REGIONALE LANDSCHAPPEN IN LIMBURG KEMPEN & MAASLAND HASPENGOUW & VOEREN LAGE KEMPEN

Transcriptie

1 REGIONALE LANDSCHAPPEN IN LIMBURG KEMPEN & MAASLAND HASPENGOUW & VOEREN LAGE KEMPEN

2

3 VOORWOORD De belangrijkste onderscheidende kwaliteiten van Limburg ten opzichte van de rest van Vlaanderen zijn de bijzondere natuur en het specifieke erfgoed in zeer gevarieerde landschappen. Het is ons DNA. Bovendien zijn het troeven die we zelf in handen hebben. Dit uitzonderlijke, groene karakter van Limburg heeft een positieve impact op vele onderdelen van onze samenleving: toerisme, gezondheid, welzijn, zorg, wonen, ondernemen, etc. Dit besef is er vaak te weinig en het is dan ook een permanente opgave om daar met alle betrokkenen (gemeenten, landbouwers, bedrijven, land -en boseigenaren, natuur- en erfgoedverenigingen, etc.) op een verstandige manier mee om te gaan. De uitdaging is om deze karakteristieke en multifunctionele landschappen zo in te richten dat ze bijdragen aan een duurzame economische ontwikkeling voor alle burgers en organisaties binnen Limburg, maar zeker ook voor de bezoekers en toeristen.dat vraagt om overleg, afstemming, visie en innovatie. Kortom: beleidsaandacht en volgehouden investering. Het is precies dat waar de Regionale Landschappen in Limburg al een kwarteeuw garant voor staan, met steun vanuit de Europese Unie en de Vlaamse Overheid. Omdat zij in grote mate mee het imago van Limburg bepalen, willen wij als provincie in de Regionale Landschappen blijven investeren. En uiteraard blijven we hier op steun rekenen van de hogere overheden. Ludwig Vandenhove Limburgs gedeputeerde voor Leefmilieu, Voorzitter Limburgse Regionale Landschappen

4 WAT IS EEN REGIONAAL LANDSCHAP? Een Regionaal Landschap is een REGIO in Vlaanderen met een eigen landschappelijk karakter. De gelijknamige ORGANISATIE draagt bij aan de toekomst van deze regio door inspanningen op het vlak van o.a. natuur, landschap, erfgoed en recreatie. Het is een samenwerkingsverband tussen OVERHEDEN (gemeente, provincie, Vlaamse Overheid), ORGANISATIES uit verschillende sectoren (natuur, landbouw, toerisme, jacht, erfgoed ) en de GEBRUIKERS van de open ruimte. Limburg heeft drie Regionale Landschappen. Elke Limburgse gemeente maakt deel uit van één van hen.

5 HOE WERKEN REGIONALE LANDSCHAPPEN? Ze werken voor en met gemeenten en zetten samenwerkingsovereenkomsten op. Door hun intersectorale, geïntegreerde werking zijn ze echte BRUGGENBOUWERS. Ze werken bottom-up en spelen in op LOKALE BEHOEFTEN. STREEKIDENTITEIT wordt gebruikt als hefboom: door de verbondenheid van inwoners met hun streek te verhogen, neemt de bereidheid om ook effectief zelf te ondernemen toe. Ze zorgen voor CONCRETE REALISATIES die op een duidelijke manier worden gecommuniceerd. Ze maken het landschap op een verantwoorde wijze TOEGANKELIJK voor alle mensen. Ze STIMULEREN EN HELPEN actoren zoals natuurverenigingen, landbouwers, land- en boseigenaren en toeristische ondernemers om zich samen in te zetten voor een gemeenschappelijk doel in een groter landschappelijk geheel. Als vlaggenschepen voor natuur en landschap, helpen ze ZES LANDSCHAPS- PARKEN en EEN NATIONAAL PARK op de kaart te zetten(zie verder).

6 REGIONALE LANDSCHAPPEN IN LIMBURG REGIONAAL LANDSCHAP KEMPEN & MAASLAND Winterslagstraat 87, 3600 Genk REGIONAAL LANDSCHAP HASPENGOUW & VOEREN Daaleindestraat 2, 3720 Kortessem REGIONAAL LANDSCHAP LAGE KEMPEN Grote Baan 176, 3530 Houthalen-Helchteren

7 WAT DOEN DE REGIONALE LANDSCHAPPEN? WANDELEN IN LIMBURG De regionale landschappen ontwikkelen kwaliteitsvolle wandelgebieden zodat je Limburg in alle seizoenen op zijn mooist kan verkennen. De landschapswandelingen zijn bewegwijzerd en hebben een mooi uitgerust startpunt. Onderweg bieden rustbanken, picknickplaatsen en uitkijktorens de ultieme gelegenheid om even stil te staan bij dit prachtige landschap en de natuur. De wandelkaarten en bevatten uitgebreide informatie over de verschillende wandelgebieden.

8 LANDSCHAPSZORG & STREEKEIGEN KARAKTER Het Regionaal Landschap is hét aanspreekpunt voor landschapszorg in de streek. Zowel particulieren als natuurverenigingen en gemeenten kunnen er terecht met vragen over de aanleg en het beheer van kleine landschapselementen, een natuurvriendelijke inrichting van een perceel, subsidiemogelijkheden of vergunningen. Ook historisch waardevolle sites zoals (kasteel)parken, schansen, tumuli, tuinwijken,. krijgen een deskundig advies. Bij elk advies wordt rekening gehouden met het gebruik van streekeigen bomen en struiken en cultuurhistorische waarden.

9 NATUURBEHOUD & BIODIVERSITEIT Maar liefst 40% van de oppervlakte van Vlaamse beschermde natuur ligt in Limburg. Van alle planten- en diersoorten in Vlaanderen komt 90% in Limburg voor. Deze zijn zeker niet beperkt tot onze goed beheerde natuurreservaten. Daarom zetten Regionale Landschappen natuurprojecten op om deze waardevolle fauna en flora te behouden. Zo adopteerde elke Limburgse gemeente een bijzondere planten- of diersoort en maakten de Regionale Landschappen voor elke gemeente een actieplan op. De Regionale Landschappen ondersteunen de gemeenten, verenigingen of particulieren bij de uitvoering ervan.

10 PARKRANGERS De Regionale Landschappen zetten in Limburg 36 arbeiders (via sociale economiebedrijven) in om het landschap te onderhouden. Ze zorgen het hele jaar door dat de wandelgebieden tiptop in orde zijn. Ze maaien, snoeien, herstellen plankenpaden en controleren de bewegwijzering. Daarnaast zorgen de werkploegen ook voor de uitvoering van tal van landschapsprojecten in de buurt van deze paden. Ze planten hagen, bomendreven en hoogstamboomgaarden, knotten bomen, leggen poelen aan, bestrijden exoten, zetten bomen terug in hakhout en zorgen voor groene speelzones.

11 DRAAGVLAK VOOR NATUUR EN LANDSCHAP De Regionale Landschappen willen het draagvlak voor natuur en landschap zo groot mogelijk maken. De uitdaging daarbij is om mensen en groepen die minder vertrouwd zijn met natuurbeleid toch te betrekken bij natuur- en landschapsontwikkeling. Door het organiseren van evenementen, excursies en cursussen kunnen inwoners proeven van hun streek en kennis maken met de bijzondere natuur en het landschap.

12 LOMMEL HAMONT -ACHEL ELF GROTE LANDSCHAPPELIJKE EENHEDEN HALEN BERINGEN HASSELT HERK- DE-STAD SINT-TRUIDEN BORGLOON PEER GENK BILZEN TONGEREN BREE MAASEIK Westlimburgse naaldbossen Vallei van de Zwarte Beek Demervallei De Wijers Vochtig Haspengouw Droog Haspengouw Voerstreek Maasvallei Hoge Kempen Kempen~Broek Dommel en Warmbeek Op basis van natuur- en landschapkenmerken kunnen we Limburg opdelen in 11 zones. De werking van de Regionale Landschappen is gebaseerd op deze indeling en deze zones worden GROTE LAND- SCHAPPELIJKE EENHEDEN (GLE s) genoemd. Voor deze GLE s worden visies ontwikkeld en concrete acties opgezet om de natuur en de landschappelijke diversiteit te herstellen en te versterken met typische natuur-, cultuuren landschapselementen.

13 ZES LANDSCHAPSPARKEN Binnen zes van deze GLE s (Haspengouw, Voerstreek, De Wijers, Bosland, Maasvallei, Kempen~Broek) wordt een LANDSCHAPSPARK ontwikkeld als troefkaart voor duurzame economische ontwikkeling. Een Landschapspark is een herkenbare streek met een uitzonderlijke concentratie aan natuurlijke, landschappelijke en cultuurhistorische waarden en een toeristisch-recreatieve ontsluiting. De acties binnen een Landschapspark zijn er op gericht om maximale kansen te creëren voor het behoud, de ontwikkeling en de ontsluiting van de natuur en het landschap door de uitbouw van een duurzame, geïntegreerde en sectoroverschrijdende aanpak. Daarnaast wordt ook gewerkt aan een grotere herkenbaarheid en bekendheid. ÉÉN NATIONAAL PARK Voor één GLE, de Hoge Kempen, vormt de uitbouw van een NATIONAAL PARK de hefboom voor de ecologische, landschappelijke en toeristische ontplooiing van de hele streek. Nationaal Park Hoge Kempen is een natuurgebied waar meer dan 57 km² bos en heide beheerd en beschermd worden door het Agentschap voor Natuur en Bos. NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN IN HET SPOOR VAN DE NATUUR

14 MAASVALLEI SNOER VAN MAASDORPJES KEMPEN~BROEK EEN BOEIEND GRENSGEVAL HASPENGOUW MERGEL, FRUIT, KASTELEN EN EEN ROMEINS VERLEDEN

15 VOERSTREEK HEUVELS EN DALEN, BOOMGAARDEN EN HAGEN WIJERS LAND VAN 1001 VIJVERS BOSLAND DROMEN TUSSEN BOMEN

16