Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie

Transcriptie

1 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie Deel B Bijlagen Auteurs; Joep Kleinheerenbrink Leo van Ruiven Brandweercluster EVA Epe Voorst - Apeldoorn

2 2 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - bijlagen

3 3 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - Bijlagen Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie Opdrachtgever; Brandweer Apeldoorn Afdeling Risicobeheersing Deventerstraat BH Apeldoorn Epe / Schuinesloot, september 2010 Studiebegeleiding Namens de opdrachtgever dhr. ing. A.C. Verstoep bba Afdelingshoofd Risicobeheersing brandweer Apeldoorn Namens de Hanzehogeschool Groningen dhr. ir. R.A.P. van Herpen Technisch directeur adviesburo Nieman BV Auteurs Joep Kleinheerenbrink Leo van Ruiven jkleinheerenbrink@hotmail.com ruivenl@gmail.com

4 4 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - Bijlagen

5 Fire Safety Engineering Brede Bachelor of Engineering (Deeltijd) Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie (afstudeerrapport) Voorwoord Met dit rapport zijn de auteurs afgestudeerd aan de Hanzehogeschool Groningen, brede bachelor of engineering, specialisatie Fire Safety Engineering (deeltijd). Hiermee tonen zij aan dat ze de competenties bezitten die behoren bij de graad Bachelor of Engineering (B Eng / ing.). De strekking van het afstudeerrapport is dat kunststof isolatie in lichte dakconstructies van grote brandcompartimenten leidt tot een veiligheidsrisico voor repressief optreden in het brandcompartiment. Dat risico is niet gekwantificeerd, maar voorzichtigheid is dus geboden, zeker bij toepassing van maatregelpakket II van de Methode beheersbaarheid van brand In dit maatregelpakket wordt a priori uitgegaan van een binnenaanval door de brandweer, d.w.z. repressief optreden in het compartiment waar de brand woedt. Het bovenstaande houdt niet in dat in dergelijke grote compartimenten geen kunststof dakisolatie zou kunnen worden toegepast, maar houdt in dat repressief optreden in het compartiment risicovol is. Dit risico is projectspecifiek en wordt naast brandstofafhankelijke ook door bouwkundige parameters bepaald. Belangrijke bouwkundige parameters zijn onder andere het type dakconstructie en het daarin toegepaste type isolatiemateriaal. Bij kunststof isolatiematerialen is niet alleen onderscheid te maken in thermoplasten en thermoharders, maar ook in materialen die verbranden en materialen die verkolen (zoals PIR en resolschuim). Dit laatste type vertoont een gunstiger gedrag onder brandcondities. Het probleem is dat projectspecifieke kenmerken vaak niet bekend zijn tijdens de repressieve inzet. Er is een aantal branden geweest met dodelijke slachtoffers, waarbij vermoed werd dat het opgetreden brandscenario door het aanwezige kunststof isolatiemateriaal werd veroorzaakt. Deze vermoedens zijn niet bevestigd in onderzoeksrapporten. De auteurs trekken conclusies uit die onderzoeksrapporten die gebaseerd zijn op eigen inzichten en meningen, maar niet gestaafd kunnen worden met achterliggende feiten en gegevens. Deze conclusies behoeven dan ook enige nuancering. In geen van de geanalyseerde branden is vast komen te staan dat de kunststof isolatie tot het opgetreden brandscenario heeft geleid. Dit voorwoord met de bovenvermelde nuancering is onderdeel van het afstudeerrapport en moet dan ook als zodanig worden verstrekt. Deze nuancering houdt uiteraard niet in dat het toepassen van kunststof isolatie in lichte scheidingsconstructies risicoloos is. Groningen, 17 december 2010 Ir Ruud van Herpen (afstudeerdocent) 1

6

7 5 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - Bijlage overzicht Bijlage 1. Overzicht verschenen onderzoeksrapporten de Punt 7 2. Interviewverslagen 2.1 Ir. P.H.E. van de Leur Ir. R.J.M. van Mierlo Dhr. H. Schreurs dhr. G. Trip Drs. F. Greven Drs. F. Vos Foto s uitvoering praktijk Parkeergaragebrand Bristol Engeland 23 5 Berekening samengestelde plafondconstructie in 31 parkeergarages - Hoofdstuk 5.3 (blz. 48) EPS met afwerklaag van cellulosevezel- Voltra en Ozone berekening 6 Berekening samengestelde plafondconstructie in 47 Parkeergarages - Hoofdstuk 5.3 (blz. 48) EPS met houtwolcement- Voltra en Ozone berekening 7 Vragenlijst enquête bij brandweer Apeldoorn 65 8 Overzichtstabel antwoorden enquêtes Ozone rapport 69 Thermisch lichte scheidingsconstructies variant Ozone rapport 73 Thermisch lichte scheidingsconstructie variant 8

8 6 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - Bijlagen

9 7 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - Bijlage 1 Bijlage 1 Overzicht onderzoeksrapporten de Punt Onderzoeksrapporten Onderzoeksvraag 1. Verkennend onderzoek Brand met dodelijke afloop in de Punt een verkennend onderzoek te doen dat een eerste inzicht moet geven in de toedracht. Commissieleden Opdrachtgever Prof. ir. I. Helsloot Drs. E. Oomes Dr. ir. R. Weever Gemeente Tynaarlo Verschenen; Rapportage onderzoek VROM regelgeving scheepswerf De Punt Op welke wijze heeft de gemeente uitvoering gegeven aan haar VROM-taken bij de scheepswerf. VROM-inspectie Verschenen Brandverloop botenloods de Punt DGMR Verschenen Eindrapport Evaluatie van de Brand in De Punt op 9 mei 2008 Verschenen Specifiek na te gaan of de dakpanelen in de brandontwikkeling een rol hebben gespeeld. Dit om naar de mening van de industrie de onterechte negatieve beeldvorming te bestrijden. een evaluatie uit te voeren naar: het grootschalig brandweeroptreden de wijze waarop de multidisciplinaire operationele en bestuurlijke coördinatie heeft plaatsgevonden de wijze waarop uitvoering is gegeven aan de pers- en publieksvoorlichting de psychosociale opvang en nazorg aan de hulpverleners en de directe familie van de omgekomen Ir. P.H.E. van de Leur Prof. ir. I. Helsloot Drs. E. Oomes Dr. ir. R. Weever Kennisplatform Isolatie de Punt - NVPU Gemeente Tynaarlo

10 8 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie Bijlage 1 brandweermensen. 5. Uitvoering VROM regelgeving door gemeente Tynaarlo de Dit onderzoek is gedaan naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek door de inspectie in aug Drs. H.M. Jongsma Gemeente Tynaarlo Verschenen; Brand, de Punt OVV Verschenen; Wie volgt? Een evaluatie van (overheid) rapportages die zijn uitgebracht na de brand in De Punt op 8 mei 2008 Hoe komt het dat de brandweer door de plotselinge brand uitbreiding werd verrast? Zijn er mogelijkheden voor de brandweer om beter op plotselinge brand uitbreiding te anticiperen? Welke kennis is bij de brandweer beschikbaar over plotselinge branduitbreiding? Prof. mr. Pieter van Vollenhoven Mr. J.A. Hulsenbek Mr. Annie Brouwer-Korf Prof. dr. ing. F.J.H. Mertens Dr. ir. J.P. Visser Drs. F.W.J. Vos Onderzoeksraad voor de Veiligheid Verschenen; november 2009

11 9 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - Bijlage 2 Bijlage 2 Interviewverslagen Den Haag, 12 mei 2010 Interview met Ir. P.H.E. van de Leur, DGMR - Ingenieursbureau Uitleg over de status van ons onderzoek wat vind je van ons eerste rapport Beperk regelgeving tot brandwerendheid. Noem het geen isolatiemateriaal, maar isolatieproduct. Het gaat veelal om een samengesteld geheel en dat noem je een product. In eerste oogopslag is het onderzoek erg breed van opzet. Ik zou jullie willen adviseren de inhoud te beperken. De stakeholder analyse voegt bijvoorbeeld niets toe aan de centrale vraag. Weglaten dan. Denk aan het beantwoorden van de onderzoeksvragen, stel dat centraal. Verlaat je eigen mening, blijf objectief, Er staan bijv. suggestieve woorden in. Vermijd dat. 1. Je geeft aan dat de PUR isolatie bij de brand in de Punt en/of de EPS isolatie in Leiden niet aan te tonen is dat deze heeft meegedaan aan de rookgasexplosie of plotselinge branduitbreiding. Kun je dit ook uitsluiten? Nee, uitsluiten kan ik het voor de rookgasexplosie Punt niet. Ik ben er van overtuigd dat de tijd tekort is en de hoeveelheid pyrolyse gassen uit de sandwich panelen te klein om een rookgasexplosie van te krijgen. Let wel, de explosie vond plaats binnen 8 minuten. De bijdrage van EPS voor de rookgasexplosie in Leiden wel, daar heb ik product tijdens het eigen onderzoek zelf gewogen en het product was allemaal nog aanwezig. 2. Mechanisme van brandwerendheid wordt dit gerealiseerd door toevoeging van additieven of door de PUR de dikte te geven (thermische diffusiteit) dat deze de brand isoleert? Het mechanisme van de brandwerendheid heeft deels te maken met de schild die gevormd wordt door het verkolingsproces. Dit is nog niet het eindproduct en kan nog verder ontleden. Daarnaast is de combinatie van product (PIR/PUR) met toevoegingen van additieven van belang en de dikte van het sandwichpaneel. De additieven stellen het ontbrandingsproces zo lang mogelijk uit, hebben een koelend effect of verdunnen van de pyrolyse. 3. Ben je op de hoogte van de testen die uitgevoerd zijn bij Warrington Fire aangaande sandwichpanelen door Rockwool? Ja, ik weet hiervan maar ik zet grote vraagtekens bij deze wijze van testen. Het is niet duidelijk welk product is getest (welke samenstelling) en ook het brandvermogen is niet bekend. 4. Zijn er TENOS rapporten van de Full Scale testen van sandwichpanelen en kunnen we daarover beschikken? Ik weet niet of ze er zijn, ik heb ze in ieder geval niet. 5. Ken je het rapport van Efectis en wat vind je daarvan? Rudolf heeft zeker een punt als hij stelt dat ontledingsgassen vanuit sommige constructies vrijkomen buiten het compartiment waar de brand heerst en hierdoor het vluchten hinderen; dit kan vooral gevaarlijk zijn bij aanwezigheid van minder-zelfredzamen.

12 10 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 2 6. Heb je een reactie op het rapport van Ruud? Deel je de mening dat in de Pre Flashover fase de vorming van een gaslaag in de rook tot explosieve verbranding kan leiden? Dit met name in grote compartimenten. Nee, ik ken het rapport niet maar zoals je het nu schetst deel ik deze mening niet. Het is een kunstmatige situatie en geen reëel scenario. De temperatuur zal zeker inderdaad de 200 a 300 graden (vergassingstemperatuur) halen maar schiet direct door en zal snel de ontbrandingstemperatuur bereiken. De Pre Flash-over tijd zal tekort zijn om tot een explosieve verbranding te komen. 7. Zijn er situaties denkbaar waarbij de toepassing van kunststof isolatiemateriaal moeten worden afgeraden. Bijv. gebruiksfuncties - brandscenario s - Bij standaard situatie is deze toepassing geen probleem. Wel bij gevels waarbij de isolatie doorloopt en grote oppervlakten heeft. Denk aan de flatbrand in Brunssum waarbij de gehele gevel (vertikaal) van een trappenhuis verloren ging. Ook daar waar mensen verminderd zelfredzaam zijn, waardoor de ontruimingstijd langer wordt, moet je goed nadenken hoe je het gaat toepassen. 8. Wat vind je van de toepassing van kunststof isolatiemateriaal in lage ruimten (bijvoorbeeld parkeergarage) en zie jij daar op voorhand risico s aan verbonden? Ik voorzie voornamelijk problemen in parkeergarages waarbij de plafonds bekleed zijn met isolatiemateriaal (veelal PUR of EPS) en een houtwolcement plaat. Bij testen na de Schipholbrand bleek dat stukken plaat binnen 1 minuut naar beneden kwamen. 9. Hoe kijk je aan tegen de ontledingsproducten van PUR en met name HCN? Ben je het met ons eens dat hier onvoldoende aandacht voor is? De ontledingsproducten bij branden is een complexe materie en gaat naar mijn gevoel veel te ver voor dit onderzoek. Het HCN dat vrijkomt bij brand zal voor het grootste deel verbranden. Wel is van belang dat repressie zelf snapt wat er gaande is en daar de bijpassende maatregelen voor treft. 10. Los van de wettelijke grondslag; hoe weeg je het belang van repressie in geval van brand? Repressie moet doen waar ze goed in is en dat is het blussen van branden. Natuurlijk is er aandacht voor de veiligheid van de hulpverleners. Echter we hebben het in Nederland goed gevonden dat er grenzen zitten aan het restrisico. Dat betekent voor repressie dat men zich moet preparen in het lezen van risico s in een gebouw. Ik deel absoluut niet de mening van de commissie Helsloot om de binnenaanval ter discussie te stellen. Desnoods richt ik zelf een brandweer op.

13 11 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 2 Rijswijk, 12 mei 2010 Interview met Ir. R.J.M. van Mierlo, Efectis Nederland BV Uitleg over de status van ons onderzoek wat vind je van ons eerste rapport De opzet van het onderzoek ziet er goed uit. De voorgestelde onderwerpen in het onderzoek zijn juist gekozen. Probeer wel neutraal te blijven in jullie woordkeuze. Er staan een aantal passage is die op zijn minst de wenkbrauwen doen fronzen. Houd je bij de feiten en constateringen en suggereer geen zaken die er niet zijn. Ook als je het niet eens bent met de conclusies van anderen zul je het moeten onderzoeken om het tegendeel te bewijzen. 1. Mogen wij jouw rapport gebruiken in ons onderzoek. Het rapport is na volgende week openbaar, dus ja je mag het gebruiken. 2. Waarom verwacht je gevaar bij een brandwerende lichte scheidingsconstructie uitgevoerd met kunststof isolatie materiaal (bijv. logies minder zelfredzaam) als de standaard testen wel een goede weerspiegeling zijn van de werkelijkheid? (Pagina 4 citaat: Ontledingsgassen kunnen vanuit sommige constructies vrij komen buiten het compartiment waar de brand heerst en hierdoor het vluchten hinderen; dit kan vooral gevaarlijk zijn bij aanwezigheid van minderzelfredzamen.) Ik verwacht dit met name in de unit- / modulebouw. Brandwerendheid zegt niet zo veel over de rookdichtheid (zeker in de beginfase van een brand), in unit- / modulebouw bestaat de mogelijkheid dat rook- ontledingsgassen ontwijken in een andere ruimte dan het brandcompartiment. Naast het gevaar van rookgasexplosies is ook het veilig vluchten in het geding bij verminderd zelfredzame personen door een langere verblijfstijd / ontvluchtingstijd. Daarnaast zal het product zelf ook rook genereren die vrij komt aan de niet-brandzijde. 3. Waarop is de verwachting gebaseerd dat dit product vaker zal worden toegepast in de toekomst? Ik verwacht geen toepassing op grote schaal. De verwachting is geopperd omdat in situatie waarin tijdelijke huisvesting nodig is, steeds vaker gebruik gemaakt wordt van modules. Met name in deze toepassing zullen we alert moeten zijn. Denk aan vervangende woonruimte voor ouderen als renovaties van het hoofdgebouw bewoning niet toelaat of de tijdelijke cellen op Schiphol. 4. Voorzie je nog meer toepassing / innovaties op dit gebied? Nee 5. Mechanisme van brandwerendheid wordt dit gerealiseerd door toevoeging van additieven of door de PIR de dikte te geven (thermische diffusiteit) dat deze de brand isoleert? En hoe werkt het verkolingsproces? Moet je hier rekening mee houden? Van belang is op welke wijze de montage is uitgevoerd. De cachering blijft op zijn plaats door de grote hechtkracht van het isolatiemateriaal of verbindingen te maken tussen beide cacheringen. De tijd van bij elkaar houden van beide cacheringen is een voorwaarde voor een goede brandwerendheid van het sandwichpaneel.

14 12 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 2 De brandwerendheid wordt grotendeels gerealiseerd door deze verbindingen. Daarnaast is de combinatie van product (PIR/PUR) met toevoegingen van additieven van belang en de dikte van het sandwichpaneel. De additieven stellen het ontbrandingsproces zo lang mogelijk uit, of hebben een koelend effect of verdunnen van de pyrolyse. 6. Heb je een reactie op het rapport van Ruud van Herpen? Deel je de mening dat in de Pre Flashover fase de vorming van een gaslaag in de rook tot explosieve verbranding kan leiden? Dit met name in grote compartimenten. (Blz 4. Zeg jij namelijk: De bijdrage van brandbare isolatiematerialen aan die van ontledingsgassen is meestal niet, en waarschijnlijk zelden, significant in het totaal van door alle aanwezige materialen geproduceerde ontledingsgassen. Ja, ik deel die mening met enkele kanttekeningen. Dit kan ik jullie nog niet meegeven omdat ik dit eerst met Ruud wil bespreken. Het risico is niet nul maar ik verwacht dat de inventaris meer bijdraagt dan de door pyrolyse gevormde gassen uit de sandwich dakpanelen. De ontledingsgassen die vrijkomen uit een gecacheerde plaat zullen in het grote geheel meestal verwaarloosbaar zijn. 7. Zijn er situaties denkbaar waarbij de toepassing van kunststof isolatiemateriaal moeten worden afgeraden. Bijv. gebruiksfuncties - brandscenario s - Ik veracht met name bij een langer verblijf in het gebouw als probleem. De evacuatie van verminderd zelfredzame personen vraagt nu eenmaal meer tijd. 8. Jij zegt in je rapport het volgende: De toepassing van kale onbeklede brandbare isolatiematerialen die kan leiden tot ongewenst snelle brandontwikkeling is overigens niet altijd in strijd met de Nederlandse bouwregelgeving. Hoe zie jij dit? Kun jij dit uitleggen? Je kunt best kale isolatie toepassen die snelle brandontwikkeling veroorzaakt en toch voldoen aan de regelgeving. 9. Hoe kijk je aan tegen de ontledingsproducten van PUR en met name HCN. Ben je het met ons eens dat hier onvoldoende aandacht voor is? Het is lastig hier iets algemeens over te zeggen. Het is een bekend verschijnsel en er zijn boeken vol geschreven over toxische eigenschappen van rook. Analyserend kun je stellen dat HCN een belangrijk toxisch product is, maar meestal niet dominant zal zijn in het totaal van toxische producten (vooral CO door onder-ventilatie van een brand). De dosis in kleine opgesloten ruimten kan wel incidenteel hoog zijn. Een rook analyse levert tientallen (een cocktail) meer of mindere toxische stoffen op. Het uitgangspunt van onze regelgeving is dat mensen weg zijn voordat de toxiciteit bedreigend wordt. Indien aan dit uitgangspunt niet wordt voldaan, is dus aandacht voor toxiciteit nodig. 10. Los van de wettelijke grondslag, hoe weeg je het belang van repressie in geval van brand? Het belang van repressie is natuurlijk groot waarbij ik direct de vraag stel; is het risico groot genoeg om er iets aan te doen? Is het risico te bewijzen of is het risico aannemelijk? Kortom, het is van belang om brandweermensen ook te trainen en opleiden in het

15 13 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 2 herkennen en erkennen van risico s. Ook als je, je aan de wet houdt kun je nog gevaarlijke situatie krijgen. 11. Ben je op de hoogte van de testen die uitgevoerd zijn bij Warrington Fire aangaande sandwichpanelen door Rockwool? Zo ja, kunnen wij hierover beschikken? Kun jij een korte bevinding c.q. mening geven van deze testen? Ik ben op de hoogte van de testen bij Warrington. Rockwool doet dit wel vaker. Niet altijd is duidelijk wat er getest wordt en onder welke voorwaarden deze tests worden uitgevoerd. Ik ben niet in het bezit van testrapporten. Mijn mening over dit type testen is dat als je verstand van brand hebt je alles in de brand krijgt. Zelfs in een ruimte met alleen minerale wol isolatie producten kun je flash-over condities creëren. Dat zegt niets over de kwaliteit van het product, maar meer over de wijze van toepassing. 12. Zijn er TENOS rapporten van de Full Scale testen van sandwichpanelen en kunnen we daarover beschikken? Kun jij een korte bevinding c.q. mening geven van deze testen? Deze TENOS rapporten bezit ik niet. 13. Wij hebben tijdens deze vragenlijst allerlei zaken beschouwd omtrent de kunststof isolatie. Heb jij nog eventuele tips of valkuilen waarmee wij rekening moeten houden voor het verdere vervolg van ons afstudeeronderzoek? Er zijn geen harde criteria voor de grenzen van PIR en PUR. Fabrikanten zijn vrij om een naam te geven aan hun product. De isocyanaten bepalen voor een groot deel het brandgedrag. Zie verder het antwoord onder de koptekst hierboven.

16 14 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 2 Apeldoorn, 12 mei 2010 Interview met de Adviseur(s) Gevaarlijke Stoffen (AGS) van de Veiligheidsregio Noord Oost Gelderland (VNOG) Herman Schreurs hoofd operationele voorbereiding VNOG Geurt Trip - coördinator operationele voorbereiding VNOG Dit naar aanleiding van de emissie van HCN bij de verbranding van PUR en de HCN waarde in het bloed van brandweermensen in Amerika. 1. Is er informatie over brandweermensen of burgers in Nederland die met een verhoogde HCN bloedwaarde zijn opgenomen in het ziekenhuis na een brand? Niet dat wij weten, wel dat HCN deel uitmaakt van een grote groep cyanideachtige stoffen en deze verwantschap heeft met een CO vergiftiging. Beide blokkeren de zuurstof opname in het bloed en geven daardoor ook vergelijkbare vergiftigingsymptomen. 2. Is het volgens jullie mogelijk dat HCN verantwoordelijk is voor het in gang zetten van een rookgasexplosie? Nee, wij denken van niet. De hoeveelheid HCN zal altijd beperkter zijn dan de hoeveelheid CO. Wij denken dat in de cocktail onverbrande rook- pyrolyse gassen CO de grootste bijdrage levert. Voor een rookgasexplosie met CO is ook minder ontstekingsenergie nodig. 3. Bij natuurbranden zie je zelden dat adembescherming gebruikt wordt. Verdient het aanbeveling om dit wel te doen? Het inademen van rook is per definitie ongezond, ook tijdens een natuurbrand. Het idee dat bij een natuurbrand geen toxische stoffen vrijkomen is niet waar. 4. Verdient het aanbeveling om tijdens de brandweerkeuring brandweermensen de bloedwaarden te testen op HCN? Wij denken dat dit wel erg ver gaat. Het zou goed zijn om een wetenschappelijk test te laten uitvoeren onder brandweerpersoneel waarbij eerst een nulmeting moet bepalen welke bloedwaarden men heeft. Daarna zou dit na verschillende inzetten verschillende malen moeten worden gemeten. Het is in Nederland naar ons weten nog nooit gebeurd maar het kan naar ons idee wel een goede indicatie geven naar de invloed van rook op de gezondheid. Nieuwsberichten die spreken van; er zijn geen schadelijke stoffen vrijkomen zijn natuurlijk een fabeltje. Beter is om te melden dat ze niet gemeten zijn. 5. Brandweermensen doen nogal luchtig over het inademen van rook. In de nablusfase en nacontrole komt het nogal eens voor dat er geen adembescherming wordt gedragen. Zouden brandweermensen die rook ingeademd hebben standaard onderzocht moeten worden op hun bloedwaarden? Brandweerpersoneel moet voorkomen dat er rook ingeademd wordt. Rook is per definitie toxisch. Met name het nasmeulen is een onvolledige verbranding en daarbij komen nu juist de grootste hoeveelheden giftige stoffen vrij. 6. Moet er in zijn algemeenheid meer aandacht komen voor de toxiteit van rook? Daar zijn we het helemaal mee eens. Incidenteel wordt er door het RIVM wel onderzoek naar gedaan maar de aandacht in het brandweerveld is nog steeds minimaal. Let wel, het is een zeer complexe materie waar boeken mee vol zijn geschreven. Het belang zou met name uitgedragen moeten worden in de praktijk.

17 15 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 2 7. Kan het veelvuldige inademen van kleine porties rook effecten hebben op de gezondheid voor de langere termijn? Dit is teveel afhankelijk van hoeveelheden, soorten etc. Er is geen algemeen oordeel te geven over het effect op langere termijn van het veelvuldig inademen van rook.

18 16 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 2 Groningen, 7 juni 2010 Interview met toxicoloog drs. F. Greven - Gezondheidkundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen bij de GGD/GHOR van de Hulpverleningsdienst Groningen. Geprikkeld door datgene wat we gelezen hebben over het vrijkomen van HCN bij brand zijn we in gesprek gegaan met de heer Greven. Hij is als toxicoloog verbonden aan de hulpverleningsdienst Groningen en doet onderzoek naar de gevolgen van irriterende stoffen in rook. Dit naar aanleiding van de klachten die overbleven na de brand bij ATF in Drachten bij omwonende en hulpverleners. Er wordt de heer Greven beschreven met welk onderzoek we bezig zijn en wat de directe aanleiding is om met hem van gedachte te wisselen. Uiteraard is HCN bij hem bekend maar hij verteld daarbij direct zich onvoldoende bewust te zijn van de kans dat hulpverleners hierdoor vergiftigd kunnen raken. Gegevens hierover vanuit Nederland heeft hij niet. Hij weet van een aantal onderzoeken in Amerika en verteld dat er onder toxicologen wordt gesteld dat CO stops you en HCN kills you. Hij legt uit wat de fysische symptomen zijn en wat HCN met het lichaam doet. CO en HCN werken vaak in het verlengde met elkaar en mede door de grote opname snelheid in het bloed wordt vindt daardoor verwarring plaats. CO is altijd in grote hoeveelheden aanwezig en wordt vaak als schuldige gezien. Hij erkend dat HCN hierdoor niet snel wordt aangewezen. Er zijn wel overeenkomsten in beide onderzoeken vanwege de irriterende werking die isocyanaten die in PUR verwerkt zijn hebben op de luchtwegen. Beroepsziekten, zoals schilders en autospuiters krijgen door het inademen van isocyanaten is astma. Zijn onderzoek richt zich met name op hulpverleners vanwege de grote kans die zij lopen om irriterende rook in te ademen en wat dit voor effect heeft op de gezondheid van mensen. Voor dit onderzoek zijn 2800 brandweermensen uit de drie noordelijke provincies benaderd met een enquête. Hiervan zijn 1300 ingevulde enquêteformulieren terug gekomen en uit deze groep zijn 400 mensen geselecteerd die op basis van vrijwilligheid mee werken aan dit onderzoek. Op de kazernes zijn longtesten en bloedmonsters genomen om een basis vast te stellen. Tevens is met deze mensen de afspraak gemaakt om bij inademing van rook tijdens brandbestrijding hiervan onmiddellijk melding te maken. Binnen een bepaalde tijd wordt dat aanvullend onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek is nog gaande maar een voorzichtige eerste conclusie wijst in de richting dat het veelvuldige inademen van rook, effecten heeft op de bovenste luchtwegen. De slijmvliezen zijn sneller geïrriteerd en dat kan leiden tot astmatische klachten als hoesten en kortademig..

19 17 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 2 Schottheide (D), 2 juli 2010 Interview met de heer Drs. F. Vos, Getuige deskundige in brandonderzoek 1. Waarom is het rapport wie volgt? een evaluatie van (overheid)rapportages die zijn uitgebracht na de brand in De Punt op 8 mei 2008 nooit openbaar gemaakt en een concept versie gebleven? Het rapport is wel openbaar gemaakt, ik heb het naar verschillende instanties gestuurd en ook bijv. naar de hulpverleningsdienst Drenthe en de Onderzoeksraad voor de Veiligheid. Kennelijk wil men de OVV in bescherming nemen, ik weet anders niet waarom er niets mee is gedaan. Ik heb ook nooit reactie gehad op dit document. De reden waarom er nog concept op staat heeft te maken met het feit dat ik nog een kleine toevoeging had. Deze toevoeging heeft geen invloed op de overall conclusie. Ik heb dit rapport geschreven omdat ik grote moeite heb met de wijze waarop er brandonderzoek c.q. aan waarheidsvinding is gedaan. Er is in strijd met de internationaal erkende methoden (NFPA 921, etc.) onderzoek verricht door het in de lucht houden van verschillende (al dan niet weerhouden ) hypothesen. Het gaat altijd om de enkelvoudige hypothese die alle waarnemingsfeiten, met de daarop losgelaten inductie en deductie moet kunnen bevatten. Er ontstaat binnen de wetenschappelijke methode altijd maar 1 verklaring over de oorzaak en toedracht of geen (oorzaak niet vast te stellen). Het ontwerpen van meerdere hypothesen gebeurt nog wel in de creatieve fase van het onderzoek als de theorie daartoe dwingt. Dit dient wel op basis van toetsing van de waarnemingsfeiten in een proces van successieve eliminatie van eventuele meerdere hypothesen, die op het eerste gezicht lijken te passen bij de feiten. Indien onderzoekers hiervan afwijken verschaffen zij zich ruimte tot subjectieve wensconclusies. Overigens mag het rapport (onder vermelding van bron) naar een ieder gestuurd worden die daar interesse in heeft. 2. Wat vind u van de geconditioneerde laboratorium testen in verhouding tot de praktijk? Ik begrijp dat laboratorium testen nodig zijn echter heeft het niets van doen met de werkelijkheid. Preventisten die menen dat een testbriefje voldoende waarborg biedt voor hun collega s die de brand ingestuurd worden moeten ze per direct ontslaan. Het zijn gekunstelde testen van producten in brandtest laboratoria en het zegt niets over de ware aard van het product. Als voorbeeld de sandwichpanelen; je stopt een hoeveelheid benzine tussen twee platen en gaat testen hoe lang het duurt voordat het in brand raakt. Vervolgens stellen we vast dat onder de geconditioneerde voorwaarden een bepaalde klasse heeft. Dat het product zich in een werkelijke brand geheel anders kan gedragen laten we buiten beschouwing. Vandaar ook de document naam wie volgt?. 3. Ziet u gevaar in het gebruik van kunststofisolatie in scheidingsconstructies (inextern) Kunststofisolatie wordt gemaakt van aardolieproducten. Dit zijn dus makkelijk ontvlambare producten die al dan niet behandeld zijn met brandvertragende additieven of een cacheringen met plaatmateriaal. Neem niet weg dat het nog steeds brandpaketten zijn en dat moet je eigenlijk niet willen. Daarbij maakt het niet uit of en hoe het getest is. Dus ja, er is gevaar bij het gebruik van dit product. Daarbij speelt de positionering van de producten ook een belangrijke rol, namelijk daar waar de hete rooklaag zich verzameld.

20 18 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 2 4. U schrijft in uw eerste aan ons; de materie is complexer dan we denken, wilt u dit toelichten? Ik heb hiermee willen aangeven dat het definiëren van een vlam een zeer complexe materie is. Honderden factoren hebben invloed op die ene vlam en chemici zijn al jaren bezig om dit in beeld te krijgen. Doordat het product kunststofisolatie is zoveel varianten op de markt wordt gebracht wordt het nog lastigere om iets zinnigs te zeggen over het brandverloop. Daarbij zit het vaak opgesloten in een cachering van metaal en zal bij verwarming dit werken als een warmte batterij en dus snelle geleider. De isolatielaag zal dus erg snel gaan pyrolyseren en wordt als vrije gaswolk in de hete rooklaag geïnjecteerd omdat het in de plaat onder druk staat. Ik concentreer me in brandonderzoek altijd op de bestudering van foto en videomateriaal. Deze liegen namelijk niet en als je weet waar je op moet letten vertellen ze in chronologische volgorde het verhaal. Hierbij wil ik de Punt als voorbeeld aanhalen; op basis van het beschikbare fotomateriaal moet een flash-over in het magazijn (of de werkplaatsen) bestempeld worden als onmogelijk. Dit vanwege van het ontbreken van de natuurkundig optredende hittesporen aan de (lage) buitenzijde. Er is geen verfafbladdering waarneembaar direct onder het gemeenschappelijk plafond dat aan de binnenzijde zo n 900 C voorwaardelijk moet zijn geweest. Dit heeft grote, kwalitatief negatieve, gevolgen voor die rapportages die het over een flashover in het magazijn hebben. 5. Het vergassen naar een niet brandruimte ziet u dit ook als een gevaar? Situatie Leiden. 2 situaties mogelijk. 1 e rookgassen vanuit een ruimte stromen naar een andere ruimte in hetzelfde compartiment. 2 e smelten EPS verplaatst zich door de canallures van de dakbeplating naar andere ruimte over het dak. Ik ken niet de feitelijke omstandigheden van Leiden maar analyserend op basis van de foto s, de impact van de explosie en het verdwenen materiaal op het dak kan het niet anders of de isolatie heeft het gas geleverd voor de explosie. 6. Inleiding; onderzoek gedaan naar kunststof isolatie in de bouw of het nodig is om eisen op te nemen in nieuwe regelgeving omtrent toepassing. In de huidige regelgeving is niet opgenomen de ontwijkende rook vanuit een (brand)scheiding naar een niet brandruimte. Klopt, hier wordt een cruciale denkfout gemaakt door regelgeving bedenkers. Het feit dat het product onder geconditioneerde omstandigheden wordt getest zonder iets te vinden van de bijkomende effecten is absurd. 7. Zijn er situaties denkbaar waarbij de toepassing van kunststof isolatiemateriaal moeten worden afgeraden. Bijv. gebruiksfuncties - brandscenario s - Beter is te vragen of er situaties zijn waarbij kunststof isolatie wel gebruikt kan worden. Ik denk niet dat er dan veel situaties overblijven. 8. Wat vind je van de toepassing van kunststof isolatiemateriaal in lage ruimten (bijvoorbeeld parkeergarage) en zie jij op voorhand daar risico s aan verbonden. Samengestelde constructie bijv. met houtwol cementplaat (Heraklith) of Sonatherm Zie antwoord vraag 7 9. Hoe kijk je aan tegen de ontledingsproducten van PUR en met name HCN. Ben je het met ons eens dat hier onvoldoende aandacht voor is?

21 19 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 2 Ik ben het helemaal met jullie eens dat er veel te weinig aandacht is voor HCN. In jullie rapport moeten jullie ook opnemen dat het grootste gevaar zit in de huidopname van HCN. Het gaat zelfs door het bluspak heen om daarna door de huid opgenomen te worden. Overigens klopt het niet met jullie conclusie dat er nog geen onderzoek naar gedaan is. Er liggen al dikke stapels dossiers over HCN en de gevaren voor hulpverleners. Er is echter niemand in brandweer Nederland die dit op zijn schouders wil nemen omdat de consequenties nogal eens groot kunnen zijn. 10. Los van de wettelijke grondslag, hoe weegt u het belang van repressie in geval van brand. Het belang van repressie is groot. Naar mijn idee begint het daar allemaal. Als je met een goed stel hersens nadenkt over brand en voor wie dat gevolgen kan hebben zul je wat moeten doen. Het kan niet zo zijn dat als iedereen het gebouw heeft verlaten de brandweer het maar mag uitzoeken. Ik wil jullie even wijzen op de conclusies in mijn rapport over de Punt. Ik heb hierin opgemerkt dat de leerstof (repressie onderbrandmeester / brandmeester) alle (uiterst onzekere) informatie bevat die uit het boek Enclosures fires 1 valt op te maken. Daarnaast staat er een totaal nutteloos experiment in het OVV rapport. Een beperkt experiment in een klein compartiment met cellulose brandstof (hout) is dus totaal niet representatief voor gebeurtenissen in de Punt. De leerpsychologisch feitelijk lege aanbevelingen die hier uit voortvloeien kunnen betiteld worden als onzorgvuldig tot stand gekomen. 11. Deel je de mening dat in de Pre Flashover fase de vorming van een gaslaag in de rook tot explosieve verbranding kan leiden? Dit met name in grote compartimenten. ( De bijdrage van brandbare isolatiematerialen aan die van ontledingsgassen is meestal niet, en waarschijnlijk zelden, significant in het totaal van door alle aanwezige materialen geproduceerde ontledingsgassen. Er bestaat een groot misverstand over de definitie van flash-over net als de definitie van rookgasexplosie. Een echte flash-over komt maar erg weinig voor. Tijdens een flash-over is de gehele ruimte zover opgewarmd dat alles mee brandt, ook op de vloer. Veelal is dit niet het geval doordat de aangevoerde lucht over de vloer deze afkoelt. Ik deel wel de mening dat een vrije gaswolk in een hete rooklaag tot een deflagratie kan komen. Hierbij maakt het niet uit of de ruimte groot of minder groot is. Ik ben het niet eens met jullie tweede stelling. De bijdrage van de ontledingsgassen uit kunststof isolatiemateriaal is juist wel de motor achter de deflagratie. De vorming van een vrije gaswolk uit de isolatiematerialen komt vooral door de positionering van de dakplaten en heeft daardoor juist een doorslaggevende rol t.o.v. de inventaris. De inventaris zal wel een bijdrage hebben maar de positionering is juist de factor. Daarnaast levert de normale brandstof (inventaris) geen explosie. De sandwichpanelen worden zelf de bron. De hete rooklaag vormt zich aan het plafond, juist op de plaats waar de sandwichpanelen zitten. Door ontstane druk in de platen en de vervorming van de metalen cachering worden deze gassen naar buiten geperst op alle kieren en gaten in de sandwichpanelen. Veelal aan de brandzijde omdat door de aanwezige temperatuur daar delen materiaal verdwijnen. De niet brandzijde is nog geïsoleerd. 1 Lars-Goran Bengtsson Swedish Rescue Services Agency

22 20 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 2

23 21 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - Bijlage 3 Bijlage 3 Foto s uitvoering in de praktijk Willekeurige greep uit fotoarchief controleproject ondergrondse bouwwerken in de gemeente Apeldoorn Foto s - Brandweer Apeldoorn, afdeling Risicobeheersing-

24 22 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - Bijlage 4

25 23 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 4 Bijlage 4 Brand in parkeergarage in Bristol - Engeland

26 24 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 4

27 25 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 4

28 26 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 4

29 27 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 4

30 28 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 4

31 29 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 4

32 30 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - bijlage 5

33 31 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 5 Bijlage 5 Berekening plafondconstructie 1: Cellulose afwerklaag met EPS-isolatielaag Optredende temperaturen op diverse afstanden van de autobrand (uitvoer Ozone) Voorbeeld 3 auto s in brand conform de richtlijn in relatie tot de afstand Afstand in meters Optreden temperatuur op x afstand van de auto 0 In alle rekenvoorbeelden start de dooffase door ingrijpen van de brandweer na 20 minuten. 1 2

34 32 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage Gem.

35 33 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 5 Berekening Ozone (plafondconstructie 1) OZone V Report ANALYSIS STRATEGY Selected strategy: Combination 2Zones - 1 Zone Model Transition criteria from 2 Zones to 1 Zone Upper Layer Temperature 500 C Combustible in Upper Layer + U.L. Temperature Combustible Ignition Temperature = 300 C Interface Height 0,1 Compartment Height Fire Area 0,5 Floor Area PARAMETERS Openings Radiation Through Closed Openings: 0,8 Bernoulli Coefficient: 0,7 Physical Characteristics of Compartment Initial Temperature: 293 K Initial Pressure: Pa Parameters of Wall Material Convection Coefficient at the Hot Surface: 25 W/m²K Convection Coefficient at the Cold Surface: 9 W/m²K Calculation Parameters End of Calculation: Time Step for Printing Results: Maximum Time Step for Calculation: Air Entrained Model: 3600 sec 60 sec 10 sec Heskestad COMPARTMENT Form of Compartment: Rectangular Floor Height: 2,5 m Depth: 50 m Length: 20 m Roof Type: Flat Roof DEFINITION OF ENCLOSURE BOUNDARIES Floor Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Middle weight Concrete [EN12524] , Ceiling Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Cellulosevezel afwerklaag , EPS , Middle weight Concrete [EN12524] , Wall 1 Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Middle weight Concrete [EN12524] , Wall 2 Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific

36 34 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 5 Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Middle weight Concrete [EN12524] , FIRE Openings Sill Height Soffit Height Width Variation Adiabatic [m] [m] [m] 0 2,5 6 Constant no Wall 3 Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Middle weight Concrete [EN12524] , Wall 4 Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Middle weight Concrete [EN12524] , Fire Curve: User Defined Fire Maximum Fire Area: 37,5 m² Fire Elevation: 0,5 m Fuel Height: 1,5 m Point Time RHR mf Fire Area [sec] [MW] [kg/sec] [m²] ,5 0,107 5, ,5 0,107 5, ,5 0,679 37, ,429 23, Combustion Heat of Fuel: 17,5 MJ/kg Combustion Efficiency Factor: 0,8 Combustion Model: No combustion model RESULTS Fire Area: The maximum fire area ( 37.50m²) is lower than 25% of the floor area ( m²). The fire load is localised. All fire load is burning (Afi = Afi,max): Temperature of zone in contact with fuel >300.0 C at time [s]

37 35 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage Gas Temperature Hot Zone Cold Zone Time [min] Analysis Name: Variant m2 (st) Peak: 329 C At: 21 min Figure 1. Hot and Cold Zone Temperature 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Rate of Heat Release Time [min] RHR Data RHR Computed Analysis Name: Variant m2 (st) Peak: 9,51 MW At: 20,00 min Figure 2. RHR Data and Computed

38 36 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 5 2,5 Zones Interface Elevation 2,0 1,5 1,0 Elevation 0,5 0,0 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 Time [min] Analysis Name: Variant m2 (st) h = 1,02 m At: 20,00 min Figure 3. Zones Interface Elevation

39 37 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 5 Plafondconstructie 1: Cellulosevezel afwerklaag Uitvoer en invoer thermodynamische berekening (Voltra) De gemeten temperatuur op verschillende afstanden vanaf de brandhaard aan het oppervlak van EPS-isolatielaag: Tijd 0 m 1 m 2 m 3 m 4 m 5 m 6 m 7 m ,21 20,17 20,09 20,05 20,04 20,03 20,03 20, ,77 21,49 20,76 20,42 20,33 20,31 20,31 20, ,06 24,74 22,49 21,41 21,11 21,08 21,08 21, ,18 30,09 25,48 23,16 22,49 22,46 22,46 22, ,88 37,31 29,64 25,64 24,48 24,44 24,44 24, ,19 45,43 34,49 28,5 26,94 26,9 26,9 26, ,11 53,64 39,41 31,49 29,72 29,69 29,69 29, ,77 61,62 44,29 34,52 32,73 32,7 32,7 32, ,43 69,18 48,83 37,51 35,8 35,77 35,77 35, ,81 111,51 53,19 40,5 38,85 38,83 38,83 38, ,44 109,32 57,31 43,51 41,93 41,91 41,91 41, ,6 111,47 62,33 46,85 45,06 45,04 45,04 45, ,66 114,57 68,67 51,08 48,45 48,43 48,43 48, ,52 115,44 76,67 56,35 52,38 52,36 52,36 52, ,69 113,64 113,53 62,69 56,83 56,81 56,81 56, ,64 115,6 115,5 69, ,98 61,98 61, ,08 116,02 115,88 77,91 67,72 67,7 67,7 67, , ,9 114,6 74,14 74,12 74,12 74, ,64 114,6 114,52 114,23 81,03 81,02 81,02 81, ,53 114,51 114,49 114,32 114,11 88,44 88,44 88, ,83 111,81 111,8 111,69 111,55 111,49 111,06 110, ,99 112,97 112,97 112,89 112,79 112,78 112,65 112, ,89 113,87 113,87 113,8 113,72 113,69 113,61 113, ,43 114,4 114,4 114,34 114,26 114,22 114,16 114, ,2 114,18 114,18 114,13 114,06 114,02 113,96 113, ,38 114,36 114,35 114,29 114,27 114,25 114,2 114, ,23 114,2 114,18 114,13 114,13 114,15 114,11 114, ,66 113,63 113,61 113,55 113,54 113,56 113,53 113, ,45 112,42 112,4 112,36 112,35 112,37 112,35 112, ,71 110,69 110,68 110,64 110,63 110,65 110,63 110, ,56 108,54 108,53 108,5 108,5 108,52 108,51 108, ,95 105,93 105,93 105,92 105,93 105,96 105,96 105, ,78 102,75 102,76 102,76 102,8 102,86 102,88 102, ,61 99,61 102,76 91,26 99,61 99,61 99,82 99, ,61 99,61 99,52 91,26 99,61 99,48 99,82 99,96

40 38 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 5

41 39 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 5 De gemeten temperatuur op verschillende afstanden vanaf de brandhaard in de diepte van EPS-isolatielaag: Tijd 0 m 1 m 2 m 3 m 4 m 5 m 6 m 7 m , ,13 20,02 20,01 20, ,47 20,08 20,04 20,02 20,02 20,02 20,02 20, ,22 20,22 20,11 20,06 20,05 20,05 20,05 20, ,59 20,48 20,25 20,14 20,11 20,11 20,11 20, ,02 20,9 20,48 20,27 20,22 20,22 20,22 20, ,94 21,48 20,79 20,46 20,37 20,37 20,37 20, ,19 22,24 21,2 20,69 20,57 20,57 20,57 20, ,43 23,25 21,67 20,98 20,83 20,82 20,82 20, ,37 24,73 22,21 21,3 21,13 21,12 21,12 21, ,47 27,54 22,79 21,66 21,46 21,46 21,46 21, ,52 36,37 23,41 22,05 21,84 21,83 21,83 21, ,69 62,89 24,1 22,48 22,24 22,24 22,24 22, ,64 85,61 25,05 22,98 22,69 22,68 22,68 22, ,08 116,02 28,59 23,55 23,18 23,17 23,17 23, , ,3 24,22 23,72 23,72 23,72 23, ,63 114,6 82,18 25,32 24,33 24,33 24,33 24, ,53 114,51 85,58 29,92 25,03 25,02 25,02 25, ,83 111,81 111,8 42,95 26,09 25,8 25,8 25, ,99 112,97 112,97 63,62 29,27 26,79 26,74 26, ,89 113,87 113,87 84,61 38,87 29,24 29,04 29, ,42 114,41 114,4 85,58 63,24 37,05 36,87 36, ,2 114,18 114,18 85,65 84,88 60,06 59,98 59, ,38 114,36 114,35 114,29 85,59 84,61 84,59 84, ,23 114,2 114,18 114,13 114,13 114,15 85,64 85, ,66 113,63 113,6 113,55 113,54 113,56 85,47 85, ,45 112,43 112,4 112,36 112,35 112,37 84,88 84, ,71 110,69 110,67 110,64 110,63 110,65 83,88 83, ,56 108,54 108,53 108,5 108,5 108,52 82,55 82, ,95 105,93 105,92 105,91 105,93 105,96 80,87 80, ,78 102,75 102,75 102,76 102,8 102,86 78,69 78, ,59 115,9 104,03 77,76 77,72 99,76 76,49 76, ,15 73,21 95,4 65,79 68,2 76,91 67,96 66,46

42 40 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - bijlage 5

43 41 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - bijlage 5 Visualisering uitvoer: Overzicht na 20 minuten: Detail na 20 minuten:

44 42 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 5 Overzicht na 25 minuten: Detail na 25 minuten:

45 43 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - bijlage 5 VOLTRA - Invoergegevens Invoer berekening Cellulosevezel afwerklaag: VOLTRA gegevensbestand: Plafondconstructie 1.vtr RASTER Raster-eenheid = m Nr. X Y Z _

46 44 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage Som BLOKKEN Nr. Kleur Xmin Xmax Ymin Ymax Zmin Zmax Nr. Kleur Xmin Ymax Zmin Xmax Ymin Zmax

47 45 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage FUNCTIES L01: FILE C: \Nieuw\EPS20.fla T01: FILE C:\Nieuw\ TEMPERATUUR 0 M (tot 35 min).fte T02: FILE C:\Nieuw\ TEMPERATUUR 1 M (tot 35 min).fte T03: FILE C:\ Nieuw\ TEMPERATUUR 2 M (tot 35 min).fte T04: FILE C:\ Nieuw\ TEMPERATUUR 3 M (tot 35 min).fte T05: FILE C:\ Nieuw\ TEMPERATUUR 4 M (tot 35 min).fte T06: FILE C:\Nieuw\TEMPERATUUR 5 M (tot 35 min).fte T07: FILE C:\ Nieuw\TEMPERATUUR Gehele p.g (tot 35 min).fte KLEUREN Klr. Type CEN-regel Naam lambda eps ro c t h q [W/mK] [-] [kg/m3] [J/kgK] [ C] [W/m²K] [W/m²] 2 BC_SIMPL NIHIL Binnen BC_SIMPL NIHIL 1 m T MATERIAL EPS L MATERIAL Cellulose afwer MATERIAL Betonnen vloer BC_SIMPL NIHIL 0 m T BC_SIMPL NIHIL > 5 m T BC_SIMPL NIHIL 5 m T BC_SIMPL NIHIL 4 m T BC_SIMPL NIHIL 3 m T BC_SIMPL NIHIL 2 m T Kleur ta hc Pc tr C1 C2 C3 Zon rs ts [ C] [W/m²K] [W] [ C] [-] [-] [-] [-] [-] 2 NO 5 NO NO 54 NO 56 NO 57 NO 58 NO 59 NO UITVOER-KNOPEN Nr. X Y Z

48 46 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage Rekenparameters Tijdsinterval tussen rekenstappen = 0000:00:00:10 Opstart-rekenduur = 0000:00:00:00 Rekenduur = 0000:00:35:00 Dagnummer bij start van berekening = 1 Maximum aantal iteraties = Maximum temperatuurverschil = C Warmtedivergentie voor totaal object = % Warmtedivergentie voor meest nadelige knoop = 1 %

49 47 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 6 Bijlage 6 Berekening plafondconstructie 2: Samengestelde constructie met houtwolcementplaat en EPS-isolatielaag Optredende temperaturen op diverse afstanden van de autobrand (uitvoer Ozone) Voorbeeld 3 auto s in brand conform de richtlijn in relatie tot de afstand Afstand in meters Optreden temperatuur op x afstand van de auto 0 In alle rekenvoorbeelden start de dooffase door ingrijpen van de brandweer na 20 minuten. 1 2

50 48 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage Gem.

51 49 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 6 Berekening Ozone (plafondconstructie 2) OZone V Report ANALYSIS STRATEGY Selected strategy: Combination 2Zones - 1 Zone Model Transition criteria from 2 Zones to 1 Zone Upper Layer Temperature 500 C Combustible in Upper Layer + U.L. Temperature Combustible Ignition Temperature = 300 C Interface Height 0,1 Compartment Height Fire Area 0,5 Floor Area PARAMETERS Openings Radiation Through Closed Openings: 0,8 Bernoulli Coefficient: 0,7 Physical Characteristics of Compartment Initial Temperature: 293 K Initial Pressure: Pa Parameters of Wall Material Convection Coefficient at the Hot Surface: 25 W/m²K Convection Coefficient at the Cold Surface: 9 W/m²K Calculation Parameters End of Calculation: Time Step for Printing Results: Maximum Time Step for Calculation: Air Entrained Model: 3600 sec 60 sec 10 sec Heskestad COMPARTMENT Form of Compartment: Rectangular Floor Height: 2,5 m Depth: 50 m Length: 20 m Roof Type: Flat Roof DEFINITION OF ENCLOSURE BOUNDARIES Floor Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Middle weight Concrete [EN12524] , Ceiling Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Houtwolplaat 1, , EPS , Middle weight Concrete [EN12524] , Wall 1 Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Middle weight Concrete [EN12524] , Wall 2 Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific

52 50 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 6 Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Middle weight Concrete [EN12524] , FIRE Openings Sill Height Soffit Height Width Variation Adiabatic [m] [m] [m] 0 2,5 6 Constant no Wall 3 Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Middle weight Concrete [EN12524] , Wall 4 Material (from inside to outside) Thickness Unit Mass Conductivity Specific Heat [cm] [kg/m³] [W/mK] [J/kgK] Middle weight Concrete [EN12524] , Fire Curve: User Defined Fire Maximum Fire Area: 37,5 m² Fire Elevation: 0,5 m Fuel Height: 1,5 m Point Time RHR mf Fire Area [sec] [MW] [kg/sec] [m²] ,5 0,107 5, ,5 0,107 5, ,5 0,679 37, ,429 23, Combustion Heat of Fuel: 17,5 MJ/kg Combustion Efficiency Factor: 0,8 Combustion Model: No combustion model RESULTS Fire Area: The maximum fire area ( 37.50m²) is lower than 25% of the floor area ( m²). The fire load is localised.

53 51 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage Gas Temperature Hot Zone Cold Zone Time [min] Analysis Name: Variant m2 (hk) Peak: 277 C At: 22 min Figure 1. Hot and Cold Zone Temperature 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Rate of Heat Release Time [min] RHR Data RHR Computed Analysis Name: Variant m2 (hk) Peak: 9,51 MW At: 20,00 min Figure 2. RHR Data and Computed

54 52 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 6 2,5 Zones Interface Elevation 2,0 1,5 1,0 Elevation 0,5 0,0 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 Time [min] Analysis Name: Variant m2 (hk) h = 1,02 m At: 20,00 min Figure 3. Zones Interface Elevation

55 53 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 6 Plafondconstructie 2: samengestelde constructie met houtwolcementplaat en EPS-isolatielaag Uitvoer en invoer thermodynamische berekening (Voltra) De gemeten temperatuur op verschillende afstanden vanaf de brandhaard aan het oppervlak van EPS-isolatielaag: Tijd 0 m 1 m 2 m 3 m 4 m 5 m 6 m 7 m ,33 20,05 20,02 20,01 20,01 20,01 20,01 20, ,85 20,43 20,22 20,12 20,07 20,06 20,06 20, ,52 21,63 20,86 20,48 20,29 20,24 20,24 20, ,57 24,02 22,15 21,23 20,74 20,61 20,61 20, ,06 27,72 24,23 22,44 21,49 21,23 21,23 21, ,93 32, ,09 22,51 22,1 22,1 22, ,01 38,15 30,24 26,02 23,74 23,21 23,21 23, ,74 44,22 33,79 28,12 25,12 24,51 24,51 24, ,28 50,39 37,41 30,3 26,61 25,96 25,96 25, ,56 56,62 41,1 32,52 28,19 27,53 27,53 27, ,98 62,96 44,8 34,74 29,86 29,2 29,2 29, ,03 69,72 48,7 37,11 31,67 30,98 30,98 30, ,55 111,36 53,32 39,96 33,72 32,93 32,93 32, ,41 112,27 58,77 43,5 36,15 35,12 35,12 35, ,34 115,21 65,45 47,74 39,08 37,62 37,62 37, ,38 118,22 73,4 52,83 42,61 40,54 40,54 40, ,74 115,61 115,27 58,59 46,65 43,9 43,9 43, ,95 116,86 116,64 65,15 51,26 47,66 47,66 47, ,89 119,83 119,66 72,45 56,34 51,95 51,95 51, ,2 118,16 118,04 117,71 61,91 56,64 56,64 56, ,36 119,34 119,26 119,03 67,8 61,85 61,85 61, ,28 120,26 120,18 119,88 73,96 67,38 67,38 67, ,49 118,46 118,39 118,17 117,68 73,24 73,24 73, ,51 117,48 117,42 117,22 116,79 79,16 79,16 79, ,62 116,6 116,53 116,38 116,06 115,64 85,05 85, ,16 115,12 115,04 114,87 114,57 114,19 113,67 93, ,53 114,49 114,43 114,33 114,16 113,96 113,86 114, ,22 115,19 115,12 115,02 114,87 114,68 114,55 114, ,85 115,82 115,76 115,67 115,55 115,41 115,29 115, ,14 116,1 116,04 115,96 115,87 115,76 115,66 115, ,97 115,92 115,85 115,77 115,68 115,6 115, ,62 115,59 115,54 115,48 115,42 115,34 115,28 115, ,04 115,01 114,97 114,91 114,85 114,8 114,75 114, ,67 114,64 114,61 114,57 114,53 114,49 114,48 114,48

56 54 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 6

57 55 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - bijlage 6

58 56 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - bijlage 6 De gemeten temperatuur op verschillende afstanden vanaf de brandhaard in de diepte van EPS-isolatielaag: Tijd 0 m 1 m 2 m 3 m 4 m 5 m 6 m 7 m , , ,03 20, ,05 20,01 20, ,09 20,02 20,01 20, ,16 20,03 20,02 20,01 20,01 20,01 20,01 20, ,32 20,05 20,03 20,02 20,01 20,01 20,01 20, ,74 20,08 20,04 20,02 20,01 20,01 20,01 20, ,18 20,12 20,06 20,03 20,02 20,02 20,02 20, ,81 20,21 20,08 20,04 20,03 20,02 20,02 20, ,52 20,48 20,1 20,06 20,04 20,03 20,03 20, ,43 21,6 20,14 20,08 20,05 20,04 20,04 20, ,68 27,26 20,2 20,1 20,06 20,06 20,06 20, ,19 49,76 20,43 20,13 20,08 20,07 20,07 20, ,93 72,61 21,58 20,16 20,1 20,09 20,09 20, ,7 72,68 25,88 20,23 20,13 20,12 20,12 20, ,4 72,51 39,94 20,45 20,16 20,14 20,14 20, ,8 72,01 54,05 21,24 20,2 20,17 20,17 20, ,32 72,61 70,83 23,56 20,26 20,21 20,21 20, ,86 73,24 72, ,39 20,26 20,25 20, ,2 73,68 72,66 49,87 20,77 20,33 20,3 20, ,3 73,84 72,94 71,15 21,99 20,48 20,36 20, ,24 73,8 73,01 71,87 26,09 20,92 20,46 20, ,05 73,63 72,92 71,96 38,78 22,39 20,68 20, ,9 73,5 72,85 72,01 53,77 26,84 21,33 21,18

59 57 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - bijlage 6

60 58 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie - bijlage 6 Visualisering uitvoer: Overzicht na 20 minuten: Detail na 20 minuten:

61 59 Repressieve brandweerrisico s bij kunststofisolatie bijlage 6 Detail na 25 minuten: