sensis International bekostigde de aanschaf van geluidsapparatuur voor de radiostudio en 8 compu - ters voor gebruik in de klas. Andere sponsoren brachten bijeen voor een computer- en audiocentrum. Kosten 2008: ,. Project 2: Materiaal en training. Samenwerkingspartner: Keel Ottivakkam Grama Sangam (KOGS) biedt zorg en onderwijs aan gehandicapte kinderen in een gebied met 110 dorpen. Het betreft school met internaat, ambulante zorg, ambulant onderwijs, dag - opvang en werkplaats waar hulpmiddelen voor gehandicapten worden gemaakt. Resultaat: Aanschaf van 15 koeien en training van 15 ouderparen van visueel gehandicapten in het houden van koeien. Deze dieren moeten dienen als inkomstenbron voor de gezinnen. Ook: training van 100 verzorgers (moeders, grootmoeders en andere familieleden) in het zorgen voor visueel gehandicapte kinderen. Onderwerpen: inzicht in de handicap, ADL (algemene dagelijkse levensverrichtingen), oriëntatie en mobiliteit, en braille. Kosten 2008: ,.

8 Daarna kan de samenwerking starten: profes sionals van de partnerorganisatie komen naar Nederland of Nederlandse professionals bezoeken de partner organisa tie. Een combinatievorm is ook mogelijk. Bij de projecten streven we naar een multi disciplinaire aanpak en bij cursussen en workshops leggen we de nadruk op de praktijk. We bespreken bijvoorbeeld casuïs tiek aan de hand van videobeelden. Projecten zijn niet altijd louter Sensisprojec ten. We werken ook samen met andere organisaties waarbij we nu eens een klein onderdeel van een project uit voeren, dan weer een groot deel of de leiding hebben. Regelmatig bezoeken we projecten. Niet alleen ter controle en om de voortgang te bespreken, maar ook om ons door goede projecten te laten inspireren en ervan te leren. Steeds meer uitwisseling in de regio Sensis International is vooral gericht op kennisuitwisseling met buitenlandse organisaties voor slechtziende en blinde mensen. 8 Oekraïne India Project 3: Oogkampen. Samenwerkingspartner: De Depressed People s Welfare Association (DPWA) in Trichy, Tamil Nadu, organiseert projecten voor blinden en slechtzienden en andere minderbedeelden. Resultaat: Organisatie van 35 oogkampen in 330 dorpen. Er werden onder meer 1796 cataractoperaties uitgevoerd. Verder kregen 1930 volwassenen en 410 kinderen een bril. Kosten 2008: ,. Kroatië Project 1: Scholing en oprichting centra voor vroegbegeleiding (Matra). Samenwerkingspartner: Vinko Bek is een revalidatie- en onder - wijscentrum voor blinden en slechtzienden in Zagreb. Resultaat: Als vervolg op eerder scholingsproject rond vroeg - begeleiding voor medewerkers van Vinko Bek heeft het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken dat de Matra-subsidieregeling voor toetredende landen van de EU uitvoert, het Kolibri-project goedgekeurd. Dit project moet in eerste instantie leiden tot drie regionale centra die vroeg - begeleiding bieden. De looptijd is van april 2008 tot april Het eerste jaar hadden trainingsweken voor 15 vroegbegeleiders in spe plaats in Zagreb (1) en in Neder - land (2). De locaties voor de drie op te richten centra zijn gevonden. Kosten 2008: ,.

9 intermezzo Een zaal vol ontdekkers Mensen verschillen in de manier waarop zij het liefst leren. De een leert door oefening, de ander wil theorie en weer een ander springt graag in het diepe. De deelnemers aan de jubileumconferentie Grenzeloos leren op 9 oktober 2008 konden aan de slag met hun favoriete leerstijl. Wie de kunst afkijken wilde oefenen kon naar de work shop van James Sambian, directeur van de Ghana Society for the Blind (GSB). Door vra gen te stellen kwamen zij achter de omstandigheden waaronder de GSB moet werken en wat wel en wat geen succes heeft bij projecten voor blinden en slechtzienden in Ghana. Wie oefenen als leervoorkeur had, moest letterlijk van zijn plaats: twee groepen deelnemers werden tegenover elkaar gezet en uitgedaagd om staand op hun stoelen een denkbeeldige zee over te steken. Het was de oppepper voor oefenen met werkvormen. In andere work - shops, waarbij ook buitenlandse partners optraden als leider, konden deelnemers aan de slag met kennis verwerven, participeren en ontdekken. Deze laatste leerstijl bleek favoriet. Een ontdekker leert continu en zoekt graag zijn eigen weg. << 9 Project 2: Begeleiding en materiaal. Samenwerkingspartner: Vinko Bek is een revalidatie- en onder - wijscentrum voor blinden en slecht zienden in Zagreb. Resultaat: Voorafgaand aan de start van het Matra-project gaven professionals van Sensis Inter - national de Kroatische project - leider inhoudelijke ondersteuning, in Nederland en in Kroatië. Ook: schenking van loepen, een licht - meter en materiaal om visuele functies te testen. Kosten 2008: ,. Nederland Project 1: Scholing. Samenwerkingspartners: EUonderwijsprogramma Erasmus Mundus en Fontys Hogeschool Tilburg. Studenten uit de hele wereld kunnen in Tilburg een mastertitel halen in speciaal onder wijs. Daar waar het gaat om speciaal onderwijs voor blinden en slechtzienden springt Sensis International bij. Resultaat: Twee lezingen door professionals van Sensis voor de internationale groep studenten speciaal onderwijs in Tilburg. Ook: een tweedaags programma over speciaal en ambulant onderwijs aan blinden en slechtzienden voor 6 studenten van de inter - nationale groep die met mensen met een visuele beperking werken. En: een bezoek aan de school van Sensis in Breda. Kosten 2008: ,.

10 intermezzo Geraakt door optimisme en doorzettingsvermogen Sensis heeft een lange historie als het gaat om het beschikbaar stellen van expertise in die delen van de wereld waar kennis en kunde rond blindheid en slecht - ziendheid ontbreekt. Maar onafhankelijk daarvan vinden we het belangrijk om kennis te delen. Soms kunnen wij ook wat leren. Die wisselwerking is mooi en een verrijking voor onze mensen. Uit contacten met het buitenland blijkt elke keer weer dat de projecten van Sensis International toegevoegde waarde hebben. Mensen zijn blij als wij hun kant op komen, ze willen graag leren. Zelf ben ik twee keer meegegaan. In Roemenië was ik onder de indruk van de wijze waarop onze professionals contacten legden en kennis overbrachten. In Tanzania werd ik geraakt door het optimisme en het doorzettingsvermogen van de mensen ter plekke die met blinden en slechtzienden werken. Bewonderenswaardig! Na de fusie met Visio en De Brink zullen we kijken hoe we het internationale werk kunnen organiseren en waar mogelijk kunnen verbeteren. Beide organisaties hebben ook een traditie van internationale activiteiten. Dat er bij de vriendenstichtingen die ons werk in het buitenland financieren groot draagvlak is voor de projecten van Sensis International vind ik fijn. Het lijkt zo vanzelfsprekend, maar dat is het zeker niet. Aldus Peter Beijers, vicevoorzitter van de raad van bestuur Koninklijke Visio. << 10 Project 2: Oriëntatie op samen - werking. Samenwerkingspartner: ICCO is een interkerkelijke organisatie voor ontwikkelingssamenwerking. Resultaat: Samen met ICCO zijn de mogelijkheden onderzocht voor structurele samenwerking tussen acht Nederlandse organisaties die zich richten op revalidatie en onderwijs voor gehandicapten in ontwikkelingslanden. Dit blijkt vooralsnog niet mogelijk, met name vanwege verschillende belangen. Sensis en Viataal ondernemen in de nabije toekomst nieuwe poging. Kosten 2008: ,. Project 3: Dienstverlening. Samenwerkingspartner: Stichting Lilianefonds helpt kinderen met een handicap in ontwikkelingslanden. Resultaat: Een folder voor de mediators van het Lilianefonds waarin beschreven staat hoe ze het beste kunnen omgaan met blinden en slechtzienden. Uitgave is in Kosten 2008: ,. Project 4: Resultaatmeting. Samenwerkingspartner: CrossRoads Consultancy is een adviesbureau op het gebied van ontwikkelingssamenwerking dat onder meer evaluaties van projecten en programma s uitvoert. Resultaat: Onderzoek naar de resultaten van kennisoverdracht, als onderdeel van de projecten van

11 We bieden scholing, helpen bij het op - zetten van zorg- en onderwijs systemen, adviseren in beleidskwesties en wisselen kennis en ervaring uit rond nieuwe ontwik - kelingen. Bijvoorbeeld de ontwikkelingen op het gebied van begeleiding van blinde kinderen die regu lier onderwijs volgen of de begeleiding van slechtzienden die een baan ambiëren. Naast kennisuitwisseling geeft Sensis International ook financiële en materiële steun, bijvoorbeeld voor spel- en test materiaal. Sensis International hanteert bij deze internationale hulp een aantal uitgangs - punten. Zo vinden we dat we maatwerk moeten leveren en dat de partner organisa - tie zelfstandig in staat moet zijn de hulp - verlening aan blinden en slecht zienden voort te zetten of verder te ont wikkelen als het project stopt. Maar we menen ook dat niet alle steun, of die nu financieel, organisatorisch of inhoudelijk is, van Sensis International hoeft te komen. Het kan nuttiger zijn om wat organi saties voor ontwikkelings samen werking ook steeds meer doen onze voetafdruk te verkleinen en uitwisseling in de regio tot stand te brengen. Tegen woordig gaan wij er steeds vaker vanuit dat het beter is om ter plekke te halen wat ter plekke aan we zig is. Die regionale uitwisseling tussen organisaties wil Sensis Inter - national graag helpen realiseren. De ontwikkelingen in 2008 > Scholing en kennisuitwisseling maakten weer het grootste deel van ons aanbod uit, en in mindere mate financiële en materiële steun. > De onderbezetting van onze afdeling speelde ons weer parten. We concen - treer den ons op de uitvoering van pro - jecten, ten koste van beleidsontwik - keling. We slaagden erin 26 projecten uit te voeren: 95 procent van de productieafspraken. Per 1 september 2008 is een nieuwe pro ject leider ons team komen verster ken. > Hoogtepunt was de viering van het vijftienjarig bestaan van Sensis Inter - national op 9 oktober 2008 met de conferentie Grenzeloos leren. Jubileumconferentie 11 Sensis International. Algemene conclusie: de cursussen van Sensis International worden goed gewaardeerd en sluiten aan bij de behoeften van de deelnemers. Aanbevelingen, onder andere ter verbetering van de intake, worden in 2009 uitgewerkt. Kosten 2008: ,. Project 5: Jubileumconferentie. Samenwerkingspartner: Sensis International en enkele projectpartners uit het buitenland. Resultaat: Op 9 oktober 2008 vierde Sensis International zijn vijftienjarig bestaan met een jubileumconferentie in Grave. De conferentie had als thema Grenzeloos leren. 80 mensen uit Nederland en 5 uit het buitenland waren te gast bij de lezingen, de workshops en de informatiemarkt. Internationale hapjes droegen bij aan de feestvreugde. Kosten 2008: ,. Nicaragua Project 1: Training. Samenwerkingspartner: Los Pipitos, met verschillende vestigingen in Nicaragua en hoofdkantoor in Managua, vangt meervoudig gehandicapte kin - deren op en kinderen met een visuele beperking en traint gezinnen in de omgang met gehandicapten. Resultaat: Een train de trainer cursus over begeleiding van meer - voudig gehandicapten voor 27 gezinsondersteuners in 17 ver - schillende regio s van Nicaragua.

12 Naast Nederlandse professionals ver - wel komden we ook buitenlandse gasten. > Op de conferentie werd de uitslag gepresenteerd van een door een extern bureau uitgevoerd onderzoek naar de resultaten van onze scholingsprojecten en de betekenis ervan voor de deskun dig heidsbevordering van de deel - ne mers, onze samenwerkingspartners. (Zie kader op p. 13 en paragraaf Plan nen voor 2009.) > De pool van specialisten werd gedeel te - lijk vernieuwd. De namen van de leden van de International expert pool staan op pagina 15. > Nadat we jaren workshops gaven over vroegbegeleiding konden we in 2008 voor het eerst een Europese conferentie organiseren over vroegbegeleiding van blinden en slechtzienden. Uitwisseling van praktische kennis stond centraal. > In het kader van de Sensis-brede ISOcertificering hebben we alle werk - processen van Sensis International beschreven. We verwachten het keurmerk in 2009 te krijgen. Financiële verantwoording De meeste projecten van Sensis Inter - national worden gefinancierd door de Katholieke Stichting voor Blinden en Slecht zienden (KSBS) en de Stichting Vrienden van Sensis. De bijdrage van KSBS bestond in 2008 uit ,, die van de Vrienden van Sensis uit ,. De totale kosten van Sensis International bedroegen in ,. Bij de overhead ging het om , ; bij de projecten om ,. Het driejarig Matra-project in Kroatië is gestart in De totale kosten ( , ) worden gefinancierd door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Vergeleken met de begroting voor 2008 waren de werkelijke totale kosten in ,- lager dan begroot. De kosten voor het Matra-project zijn hierbij niet inbegrepen. Zowel de kosten voor overhead als voor projecten zijn lager uitgevallen. Bij de overhead heeft dit te maken met de nietinzetbaarheid van een projectleider voor langere tijd en een andere berekening 12 Ook: opleiding van 3 professionals in het geven van basiscursus over begeleiding van meervoudig gehandicapten met een visuele beperking. Kosten 2008: ,. Project 2: Materiaal. Samenwerkingspartner: Los Pipitos, met verschillende vestigingen in Nicaragua en hoofdkantoor in Managua, vangt meervoudig gehandicapte kinderen op en kinderen met een visuele beperking en traint gezinnen in de omgang met gehandicapten. Resultaat: Schenking van testmateriaal waarmee visueel functieonderzoek kan worden uitgevoerd. In 2009 volgt training van oogarts en low vision specialist. Kosten 2008: ,. Oekraïne Project: Training. Samenwerkingspartner: De Boarding School for Visually Impaired Children is een internaat met school voor blinden en slechtzienden in Chernihiv. Het Nederlandse Pro for Kids steunt deze BSVIC. Resultaat: Een cursus van een week over begeleiding van slechtziende kinderen aan het team van de school. Nadruk kregen inzicht in oorzaken van slechtziendheid en belang van individuele begeleidingsplannen. Kosten 2008: ,.

13 intermezzo Gemotiveerde en deskundige docenten Welke waarde hebben de scholingsprojecten van Sensis International voor professionals in het buitenland? In 2008 verscheen een rapport met de resultaten van een onderzoek naar die vraag. Elf projecten uit in zes landen werden onder de loep genomen. De resultaten zijn bijzonder. Zo vinden de deelnemers dat Sensis International aansluit bij hun behoeften en dat de experts van Sensis International gemotiveerde en deskundige docenten zijn die zich goed kunnen verplaatsen in verschillende omstandigheden. Ook is er waardering voor de methodische werkwijze, waarin aandacht is voor visie en casuïstiek. De meeste deelnemers blijken niet alleen in staat het geleerde toe te passen in hun dagelijks werk, zij kunnen ook de nieuw verworven kennis en vaardigheden over - brengen op collega s en familieleden van blin - den en slechtzienden. Velen zeggen dat zij door de scholing een andere houding hebben gekre - gen ten opzichte van gehandicapten en dat het project hen heeft gestimuleerd nieuwe samen - werkingsvormen te vinden. Al met al een pluim! Maar er zijn ook verbeterpunten. Be nieuwd? Zie de paragraaf Plannen voor << Tanzania 13 Suriname Project: Training. Samenwerkingspartner: De Nationale Stichting Blindenzorg Suriname (NSBS) heeft een basis - school voor speciaal onderwijs voor blinden en slechtzienden, een internaat en geïntegreerd vervolg - onderwijs en organiseert activiteiten voor blinde en slecht - ziende volwassenen. Resultaat: Training van 33 medewerkers van organisaties voor blinden en slechtzienden in Suriname en op de ABC-eilanden, aan de hand van ingebrachte casuïstiek. Bij de training ging het om de houding van de hulp - verlener, die blinden en slecht - zienden kan helpen om hun handicap te accepteren. Kosten 2008: ,. Tanzania Project 1: Financiële steun. Samenwerkingspartner: De Tanzania Society for the Blind (TSB) zet zich in voor blinden en slechtzienden met geïntegreerd onderwijs, vroegbegeleiding, diagnostiek en beroeps - opleidingen. In vier regio s onder - steunt Sensis de onderwijs - programma s. Resultaat: In vier regio s verzorg - den 24 leerkrachten een ambulant programma, waardoor blinde en slechtziende leerlingen aan het reguliere onderwijs konden deel - nemen. Sensis Inter national bekostigde de salarissen van de leerkrachten en de reis kosten. De ondersteuning is inmiddels stop - gezet. Uit controles is gebleken dat de TSB zich niet aan de

14 van kosten voor schoonmaak, huur, systeem beheer en HRM, waardoor deze lager uitvielen. De lagere kosten bij de projecten zijn veroorzaakt door het uitvallen van (deel)projecten in Hongarije en Gambia. Deze zijn verschoven naar Overigens zijn in niet-begrote projecten uitgevoerd. Dit betrof in Nederland: samenwerking met ICCO, een folder ten behoeve van het Lilianefonds en een meting van de resultaten van de projecten van Sensis. In Nicaragua ging het om een project op het gebied van low vision. De plannen voor 2009 > Eind 2007 gingen Visio, Sensis en De Brink een bestuurlijke fusie aan. Alle drie zijn Nederlandse organisaties voor zorg, onderwijs, revalidatie en dienstverlening aan mensen met een visuele beperking, al dan niet in combinatie met een verstande - lijke of meervoudige handicap. Per 1 januari 2010 gaan we samen verder onder één naam: Koninklijke Visio. Vanaf dat moment verdwijnt ook de naam Sensis International en vormt ons team de internationale afdeling van Koninklijke Visio. De voor bereidingen voor onze nieuwe positie treffen we in > Koninklijke Visio wil behoren tot de top-5 van instellingen voor blinden en slecht zienden in de wereld. Om bij te dragen aan die ambitie zal ons team meer deelnemen in Europese netwerken en meer samenwerken met Nederlandse organisaties. > In veel landen is de situatie van volwassen blinden en slechtzienden bedroevend slecht. Wij gaan meer bekendheid geven aan wat wij op het gebied van volwassenenzorg te bieden hebben. > Verschillende partnerorganisaties kampen met managementproblemen. In 2009 bieden we een managementcursus aan voor onze partners, als pilot en met open inschrijving. > Bij grote complexe projecten die gericht zijn op een bredere doelgroep dan alleen blinden en slechtzienden is de financiering vaak een struikelpunt. In 2009 gaan we actief op zoek naar aanvullende fondsen. > We geven gevolg aan de aanbevelingen uit het rapport Van kennis naar kunde. Evaluatie van projecten van Sensis Inter - national (2008). Dat betekent onder meer dat we scherper toezien op de resultaten, dat we werken aan het beter toegankelijk maken van de internationale lesmodules en de internationale kennisbank, en dat we systematisch aandacht gaan geven aan het toepassen van het geleerde in de praktijk. (Zie ook het kader op pagina 13.) 14 voorwaarden van Sensis Inter - national houdt. Elk kind moet bijvoorbeeld minstens één keer door een oogarts worden onder - zocht en van elk kind moet een dossier zijn, inclusief behandel - plan. Kosten 2008: ,. Project 2: Financiële steun. Samenwerkingspartner: Amani is een centrum met school voor meervoudig gehandicapten in Morogoro. Amani heeft een boer - derij met akkerbouw en varkens en voert een CBR-project (community based rehabilitation) uit. Resultaat: 3 cursussen van 4 dagen voor 35 ouders met hun kinderen over begeleiding van gehandicapten. Ook: organisatie van 6 mobiele klinieken voor onderzoek van kinderen met een visuele beperking, in samen - werking met bij CBR-project betrokken ziekenhuis. Kosten 2008: ,. Project 3: Scholing. Samenwerkingspartner: Kilimanjaro Centre for Community Ophthalmology (KCCO) in Moshi spoort blinden en slechtzienden op in Tanzania, onderzoekt ze en behandelt ze, waarbij ook opera - ties kunnen worden uit gevoerd. KCCO verzorgt daarnaast cursus - sen voor leerkrachten die blinde en slechtziende kinderen in de klas hebben. De contactpersoon van Sensis International in Tanzania, Marianne Kooij, is verbonden aan KCCO.

15 Team van Sensis International > International expert pool Sylvia Buit Anne-Marie van den Dool Thea den Dulk Gyntha Goertz Esther den Hartog Greet Kras Jan Linders Mirjam den Oudendammer Mia van Rooij Els Smith Hélène Verbunt Peter Verstraten Carolien Willemse Rob Willers > Staf Carina Poels Petra Wijen Bianca Pluk Nicaragua 15 Resultaat: 12 cursussen in 7 regio s van Tanzania voor leerkrachten die blinde en slechtziende kinderen in de klas hebben. Ook: tweemaal overleg in Nederland met Marian - ne Kooij en een evaluatiebezoek van Sensis International aan samenwerkingspartners in Tanzania. Kosten 2008: ,. Zambia Project: Scholing. Samenwerkingspartner: Zambia Institute for Special Education (ZAMISE) in Lusaka leidt leer - krachten op voor het speciaal onderwijs. Resultaat: Cursus door twee onderwijsexperts van Sensis aan 30 medewerkers van 14 scholen. Thema s: de verschillende vormen van slechtziendheid en begeleiding van slechtziende leerlingen in de klas. Kosten 2008: ,.

16 Verdeling projecten naar continent Afrika 27% Azië 12% Midden- en Zuid-Amerika 23% Centraal- en Oost-Europa 38% per aandachtsgebied Onderwijs 23% Kinder-/jeugdzorg 27% Overig 19% Volwassenenzorg 15% Meervoudig gehandicapten 16% naar aard van de ondersteuning Kennisoverdracht 50% Materieel/financieel 27% Kennisuitwisseling 15% Overig 8% Sensis International St. Elisabethstraat 4 Postbus 54, 5360 AB Grave Nederland T +31 (0) F +31 (0) international@sensis.nl Met ingang van 2010 is onze nieuwe naam: Koninklijke Visio. Volg het nieuws op Concept en tekst Brigitte Weusten Ontwerp Weijsters & Kooij vormgevers Fotografie Sensis International Met dank aan Lotte Stalman