nieuwsbrief Van de voorzitter Aart van Rheineck Leyssius

Transcriptie

1 nieuwsbrief Inhoud: Jaargang 7, oktober 2005 Van de voorzitter 1 Commissies 2 Secties 2 Anesthesiologendagen 3 Het koffiegeld van Meursing 3 Tweede Wetenschapsdag 4 History of Anaesthesia 6 Masterclass 6 Boekbespreking 6 ESA 7 Managementcursus 7 Benoemingen 8 Proefschriften 8 Overleden 8 Bureau NVA 8 Onderscheiding dr. Gielen 9 Agenda 10 Officieel orgaan van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie Van de voorzitter Aart van Rheineck Leyssius nº 1 De pers en wederom het geld Bijna dagelijks besteedt de pers aandacht aan de gezondheidszorg. Gegevens geleverd door de ziekenhuizen worden geïnterpreteerd door redacties van kranten en vervolgens is er een beste en een slechtste ziekenhuis. Ook al is het leuk om hoog genoteerd te staan, niet iedereen realiseert zich dat er altijd een laatste plaats is weg te geven. De NVA wordt regelmatig gebeld door de pers om een reactie te geven op enquêtes of bijzondere gebeurtenissen. Daarnaast vragen leden het bestuur om met een reactie te komen. Hoe gaat het bestuur om met deze verzoeken? Na een verzoek door de pers om een toelichting probeer ik altijd nog dezelfde dag telefonisch in contact te komen met de journalist. Vaak ben ik dan al door een NVA-lid benaderd met de mededeling dat het onderwerp mogelijk actueel wordt. Ik waardeer dat zeer, omdat ik me dan kan voorbereiden en het verrassingselement verdwijnt. Waar gaat het om? Bijvoorbeeld de epiduraal bij de bevalling, lachgas en de risico s bij zwangerschap van gezondheidswerkers of, zoals vandaag, het hoge aantal suïcides bij anesthesiologen. Ik ben nog nooit gebeld over een positieve bijdrage van de anesthesiologie, het betreft altijd vermeende onderprestatie. Wat mij opvalt is dat de NVA over de onderwerpen vaak een duidelijk standpunt heeft ingenomen, meestal ook nog geaccordeerd door de ledenvergadering. Door deze duidelijke standpunten van de Vereniging kan ik een goede toelichting geven, waardoor de negatieve effecten van de publiciteit voor de anesthesiologie beperkt zijn of een voorgenomen negatieve publicatie helemaal niet doorgaat. Wat nu te doen als negatieve publiciteit onafwendbaar dreigt, zoals recentelijk bij het rapport van de inspectie over de organisatie en werkwijze op de intensive-care-afdelingen? Ik heb intensief contact gehad met de voorzitter van de CKAP en de woordvoerder van de NVIC. Wij waren het snel eens over de inhoud van de reactie, maar een gezamenlijke reactie met de NVIC zat er nog niet in. Moet de NVA dan zelf met een reactie komen? Mijn redenering was dat je beter stil kunt zitten als je geschoren wordt. Dit bleek de juiste reactie, want na het weekend was de storm overgewaaid. Achter de schermen neem ik zo nodig wel contact op met redacties, zoals ik gedaan heb met de hoofdredacteur van Medisch Contact na meerdere negatieve berichten van een assistent in opleiding, waarbij geen controle van de feiten en wederhoor plaatsgevonden had. Wat heb ik van dit alles geleerd? Laat de reacties op negatieve gebeurtenissen zoveel mogelijk plaatsvinden via > 1

2 het bestuur, maar communiceer wel met ons. In een latere fase kunnen leden op persoonlijke titel dan wel namens de Vereniging met een inhoudelijk commentaar reageren. Dan kun je, niet beladen door de emotie van het moment, je standpunt duidelijk maken en zo nodig de norm stellen. Een goed voorbeeld is de reactie in Medisch Contact van Van Kleef en Knape over de medische verantwoordelijkheid van anesthesioloog en chirurg. 1 Een tuchtrechtzaak zorgde voor veel onrust bij anesthesiologen en chirurgen; ingezonden brieven waren nog met emotie beladen; uiteindelijk brengt een gedegen artikel rust, stelt een norm en opent de mogelijkheid voor een inhoudelijke discussie. Het afgelopen jaar heeft de DBC commissie zich zeer actief bezig gehouden met de validatie van de anesthesiologische normtijden. De vrijgevestigde leden hebben hier een groot geldbedrag voor beschikbaar gesteld. Van de zomer bleek het noodzakelijk een aparte rondrekening te maken voor het preoperatief onderzoek. Het bestuur vond het belang zo groot voor alle leden dat een extra, maar niet-begroot bedrag van euro beschikbaar is gesteld. Op de ledenvergadering van 23 november worden de resultaten gepresenteerd. Toekomstige kosten van het DBC-traject zullen weer gedragen worden door alle leden en niet alleen de vrijgevestigden. Zowel voor de verantwoording als de begroting voor 2006 is een breed draagvlak belangrijk. Ik hoop dan ook op een grote opkomst op 23 november. 1 Eigen taken, eigen fouten. Medisch Contact 2005; 39: Mededelingen vanuit de commissies Juridische Commissie Nieuwe leden Wegens het aftreden van een drietal commissieleden is de Juridische Commissie van de NVA op zoek naar nieuwe leden. Leden met belangstelling voor juridische zaken over de gehele breedte van het vakgebied worden verzocht zich schriftelijk aan te melden bij het bestuur, liefst met een korte motivatie. De Juridische Commissie adviseert bij expertisevragen en protocollen, geeft toelichting over juridische zaken in relatie tot de anesthesiologische praktijkvoering, beschouwt uitspraken van getuigen-deskundigen in relatie tot de anesthesiologische praktijkvoering, bemiddelt in het benoemen van getuigen-deskundigen en vertegenwoordigt de NVA in het Platform Medisch Specialist en Recht, waaraan diverse medische specialismen participeren. De commissie vergadert gemiddeld vijf tot zes keer per jaar. De uiteindelijke keuze uit de aanmeldingen geschiedt in overleg met de voorzitter van de commissie. De kandidaten worden voor benoeming voorgedragen aan de ledenvergadering. Mededelingen vanuit de secties Sectie Kinderanesthesiologie, P.M. Vermeulen SKA-dagen opleiding). Zondagochtend werd besteed aan de betalende SKA-leden toegezon- Half juni 2005 werden door de Sectie Kin- aan de huishoudelijke vergadering en den en zal later ook op de vernieuwde deranesthesiologie wederom de jaarlijkse hierbij werden ook de voorlopige resulta- NVA-website te lezen zijn. wetenschappelijke dagen georganiseerd, ten van de SKA-enquête besproken. Deze De volgende wetenschappelijke SKA- dit jaar in de prachtige omgeving van het enquête, die eerder dit jaar onder alle dagen worden gehouden op vrijdag en Vlaamse Lanaken. Vrijdagavond opende SKA-leden werd gehouden, zal in deel- zaterdag 16 en 17 juni Daarnaast gastspreker prof.dr. O. van Nieuwenhui- aspecten in de volgende reguliere SKA- vinden jaarlijks vier reguliere SKA-bij- zen (kinderneuroloog WKZ) het weekend bijeenkomsten verder worden bediscussi- eenkomsten plaats (wetenschappelijke met een state-of-the-art presentatie over het houden van voordrachten. Zaterdag vervolgden vele sprekers uit alle hoeken en centra van het land de voordrachtenreeks met hun boeiende en interessante presentaties. Nieuw waren dit jaar ook de zeer gewaardeerde wetenschappelijke bijdragen van de jongere collega s (fellow kinderanesthesiologie en assistent-in- eerd en naar toekomstige SKA-afspraken worden uitgewerkt. Ten slotte werd de gehele bijeenkomst overgoten met een rijke saus aan sociale verenigingscontacten, zodat dit plezante weekend niet alleen een nuttig maar tegelijk ook een aangenaam beslag kreeg. Een uitgebreid verslag van dit SKA-weekend (inclusief alle abstracts) is inmiddels voordrachten gevolgd door een huishoudelijke bijeenkomst over de kinderanesthesie). In 2005 is dat nog op maandag 7/11, voor 2006 zijn de data: maandag 9/1, donderdag 9/3, maandag 11/9, donderdag 9/11. Voor alle SKA-bijeenkomsten wordt een accreditatie aangevraagd. 2

3 Anesthesiologendagen 2005: Evaluatie Bij het verslag van de Anesthesiologendagen 2005 in de vorige Nieuwsbrief was de evaluatie nog niet beschikbaar. Wij kunnen nu melden dat het wetenschappelijk programma goed gewaardeerd is met op de eerste plaats de sessie van de sectie Intensive Care met de voordracht Glykemiecontrole van prof.dr. G. van den Berghe, hoogleraar Intensive Care te Leuven. De faciliteiten van het MECC vond men duidelijk een verbetering ten opzichte van het congrescentrum Papendal. Uw op- en aanmerkingen zijn ter harte genomen, zowel wat betreft het wetenschappelijk programma als het programma van de donderdagavond. Ook krijgt de gang van zaken rond de hotelreserveringen extra aandacht. 2006: Lustrum De Anesthesiologendagen beleven in 2006 donderdag 18 en vrijdag 19 mei hun tweede lustrum. Het eerste congres vond plaats in maart 1997 in Koningshof te Veldhoven met ruim 600 deelnemers. Elk jaar groeide de belangstelling en dit jaar in het MECC Maastricht werden 1027 congresgangers geregistreerd. Het Organiserend Comité Anesthesiologendagen 2006 heeft inmiddels het raamwerk voor een interessant programma gereed. Ter gelegenheid van het lustrum wordt op donderdagavond een diner en feestavond georganiseerd in een unieke locatie in de buurt van Maastricht. Deze avond zijn ook de partners van de deelnemers van harte welkom. U ontvangt hierover binnen enkele weken bericht. Organisatie Elsje Pot zal haar functie bij de NVA in januari a.s. neerleggen wegens het bereiken van de (pre)pensioengerechtigde leeftijd. De logistieke begeleiding van de Anesthesiologendagen zal de komende periode geleidelijk worden overgedragen aan het team van Congress en Meeting Services Holland, het bureau dat al enkele jaren de deelnemersregistratie en ondersteuning op locatie verzorgt. We hebben er alle vertrouwen in dat de professionaliteit en het enthousiasme van deze groep garant staan voor een soepele organisatie. Het koffiegeld van Meursing Anneke E.E. Meursing De achtste Professor Vermeulen Cranch- geschat op 1,50) minder te drinken cursus duurt zes weken; dagelijks zijn lezing was getiteld Globale anesthesie voor de gezondheid van een ander? Bij er twee modules van ruim drie uur. De en werd tijdens de openingssessie van elkaar opgeteld kom je dan tot 547,50 zorgvuldig geselecteerde leraren komen de anesthesiologendagen in Maastricht per lid per jaar. speciaal hiervoor een of twee weken naar op 19 mei jl. gepresenteerd. Ik schetste In Nederland hebben wij een landelijk Egypte. Zij behoren tot de top in hun in deze lezing globaal de ontwikkelingen curriculum ontwikkeld en dit vertaald vak, en met hun hulp hoopt de WFSA de van de anesthesie in Nederland, met naar de A-, B-, C-, D- en E-cursussen. Een anesthesiologie ook in de armste delen korte uitstapjes naar de ontwikkelingen aantal Afrikaanse en Arabische landen van de wereld naar een hoger niveau te in de reanimatie, de kinderanesthesie, is tot een vergelijkbare opzet gekomen, tillen. Zo denkt zij gestalte te kunnen mortaliteit in de anesthesiepraktijk en maar dan op internationaal niveau: het geven aan haar motto: to make available de Wereldfederatie van Anesthesiolo- All Africa Arabia Anaesthesia Training the highest standards of anaesthesia, gen. Natuurlijk was het geen toeval dat Programme. De cursisten volgen de prak- pain treatment, trauma management and de eerste openbare rede van professor tische en zo goed als haalbare theoreti- resuscitation en ons specialisme voor Vermeulen De ontwikkelingen in de sche opleiding in hun eigen land thuis iedereen toegankelijk te maken. anesthesie, tot heil van de patiënt als titel had. Iedere 7 minuten vroeg ik de aanwezigen via hun stemdoosje (anoniem) te antwoorden op vragen als: Hoeveel kopjes koffie drink je per dag? Ben je bereid een kopje te laten staan voor je eigen gezondheid? en ten slotte: Ben je ook bereid één kopje koffie per dag (kosten via een (door het project verschafte) laptop. Daarop ontvangen zij maandelijks van een overzeese mentor een of meer probleemgestuurde casusbeschrijvingen met recente literatuur. Jaarlijks komen die arts-assistenten in opleiding van de deelnemende landen naar de universiteit van Assiut in Egypte om een bij hun jaar passende cursus te volgen. Iedere Het bedrag waarmee dit programma gefinancierd moet worden, werd na die succesvolle anesthesiologendagen in de wandelgangen het koffiegeld van Meursing genoemd. Op verzoek van collegae stelde ik tijdens een ledenvergadering het bestuur voor een fondsenwerfcommissie in het leven te roepen om het programma mogelijk te maken. > 3

4 Ter ondersteuning van soortgelijke onderwijsprogramma s heeft de WFSA in 2000 haar Foundation opgericht, maar omdat al snel bleek dat elk land hiervoor eigen wetten heeft, ontstond er enige verwarring. De WFSA stelt daarom voor dat de meest welvarende landen van de Federatie zelf een stichting/vereniging oprichten om het eigen voordeel optimaal te kunnen benutten. Voor Nederland stelde ik voor dat de NVA een dergelijke stichting in het leven zou roepen. De ledenvergadering heeft door middel van stemkastjes met 62% positieve stemmen duidelijk gemaakt open te staan voor een dergelijk plan. Het bestuur zal opdracht geven een voorstel uit te werken dat voor goedkeuring geagendeerd wordt in een volgende ledenvergadering. Maaike Dirckx, de arts-assistent uit het Erasmus MC die dit jaar de prijs voor de beste poster won, gaf het voorbeeld: zij stelde haar prijs ter beschikking van het project All Africa Arabian Anaesthesia Training Programme. Er zijn vele ludieke manieren om geld bij elkaar te brengen, en al helemaal voor ons vak, waar wij uiteindelijk ook veel aan te danken hebben. Grijp daarom de kans om iets terug te geven aan collegae die nog niet zo ver gekomen zijn! Wetenschapsdag opnieuw groot succes Op 30 september werd voor de tweede erg stimulerend om te zien waarmee de keer de Wetenschapsdag georganiseerd. Nederlandse centra op wetenschappelijk Deze keer vond dit evenement plaats in gebied allemaal bezig zijn en om de het AMC te Amsterdam en de belangstelling was overweldigend: ruim 230 belang- te bediscussiëren. Het aanbod was van soms preliminaire resultaten met elkaar stellenden kwamen luisteren naar diverse goed niveau en gevarieerd. Pijnbehandeling, aan de intensive care gerelateerde voordrachten waarin jonge Nederlandse onderzoekers hun onderzoeksresultaten onderwerpen, onderzoek naar locoregionale technieken alle facetten van presenteerden. Het was voor iedereen de 4

5 anesthesiologie kwamen aan de orde. Ook de posterpresentaties werden uitermate goed bezocht. Naar aanleiding van de evaluatie van verleden jaar werden de aanwezigen gestimuleerd deel te nemen aan de discussie. Dit jaar werden de posterpresentaties van te voren beoordeeld en dat is de kwaliteit van de posters zeker ten goede gekomen. Gezien het grote aantal aanmeldingen en de interesse zal de commissie overwegen om volgend jaar ook de presentaties te beoordelen voor acceptatie. Evenals verleden jaar waren ook gerenommeerde sprekers uitgenodigd. Prof. Molema gaf een bijzonder inspirerende lezing, met als thema hoe jonge promovendi hun onderzoek optimaal kunnen opzetten en afronden. Prof. Westerhof gaf de onderzoekers informatie en tips om hun onderzoek te kunnen financieren. Prof. Hartung uit New York bleek een briljant spreker en zijn lezing Absence of evidence is not evidence of absence was een geweldige afsluiting van een geslaagde Wetenschapsdag. De commissie zal haar uiterste best doen om ook volgend jaar weer zo n attractief programma samen te stellen. 5

6 International Symposium on the History of Anaesthesia Vivian L.B. Oei-Lim De zesde editie van het International Symposium on the History of Anaesthesia (ISHA) werd onlangs in Cambridge georganiseerd door de History of Anaesthesia Society UK. Het Queens College bood onderdak gedurende het drie dagen durende symposium. Queens werd in de vijftiende eeuw gesticht. Margaret of Anjou (echtgenote van Henry VI) en later Elisabeth Woodville (echtgenote van Edward IV) waren de beschermvrouwen van deze prachtige oude academische gebouwen. Deze dubbele bescherming is de verklaring van de meervoudige spelling van Queens. In een van de zalen stond een museale opstelling van historische anesthesieapparatuur en materialen, bijeengebracht door de Association of Anaesthesia of Great Britain and Ireland, het Wood Library Museum, het Horst Stoeckel Museum, GE Healthcare, dr. Alistair McKenzie en dr. Gary Enever. Het was overduidelijk dat deze tentoonstelling met enthousiasme en liefde was samengesteld. Heel bijzonder was de boekenmarkt waar o.a. oude, zelfs zeldzame boeken over de anesthesie te koop waren. Aan het symposium hebben veertien landen deelgenomen, en door de informele opzet konden jong en oud op een gemoedelijke wijze kennis en ervaring uitwisselen. Professor Douglas Bacon presenteerde als gastspreker de historie van het honderdjarig bestaan van de American Society of Anesthesiologists (ASA). Een bezoek aan de Amerikaanse erebegraafplaats Madingley en het oorlogsmuseum Duxford was het hoogtepunt van de middag, die werd afgesloten met een Amerikaans getint diner. De Nederlandse bijdrage was aanzienlijk. Twee emeritus-hoogleraren zetten de bijeenkomst luister bij: prof.dr. W. Erdmann en mevrouw prof. D.M.E. Vermeulen-Cranch. De laatstgenoemde kreeg van voorzitter dr. Peter Morris het erelidmaatschap van de History of Anaesthesia Society uitgereikt. Marten van Wijhe (AZG) hield een gastcollege over Pain and culture through time. Medewerkers uit AZG, EMC Rotterdam en AMC hebben voordrachten gehouden over de historie van spierverslappers en beademingsapparatuur. Een van de hoogtepunten van dit symposium werd gevormd door de voordrachten van familieleden van bekende uitvinders in de anesthesie: zo hield de bankier mr. J.T. Clover een voordracht over zijn grootvader, de anesthesioloog J. Clover (UCH). De chemicus prof. C. Suckling gaf een uitvoerig overzicht van het leven en werk van zijn vader C.W. Suckling, de uitvinder van halothaan (ICI, Manchester). De volgende ISHA is in 2009 en vindt plaats in Kreta. Hopelijk zal Nederland wederom goed vertegenwoordigd worden. Internationale masterclass Anaesthesia and perioperative care in the older patient Jan Klein Onder auspiciën van de NVA wordt op 31 maart en 1 april 2006 in de Doelen te Rotterdam een internationaal symposium gehouden over anesthesie en perioperatieve zorg bij de oudere patiënt. Epidemiologische en medisch-inhoudelijke ontwikkelingen hebben ertoe geleid dat er steeds meer patiënten van 65 jaar en ouder worden geopereerd. In Rotterdam zullen vele internationale experts aanwezig zijn om hun kennis over de laatste ontwikkelingen op dit gebied te delen. Namens het organiserend comité wil ik u van harte uitnodigen. Voor informatie en inschrijving zie Boekbespreking: Nieuwe kijk op farmacologie Hans Kerkkamp Onlangs verscheen wederom een boek anesthesioloog, en dr. Gerry, een oude van collega Woerlee, anesthesioloog in rot in het vak, worden humoristische OKsettings beschreven waarin voorbeelden Ziekenhuis Rijnland in Leiderdorp. Een paar jaar geleden schreef hij Mortal en calculaties van farmacokinetiek en farmadynamiek worden belicht. Het is col- Minds, waarin hij zijn visie geeft op bijnadood-ervaringen en de fysiologische verklaring van deze fenomenen. Hij en compacte wijze deze voor anesthesiolega Woerlee gelukt om op een plezierige formuleert helder en zakelijk de theorie logen belangrijke materie te behandelen. dat er geen onsterfelijke ziel en dus ook Het boek is een aanrader voor iedereen geen leven na de dood bestaat. Op zijn die moeite heeft met het begrijpen van website is hierover de bovenbeschreven basiskennis. meer te lezen. Zijn recent uitgekomen vijfde boek, Gerry s Real World Guide to Pharmacokinemacokinetics and Other Things. Leicester: Trou- Woerlee GM. Gerry s Real World Guide to Phartics and Other Things, benadert op een bador, ISBN heel luchtige manier de lastige materie van farmacokinetiek en farmacodynamiek. Aan de hand van twee hoofdfiguren, dr. Bob, een arts-assistent in opleiding tot 6

7 European Society of Anaesthesiology (ESA) Rob Steur Sinds 2004 ben ik vertegenwoordiger van de European Society of Anaesthesiologists, gekozen door de leden van de ESA in Nederland. Deze heb ik vertegenwoordigd tijdens de jaarlijkse vergaderingen van de ESA in de council. Daar speelde de integratie van de drie Europese anesthesie-instanties die nu, maar vooral vroeger een belangrijke rol vervulden. Vanaf de oprichting in 1993 heeft de ESA zich beziggehouden met het organiseren van een jaarlijks congres, waar vooral (jonge) onderzoekers hun resultaten konden presenteren. Daar was erg veel behoefte aan. De tot dan toe organiserende Europese instantie voor de Europese congressen was de CENSA, d.w.z. de organisatie van de Europese landelijke verenigingen. Deze congressen werden slechts om de drie jaar georganiseerd. Volgens velen was dit te weinig. De derde belangrijke instantie op Europees gebied was de Academy of Anaesthesiology, die zich vooral richtte op de opleidingen in de verschillende Europese landen en die ook zorgde voor het European Journal of Anaesthesiology. Al snel werd duidelijk dat deze drie gezelschappen elkaar goed konden aanvullen, hoewel er op enkele gebieden zeker enige competitie bestond. Na veel discussie heeft in 2005 de versmelting van de drie organisaties plaatsgevonden, waarbij de belangrijke activiteiten op Europees gebied duidelijk zijn verdeeld. Om deze reden is nu ook de naam gewijzigd: ESA staat nu voor European Society of Anaesthesiology. De ESA blijft een jaarlijks congres organiseren en onderzoekers stimuleren hun wetenschappelijke studies voort te zetten. Er zijn prijzen ingesteld voor jonge onderzoekers en er zijn mogelijkheden om met steun van de ESA een studie op te zetten. De oorspronkelijke Academy of Anaesthesiology blijft zich bezighouden met de opleidingen in de verschillende landen, het Europese diploma in anesthesiologie uitgeven en de examens organiseren. De CENSA heeft als voornaamste taak het ontplooien van landelijke politieke activiteiten om de anesthesiebelangen per land zo goed mogelijk te behartigen en ook om de landelijke wetenschappelijke activiteiten te stimuleren en te bewaken. Toen ik in Zwitserland werkte ben ik in 1998 door de Zwitserse leden als vertegenwoordiger gekozen, en in hetzelfde jaar kwam ik als tweede secretaris in het bestuur van de ESA. Daarom heb ik me, toen ik weer terug was in Nederland, weer als vertegenwoordiger beschikbaar gesteld. Ik doe dit werk met veel plezier. Er zijn op dit moment 284 anesthesiologen lid van de ESA. Ik wil graag stimuleren dat meer Nederlandse anesthesiologen lid worden van de ESA om de doelstellingen te ondersteunen. De verkiezing van de vertegenwoordiger gebeurt elke twee jaar schriftelijk en ieder lid kan zich kandidaat stellen. Een vertegenwoordiger kan slechts één keer herkozen worden. Elk land met meer dan 25 leden heeft recht op een vertegenwoordiger. Alle vertegenwoordigers van de Europese landen vormen de raad voor het bestuur, die de bestuursleden kiest en die bij belangrijke beslissingen door het bestuur geraadpleegd moet worden. Voor details zijn de statuten en het huishoudelijk reglement in te zien via de website van de ESA: esa/esa.php. Ik heb geprobeerd een overzicht te geven van de veranderingen die dit jaar hebben plaatsgevonden in de wereld van de Europese anesthesie. Ik hoop ook in de toekomst namens de Nederlandse leden mijn bijdrage te kunnen leveren, want ik stel mij weer als kandidaat beschikbaar. Managementcursus 2006 De derde cursus Management Essentials voor Anesthesiologen vindt plaats op donderdag 19 en vrijdag 20 januari en op donderdag 23 en vrijdag 24 februari 2006 (beide blokken tezamen vormen de cursus). Er komen zaken aan de orde als essenties van leiderschap, politiek in de ziekenhuisorganisatie en bedrijfsvoering. De cursus is bedoeld om anesthesiologen te ondersteunen die naast hun reguliere taken een managementrol hebben. Doelstellingen zijn het opbouwen van zelfvertrouwen om als medisch specialist een goede gesprekspartner van professionele managers te worden, het versterken van managementvaardigheden en het vergroten van de persoonlijke effectiviteit in de managersrol. De werkwijze is gevarieerd met een mix aan inleidingen, discussie, opdrachten, oefeningen en simulaties. Het gaat behalve om kennisoverdracht vooral om het versterken van de persoonlijke effectiviteit. De vaste begeleiders zijn ervaren senior adviseurs/trainers voor leiderschapsvraagstukken bij Schouten & Nelissen, gerenommeerd adviesbureau voor opleiding en organisatie. Daarnaast zorgen gastdocenten uit de praktijk voor de overdracht van kennis over bedrijfsvoering en over het politieke spel in ziekenhuisorganisaties. De Commissie Nascholing van de NVA heeft deze cursus 13 uur accreditatie toegekend. De cursus wordt gegeven in Bilderberg Résidence Groot Heideborgh te Garderen. De bijdrage in de kosten bedraagt 900; dit is inclusief een overnachting per blok. Het aantal deelnemers is gelimiteerd. Hebt u belangstelling? Laat dat dan zo spoedig mogelijk weten aan mevrouw E. Pot, coördinator van de cursus: elsje. pot@anesthesiologie.nl. Voor eventuele nadere informatie:

8 Benoemingen Bureau NVA Prof.dr., vice-voorzitter van het bestuur van de NVA, is op 1 maart 2005 benoemd tot lid van de Raad van Bestuur van het AMC te Amsterdam. R.A. Thieme Groen, oud-voorzitter van het bestuur van de NVA, zal op 1 januari 2006 toetreden tot de Raad van Bestuur van de Isala Klinieken te Zwolle. Het bestuur wenst beide collegae van harte geluk met hun benoeming. Ontvangen proefschriften Olaf Cremer Goal-directed intensive care of traumatic brain injury Pathofysiological and clinical aspects 5 oktober 2005 Universiteit Utrecht Hans Sonneveld Goal-oriented hemodynamic treatment in high risk surgical patients 12 oktober 2005 Rijksuniversiteit Groningen Personeelsmutatie Per 1 september 2005 is Sandra Gijtenbeek in dienst getreden. Sandra werkte al enige maanden via een uitzendbureau op het secretariaat en heeft in eerste instantie de werkzaamheden van Ursula van Duin overgenomen tijdens haar zwangerschapsverlof. Mede door het vertrek van Elsje Pot begin 2006 zal de onderlinge taakverdeling binnen het bureau worden herzien. In de volgende nieuwsbrief leest u hier meer over. Nieuwbouw Domus Medica Op 28 september jl. heeft de burgemeester van Utrecht, mevrouw mr. A.H. Brouwer-Korf, door een symbolische activiteit een officiële start gemaakt met de bouw van de nieuwe Domus Medica in Taats- Zuid, Papendorp (Utrecht). Het huidige pand aan de Lomanlaan heeft flink wat achterstallig onderhoud en er is structureel ruimtegebrek. Het doel van de gezamenlijke huisvesting staat hiermee al langer onder druk. Om het pand goed te renoveren zou er een grote investering moeten worden gedaan. Het pand zou na de renovatie altijd minder opbrengen dan de renovatiekosten, en zou dus een financiële molensteen worden. Bij het zoeken naar een nieuw pand is het voornaamste uitgangspunt geweest dat er een duidelijke en belangrijke meerwaarde moet zijn voor de medische beroepsorganisaties om in één gebouw gehuisvest te zijn. De oplevering wordt eind 2006 verwacht. Het bestuur van de NVA heeft, tezamen met een groot aantal andere wetenschappelijke verenigingen, besloten het bureau onder te brengen in de nieuwe Domus Medica. De maquette van de nieuwbouw is te zien in de hal van de huidige Domus. Meer informatie vindt u op Overleden H.M. Lagas, oud-lid van de NVA, is op 1 augustus jl. overleden op de leeftijd van 67 jaar. Collega Lagas was destijds werkzaam in het Flevo Ziekenhuis te Almere. A.A. van Wijngaarden, oud-lid van de NVA, is op 19 september jl. overleden op de leeftijd van 77 jaar. Collega van Wijngaarden was destijds werkzaam in het Refaja Ziekenhuis te Dordrecht. L.J.C. Brandon Bravo is op 4 oktober jl. overleden op de leeftijd van 52 jaar. Collega Brandon Bravo was aanvankelijk arts bij de marine, gespecialiseerd in duikgeneeskunde. Na zijn opleiding tot anesthesioloog was hij van 1990 tot 2004 werkzaam in het ziekenhuis Walcheren te Vlissingen. Algemene Ledenvergadering Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie Woensdag 23 november uur Domus Medica Lomanlaan XD Utrecht Agenda en bijbehorende stukken worden begin november verzonden. 8

9 Terechte hoge internationale onderscheiding voor dr. M. Gielen Prof.dr. J.T.A. Knape Tijdens het jaarlijkse congres van de European Society for Regional Anesthesia is dr. Mathieu Gielen uit Overasselt de grote eer te beurt gevallen om te worden gehonoreerd met de Carl Koller Award. Carl Koller was een oogarts in Wenen. Hij was goed bevriend met Sigmund Freud, die hem had gerapporteerd over het dove gevoel in zijn tong dat cocaïne veroorzaakte. Koller moet vervolgens worden geëerd als de arts die in 1884 aantoonde dat lokale anesthetica als verdovingsmiddel in de operatieve geneeskunde kunnen worden toegepast. De Carl Koller Award moet worden gezien als s werelds belangrijkste onderscheiding op het gebied van de locoregionale anesthesie. Dr. Mathieu Gielen schaart zich met deze onderscheiding onder grootheden als Covino, Kehlet, Bridenbaugh en Bruce Scott. Nadat dr. Gielen vanuit België in het St. Radboudziekenhuis te Nijmegen is gaan werken, promoveerde hij aanvankelijk op een onderwerp op het terrein van de longfunctie. Indertijd was het longfunctielaboratorium (prof. Beneken Kolmer) onderdeel van de afdeling Anesthesiologie. Vrij snel daarna kreeg de regionale anesthesie zijn belangstelling. Hij werd zeer bedreven in vele regionale technieken en zag al vroeg het belang van goed onderwijs in deze in. In de jaren zeventig had Mathieu Gielen al een landelijke reputatie op dit terrein. Toen dr. Brasem en C. Roos van Astra het initiatief namen om onderwijs in de regionale anesthesie te ondersteunen, was hij direct hun man. Sindsdien heeft hij persoonlijk meegewerkt aan talloze landelijke workshops. Met de voortschrijdende ontwikkeling kreeg wetenschappelijke onderbouwing van de regionale anesthesie al snel zijn aandacht. Hij zette zelf veel onderzoek op en stimuleerde veel jonge artsen tot onderzoeksactiviteiten. Gielen was de motor achter onderzoek en promoties van Hasenbos, Liem, Kerkkamp, Slappendel en vele anderen. Internationaal maakte Gielen in de jaren tachtig snel naam en faam. Zijn onderzoeksactiviteiten leidden tot vele publicaties en zijn heldere denktrant en heldere presentaties op vele congressen vestigden zijn autoriteit. Hij werd lid van de editorial boards van een aantal tijdschriften en was associate editor van Regional Anesthesia and Pain Medicine. Om de literatuur voor drukbezette artsen toegankelijk te maken richtte hij de International monitor on Regional Anesthesia op en was daarvan de eerste editor. Nadat in 1980 de ESRA was opgericht nam dr. Gielen in deze organisatie al snel een prominente plaats in en stimuleerde hij binnen de Society onderwijs en onderzoek vanaf 1990 tot Hij was een van de ontwikkelaars van de hoog aangeschreven ESRA-kadaverworkshop in Innsbruck. Het is eigenlijk onnodig te vermelden dat dr. Gielen daarnaast vele verdiensten heeft gehad voor onze NVA door zijn werkzaamheden in het Concilium en andere commissies. Bij dit alles heeft hij veel kunnen bereiken en veel mensen enthousiast kunnen maken door zijn bescheiden opstelling en zijn buitengewoon aimabele karakter. Nu dr. Gielen zich uit de klinische werkzaamheden heeft teruggetrokken kan hij het niet nalaten om zijn onderwijs- en onderzoeksactiviteiten voort te zetten en jonge mensen te blijven stimuleren. De NVA is buitengewoon trots dat een van haar leden deze hoge internationale onderscheiding heeft mogen ontvangen en zij is hem ook veel dank verschuldigd. De onderscheiding is absoluut verdiend en een terechte erkenning van zijn inzet en kwaliteiten. Hem zij met zijn lieve Noortje een goede tijd gegund en ik hoop dat hij zijn kwaliteiten nog lange tijd voor jonge artsen mag inzetten. We hopen hem nog vaak bij NVA-activiteiten te zien. World Congress Het World Congress of Anaesthesia (WCA) wordt gehouden in Kaapstad, Zuid-Afrika, van 30 maart tot 4 april Volg de ontwikkelingen op 9

10 Agenda 25 november 2005 Amsterdam PAOG cursuscyclus 7 december 2005 Ede Congres infectieuze bedreigingen: januari 2006 Leiden Boerhaavecursus OK-management Urgentiegeneeskunde: mythen, missers en maatwerk Inlichtingen: S.B.M. Kinneging, Het vitaal bedreigde kind Inlichtingen: InterActie, Boerhaave Commissie, Postbus 2084, Inlichtingen: PAOG cursus- en Antwoordnummer 2415, 6710 WB Ede 2301 CB Leiden congresorganisatie, Metropolitan / N-510, tel: tel: Postbus 7057, 1007 MB Amsterdam fax: fax: tel: info@interactie.org s.b.kinneging@lumc.nl fax: paog@vumc.nl NVA-accreditatie 27 uur november 2005 Groesbeek Cursus Fundamental Critical Care 9-13 december 2005 New York 59th Post Graduate Assembly in Anesthesiology (PGA) Inlichtingen: Kurt G. Becker, januari 2006 Villars, Zwitserland 4e Winterworkshop Intensive Care Inlichtingen: Travel Congress Support (FCCS) Executive Director, The New York State Management, Postbus 103, Inlichtingen: Society of Anesthesiologists, Inc., 1170 AC Badhoevedorp 85 Fifth Avenue, 8th Floor, New York, tel: november 2005 Nieuwegein New York 10003, USA tel: fax: info@tcman.nl KNMG Jaarcongres 2005: fax: Gezondheidszorg in beweging. kurt@nyssa-pga.org Blijft de dokter overeind? Inlichtingen: conference-unit@fed.knmg.nl december 2005 Rotterdam Toekomst van de openbare januari 2006 Amsterdam Cursus Evidence-based medicine in de klinische praktijk Dutch Cochrane Centre, Hanni Spitteler, 30 november 2005 Lunteren gezondheidszorg Inlichtingen: drs. Yoka Y. Janssen, AMC, J1b-108, Postbus 22660, 1100 DD Amsterdam Topics in Intensive Care: Elseviercongressen tel: veiligheid en kwaliteit tel: fax: Inlichtingen: info@topicsinic.nl yoka.janssen@reedbusiness.nl cochrane@amc.uva.nl december 2005 Nijmegen Echogeleide perifere zenuwblokkades december 2005 Brussel 6th International Course on februari 2006 Rio de Janeiro 2nd World Congress on Regional Inlichtingen: PAOG-Heyendael, Perioperative Echocardiography Anaesthesia and Pain Therapy UMCU St. Radboud, Inlichtingen: Travex Congress, Inlichtingen: Options Eurocongress, mw. drs. Keijser-Huijts, 8 Parvis de la Trinité, 126B Rue de l Instruction, Postus 9109, 6500 HB Nijmegen 1050 Brussel, België B-1070 Brussel België tel: fax: paog-heyendael@paog.umcn.nl tel: fax: b.vandermeuse@travex-codetem.be fax: ifo@optionsglobal.com 10

11 8-10 maart 2006 Antwerpen FEEA-cursus I 31 maart - 1 april 2006 Rotterdam First international master class on mei 2006 Guadalajara, Mexico 2nd International Inlichtingen: mw. dr. J.J.M. Langemeijer, Anaesthesia and perioperative care in Forum on Pain Medicine Taveernelaan 36, 3735 KD Bosch en the older patient Inlichtingen: Forum Secretariat Kenes Duin Inlichtingen: International, 17 Rue du Cendrier, tel: CO2 conference management P.O. Box 1725, CH1211, Geneva 1 fax: tel: Zwitserland gsm: fax: tel: midgh@hetnet.nl info@co-2.nl fax: ifpm2@kenes.com 11 maart 2006 Utrecht NVA-accreditatie 12 uur Wetenschappelijk overleg Nederlands Gezelschap voor Neuro-anesthesiologie NVA en Nederlandse Vereniging voor 25 april 2006 Nader te bepalen 8e Bloedgassymposium: 3-6 juni 2006 Madrid Euroanesthesia 2006, 14th ESA meeting Neurochirurgen Back to the (acid) base Inlichtingen: ESA Secretarial Office, Inlichtingen: Inlichtingen: Marcel Grötzinger, 21 Avenue de Tervuren, bte 30, sectie Neuroanesthesiologie, Radiometer Nederland, Postbus 233, B-1040-Brussel dr. M. Klimek 2700 AE Zoetermeer tel: m.klimek@erasmusmc.nl tel: fax: fax: esa@euronet.be maart 2006 Antwerpen grotzinger@radiometer.nl FEEA-cursus II Inlichtingen: mw. dr. J.J.M. Langemeijer, Taveernelaan 36, 3735 KD Bosch en Duin mei 2006 Glasgow Obstetric Anaesthesia juni 2006 Maastricht Cursus Toegang tot de luchtweg; bijzondere intubatietechnieken en tel: Inlichtingen: OAA Secretariat, PO Box detubatiestrategieën fax: Barnes, London SW13 9XR England Inlichtingen: K.F. Wenckebach gsm: tel: Instituut Groningen midgh@hetnet.nl fax: tel: registrations@oaa-anaes.ac.uk info@wenckebachinstituut.nl maart 2006 Groningen Cursus Toegang tot de luchtweg; bijzondere intubatietechnieken en detubatiestrategieën mei 2006 Maastricht NVA Anesthesiologendagen juni 2006 Nader te bepalen SKA-dagen Inlichtingen: K.F. Wenckebach Inlichtingen: NVA, Postbus 20063, 3502 Instituut Groningen tel: info@wenckebachinstituut.nl LB Utrecht tel: fax: oktober 2006 Groningen Cursus Toegang tot de luchtweg; nva@anesthesiologie.nl bijzondere intubatietechnieken en detubatiestrategieën Inlichtingen: K.F. Wenckebach Instituut Groningen tel: info@wenckebachinstituut.nl 11

12 13-17 oktober 2006 California ASA annual meeting Inlichtingen: ASA secretariat, American Society of Anesthesiologists, 520 N Northwest Highway, Park Ridge, IL , USA tel: fax: mail@asahq.org 4 november 2006 Eindhoven Achtste Pijncongres Sectie Pijnbestrijding NVA Inlichtingen: NVA Secretariaat, Postbus 20063, 3502 LB Utrecht tel: fax: nva@anesthesiologie.nl 8-12 december 2006 New York 60th Post Graduate Assembly in Anesthesiology (PGA) Inlichtingen: Kurt G. Becker, Executive Director, The New York State Society of Anesthesiologists, Inc., 85 Fifth Avenue, 8th Floor, New York, New York 10003, USA tel: fax: kurt@nyssa-pga.org Colofon Redactieraad A.T. van Rheineck Leyssius M. Bijkerk H.G. van Middelkoop Th.E.A. Pot Bureauredactie J. Quadekker Druk van wijland bv, laren De NVA Nieuwsbrief is een officieel orgaan van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie en wordt maximaal zesmaal per jaar gratis aan de leden toegestuurd. Deadline inzenden kopij voor Nieuwsbrief jaargang 7 nr. 2: 9 januari 2006 Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie opgericht 24 januari 1948 Secretariaat Lomanlaan XD Utrecht Correspondentieadres Postbus LB Utrecht Telefoon Algemeen nummer secretariaat NVA Patricia Liem Janine Spruit Ursula van Duin Sandra Gijtenbeek Elsje Pot Projectcoördinatie FEEA cursus maart maart Plaats: Antwerpen Fax nva@anesthesiologie.nl Homepage 12