DAL VAN DE MOSBEEK 5 KM

Transcriptie

1 DAL VAN DE MOSBEEK 5 KM ROUTE 7 km De wandeling voert door eeuwenoud cultuurlandschap, doorsneden door kristalheldere stroompjes en oude bossen. Een route door het mooie, glooiende landschap van het Dal van de Mosbeek, met houtwallen, watermolens, essen en bronweiden. Deze route was ook de kerstwandeling van Landschap Overijssel in

2 Dal van de Mosbeek 5 km D54 D53 5 D56 6 D D51 D52 7 D65 D57 D77 D83 2 D78 D72 D28 D84 - D73 D79 1 D87 8 D74 D D76 D89 D88

3 Dal van de Mosbeek 5 km Hoe kom ik bij het startpunt? Startpunt & parkeermogelijkheid bij Hotel Restaurant Tante Sien, Denekamperweg 210, 7661 RM Vasse D79 D89 D76 Wandelkeuzepunt D79 (begin op blauwe route) Afstand tot volgende punt: 1,2 km Wandelkeuzepunt D89 (ga over op groene route) Afstand tot volgende punt: 250 m Wandelkeuzepunt D76 Afstand tot volgende punt: 350 m Wandelkeuzepunt D56 D56 (ga over op blauwe route) Afstand tot volgende punt: 20 m 6 Bezoekerscentrum 'IJs en Es' Afstand tot volgende punt: 350 m Wandelkeuzepunt D51 D51 (ga over op gele route) 1 Braamberg Afstand tot volgende punt: 250 m D84 Wandelkeuzepunt D84 Afstand tot volgende punt: 450 m 2 Hezingen Afstand tot volgende punt: 50 m Wandelkeuzepunt D83 D83 (ga over op blauwe route) Afstand tot volgende punt: 600 m 3 Mosbeek Afstand tot volgende punt: 110 m D67 Wandelkeuzepunt D67 Afstand tot volgende punt: 30 m 4 Molen van Frans Afstand tot volgende punt: 300 m Wandelkeuzepunt D53 D53 (ga over op gele route) Afstand tot volgende punt: 70 m 5 Watermolen van Bels Afstand tot volgende punt: 50 m Afstand tot volgende punt: 300 m 7 Bekkenscheid Afstand tot volgende punt: 200 m D52 Wandelkeuzepunt D52 Afstand tot volgende punt: 250 m Wandelkeuzepunt D77 D77 (ga over op groene route) Afstand tot volgende punt: 850 m 8 Kruidentuin Afstand tot volgende punt: 200 m D73 Wandelkeuzepunt D73 Afstand tot volgende punt: 400 m Wandelkeuzepunt D74 D74 (ga over op blauwe route) Afstand tot volgende punt: 50 m 9 HH Joseph en Pancratiuskerk Afstand tot volgende punt: 40 m D81 Wandelkeuzepunt D81 Afstand tot volgende punt: 40 m Einde van de route

4 Dal van de Mosbeek 5 km 7 km 1 Braamberg Vergezicht vanaf de Braamberg De Braamberg is een 76 meter hoge heuvel, gelegen tussen de Tutenbergweg in het noorden en de Braambergweg in het zuiden. Het behoort met die hoogte tot de hoogste punten van de provincie Overijssel. Stuwwal De Braamberg geeft een prachtig uitzicht op de westelijke stuwwal Holterberg. De afstand tussen beide stuwwallen is ca. 40 km, met daartussen Almelo als laagst gelegen plaats. Textielbaron Jannink uit Enschede vertoefde graag in z'n vrije tijd op de Braamberg. Buitenverblijf Hij bouwde op de Braamberg een riant buitenverblijf met uitzicht op de Holterberg en lager gelegen terrein. Echter in het oorlogsjaar 1944, brandde het buitenverblijf geheel af. De brand werd veroorzaakt door de Duitse bezetter die bang was dat dit mooie huis als uitkijkpost ging functioneren. Spechten Het bos is rijk aan spechten, waarbij vooral de aanwezigheid van de kleine bonte specht in grote getale opvalt. Andere karakteristieke soorten zijn wespendief, havik, fluiter en de appelvink. Geregeld worden raven opgemerkt, maar of ze hier broeden, is de vraag. 2 Hezingen Erve Scholte, Schaapskooi Een bijzonder gebouw aan de Hezingeres is de schaapskooi van Erve Scholte. Het is een monument en is een vakwerkgebouw met deels baksteen- deels leemvulling. De topgevels zijn met stro bekleed.

5 Het uitzicht dat je op dit deel van de wandeling hebt is kenmerkend voor het Dal van de Mosbeek. Een prachtig beeld van Michiel Pothoff verscheen in het boek De Landschappen van Overijssel. 3 Mosbeek Nat Dit beekje is de naamgever van het gebied. Het Dal van de Mosbeek is van oorsprong een nat gebied. Dit komt door de bijzondere gelaagdheid en de samenstelling van de bodem. Deze bestaat uit een afwisseling van zand, grind en leem. Stroompjes en bronnen Op veel plekken op en rond de heuvels komt spontaan water uit de bodem opwellen. Dit kwelwater kan moeilijk wegzakken door de lemige bodem en vormt daardoor kleine stroompjes. Op sommige heuvels is het natter dan in de dalen. Gele kwikstaart Uiteindelijk zakt dit water, vaak in minibeekjes, af naar de laagst gelegen delen, waar het uitkomt in de Mosbeek. Een bijzondere verschijning langs de Mosbeek is de grote gele kwikstaart. Deze opvallende knalgele vogel pikt insecten langs de beek weg.

6 Dotterbloem In het voorjaar bloeien hier de opvallende dotterbloemen met hun prachtige gele schoteltjes. Langs de houtwallen vind je bosanemonen die witte tapijtjes vormen. In dezelfde periode begint ook het goudveil te bloeien. Goudveil Goudveil is een zeldzame plant. Het groeit langs natte beekoevers en zompige bronbossen. Plantenkenners knielen er graag voor neer, want in Nederland is het een zeldzaamheid. Daar waar het groeit kan het flinke oppervlakten bedekken. 4 Molen van Frans De watermolen van Frans In 1711 is de watermolen van Frans gebouwd als papiermolen. De onderslagmolen klopte (of sloeg) met hamers tot 1870 lompen en linnen tot pulp. Van de vezelpap werd papier gemaakt. Met de hand werden vellen papier geschept en op de droogzolder gedroogd. Opa Frans In 1870 werd de molen verkocht aan boer Bernard Frans, ook wel opa Frans genoemd, die er de eerste honderd jaar geen papier meer mocht maken. Hij verbouwde de molen tot korenmolen. Om het rendement van de molen te vergroten werd de molen tot bovenslagmolen verbouwd en is de molenkolk aangelegd. Bakker In 1911 werd de molen uitgebreid met een bakkerij. De kleinzoon van Opa, Gerrit Frans, buitte de aandrijvende kracht van de molen ten volle uit. Hij liet er een slijpsteen, een

7 cirkelzaag, een gierpomp, een jakobsladder, een dorsmachine, een deegmachine en de wasmachine van zijn vrouw op draaien. Automatische wiegenschudder Hoewel het een prachtig verhaal is, liet hij er de wieg van zijn kind niet op schommelen, vertelt zijn schoondochter. Gerrit zei ooit dat ook dit te realiseren was en dat praatje is blijven hangen. Gerrit kon het onderhoud niet meer aan en verkocht de molen in 1962 aan Landschap Overijssel. Oogstdag De molen is gerestaureerd en elke derde zondag van de maand zijn er maaldemonstraties. Regelmatig vinden er leuke activiteiten voor jong en oud bij de molen plaats zoals in de zomer de oogstdag, waar je van dichtbij mee kan maken hoe de rogge geoogst, gedorst en gemalen wordt. Een gezellig feest! 5 Watermolen van Bels Molen van Bels De watermolen van Bels is een van de drie watermolens die vroeger langs de Mosbeek stonden. Tegenwoordig kun je lekker eten en drinken in het restaurant en bij mooi weer genieten van het terras aan de molenkolk. In een bijgebouw kunt u een tentoonstelling over Overijsselse molens bekijken. Papier In 1725 is de watermolen, een zogenaamde bovenslagmolen op de Mosbeek gebouwd. Oorspronkelijk was het een papiermolen. Oude lompen werden er fijngestampt in bakken water. Vijf hamers sloegen op de in water gedrenkte lompen. Het vieze water werd

8 afgevoerd, en schoon water werd in de bakken gelaten. Zodra de stof schoon was, werd de watertoevoer gestopt en werd de witte vezelpap tot papier verwerkt. De papierenvellen werden gedroogd op de droogzolder. Cichorei Vanaf het midden van de 19e eeuw bracht het papier niet meer voldoende geld op. Handelsoorlogen en -embargo's zorgden ervoor dat de import van koffie stil kwam te liggen, echte koffie was nauwelijks verkrijgbaar en hartstikke duur. De Duitse arts Werlhoff had echter cichorei als koffiesurrogaat ontdekt en van deze oplossing werd ook in Twente veelvuldig gebruik gemaakt. Aan de rechteroever van de Mosbeek werd een nieuw molengebouw gebouwd tegenover de bestaande papiermolen, met het doel om cichorei te malen. Koren In 1860 werd de papiermolen opgeheven en een korenmolen gebouwd. Nog altijd kunt u op de derde zondag van de maand met eigen ogen zien hoe de molen werkt, tijdens de maalzondag. 6 Bezoekerscentrum 'IJs en Es' IJs en Es Het onbemande bezoekerscentrum van Landschap Overijssel dat in juni 2014 geopend is. Het bezoekerscentrum vertelt op beeldende wijze het verhaal van de ontstaansgeschiedenis van het Dal van de Mosbeek. IJstijd Tijdens de voorlaatste ijstijd werd de noordelijke helft van Nederland bedekt met landijs. Het ijs kwam in de vorm van gletsjertongen ons land binnen vanuit het noorden. De gletsjers schoven als een bulldozer allerlei materialen voor zich uit en en stuwden het op naar voren en opzij: de stuwwal. Kracht De vorm van het bezoekerscentrum beeld de kracht van het ijs uit. Binnen krijgt u informatie over het ontstaan en de vroege bewoning van het gebied waar vele prehistorische vondsten zijn gedaan.

9 7 Bekkenscheid Bekkenscheid 'Bekkenscheid' is een Twents woord voor het scheiden van beken. Bij het Bekkenscheid zie je een fraai staaltje van bevloeiingstechniek. In de negentiende eeuw werd hier een kunstmatige beek gegraven die de droge delen van de marke Mander van water moest voorzien. 8 Kruidentuin 't Kruudnhöfke Achter de kerk in Vasse bevindt zich in de tuin van een voormalig nonnenklooster een kruidentuin. Deze tuin, t Kruudnhöfke genaamd, is zo n 600 m² groot. De Natuurwerkgroep Vasse, een onderdeel van de stichting Historische Kring Vasse, Mander, Hezingen, beheert deze tuin en verzorgt er excursies. De kruidenperken bevatten zo n 150 soorten planten; kruiden, die geneeskrachtig zijn, lekker ruiken, of goed in de keuken te gebruiken zijn. Verder staan er allerlei sierplanten, verfplanten en oude rozen. De diverse soorten zijn voorzien van bordjes met de wetenschappelijke en Nederlandse namen. 9 HH Joseph en Pancratiuskerk De kerk Sinds 1803 heeft Vasse een eigen parochie. In 1860 startte de bouw van de HH Joseph en Pancratiuskerk. Toen de haan op 68 m hoogte werd het kerkbestuur getrakteerd op 2 hammen, een halve ton bier en brood met boter. U kunt de kerk en de kerststal tijdens de kerstwandeling bewonderden. Gemaakt met routemaker.nl