Reformatorisch Dagblad
|
|
- Maria van de Velden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Reformatorisch Dagblad Door Anca Boon Geplaatst: De kleine afmeting ongeveer de grootte van een muntstuk van 10 eurocent en het doorzichtige plastic zorgen ervoor dat de SpeechEasy in het oor nauwelijks zichtbaar is. (foto Medsy) Papegaai in het oor G E H O O R A P P A R A A T J E S P E E C H E A S Y H E L P T S T O T T E R A A R V L O E I E N D T E S P R E K E N Toen ze intern solliciteerde op een functie waarbij ze regelmatig mensen telefonisch te woord zou moeten staan, werd ze afgewezen omdat ze stottert. Als het nu was vanwege mijn opleiding... Maar hier kan ik niets aan doen en dat maakt onzeker. Dankzij een klein apparaatje in haar oor kan Miranda van Ommen haar zinnen nu wel vloeiend uitspreken. Ongeveer een op de honderd volwassen Nederlanders stottert. Onder jonge kinderen ligt dat aantal rond de 5 procent. Bij de meesten gaat het praten in de loop der jaren vanzelf vloeiender. Een derde van hen heeft echter stottertherapie nodig (zie kader Eindeloos oefenen ). Ondanks die behandeling blijven nog altijd zo n Nederlanders in meerdere of in mindere mate moeite houden met spreken. Daarbij hebben mannen er veel vaker last van dan vrouwen; 80 procent van de stotteraars is man. Mensen die stotteren, ervaren dat vaak als een belemmering. Ze voelen zich onzeker doordat ze worden uitgelachen of gepest. Of doordat mensen hen niet uit laten praten of woorden, waar ze op blijven hangen, voorzeggen. Het voeren van een telefoongesprek, het aanspreken van een onbekende en het houden van een presentatie zijn bezigheden die veel spanning met zich mee brengen en het stotteren in stand houden. De meesten willen dolgraag van deze handicap afkomen. Zo ook Miranda van Ommen (32). In de loop der jaren heeft ze verschillende therapieën geprobeerd: logopedie, Del Ferro, Hausdörfer en zo meer. Maar het stotteren bleef. Met SpeechEasy hoopt ze er eindelijk van af te komen.
2 Vloeiend Opvallend is dat mensen die stotteren vaak geen moeite hebben als ze samen met iemand eenzelfde tekst lezen of zingen. SpeechEasy maakt gebruik van dit zogenaamde echo-effect. Het antistottertoestel is een soort gehoorapparaatje dat iets vertraagd en verhoogd herhaalt wat iemand zegt. Het is alsof er continu iemand met je meepraat. En als je met dat Mickey Mousestemmetje meespreekt, spreek je vloeiend, legt Ivo Pans van Medsy uit. Medsy is de Nederlandse importeur en verkoper van SpeechEasy. De Amerikaanse geluidsingenieur B. S. Lee ontdekte in 1950 eigenlijk bij toeval dat hij stotterend ging praten als hij een koptelefoon opzette waarin hij zijn eigen stem met een zekere vertraging terughoorde. Hij publiceerde zijn bevindingen, waarop een aantal spraaktherapeuten zich afvroeg of dit echo-effect tegenovergesteld zou werken bij stotterende mensen. Het bleek te kloppen: door dit principe konden ze gemakkelijker praten. Veel stotteraars hebben met SpeechEasy opeens minder moeite met spreken. Stottertherapeut Coen Winkelman uit Baarn merkt op dat dit principe maar bij enkele vormen van stotteren werkt: bij blokkades is het effect minder dan bij herhalingen. Bij bbblokkades maakt iemand geen geluid, maar bij veelvuldige her-her-herhalingen horen mensen zichzelf terug. Telefoon Het verschil is bij Van Ommen direct merkbaar. Bij het voorlezen van een korte tekst spreekt ze weliswaar wat langzaam, maar zonder haperen. Als ze vervolgens hetzelfde stukje leest zonder SpeechEasy in het oor, wordt het verschil pas echt duidelijk: in eerste instantie lijkt het vloeiend te gaan, totdat ze uiteindddddelijk ggggoed blijft hangen op een aantal klinkers. Maar alleen een stukje lezen is niet voldoende om te beoordelen of iemand baat heeft bij SpeechEasy, stelt Winkelman. Er moet worden getest hoe het gaat als mensen korte zinnen nazeggen, een verhaal vertellen en een gesprek voeren. Voor Van Ommen is het spreken met een papegaai in het oor eerst duidelijk nog wat onwennig. Het voelt heel apart. Ik moet even wennen, want het is een heel gek stemmetje. Maar als ze eenmaal op gang is, gaat het steeds beter. Ze hoopt dat het hiermee op haar werk ook beter zal gaan. Nu mag ik van de ene baas wel de telefoon beantwoorden, van de andere niet. Ik hoop dat me dat straks goed afgaat. Dat veel mensen het apparaatje dagelijks gebruiken, blijkt volgens verkoper Pans uit de vervangingscijfers. De gemiddelde levensduur is zo n drie tot vijf jaar. Onze Amerikaanse collega s merken dat mensen graag een nieuw apparaatje aanschaffen als het oude versleten is. Zijn mensen met SpeechEasy dan in één klap van hun stotterprobleem af? Pans benadrukt dat het een hulpmiddel is, geen geneesmiddel. Je kunt het vergelijken met het dragen van een bril. Als je die op hebt, kun je goed zien. Zet je hem af, dan zie je nog even slecht als voorheen. Zo stottert iemand die de SpeechEasy uit doet nog even erg als daarvoor. Daarom vindt Winkelman dat het gebruik van SpeechEasy niet op zichzelf mag staan, maar ingebed moet zijn in een stottertherapie, zodat mensen ook daadwerkelijk minder gaan stotteren.
3 De stottertherapeut ziet dan ook niets in het permanent gebruik van SpeechEasy. Hij wijst erop dat er bij mensen die het apparaatje continu gebruiken gewenning optreedt en dan werkt het niet meer zo goed. Hij pleit daarom voor selectief gebruik. In stressvolle situaties, zoals een telefoongesprek, een spreekbeurt of een sollicitatiegesprek, kan het wel helpen om vloeiender te spreken. Ook Pans merkt op dat de echo-methode niet bij iedereen werkt. Van de tachtig apparaatjes die hij het afgelopen halfjaar verkocht, kreeg hij er één terug. Die man kon niet aan het stemmetje in zijn oor wennen. Dat mensen met Speech-Easy minder stotteren en daardoor meer zelfvertrouwen krijgen, ziet Pans als een van de belangrijkste voordelen van de techniek. Als minpunt noemt Winkelman dat het een vrij eenzijdige aanpak van een complex probleem is. Het werkt alleen op de spreektechnische kant van stotteren. De psychologische problematiek, zoals het gevoel van minderwaardigheid, wordt daarmee niet aangepakt. Zie ook: Eindeloos oefenen Stotteren is eigenlijk dat wat je doet om niet te stotteren, zegt de Baarnse stottertherapeut Coen Winkelman. Mensen ervaren een bepaalde spanning bij het spreken. Ze doen dan iets om niet te stotteren, maar daardoor gebeurt het juist wel. Kinderen kunnen het best zo vroeg mogelijk met therapie beginnen, stelt Winkelman. Hoe eerder je erbij bent, hoe minder het stotteren zich kan ontwikkelen. Bij sommigen zit het in de genen, die zullen blijven stotteren. Maar met therapie kan je wel bereiken dat het zich minder ernstig ontwikkelt. Al vanaf drie jaar kan een logopedist of stottertherapeut beoordelen of het nodig is om aan de spraak te werken. Tijdens de jonge jaren stottert zo n 20 tot 40 procent van de kinderen. Uiteindelijk blijft naar schatting 1 procent er last van houden. Het probleem is dat niet op het voorhoofd van het kindje staat geschreven of het tot die 40 procent of tot die 1 procent behoort, zegt Winkelman. Zo kan het zijn dat de taalontwikkeling van een kind sneller gaat dan de spraakontwikkeling. Het bedenkt de zinnen in zo n geval sneller dan dat het die uit kan spreken en struikelt als het ware over de woorden. Deze vorm van stotteren gaat na verloop van tijd vanzelf over. Winkelman raadt ouders van kinderen die niet helemaal vloeiend spreken aan om aan de hand van de Screeninglijst Stotteren (SLS, na te gaan of hun kind gevaar loopt om te blijven stotteren. Bij twijfel zou ik zeggen: Ga toch maar naar een logopedist. Die kan een goede inschatting maken of het kind therapie nodig heeft of niet. En met een therapeut bedoelt Winkelman dan een logopedist die gespecialiseerd is in stotteren. Met allerlei nietreguliere instituten, zoals Del Ferro of Hausdörfer, heeft hij niet zo veel op. Del Ferro vind ik vreselijk. De meest
4 gefrustreerde patiënten die wij zien, komen daar vandaan. Ik denk dat een klein percentage er baat bij heeft, terwijl de meesten er een groter minderwaardigheidsgevoel aan overhouden. Dat de zorgverzekeraars behandeling door de niet-reguliere instanties vergoeden, zegt volgens Winkelman nog niets over de kwaliteit van de zorg. Het gaat om commerciële motieven: wat de klant vraagt, vergoedt de verzekering. Daarbij worden echter geen inhoudelijke criteria gehanteerd. Belangrijk is dat een logopedist niet alleen oog heeft voor de technische kant van het spreken, maar ook voor de psychische factoren die het stotteren veroorzaken, verergeren en in stand houden. Daarom werkt hij er eerst aan dat mensen de angst om te stotteren kwijtraken. Doordat de omgeving afwijkend reageert op het stotteren en sommigen hoge eisen aan zichzelf stellen, wordt het spreken vaak beladen. Ze durven steeds minder te zeggen. Pas als mensen minder stotterangst hebben, zijn ze rijp voor technieken waarmee ze vloeiender leren spreken. Binnen zo n speektechnische training is de SpeechEasy goed bruikbaar, denkt de stottertherapeut. Het kan iemand helpen om controle te krijgen over heftige stotters. Maar het gebruik moet ondersteunend zijn aan de training. Uiteindelijk gaat het er vooral om dat stotteraars door oefening een andere manier van spreken aanleren. Winkelman: Het stotteren gaat namelijk spontaan, terwijl een spraaktechniek onnatuurlijk aanvoelt. Het gaat erom dat iemand net zo lang oefent tot hij of zij die nieuwe manier van spreken als spontaan ervaart. En dat gaat niet vanzelf. Vergelijk het met musici en sporters: die moeten ook eindeloos oefenen. Kopje koffie Wie het antistotterapparaatje SpeechEasy wil proberen, kan dat -met reden- alleen via de internetsite aanvragen. Voor telefoneren moeten stotteraars vaak een grote drempel over. We zijn daarom alleen via bereikbaar, zegt Ivo Pans van Medsy. Voor het maken van een afspraak benadert hij de mensen vervolgens wel telefonisch. Tijdens de proefsessie bij Eyes and More in Breda kunnen potentiële klanten het apparaatje -in een achter-hetooruitvoering- proberen. Zo mogen ze onder andere een halfuurtje de stad in om te ervaren hoe het gaat op een rumoerige markt, met mobiel bellen of koffie bestellen. Zo kunnen ze vaststellen of het spreken met SpeechEasy bevalt. Besluit de klant tot aanschaf, dan wordt een oorafdruk gemaakt om een apparaatje te vormen dat in de gehoorgang past. Pans: Meestal kiezen we daarvoor het oor waarmee die persoon niet telefoneert, zodat hij de ander normaal hoort, maar zichzelf anders hoort. De kleine afmeting -ongeveer de grootte van een muntstuk van 10 eurocent- en het doorzichtige plastic zorgen ervoor dat de SpeachEasy nauwelijks zichtbaar is.
5 Na het maken van de afdruk -waarbij de klant een voorschot van 250 euro betaalt- duurt het ongeveer drie weken voordat het toestel klaar is. Daarna heeft de klant dertig dagen de tijd om het uitvoerig te proberen, bij te laten stellen en eventueel terug te geven als het echt niet bevalt. In totaal komt het kostenplaatje voor de SpeechEasy op 4000 euro. Het bedrag komt vaak volledig voor eigen rekening. Op dit moment vergoedt alleen zorgverzekeraar Menzis een deel van de kosten: maximaal 2100 euro over een periode van drie jaar. Is het stotteren deze investering waard? Pans denkt van wel, want de sociale gevolgen zijn vaak groot. De meesten hebben al van alles geprobeerd, zonder dat het voldoende werkte. Op een gegeven moment hebben ze dan een hulpmiddel nodig. Pas was hier een vrouw van 31. Die barstte in tranen uit, omdat ze met het apparaatje voor het eerst in haar leven vloeiend kon praten.
Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen
Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen bussum 2011 Wij wijzen erop dat het gebruik van de bijlagen bedoeld is voor de praktijk van de therapeut die de in het boek Stotteren: van theorie naar
Nadere informatieStotteren Logopedie Postadres Bezoekadres
Stotteren Logopedie Colofon Dit is een uitgave van gemeente De Ronde Venen Postbus 250 3640 AG Mijdrecht T 0297 29 16 16 E gemeente@derondevenen.nl Deze folder is er om u zo helder en duidelijk mogelijk
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd vanaf 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd 0 tot 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieAfasie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Afasie Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Iemand met afasie heeft moeite met het uiten en het begrijpen van de taal. In deze brochure leest u wat afasie inhoudt en vindt u een aantal
Nadere informatieLogopedie Sophie Gortzak maart 2010
Logopedie Sophie Gortzak maart 2010 Inleiding Ik doe mijn werkstuk over logopedie omdat ik het een interessant onderwerp vond en mijn moeder is logopedist. Mijn hoofdstukken zijn: 1Wat is logopedie? 2Wie
Nadere informatieAanmeldingsformulier ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor ouders/verzorgers
Aanmeldingsformulier ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor ouders/verzorgers NB: Graag digitaal invullen of met BLOKLETTERS NB: vergeet kopie ID-bewijs van kind niet! Datum
Nadere informatieAanmeldingsformulier Ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie
Aanmeldingsformulier Ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor ouders/verzorgers Datum invullen Gegevens ouder/verzorger/voogd* Achternaam Voorletters Telefoonnummer E-mailadres
Nadere informatieUit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering
Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2009 pavo 0202 Inleiding Als u last heeft van een burn-out door stress op het werk kunt u de therapiegroep werkstresshantering
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieCHATTEN. verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL
CHATTEN verborgen verdriet MARIAN HOEFNAGEL Stotteren Kom op, Roy. Het is allang tijd. De leraar informatica legt een hand op Roys schouder. Maar Roy kijkt niet op of om. Hij zit achter de fijnste computer
Nadere informatieAanmeldingsformulier ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor ouders/verzorgers
Aanmeldingsformulier ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor ouders/verzorgers Datum invullen Gegevens ouder/verzorger/voogd* Achternaam Voorletters Telefoonnummer E-mailadres
Nadere informatieAanvullende informatie ter voorbereiding op de TGN A1. Inleiding. Hoe maakt u de TGN?
Aanvullende informatie ter voorbereiding op de TGN A1 Inleiding Dit is informatie over de Toets Gesproken Nederlands (of TGN) 1. De TGN maakt deel uit van het inburgeringsexamen buitenland. Moet u de TGN
Nadere informatieAssertiviteit. BOL 1 e jaars AG studenten
BOL 1 e jaars AG studenten In de beroepspraktijk verwacht men van je dat je kunt opkomen voor jezelf en voor je opvattingen over je stage, de hulpverlening etc. Men verwacht tegelijkertijd dat je dit op
Nadere informatieECLG expertisecentrum leren & gedrag
ECLG expertisecentrum leren & gedrag DYSLEXIE Aanmeldingsformulier ouders Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor ouders/verzorgers Datum invullen: Gegevens ouder/verzorger/voogd Achternaam
Nadere informatieEen land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps
Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan
Nadere informatieDit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.
Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.
http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag
Nadere informatieEr zijn mensen nodig met nieuwe fantasie
Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieGespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden
Gespreksrichtlijnen tussen goeden slechthorenden Communiceren doe je met zijn tweeën Deze folder is bedoeld voor de goedhorenden die in hun omgeving iemand kennen die slechthorend is, en voor slechthorenden
Nadere informatieBijlage 4.3 Vragenlijst basisonderwijs
Bijlage 4.3 Vragenlijst basisonderwijs bussum 2011 Wij wijzen erop dat het gebruik van de bijlagen bedoeld is voor de praktijk van de therapeut die de in het boek Stotteren: van theorie naar therapie beschreven
Nadere informatieMEE Utrecht Ondersteuning bij leven met een beperking. Zeer moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind
MEE Utrecht Ondersteuning bij leven met een beperking Zeer moeilijk lerend Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind Zeer moeilijk lerend Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend
Nadere informatiePatiëntenversie. Richtlijn stotteren bij kinderen, adolescenten en volwassenen. van de. Joeri van Ormondt Werkgroep Richtlijn Stotteren
Patiëntenversie van de Richtlijn stotteren bij kinderen, adolescenten en volwassenen Joeri van Ormondt Werkgroep Richtlijn Stotteren Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Stotteren - Achtergrondinformatie 4
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning
Nadere informatieDenk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie?
Denk jij dat je vastloopt tijdens je studie? Soms loopt het leven niet zoals jij zou willen. Misschien ben je somber, twijfel je erover wie je bent, loopt het niet zo met contacten of worstel je met je
Nadere informatieAanmeldingsformulier ouder(s)/verzorger(s) dyslexieonderzoek. Datum invullen. Ingevuld door. Gegevens ouder/verzorger/voogd* Achternaam.
Aanmeldingsformulier ouder(s)/verzorger(s) dyslexieonderzoek Datum invullen Ingevuld door Gegevens ouder/verzorger/voogd* Achternaam Voorletters Telefoonnummer Mobiele nummer E-mail adres Gegevens kind
Nadere informatieZondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55
Zondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55 Maria gaat op visite bij Elisabet. Maria was natuurlijk helemaal vol van het geweldige nieuws dat ze van de Gabriël had gehoord. Ze wilde het heel graag aan
Nadere informatieAfasie Informatie voor familieleden. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Afasie Informatie voor familieleden Ziekenhuis Gelderse Vallei Een van uw naasten is in de afgelopen periode opgenomen in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Er is door de logopedist een afasie geconstateerd.
Nadere informatie# $ % ' ( )* 3 4 5. 6 & & &!! +, *--- % ' #.. 2, *---
( )* +, * ' # /01 2, * 3 4 5 6!! 67! #!! ' 8 #, 5 6 9 : / 7 7 5 # :, 3 3 7: : ;< 7= 4 ' 3 6 4 7 6 7 3,,, # :!! : 3 # # #, 3 > 3! 6 3 ? 3 3, ' # 6 @ 5 6?))???,? 8?! # # # # # # ?#??A8'4 59 ),, 6?#??A8'?#??A8#??#??A8#?3'#
Nadere informatieMensen met afasie hebben moeite met taal, maar zij zijn niet gek!
Afasie Logopedie Afasie is een taalstoornis die ontstaat door schade aan de hersenen, bijvoorbeeld na een beroerte of CVA (hersenbloeding, herseninfarct). In deze folder leest u hoe afasie ontstaat en
Nadere informatiePraten leer je niet vanzelf
jeugdgezondheidszorg Praten leer je niet vanzelf... hier ben ik www.icare.nl Over de spraak-taalontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar Praten gaat niet vanzelf, praten moet je leren. Een kind leert praten
Nadere informatieStap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen?
Stap 6. Changes only take place through action Dalai Lama Wat ga je doen? Jullie hebben een ACTiePlan voor het experiment gemaakt. Dat betekent dat je een nieuwe rol en andere ACTies gaat uitproberen dan
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord. Coach voor patiënten met niet-aangeboren hersenletsel
UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Coach voor patiënten met niet-aangeboren hersenletsel UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord U begint binnenkort met een poliklinisch revalidatietraject.
Nadere informatieDe beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen?
zorgwijzer 2013/2014 Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! De beste zorg vinden? Uw verzekering snel en digitaal regelen? Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Inhoudsopgave 4 Regel uw verzekering
Nadere informatie1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. -----
Test: Je persoonlijke afweerprofiel Met de volgende test kun je bepalen welk afweermechanisme je het meest gebruikt. Iedereen gebruikt alle afweervormen, maar er bestaan verschillen in de frequentie waarmee
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieEerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.
juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers
Nadere informatieZorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl
Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach
Nadere informatie2014/2015. Vind de beste zorg voor uw situatie. Persoonlijk advies. Zorg of ondersteuning nodig? De PZP helpt!
2014/2015 Vind de beste zorg voor uw situatie Persoonlijk advies Zorg of ondersteuning nodig? De PZP helpt! Inhoudsopgave 4 Persoonlijk medisch advies 6 Digitaal inzicht in uw zorgverzekering 8 Zorg of
Nadere informatieStotteren. Hoe kan het dat de één stottert en de ander niet?
Stotteren Hoe kan het dat de één stottert en de ander niet? Naam: Kiki Berghorst Begeleidster: Mevrouw Tolman Januari 2014 1 Inhoudsopgave 1. Voorwoord Blz. 3 2. De theorie 2.1 Wat is stotteren? Blz. 4
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Wonen & Samenleven
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Wonen & Samenleven Als mijn zoon begeleid zelfstandig gaat wonen, staat er dan altijd iemand voor hem klaar? Ik wil graag een traplift. Bij wie vraag ik die
Nadere informatieAdvies- en Behandel Centrum
Advies- en Behandel Centrum Voor wie is deze folder bedoeld? Woon je nog thuis of bij een andere zorgaanbieder dan De Twentse Zorgcentra, heb je een verstandelijke beperking én een behandelvraag? Dan is
Nadere informatieInformatie voor ouders
Weerbaarheid Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien, dat is handig!
Nadere informatieBij zorgen over de ontwikkeling of het gedrag van uw kind van 0-7 jaar. Integrale Vroeghulp Regio Arnhem, Nijmegen en Tiel
Bij zorgen over de ontwikkeling of het gedrag van uw kind van 0-7 jaar. ONS KIND ONTWIKKELT ZICH ANDERS. ER KLOPT IETS NIET, MAAR WAT? IK MAAK ME ZORGEN OVER ONS KIND, MET WIE KAN IK DIE DELEN? Onze jongste
Nadere informatieStotteren levenslang? Kom nou!
Instituut de Pauw Introductie Bij niet meer stotteren komt meer kijken dan alleen het beheersen van een techniek. Niet meer stotteren betekend ook dat je anders moet leren denken en kijken naar jezelf
Nadere informatieFaalangst. Informatie en tips voor ouders en verzorgers
Faalangst Informatie en tips voor ouders en verzorgers Wat is faalangst? Faalangst is angst die optreedt in situaties waarin er bepaalde prestaties van uw kind worden verlangd. Het is de angst om niet
Nadere informatiePersoonlijk opleiding plan
Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums
Nadere informatieLeerlingdossier Dyslexie
Leerlingdossier Dyslexie ouders - Gemeente Lekstroom Let op: voor het digitaal invullen van dit formulier heeft u de meest recente versie van Adobe Acrobat Reader nodig. Download dit formulier eerst naar
Nadere informatieAanmeldingsformulier ouder(s)/verzorger(s) in het kader van de vergoede dyslexiezorg M V
Aanmeldingsformulier ouder(s)/verzorger(s) in het kader van de vergoede dyslexiezorg Datum invullen Ingevuld door Gegevens ouder/verzorger/voogd* bij wie het kind verzekerd is Achternaam Voorletters Telefoonnummer
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatieWaar kunt u nu aan merken dat uw kind niet goed hoort of moeite heeft met luisteren?
Horen en Luisteren Horen en luisteren Horen en luisteren zijn niet hetzelfde. Horen heeft te maken met de geluiden die het oor binnenkomen; luisteren heeft te maken met wat je met die geluiden doet. Om
Nadere informatieLeren praten Turks. Colofon. Hart voor Brabant
Colofon Uitgave : GGD Hart voor Brabant Oplage : 500 Datum : februari 2007 Illustraties : Hendriks van den Hout Druk : Graphiset bv, Uden Hart voor Brabant Leren praten Turks GGD Hart voor Brabant Postbus
Nadere informatieLeerlingdossier Dyslexie
LET OP! Voor het invullen van dit formulier is Adobe Reader nodig. U kunt deze gratis downloaden via www.adobe.nl. Leerlingdossier Dyslexie Deze intakevragenlijst is bedoeld voor ouders/verzorgers van
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.
Nadere informatieAlgemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les:
Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen "Welkom,." Introductiefase bij de eerste les: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieVLAAMSE STOTTER UNIE (VSU) INFOBROCHURE: WAT IS STOTTEREN? Versie 2007
VLAAMSE STOTTER UNIE (VSU) INFOBROCHURE: WAT IS STOTTEREN? Versie 2007 Inhoudstabel I. Het begrip mondelinge onzekerheid 2 1.1 De Theorie 2 1.2 De ijsberg van de mondelinge onzekerheid 4 II. De gevolgen
Nadere informatieCentrum voor Psychotherapie
Centrum voor Psychotherapie Je zit al een langere tijd niet goed in je vel. Op steeds dezelfde punten in je leven loop je vast. Je hebt al geprobeerd te veranderen. Waarschijnlijk heb je ook al behandelingen
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND 0 tot 4 jaar ZEG HET MAAR Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Soms gaat het leren praten niet zo vlot. Eén op de vijf kinderen op de basisschool start
Nadere informatieDeze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.
Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Nadere informatieBoekverslag door J woorden 27 oktober keer beoordeeld. Nederlands
Boekverslag door J. 1971 woorden 27 oktober 2016 1 1 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Er zijn ontzettend veel verschillende problemen die mensen kunnen hebben op de wereld. Ieder huisje heeft z
Nadere informatieCopyright Marlou en Anja Alle rechten voorbehouden Opeenrijtje.com info@opeenrijtje.com 3.0
2 Deel 1 Beïnvloeden van gedrag - Zeg wat je doet en doe wat je zegt - 3 Interactie Het gedrag van kinderen is grofweg in te delen in gewenst gedrag en ongewenst gedrag. Gewenst gedrag is gedrag dat we
Nadere informatieWORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur
WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les twee Welkom bij les twee van deze e-cursus waarin we je willen laten zien hoe je groter kunt worden zodat je problemen
Nadere informatieWat is assertiviteit en hoe kan het je helpen met je persoonlijke wellness?
Wellness Ontwikkelings Activiteit Assertief zijn Hoe deze techniek je leven kan verbeteren Voordelen Meer zelfvertrouwen Meer geloof in je eigen kunnen Eerder nee durven te zeggen Vermindering van Weinig
Nadere informatieISABEL EN BAS VAN RHIENEN (6)
Als tweeling ben je nooit alleen. Maar je bent ook altijd de helft van iets. Vijf broers en zussen vertellen hoe ze samen zichzelf zijn. Tekst Nanneke van Drunen Foto s Edith Verhoeven ISABEL EN BAS VAN
Nadere informatieOnline Psychologische Hulp Angst & Paniek
Online Psychologische Hulp Angst & Paniek 2 Therapieland Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Angst & Paniek van Therapieland. Je krijgt uitleg
Nadere informatieTERUGKOPPELING TEVREDENHEIDSENQUÊTE NOVEMBER 2014
TERUGKOPPELING TEVREDENHEIDSENQUÊTE NOVEMBER 2014 Beste ouders, Om te beginnen willen we alle 94 ouders die hebben bijgedragen aan het resultaat van deze tevredenheidspeiling hartelijk bedanken. U heeft
Nadere informatieModule TA 3 Strooks Het belang van bekrachtiging van het goede bij het werken met mensen.
Module TA 3 Strooks Het belang van bekrachtiging van het goede bij het werken met mensen. In de TA wordt gesproken over het begrip strook. Een strook is een eenheid van erkenning. Mensen hebben een sterke
Nadere informatieAfgesproken verdeling van de boeken over de groepen
DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieInleiding. Drie taalvormen
Inleiding Uw kind gaat binnenkort naar of zit inmiddels op de basisschool. Vaak horen wij van ouders: Tja, mijn kind zit nu in groep 1 of 2. Het stempelt daar met letters en het bekijkt en luistert naar
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.
Nadere informatieUw hond is bang, nerveus, zenuwachtig, U kunt hem niet betrekken in het doen van leuke dingen.
1 Uw hond is bang, nerveus, zenuwachtig, U kunt hem niet betrekken in het doen van leuke dingen. Eerst en vooral is het een voordeel als u weet waarom uw dier zo nerveus is en bang. Er is ook een groot
Nadere informatieDeel ggz vanaf 2008 in het basispakket
Deel ggz vanaf 2008 in het basispakket Behandeling psychische problemen voortaan in het basispakket van uw zorgverzekering In deze brochure leest u hoe het is geregeld na 1 januari 2008 Ministerie van
Nadere informatieSterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.
FC 60 C 22 M 21 Y 10K PMS 549 FC 0 C 54 M 100 Y 0 K PMS 144 Sterker met Stoma door jouw ervaring te delen Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.nl
Nadere informatieDe beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen?
2013/2014 Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! De beste zorg vinden? Uw verzekering snel en digitaal regelen? Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Inhoudsopgave 4 Uw verzekering snel en digitaal
Nadere informatieRijangst en angststoornissen
1 Rijangst Veel mensen zijn bang wanneer ze in de auto zitten. De mate van de angst varieert sterk. Soms treedt de angst alleen maar op in zeer specifieke situaties, situaties die zich bijna nooit voordoen.
Nadere informatieDe muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.
De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar
Nadere informatie1 Ben of word jij weleens gepest?
Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6
Nadere informatieVaktherapie en groepstrainingen bij De Hoenderloo Groep
Vaktherapie en groepstrainingen bij De Hoenderloo Groep Therapie en training, iets voor jou? Als je bij De Hoenderloo Groep komt wonen, heb je vaak al veel meegemaakt in je leven. Het valt niet altijd
Nadere informatieSusanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten
Susanne Hühn Het innerlijke kind angst loslaten Inhoud Inleiding 7 Hoe ontstaat angst? 11 Wegen uit de angst 19 Het bange innerlijke kind leren kennen 35 Meditatie Het bange innerlijke kind leren kennen
Nadere informatieUtrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Zeer moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind
Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Zeer moeilijk lerend Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind Inhoudsopgave Wat betekent het dat uw kind zeer moeilijk lerend
Nadere informatieInformatie over afasie. Afdeling logopedie
Informatie over afasie Afdeling logopedie Wat is afasie? Vooraf Uw partner of familielid heeft afasie. In deze folder kunt u lezen wat afasie inhoudt en hoe u hiermee kunt omgaan. Wat is afasie Afasie
Nadere informatie13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl
13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieDe Driestroom DTT Stapsgewijs vaardigheden leren
voor De Driestroom kinderen met een ontwikkelingsachterstand DTT Stapsgewijs vaardigheden leren Elly: is veel opener geworden. Nynke: is echt vooruit gegaan. Yvo: begrijpt meer. DTT Stapsgewijs vaardigheden
Nadere informatieSuccesverhaal. over pesten op het werk
Supermarktmedewerkster Fenny gaat met plezier naar haar werk. Dat is zeer opmerkelijk als je bedenkt dat ze lange tijd werd gepest. Op het dieptepunt hoopte ze zelfs dat haar onderweg naar de supermarkt
Nadere informatieProgramma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf
Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieLesbrief. Schuld Anne-Rose Hermer
Lesbrief Schuld Anne-Rose Hermer Doe meer met Thuisfront! Bij de boeken in de serie Thuisfront kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan vragen, tips
Nadere informatieMet therapie werken aan je problemen Sterker in de samenleving.
Met therapie werken aan je problemen Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn Ik kreeg één keer per week therapie om beter in mijn vel te zitten. Ik leerde om te gaan met vervelende gebeurtenissen
Nadere informatieAls opvoeden even lastig is
Als opvoeden even lastig is Hoe pak je dat dan aan? Soms weet ik niet meer wat ik moet doen om hem stil te krijgen. Schattig? Je moest eens weten. Hoezo roze wolk? Mijn dochter kan af en toe het bloed
Nadere informatieInhoud. Inleiding 7. 1. Medische achtergrondkennis 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17
Inhoud Inleiding 7 1. 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17 2. Zorgvraag verhelderen 21 - Recepten 22 - Zelfzorgvragen 31 3. Geneesmiddelen 37 - Medicijnen tegen keelklachten 38 4. Bereiden
Nadere informatieNaast de hulp vanuit de logopedist/logopedist-stottertherapeut zijn er ook andere therapiemethodes mensen die stotteren kunnen helpen, namelijk:
Stottertherapie kan een uitkomst zijn voor kinderen en volwassenen die stotteren of een spraakprobleem hebben dat met het stotteren samenhangt, zoals angst bij het spreken, niet vloeiend of slecht verstaanbaar
Nadere informatiePesten. www.ksktongeren.be. KSK Tongeren Op het Klein Veldje 1, B-3700 Tongeren Tel.: 012/23.82.22 Email: Info@KskTongeren.be
Pesten www.ksktongeren.be KSK Tongeren Op het Klein Veldje 1, B-3700 Tongeren Tel.: 012/23.82.22 Email: Info@KskTongeren.be INHOUDSTAFEL 1 PESTEN OP DE (VOETBAL)CLUB... 3 1.1 De trainer... 3 1.2 De verenigingen...
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatie