TOETSBELEIDSPLAN TUA. Inleiding

Transcriptie

1 TOETSBELEIDSPLAN TUA Inleiding Toetsing is een belangrijk onderdeel van het onderwijs. In deze inleiding geven we beknopt aan welke visie de Theologische Universiteit Apeldoorn heeft op toetsing. Toetsing is dat deel van het onderwijs dat inzicht geeft in de mate waarin de onderwijsdoelen c.q. leerdoelen verwezenlijkt zijn. Dit betreft zowel het doceren als het leren. Het is een sturingsinstrument van dit onderwijs- en leerproces en kan tevens dienen als een stimulans tot verbetering van de leeropbrengsten. Toetsing geeft immers zowel de docent als de student feedback. Verbetering van toetsing is een kwaliteitsimpuls voor de opleiding. Toetsing heeft volgens de wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (art. 7.10, lid 1) als doel om informatie te verkrijgen over de kennis, het inzicht en de vaardigheden die de student zich eigen gemaakt heeft. Zo kan getoetst worden of de leerdoelen behaald zijn, hetzij van een onderdeel van de studie of van het geheel. Toetsing kan zo bezien worden als een belangrijke indicator voor de kwaliteit van het onderwijs. Zo krijgt de student inzicht in de mate waarin hij erin geslaagd is een leerdoel zich eigen te maken en de docent in hoeverre zijn onderwijs aan dit leerdoel heeft bijgedragen. Dat we toetsing als sturingsinstrument willen beschouwen, blijkt uit de eis dat we voorafgaand aan het collegeblok waarin een studieonderdeel gegeven wordt, een toetsmodel van het desbetreffende vak verstrekken. Zo kan vooraf gezien worden of de toetsing werkelijk de leerdoelen toetst en dus valide is. In de handreiking Geslaagd toetsen is uitgebreid aandacht gegeven aan de kwaliteitseisen van toetsing. Daarnaast willen we de komende tijd meer aandacht geven aan gevarieerde toetsvormen, waaronder ook meer tussentijdse toetsing met betrekking tot het verwerken van de literatuur. In de handreiking Geslaagd toetsen worden daartoe enkele mogelijkheden aangereikt. Niet alleen op de TUA vinden we kwaliteit van toetsen belangrijk. Ook de accreditatiecommissie let sterk op het beleid rond en de kwaliteit van toetsing in het hoger onderwijs. Toetsing en gerealiseerde eindkwalificaties 1 Standaard 16: De opleiding beschikt over een adequaat systeem van toetsing en toont aan dat debeoogde eindkwalificaties worden gerealiseerd. Toelichting: Het gerealiseerde niveau blijkt uit de tussentijdse en afsluitende toetsen, de afstudeerwerken en de wijze waarop afgestudeerden in de praktijk of in een vervolgopleiding functioneren. De toetsen en de beoordeling zijn valide, betrouwbaar en voor studenten inzichtelijk. Oordeel: Onvoldoende, voldoende, goed, excellent. (Gewogen en gemotiveerd.) 1 Beoordelingskaders accreditatiestelsel hoger onderwijs opleidingsbeoordeling, NVAO, 2011

2 In dit toetsbeleidsplan is beschreven hoe de kwaliteit van toetsing binnen de TUA is gewaarborgd. Dit toetsbeleidsplan is vastgesteld door de examencommissie, goedgekeurd door het College van Bestuur en vervolgens besproken op een docentenvergadering. De examencommissie Oktober 2012

3 Hoofdstuk 1 Beschrijving onderwijsomgeving De Theologische Universiteit Apeldoorn [TUA] is een dermate kleine instelling dat er sprake is van slechts 1 Bachelor en 1 Masteropleiding. Derhalve is er geen sprake van diverse faculteiten. Beleid op instellingsniveau is dan ook altijd gelijk aan beleid op opleidingsniveau. Dat geldt ook voor het toetsbeleid. Elke opleiding is vormgegeven aan de hand van eindtermen. Deze eindtermen zijn vertaald in leerdoelen en vakken. Elke eindterm komt in meerdere vakken aan de orde. De meeste vakken worden afgesloten met een schriftelijk danwel mondeling tentamen. Elke opleiding wordt afgesloten door het vervaardigen van een scriptie. In deze scriptie komen veel leerdoelen en eindtermen aan de orde. Hierdoor is een scriptie een afspiegeling van het niveau van de student en van de opleiding. In de Onderwijs- en ExamenRegeling [OER] zijn de regels en procedures met betrekking tot toetsing vastgelegd, zie artikel 13 tot en met artikel 20. Deze OER wordt jaarlijks herzien. Bij deze herziening wordt vastgehouden aan de Wet op Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek [WHW]. Bij aanvang van een cursusjaar zijn alle data van schriftelijke (her)tentamens bekend. Deze data staan in de studiegids die aan de docenten en studenten wordt verstrekt. Mondelinge tentamens worden zo spoedig mogelijk afgesproken via het secretariaat. Onder toetsing worden alle schriftelijke tentamens, mondelinge tentamens en schriftelijke opdrachten 2 verstaan, waarmee een student aantoont te voldoen aan de leerdoelen van het vak/onderdeel van de opleiding. Hieronder vallen ook portfolio s, preekkritiek en presentaties. Gesproken wordt over toetsen als het gaat om het geheel van tentamens en schriftelijke opdrachten. Gesproken wordt over tentamens als het specifiek gaat over schriftelijke of mondelinge tentamens. Het toetsbeleid is onderdeel van het kwaliteitsbeleid en opgenomen in de kwaliteitszorgcyclus. Hoofdstuk 2 Verantwoordelijkheden Over het algemeen ligt de verantwoordelijkheid van goede toetsing primair bij de docent 3. Bij een aantal punten uit het toetsbeleid zijn anderen verantwoordelijk (bijvoorbeeld het College van Bestuur), dit wordt aangegeven in de tabel van bijlage 1. De eindverantwoordelijke van het goed uitvoeren van het toetsbeleid, is de examencommissie. Degene die de punten controleren zijn in de meeste gevallen de examencommissie en de beleidsmedewerker. Zij hebben ook de taak om de diverse bewijsmaterialen te archiveren ten behoeve van de zelfevaluatierapporten die met het oog op de visitatie worden geschreven. 2 Onder schriftelijke opdrachten wordt het geheel aan scripties, leesverslagen etc. verstaan zoals opgenomen in het scriptiereglement (Studiegids). 3 Waar over docent wordt gesproken, wordt ook de hoogleraar bedoeld.

4 Hoofdstuk 3 Ondersteuning docenten en kwaliteit examinatoren Docenten moeten het nodige verantwoorden en uitvoeren ten bate van een goede toetsing. Elke docent is aangewezen als examinator. Met het oog daarop wordt er een handleiding beschikbaar gesteld waarin diverse hulpmiddelen worden aangeboden. Deze handleiding bestaat uit: dit toetsbeleid; een handleiding voor het maken van tentamens, met aandacht voor validiteit en betrouwbaarheid van tentamens (ondersteunend); een format voor een toetsmodel (verplicht); richtlijnen voor een beoordelingsmodel (verplicht); Sommige documenten en reglementen zijn facultatief. Dit betekent dat zij de docent kunnen helpen bij de toetsing, maar dat zij er niet op gecontroleerd worden. Voor verplichte documenten en/of reglementen geldt dat alle docenten deze indienen of naleven. Sinds de invoering van de wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHV) is er meer nadruk komen te liggen op het proces en de kwaliteit van examinering en toetsing in het onderwijs. Onder deze wet staan de examencommissies garant voor de kwaliteit van de toetsing en geven zij de kwaliteitseisen aan waaraan toetsing moet voldoen. Dit impliceert dat de examencommissie (EC) de verantwoordelijkheid draagt voor het testen van de competentie van docenten. Dit brengt met zich mee dat de EC erop toeziet dat docenten in ieder geval een toetsmodel afgeven voor de aanvang van de desbetreffende colleges en daadwerkelijk gebruik maken van de handreiking Geslaagd toetsen bij het vervaardigen van toetsen. Het management stimuleert om werk te maken van de BKO en andere vormen van (na)scholing van docenten op het gebied van toetsing. Tevens toetst de EC de toetsing die plaatsgevonden heeft door steekproefsgewijs tentamens op te vragen en te zien of de beoordeling van schriftelijke werkstukken gebeurd is conform de daarvoor bestemde formulieren. Hoofdstuk 4 waarborging kwaliteit van toetsing en beoordeling Docenten maken zelf hun toetsmodellen en tentamens aan de hand van handreiking Geslaagd Toetsen. Deze handreiking stimuleert impliciet een zelfevaluatie van de toetsing voor afname van de toets. De EC controleert steekproefsgewijs (tweemaal per jaar) tentamens op inhoud, niveau, toetsen beoordelingsmodel. Voor afname van tentamens worden de regels gevolgd zoals vastgesteld in de OER 4 en beschreven in de toetsprocedure, zie bijlage 2 en 3. Scripties worden beoordeeld aan de hand van het scriptiereglement en bijbehorende (standaard) beoordelingsformulieren. De EC controleert steekproefsgewijs (tweemaal per jaar) elke vijfde scriptie op juistheid en consistentie van beoordeling. 4 Zie Onderwijs- en Examenreglement, artikel 13-20, met ingang van 1 september 2012

5 BIJLAGE 1 Frequentie: A = voortdurend/jaarlijks, B = eens in de drie jaar. C = eens per 6 jaar Aandachtsgebied: Beoogde eindkwalificaties Standaard 1. Eindkwalificaties opleiding a) Korte omschrijving De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn wat betreft inhoud, niveau en oriëntatie geconcretiseerd en voldoen aan internationale eisen. b) Activiteiten, instrumenten en beleidsdocumenten - Inhoudelijke vergelijking van eindtermen met andere opleidingen (waar mogelijk ook met internationale opleidingen). - Eindtermen en -doelen toetsen aan de Dublindescriptoren. - Toetsing wetenschappelijke oriëntatie/niveau van de opleiding door alumni-enquête. d) Uitvoerende(n) Beleidsmedewerker, opleidingscommissie i.s.m. coho e) Frequentie C Aandachtsgebied: Programma Standaard 2. Vaardigheden wetenschappelijk onderzoek a) Korte omschrijving De oriëntatie van het programma waarborgt de ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. b) Activiteiten, instrumenten Jaargesprekken, alumni-enquête en inhoudelijk onderzoek naar interactie onderwijs/onderzoek en actuele ontwikkelingen in het programma. d) Uitvoerende(n) Opleidingscommissie i.s.m. beleidsmedewerker e) Frequentie A: jaargesprekken C: alumni-enquête C: onderzoek naar de interactie onderwijs/onderzoek C: onderzoek naar actuele ontwikkelingen in het programma Standaard 3. Realisatie eindkwalificaties en samenhang a) Korte omschrijving De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de beoogde eindkwalificaties te bereiken. - De eindkwalificaties zijn vertaald in de leerdoelen en de inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de eindkwalificaties te halen. - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend programma. b) Activiteiten, instrumenten Vakevaluatie, jaargesprekken, evaluatie integratiecolleges/themadagen, alumni-enquête, inhoudelijk onderzoek naar eindtermen en samenhang. d) Uitvoerende(n) Beleidsmedewerker i.s.m. opleidingscommissie e) Frequentie A: genoemde evaluaties volgens evaluatiesystematiek C: inhoudelijk onderzoek eindtermen C: inhoudelijk onderzoek samenhang

6 Standaard 4. Vormgeving programma a) Korte omschrijving De vormgeving van het programma zet aan tot studeren en biedt studenten de mogelijkheid om de beoogde kwalificaties te bereiken. - Het didactisch concept is in lijn met de beoogde kwalificaties de werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. b) Activiteiten, instrumenten Toets of onderwijsvisie ook in de praktijk tot uitwerking komt. d) Uitvoerende(n) Rector i.s.m. opleidingscommissie en beleidsmedewerker e) Frequentie C Standaard 5. Instroom a) Korte omschrijving Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten (vwo-diploma, hbo-propedeuse, toelatingsonderzoek, bachelor-diploma). b) Activiteiten, instrumenten Instroompakketten, toelatingseisen, toelatingsonderzoek examencommissie d) Uitvoerende(n) Examencommissie (evt. opleidingscommissie) e) Frequentie A: instroompakketten per student vaststellen/toelatingsonderzoek B: standaardisering instroompakketten per categorie studenten Standaard 6. Studeerbaarheid a) Korte omschrijving Het programma is studeerbaar. - Factoren, die betrekking hebben op het programma en de studievoortgang belemmeren worden zoveel mogelijk weggenomen. - Studenten met een functiebeperking krijgen bovendien op dit aspect extra studieloopbaanbegeleiding. b) Activiteiten, instrumenten Vakevaluatie, jaargesprekken en inhoudelijk onderzoek naar studeerbaarheid/studielast (rendement), beleidsplan studenten met functiebeperking, BSA-regeling d) Uitvoerende(n) Studieadviseur, beleidsmedewerker i.s.m. opleidingscommissie en examencommissie en i.o.m. coho e) Frequentie A: evaluaties volgens evaluatiesystematiek C: inhoudelijk onderzoek naar rendement C: beleidsplan studenten met functiebeperking C: bsa-regeling Standaard 7. Omvang en duur a) Korte omschrijving De opleiding voldoet aan de wettelijke eisen m.b.t. de omvang en de duur van het programma (180 EC bachelor; minimaal 60 EC master). b) Activiteiten, instrumenten Overzicht berekening studiebelasting per vak, blok, semester, jaar en studie. d) Uitvoerende(n) Studieadviseur i.s.m. coho/opleidingscommissie e) Frequentie Bij herziening van curriculum(-onderdelen) worden ects bepaald.

7 Aandachtsgebied: Personeel Standaard 8. Personeelsbeleid a) Korte omschrijving De opleiding beschikt over een doeltreffend personeelsbeleid. Het personeelsbeleid voorziet in de voor de realisatie van het programma benodigde kwalificaties, scholing, beoordeling en omvang van het personeel. b) Activiteiten, instrumenten Hrm-beleid, aio-regeling, arboplan d) Uitvoerende(n) College van bestuur e) Frequentie C Standaard 9. Kwaliteit personeel a) Korte omschrijving Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. b) Activiteiten, instrumenten Vakevaluatie, scholing voor docenten, BKO d) Uitvoerende(n) Beleidsmedewerker ism college van bestuur e) Frequentie A: vakevaluatie A: scholing A: aandacht voor BKO Standaard 10. Kwantiteit personeel a) Korte omschrijving De omvang van het personeel is toereikend voor de realisatie van het programma. b) Activiteiten, instrumenten Formatieplan, berekening docentbelastingsuren d) Uitvoerende(n) College van bestuur e) Frequentie Formatieplan: indien nodig A: berekening docentbelastingsuren indien wijziging in curriculum Aandachtsgebied: Voorzieningen Standaard 11. Materiële voorzieningen a) Korte omschrijving De huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. b) Activiteiten, instrumenten Studiefaciliteiten gemeten tijdens opleidingsenquête, jaargesprekken d) Uitvoerende(n) Beleidsmedewerker i.s.m. opleidingscommissie e) Frequentie A/B: opleidingsenquête volgens evaluatiesystematiek Standaard 12. Studiebegeleiding a) Korte omschrijving De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten bevorderen de studievoortgang en sluiten aan bij de behoefte van de studenten. b) Activiteiten, instrumenten Studiebegeleiding wordt geëvalueerd in opleidingsenquête. d) Uitvoerende(n) Beleidsmedewerker i.s.m. opleidingscommissie e) Frequentie A/B: opleidingsenquête volgens evaluatiesystematiek

8 Aandachtsgebied: Kwaliteitszorg Standaard 13. Evaluatie van resultaten Standaard 14. Maatregelen tot verbetering Standaard 15. Betrekken medewerkers a) Korte omschrijving De opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van streefdoelen. De uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan realisatie van de streefdoelen. Bij de interne kwaliteitszorg zijn de opleidings- en examencommissie, medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld van de opleiding actief betrokken. b) Activiteiten, instrumenten Kwaliteitszorgnota, evaluatiesystematiek, verbeterplannen d) Uitvoerende(n) Cvb i.s.m. beleidsmedewerker (o.a. analyse resultaten) ism opleidingscommissie (o.a. voorstellen voor verbetering) e) Frequentie A: evaluatiecyclus continu C: kwaliteitszorgnota B: verbeterplannen na interne proefvisitatie/externe visitatie Aandachtsgebied: Toetsing en gerealiseerde eindkwalificaties Standaard 16. Toetsing en gerealiseerd niveau a) Korte omschrijving De opleiding beschikt over een adequaat systeem van toetsing en toont aan dat de beoogde eindkwalificaties worden gerealiseerd. Het gerealiseerde niveau blijkt uit de tussentijdse en afsluitende toetsen, de afstudeerwerken en de wijze waarop afgestudeerden in de praktijk of in een vervolgopleiding functioneren. De toetsen en de beoordeling zijn valide, betrouwbaar en voor studenten inzichtelijk. b) Activiteiten, instrumenten Vakevaluatie, jaargesprekken, alumni-enquête, analyse bachelor- /masterscripties, inhoudelijke analyse examencommissie kwaliteit toetsing, OER, beoordelingsmodellen d) Uitvoerende(n) Examencommissie, beleidsmedewerker i.s.m. opleidingscommissie e) Frequentie A: genoemde evaluaties volgens evaluatiesystematiek A: inhoudelijke analyse examencommissie, jaarlijkse check A: OER wordt jaarlijks in april/mei gecheckt door opleidingscommissie B: analyse ba-/ma-scripties door examencommissie

9 Bijlage 2 Toetsprocedure In overleg met de docenten worden voor elk blok mogelijke keuzevakken vastgesteld (voorafgaande aan het studiejaar wordt geïnventariseerd bij de docenten welke keuzevakken er in het komende studiejaar gegeven zouden kunnen worden), waarop studenten zich kunnen inschrijven. De studenten worden per mail en via de studiegids op de hoogte gebracht van de mogelijkheden. Studenten melden zich voor keuzevakken aan bij het secretariaat. Twee tot drie weken voordat de colleges beginnen wordt, in overleg met de studieadviseur en betreffende docent, besloten of een vak moet doorgaan of niet (afhankelijk van het aantal aanmeldingen). Dit wordt per mail kenbaar gemaakt aan de studenten. Ook voor tentamens melden studenten zich bij de administratie (vooralsnog, het is de bedoeling dat Trajectplanner deze taak gaat overnemen). Een tentamenrooster wordt aan het begin van elk jaar opgesteld en gepubliceerd in de studiegids. Bovendien wordt per blok (viermaal per jaar) het tentamenrooster voor dat betreffende blok g d naar alle studenten. Surveillanten worden door het secretariaat tijdig gevraagd. De TUA heeft 3 onafhankelijke surveillanten die bij toerbeurt aanwezig zijn bij het afnemen van tentamens. Mondelinge tentamens worden door de betreffende vakdocent(en) afgenomen. Docenten leveren tijdig toetsmodellen, tentamens en beoordelingsmodellen in bij het secretariaat. Het secretariaat zorgt voor voldoende exemplaren van tentamens en (vak)evaluatieformulieren. Bovendien maakt het secretariaat een zogenaamd Procesverbaal, zie bijlage 3. Als het tentamen gemaakt is, wordt alles (zowel de antwoorden, als de opgaven en het kladpapier) weer bij het secretariaat ingeleverd. De gemaakte tentamens worden gekopieerd, kopieën gaan in het postvakje van de betreffende docent, de originelen gaan samen met een kopie van het deelnemers-procesverbaal en van elke deelnemer een tentamenbriefje in een grote envelop per eerstvolgende post naar de docent (tenzij die op dat moment of de volgende dag aanwezig is op de TUA). De docent levert binnen 15 werkdagen de beoordeelde tentamens en bijbehorende tentamenbriefjes weer in bij het secretariaat. Vervolgens worden de tentamens (toetsmodel, opgaven, beoordelingsmodel en gemaakte opgaven) minimaal 3 jaar bewaard in het archief van de TUA.

10 Bijlage 3 Deelnemerslijst én procesverbaal Dag en datum: Aanvangstijd: uur Tentamen: Herkansing: Aanvangstijd Deelnemer 1 e keer Herkansing Opmerkingen Inlevertijd Inlevertijd Surveillant:...(handtekening) Herkansing:...(handtekening) Te volgen regels: De surveillant vraagt voorafgaand aan het tentamen aan de studenten wie er met de groep wil beginnen met gebed en evt. schriftlezing. De surveillant heeft tot taak ervoor te zorgen dat het tentamen ordelijk verloopt, op een verantwoorde wijze plaatsvindt en dat er een rust en stilte heerst in de zaal. Aan het begin van het cursusjaar heeft iedere student een collegekaart ontvangen. Deze kaart (of indien de student geen collegekaart heeft een identiteitsbewijs) dient bij schriftelijke tentamens op de hoek van de tafel gelegd te worden ten behoeve van de surveillant. Tassen en telefoons (uit laten doen) vóór in de zaal onder het bord laten zetten (benodigde spullen als schrijfmateriaal kunnen op de tafel gelegd worden). Studenten zitten verspreid over de zaal. Studenten krijgen elk een opgavenblad, uitwerkpapier èn een evaluatieformulier. Na afloop dient alles ingeleverd te worden (uitwerking, opgaven, kladpapier èn ingevuld evaluatieformulier). De surveillant noteert de tijd waarop de stukken zijn ingeleverd achter de naam van de desbetreffende student. Om uur melden dat men nog 15 minuten krijgt voor beantwoording vragen. Na afloop tekent de surveillant dit paper en levert het met bovengenoemde stukken in bij het secretariaat. Opmerkingen surveillant of secretariaat: