NEDERLANDSE BOSINSECTEN

Transcriptie

1 / NEDERLANDSE BOSNSECTEN Door de Nederlandsche Boschbouw Vereeniging is een nomencl~t~urcomptissie ingesteld voor de bo~insecten w~lke commissie als volgt werd samengesteld: Or A. D. Va'ÜTE directeur van het tbon te Oosterbeek voorzittersecretaris.. 'Prof. Or H BOSCHMA directeur van het Rijks Museum voor Nat. Historie te Leiden. '.:'.'.. - Or J. 'B. CORPORAAL conservator aan het Zoölogisch Museum te Amsterdam.. M. de KONNG: oud-houtvester bij de Ned. Heide Maatschappij te Arnhem. '. -'. Prof. Or W.K. ROEPKE hooglera~r in de entomologie te Wageningen. De heer M. de KONNG die met grote toewijding vele.werkzaamheden voor de commissie heeft verricht ontviel ons voordat het eerste deel van ons werk wns beëindigd. Een woord van waarderingyoor zijn werk is hier zeker op zijn plaats.. ' ' Prof BOSCHMA vertrok voor ~ een studiereis naar Oceanie en werd ge....durende deze periode vervangen door zbn plaatsvervanger aan het mu.. seum Or H. BLöTE. De Commissie heeft gemeendriiet te moeten streven naar volledigheid inzake de lijst van bosinsecten. Het opstellen van een dergelijke lijst toch zou zoveel tijd vragen dat hiermede waarschijnlijk nimmer gereed zou worden gekomen. Daarom is de commissie overgegaan tot het opstellen vaneen lijst van in~ecten die in ons land als plaag onzer houtopstanden zijn waargenomen. _ Van de betreffende insecten zijn opgenomen: a. de wetenschappelijke naam en b. de Nederlandse naam. De commissie is er zich van bewust dat in' de wetenschappelijke benaming nog vele veranderingen zullen mogen worden verwacht. Daarom is het gewenst ook een Nederlandse naam vnst te stellen welke dus onveranderd zal blijven. '. ' Veranderingen in de Latijnse namen van onze bosinsecten zullen in hef Nederlandsch Boschbouw Tijdschrift bekend worden gemaakt. Het ligt in de bedoeling om bv. over la jaar de lijst nogmaals te publiceren en bij die gelegenheid alle vèranderingen er in te verwerken. De Latijnse namen welke in deze lijst worden gebruikt zijn gecontro. leerd door het Rijks Museum voor Natuurlijke Historie te Leiden zodat wij mogen aanneme! dat die namen zijn gebruikt die het best overeenkomen met de tegenwoordige stand van de systematische wetenschap. Het ligt in de bedoeling dat aanvullende lijsten zullen worden gepubliceerd welke insecten bevatten die niet in de eerste lijst zijn opgenomen.

2 13 Zo hopen wij binnenkort een lijst van 'mieren onzer bossen te kunnen publiceren. Deze lijsten zullen op dezelfde wijze worden samengesteld als de eerste lijst. ' ' Ten einde de lijst aan de bruikbaarheid' te doen winnen is zij opgenqmen in een door het nstituut voor Toegepast Biologisch Onderzoek in ' de Natuur gemaakte determineertabel van plagen onzer bossen. Latijnse en Nederlandse namen van deze tabel zijn voor de rekening' van de commissie de andere gegevens voor die van het.t.b.o.n. Namens de Commissie. De 'se~retaris A. D. VOÛTE. DETERMNATE-TABEL VAN DE PLAGEN ONZER BOSSEN. Betekenis van de bionomische (vrij naa~ Rhumbler) : n de teller bevinden zich voor het - teken de maanden waarin de eieren te vinden zijn betekent dus vanaf Maart t.m. Juni. De cijfers ha het - teken geven hetzelfde voor de larven (rupsen). n de noemer geven de letters vóór het + teken de periode' aan waarin poppen (waaronder de tijd als larve (rups) doorgebracht in de cocon of in de verpoppingsruimte en waarin de;ze larven geen voedsel meer tot zich nemen). die ná het + teken de periode. waarin volwassen dieren worden gevonden. betekent overwintering: A een vol jaar. Een tweede breuk na een X teken geeft aan dat er een tweede generatie wordt gevonden. Deze breuk is op dezelfde wijze samengesteld als boven beschreven A A betekent dus: Eieren van April t.m. Mei. Larven vanaf April. Zij doen 3 jaar over hun ontwikkeling en overwinteren dus 3 X. n Maart verpoppen zij. De poppen vindt men in Maart en April. n April en Mei worden volwassen dieren gevonden. Monophaag = zich slechts op één of enkele plantensoorten 'voedend: Polyphaag = zich op een aantal plantensoorten voedend. '.

3 Houtsoort Beeld der Beschrijving 8ionomlsche Bijzonderheden.en speciale 1. Kiem~ planten' en jonge planten. onder 3b. 1i en 11) a. afbijten der wortels: jonge planten sterven. b. stammetjes van jonge planten doorgc'beten; wortels en bast van stammetjes en twjgen \ gegeten. voor nazome.r voorjaar en voor 4-5 cm lang donkerbruin insect : voorpoten tot graafpoten gevormd als: bij mol. grauwe. rolronde vette rupsen kort~stekelig behaard. veenmol (Gryllotalpa grylld talpa L.) aardrups (Agrotis segetum SchUl.) ~6- zeer schadelijk in kweke~ rijen. slechts grond grond. s nachts boven de overdag in de c. stammetjes van jonge voorjaar en planten doorgebeten; voor wortels en bast van stammetjes en twjgen gegeten. d. jonge (1-2 j.) boompjes sterven. bast wor~ tels pleksgewijs weq'ge~ vreten. voor en groen-grauwe rolronde. aardrups (Agrotis vette rupsen kort. stekelig vestigialis Rott.) behaard. witte larf jes met bruin kop~ je. strophosomuskever (Strophosomus lateralis Payk.) slechts s nachts.boven de grond overdag in de gronçl. soms zeer schadelijk c. naalden en bast van de twijgen pleksgewijs af.. gelvreten. voorjaar en na kleipe grauwe kevertjes met korte snuit. strophosomuskcver (Strophosomus late raus Payk.) speciaal groveden.. f. jonge. plantjes in de voor kwekerij verleppen: tot na hoofd wortel doorgebe~ ten of geschild; zijwor~ tels afgebeten. - grote witte. gebogen en:. geringen: achterste deel van het achterlijf verdikt en glanzend' blauwachtig. gewone meikever (Melolontha mela.. lontha L.): zand~ meikever (M. hippocastani F.) A.A.4 1+5:6- het uit elkaar houden van beide soorten is specia~ listenwerk en van geen belang voor de bosbouw...

4 Houlsoórt Beeld der Beschrij\'ing bcschadlgers bcschadlgcrs Bionomlscbe rormule Bijzonderheden en speciale voon:orgsm33.tregelen 2. Polypbaagop loof.. en naald.. bomen onder 3a) g. jonge plantjes in kweke.. rj v~rleppen; wortels afgebeten. schors vlak boven' of onder de grond weggevreten j soms sta~met~es doorgebeten. voorzolller tot na h. Jonge plantjes in ' kwej:ce.. voor rij verleppen j wortels tot na afgebeten. hoofdwortel uitgehold. kiemplanten afgebeten. a. knoppen van' buitenaf voorjaar en uitgevreten. vertonen na ronde gaatjes; plekjes sthors van jonge twijgel! gevreten. b. slordig afvreten der 1 'voor naalden en bladeren; stukjes naald en. blad op de grond. c. vreten' van blad en naa.. 1 voorjaar tot den j' twijgen êloorge.. beten. ronde. grauwe. wek~. ven. langgestrekte. harde larven. geel. kleine. grauwe met korte snuit. d. bast pieksgewijze opgel voor en 1 grote. grijsbruine vreten; vaak vele tak tomer ' kever. jes doodgegaan. lar... e~elten (Tipulidae) < glimmende. meest bruin rtnaalden (Elateridae) kevertjes strophosomuskever (Strophosomus coryli P.) lang behaarde rupsen; geel 1 nonvlinder (Ocneria tot donkerbruin. monacha L.) grote grijze. behaarde rop/ plakker (Ocneria sen. op rug 2 rijen blauwe dispar L.) en rode wratjes met gele haarbosjes.. snuit.. grote dennensnuittor (Hyloblus abie.. tjs L.) soms tamelijk veel schade aan onderplante douglas. als ernstige plaag van on.. ze grove dennen bekend. Eieren langs de stam af... zoeken. Lijmbanden aan.. leggen plaag van loofhoutlanen en lariks. larven leven in de bast van de nog levende stob.. ben van Pinus-soorten; 2 à 3 jaar na het vellen 'Zijn de stobben ongeschikt ge... worden voor de larven... ontwikkeling. -U1.

5 Houtsoort 1 Beeld der 1 Beschrijving. nionomische Bijzonderheden en speciale voorzorgsmaptregelen 3. Polyphaagop naald.. hout a. naalden halvcmaanvor'l voorjaar en mige plekjes weggevre.. na ten; naalden verdrogen en worden grauwbruin. grijze Sfluit. kevers met korte grijze dennensnuit.. kever (Brachyderes incanus L.) één generatie per jaar meestal op grove' den. maar ook gevonden op douglas. lariks en zelfs op loofhout als Am. eik en berk. Vaak zeer schade.. lijk; larven vreten van de wortels van de grove.. den en misschien ook van die der andere voedsel.. planten. b. bast van wortelhals en gehele jaar onderste deel van de stam van jonge plan... tjes afgevreten. Deze plantjes hierdoor vaak gedood. zwart kevertje.. zwarte dennenbast.. kever (H ylastes ater Payk.) cr- 4. Grove a. harsbuilen op twijgen. gehele jaar dennen en ande.. re Pinus.. soorten b. gangen in merg der twij.. (Zie ook gen. onder. 2 en 3) bruin rupsje in harsbuil. witte larven. harsbuilrups (Eve.. tria resinella L.) magdalis.. kever (Magdalis memmo.. nia Gylh.) A.' ' vaak talrijk nooit z~cr - schadelijk. zonder be tekenis. c. -afvallen van twijgen; na deze twjgen uitgeboord. donkere kevertjes in de dennenscheerder twijgen. (Myelophilus pini~ perda L.); kleine dennenscheerder (Myclophilus mi... nor Htg.) in kwijnende bossen vang.. stammen leggen in Febru.. ari ; deze begin Mei. schil... len.

6 Houtsoort Beeld der d. onder dunne bast tussen en bast en hout een holte. na van waaruit enige gan~' '. gen lopen. Vanuit deze gangen op regelmatige afstand zijgangen die n een verpoppingsruimte eindigen. Beschrijving witte larven met kop. bescltadigers bruine ' tweetandige denne~schors-kever (Pityo... gencs bidens F.) Bionomisclte Bijzonderheden en speciale secundair. e. loslaten dunne bast en plotseling sterven boom. Onder de afvallende.bast gangen met vele rechte hoeken en popruimten met houtknaag_ sel. gehel~ jaar witte kop.. larven met bruine dennensnuitkevcr (Pissodes piniphilus Hbe) / soms zeer schadelijk.... f. sterven van jonge bomen; onder bast aan wortelhals en basis stam kronkelende gangen met popruimten. omgeven door houtknaagsel. gehele jaar witte kop. larven met bruine kleine dcnnensnuitkever (Pissodcs netatu L.).' secundaire plaag. ~ g. knoppen uitgevreten; twijgen postharenvormig verbogen. na voorjaar tot rupsjes in de knoppen. die in het najaar deze niet opvullen. dennenlotrups tinia b1loliana Schifl.) (Re- 6.7_ zorgdragen voor - goede vochttoestand van de bossen. h. knoppen uitgevreten. na en voorjaar rupsjes in de knoppen die in het najaar de knop ge~ heel opvullen. dennenknoprups (Retinla turionana L.) =15 vaak wordt door de lotrtips aangezien voor die van de knoprups n.1. wanneer de posthort;ns ontbreken.

7 r'. j Houtsoort Beeld der Tijd va.n besch:tdiging Beschrijving Bionomlsche Bijzonderheden en speciale: \1 i. van 'jonge planten wor... voor. den knoppen uitgegeten en bast en naalden aan gevreten. bolronde.grijze snuitkcncr... tjes. grijze bolsnuitkever (Cneorrhinus gem.. matus P.) een enkele maal zeer scha~ delijk in pas aangelegde cultures. J. naalden blijven klein en en na worden.vroeg geel; jaar naalden onder omhulsel met elkaar vergroeid. oranje larf jes. dennengalmug (Thecocliplosis bra~ chyntera Schwäg.) wenig schadelijk; vaak talrijk op vliegdennen op ~lechte grond. l k. naalden afgevreten. spin.. sel met excrementen op de twljgen. voor grijsgroene larven met brul.. ne lengtestrepen in het spinsel op de twijgen. staalblauwe spinsel~ \ bladwesp (Acantho-- lyda erythrocepha.. la L.) een enkele maal kaalvre.. terlj van hoge bomen.. bij jonge boompjes naa.. den afvreten; spinsel met ~xcrementen op de. ~lgen. m: naalden afgevreten. voor en vuilgroene larven met don... 'kere rugstreep in. spinsel op de twijg. en na.. groene spanrups met 3 Heh.. te lengtestrepen. spinselbladwesp (Lyda campestris L.) dennenspanrups (Bupalus piniarius L.) ~5-5;6 ~ cen ~ enkele maal kaalvre terij bij jonge aanplanten. slechts eenmaal 'als plaag in. ons land waargenomen; vlinders steeds tal. rijk en opvallend. -00 n. afvreten der naalden; in het voorjaar: overja rige naalden waarbij een geelbruine nerf blijft staan en in het najaar: naalden van hetzelfde jaar. voor ~omer en na.. kluiten groene bastaard rupsen met groene kop die bij gevaar de kop omhoog gooien en 'dan een druppel hars tussen de kaken ver tonen. dennenbladwesp (Diprlon plnl L.) X (8 -'9.10) X ( ) één of twee generaties per jaar of combinatie ervan. Ernstige plaag.

8 Houtsoort Beeld der besehadiginç- Beschrijving Bionomische -. ' Bijzonderheden en speelde ~ 5.Douglas onder. 2 2d Abies onder. 2d) 7. Picea onder 1 2b.2d.3b o. afvreten overjarige naai 1 voor den waarbij een geel bruine nerf. blijft staan. p. afvreten der naalden. q. geen. a. gele vlekkèn op naal~ den; naalden vaak kroe.. zig. voor en a. vreterij aan en spinsel na om naalden.. ' b. ombuigen der naalden ' éjchcle jaar stefven van twijgen en takken. a. gele vlekken op naa. 1 vroeg in voor den later afvallen der en laat in na naalden waardoor bo..- taar men.met ijle kroon; vaak sterven dcr bomen. kluiten groene bastaar.d- rode' dennenblad rupsen met donkere kop wesp (Diprion serti die bij gevaar de kop om fer Geoffr.) hoog gooien en dan een druppel hars tussen de ka ken vertonen. groene rupsen met 3 witte strepen op de rug en opzij een oranje streep. bruine luizen op stam. witte wolluizen aan onder zijde van de naalden. kleine bru!ne rupsjes. gestreepte dennen rups (PanoHs fam me. Schiff.) dennenstamluis (Lachnus pineti Koch) douglaswolluis (Gil. leueella cooleyi Gill.) :Uverspar renblad. roller (Epiblema. proximana H. S.) bruine luizen op naalden en zilversparluis (Drey. op bast. Laatstgenoemden fusia nüsslini C. B.) met witte wasdraden. groene bladluizen. sparrenluis (Elato bium abietinum Wk.). 9.5-j ~9 _ 3A heef.t in tegenstelling tot pini. slechts êén generatie; weinig schadelijk daar hij slechts overjarige naalden vreet. :eer belangrijke plaag VOOr onze grove dennen.. bossen. wordt druk door mieren be~ocht. een enkele maal vormt de.. ze luis ananas!ormige gallen op de sitka spar. soms zeer: ernstig op A bies. Op Schovenhorst met succes als bestrijding bewerking grond gedu rende de wintermaanden toegepast. vooral Nordmann.spar wordt zeer ernstig aange~ tast. zeer crnstige plaag van fijnspar sitka~spar en an deze Piceasoorteri. Be schadiglng valt pas op_ n voor en' wan~ neer luizen reeds zijn ver dwenen. - ' \

9 Houtsoort Beeld der ljeschrijving' hescliadigers llionomische Bijwnderheden en speciale b. saméngesponnen den die in najaar worden. naa. na bruin klein. bruin rupsje tussen samen gesponnen naalden. sparrenbladroller (Epiblema tedella Clerck) soms matige schade. Overwintering als rups. n het Voorjaar geen vre... terij meer. c. afvreten der jonge naai voor den; de top hm hier... door sterven groene bastaardrupsjes die moeilijk waarneembaar zijn tussen de jonge daalden. sparrenbladwesp (Lygaeonematus a bietinum Htg.) _ ~ -..-l...- _ < overliggen van cocons regel; ernstige plaag. d. kwijnen en later sterven gehele jaar der sparren; harsuitvloej... ingen in welke zich trechters bevinden. meestal boormeel in hars gemengd 'i bij oude' aan... tastingen boormeel zon... der hars. witte lal'lven. die in groe 1 sparrenbastkever pen bjeen 'leven onder de (Dendroctonus mi... bast: grote bruine of zwar. cans Kug.) te bastkevers. Sitkaspar en P. oriëntalis ouder dan ± 35 jaar z.eer gevoelig voor deze plaag. Aangetaste bomen vellen! N o c. groene. ananas-vormige voor gallen aan jongcj twijgen.. luizen in de gallen. groene sparrengal... luis (Chermes viri... dis Ratz.) sparren hebben vaak te lijden van deze gallen waardoor twijgen worden verminkt en sterven. 8. Lariks onder. 2c2d3a) a. naalden uitgevreten en najaar en daardoor geelbruin. voorjaar rupsjes in kokertjes. lariksmot (Coleo~ phora laricella Hb.) wordt in voorjaar meestal voor nachtvorst aangezen. Hiervan te onderschcï den aan de kleine. ronde gaatjes. waardoor 'de rups de naald heeft leeggeivre' ten.

10 r- i H tin 1 d d'. Tijd an... b.' ' Dionomische Bijzonderheden en speciale ou soort ee d er besc!ja gmg BeschrlJvmg eschadlgcrs. \'oorzorgsmaatregelen 1 b. kortlot gevreten. spinsel voor bastaardrupsen. die op de spinselbladwesp van vaak overliggen der lar~ om twijgen. rug liggend kruipen.. -' de lariks (Cephal... 7~ ven in de grond.. cia alpina Klug.) c. koitlot afgevreten;. de top en de onderste tak ken blijven het langst gespaard~. d.langlot afgevreten. voor en na voor c. naalden afgevreten: rup~ voor sen leven in kolonies. 9. Loof-' a. gangen i'n hout; vaak bomen. uitstromend gistend vocht waarop vlinders en andere insecten af... komen. gehele jaar b. vreten bladeren vanaf \oorzomcr de rand. 1 '. groene bastaardrupsen met groene kop en lichte leng... te streep aan zijkant. effen. groene bastaardrups: kop.iets doi!kcrdcr dan li~ chaam en vaak bruin. grljsgroen~ bastaardrups met zwarte kop. zeer grote. paarse rups... ' la.riksbladwcsp (LY~t ernstige plaag. gaconematus laricis )< Htg.) _ x---- langlotbladwesp van 'de lariks (Lygaeo~ nematus wesmaeli Tischb.) koloniebladwesp Van de lariks (Nc~ matu~ prichs:nni Htg.) rode wilgenhoutrups (Cossus cossus L.). en 1 grijze rups geelbruin be~ haard met rijen rode wrat~ Jes en * gele borstels op rug - 2 lange zwarte kwasten naast de kop en' in het midden van het li~ 11 chaam en één op de C lldè ring~ :5+5.7 ' A )~~ witvlakvlinder (Or'j 7 - ~.?-- X gyia antiqua L.) x ~ vaak overliggen! eons in' de grond. kele maal een plaag. der cc> Een en~ ernstige vooral op wilg populier en berk. Levenswijze nog onvoldoende bekend waardoe-r bi<j'nomi.schc niet geheel be~ trouwbaar. 2 generaties per ja?-r. tv ~.

11 r Houtsoort Beeld der BeschrÎj\'ing llionomische Bijzonderheden en speciale c. vreterij aan bladeren; in voorjaar en. de winter nesten van Voor samengesponnen' bladeren aan het einde der takken. bruine lang behaarde rups op de rug 2 rode' strepen. aan weerszl}den een onderbroken wtte lijn; rode wratten op segment 9 en 10. bastaardsatijnvlinder (Euprot.is. chrysor. rhoea..) ' zeer ernstige plaag voor al van eikenlanen in hef Z. van ons land. n de duinstreek vooral op duindoorn. epen in Amster damse grachten. Winterneste/:l wegknippen. 1_ d. samengesponnen blade- voorjaar en ren. vreterij van deze voor bladeren. stukken blad vallen neer. e. samengespannen blade voorjaar en ren; vreterij aan de bla voor deren.. vreterij aan bladeren ' voorjaar tot nest van spinsel in ver~ voor.1 takkingen der jonge tak~ ken.... groene spanrups. bruine spanrups. kleine wintervlinder (Operophtera brumata L.) grote wintervlinder (Erann;s defoharia Clerck) kort en zaèhtbehaarde rup 1 rl.ngelrups (Malaco- sen met witte oranje en soma neustria L.) blauwe lengtestrepen fo:ïi ' i'. vooral op eik; nooit op berk. jn bossen speciaal op eik. plaag van vele bomen (iepen in Amsterdam). Eieren in ring~n om de twlj.. gen. N N g. bladeren zó afgevreten. dat opperhuid aan de bovenzijde en nerven worden gespaard. Bladeren hierdoor. ver droogd. voor 'op naaktslakken gelijkende tot en met na- bastaardrupsen. slakvormige bas. taardrups (Caliroa annul1pes Kig.) 1 vaak.schadelijk aan 'lin.. de; veie generaties per jaar. -' 10 P9Pu 1 a. lier e:n wilg (zie' ook onder 1. 9a. 9b) vreterij aan bladeren voorjaar ep waarbij steel en hoofd- voor nerf blijven staan. zwarte behaarde rupsen. satijnvlinder (Leumet roodbruin behaarde coma sauds L.) wra.tjes op de rug en zij lichtgele vlekken ernstige plaag voor populieren vooral in Z. en O. van ons land.

12 .. Houtsoort Beeld der. Beschrijving. Blonomischc: Bijzonderheden en speciale b. blàderen geskeletteerd... voor tot na. donkere larven en metaal... kleurige 'kevers met oran~ lerode dekschilden. groot. populicren~ haantje. (Melasoma popuu L.); klein populierenhaantje - (M. tremulae P.) pqpulier. / c. bladeren _ geskeletteerd. (aan' de 'onderzijde af.. gevreten. terwijl aan de bovenkant de: opperhuid gespaard blijft) in em.. stige gevallen sterft de gehele t~lrg. d. bladeren afgevreten. voor tot na donkere larven en metaal.. kleurige kever~jes. e. galachtige verdikki:g van twijgen en van stam: met jes van zeer jonge. gehele iaar witgel~ platte lary~n. boompjes j centraal in de twijg een gang. wilgenhaantje (PhyUodecta vulga' tissima L.): klein wilgenhaa.ntje (Po vitejlinae L.) voor blauwgroene bladwcsplarl wilgenbladwe~p' tot en met na.. ven ~erste ~n laatste seg.. (Pteronus sal!~is L.) menten oranje. kleine bokt'or punea populieren.. (Sapercla po..; L.) wilg.. wilg: vele generaties per 'jaar:.1 levenswijze onvoldoende bekend; bien. daarom niet betrouwba~r. N ' f. gangen in de stam; gehele jaar - - witgele plat~e larven grote - popuheren~ knaagsel soms in de boktor (Saperda gang. soms naar bulten. t. carcharlas L.) g. kankerachtige lngez.on'l voor -witte larve met bruine kop. ~zen _snultkeve; ken plekken op de stam~ tot na ~ (Cryptorrhynchus met jes. waaronder gan... '..... lapathi L.) gen n het hout A levenswijze onvoldoende bekend; bion. DiN _ betrouwbaar leeft soms ook aan basis van dikkere stammen. Ziektebeeld dan bijna niet te onderscheiden ván dat van 'de grote popuheren~ boktor..

13 Houtsoort. Beeld der Beschrijving bescl1adigers. niojlomische Dijzonderheden C speciale / 11. Eik. onder. 2.9) 12. Beuk. onder 1. 2a9a9b) D. vreterij aan bladeren; voorjaar tot nerven oude bladeren voor gespaard. Nest van spin... se] excrementen en rupshuiden in de ver... takkingen. hoogstens 8 m. van de grond. b. bladeren afgevreten. zo~ voorjaar tot dat nerven en opper~ en met huid blijven bestaan j bladeren verkleuren hier~ door bruin. c. bladeren slordig samen~ voorjaar to~ gesponnen dlarna afge~ voor vreten. Vreterij in de bo~ men van boven naar be~ neden. d. mijn in het blad nerf ' voor geknikt. ' en e. tussen bast en hout een moedergang met daar~ van utstralende breder. wordende larvengangen eindigend in een ver. poppingsruimte. a. verflensen. later kroe~ zig worden der bla~eren voor~omer 3Y2 cm lange grijsblauwe processierups rup~ met donkere kop en (Thaumctopoea prodonkere streep op de rug. ces~ionea L.) Per. segment 10 roodbruine ' wratjes met lange witte.. brandharen. zwarte larven en mctaal~ leikenaardvlo (Halgroene springende kevers. tica erl~cac Ol.) '. t groen rupsje met donkere kop. ~ kleine larf jes in de mijn. witte kop. larven met bruine groene eikenbladroller (Tortrix viddana L.) eikenspringkever (Orchestcs quercus L.) eikenspintkever (Ekkoptogaster tricatus Ratz.) in~ witgrijze luizen op de bla~ beukenbladluis deren.. (Phyllaphis fagi L.) - 6: : rupsen trekken elke avond in lange processie van~ uit het nest verder de boom in en keren 's mor. gens terug. Zij spinnen voortdurend onder het kruipen. Brandharen voor mensen zeer onaangenaam. vaak zeer schadelijk. zeer ernstige plaag. vliegende luizen in voor~ jaar. vaak in grote aan~ tallen om de beuken. N....

14 '1. Houtsoort Beeld der besdzadiging. Tijd va.n Beschrijving - H Dionomische Bijzondêrheden en speciale voorzorgsmaa.tregelen... b. insterven van de bast. ~ome~ c. vreten blader:en slordig en na.. a6. zodat stukken blad op de grond vallen. ld. mijn in het Glad. nerf voorgeknikt. ' ~n ' witte wolluizen op stam en takken. \ langbeha<;lrdc geelachtige 11Pseil met rode haarpl_uim aan achterstuk van het achterlijf. kleine larf jes in beukenwolluis (Cryptoc-oàus f~gi Bärensp.) roodstaartrups = Merians borstelrups (Dasychira pudiw bund. L.) de mijn. beukenspringkclver (Grch t lagl L.) kans op -sterven der bo~ men als gevolg van aan~ tasung. ' soms zeer sçhadelijk voor hoge beukenbossen. ' Es. onder.. 2a) 1'i.Linde. onder 1. 9g) 15. ep. onder 1. 9a9b 9c 9f) a. bast' van jonge takken voorjaar en afgeknaagd. b. sterven van de bast van voorjaar takk~n en stam. ;. 3; bladeren grauw ver... ' kleurd. vallen vroeg af; in na stam over~. ~ trokken met spnsel dat aan een ijslaagje doet denken. 'bomen sterven; tussen bast en hout een moe~ ~ ~ dergang met daarvan uitgaande breder' wor~ dende lalvengangen. ein:.. digend in een verpop~ pfngsruimte.. grote ge~lbruine. wespen. luizen met witte wolqraden op takken en stam. rode mijten. ~ witte kop. larven met bruine. hoornaar (Ve:spa crabro L.) essenwojluis (Ponw colombia' fraxini (Kltb.) ) lfudenspint.(eot.e~ tranychus telarius L.). grote. iepenspintke~ ver Ekkoptogaster scolytus P.) kleine iepenspintkever (Ek~ koptogaster multi::. strjatus Marseh. ) ook op berk. soms zeer ernstige plaag voor essen. overbrengers ~ van de ie~ penziekte. V U. ~-

15 \. j Houtsoort Beeld der Tlid van Beschrijving bes~hadigets Dionomische Blzonderheden en speciale 16. Berk. onder a.9b. ge.9f.13a) bladeren opgevreten. hoofdnerf blijft staan. voor na.. groene bastaard rupsen met donkere vlekken: werpen bij verstoring achterlijf omhoog; vreten in groepen vanaf de blaclerrand. elzenbladwesp (Croesus septentri.. onalis L.) 2 generaties per jaar. ook op es. 17. E onder 2. 9a. lof. 16) bladeren afgevreten zo.. dat nerven en opper... huid blijven bestaan; bladeren verkleuren hier.. door bruin. voorjaar' en voor donkere 'larven en met~al 1 elzenhaantje (Age. blauwe kevers. lastica alni L.) vaak kaalvreterij van es. B. Zaad. a. eikels uitgevreten. witte larven in de eikel. eikelboorder (Bala.. ninus glandinum Oeb.) N 0\ 19. Struik: beide. b. douglaszaden ten. struiken roestbruin. uitgevre.. na en herfst voor en kleine larf jes. douglaszaadwesp (Megastlgmus sper.. motrophus Wachtl. ) grijsbruine larf jes met don~ heidehaantje (Loch.. kere kop; geelbruine ke.. mea suturalis vers. die zich bij veront.. Thoms.) rusting snel laten vallen. ' vaak zeer schadelijk voor de oude heide.'.